1
Architect Kropholler 70 jaar
1
LOPES, Portugal's nieuwe
president, vóór Westers bloc
Abdoellah had tal van bittere
vijanden van zijn streven
De pootaardappelenteelt
is aanzienlijk ingekrompen
Overdracht van de relieken
van de Heilige Simon Stock
Vlucht in de nacht"
in naar
theim
Tel.
2429
immiM
erichten
Jij moest maar timmerman worden
In het spoor van Berlage
een eigen Hollandse kunst
Denen, Schotten,
Duitsers en Fransen
RADIO
Kafhol. Arbeider
Katholicisme de sterkste
geestelijke basis
Enige candidaat
Schoten in het Nabije Oosten
Ook hier speelt de Rus
zijn duister spel
Scheepsberichten
Romeinse kardinaal en Ierse president
waren bij de plechtigheid aanwezig
BEURSOVERZICHT
door E. JRath
DONDERDAG 26 jULI 1951
«dcrUmTJUm
er, „Gate Fahrt"
e en de Duitse
van Oldenzaal
;n al spoedig de
ben met Neder-
Bentheim is.
Het openluchtspel
ie stad is tegen de
hoge rotsen een
ar. Jaarlijks voe-
an Bewtheim daar
trekken daarme-
le verre omgeving
nigen uit Neder-
mber wordt dit
aal in de week
ller's „Die Jung-
ns". 200 man doet
iet is te vergelij-
siespelen van Te-
Bentheim heeft
/oor een achter
die fraaier is dan
zijn stuk niet ge-
historische gege-
mtrent leven en
e heilige Jeanne
ikking staan. O.a.
de dood vinden
rd en niet op de
a de grote Duitse
ich nog steeds in
g van diens land-
m verheugen. Nog
ge de litteraire
hien mede omdat
Die Jungfrau von
laatste tiental ja-
le actualiteit heeft
Nederlander zal
nen aan de beko-
ssieke toneelwerk,
zal het na een
eiding misschien
Ier op zijn werke-
eten te proeven
p hoog peil staan-
geraken ziin kos-
ri gespaard. Het
it door de goede
duidelijk tot zijn
R. 25 Juli
8590, rode kla-
8090, lucerne-
5105, gerststro
'o 40—45, karwij-
koolzaadstro 20
einig handel in
5 markt blijft erg
n handel.
25 Juli. aardap-
drielingen 6.50
5463. snijbonen
tokbonen 6883
nmers 815 per
A 4562 bonken
aardbeien 1.20
ode kool 8.5016,
doppers 39—52,
24, spinazie 4
a 26 per stuk,
andijvie 1021,
bieten 820 per
—41 per bos, uien
soepgroenten 5
-3 per bos prui
stuk, rode bessen
bessen 79—1.06 p.
-23 per stuk
Juli. Aardbeien
bessen 0.60—
lessen 2.203 50,
560.63, tuinbo-
peulen 0.340.40,
190.53, kropsla
inazie 0.110.15,
-0.53, bloemkool
ïkommers 0.14
25 Juli. 24700 kg
1—10.60. 44000 kg
40—13.70, 1850 kg
I 250 kg kriel
800 rode Schot
3, 9300 kg rode
40—16.10. 1400 kg
8.40—16.60. 100
kr. 4.90, 925 kg
-4, 360 kg groene
spitskool 5.70 680
18.40. II 8.10 per
i I 0.58 per kg,
la f3 per 100 st.
'URMEREND
9.80—13.50; Klei
luizen 6.8011.60;
4049; pronk-
;uinbonen 1621;
doperwten 2146;
:ers 2745; kom-
p. 100 st.; bloem-
0 stuks rode kool
001 67; spinazie
00 stuks; andijvie
611; rode bie-
teen 18—42 p. 100
augurken (onge-
de aalbessen 25
:n 110—117; klap-
perziken 825 p.
en 6094; aard-
rankenthalers 115
'en 3686 Yellow
1054; Janbaas
ZEN 26 Juli
appelen: Schotse
3.90;' grove 1010
n 9.10—11.20: ro-
.0; grove 8.20
ïers 14.2015.50.
(Van een onzer verslaggevers)
„Er zijn van die momenten in 't leven, waarop je plotseling scherp
de zin van iets ziet," zegt architect A. J. Kropholler. „Er zijn om
hoog strevende lijnen. Dat is het symbool van het leven. Er zijn
liggende, die symboliseren onze eeuwige rust. Dan is er de cirkel,
die al van eeuwen her het teken is van de oneindigheid. Daar
heb je de elementaire stoffen voor een constructie. Er zit veel
meer achter dan wij ooit gedroomd hebben. Ik ben er van over
tuigd, dat wij, vaakonbewust, in de lijnen van een gebouw de
diepe zin van leven en dood verwerken. Vandaar dan ook, dat een
boog veel meer is dan een overspanning, nodig voor de hecht
heid van een gebouw. Het gaat om de menselijke psyche, die in
de lijnen wordt vertolkt." Oud van jaren maar niet van geest
en zelfs niet van uiterlijk, zo zit Kropholler voor ons in de stoel,
die hij zelf eens getimmerd heeft. Hij is een Amsterdammer, die
timmerman werd, die zijn vak op de ambachtschool ging leren en
later bij een baas. Vandaag wordt hij zeventig, maar het werken
heeft hem onvermoeid bezig gehouden. Nu nog trekt hij geregeld
het land door om met zijn aannemers te overleggen.
Krophollere grootvaders waren
een Deens zeeman en een Schots
Êredikant, zijn grootmoeders een
luitse en een Francaise. Er zijn
ook nog Poolse voorvaderen in
de familie geweest. Hij vindt het
een voordeel, dat hii nooit een
bouwschool heeft bezocht, „waar
je maar moeilijk loskomt van de
vooroordelen van het vak." Is
het wonder, dat deze man, die een
halve eeuw zelfstandig en met
succes gewerkt heeft in een be
roep, dat op zichzelf al zoveel
mogelijkheden tot tegenspraak
biedt, de nodige oppositie heeft
ontketend? De oppositie kwam
vooral van de nieuw-zakelijke
richting, die hem archaïserend
vond. Het zat destijds in de lucht
om tradities overhoop te halen.
De wereld veranderde snel, vooral
in Amsterdam, waar het opko
mend socialisme zich ook in de
architectuur een plaatsje ver
overde. Kropholler is reëel ge
noeg om veranderingen en hun
noodzakelijkheid in te zien, maar
hij is teveel kunstenaar om niet
te' ontdekken, dat de schoonheid
niet onder de voet gelopen mag
worden door een idee, die met de
bouwkunst niets te maken heeft.
Hij had vrienden onder de so
cialisten, die hem daarin verston
den. Wethouder de Miranda zette
zijn handtekening onder zijn plan
nen, dwars tegen de actie der
schoonheidscommissarissen in, en
Henri Polak, die ook Berlage
steunde, heeft Kropholler met zijn
wel versneden pen verdedigd.
Zo kwam de kerk in Watergraafs
meer tot stand en het nageslacht
moge oordelen welke architect
Amsterdam het best heeft helpen
uitbouwen, de groep, die in
Zuid opereerde, of de bouw
meester van het St. Ritaklooster
en het tuindorp-Watergraafsmeer.
Baksteenen beton
Berlage. de bouwmeester van
de Koopmansbeurs, heeft Krop
hollere stijl voornamelijk richting
PROGRAMMA
VRIJDAG 27 JULI 1951.
HILVERSUM 1. 402 m. 7.00
VARA; 10-QD VPRO; 10.20
VARA; 12.00 AVRO; 16.00
VARA; 19.30 VPRO; 21.00
VARA; 22.40 VPRO; 23.00—
24-00 VARA.
700 Nieuws; 7.15 Gram; 8.00
Niieuws en weerberichten; 8.15
Gram- 8.50 Voor de huisvrouw;
9.00 Gram; (9.30-9-35 Waterstan
den; 10 00 „Kinderen en Men
sen, causerie; 10.05 Morgenwij
ding; 10.20 Gram; 10.30 Voor de
vrouw; 10.45 Kamerkoor; 11.03
Radiofeuilleton; 11.23 Zang; 12.00
Orkestconc: 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen; 12-33 Gram.;
12.45 Sport en prognose; 13.00
Nieuws;. 13.15 Mededelingen of
gram.; 13.20 Orgel en sopraan;
14-00 Kookpraatje 14.20 „II Maes
tro di Musica," opera 15.05 V
dracht: 15-25 Gram; 16.00 Gra<w;
16.30 Voor de jeugd; 17.00 Film
programma 17,20 Muzikale cause
rie; 18.00 Nieuws; 18.15 De Ron
de van Frankrijk; 18.22 Felicita
ties; 18.45 „Denk om de bocht"
1900 Kinderkoor; 19.15 „Beurs
en Buikriem" prijzenpraatje 19-30
„Amerika en Europa," causerie;
19.50 Berichten; 20.00 Nieuws;
20.05 Boekbespreking; 20.10 Gram
20-30 „Benelux" 20.40 „De Gods
dienstige ontwikkeling in de
jeugdjaren," causerie 21.00 Gram;
'21.45 Buitenlands weekoverzicht;
22.00 Lichte muziek; 22.25 „Ge
sproken portret;" 22.40 Van;
daag," causerie; 22.45 Avondwij-
ding; 23.00 Nieuws; 23.1524.00
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00—
24.00 NCRV.
7.00 Nieuws; 7-15 Ochtendgym
nastiek; 7.30 Gram; 745 Een
woord voor de dag; 8.00 Nieuws
en Weerberichten; 8.18 Gewijde
muziek; 8.45 Gram; 9-15 Voor de
zieken; 9.30 Gram.; 10.30 Mor
gendienst; 11-00 Pianoduo; 11.30
Gram.; 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen; 12 33 Instrumen
taal sexteï; 13.00 Nieuws; 13.15
Gram.; 14.00 „Vlijtig Liesje en
poederkwast als kamerplanten,"
causerie; 14.15 Gram. 15.00 Voor
dracht; 15.20 Baryton gamba
d'amore, spinet en quinton d'
amore; 15-40 Marinierskapel; 16.20
Dubbelkwartet; 16.40 Voordracht
17 00 Verzoekprogramma voor de
jeugd 17.30 „Dr. Wumkes de His
toricus," causerie; 17.45 Zigeuner
kwintet; 18.00 „In dienst van het
Vaderland"; 18.10 Bariton en pia
no' 18.30 „Het Evangelie in Es
peranto"; 18-45 Geestelijke liede
ren' 19.00 Nieuws en weerberich
ten; 19.15 Regeringsuitzending:
„Verklaring en toelichting"; 19.35
Gram- 1940 Radiokrant; 20-00
Nieuws; 20.05 Kamerorkest; 20.55
„Kampeervreugde en kampeer-
protolemeiv" causerie 21.15 Salon
orkest 21.45 Gram.; 21.50 Klassie
ke muziek; 22.30 „Langs wegen
van kunst en schoonheid"; 2245
Avondoverdenking; 23 00 Nieuws
23.15—24.00 Gram.
gegeven. „Door hem ontdekte ik
een materia, die nergens ter
wereld zo goed als in Nederland
te vinden is de vaderlandse bak
steen, een bron van schoonheid en
merkwaardigerwijze ook van ef
ficiency. Tevens leerde Berlage
ons. dat je veel beter kon werken
met gewone constructies" „Ge
looft u, dat baksteen ook nu nog
het meest efficiente materiaal
is?" „Heel dikwijls wel. Niet b.v.
wanneer het er om gaat iedere
centimeter uit te sparen, omdat
iedere vierkante meter grond een
kapitaal vertegenwoordigt. Wel
wanneer je enigszins de ruimte
hebt." Het bewijs van de hecht
heid van dit materiaal heeft het
bombardement van Rotterdam
aan Kropholler gegeven. Het
bankgebouw van Mees, dat hii in
de dertiger jaren naast het
Beursstation bouwde, had een
gevel van baksteen, en een ach-
terbouw met een betonnen kap.
De gevel hield het, de kap is ge
kraakt in de hitte. Alle gevels
van beton zijn er aangegaan. De
gebakken steen, die aan de hitte
zijn ontstaan te danken heeft,
kwam er door.
Dat hij zich niet zou weten aan
te passen, heeft Kropholler weer
legd bi.i de restauratie van dat
zelfde bankgebouw, waaraan hii
met zijn compagnon, architect R.
J. Veendorp, vijf jaar lang ge
werkt heeft. De heren Mees kwa
men eens kijken en zagen grijze
betonnen balken in hun mooiste
zaal „Dat wordt zeker geschil
derd? vroegen zij. Het werd niet
geschilderd. De hele omgeving
werd in dezelfde toon gemaakt en
de balken zijn een voorbeeld van
aanpassing geworden. „Zelfs ta
pijten hebben wij ontworpen, die
bij dat grijze beton prachtig kleu
ren. Nederlandse tapijten, in Be
verwijk met 14000 knopen per
vierkante meter gemaakt. Zij wa
ren beter van kleur en zelfs voor
deliger dan oude Perzen, die de
heren Mees hadden willen kopen.
Ik dank de hemel
„Zo ziet u, dat het beroep van
architect nog wat anders is dan
tekeningen maken en construc
ties verzinnen, hoewel ook dat
heel wat meer inhoudt dan de
meeste mensen denken. Ik voel
mij vooral aangetrokken tot pu
blieke gebouwen, die een mid
delpunt vormen en waar de aan
dacht heen wordt getrokken. Een
raadhuis b.v.. dat een zekere
waardigheid moet uitdragen. Je
zet het op een terp midden in het
dorp Zo'n gebouw, dat van de
gemeenschap is, en waar de ge
meenschap toch tegenop moet
zien. Het moet leven door zijn
grote vormen. Ik heb over de con
structie lang nagedacht en veel
geleerd, ook van wat ik in andere
landen gezien heb. De bouwkunst
van Italië, Spanje en Frankrijk
bracht mti er toe een zekere over
vloed niét te versmaden. Dat
bracht mij ertoe de vormen wel
eens te vergroten, om ze ste Ver
te doen spreken. Dat is ook Ho'-
lands. Kijkt U maar naar onze
oudste gebouwen. „Hebt u ver
trouwen in de bouwkunst van
onze tiid?" „Ik dank de hemel,
dat ik in deze tijd geen jong ar
chitect ben, want het lijkt mij
vrijwel onmogelijk boven de
ovèrheersende invloed van tal
van commissies en organisaties
uit te groeien. Maar er zijn zeker
talenten onder de jongeren".
Een uiterst belangrijk element
voor de bouwkunst acht Krophol
ler de decoratie. Een goed voor
beeld van een interieur dat
daardoor veel gewonnen heeft is
volgens hem de Sint Bavo te
Haarlem, de kathedrale kerk van
het bisdom. De glas-in-loodramen
en mozaïeken van Bijvoet heb
ben daar de sfeer voor een groot
deel bepaald. Kropholler heeft al
tijd een decorateur te hulp ge
roepen. Een jeugdvriend van hem
was de Amsterdamse beeldhou
wer Mendes da Costa, die o.a. de
pelikaan-symboliek boven de
hoofdingang van de Haagse
Paschaliskerk maakte. „Het is
veel verstandiger eenvoudig ma
teriaal te gebruiken i.e. onze
baksteen en dan een decora
teur een kans te geven, dan het
te zoeken in dure natuursteen,
waarbij de kosten voor een
beeldhouwer te hoog worden", is
een van zijn principes.
Raadhuizen,
abdij
kerken en
Overal in het land staan ge
bouwen, waar deze zeventigjarige
architect de ontwerper van is.
Tussen Grouw en Waalwijk, Wa
teringen en Medemblik staan de
fiere gevels van zijn raadhuizen.
Overal in het land vindt men ook
zijn kerken. Een van zijn groot
ste werken, dat helaas nog steeds
niet afgebouwd is, is de abdij van
Egmond. „Er was eens een jon
gens wiens vader meende, dat
hij maar timmerman moest wor
den, dan kon hij altijd een eer
lijk stuk brood verdienen", zo
zouden wij zijn levensgeschiede
nis kunnen beginnen. Uit die jon
gen is een vakman gegroeid, die
er ziin mag. Een man die van
zijn tijdgenoten met name Cuy-
pers en Berlage veel geleerd heeft
en die zichzelf is gebleven. Een
man, die steunt op vele tradities,
maar van wie niemand kan zeg
gen, dat hij niet onafhankelijk en
origineel heeft durven zijn.
Advertentie
Lucifers-actie - Lucifers-actie
Maak dat eens mee!
Geef U op a.s. Zondag
bij uw bestuur voor de
Lucifers-actie. Het is
aardig werk en spelen
derwijs zijn er prijzen van
honderden guldens te ver
dienen. Maak dat eens mee!
Het is veel gemakkelijker dan
„Luci- ve/ U denkt.
S3 fers-actie"
- Minderbroeders- Het Missie-college werd door oorlogs-
_l klooster, Wilhelmlna- brand verwoest. Door de brand van
weg 13. Woerden. lucifers wordt het weer opgebouwd.
Lucifers-actie - Lucifers-actie - Lucifers-actie Lucifers-
3
-1
7
E
V
J
LISSABON (KNP) „Ik ben ervan overtuigd, dat, wanneer alle
landen van het Westen zich aaneensluiten en al hun materiële
en vooral hun geestelijke waarden bijeenbrengen, zij een hecht
bolwerk zullen vormen tegen de macht van het communisme.
Slechts door een systeem van samenwerking, waarin vooral de
geestelijke waarden domineren, welke besloten liggen in het
Katholicisme, zullen zij een macht vormen, die met vrucht tegen
over de ideologie der Sovjet-Unie kan worden gesteld. Ook de
Paus heeft daarop reeds eerder aangedrongen, ik beu het daar
mede volkomen eens"
Met deze beginselverklaring
heeft de nieuw gekozen president
van Portugal, generaal Francisco
Craveiro Lopes, zich van het eer
ste ogenblik af van zijn ambts
periode, die hem voor zeven jaar
het hoofd van de Portugese staat
maakt, gesteld achter de politiek
zowel voor het binnen- als voor
het buitenland, zoals die sinds
1933 werd gevoerd door zijn voor
ganger Antonio Oscar de Fragoso
Cormona in samenwerking met
de minister-president Dr. Antonio
de Oliveira Salazar. De nieuw ge
kozen president is niet de offi
ciële candidaat van de Regerings
partij, de Uniao Nacional, waar
van Salazar de leider is, doch hii
is wel de candidaat van Salazar.
in wiens eerste kabinet hij het
Ministerie van Buitenlandse Za
ken behartigde. Doordat de pro°-
communistische candidaat Dr.
Ruy Kuis Gomes door de Raad
van State een week voor de ver
kiezingen werd afgewezen en de
tweede oppositie-candidaat Admi
raal Manuel Carlos de Quintao
Meirelles Donderdag voor de
verkiezingen zijn candidatuur in
trok, was Craveiro Lopes bij de
verkiezingen van Zondag, waarbij
70 pCt. van de bevolking zijn
stem uitbracht, de enige candidaat
Uit de aard van zijn candida
tuur, zowel als uit de onmiddel-
(Van onze bijz. medewerker)
In een week tijd vielen, door
moordenaars neergeschoten, in
het nabije Oosten, eerst premier
Riaz El Solh en daarna koning
Abdoellah. In beide gevallen ble
ken de moordei/kirs aanhangers
te zijn van de ex-Groot-Moefti
van Jeruzalem, Haj Amin El
Hoesseini Vlak voor deze beide
moorden was er toenadering ge
weest tussen premier Riaz en de
Jordaanse koning. Daaruit kan
men afleiden, dat 's konings plan
nen om een Groot-Syrië te stich
ten, er gunstiger voor kwamen te
staan. Dit Groot-Syrië zou om
vatten: Syrië, waarschijnlijk ook
de Libanon, het Arabische deel
van Palestina en Abdoellah's ko
ninkrijk Oostelijk van Israël ge
legen. Abdoellah zou er koning
over zijn. Hij wilde dit rijk naar
het Zuid-Westen versterken door
goede betrekkingen met Israël,
terwijl in het Noord-Oosten zijn
neef, vriend en bondgenoot re
gent is over het olierijke Irak.
Dit goede plan had vele ver
bitterde vijanden. Vooreerst de
ex-Groot Moefti en zijn Hoessei-
's GRAVENKAGE Aan de
door het Centraal Bureau voor
de statistiek met medewerking
van de gewestelijke keurings
diensten samengestelde publicatie
„Statistiek van de Pootaardap-
pelteëlt 1950/'51" ontlenen wij
het volgende:
De pootaardappelteelt in Ne
derland heeft zich in het Noor
den en Zuid-Westen van het land
geconcentreerd.
De omvang van de teelt, die
na de oorlog sterk was uitgebreid
blijkt de laatste 3 jaren aanzien
lijk te zijn achteruit gelopen
(1947: 51.6 duizend ha., 1950: 26
duizend ha). Onder de rassen
neemt bintje met 27 de voor
naamste plaats in, gevolgd door
voran (16 eersteling (16%),
eigenheimer (10 en Alpha
'8
Naar de keuringsuitslagen te
oordelen worden in Noordholland
de gunstigste resultaten bereikt.
Het minst gunstige beeld vormt
GEZ1NSTOESLAC
AAN RENTETREKKERS
's-GRAVENHAGE - Ingediend
is een wetsontwerp met de strek
king het recht op gezinstoeslag
ingevolge de wet tot aanvulling
van renten krachtens de invalidi
teitswet eveneens aan rentetrek
kers, tot wier gezin één of meer
kinderen behoren van 16 tot 21
jaar, die invalide zijn, toe te ken
nen.
Het ontwerp heeft slechts be
trekking op gehuwd geweest
zijnde personen, die een invali-
diteits- of weduwenrente genie
ten en tot wier gezin bovendien
invalide kinderen behoren van
zestien tot een en twintig jaar.
Zuidholland. Het is in dit ver
band van belang te zien. dat in
Noordholland de pootaardappel
teelt voor 't grootste deel (72 o/n
van alle bedrijven) op kleinere
bedrijven (beneden 5 ha) wordt
uitgeoefend. Klaarblijkelijk be
treft dit de eersteling, welke voor
60 o/o op deze bedrijven wordt
gevonden. Ook de keuringsuit
slagen naar 't ras wijzen op al
gemeen gunstige resultaten voor
de eersteling.
ni-familie, vanouds vijanden van
Abdoellah en zijn Hasjemieten-
geslacht. De ex-Groot-Moefti,
andlanger van Hitier, daarna
§ast der Sovjet-Unie en vermoe-
elijk instrument der communis
tische politiek in het nabije Oos
ten, wenst zelf te heersen over
het Arabische deel van Palestina.
Vervolgens Egypte, dat anti-
Engels is en al reeds daarom een
Groot-Syrië onder Abdoellah
vreesde, omdat dit eer pro- dan
anti-Brits zou zijn.
Vijandig aan Abdoellah's groot
staatmanschap waren ook de po
litici in Syrië en de Libanon, die
een klein-nationalistische koers
verkiezen boven vestiging van
een stevige staatkundige organi
satie in deze wereldstreek. Dan
zijn er ten Zuid-Oosten van Jor
danië nog de Saoedieten, die
heersen over Saoedisch Arabië en
die, godsdienstig zowel als poli
tiek, gezworen tegenstanders zijn
van Abdoellah, zijn huis, zijn rijk
en zijn politieke gedachten, maar
die ook zeker geen hechte vrien
den noch blijvende bondgenoten
zijn van Egypte en de ex-Groot-
Moefti van Jerusalem.
Tenslotte is daar nog de Sov
jet-Unie, die onrust en opstand
wil in nabije en Midden-Oosten,
in de Arabische wereld en dus
ook in Noord-Afrika en die
dus zeker geen hecht staatkundig
bouwsel als een Groot-Syrië kon
dulden, noch goede betrekkingen
en dus rust tussen een
Groot-Syrië en Israël, zowel als
Engeland. Moskou stookt niet al
leen in Perzië, maar ook in
Syrië, Jordanië, Irak en Palestina
en de ex-Groot-Moefti kan daar
bij wellicht waardevolle diensten
bewijzen. Zelfs Abdoellah's oud
ste zoon, Emir Tallal, was ziin
vaders tegenstander. Hij werd
naar Zwitserland gezonden, nadat
hij, in overspannen toestand, naar
het heette, ro Britse commandant
Glubb, van'Abdoellah's legioen
had willen neerschieten.
Abdoellah's dood zou wel eens
het begin van openlijke onrust in
het nabije Oosten kunnen beteke
nen. Welingelichte bronnen me
nen te weten, dat Moskou daar
de nieuwe voornaamste haard van
spanningen wil maken en daarom
in het verre Korea liever de han
den wat vrij heeft.
Het nabije Oosten is evenals
Perzië rijk aan olie, slecht ver
dedigd, met grote sociale tegen
stellingen, terwijl de Britten ge
haat en tevens gevreesd zijn.
Ideale omstandigheden dus voor
het wereldcommunisme, om, we
derom gebruik makende van na
tionalistische sentimenten, on
rust te zaaien.
lijk afgelegde verklaring Is het
wel zeker, dat hij Salazar als
Minister-President zal handha
ven dat Portugal zal voortgaan
onder hetzelfde beleid, waaronder
het de laatste twintig jaar zijn
diepste inzinking, zowel materieel
als geestelijk, is te boven ge
komen.
Welke de diepere en reële be
tekenis is van de woorden van
president Lopes. wordt duidelijk
uit het interview, dat Minister-
President Salazar, aan een KNP-
correspondent toestond. Salazar
zeide, dat het gehele Westen er bü
gebaat zou zijn, wanneer het zich
innerlijk, economisch, sociaal en
geestelijk sterk maakte. Salazar
zeide verder, dat wü hier rustig
de gunstige tijd kunnen afwach
ten en dat snelle daden en over
haastig werken de oorzaak zou
den kunnen zijn van tactische
fouten, waaruit alleen Rusland
maar zijn voordelen zou kunnen
doen. Rusland voelt zich niet
sterk genoeg om militaire acties
tegen het Westen te beginnen;
Rusland is bezig zich innerlijk te
versterken en het Sovjetbloc tot
een eenheid te vormen. Dit is de
weg, die ook Vrii Europa moet
gaan en het heeft daarin betere
kansen dan Rusland. Op deze re
denering ook heeft Portugal ge
neraal Eisenhower wèl ontvan
gen, doch het heeft geweigerd
Akkrumdijk 26 nm. te Teneriffe,
Amsteldiep 24 v. Montreal-Neder-
land, Annenkerk p. 25 kp. Palos,
Arendskerk 25 te Port Said, Bli-
tar 25 te Semarang, Grote Beer
p. 25 kp. Guardafui, Leopoldskerk
25 te Antwerpen, Raki 25 v. Ge-
nua-Port Saia, Roepat 25 v. Su-
rabaja-Semarang, Sommelsdijk
25 te Antwerpen, Willemstad 25
v. Plymouth-Antwerpen, Abbe
dijk 24v. New Y ork-Antwerpen,
Blijdendijk 25 te Boston, Boisse-
vain 21 te Singapore, Cheshire 22
v. Fremantle-Syaney, Edam 22 te
Albany, Eendracht 25 te Salo-
niki, Loppersum p. 25 Ouessant,
Ootmarsum 25 v. New Orleans te
Galveston verw., Parkhaven p. 24
kp. Frio, Prins Johan Willem
Friso 25 v. Port Lajred-R'dam,
Rijndam 25 v. R'dam te New
York, Tero 24 v. Buenos Aires-
R'dam, Tomori 25 te New York
verw. v. New Orleans. Volendam
24 150 m. Z.W. ten W. Anticosti
eil., Cottica 24 v. Plymouth, Lek-
kerkerk 25 v. Genua-Marseille,
Nigerstroom 25 te Takoradi,
Oranje 24 200 m. Colombo, Siba-
iak 24 v. Aden.
AYLESFORD (K.N.P.). Alle wegen in het Engelse graafschap
Kent leidden verleden week naar het kleine dorpje Aylesford,
waar het oude Carmelietenklooster is gevestigd. Duizenden
pelgrims uit geheel Engeland, Ierland en Frankrijk waren hier
samengestroomd om getuige te zijn van de plechtige overdracht
der relieken van de H. Simon Stock, die bijna zeven eeuwen
lang hebben gerust in de kathedraal van Bordeaux en die op
deze gedenkwaardige dag door de aartsbisschop van Bordeaux,
Mgr. Richaud, werden overhandigd aan de bisschop van South-
wark, Mgr. Dr. C. C. Cowderoy. De overdracht geschiedde op
de dorpsbrug over de rivier de Medway. Deze brug is eeuwen
geleden door de Carmelieten gebouwd.
Het gehele dorpje was in feest
stemming. De ene straat, die het
dorp rijk is, was versierd met
vlaggen en bloemen. De Pause
lijke kleuren en de Ierse vlag
voerden de boventoon.
Het was iets na drie uur in de
middag toen honderden pries
ters en duizenden gelovigen zich
onder leiding van Kardinaal
Piazza, die voor deze gelegenheid
van Rome naar Engeland was
overgekomen, naar de brug van
Aylesford begaven voor de plech
tige overdracht. Op de brug over
handigde de aartsbisschop van
Bordeaux aan de bisschop van
Southwark een klein van glas en
eikenhout vervaardigd kastje,
waarin de zeven eeuwen oude re
lieken van de H. Simon Stock
waren opgeborgen.
zich bii het Atlantisch Pact aan
te sluiten, omdat Salazar meende,
dat. deze extra-inspanning ten
nadele zou zijn van de innerlijke
reconstructie van Portugal.
Wijziging in politiek
Gezaghebbende kringen in Por
tugal echter vragen zich wel af,
of er nu in de verhouding van
Portugal tot het Atlantisch Pact
niet enige verandering zal ko
men, daar Portugal nog voor een
maand een militair verdrag sloot
met Spanje dat door de laatste ge
beurtenissen en overeenkomsten
vooral militair in een geheel an
dere verhouding komt te staan
tot de rest van West-Europa.
Francisco Craveiro Lopes ligt
geheel in de lijn van Salazar's
wetenschappelijke politiek. Por
tugal sluit zich aan, doch zolang
Salazar de leiding behoudt, slechts
dan, wanneer de strijd tegen het
communisme effectief geschiedt.
De vermelding van het Katholi
cisme als geestelijk bolwerk te
gen het communisme door de pre
sident is kenmerkend voor een
land. waarin voor nog geen der
tig jaren de Kerk hevig werd
vervolgd. Ook op dit punt heeft
Portugal zich prachtig hersteld.
LUSTELOZE STEMMING
AMSTERDAM, 25 Juli Ge
heel in tegenstelling tot de och-
tendbeurs, toen de grote indu
strieën vast waren was de aande
lenmarkt vanmiddag vrij flauw
gestemd. Direct aanwijsbare oor
zaken waren er niet. Hier en
daar werd een enkel stukje af
gegeven en ook winstnemingen
leidden tot lichte verkopen. Al
met al was de stemming luste
loos en had de markt een kleur
loos verloop.
Gisteren is op de 4 pCt. Philips
dollarlening een bedrag van
1.197.450 dollar ingeschreven,
hetgeen een record is. wanneer
men in aanmerking neemt, dat
de omzet van Vrijdag j.l.
(1.662.000 dollar) de opgehoopt!
vraag van drie dagen betrof.
Vele inschrijvingen kwamen gis
teren na half drie binnen, zodat
een schatting eigenlijk niet moge
lijk is. Wel was de interesse ook
vandaag weer groot.
Zoals gemeld was de aandelen
markt lusteloos. Alleen olies wis
ten de betere stemming van de
morgenuren gedeeltelijk te con
tinueren en sloten op 288'
(286' Aandelen Philips en Uni
lever beide circa l1/» punt lager.
Het verslag van de AKU was of
ficieus reeds ter Beurze bekend.
Hoewel men het gunstig beoor
deelde, had dit weinig uitwer
king op de koers. Gehandeld
werd op 171'/» (170''O.
De incourante industriemarkt
hield zich iets beter en was inci
denteel hoger. Zowel de scheep
vaart als de cultuurmarkt lagen
vrij gedrukt, waarbij de koersda
ling van de op Indonesië varende
lijnen het meest frappeerde. Deze
waren circa twee punten lager.
Bij de cultuuraandelen hadden
certificaten Deli een verlies van
bijna drie punten te verwerken.
De guldensbeleggingen houden
zich de laatste tijd stabiel. Ook
vandaag waren de prijzen nau
welijks veranderd en de conver
sielening was zelfs een fractie
hoger. Amerikanen stil, waarbij
het agio achteruit liep tot circa
13procent.
op z
Mar:
Een lange processie begeleidde
de relieken naar het klooster,
waar de schrijn werd geplaatst op
een altaar, dat in de openlucht
was opgebouwd. Later zullen de
relieken een tijdelijk» rustplaats
vinden in de oude kapel van het
scapulier.
In de daarna volgende plech
tigheid wijdde Mgr. Cowderoy
zijn diocees, waarin ook Aylesford
is gelegen, wederom toe aan de
Onbevlekte Moeder van God.
„Vandaag", zo zeide hij, „ver
eren wij een Engelse heilige, die
in Aylesford leefde, werkte en
bad. Engeland was in die dagen
een Katholiek land en ging groot
zijn titel van „Bruidschat van
aria". Wij waren vervuld van
trots en vreugde zo vervolgde
hij toen wij in dit, ons diocees,
de overblijfselen kregen van een
heilige, een toegewijd dienaar
van Maria, die op deze plaats als
prior leefde, die als Generaal de
Orde der Carmelieten bestuurde
en die dikwijls het H. Misoffer
moet hebben gevierd in de kerk,
te midden welker ruïnes thans
opnieuw een altaar is opgericht".
Mgr. Cowderoy besloot zijn toe
spraak met het voorlezen van een
brief van de H. Vader aan de
Generaal der Orde, Pater Killian
Lynch.
Behalve Kardinaal Piazza wa
ren nog talrijke andere kerkelijke
en wereldlijke hoogwaardigheids
bekleders tegenwoordig. Ierland
was op bijzondere wijze vertegen
woordigd door zijn president de
Valera.
FEUILLETON
86)
,,'t Is haast een wqnder", fluis
terde ze. „Maar o, wat was het
afsohuiweliik!"
Ik voelde haar huiveren in
mijn armen.
„We hebben 't ergste achter
de rug, Mary," trachtte ik haar
te troosten. „Maar we zijn nog
pas halverwege!" moest ik er aan
toevoegen. Ik dorst haar de tiid
niet laten, om te bekomen.
„Wat dan nu nog?" vroeg ze.
Ze keek naar mij op. toen liet
ze haar ogen verwonderd de
uitgestrektheid van 't dak over
gaan.
VEERTIENDE HOOFDSTUK.
„Nu moeten we een manier
zoeken om naar beneden te ko
men," antwoordde ik.
De tijd werd met de seconde
korter en kostbaarder.
Ik kon niet schatten, hoeveel
tiid we nog over hadden van het
gegund. Maar de duisternis nam
snel toe daaruit maakte ik op,
dat we nog maar weinig minuten
te onzer beschikking hadden.
Was het uur om, en kwam Vin-
ton de studeerkamer binnen, dan
vond hii de vogel gevlogen en
dan kon het met lang duren,
of hij had ontdekt, langs welke
weg we waren ontkomen- Dan
begon aanstonds de vervolging, of
in het gunstigse geval, de bele
gering en wat konden we dan
beginnen?
M^ry maakte zich los uit mijn
armen, maar zij hield mijn hand
vast, terwijl ik snel het dakter-
rein verkende. Het dak was bijna
plat; van het midden af vertoon
de het naar de voor- en de ach
terkant een zwakke helling, die
bestond uit ouderwetse, brede
dakspannen. De oppervlakten
daarvan waren mosachtig groen,
en hun randen staken hoog ge -
noeg uit. om een veilige steun te
vlakken waren ongebroken. Er
was alleen een klein luik nabij de
achterdakrand dat kwam uit in
de enigszins opstekende ventila-
tiekoker. Nu ik op 't dak rond
keek, vond ik het huis nog afge-
legener dan te voren.
De gedachte schoot door me
heen. hoe gemakkelijk we onze
vlucht hadden kunnen voortzet
ten over de daken van een aan
eengesloten blok huizen; maar
dit pand stond alleen, diep in 't
land. We hadden niets om ons
heen dan een lege ruimte.
Ik ging het luik van de ven-
tilatiekoker bekijken enconsta-
teei'de, dat het van buiten af ge
opend kon worden-
„Misschien kunnen we door het
huis heen naar beneden komen"
zei ik. „Zullen we het proberen?"
„O nee nee!" fluisterde zii
angstig. „Ik durf nietAls ze
ons op staan wachten...."
„Was ik maar gewapend!" zei
ik. Ik keek naar de beitel, die
ik in mijn hand had. Hij leek me
bespottelijk klein-
Had ik een revolver gehad, dan
had ik een poging tot ontsnap
ping door de ventilatiekoker
durven wagen.
Het was nog zeer de vraag, of
ze ons op zouden wachten. Ze
dachten aan die koker niet, en
in 't ergste geval kwam het er
met schieten. Waarschijnlijk ech
ter zou ik hen kunnen overval
len, als we niet ongemerkt weg
konden komen. Maar nu ik ge
nerlei wapen had, moest ik Mary
gelijk geven.
Het ïi?u dwaasheid geweest zijn
de poging te wagen. Tenzij het
de enige mogelijkheid was.
Ik stak het dak over naar de
voorkant van het huis en keek
over de rand. Daar vond ik niets
dan rechte, onafgebroken steil
te, want de kolommen van het
bordes eindigden beneden de bo
venverdieping in oen rechthoeki
ge uitbouw, die doorliep tot on
der de overstekende dakrand. Nu
de zijkanten. Tot mijn verwonde
ring ontdekte ik, dat er in de ene
zijgevel drie ramen waren aan
gebracht en in de andere (aan
de keukepkant) vier, maar bo
venramen waren er niet. De ach
terkant was in hoofdzaak geUik
aan de voorgevel; hij werd al
leen op geregelde afstanden on
derbroken door de sterke tralies
der ramen en de even soliede
roosters van de ventilatie; bordes
en uitbouw ontbraken natuurlijk
Maar ik deed nog een ontdek
king: in de achtergevel en
daar alleen waren de ramen
van de benedenverdieping aan
gebracht.
Ik keek naar Mary, die vlak
uur respijt, dat Vinton haar had geven aan de voeten. De beide maar qp aan, wie het vlugst was bii me stond, iets naar achter, en
toen naar het touw. waarmee
we aaneengebonden waren als
een paar Aipentoeristep.
„Wat een geluk, dat die tralies
voor de ramen zitten!"
Ik zag aan haar verbaasd ge
zicht, dat ze mij niet begreep.
„Let maar op! ging ik voort,
in een opwelling van geestdrift.
Ik bqgon het touw van mijn
middel los te maken.
„Ik begrijp je niet," zei ze.
Terwijl ik antwoord gaf, werk
te ik gejaagd door aan de kno
pen in het touw.
„We kunnen ze gebruiken om
te ontsnappen!" riep ik uit.
„Begrijp je 't nóg niet? Ik kan
je laten zakken tot je voor een
der ramen van de studeerkamer
komt, dan kun je je aan de tra
lies vasthouden, en met je voe
ten op" de vensterbank Wijven
staan, tot ik ook beneden ben.
Dan herhalen we die manoeuvre,
tot we op 'n raam van de kunst
galerij staanen daar is de
grond maar een meter onder!"
ZM twijfelde nog.
„Zou dat kunnen, denk je?"
„Die schoorsteenklimmerii was
stukken lastiger. En betere ramen
dan die kunnen we niet uitkie
zen. want we weten, dat er geen
mens in die twee kamers is-"
(Wordt vervolgd).
