Nakomelingen van Nederlandse
schipbreukelingen in Pacific
Amerika moet een beter begrip krijgen
van onze militaire inspanning
Uitspraak marineraad
ongeval met „Evertsen"
Regeringsnota aan de Tweede Kamer
over de Noordoostpolder
Vlucht in de nacht"
Wat betekent de inschakeling
van Spanje?
RADIO
Nalatigheid
van officieren
Boerderijschuur
door brand verwoest
Vervroegde uitgifte van los land
in pacht
BEURSOVERZICHT
Na driehonderd jaar
door matroos ontdekt
door EJ. Rath
DINSDAG 7 AUGUSTUS 195Ï
(Van onze parlementaire redacteur)
BIJ EEN ZAAK, die door meerderen gezamenlijk wordt aange
pakt, blijkt meestal na enige tijd dat het heel wat moeilijker is
om vol te houden dan te beginnen. Dit zou men ook kunnen
zeggen van de Atlantische samenwerking. Minister Staf heeft
de afgelopen week, bij de defensie-debatten in de Eerste Kamer,
bepaalde Amerikaanse uitlatingen trachten te vergoeilijken, die
suggereren, dat het met onze militaire inspanning nog maar
slecht gesteld zou zijn. Het is voor Amerika niet altijd even een
voudig, zo zei de bewindsman van „Oorlog" en „Marine" om
de problemen van een land als het onze te begrijpen.
Het moet voor de Ver. Staten,
voor wie de oorlog in Korea een
veel bloediger werkelijkheid is
dan voor ons, en waar zoveel
groter sommen uit de zakken van
de belastingbetalers ten behoeve
van de vrije wereld moeten ko
men, inderdaad wel eens niet
eenvoudig zijn om onze ogen
schijnlijk zoveel kleinere offers
toch in de juiste orde van grootte
te zien. Ook daar is verzet tegen
een nog yerder gaande belasting
druk en juist dezer dagen werd
de regering nog in het Congres
tegengeworpen, dat ook Amerika
niet in staat is om de zorg voor
de hele wereld op zich te nemen.
Uitlatingen als deze hebben
tot gevolg, dat de Amerikaanse
openbare mening critischer en
ongeduldiger wordt ten aanzien
van de offers, die Europa zich
zelf getroost. Dat ook Nederland
wel zou kunnen klagen, omdat
het met de wapenleveranties niet
al te best vlot, is bij dit debat
openlijk gezegd, maar ook hier
geldt, dat Amerika onderwijl ook
zelf nog moeilijkheden met de
omschakeling van vredes- op oor
logsindustrie heeft en daarnaast
verbruikt de oorlog in Korea een
enorme hoeveelheid materiaal.
Met feiten overtuigen.
Dit begrip opbrengende zou
den wij desondanks toch gaarne
hebben gezien, dat minister Staf
iets verder was gegaan dan hij
nu deed. Wel merkte hij op, dat
Nederland geen gelegenheid on
benut mag laten om het begrip
van Amerika te vergroten, maar
hij verzuimde om de daad bij het
woord te voegen door nog eens
een grondig overzicht te geven
van de militaire inspanningen die
wij ons getroosten en van de
uiterst moeilijke omstandigheden
waaronder dit gebeurt.
Juist in deze dagen voelen wij
immers sterk hoezeer wij aan de
grenzen van het mogelijke zijn
gekomen. In hoge nood heeft Ne
derland bij de Europese Beta
lingsunie om een vergroot crediet
aangeklopt, maar het resultaat
is maar uiterst gering geweest.
De extra 25 millioen zullen drup
pels op een gloeiende plaat zijn
en zij laten de moeilijke vraag,
welke verder ingrijpende maat-
WOENSDAG 8 AUGUSTUS '51
HILVERSUM 1. 402 m. 7.00 u.
VARA, 10.00 VPRO. 10.20 uu-
VARA, 19.30 VPRO, 20.00—
24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws; 7,18 Gra-
mofoonm.; 8.00 Nieuws en weer
berichten; 8.18 „Tussen 2 plaat
jes gezegd"; 8.50 Voor de huis
vrouw; 900 Gramofoonm.; (9-30-
9.35 Waterstanden).
VPRO: 10.00 „Lees in de va-
cantie een boek", causerie; 10.05
Morgenwijding.
VARA: 10.20 Gramofoonmuz.;
10.35 Voor de huisvrouw; 11.00
Gramofoonm.; 12.00 Orgelspel;
12.30 Land- en tuinibouwmedede-
lingen: 12-33 Voor het platteland;
12.38 Gramofoonm.; 12.55 Kalen
der; 13.00 «Nieuws; 13.15 Dans
muziek; 13-50^ïramofoonm.; 14.00
Gesproken portret; 14.15 Gramo-
foonmuziek; 15.00 Voor de jeugd;
15.30 Pianorecital; 15.40 Voor de
jeugd; 16.30 Voor de zieken; 17 00
Gramofoonm.; 17.25 Idem; 17.45
Regeringsuitzending: prof dr. R.
van Dijk: „De Chinese volksplan
ting in Kalimanten Barat"; 18 00
Nieuws; 18.15 Accordeonmuziek;
18.45 „Kunnen Christenen en Hu
manisten politiek samenwerken?"
causerie: 19.00 u- Instrumentaal
kwartet.
VPRO: 19.30 Voor de jeugd-
VARA: 20.00 Nieuws; 20.05 Po
litiek overzicht; 2015 Omroepor
kest; 20.45 „Tussen zes en tien",
hoorspel; 22.15 Gramofoonmuz.;
22.45 „Lichaam en gezondheid",
causerie; 23.00 Nieuws; 23.15
2400 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM 2, 298 m. 7.00—
24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws; 7.15 Och
tendgymnastiek; 7-30 Gramofoon
muziek; 7.45 Een woord voor de
dag; 8-00 Nieuws en weerberich
ten; 8.15 Gewijde muziek; 8.45 u.
Gramofoonm.; 9 00 Voor de zie
ken; 9.30 Gramofoonm; 10-30 -ur
Morgendienst; 11.00 Lichte muz.;
11-30 Gramofoonm.; 12.00 So
praan en piano; 12.30 Land- en
tuimbouwmededelingen; 12.33 u.
Vocaal Dubbelkwartet; 13.00 uur
Nieuws; 13.15 Militaire reporta
ge: 13.20 Banjomuz.; 13-50 Gra
mofoonm.; 14.45 Voor de meis
jes; 15.00 Gramofoonmuz.; 16.15
Voor de jeugd; 17 20 Gramofoon
muziek; 17.30 Lichte muz.; 18.00
Koorzang; 1830 Harpmuz.; 19.00
Nieuws en weerberichten; 19-15
Instrumentaal Septet; 19.40 Ra
diokrant; 20.00 Nieuws; 20.05 u.
Commentaar op de werkzaamhe
den van de „International Con
vention of Evangelicals"; 20.15 u-
Gramofoonm-; 20.25 Metropole
orkest en solist; 21.00 „Wapen
kunde", causerie; 21.15 Omroep
orkest en soüst; 22.10 Gramofoon
muziek: 22-20 Wereld-Jamboree;
22.30 Manncnkwartet; 22.45 uur
Avondoverdenking; 23.00 Nieuws;
23.1524.00 Gramofoonmuziek.
regelen nodig worden om tot een
sluitende betalingsbalans te ge
raken, volledig open.
Wij weten wel, dat de Ameri
kaanse regering met moeilijkhe
den als deze voldoende bekend
is, maar beter dan zij kunnen wij
zelf trachten duidelijk te maken,
dat ons offer in orde van grootte
toch wel degelijk naast haar offer
mag staan.
De stemming van de Ameri
kaanse openbare mening blijft in
elk geval ook voor de naaste toe
komst van groot gewicht. Wij
zeiden reeds, dat ook voor de At
lantische samenwerking geldt, dat
het moeilijker is om vol te hou
den dan te beginnen.
Na de eerste wereldoorlog heeft
Amerika zich een tiid lane sterk
met de Euronese problemen be
zie eehouden, maar de desillusie
van Wilson sleente tenslotte heel
Amerika mee. Men moet niet zee
een. dat een dereeliike ontwikke-
line nu niet meer moeeliik zou
ziin. ook thans ziin er in Amerika
weer krachtr - aan het werk. die
een andere koers zouden willen
varen en eerst bii de nieuwe nre-
sideritsverkieaineen kan hliiken
hoe sterk deze krachten in feite
ziin.
Inschakeling van Spanje.
Vooral om deze reden valt het
dan ook te betreuhen, dat de in
schakeling van Spanje bij de
Europese verdediging in Europa
zelf niet allerwege begrip ont
moet. Frankrijk en Engeland
struikelen over politieke bezwa
ren, terwijl het voor Europa toch
gaat om „zijn of niet zijn". Be
langrijker ware de zekerheid te
krijgen dat deze inschakeling in
elk geval niet betekent, dat de
Amerikaanse strategie met deze
inschakeling van Spanje eigen
wegen gaat. Dat Amerika er re
kening mee wil houden, dat Euro
pa geheel bezet zou kunnen wor
den en dat zij voor dat uiterste
geval Spanje als uitvalspoort wil
gebruiken, kan geen bedenking
ontmoeten. Maar het maakt het
voor het lot van Europa wel
enorm veel uit of hierbij inder
daad de klemtoon ligt op „in het
uiterste geval".
In dit vlak ligt de bezorgde
vraag, die bij dit debat gesteld
werd over een verplaatsing van
de Amerikaanse belangstelling
van de Noordzee naar de Middel
landse Zee. Bij vragen als deze
weet men al vooruit, dat het
ministerieel antwoord geen vol
ledige bevrediging zal kunnen
schenken. Het zal er vooral om
gaan in het kader van de Atlan
tische verbondenheid te blijven
aantonen, dat het zin heeft om
Europa, ook in eerste aanleg, als
geheel te verdedigen.
Maar hier komen wij weer op
ons uitgangspunt terug: Amerika
kan die overtuiging slechts krij
gen, wanneer niets wordt nage
laten om er zowel de regering als
de openbare mening van te over
tuigen, dat in de Europese lan
den, dus ook hier, de ernstige en
eensgezinde wil bestaat om voor
die verdediging ook zelf zware
offers te brengen.
Nederland brengt die eensge
zinde bereidheid op. Dit debat,
waarbij alle partijen de nood
zakelijkheid van een diensttijd
verlenging tot 20 maanden on
derschreven, was hiervan weer
een bewijs. En hiermede werd
tegelijk ook nog eens weer aan
getoond, dat men in deze tijd over
de wenselijkheid van een breed
samengestelde regering zeker niet
licht moet denken.
Zoals men zich zal herinneren, is Hr. Ms. torpedobootjager
„Evertsen" op 9 Aug. 1950, kort nadat het schip zich in de Ko
reaanse wateren ij de vloot der Verenigde Naties had gevoegd,
aan de Zuidwest kust van Korea met een vaart van 20 mijl op
een rif gelopen. Dit ongeval veroorzaakte aanzienlijke schade:
het voorketelruim en enige compartimenten liepen onder water.
Te hulp geschoten Engelse tor-
pedobootjagers, later 'n Ameri
kaanse sleepboot hebben 't schip
uit zijn benarde positie bevrijd
en het naaT Sasebo in Japan ge
sleept.
Doordat de schade daar niet ge
heel verholpen kon worden
dat is uiteindelijk in Hongkong
gebeurd heeft het geruime tiid
geduurd, voordat de „Evertsen
zich weer bij de vloot der V.N.
heeft kunnen voegen.
Gezien de aard en omvang van
het ongeval heeft de marineraad
een onderzoek gelast. In dit on
derzoek is uitspraak gedaan. Op
grond van het rapport van 'n En
gelse Raad van Onderzoek en op
verklaringen van de verantwoor
delijke officieren, is de Marine
raad van oordeel, dat noch de
commandant, de lt. ter zee der le
klasse D. J- van D-, noch de navi-
gatie-officier, de lt. ter zee der 2e
klasse O. van der G., die tijdens
het ongeval officier van de wacht
was, zich rekenschap hebben ge
geven van het feit, dat door een
zig-zagbeweging de generale
koers van het schip Noordelijker
kwam te liggen dan de tevoren
door ltz. v. d- G. in kaart gezette
koerslijn. Peilingen, die het ge
vaar hadden kunnen aantonen,
zhn de laatste drie kwartier voor
het ongeluk niet gemaakt.
Commandant onvoldoende
attent
De raad meent, dat de comman
dant van de „Evertsen" het ver
wijt treft, dat hij zich bij het be
studeren van de kaart alvorens
de brug te verlaten onvoldoende
rekenschap heeft gegeven van de
gevaarsmogeiijkneden, die de
voorgenomen koers in verband
met de bevolen zig-zag-beweging
voor het schip opleverde.
De ramp is echter voor 't over
grote deel te wijten aan de ver-
KAMPEERDERS J?E DUPE
HOLLUM. Een zoontje van
de veehouder P. Bahrif te Hol-
lum op Ameland was Zondag
namiddag met een vriendje op 't
hooi in de schuur van zijn vadér
aan het spelen geweest. Plotse
ling zagen de knapen ,dat vlam
men uit het hooi sloegen. Daar
er verder niemand in de boerde
rij aanwezig was, haalden ande
ren direct het meubilair uit net
woongedeelte, zodat, toen de
brandweer op het terrein ver
scheen, dit gedeelte reeds geheel
ontruimd was. Door krachtig in
grijpen kon het woongedeelte
behouden blijven, maar de schuur
ging geheel in vlammen op, met
een hoeveelheid hooi van naar
schatting 66 wagens.
Zoals overal op het eiland, la-
Ben ook in deze boerderij tal van
kampeerders, die hun hebben en
houden door het vuur zagen ver
teerd. De schade hierdoor ver
oorzaakt wordt geschat op f 15Ü0.
De schuur, eigendom van de be-
woner, was verzekerd. Maandag-
ochtend omstreeks vijf uur kon
de brandweer geheel inrukken.
De oorzaak is hoogstwaarschijn
lijk gelegen in hooibroei.
waarlozing van de navigatie door
de officier van de wacht, aldus
oordeelt de raad. De onderge
schikte officier van de wacht, de
ltz der 2e klasse D. L. van der B.
acht de raad niet verantwoorde
lijk voor het ongeval, al ontveinst
de raad zich niet, zo zegt het ar
rest dat deze officier uitermate
weinig belangstelling voor de na
vigatie heeft getoond. De raad,
zo besluit het arrest, waardeert 't
dat ltz van der G. geen enkele
poging heeft gedaan de aanspra
kelijkheid voor zijn fout te ver
ontschuldigen.
NIEUW OFFENSIEF DER
VIETMINH OP KOMST?
HONGKONG, 6 Aug. (Reuter).
Volgens de leider van de
„vriendschapsdelegatie" der Viet-
minh" naar China, aldus radio-
Peking, bereidende strijdkrach
ten der Vietminh een algemeen
tegenoffensief in Indo-China
voor. Sinds het begin .van de
..volksbevriidingsoorlog in Indo-
China" hadden de Franse strijd
krachten 175.000 man verloren.
SCHACHT HAD ONDERHOUD
MET PREMIER SUKIMAN
PARIJS. 6 Ahg. (AFP).
Radio-Djakarta heeft medege
deeld, dat Hjalmar Schacht, die
kortgeleden te Djakarta is aan
gekomen, hedenochtend een on-
derhohd van een uur heeft gehad
met de Indonesische minister
president. dr. Sukiman, en de
minister van buitenlandse zaken,
Subardjo.
MILITAIRE BEGROTING
DER V.S. AANVAARD
WASHINGTON, 6 Aug. (Reu
ter). De commissie voor de
toewijzingen van het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden heeft
haar goedkeuring gehecht aan de
mil. begroting van 56.062.405.890
doilar.
Truman had voor de finanrie-
ring van de defensie in het jaar,
dat 30 Juni 1952 eindigt,
1,542.608.500 dollar meer ge
vraagd.
DE „VLIEGENDE
DRIEHOEK"
Door A. V. Hoe and
Co. Ltd. is een nieuw
type vliegtuig ont
worpen, dat de naam
kreeg van Avro Delta
707 B oftewel „De
vliegende driehoek".
Het vliegtuig kan
starten met een snel
heid van ongeveer 630
m. en landen met een
snelheid van ongeveer
720 m., terwijl dan
een parachute aan de
staart van het vlieg
tuig dienst doet als
rem. Vliegtuigexperts
geloven, dat de delta-
vorm in de toekomst voor grote, zowel als voor kleine vliegtuigen gebruikt zal worden.
Toch is dit toestel niet bedoeld als proto-type van het toekomstige gevechtsvliegtuig. Het
is een voorbeeld voor het bouwen van grote bommenwerpers, militaire transportvlieg
tuigen en verkeersvliegtuigen van hetzelfde model.
Ter gelegenheid van de mondelinge behandeling van de be
groting van inkomsten en uitgaven van 't Zuiderzeefonds dienst
jaar 1951, in de Tweede Kamer heeft de toenmalige minister van
Verkeer en Waterstaat bij de beantwoording van de sprekers
verschillende toezeggingen gedaan tot een nader onderzoek,
overweging of inlichting van de Kamer. Ter voldoening hieraan
heeft de huidige bewindsman een nota aan de Tweede Kamer
aangeboden. Hieraan is het volgende ontleend:
13 der Zuiderzeesteunwet geldt 'n
aantal normen voor levensonder
houd, voor onderscheiden catego
rieën en tevens verschillend voor
belanghebbenden, jonger dan 65
jaar, en voor ouderen.
De normen voor levensonder
houd voor de eersten (die, jonger
dan 65 jaar) zijn sedert 1937 ver
hoogd met percentages, wisselen
de tussen 35 en 91 pet., en in
geld uitgedrukt met f 7,per
week voor eigenaren van scheeps
werven en daarmede gelijkgestel-
den, met f 10,voor de overige
belanghebbenden en met f 5,
voor de ongehuwden. Deze ver
hoging met bepaalde bedragen
op onderscheiden normen leidde
uiteraard tot ongelijkheid in de
percentages der verhoging-
Voor belanghebbenden van 65
jaar en ouder zijn in 1948 de nor
men niet verder verhoogd: de
verhoging bedroeg hier sedert
1937 van 20 tot 27 pet. Deze nor-
In het algemeen kan worden
gezegd, dat loslandverpachting in
de Noordoostpolder, waar dit toe
laatbaar is, zoveel mogelijk wordt
toegepast. In het centrale deel
van de Noordoostpolder lenen
zich de gronden minder goed voor
uitgifte als land gedurende een
periode van meer dan één jaar.
Indien daar nl. de verpachting
voor langer dan één jaar zou gel
den, zou hierdoor een enigszins
aaneengesloten bouw en uitgifte
van boerderijen te zeer worden
bemoeilijkt. In de Oostelijke
randgebieden echter woTdt los
grasland voor drie jaar (of kor
ter) verpacht aan landbouwers
(met gemengde of grasbedrüven)
in het aangTemfende oude land.
In de rest van de polder wordt
telkenjare een grote oppervlakte
zaaiklaar land voor akkerbouw
voor één jaar verpacht aan gega-
digen, zowel in als buiten de
Noordoostpolder woonachtig: dit
land wordt gebruikt-voor de teelt
van vlas, bieten en aardappelen.
Ook een aantal Friese gardeniers
wordt telkenjare in staat gesteld
aardappelland in de Noordoost
polder te pachten.
Centraal houden van de jacht
In de Noordoostpolder heeft de
staat het jachtrecht aan zichzelf
gehouden, waardoor de mogelijk
heid wordt geschapen ten aanzien
hiervan regelend op te treden. De
wildstand en de beheersing hier
van vórmen een brokje cultuur,
dat zo het al onbelangrijk moge
schijnen toch een wezenlijk
onderdeel is van het leven in
ieder gezond landbouwgebied.
Het scheppen van goede toestan
den op "het gebied van welstand
en d® jacht behoort dus bii de
taak van de opbouw van de pol
der en zijn gemeenschap. Deze
taak is niet behoorlijk uit te voe
ren, indien elke pachter de jacht
op de bii hem in gebruik zijnde
gronden zou mogen uitoefenen.
Waarschijnlijk als gevolg van
het feit, dat de nieuwe Polderbe
woners zich vaak niet onbelang
rijke uitgaven hebben moeten ge
troosten om hun bedrijf te begin
nen, was er aanvankelijk bij hen
weinig belangstelling voor deel
name aan jachtcombinaties. On
langs heeft zich echter wel be
langstelling in deze richting ge
openbaard en hebben zich enkele
pachters aangemeld als gegadig
den voor een jachtperceel.
Veestallen op akkerbouw
bedrijven
De voornaamste reden, dat bij
de akkerbouwbedrüven in de
Noordoostpolder geen rekening is
gehouden met veestalling, is van
financiële aard: veestallen zijn
duur om te bouwen. De voor de
bouw van bedrijven toegestane
gelden laten dan ook geen ruim
te voor de inrichting van veestal
len op akkerbouwbedrijven, van
wege het Rijk. Dit betekent ech
ter allerminst, dat de pachter
van een akkerbouwbedrijf geen
toestemming zou krijgen om zelf
de gewenste stallen te laten bou-
De Zuiderzeesteunwet
Voor de toepassing van artikel
men lagen in zeer vele gevallen
iets hoger dan de voor deze per
sonen in de noodwet ouderdoms
voorziening in uitzicht gestelde
maximale uitkeringen, onder an
dere als gevolg van de indeling in
gemeenteklassen. Door de bepa
ling, opgenomen in artikel 9 van
het Koninklijk besluit inzake
geldelijke tegemoetkomingen, is
bereikt, dat de belanghebbende
boven de hem toegekende uitke
ring ingevolge de noodwet ouder
domsvoorziening tenminste een
tegemoetkoming ingevolge de
Zuiderzeesteunwet ontvangt van
f 2,50 per week, althans indien hij
zonder die uitkering ingevolge
de noodwet ouderdomsvoorziening
ook voor een geldelijke tegemoet
koming in aanmerking zou komen.
Voor alle belanghebbenden
geldt voorts, dat de hun ver
leende geldelijke tegemoetkoming
ingevolge de Zuiderzeesteunwet
ten hoogste kan bedragen het be
drag aan inkomsten, dat hun door
de afsluiting van de Zuiderzee
wordt (geacht wordt te zijn) ont
trokken. Deze bedragen liggen in
het algemeen lager dan de nor
men. voor levensonderhoud ge
steld. Vandaar, dat in vele geval
len de norm geen praktische be
tekenis meer heeft bij de beschou
wing van het bedrag, dat aan een
belanghebbende wordt toegekend-
Op de toegekende bedragen wordt
sedert 1 Januari 1950 5 pet. en se
dert 10 September 1950 10 pet.
uitbetaald. Hiermede is het belang
van de „norm", vergeleken met
de uitkering, nog verder op
achtergrond geraakt.
AMSTERDAM 6 Aug. De
nieuwe week werd ter beurze
zeer kalm ingezet De maakt bood
een verlaten aanblik, de handel
was gering en de fluctuaties ble
ven beperkt. Behalve een enkel-
maatschappij bericht (KVA, Ja-
vasche Bank. Hollandsche Kunst
zijde Industrie) is er dit weekend
niets geweest, wat een stimulans
voor de beurs vormde. Het onver
anderde 6 pet. dividend der HVA
werd meer voor kennisgeving
aangenomen dan dat het ajs een
mee- of tegenvaller werd uitge
legd. In certificaten Javasche
Bank waarvoor door de Indonesi
sche regering een bod is gedaan
van 120 pet., mocht ook vandaag
nog ge ennotering tot stand ko
men. Als adviesprijs werd ge
noemd 115 a 120 .pet. Hoewel ge
zien de laatste notering van circa
75 pet. dit aanbod niet onaantrek
kelijk schijnt, meent de beurs dat
de intrinsieke waarde der- aande
len veel hoger ligt dan 120 pet.
De aandelenmarkt had nage
noeg een prijshoudend verloop,
waarbij tegen slot iets hogere
koersen werden vernomen, zodat
deze dag hier en daar met kleine
winsten werd afgesloten. Zo ble
ven Olies NV 290% (289). Oude
aandelen Philips 167 (165). Uni
lever daarentegen verloor circa
twee punten. Aandelen AKU en
HK1 onveranderd op resp- 173 en
142%. Ook de scheepvaartmarkt
was zeer stil en sloot goed prijs
houdend met uitzondering van
aandelen Scheepvaart Unie, die
ruim twee punten moesten prijs
geven.
Aandelen Amsterdam Rubber
trokken aanvankelijk iets aan,
maar keerden tegen slot weer op
hun uitgangspunt terug en bleven
102 1/4 (102 3/4). Certificaten
Deli Maatschappij noteerden on
veranderd 79%. De beleggings-
markt hield zich voor de guldens-
leningen vrijwel op peil- De 4 pet.
Philips daJlarlening was op
104 3/4 een fractie luier, en ook
houdend met uitzondering van
de overige dollarleningen sloten
met minimale verliezen. De Ame
rikaanse sector was vast.
Het kolentekort in Europa
GENEVE. 6 Aug. (Reuter).
De economische commissie voor
Europa van de Verenigde Naties
schat, dat bet Europese kolen-
tekort in de laatste drie maanden
van dit jaar een sedert de oor
log ongekende omvang van 11%
millioen ton zal bereiken. Europa
zal in deze periode waarschijn
lijk 9 millioen ton steenkool en
2% millioen ton cokes tekort ko
men. Dit tekort is ongeveer tien
maai zo groot als het tekort in
de overeenkomstige periode van
1950.
AMNESTIE IN JAPAN
TOKIO, 6 Aug. (Reuter).
Maandag heeft het bezettings
hoofdkwartier van generaal Ridg-
way in Tokio het opheffen van
beperkingen goedgekeurd, die
aan 13.904 Japanse politieke en
financiële leiders uit de oorlog
de waren opgelegd in de na-oorlog-
se democratiseringscampagne.
In het zuidelijke deel van Oce-
anië tussen de 50ste en 60ste
breedtegraad moet het eiland lig
gen, over wier vergeten bewo
ners de Engelse matroos Chan
nelworth in de Nieuw-Zeelandse
havenstad Dunedin zulke won
derbaarlijke dingen weet te ver
tellen.
Mike Channelworth kwam drie
weken geleden in Dunedin aan,
als schipbreukeling uit de laatste
oorlog: zijn vrachtboot was ein
de 1943 door een Japanse duik
boot voor Nieuw-Zeeland getor
pedeerd. Door zeestromingen en
wind dreef het reddingsvlot zuid
oostwaarts. Na een wekenlange
hongerkuur raakten de schip
breukelingen in een storm, waar
door de twee lijdensgezellen van
Channelwvrth overboord spoel
den. Slechts Channelworth werd
gered en kwam op het eenzame
strand van een hem onbekend
eiland terecht.
Zijn verhalen, die hij hierover
later in Dunedin deed, klinken
zeer ongeloofwaardig.
Door contact met de bewoners
die hij daar aantrof, had hij een
onbekende merkwaardige taal
geleerd, die, naar later in Dune
din bleek, een oud-Hollands dia
lect was. Channelworth sprak dit
dialect zo parfcet als hii nooit
uit de beste leerboeken had kun
nen leren.
Zijn verhaal luidde als volgt:
Bii het zoeken naar voedsel op
het eiland, kwam hij bii een door
steile rotseni omgeven binnenzee,
waarboven dichte dampwolken
hingen, afkomstig van een hete
vulkanische bron. Door de damp
wolken heen hoorde hij mense
lijke stemmen, maar kreeg bii
zijn roepen geer» antwoord. Aan
de andere oever van het meer
trof hij een onherbergzaam land
schap aan dat hem aan Noor
wegen herinnerde. Maar tot zijn
grote verbazing vond hij daar
ook een nederzetting, bestaande
uit blokhutten, wier blanke be
woners vol verbazing hem aan
staarden. Zii droegen ouderwet
se kleding, de mannen kniebroe
ken en dikke kousen de vrou
wen zeer lange rokken en bei->
den hadden lang, ongeknipt naar.
Hun taal verstond Channel
worth aanvankelijk niet, maar
later bleek dat de eilandbewo
ners nakomelingen waren van de
bemanning van een Hollandse
zeilschip uit 1680 of 1690, dat
daar gestrand was. Men toonde
hem nog het wrak van het oude
schóp cj» meerdere voorwerpen
uit die tijd.
De matroos werd door de twee
en zeventig bewoners vriendelijk
ontvangen en verpleegd. Er kwa
men echter wel eens onenig
heden tijdens het gesprek als
namelijk Channelworth mede
delingen wilde doen over de uit
vindingen van deze tijd, zoals
radio, vliegtuig en stoomboot.
Deze mensen immers hadden
sedert 300 jaar geen contact met
de modern geworden wereld ge
had. Het leven bii hen was nog
zeer patriarchaal: de oudste man
was opperhoofd die des Zondags
uit de Bijbel moest voorlezen.
Channelworth trachtte hen over
te haleni om een vlot te bouwen
en gezamenlijk naar Australië te
zeilen, maar de gemeente besloot
te blijven waar zii was. Channel
worth trok later op eigen ge
legenheid en risico van het
eiland weg en kwam op het
Campbell-eiland. vanwaar men
hem naar Dunedin transporteer
de. In deze plaats wilder» avon
tuurlijke lieden gaarne een tocht
naar het raadselachtige eiland
maken. maar Channelworth
zwijgt als men hem vraagt over
de plaats van dit wonderlijk oord.
Haagse jongen vermist
Sinds Zaterdagavond wordt
van een schip, dat bij de meel
fabriek in de Maashaven te Rot
terdam lag, de negenjarige
Freddie Verhagen vermist, wo
nende in de Binckhorststraat in
Den Haag.
De Nederlandse verfexport
in 1950
In 1950 heeft de Nederlandse
verfindustrie zeven en half mil
lioen kilogram verf uitgevoerd
naar dertig landen. Deze export
vertegenwoordigde een bedrag
van zestien en een kwart mil
lioen gulden (een millioen gul
den meer dan in 1949).
FEUILLETON
96.
De bandieten haddén niét alleen
mijn kompas geruïneerd, maar
de scherpschutterskunst van Vin-
ton of Purvis had ons bovendien
een gedeelte van de kostbare
brandstof ontroofd; hoeveel, dat
kon allee» de tiid leren. Maar we
mochten nog blij zijn hoe
licht hadden wli ttiet een va»
beiden getroffen kunnen wor
den! Of, wat even erg was hoe
makkelijk had zo'n kogel een
der vitale delen van d« machine
kunnen rake»!
Het werd tiid, dat we op de
grond kwamen. Nog scherper
aan te voren speurde ik naar
open plekken beneden. De ver
mindering van mogelijke vlieg-
afstand, die de kogel in de tank
ons had berokkend, kon ons
noodlottig worden, als het ter
rein, waar we overheen vlogen,
zo ongeschikt bleef voor een
landing. Ik dacht er niet aan, het
meisje ongerust te maken door
iets uit te laten over mijn be
zorgdheid, maar ik twijfelde er
geen ogenblik aan, of haar ge
dachten volgden dezelfde weg
als de mijne. Zij begreep heel
goed, hoe we er voor stonden,
ook al sprak ik er niet over. Ook
zii zweeg zij hernam haar
vroegere houding, met haar kin
boven de rand van de cockpit
en bleef naar beneden zitten sta
ren.
Zo vlogen we een paar minu
ten door. Ik zat al te overwegen,
welke maatregelen ik zou kun
nen nemen als de benzine op
was en wij landen moésten, hoe
dan ook, ai was het in de bomen.
Maar toen hoorde ik haar een
kreet slaken.
Zij wees naar beneden. Ik rek
te mijn hals en volgde de rich
ting die haar vinger aanduidde.
Daar waren geen zwarte bossen,
maar wat was er dan wel? Het
leek alsof het oppervlak der
aarde verdwenen was. Ik zag
niets dan leegte, ofof iets,
dat gelijkenis vertoonde met de
hemel boven ons, met dit ver
schil dat er geen sterren in ston
den.
Waren we zo ver gestegen,
zonder dat ik het gemerkt had?
Dat kon niet. Zéker niet zo ver,
dat de omtrekken der dingen be
neden ons onzichtbaar zouden
zijn. Ik keek opzij een raadpleeg
de de barograaf. Die stond als
te voren, op honderdvijftig
meter.
Nu keek ik rond. en overal be
neden ons werd ik hetzelfde
egale, vormloze oppervak ge
waar. Was het misschien water?
Dan had zich de sterrenhemel
er in moeten weerspiegelen. En
ik Jcon me niet berinneren dat
er zo'n uitgestrekt watervlak be
stond, zo dicht bii Baltimore, aan
de westkant. Maar water of niet,
het strekte zich beneden ons uit
zover het oog in het duister maar
zien kon.
Ik begreep er niets van. Ik liet
de machine geleidelijk dalen en
keek onderwijl beurtelings naar
de barograaf, die getrouw de ver
schillen in hoogte aangaf en naar
het zonderlinge verschijnsel on
der ons. Honderddertig, honderd
tien, honderd meterNog
steeds onderscheidde ik niets.
Het leek, of de aardbol was weg
gezonken.
Nog lager dan maar.... tot
negentig tachtig meter.... Ik
mocht turen wat ik wou, geen
boom en geen heuvel kon ik ont
dekken, geen lichtere of donkere
plekken, niets. Ik keek naar het
fii-mament om mijn leisterren te
zien, maar ik vond ze niet meer.
Erger nog: alle sterren waren
van de hemel verdwenen!
Eindelijk werkten er andere
zintuigen: ik werd me bewust
van een kille klamheid op mijn
wangen, en de kou drong door
mijn dunne jas heen Toen be
greep ik het. We zaten in de
mist!
Op de barograaf gekeken...
nauwelijks zeventig meter. Dat
was te gevaarlijk, Stijgen en
snel!
Op een hoogte van honderd
meter kon ik flauwtjes witte
plekken om ons hem onder
scheiden; ik steeg verder, hon
derdtien, honderdtwintig.... Nu
waren we er boven uit er was
weer een firmament, en ik zag
mijn sterrendriehoek voor me. Ik
bleef klimmen, tot we op ons
oude peil van honderdviiftig
meter waren; daar hield ik de
machine, horizontaal voortdrij
vend. Beneden ons hadden we
een ondoorgrondelijke dikte van
nachtelijke nevel. We hoefden
niet meer te kijken: van de aar
de was er niets te zien.
Het was geen prettige toestand
nacht mist, een onbekende
streek, een twijfelachtige voor
raad benzine en geen kompas!
Ik keek onwillekeurig naar
Mary die ik, naar het scheen, van
de wal in de sloot had geholpen.
Toevallig keek zij op hetzelfde
moment naar mij op en ze gaf
mij een kort knikje, alsof ze zeg
gen wou: ik begrijp er alles van.
Maar haar gezicht stond rustig,
niet het flauwste spoortje van
angst was er in te bekennen.
Zou ik haar nog uiteenzetten,
hoe we er voor stonden? Ik had
het woord mist nog niet ge
noemd. Maar ik twijfelde, of het
nodig was. Zij had ook naar be
neden en naar de hemel ge
keken. En ik was er van over
tuigd, dat zij de waarheid be
greep, toen ze mij toeriep:
„Altijd nog beter dan Vinton!"
Gelukkig, zij nam het kalm op.
Wat hield zij zich kranig! Ik had
nergens tiid voor, zelfs niet om
veel na te denken, want de be
diening van de machine nam me
geheel in beslag; maar ik wist,
in die ene seconde, dat me nu
pas een kijkje was gegeven op
het ware karakter van dat meis
je. Haar geestkracht was nog on
gebroken, ondanks de herhaalde,
onbarmhartige aanvallen van die
lange man, die onze kwade
genius was. (Wordt vervolgd).
