Katholieke Ambachtsschool
brengt neutrale niet in gevaar
Bisdommen
in de Nederlanden
Onv<
in dc
De Loot-actie beëindigd
en „Nazorg" uit de brand
Rallye Sint Vincentius
Meerderheid van B. en W. niet
voor gevraagde medewerking
Berger huisvestingsprobleem
Voor di
Katholieke ouders
vragen om
R.K. onderwijs
Belangstelling van duizenden
Raadscommissie van onderzoek gevraagd
Vol voetangels en klemmen
Volgende keer gemakkelijker
Ombouw
electriciteitsnet
Marktberichten
De oude en nieuwe Hiërarchie
Heen
Fausto
in de Toi
Rijw
ter t
■W. 1 1
PAGINA 2
MAANDAG 2 )UL1 1951
ALKMAAR Zoals wij reeds in ons nummer van Zaterdag
in het kort mededeelden, is de meerderheid van het college
van B. en W. van mening, dat thans de oprichting van een
katholieke ambachtsschool niet nodig is. De stichting ,,R.K.
Ambachtsschool Sint Willibrord" is voornemens een dag- en
avondschool op te richten, waar begonnen zou worden met het
onderwijs in de vakken machinebankwerker!, timmeren, elec-
triciën-instrumentmaker en schilderen; voor de dagschool heb
ben zich 127 leerlingen en voor de avondschool 8 leerlingen
aangemeld voor deze vakken, terwijl 35 leerlingen zich opga
ven voor andere vakken. De Stichting heeft zich bereid ver
klaard de avondschool te laten vallen.
B. en W. hebben, zoals de Nij-
verheidswet dit voorschrijft, de
betrokken organisaties van pa
troons en werklieden gehoord;
uit de adviezen dezer organisa
ties blijkt, dat 10 organisaties
zich vóór en 10 tegen inwilliging
van het verzoek hebben ver
klaard; ook aan het bestuur der
bestaande ambachtsschool werd
advies gevraagd, dat voor de
raad ter inzage is gelegd.
Twee groepen
De ene groep der organisaties
acht de noodzakelijkheid der
school voldoende aangetoond door
het aantal leerlingen, dat de
school zal bezoeken, omdat de
ouders dier leerlingen voor hun
kinderen Rooms-Katholiek onder
wijs verlangen: de andere groep
zich onthoudend van een moti
vering op grond van beginselen
van levensbeschouwing en reli-
lie, acht het tegendeel van de
gevergde noodzakelijkheid bewe
zen door de thans beschikbare
plaatsruimte op de bestaande neu
trale ambachtsschool.
B. en W. menen, dat beide op
vattingen onvolledig zijn, omdat
een juist oordeel over de nood
zakelijkheid van de gevraagde
oprichting van een school ten
volle recht moet doen wederva
ren. eensdeels aan de omstandig
heid, dat grote groepen van ons
volk bepaaldelijk confessioneel
onderwijs verlangen, anderdeels
aan de vooral in deze tijd dwin
gende eis van juist organisato
risch en financieel beleid.
Ware het aantal gegadigden
naar plaatsing op een ambachts
school groter dan de plaatsings-
mogelijkheid van thans, dan zou
zonder twijfel het oordeel ten
gunste van een R.K. ambachts
school uitvallen. Bij een capaci
teit van pl.m. 800 leerlingen, is
de bezetting van de thans be
staande school thans 624 leerlin
gen. Oprichting van een R.K. am
bachtsschool zal de tlians bestaan
de school voor waarschiinlijk de
helft ontvolken. Verwacht wordt,
dat de huidige school een even
tuele toenemende belangstelling
voor het nijverheidsonderwijs ge
durende nog een 5-tal jaren zal
kunnen verwerken.
Aangenomen kan worden, dat
in de jaren 1957 t.e.m. '59 de
vraag naar plaatsing van leerlin
gen op een lagere nijverheids
school de huidige plaatsingsmo-
geliikheid ruimschoots zal over
treffen.
In aanmerking genomen de
sterke wens van vele R.K. ouders
naar R.K. onderwijs voor hun
kinderen, zal derhalve in 1957
de noodzakelijkheid van oprich
ting en instandhouding van een
R.K. ambachtsschool zonder moei
te aantoonbaar zijn.
Niet nodig....
Naar de mening van de meer
derheid van het college ligt dit
momenteel anders; niet alleen
biedt de bestaande ambachts
school voldoende plaatsruimte,
maar ook dienen alle niet strikt
onvermijdelijke investeringen ver
schoven te worden, hetzij naar
een tijdstip, waarop niet meer
HET DAMKAMPIOENSCHAP
VAN ALKMAAR
ALKMAAR. In de eerste
klasse A heeft Riebeek door Vrij
dag j.l. een blunder van Piede-
riet af te straffen, kopganger
Hemels ingehaald. Zij hebben
thans beide S punten uit 5 wed
strijden.
N. Oud leed zijn eerste neder
laag tegen Kruider en kreeg
hierdoor een achterstand van 2
punten. In een reeds eerder ge
speelde partij bereikte Schuit
tegen de Jong remise. Vrijdag
avond echter kwam hij tegen de
Haas verloren te staan en moest
hij opgeven.
In IB nam Mekken de leiding
door een overwinning op con
current Woonijk. Jorna wist te
gen Mooy nog net remise te be
halen door een listige finesse. De
partij tussen Bijwaard en Verver
werd afgebroken in een stelling,
die weinig meer belooft dan re
mise.
In de tweede klasse kwam
Miedema er zeer gunstig voor te
staan door te winnen van Len-
gers, terwijl kampioenscandidaat
Stam een punt verloor door re
mise te spelen tegen Korn. Na
een goed begin stelde de Wijn
teleur door van Balder en Witte
te verliezen.
De gedetailleerde uitslagen
luiden:
Eerste klasse A: W. Piederiet
N. Riebeek 02, H. Kruider
N. Oud 20. H. de JongJ.
Schuit 11, Th. de HaasJ.
Schuit 20.
Eerste klasse B: J. Jorna
P. Booy 11, C. BijwaardL.
Verver afgebr., J. MekkenG.
Woonijk 20.
Tweede klasse: C. BalderP.
de Wijn 20. T. KornD. Stam
11. J. MiedemaN. Lengers 2
0, P. de WijnJ. Witte 02.
zodanige sterke beperking van
uitgaven geboden is, hetzij naar
een tijdstip, waarop het doen
van de uitgave niet enkel meer
een daad van vooruitziend beleid,
doch onbetwistbaar onvermijde
lijk is geworden.
De meerderheid van het college
acht het gewicht der economische
omstandigheden en financiële
moeilijkheden groter dan dat van
het overigens aanvaardbare ver
langen van een numeriek en ver
houdingsgewijs sterke bevolkings
groep naar doortrekking van de
beginselen van de onderwijspaci-
ficatie tot op het gebied van het
nijverheidsonderwijs. Zij acht de
oprichting en instandhouding van
de gevraagde school daarom voor
het heden niet nodig.
Wèl nodig....
De minderheid van het college,
gevormd door twee wethouders
huldigt de opvatting, dat het
verzoek behoort te worden inge
willigd. Reeds lang geleden we
zen de feiten er volgens deze
minderheid op, dat een R.K. am
bachtsschool voor Alkmaar en
omgeving (dus een streekschool)
nodig moet worden geoordeeld
Dit blijkt duidelijk uit de samen
stelling der huidige schoolbevol
king, die voor 57 katholiek is
en uit de aandrang der ouders
van niet minder dan 127 adspi-
rant-leerlingen.
Bij de tegenwoordige stand van
zaken, aldus de minderheid van
het college, komt de Rooms-Ka-
tholieke opleiding der leerlingen
in het geheel niet tot gelding. De
enkele godsdienstles, welke wordt
gegeven, valt buiten het lesroos
ter op een ongunstig uur. Bij het
algemeen vormend onderwijs,
door drie leeraren gegeven, komt
enige principiële opvatting niet
tot haar recht. De culturele op
leiding heeft een kleurloos ka
rakter.
De minderheid meent voorts te
welen, dat de aangifte van leer
lingen voor de cursus 1951/'52
groter is dan vorig jaar, mede
tengevolge van het feit, dat de
oprichting van een R.K. am
bachtsschool traineert zodat
parallelklassen moeten worden
ingesteld.
Plaats voor twee
Het is nu juist de tijd, aldus
de minderheid van B. en W., om
klein te beginnen, om voor de
jaren 1957 en volgende gereed
te zijn om de grote toeloop op
te vangen. Overigens leert de er
varing, dat de aanwezigheid van
een tweede en wel R.K. am
bachtsschool de toeloop van leer
lingen naar dit soort van onder
wijs zal aanwakkeren; steeds
meer jongelui laten de opleiding
voor land- en tuinbouw, evenals
voor kantoorwerkzaamheden los,
daar zij daarin geen toekomst
meer zien.
Vrees voor ontvolking der be
staande ambachtsschool heeft de
minderheid geenszins, daar de
praktijk te Alkmaar, ondanks het
feit, dat destijds gelijke voorspel
lingen zijn gedaan, heeft uitge
wezen, dat a) een groot R.K. zie
kenhuis het bestaan van 'n groot
neutraal ziekenhuis niet schaadt
en b) het bestaan van een
bloeiend gymnasium volkomen
samengaat met het floreren van
een vol bezet R.K. lyceum.
Alkmaar streeft naar handha
ving van haar positie als cen
trumgemeente van de kop van
Noordholland en tracht deze po
sitie te versterken; de gemeente
dient zich derhalve over dit ini
tiatief te verheugen en het niet
af te stoten met de daaraan ver
bonden gevaren. De situatie in
Alkmaar en omgeving is meer
dan rijp voor de gevraagde stich
ting.
Bij een dergelijke sterke prin
cipiële en op reële feiten be
rustende wens moge de uitga
gaven geen overwegende rol spe
len, terzake waarvan overigens
de beslissing bij de Kroon be
rust.
De gemeentelijke uitgaven
schijnen trouwens gering te zul
len worden; de uitgaven bedra
gen f 16.000,ten laste van alle
gemeenten tezamen, die kinderen
op de school (zouden) hebben;
van een belangrijke investering
zal nu met het huren van lo-
caliteiten begonnen wordt geen
sprake zijn. De uitgaven spelen
in verhouding tot het totaal
van de jaarlijkse uitgaven der
gemeente een geheel onbete
kenende rol.
t Het door B. en W. ter vertrou
welijke inzage overlegde rapport
schijnt met het bovenstaande niet
in strijd, mits de principiële fac
toren (in dit rapport verwaar
loosd) in aanmerking worden
genomen.
De meerderheid van het col
lege vindt in de hierboven
weergegeven opvatting der
minderheid geen aanleiding
van haar zienswijze af te wij
ken en stelt de raad voor de
gevraagde verklaring niet af
te geven.
ALKMAAR Overweldigend was de belangstelling, die Alk
maar Zaterdagavond opbracht bij de laatste verloting, die de zo
uitstekend geslaagde actie van de Vereniging van winkeliers
aan de Laat ten bate van „Nazorg" moest besluiten. Veertien
dagen lang heeft de Alkmaarse burgerij getoond, dat de doel
stellingen van de „Nazorg" haar sympathiek zijn en dit is een
verschijnsel, dat men wel zo hoog mag aanslaan als alle gel
delijk succes. Al wil niet gezegd zijn, dat „Nazorg" alleen op
de sympathie en zonder de financiën zou kunnen drijven.
Duizenden op de been
Het zullen zeker een vijfdui
zend mensen geweest zijn, die
zich rond acht uur voor net ge
bouw van V. en D. verzameld
hadden, allen met de bundels
gelukbrengende loten in de hand
om het moment af te wachten,
waarop het rad van avontuur
zou gaan draaien.
Dit rad was een ton, (waarin
de lotnummers gemengd waren)
die door de heer de Winter ge
draaid werd, alvorens de loten
tevoorschijn kwamen. Maar voor
het zover was, sprak de voorzit
ter van de „Nazorg", de heer Joh
Rotgans, een woord van dank
aan B. en W. die de verloting
mogelijk hadden gemaakt en de
politie, die toezicht uitoefende
en tijdens de vier lotingsavonden
voor een goede verkeersomleg-
ging had gezorgd. Verder werden
in dit dankwoord betrokken de
voorzitter van de Laat-winke-
liers, de heer F. Nijpels, die veel
werk aan de voorbereiding had
en de heer K. Kirpesteyn, die
met zijn accountants-kantoor de
financiële kwesties had geregeld.
Maar het was toch vooral de
enthousiaste medewerking van
het publiek geweest, dat deze ac
tie voor de minder-bedeelde
kinderen uit onze stad tot een
succes had weten te maken.
Want een succes, zo werd ons
van alle kanten verzekerd, is
deze actie zeker geweest, al kon
den de eindresulaten nog niet
medegedeeld worden.
Voor- en tegenspoed
Zoals altijd bij een verloting,
zijn er boffers en pechvogels.
Tot de eerste categorie behoorde
de heer Tolhuis, die op het witte
lot 53959 een fraai poppenhuis
won en het zesjarige Fransje
Lenghaus uit de Ingelandstraat,
die nota bene op lot 53523 (geel)
een Solex in de wacht sleepte.
Het mooie van die geschiedenis
is, dat het kereltje het eerst niet
durfde te geloven en dus ook
niet verscheen om zijn prijs af
te halen. Maar Maandag komt
hij toch met vader en moeder,
om dit zeer welkome geschenk
in ontvangst te nemen. Minder
gelukkig waren de beide dames,
die tijdens de drukte van hun
AGENDA
KERKCONCERT: door Lou-
rens Bogtman en Simon
Jansen. Grote Kerk 8 uur
FILMS: Victoria-theater:
Het leven gaat verder, 18 j.
Rex-theater: Het dodende
licht, 18 jaar; Harmonie:
Adam's Rib, 14 jaar; Cine
ma Americain: Alarm in de
nachtexpres, 18 jaar.
(Leeftijden volgens KFC-
pormen).
Voorstellingen hedenavond
8 uur.
BERGEN: Rustende Jager:
8 uur: Kinderen voor de
Rechter (film over en ten
bate Reclasseringswerk).
TENTOONSTELLING in
Kunstzaal K.C.B. Bergen.
Schilderijen, edelsmeed-
17.30 en '19.30—22.00 uur.
werk en grafieken, ge
opend van 1012, 14.30
APOTHEKEN: Voor spoed
gevallen is na zes uur ge
opend de apotheek Krui-
singa, Koorstraat 59.
BERGEN De heer J. Broersma, lid van de raad te Bergen
heeft zich tot de gemeenteraad gericht met het volgende schrij
ven: „In de vergadering van 12 juni '51 is de kwestie besproken
van de toewijzing van een bouwvolume groot 1300 kubieke
meter voor het bouwen van een landhuis aan de Eeuwige laan
en dat n.b., terwijl de bouwstop reeds in werking was gegaan.
In verband met een en ander worden op dit moment bij de
betrokken minister inlichtingen gevraagd.
Daarnaast kwam aan de orde
het huisvestingsgeval Russenweg
11. Hierbij is er door ondergete
kende reeds op gewezen, dat deze
villa werd toegewezen aan een
medicus uit Amsterdam en dat
zonder woningruil. In deze werd
medewerking verleend door de
voorzitter van het comité voor
huisvesting in zijn functie van
makelaar.
Bij nader onderzoek is onder
getekende gebleken, dat dit ge
val niet op zich zelf staat, in die
stokje gingen. De Postharmonie,
die ook in het dankwoord van
de voorzitter van „Nazorg" ver
meld werd, vrolijkte de avond
weer op met pittige muziek. Het
corps moest daarbij door de men
senmenigte marcheren. Hoe het
dit heeft klaargespeeld, is ons 'n
raadsel, bij het begin van de
massa losten de muzikanten zich
als het ware in de mensenvloed
op om er, nog wel ongehavend,
aan de andere zijde uit te voor
schijn te komen.
Na afloop van de laatste ver
lotingsavond werden aan de heer
F. Nijpels en zijn echtgenote
namens de Laatwinkeliers nog
sigaren en bloemen aangeboden.
De heren de Winter, Rotgans en
Schoorl spraken in een kleine
bijeenkomst nog een woord van
waardering en dank. Deze bij
eenkomst werd gehouden in de
lunchroom van V. en D., voor
deze gelegenheid door de direc
teur, de neer W. Berentzen, die
zich een goede gastheer betoon
de, beschikbaar gesteld.
Buitengewone Dienstplicht
ALKMAAR. De burgemees
ter der gemeente Alkmaar maakt
bekend dat de ingeschrevenen
voor de dienstplicht, behorende
tot de lichting 1952, van wie
reeds een broeder voor het va
derland is gevallen, een verzoek
kunnen indienen om tot buiten
gewoon dienstplichtige te worden
bestemd.
Aanvraagformulieren hiertoe
zijn verkrijgbaar ter secretarie,
afdeling militaire zaken.
RIJKSKWEEKSCHOOL
TE ALKMAAR
Examen Nuttige Handwerken
Eerste groep: Geslaagd de da
mes: J. M. Blom, Alkmaar, M.
Boogaard, Uitgeest, H. Bos, Mid-
denbeemster, M. W. Bijlsma en
G. K. Essers te Bergen E. van
Gorcum, Alkmaar.
Tweede groep, de dames: A.
Harder, A. I. Kleymeer, Alkmaar
H. C. Kuipers Hypolytushoef, E.
J. Kweldam Bergen, T. Wiedijlc
en A. K. Wolthuis, O. Niedorp.
ALKMAAR De Rallye St. Vincentius heeft Zondag heel wat
drukte teweeg gebracht op de wegen rond Alkmaar. En geen
gewone drukte van rustige, van de natuur genietende (brom)-
fietsers; integendeel. Zij, die, ofwel aan.de tachtig, ofwel aan
de veertig km. route hebben deelgenomen, hadden heel ergens
anders oog voor dan voor de natuur. Omzichtig als Indianen
speurden zij de velden en wegen af, ieder paaltje, ja bijna
iedere kiezelsteen tuurden zij af, alsof het voorwereldlijke bij
zonderheden waren.... op zoek naar de juiste weg, die in raad
selachtige bewoordingen op een gestencild velletje papier stond
uitgestippeld.
Hoewel de route perfect in drukte. De stemming onder de
elkaar zat en ook, zoals bleek, deelnemers bleef tot het einde
foutloos kon worden gereden,
was het toch geen kinderwerk,
om de juiste koers te houden.
Velen lieten zich misleiden door
de kleine gemenigheidjes en ge-
niepigheidjes die het actiecomité
St. Vincentius zorgvuldig voor
hen had neergestrooid.
Des morgens om 11 uur en
des middags om 2 uur startten
de resp. 56 en 51 deelnemers aan
de 80 en 40 km. route, die leidde
langs de Omval, viaduct bij St.
Pancras, Koedijk, Schoorldam,
Schoorl, Staatsbos en (langs de
nu volgende plaatsen ging ook
de 40 km. tocht) Bergen, Koe
dijk, Bergen, 't Woud, Egmond
aan den Hoef, Bakkum, Limmen,
terug naar Alkmaar. In Bergen
werd bij Restaurant „Het Wapen
van Bergen" een half uur ver
plichte rust gehouden, waar men
een klein aantal vragen moest
invullen, betrekking hebbende
op verkeerstekens e.d. waarvan
een goede beantwoording het
aantal strafpunten een beetje
zou kunnen drukken. Over straf
punten gesproken, het regende
ervan. En dat was toch wellicht
niet nodig geweest. Maar som
migen vertrouwden teveel op
anderen, vooral in clubverband
liet men zich teveel drijven op
de zienswijze van degene, die het
't best meende te weten, en of
men nu een A route dan wel een
B route had, (op sommige ge
deelten waren de routes even
gesplitst) men reed allemaal ach
ter elkaar aan, zodat het op de
duur wel moest mislopen en er
controleposten gemist moesten
worden of van een verkeerde
kant benaderd. En dan zou 't 'm
natuurlijk aan de tikfouten in
de routebeschrijving kunnen lig
gen
Hoewel de deelname groter
was dan vorig jaar, had men
toch wel meer deelnemers ver
wacht, dan er opgekomen zijn.
Het weer was nu eigenlijk té
mooi en velen, die anders zeker
aan de rallye zouden hebben
meegedaan gingen naar het
strand of waar heen ook. Om en
bij de starturen heerste er op de
Laat een gezellige en vrolijke
CONCLUSIES DIRECTEUR
LICHTBEDRIJVEN
ALKMAAR. Zoals wij reeds
schreven, werd in de vorige
raadsvergadering het voorstel
betreffende de aankoop van
verhuistranformatoren ten be
hoeve van de ombouw van het
electriciteitsnet aangehouden, op
dat de desbetreffende raadscom
missie dit voorstel nader onder
ogen zou kunnen zien. De com-
n.'ssle heeft zich verenigd met
het gekozen stelsel inzake de
verhoging van de nelspanning
van 127 tot 220 volt.
Zij stemt ook in met de con
clusies van het rapport, dat door
de Directeur van de Lichtbedrij-
ven is opgemaakt, die als volgt
luiden:
Wanneer in een bepaalde wijk
de spanning wordt opgevoerd
tot 220 volt, moeten de electrici-
teitsverbruikers binnen vijf jaar
hun lampen ,er< toestellen aan
passen aan het nieuwe voltage.
Gedurende twee jaar kunnen de
verbruikers gratis gebruik ma
ken van een verhuistransforma-
tor, die kosteloos bij hen wordt
geplaatst; met ingang van het
derde verbruiksjaar wordt daar
voor door het G.E.B. aan de ver
bruikers in rekening gebracht
een huur van f0.60 per maand
per k.V.A. of gedeelte daarvan.
Het G.E.B. neemt voor zijn reke
ning de ombouw van het net tot
een 220 volts-spanning. het aan
schaffen en plaatsen der ver-
huistransformatoren, waarvan de
totaalkosten worden geraamd op
f571.324.De kosten van ver
vanging der lampen en ver-
bruikstoestellen (c.q. de om
bouw daarvan) bliiven natuur
lijk voor rekening van de ver
bruikers zelf. Ook het College
van B. en W. kan zich met deze
conclusies verenigen en stellen
daarom de Raad voor. het voor
stel en de hierboven genoemde
conclusies eveneens aan te ne
men en te aanvaarden.
toe opperbest, al leek het soms
wel, alsof zij nu en dan mis
troostig, ontdaan, onthutst en
verbijsterd of misschien wel
wanhopig werden van het einde
loze en vergeefse zoeken, naar
grasweggetje zus, en einde B.-
weg zo, controlepost hier, drie
sprong daar, splitsing dit en
A.N.W.B. bord dat. En dat ging
zomaar door, van begin tot het
bittere einde, maar bijna ieder
een hield vol, tot de laatste cm.
aan toe, want er waren er hoog
stens twintig, die onderweg op
gaven.
Het was in ieder geval een
zeer aantrekkelijke en amusante
tocht.
Maar toch heeft het comité
gemeend er goed aan te doen,
de volgende rit, waarschijnlijk
in Augustus, wat gemakkelijker
te maken, zodat er meer deel
nemers een kans hebben, een
prijs te behalen. Er wordt van
zin, dat de functies makelaar en
voorzitter huisvestingscomité va
ker om de voorrang twisten,
daargelaten, of dit nu altijd met
verlies van woonruimte gepaard
gaat. Verder is komen vast te
staan, dat B. en W. op eigen
houtje een paar maal woonruim
te hebben prijsgegeven, zonder
dat daar woningruil tegenover
stond. Wist men niet beter, dan
zou men denken, dat de dagen
van v. d. Pluim bezig waren te
rug te keren.
in de vergadering van 6 April
j.l. heeft ondergetekende met cij
fers duidelijk gemaakt, in welke
mate de villa-bouw in onze ge
meente de voorrang heeft bij de
volkswoningbouw en hoe dit me
de de oorzaak is, dat het aantal
woningzoekenden hier instede af
te nemen, steeds groter wordt.
Nadien kwam het geruchtmaken
de schandaal aan de Eeuwige
laan, waarbij met bouwvolume
was gesmeten, alles ten koste
van de huisvesting. En als we
daarnaast zien, hoe roekeloos er
met de beschikbare woonruimte
wordt gehandeld, dan is het wel
moet worden ingegrepen,
duidelijk, dat hier door de raad
Ondergetekende neemt daarom
de vrijheid uw raad voor te stel
len een commissie uit zijn midden
te benoemen, die het gehele huis
vestingsprobleem in de ruimste
zin onder de loupe zal hebben
te nemen, om dan te zijner tijd
met een voorstel te komen tot
het nemen van maatregelen, die
er toe kunnen leiden, dat binnen
afzienbare tijd het woningtekort
tot het verleden zal behoren".
geen enkele deelnemer verwacht,
dat hij een ervaren rallyerijder
is, als hij maar, na de dubbeltjes
voor de St. Vincentiusgezinnen
te hebben binnengebracht, een
sportieve ep amusante dag heeft.
De enigen, die de lange tocht
foutloos gereden hebben waren
N. C. v. d. Idsert en D. de Wild,
beiden met 0 strafpunten en de
enige, die de korte route fout-
190s reed was H. de Graaf, die
zich echter vijf strafpunten op
de hals haalde, door enkele vra
gen verkeerd te beantwoorden.
Dezen sleeepten de eerste prij
zen weg, die anders de moeite
wel waard waren: een taart, rij
wielonderdelen, boeken, snoep
goed, luxe gebruiksvoorwerpen,
rookattributen etc. die door de
heer Th. Milder om acht uur in
het Gulden Vlies werden uitge
reikt.
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het KNMI te
De Bilt geldig van Maandag
avond tot Dinsdagavond:
KOELER
DE BILT, 2 Juli In het Zd.-
Oosten van het land aanvankelijk
nog weinig bewolking, overigens
half tot zwaar bewolkt met plaa-
selijk enige lichte regen of mot
regen. Matige tot zwakke Weste
lijke tot Noordwestelijke wind.
Koeler, vooral in het binnenland.
Veel genoegen.... maar ook pijn
BERGEN. Velen profiteer
den van deze ideale zomerse dag
en trokken al vroeg in de mor
gen naar zee, bos en heide. Tal
rijke bussen, auto's en fietsen
vulden de wegen. Volop werd
genoten van zon en strand, maar
o wee, zo ongemerkt werkt het
zonnetje diep in op de vaak nog
witte huid. Menigeen ging dan
ook naar huis met verbrand gezicht
en rug. Daarom is het vooral in
het begin oppassen en niet te
lang achtereen volop in de zon.
Beter wat minder bruin dan met
koorts te bed!
CONCOURS HIPPIQUE
HEILOO Op Zondag 29 Juli
e.k. organiseert de RK Landelijke
Ruiterij een groot concours hip-
pique. Dit zal aanvangen des
ochtends 11 uur. Nadere bijzon
derheden volgen.
jaarvergadering Handbalclub
OUDORP. De handbalver
eniging VBO hield Vrijdagavond
haar eerste jaarvergadering. De
vereniging heeft zich flink ont
wikkeld en beschikt thans over
twee goede elftallen. Ook de
prestaties waren zeer bevredi
gend, in het bijzonder van de
junioren die thans reeds in de
derde klasse zijn geplaatst.
Uit het verlslag van de pen-
ningmeesteresse bleek ook de fi
nanciële toestand gunstig. Er
was een batig saldo van f 142.
Het aantal donateurs bedroeg
127. In de kascontrole-commissie
werden benoemd de dames Kaan
dorp en Pieters alsmede de heer
van Baar. In de elftalcommissie
werden benoemd de heren K.
Commandeur en C. Koning.
Vervolgens gaf rector van der
Hoek een uiteenzetting van de
richtlijnen van de R. K. Sport
bond in geestelijk verband. Hij
noemde de sport een prachtige
voorbereiding voor het latere
leven.
Zelfbeheersing en sporttivi-
teit zijn van onschatbare waar
de. De heer de Graaf sprak met
lof over de ijver van de meisjes
op de training. Hij had van de
club voor de a.s. competitie de
beste verwachtingen. Bij de
rondvraag werd de wenselijkheid
betoogd nieuwe adsp.-leden te
werven. Besloten werd hiertoe
actie te voeren.
2 Juli 6 paarden 50080;
101 vette koeien 5501160: 72 n.
kalveren 30—75; 240 varkens 1,84
1,92 per kg.
Reeds worden de voorberei
dende maatregelen getroffen om
in het voorjaar van 1953 luister
rijk het eeuwfeest te herdenken
van het herstel der bisschoppelij
ke hiërarchie in Nederland. Toen
Paus Pius IX nu bijna honderd
jaar geleden de nieuwe bisdom
men in ons land oprichtte, was
dit inderdaad een vernieuwing,
een algeheel herstel, en niet een
voudig de voortzetting van een
inrichting die reeds eerder be
stond en nadien slechts tijdelijk
onderbroken werd.
Kerkelijke Organisatie
Tussen de nieuwe bisschoppen
van 1853 en de godsdienstige troe
belen van het eind der 16e eeuw
ligt het tijdvak der Hollandse
Missie of Zending waarover sinds
1592 Apostolische Vicarissen als
hoofd gesteld waren. Het Episco
paat ten Noorden van de grote
rivieren was immers uitgestorven
en de Utrechtse Kerkprovincie
ractisch vernietigd; toen in 1629
'en Bosch in Staatse handen was
gekomen, werd ook dit bisdom
opgeheven. Noord-Nederland was
grotendeels een Missie-gebied ge
worden. Het bisdom Roermond
verdween later onder Napoleon in
1801 evenals dat van Antwerpen,
waartoe het Z.W. deel van N.
Brabant behoorde. In 1853 moest
derhalve de kerkelijke organisa
tie geheel opnieuw geregeld wor
den.
Vanaf de tijd der kerstening
van ons land bestond alleen
Utrecht als bisdom dat nagenoeg
het grootste gedeelte ervan om
vatte; alleen Groningen behoor
de tot het Westfaalse bisdom
Münster, terwijl Brabant en
Limburg onder het Zuid Neder
landse Luik vielen. Het z.g. Rijk
van Nijmegen tenslotte maakte
deel uit van het Aartsbisdom
Keulen, waaraan ook Utrecht als
suffragaanlbisdom ondergeschikt
was. Ondanks vergeefse pogingen
tot reorganisatie in vroeger eeu
wen is de toestand zo gebleven,
tot aan de tijd van ETlips II,
toen in Mei 1559 het reeds lang
gekoesterde plan eindelijk defi
nitief zijn beslag kreeg De Ne
derlanden van Noord en Zuid
kregen achttien bisdommen, inge
deeld in drie Kerkprovincies: n.l.
Utrecht, Mechelen en Kamerijk.
Het mag wonderlijk heten dat
een zo belangrijke gebeurtenis
die de Kerkgeschiedenis van onze
Lage Landen in twee grote tijd
vakken splitst, tot nog toe nooit
die aandacht der geschiedschrij
vers had getrokken dat zij in
haar geheel tot in haar bron
nen werd nagegaan en met behulp
daarvan grondig werd bestudeerd.
Maar des te meer moet het daar
om een gelukkig feit genoemd
worden dat dit werk dat zo grote
betekenis voor de historische we
tenschap is, thans op zo voorbeel
dige wijze volbracht is door een
knap geleerde als Dr. M. Dierickx
prof. aan de Theologische facul
teit der Paters Jesuïten te Leeu-
ven. Na jarenlange opsporingen
in niet minder dan een veertig
tal archieven en handschriften
verzamelingen van West-Europa
(alleen ingewijden die dergelijk
werk uit eigen ervaring kennen,
kunnen deze moeizame en gedul
dige arbeid het best waarderen!)
heeft hij nu de resultaten van
zijn studie neergelegd in een
allerwaardevolst boek „De op
richting der nieuwe bisdommen
in de Nederlanden onder Filips
II 15591570". (Uitgeverij Het
Spectrum te Utrecht). De behan
deling van het onderwerp is dank
zij de benutte bronnen met
tertijd zullen zij op last van de
„Koninklijke Commissie voor
Geschiedenis" van België in twee
octavo-banden worden uitgege
ven wel van die aard dat deze
studie van een onzer beste Ne
derlandse kerkhistorici zo goed als
definitief beschouwd kan worden.
Het gezamenlijk beeld van de
uiterst belangrijke oprichting der
nieuwe bisdommen in de 16e
eeuw is thans zo duidelijk moge
lijk getekend.
Haarlem
Het is voor de kring onzer le
zers ongetwijfeld interessant iets
uit deze geschiedenis te vernemen
dat betrekking heeft op de streek
waar zij zelf wonen.
Afgekondigd in 1559, zou de
nieuwe kerkelijke indeling pas in
1570 volledig zjjn doorgevoerd.
Moeilijkheden van allerlei aard
hadden zich daarbij voorgedaan,
vooral in Brabant was het ver
zet groot.
Het bisdom Haarlem waarvan
de grenzen ongeveer samenvielen
met de tegenwoordige provincie
Noord-Holland behalve net Gooi,
was nog een van meest gunstige
uitzonderingen. De installatie
van de nieuwe bisschop, Nicolaas
van Nieuwland die als persoon
echter niet de meest gelukkige
figuur was, kon zonder veel be
zwaar geschieden, nu de geeste
lijken, de monniken van de ge-
incorporeerde abdij van Egmond
die het gelag moest betalen met
het verlies van haar zelfstandig
heid en met grote financiële las
ten, evenals de burgerlijke
autoriteiten van de stad Haarlem
hem als hun herder aanvaardden.
Doch bij de practische uitvoe
ring van de Pauselijke Bulle,
waardoor het bisdom werd opge
richt, deden zich weldra de moei
lijkheden voor. Koppige kanunni
ken en kortzichtige aartsdiakens
die tot dan toe de bestuursfunc
ties hadden uitgeoefend en de
inkomsten daarvan hadden geno
ten bleken niet van plan daar af
stand van te doen. De pasbe
noemde bisschop is er niet in
kunnen slagen zijn volle rechts
macht te doen gelden in de
districten waaruit zijn bisdom
bestond: West-Friesland. Kenne-
merland en Amstelland met Zee
vang. Ook met het stichten van
een Kathedraal Kapittel in de St.
Bavo te Haatlem had hij al even
weinig succes. Zijn méér krach
tige en doordrijvende opvolger,
de Dominicaan Godfried van
Mierlo, had eigenlijk in zijn plaats
de eerste bisschop van Haarlem
moeten zijn; wellicht waren de
zaken dan anders verlopen.
Maar de ongunstige tijdsomstan
digheden sneden ook hier de mo
gelijkheid van een betere toe
komst af.
De Noord-Oostelijke
bisdommen.
Volgens de plannen zou het
bisdom Leeuwarden de provin
cie Friesland, het bisdom Gro
ningen de gelijknamige provincie
en Drente, het bisdom Deventer,
Overijssel en half Gelderland
omvatten. Doch de verwezenlij
king van dit opzet stuitte ook
hier op een tegenstand die zich
als een scherpe afwijzing open
baarde. Het Noord-Oosten van
ons land vormt ook in politiek
opzicht een eigen, duidelijk afge
tekende groep in de „Zeventien
Provinciën" der Nederlanden
waarbij het nog maar sinds kort
door Karei V was aangesloten.
De Keizer had het grote zelfstan-
digheidsgevoel en de oude privi
leges van Friezen en Saksen zeer
moeten ontzien en onomwonden
moeten waarborgen. Dit provin
cialisme, dit particularisme is de
hoofdreden geweest van het taaie
verzet tegen de drie bisdommen
in het Noord-Oosten. Men wilde
er geen bisschoppen aanvaarden
die door de Koning werden be
noemd omdat daardoor het ge
vaar ontstond dat de centrale
landsregering haar invloed op
het bestuur van het gewest zou
vergroten. De nieuwe bisdommen
kregen er eenvoudig géén kans.
„De Groningers en Deventenaars,
zo verklaarde de stadhouder
Arenberg, zijn een lastig soort
mensen, die voortdurend schreeu
wen dat hun privileges geschon
den worden". Ook de weerbarsti
ge, koppige Friezen waren niette
vermurwen en hielden in hun
verzet voet bij stuk.
Men moest betere tijden af
wachten. En toch waren het juist
deze gewesten die bisschopszetels
het meest nodig hadden. Het dra
len met de oprichting van de
nieuwe bisdommen had vooral
hier waar alle bisschoppelijke
rechtsmacht ontbrak, een funest
gevolg voor de zielzorg.
Toen de altijd nog weinig
groot-Nederlands voelende ge
westen eindelijk goedschiks of
kwaadschiks op bevel van de
IJzeren Hertog van Alva het
hoofd moesten buigen, konden de
nieuwe prelaten zeker niet veel
op de steun en sympathie van
hun diocesanen rekenen.
Aan de eindelijk moeizaam tot
stand gekomen bisschoppelijke
hiërarchie van 1559 is geen lange
levensduur beschoren geweest.
De geschiedenis van haar vesti
ging maakt door de al te grote
inmenging van wereldlijke zijde
in deze kerkelijke aangelegenhe
den op ons, twintigste-eeuwse na
zaten van dit vrijheidslievende
volk, een wrevelige indruk. Maar
hoe wij dit verschijnsel volledig
moeten zien en verklaren, leert
ons het prachtige werk van Dr.
Dierickx dat we graag ook aan
onze lezers aanbevelen; naar het
woord van de schrijver van het
tweede Boek der Makkabeën is
hij er volkomen in geslaagd
„voor het leesgrage publiek een
boeiend verhaal te schrijven en
voor de studerenden iets dat zich
gemakkelijk laat onthouden: in
één woord: iets nuttigs voor allen
die het in handen krijgen".
H. J.
AMSTERDAM
verstreken na
toen een ontl
incasseren, m
Arie Kil iets,
seerd was: hi;
kon! Marten 1
Een paar mei
kelijk reagere
En toen 1
Jonkman dat e
begon een Nc
dat even herii
den jaren var
trok de hele
De gebroedei
langs de lijn 0
niet waren, Mb
steeds succes
nenplaats stor
met dezelfde k
met veel aanle
routine. Tot
helft bleef Hi
ken, maar to<
winstpunt in
tere ontgoochf
Zoals gezeg
minuten de li
kwam een hoi
Jong kon de t
de aanstormei
rest. Maar hi
die de gelijkm
In de 25ste
een van ;jie
Moolenaar d
Brandsma was
en stormde op
maal toe begii
ding, toch blei
leider in het
keihard vloog
ter.
Wat er verd
gebeurde was
opzet, zo onbe
zo sfeerloos,
beweren, dat
kampioenswec
zoen was.
Maar in de
het vuurwerk
Eerst rende G
in de richting
schoot zo versi
niemand eige:
de invaller v
nog corner li
kwartier was
DWS heel on
Fausto Cop
Tour de Frani
keerde heel I
suannine of
na de tragisch
Serse Cornri
Zaterdag i
dag in grote
de rouwkame
opgebaard. Vi
het grote vei
leren. Onder
binson. die ir
In tegenste
dat men and
Heiloo tijdens
devaarten pli
waren het
fietsen, her e
de omtrek va
markeerden.
Het waren
middelen van
verschillende
Noordholland,
R.K. Bond v:
Christoforus".
ruim driehi
Heiloo gekon
lijkse bedeva:
bedevaart, dl
zondere bet'
velen omdat
bedevaart we
Daarom
deelnemers
flinke fietsto
merse weer
kerkelijke pl
parochiekerki
waren voor 1
gere mannen
tien uur in
dragen door
huizen, aanw
was de grote
ook niet he
deelname as
was zeker ni
De Rector
de Zeereerw:
bosch, sprak
bedevaartgan
hen op het 1
het houden 1
wees op 'n j
sen de leder
en het zovee
van de H.
biecht en H.
dat zo mooi
aangegeven,
del om de
wereld te we
komen tot C
voorspraak v
moesten de
wielclubs zie
stellen.
De bedeva
met een plei
Holthuizen r
lebreerd en
het zomer:
waarbij de
schillende
medegedrage
In de kl<
werd nog
leden van ei
ria-congrega'
uit Zaandarr
