acht
Een Pauselijke aansporing tot
voortdurende reële missie-ijver
ii
Üi
hWtfkiüdii
Gehavend West-Frisia was
nog oppermachtig (1-5)
Klasseverschil HSV-OSV
voor de Heilooërs te groot
Een boek vol schoonheid
W.'
m
m
Kerk wil heidense culturen
kerstenen en behouden
Spiegel van historie en kunst
MISSIE-ENCYCLIEK
Urker botter
vastgelopen
Schagen
uitgehekerd
O.S.V. won met 4-0
H.S.V. superieur
tegen R.K.A.F.C,
Zangconcours
te Haarlem
Naar wij vernemen:
»r
^springende bal in-
ninuut later besloot
Wiertz een vloeien-
e met Dijkstra, met
;huiver, 12. In de
plaatste de Tilburg-
Becx uit een vrije
hoog bij de tweede
'oordat Richter er
id De Jong hem met
sslagen, 22.
utselingen voor het
el, ontstaan door
rken, kon Klein in
uut diagonaal in
viel Botermans nog
miste de gladde bal
weer stond DWS
nuut voor rust was
ierde hakbal van
inleiding tot het
mt, dat door Koe
lij handig van Loon
omspeeld had, ge-
Over hetgeen na de
vas, slechts dit: Een
spelend Willem II
ide de volle 45 mi-
lel zo volkomen in
de Amsterdamse
in hun colbertje
en optreden.
in. Voor de twee-
de foto het laat
l, want van links
ichter. Heel veel
och en met 24.
r te kijken, naar
ileek als een beeld
an de straatlan-
and had ik nog
boog miin hoofd,
n lippen haar vin-
endde me af, naar
die rammelend
iopte.
HOOFDSTUK
k door was ik aan
zoeken geweest,
middag twee uur
at uur in de trein
ar
morgentrein van
Washington
eisen van 't ogen-
ij lichamelijk en
beslag namen; nu
de tijd om de toe-
te overzien. Maar
denken kwam er
reemd uit, in mijn
onder hoed; maar
ch daarover ver-
ik niet, want ik
in mijn gedach-
ivarde gedachten.
rees er 'n witte
gen, als 'n droom-
r het uitzicht van
eheel werd onder
is de gestalte van
eis je met donkere
te ogen.
[Wordt vervolgd.)
PAGINA 5
IV.
Er is nog een ander punt, dat Wij gaarne in een meer helder
licht willen plaatsen, 't Is 'n wijze regel geweest van 't begin af van
't ontstaan van de Kerk gevolgd, dat het Evangelie niet datgene
moest verwoesten, wat goed, eerbaar en mooi was in het karakter
en de zeden van de verschillende volkeren, die het omhelsden.
Al is de menselijke natuur door de erfzonde bedorven, toch be
waart zij nog steeds een fundament, dat van nature Christelijk is,
hetwelk, verlicht door het goddelijk licht en gevormd door de
genaden, verheven kan worden om dusdanige deugdzame hande
lingen te verrichten, dat zij het eeuwige leven verdient.
Daarom minacht of verwerpt de
Katholieke Kerk niet geheel de
heidense gedachte, maar na haar
van elke smet van dwaling te
hebben gezuiverd, vult Zij haar
aan en vervolmaakt Zij haar met
de Christelijke wijsheid. Zo heeft
Zij ook welwillend de vooruit
gang op het gebied van de we
tenschappen en de kunsten aan
vaard, die op enige plaatsen
waarlijk verheven hoogten be
reikte en Zjj vervolmaakt deze
met ijver, door haar tot de hoog
te van nog niet bereikte schoon
heid te verheffen. Zij onderdruk
te niet eens de gebruiken en de
oude instellingen van de volke
ren, maar Zti heiligde deze in ze
kere zin: de heidense feesten
zelfs, vervormd, dienden om de
gedachten aan de martelaren en
de goddelijke geheimen te vie
ren.
De inlandse katholieken moe
ten waarlijk leden van de familie
van God en burgers van Zijn Rijk
zijn, zonder op te houden ook
burgers van hun aartsvaderland
te blijven.
Missietentoonstellingen van
de H. Jaren 1925 en 1950.
Onze Voorganger Pius XI wil
de, dat in het Heilig Jaar 1925
een grote missietentoonstelling
werd ingericht.
Ook Wij, gedreven door het
voornemen, zoveel mogelijk de
hoge missieverdiensten bekend
te maken, vooral die, welke op
bijzondere wijze op het terrein
van de beschaving betrekking
hebben, hebben gewild, dat ge
durende het Heilig Jaar publiek
in een tentoonstelling, niet ver
van het Vaticaan, zoals U weet,
een rijke documentatie zou wor
den tentoongesteld, welke dui
delijk de Christelijke hernieu
wing van de inlandse kunst, door
de missionarissen en bij de vol
keren van de oude beschaving,
zowel als bij de primitieve be
werkt, zou illustreren. En de
tentoonstelling openbaarde het
waardevol aandeel, door de her
auten van het Evangelie aan de
vooruitgang van de kunsten en
de universitaire studies op dit
gebied gebracht; zij bewees
daarenboven, hoe de Kerk het
genie van elk volk niet verhin
dert, maar dit eerbiedigt en tot
op het hoogste punt vervolmaakt.
Het Christelijk gevoel temid
den van ongelovige volkeren on
derling verschillend in zeden,
heeft door het werk van de mis
sionarissen zo diep in de gees
ten kunnen doordringen, dat
daaruit een schitterende bloeien
de kunst is ontstaan Uit de ten
toonstelling is nogmaals geble
ken, hoe alleen het geloof, op
recht gevoeld en beleefd, het-
kunstgenie tot de sublieme cre
aties weet te verheffen, welke
zonder twijfel een glorievolle tra
ditie van de Katholieke Kerk en
een prachtig sieraad, de Christe
lijke eredienst aangeboden, vor
men.
De Priestermissiebond en
de Pauselijke Missie-
Genootschappen.
Gij weet zeer goed, hoe de
encycliek „Rerum Ecclesiae" de
PrSestermissiebond aanbeveelt,
die de priesters, religieuzen en
seminaristen mobiliseert om met
elk middel tot de verbreiding
van de zaak van de missie sa
men te werken. Wij zijn zeer ver
heugd over de belangrijke voor
uitgang van deze bond en Wij
driegen er op aan dat hij zich
steeds meer moge uitbreiden en
de missiezin en de missieplicht
onder de priesters en onder de
gelovigen, aan hun zorgen toe
vertrouwd, moge verbreiden. De
ze bond is als een waterbron, die
de bloeiende velden van de an
dere Pauselijke Genootschappen
vun de Voortplanting des Ge-
loofs, van de H. Aoostel Petrus
voor de Inlandse Geestelijkheid
en voor de H. Kindsheid be
sproeit. Men behoeft geen woor
den te verspillen om de schoon
heid, cte noodzaak en de ver
diensten van deze werken, waar
aan talrijke en zeer rijke afla
ten door Onze Voorgangers ver
bonden zijn, te illustreren. Al
hoewel Wij gaarne zien, dat het
offer van de gelovigen speciaal
op de Missiezondag wordt ver
zameld, bevelen Wii aan allen de
gebeden, de hulp voor de mis
sieroepingen en de inschrijving
op de Pauselijke Genootschap
pen, die Wij hebben genoemd,
aan. Het is U bekend, eerbied
waardige broeders, dat Wij kort
geleden een feest hebben inge
steld, dat op bijzondere wiize
door de kinderen moet worden
gevierd om met het gebed en de
offers groei aan het werk van
de H. Kindsheid te geven. Zo
kunnen onze kinderen er aan
wennen om God te bidden voor
het heil voor de ongelovigen en
moge de Hemel geven, dat het
zaad van het missie-apostolaat in
hun nog onschuldige harten ont
spruiten moge.
Het is Ons verlangen met ver
diende lof het werk aan te dui
den, hetwelk gewijde paramen
ten verzamelt, om deze naar de
missie te zenden, zoals Wij ook
Onze Vaderlijke voldoening er
over uitdrukken voor al die
vrouwelijke kringen, die zich
nuttig beijveren om linnengoed
en liturgische gewaden te ver
vaardigen. Wij verzekeren plech
tig aan alle bedienaren van de
Kerk, dat de missie-geest zeër
kostbare vruchten van hernieu
wing van geloof in de zielen van
de gelovigen voortbrengt en hoe
veel meer de liefde voor de mis
sie groeit, des te meer vermeer
dert het vuur van het Christe
lijk leven.
Oproep tot de gehele
wereld.
Wij willen deze encycliek niet
eindigen zonder in genegenheid
Onze gedachten te richten op de
geestelijkheid en gelovigen van
de gehele Katholieke wereld en
hun vooral Onze levendige dank
te betuigen. Ook dit jaar heeft
de hulp voor de missie een dui
delijk waarneembaar accres ver
toond. Er is zeker geen nuttiger
liefdadigheidswerk dan dit.
De Kerk is inderdaad het mys
tieke Lichaam van Christus,
waarbij zo één ledemaat lijdt, al
le ledematen tezamen lijden (1
Cor. 12:26). Daar vandaag vele
ledematen door bitter lijden en
wonden gekweld worden, zijn
alle Christenen door hun heilige
plicht gebonden om zich innig
met hen door solidariteit en
stympathie te verenigen. In
sommige missielanden heeft de
oorlogswoede op een verschrik
kelijke wijze vele kerken en re
sidenties scholen en ziekenhui
zen van de missionarissen ver
nield en verwoest. Geheel de
Katholieke wereld, die zeker van
bijzondere zorg en liefde voor de
missies bezield is, z»l edelmoedig
de hulp geven om deze schade te
herstellen en zoveel gebouwen op
te bouwen.
Het is u wel bekend, Eerbiedw.
Broeders, dat vandaag bijna de
gehele mensheid in twee tegen
strijdige scharen verdeeld is, met
Christus of tegen Christus. Het
menselijk geslacht maakt heden
een verschrikkelijke crisis door,
die zich met hét behoud van
Christus of in een zeer ramp
zalige ruïne zal oplossen. De
missionarissen werken ijverig en
strijden voor deze verdediging
van het Rijk Gods.
Maar er zijn apostelen van het
kwaad, die door het materialis
me te preken en elke hoop op
een gelukzalige eeuwigheid te
verwerpen, de mensen tot een
onwaardige levenstoestand trach
ten te brengen.
De H. Kerk, liefdevolle moe
der van alle mensen, roept op
sterke gronden dus al Haar kin
deren over elk deel van de we
reld verspreid, op, om te trach
ten naar vermogen met de herau
ten van het Evangelie samen te
werken en door middel van ge
bed en aalmoezen de missieroe
pingen te steunen.
Indien zij er op een of andere
wijze in zullen slagen tot de
bekering van een gehele fami
lie mede te werken, dat zij dan
De Mongoolse veldheer Dsjenghis Khan, de dominerende
figuur in de Utrechtse Universiteitslustrumweek, heeft zich
Zaterdag voor het eerst aan de Utrechtse bevolking vertoond
en zijn eerste audiëntie otegestaan. Vóór zijn tocht door
de stad ontving hij, op de Sociëteit P.H.R.M., een andere
heerser, n.L Cambrinus, de God van het Bier.
weten, dat daardoor een bewe-
fing ontstaat, die zich in steeds
redere kringen in de eeuwen
zal voortzetten; indien zij aan
de opleiding van een enkele
priester zullen bijdragen, zullen
zij aan de vruchten van zijn vele
Eucharistische misoffers, van
zijn heilige bediening en van zijn
heiligheid deelnemen.
Alle gelovigen maken een on
metelijke familie uit, waarvan de
leden onderling de goederen van
de strijdende, lijdende en zege
vierende Kerk deelachtig wor
den. Niets is geschikter om aan
het Christenvolk het nut en het
belang van de missieplicht bij
te brengen dan juist het dogma
van de Gemeenschap van de hei
ligen.
Beshilt.
Met deze vaderlijke wensen
en deze opportune directieven
vertrouwen wij ,dat de 25ste
verjaardag van de verschijning
van de encycliek „Rerum Eccle
siae" voor de gehele wereld een
punt van uitgang zij voor nieu
we en steeds belangrijke pro
gressie op het missiegebied.
Bezield met deze zoete hoop,
schenken wii aan U in het bij
zonder, Eerbiedw. Broeders, aan
de geestelijkheid, aan alle ge
lovigen, vooral aan hen, die of
in het vaderland met hun gebe
den en offers, of in de missie
landen door hun activiteit voor
deze zeer heilige zaak samen
werken van ganser harte de Apos
tolische zegen als onderpand van
de hemelse gunsten en als te
ken van Onze vaderlijke wel
willendheid.
Gegeven te Rome bij de St.
Pieter, 2 Juni 1951 feestdag van
H. Eugenius I, in het dertiende
jaar van Ons pontificaat
PIUS XII.
De „Urk 169" van schipper J.
de Boer is Vrijdagnacht aan de
Noordkust van Texel aan de
grond gelopen, vermoedelijk door
de dichte mist. De botter kwam
's nachts geheel droog te zitten
en schipper de Boer wist niet
anders te doen dan een paar man
de wal op te sturen om sleep-
bootassistentie te halen.
Zaterdagmorgen om ongeveer
7 uur voer de H.D. 37 van schip
per P. Baas Jr. uit om hulp te
verlenen, doch de Urker was bij
opkomende vloed reeds vlot ge
komen.
De H.D. 37 was echter niet
tevergeefs gekomen, want de mo
tor bleek niet te werken, zodat
de Urker niet op eigen kracht
verder kon. De botter is toen
door schipper Baas naar de haven
van Nieuwediep gesleept.
TREINBOTSING
IN ARGENTINIË
BUENOS AIRES. 24 Juni (Reu
ter). Zes personen zijn vol
gens te Buenos Aires ontvangen
berichten om het leven gekomen
en 39 gewond, doordat een goe
derentrein Zaterdag inreed op het
achterste rijtuig van een perso
nentrein in de buurt van Buenos
Aires.
De toestand van 34 gewonden
is ernstig. Het ongeluk gebeurde
in een dichte mist. Twee rijtuigen
van de stilstaande trein werden
verwoest.
In het circusgebouw te Scheveningen is Zaterdag het derde
Nationale Padvinders- en Padvindsters-mars-bandconcours
gehouden, waaraan door twintig drumbands uit alle delen
van het land werd deelgenomen. De foto toont de grootste
en de kléinste tamboer-majoor in actie.
SCHAGEN Al kwam West-
Frisia ook met een vijftal inval
lers in het veld, zij hebben een
partijtje voetbal weggegeven,
waarvan direct al merkbaar was
dat de Geel-Zwarten het daar
niet tegen konden bolwerken.
Met de sterke wind in de rug
en goede technische capaciteitén
maakten zij zich in de aanvang
ook niet druk om doelpunten te
forceren.
De eerste goal ontstond door
een fout van de keeper,, toen hij
de bal, welke door de rechtsbui
ten, geholpen door de wind, goed
met 'n boog ingeschoten werd, op
ving, maar niet onder controle
kon krijgen. Enige malen door
zijn handen stuitend rolde het
leder het doel in, 01. Even later
een aanval met goed samenspel
en zonder dat de overigens zeer
actieve verdediging er aan te pas
kwam, werd de keeper onhoud
baar gepasseerd, 02. Schagen
zette alles op alles om deze ach
terstand in te halen, maar wisten
het bijna nimmer verder te bren
gen dan de backs. Weer waren
het de gasten die de score op
voerden toen de linksbinnen een
trekbal van rechts in het uiterste
hoekje inkopte 03.
Na de thee kreeg de thuisclub
de wind mee en z- probeerde
het goed met open spel en verre
schoten Hierbij kreeg de W.-F.
keeper, die in de gehele eerste
helft slechts één gevaarlijk schot
prima verwerkte, de gelegenheid
zijn capaciteiten te tonen. Hij
deed ook voor de rest niet onder
en verrichtte verschillende fraaie
safe's. Weer waren het de gasten
die de voorsprong vergrootten
toen bij een corner de midvoor
keurig inkopte 04. Eindelijk
zagen de gastheren hun volhar
dend zwoegen beloond, toen bij
een aanval een misverstand ont
stond in de verdediging der gas
ten. Back en spil liepen elkander
in de weg en belemmerden de
keeper het uitzicht. Hiervan
maakte Grootes handig gebruik
14. Enige pracht momenten
ontstonden nog voor het doel der
gasten toen tot zesmaal toe de
bal achter elkaar werd ingescho
ten en telkens een hoofd of de
lat redding bracht en het bruine
monster weer in het veld stuitte
voor de voeten van een Schagen-
speler, todat een te hoog gericht
schot aan deze sensatie een
einde maakte. Tegen het einde
kreeg Slikker nogmaals een bal
te verwerken, welke hij ook dit
maal niet onder controle kon
krijgen 15.
DEVIEZENSMOKKEL
IN DELFT
De politie heeft in Delft pro-
ces-verbaal opgemaakt tegen een
geestelijke, die onder een Ame
rikaans bisdom ressorteert en
reeds enige tijd niet meer in
functie was. De geestelijke en 'n
huishoudster hebben zich schul
dig gemaakt aan overtreding van
het deviezenbesluit. Beiden wa
ren ook betrokken bij een illegale
handel in effecten.
Reeds meer dan 40 getuigen
uit alle delen van het land zijn
in deze zaak verhoord.
HEILOO Zondagavond wa
ren zéér veel voetbalenthousias
ten naar het HSV terrein geko
men om de demi-finale bij te
wonen voor de Noord-Holland
beker. De verwachtingen waren
hoog gespannen en enkele opti
misten durfden nog aan een klei
ne overwinning voor HSV te den
ken. Anders is dit uitgepakt.
OSV dat practisch volledig uit
kwam, zette alles op alles om de
finale te bereiken. Het begin was
een wat nerveus getrap, althans
van HSV, doch de H. verdediging
hield het hoofd koel. Allengs
kwamen de HSV'ers er beter in
en ze kregen meer vat op het
geraffineerde spel der gasten. HS
V kreeg zelfs 'n periode waarin
zij een grote druk uitoefende op
het O-doel. De uitstekend wer
kende keeper deed bij dit HSV
offensief wonderen. Enige afge
meten kopballen van P. Schuyt
en P. Haanraads en harde zui
vere schoten tegen de lat etc.
hadden evenzovele doelpunten
kunnen zijn. Het doelpunt kwam
echter juist aan de andere zijde.
Door 'n zuivere pass van de
rechtsback naar de O.-linksbuiten
werd de HSV-verdediging uit
positie gespeeld en de voorzet
welke volgde werd prompt door
'N 3—1 OVERWINNING
't Heiloose H.S.V. speelde Za
terdagavond in het kader van de
Katholieke Sportdag van Alkmaar
een wedstrijd tegen R.K.A.F.C.
Een wedstrijd, die achteraf bezien
nogal eenzijdig was. H.S.V. was
veruit superieur. Haar aanvallen
waren verrassender en op het
middenveld domineerde het vrij
wel volkomen.
Na 18 minuten spelen, waarin
A.F.C. gehandicapt door het
niet meespelen van spil Tijm
het initiatief aan de Heilooërs
moest laten, benutte Kraakman
een keurige voorzet van M. Kos
ters (01). Vijf minuten later
brak de behendige roodgele mid
voor Schuijt door, maar werd
onreglementair van de bal ge
werkt. Penalty. Apeldoorn maakte
geen fout (0—2).
A.F.C. trok nu ten aanval. N.
Heijnis, goed doorgebroken kwam
in vrije schietkans, maar zijn
kogel scheerde langs de buiten
kant van de paal. De H.S.V.-doel-
man hoefde zijn kunnen nog altijd
niet te tonen.
Na 35 minuten werd een H.S.V.
aanval A.F.C. ten derde male
noodlottig. De naar binnen
gezwenkte Haanraads trok de bal
goed voor en Schuijt liet keeper
Popiïia voor de derde maal vis
sen. Meteen daarop kogelde
Schuijt nog eens hard over. P.
Tijm liet kort voor rust een
unieke kans voor open doel voor
bij gaan, door eveneens over te
schieten.
Dorresteijn, die na de rust
op de rechtsbinnenplaats van de
Alkmaarders was gekomen, ge
lukte het tenslotte de eer voor
de Alkmaarders te redden. Twee
duizend toeschouwers zagen zo
het Heiloose elftal een verdiende
overwinning behalen. Verdiend
omdat het nu eenmaal beter
Vanuit het verre verleden van
ruim vier eeuwen ziet een jonge
vrouw ons aan, maar haar beeld
zoals het wordt weergegeven
door de knappe jototechmek van
het prachtige platenboek dat het
achtste deel van de bekende reeks
„De schoonheid van ons land"
(Uitgeverij Contact te Amster
dam) uitmaakt, heeft niets van
zijn jeugdige gaafheid verloren.
Onze N oordhollandse Jan van
Scorel (14951562) heeft zijn
lieftallige bruid Agatha van
Schoonhoven zo levendig en
schalks afgebeeld dat de heden
daagse foto-kunstenaar niet aan
de verleiding heeft kunnen weer
staan, haar zonnig en stralend
ook ons te doen aankijken.
De afbeeldingen
Wij zijn door dit vrouwen
portret, vervaardigd door een der
belangrijkste figuren uit de ge
schiedenis van de Nederlandse
schilderkunst van meet af reeds
geboeid en daarmee in hoge mate
geïnteresseerd voor het waarlijk
schone platenboek „Van Geert-
gen tot Frans Hals", waarmee 't
grootse standaardwerk „De
schoonheid van ons land", dat
monument bij uitstek van onze
Nederlandse cultuur, op haast
onwaardeerbare wijze werd aan
gevuld, opdat wij er ons mee
zouden verrijken. Van 't schoon
ste dat door onze schilders werd
tot'stand gebracht, wordt hier 'n
keur-verzameling geboden die
zowel om de keuze als om de
techniek der foto's zo goed als
weergaloos is.
Deze honderd twee en zeventig
afbeeldingen geven voor het eerst
in boekvorm de reproductie van
schilderijen die van de 15e tot
het begin der 17e eeuw door Ne
derlandse meesters vervaardigd
zijn. Het is op zich reeds een
grote verdienste ze in deze bun
del te hebben bijeengebracht,
want de oorspronkelijke werken
bevinden zich op de meest uit
eenlopende plaatsen van binnen-
en buitenland. Voortaan zijn ze
niet onbereikbaar meer noch,
voor zover ze dan al eens ooit
gereproduceerd waren, verspreid
over meerdere kunsthistorische
werken. Het is voor ons dan ook
een voorrecht dat we niet hoog
genoeg kunnen schatten, deze
kostbare erfstukken van onze
eigen Nederlandse beschaving
thans zo dicht bij ons te hebben
en er van te kunnen genieten.
Daartoe stelt dit platenboek ons
ten volle in staat. De foto's zijn
immers een uitstekend geslaagde
proeve van wat men tegenwoor
dig op dit gebied weet te berei
ken. Zij vormen dan ook mede
voor een zeer groot deel de be
langrijke waarde van dit werk.
Men zal met genietende bewon
dering naar deze afbeeldingen
kijken en er telkens weer .op
nieuw naar kunnen zien. Het is
alsof zij de originele stukken ons
voor ogen brengen en ons daar
van tot in de fijnste bijzonder
heden en schakeringen de schoon
heid openbaren.
De Tekst
Die zal men echter nog meer
gaan ontdekken nu een kunstken
ner als dr. K. Gerson, onder
directeur van het Rijksbureau
voor Kunsthistorische documen
tatie, ons haar laat zien in een
beschrijvend overzicht waarvan
de deskundigheid duidelijk naar
voren treedt. Hij blijkt in 72 blad
zijden tekst die aan de platen
voorafgaan, een uitermate be
voegde gids te zijn om ons te lei
den door dit wondere rijk van de
kunst. Men luistert graag naar
hem, want bij alle gedegenheid
van wetenschappelijke informatie
is hij een prettig en boeiend ver
teller. Hij schetst met meester
hand de geschiedenis van onze
oudste Nederlandse schilderkunst,
waarvan hij de grote lijnen der
ontwikkeling aantoont in de voor
naamste vertegenwoordigers en
richtingen.
In de Nederlanden, vooral in
de Zuidelijke met de steden van
Vlaanderen, heeft als haast ner
gens anders ter wereld de liefde
voor het schone gebloeid. Het
rijke Brugge ontlokte aan een
Franse Koningin de verwonderde
uitroep dat zij, die zich tot dan
toe alleen Vorstin waande, er nu
honderden rondom zich heen zag.
Het Zuiden trok ook uit het Noor
den de kunstenaars aan die hier
hun opdrachtgevers vonden.
Slechts spaarzaam zijn in Hol
land uit de tijd der z.g. Gothiek
de schilderwerken. Pas twee ge
neraties na Jan van Eyck, de
grondlegger van de 'Vlaamse
school, kunnen wij in het laatste
kwart van de 15e eeuw wijzen op
de Haarlemmer Geertgen tot Sint
Jans wiens leermeester Albert
van Ouwater is geweest. Met een
andere Haarlemmer, Frans Hals,
sluit rond het vierde kwart van
de 17e eeuw, dit tijdvak dat men
in de geschiedenis van de kunst
de periode der Hollandse schil
derschool heeft kunnen noemen.
Over de figuren en werken uit
deze twee eeuwen geeft dr. Ger
son een vakkundige uiteenzetting
die tevens een beschrijving is van
de in dit deel opgenomen afbeel
dingen. De betekenis en waarde
van deze'bladzijden evenaren die
van de foto's en maken dat dit
reeds zo prachtige platenboek
dubbel zo kostelijk wordt.
Noord-Hollandse schilders
De stad aan het Spaarne is een
middelpunt geweest van vlijtige
kunstbeoefening, maar ook Delft,
Amsterdam en Leiden waren
centra. Het Noodden was bezig
zfjn late revanche op het Zuiden
te nemen, al mogen we de cul
turele tegenstelling niet forceren.
De Nederlanden van Noord en
Zuid vormen, vooral toen, een zo
natuurlijke eenheid dat ook be
neden-Rijnlanders als Jan Joost
van Calcar en de Bosschenaar Je
roen Bosch van Aeken, zij het
dan ook met een zeker voorbe
houd, tot de Noord-Nederlandse
schilderschool gerekend kunnen
worden.
Laten wij hier voor onze lezers
de aandacht vestigen op de be
kende Jan van Scorel, die niet
ver van zijn woonplaats, het dorp
in de Kennemer duinen, de La
tijnse school te Alkmaar bezocht
voor hij zich een wereldnaam
ging veroveren. Zijn helper werd
de niet minder bekende Maerten
van Heemskerck, een Haarlem
mer van geboorte. Hij is de ont
werper van het volledige drieluik
dat de kerkmeesters van de Grote
of St. Laurenskerk (niet: St. Ni-
colaaskerk, zoals dr. Gerson op
blz. 34 foutief zegt) rond de ja
ren 1540 bij hem bestelden. Dit
geweldige altaar werk, het groot
ste van de Nederlandse kunst,
ruim negen meter hoog, en op
welks linkerbuitenpaneel de Eg-
mondse abt Willem van der Goes
in pontificaal ornaat met mijter
en staf is afgebeeld, heeft de
beeldenstorm doorstaan, maar de
toenmalige Alkmaarse overheid
heeft het niet minder barbaarse
pebrek aan kunstzin getoond door
het kostelijk kunstvoorwerp aan
Rusland te verkopen. Doch tijdens
het vervoer er van, strandde het
'schin aan de Zweedse kust en het
werk werd later geborgen in de
dpmkerk van Linköping waar het
thans nog staat tot schande van
de onsympathieke Alkmaarse
vroede vaderen van toen.
In het Rijksmuseum te Amster
dam is een ander schilderstuk
terecht gekomen dat oorspronke
lijk eveneens voor de St. Laurens
kerk te Alkmaar bestemd was.
(Hier, op blz. 20 geeft dr. Gerson
de juiste naam van de patroon).
Het zijn de taferelen met de Ze
ven Werken van Barmhartigheid.
Zij zijn het boeiende werk van 'n
schilder die als de Meester van
Alkmaar bekend staat, maar die
men met vrij grote zekerheid
heft kunnen vereenzelvigen met
Cornelis Buys, een Amsterdam
mer. Zijn stuk, vervaardigd in
1504, wordt gewaardeerd om de
voorkeur die de schilder toont
voor vrolijke lichte kleuren, de
overzichtelijke indeling van de
ruimte en de liefdevolle weer
gave van de mensen, hun woning
en de levensgewoonten uit die
tijd. Ook in dit opzicht bezit dit
werk dus een bijzondere cultuur
historische waarde.
Van dezelfde Meester van Alk
maar die tevens een goed por
tretschilder is geweest, kennen
wij nog de portretten van de al
lesbehalve vriendelijk uitziende
graaf Jan I van Egmond en van
zijn ietwat mildere gemalin Mag-
dalena van Waerdenborgh. Ook
deze afbeeldingen vinden wij
hier in dit prachtige platenboek
terug. Zowel vanuit kunsthisto
risch als heemkundig standpunt
is hier dus veel te vinden dat de
moeite waard is om te weten,
terwijl de schitterende afbeeldin
gen steeds weer uren van schoon
heid te genieten zullen geven. Een
boek als dit is een vreugde voor
altijd. H. J.
VERONGELUKT VLIEGTUIG
GEVONDEN
MONROVIA, 24 Juni (Reuter).
Ongeveer 120 kilometer ten N.
von Monrovia (Liberia) heeft
men de resten gevonden van de
Constellation van de Pan Ameri
can Airways, die, op weg van
Johannesburg naar New York.
sinds Vrijdag vermist werd.
Een reddingsploeg heeft de
wrakstukken via het land be
reikt. Men vond de verkoolde
onherkenbare Hjken van 28 inzit
tenden. Er bevonden zich in het
geheel 31 passagiers en negen
bemanningsleden aan boord. Er
zijn geen tekenen van overleven
den. Onder de omgekomenen be
vinden zich Amerikanen, Zuid-
Afrikanen, Fransen, Portugezen
en Engelsen.
Extra-heffing export eieren
uitgesteld
Blijkens een mededeling van de
Stichting voor de Landbouw heeft
men de Minister van Landbouw
bereid gevonden de extra-heffing
van één cent per ei bij export
naar Duitsland voorlopig uit te
stellen.
de rechtsbuiten in 'n doelpunt
omgezet 01. Even later begre
pen de achterhoedespelers van H
elkaar verkeerd, keeper Apeldoorn
liep niet op tijd uit en de links
binnen tikte beheerst de bal over
Apeldoorn heen 02.
Na de rust was het met HSV
gedaan; de wedstrijd tegen RK
AFC en het hoge tempo van de
eerste helft deden zich terdege
voelen. Bij een aanval van OSV
over links ontstond een scrim
mage voor het HSV doel. Keeper
Apeldoorn werkte de bal weg:
maar de rechtsbinnen van OSV
scoorde onhoudbaar 03.
'n Kwartier voor het einde
dacht A. Kosters de toestormende
midvoor de bal afhandig te ma
ken, terwijl keeper Apeldoorn
al op z'n plaats stond, door het
even wijfelen scoorde de mid
voor van OSV het 4de doelpunt.
Tot het eindsignaal bleef HSV
actief en partij geven, zoveel als
in hun vermogen lag.
Onder auspiciën van de R.K.
Bond van Zangverenigingen in
Noord- en Zuid-Holland organi
seert de R.K. Gem. Zangvereni
ging „St. Caecilia te Haarlem bij
haar 25 jarig bestaan een Zang
concours, waaran door een groot
aantal verenigingen uit Noord-
Holland wordt deelgenomen.
Gisteren werd de eerste dag
van dit concours gehouden, a.s.
Zondag volgt de tweede. De re
sultaten van de eerste dag zijn:
4e Afd. Dameskoren: Dames
koor Volendam 325 pnt. Ie prijs.
4e Afd. Gem. Koren: Willen is
kunnen, Edam 259 pnt. 2e prijs;
Ego Flos, Schoorl 305 pnt. Ie pr.
3e Afd. Gem. Koren: Volen-
dam's Gem. Koor, Volendam 294
pnt. 2e prijs; Sursum Corda, Ou-
dorp 313 pnt. Ie prijs; Echo der
Duinen, Zilk 285 pnt. 2e prijs;
Vocaal Contact, Delft 320 pnt.
Ie prijs.
2e Afd. Gem. Koren: St. Jacobus,
Tuitjenhorn 300 pnt. Ie prijs; Al
les door inspanning, Ilpendam
288 pnt. 2e prijs; Ons Ideaal,
Heemskerk 294 pnt. 2e prijs;
Amicitiae, Akersloot 283 pnt. 2e
prijs; St. Michaël, Schipluiden
293 pnt. 2e prijs.
Ie Afd. Vrouwenkoren: Marij
ke, De Weere 305 pnt. Ie prijs;
Nieuw Leven, Heiloo 331 pnt. Ie
prijs.
Ie Afd. Dubbelmannenkwar-
tetten: Melodia, Heemstede 284
pnt. 2e prijs.
Ie Afd. Mannenkoren: Kath.
Mannenkoor Zaandam 298 pnt.
2e prijs.
Ie Afd. Gem. Koren: St. Gre-
gorius. Lisse 325 pnt. Ie prijs; St.
Caecilia, Noord-Scharwoude 326
pnt. Ie prijs; Con Amore. West
woud 294 pnt. 2e prijs: Arti et
Religioni, Naaldwijk 328 pnt. Ie
prijs; Laetitia. Uitgeest 292 pnt.
2e prijs; St. Caecilia, Castricum
331 pnt. Ie prijs; Sonora, Zijde
wind 289 pnt. 2e prijs.
Afd. Uitmuntendheid Gem. Ko
ren: Nieuw Leven, Heiloo 313 p.
Ie prijs: Maria Christina. De
Weere 313 pnt. Ie prijs; Nieuw
Leven, Medemblik 3Ó7 pnt. Ie
prijs.
Éere-Afd. Gem. Koren: St. Cae
cilia, Onderdijk 288 pnt. 2e prijs.
is Zaterdag tussen Nederland en
Denemarken een handelsover
eenkomst getekend. De waarde
van de Nederlandse goederen die
naar Denemarken zullen worden
uitgevoerd bedraagt 28Va millioen
gulden....
is de heer B. J. Wijkamp, wet
houder van Baarn, oud-waarn.
Commissaris der Koningin in de
provincie Utrecht en voor de
oorlog lid der Tweede Kamer
voor de S.D.A.P., overleden....
heeft de havenpolitie van Rot
terdam twee personen in arrest
gesteld, die 2400 paar nylonkou
sen hadden ontvreemd
is de beroemde dirigent Leopold
Stokowski Zaterdagavond met de
boottrein uit Engeland in Hoek
van Holland aangekomen. Don
derdag a.s. zal hij het concert
gebouworkest dirigeren....
wordt de beiaard „De Vier Ko
ningskinderen" per tanker naar
Curacao vervoerd....
35-JARIC BESTAAN
VAN KATHOLIEKE
MIDDENSTANDSBOND
Op 18 Juli a-s. zal de Nederl.
Kath. Middenstandsbond op fees
telijke wijze zijd 35-jarig bestaan
vieren. Daar het door oorlogs
omstandigheden niet mogeijjk is
geweest het zilveren jubileum op
passende wijze te herdenken, zal
dit zevende lustrumfeest een bij
zonder cachet dragien.
De lustrumviering zal worden
ingezet met een solemnele Mis.
Tijdens de feestvergadering, wel
ke gehouden wordt in Esplanade
te Utrecht, zal het woord worden
gevoerd door de voorzitter van
de Middenstandsraad, prof. van
Muiswinkel en dr. A. Olierook, pr.
LAATSTE TROEPENSCHIP
AANGEKOMEN
Voor de laatste maal ontscheep
te Zaterdagmorgen aan de Lloyd-
kade te Rotterdam een troepen-
transportschip uit Indonesië, met
aan boord 846 Ambonese ex-
K.N.I.L.-militairen, 208 leden van
de Kon. Landmacht en -Marine
en het korps mariniers, en 18
Nederlandse ex-K.N.I.L.-militai-
ren. Alvorens de ontscheping van
dit schip, de „Kota Inten", een
aanvang nam, werden namens de
Koningin en de regering woorden
van welkom gesproken door lui
tenant-generaal D. C. Buurman
van Vreeden.
