BEHENDIGHEID
contra ongetemde
MOED
oerkracht
De godsdiensten der mensheid
SPORT
Hongaren moeten hun kinderen
verkopen aan de Staat
Een denker in steen
Paarden die het zadel niet
kunnen verdragen
Hun leer en geschiedenis
in het kort
Weduwe ontving flOOO
voor haar enige zoon
De beeldhouwwerken van Rodin
De Rodeo: Erfenis van het Wilde Westen (II)
Paardenmarkt
Zwolle
Burcht bij Kuinre
bloot gelegd
VRIjDAG 31 AUGUSTUS 1951
PAGINA 7
wam wmmmmm—mm J»
(Van onze Amerikaanse correspondente)
De wedstrijden waaruit de Rodeo bestaat zijn onderverdeeld in
verschillende groepen. Er wordt zonder zadel gereden op een
„bucking bronco", een bokkend paard dus, maar het bucking horse
wordt onder de zadel gereden. Verder valt er nog het bull-dopping
(ook wel steer wrestling genoemd) te bezien, het alf-roping en
Brahma Bull rijden, die allemaal hun eigen regels hebben. Het
„barebackrijden" is de acrobatiek op een ongezadeld paard, dat
slechts een touw om de hals heeft. Acht seconden lang moet de
ruiter het volhouden. Hij mag het touw slechts met een hand
vasthouden, maar de sporen is hij verplicht constant te gebruiken.
Overigens blijft deze „sport" 'n
gevaarlijk bedrijf, want een stier
van een halve ton gewicht in zijn
vaart te stuiten is ongeveer het
zelfde als een racewagen met de
blote hand tegen te houden. Ex
perts spelen het echter soms in
drie minuten klaar.
Er zijn bij Rodeo geen echte
„wilde" paarden betrokken maar
dieren die om een of andere
eigenzinnige reden weigeren een
zadel te dragen. Soms zijn het
doodgewone rijpaarden, die er
plotseling de brui aan geven en
vals worden. Het is voor de Rodeo
liefhebbers maar goed, dat er van
deze nukkige elementen onder 't
paar denvolkje zijn, want andeTS
zou het feest piet eens kunnen
doorgaan. Merkwaardig is, dat de
meeste paarden er nogal mak uit
zien en ook werkelijk heel
handelbaa/ zijn totdat zij ge
zadeld worden. Dan voltrekt zich
een metamorphose, die zonder
meer opzienbarend is. De paarden
worden zeer ongeduldig en be
paald gevaarlijk zelfs als een
cowboy zich op hun rug slingert.
Dit soort paarden is wel moeilijk
te krijgen en kost dus handen vol
geld. Sommige goede „buckers
gaan van de hand voor een pri.is
tussen de 300 en de 1000 dollar.
Zij houden het tien tot twintig
jaar vol, maar zij krijgen dan ook
een prima verzorging.
Hoe kom ik er af?
Als de cowboy de prestatie heeft
geleverd van het tien minuten op
de rug van de rossinant te hebben
volgehouden, is hij er nog met
mee klaar: integendeel, de groot
ste moeilijkheid is om Pr af te ko
men. Sommigen laten zich er af
glijden, maar deze manoeuvre
wordt nogal eens beloond met een
fikse trap van de suizende hoe
ven. Daarom is er altijd een „pick
up" man te paard in de buurt, die
ijlings toeschiet om de Rodeo-held
van zijn springende viervoeter te
tillen.
Het zadelrijden gebeurt op an
dere paarden en de ruiter moet
trachten tien minuten te blijven
zitten Juist zoals bij het „bare
back rijden staat 't paard dwars
in zijn hok, dat van boven open
is en to klein, dat hij zich niet
kan omdraaien. De cowboy laat
zichvan bovenaf op de viervoeter
zakken, die prompt razend wordt
en in zijn woede probeert uit het
'hok te klimmen. Op dit moment
opent men het hok, de cowboy
geeft 't dier de sporen, dat zich
met een grote luchtsprong in de
arena stort en al springend en
draaiend pogingen doet zijn berij
der af te schudden. Vaak lukt dat
en wee de man die dan in de
buurt van de hoeven komt....
Stop de stier
Aan het „bulldogging" komt een
stier te pas, die 10 voet voor
sprong krijgt op een cowboy, die
hem te paard volgt, terwijl het
dier door een andere cowboy m
een rechte baan gehouden wordt.
Het is de „trick" van de achter
volger zich vanaf zijn paard op
de rug van de stier te werpen, de
vaart van het dier te remmen, de
horens te pakken en de kop om
te draaien, zodat het dier zich laat
vallen en de poten in de lucht
steekt. Sommige stieren lijken
wel van rubber en blijven staan
al wordt hun nek een halve slag
omgedraaid-
DRUKSTE MARKT VAN
DIT JAAR
Niet minder dan 711 paarden
waren op de markt aangevoerd,
zodat deze totnogtoe de grootste
markt van het jaar werd. Het
was goed merkbaar, dat de land-
bouwseizoen-paarden weer opge
ruimd werden. De kwaliteit van
de aangevoerde dieren bleek over
het algemeen van zeer goed ge
halte te zijn.
De handel in de voljarige
paarden had een kalm verloop,
hetgeen waarschijnlijk mede moet
worden toegeschreven aan het
feit, dat de door 't buitenland ge
heven invoerrechten op paarden
wel aan de heel hoge kant zijn.
Naar jonge paarden bestond 'n
goede vraag en het waren dan
ook merendeels enters en twen-
ters die in de monsterbaan ver
schenen. Deze dieren werden
vlot verhandeld tegen vaste prij-
zen.
Slachtpaarden konden ook goed
geplaatst worden tegen station-
naire prijzen. De goede slacht
paarden staan thans genoteerd op
gemiddeld ongeveer f 1.75 p. kg.
slachtgewicht. De veulens, die in
hoofdzaak voor de dood weggaan
en steeds gretig aftrek vinden,
konden zelfs nog iets hoger geno
teerd worden. Voor de goede
exemplaren betaalde men onge
veer f 1.90 per kg. slachtgewicht.
De voor de fok bestemde veulens
gingen er boven notering uit. De
prijzen van de hitten liggen nog
altijd op hoog niveau en konden
zich nagenoeg handhaven.
Ten overvloede zij nog opge
merkt, dat in de volgende maand
op de 2e en 4e Donderdag paar
denmarkten en op de eerste en
derde Donderdag (voor het eerst
dus op 6 Sept.) t.b.c.-vrije run-
dermarkten worden gehouden.
In doorsnee werden de volgen
de prijzen besteed voor:
Warmbloed 5-jarige paarden van
800975; idem 3-jarige 700800;
idem 2-jarige 600750; idem
jaarlingen 400525; koudbloed
'5-jarige paarden 775950; idem
3-jarige 650775; idem 2-jarige
575700: idem jaarlingen 375
400; hitten 400-625; werkpaar
den 575775: slachtpaarden 600
975; veulens 100300.
Het minst wreed -en daarom
voor de vreemdeling hier het aan
trekkelijkst is het „calfroping"
waarbij het er om gaat een vro
lijk jong wit kalf binnen een be
paalde tijd in de lasso te vangen.
De kortste tijd is beslissend bij
het uitroepen van de winnaar.
Hier wordt de behendigheid van
cowboy en paard gedemonstreerd,
die de ruige kerels van de prairie
beroemd hebben gemaakt. Het
paard is zo getraind, dat het .„au
tomatisch" het kalf in al zijn
vlugge wendingen precies volgt
en daarbij precies op „lasso-af
stand" blijft. Zodra de lasso is ge
worpen blijft het paard stokstijf
staan en begint daarna zachtjes
achteruit te iopen, zodat het lasso-
touw strak blijft en het gevangen
dier geen bewegingsvrijheid meer
heeft.
Het Brahmabull-rijden heeft
vee] weg van „buckinghorse": de
cowboy moet ook jju weer zien op
de grote lichtgrijze of witte
Brahmastier korte horens, gro
te bult op de schouder te blij
ven zitten. Hier komt dan tevens
een down bij te pas, een onon-
beerlijk onderdeel van elke rodeo.
De clown is er niet alleen om het
publiek te amuseren met zijn
dolle streken, hij moet vooral de
stier zien af te lijden zodra de
cowboy eraf is gevallen. De stier
is dan namelijk zo blind van woe
de dat hij zich snel omdraait en
zijn voormalige berijder met ge
bogen kop begint aan te vallen.
De clown slaagt er meestal in de
stier even tot „nadenken" te stem
men en ondertussen heeft dan de
cowboy de omheining al bereikt.
De stier rent hem nog wel na,
maar boort zijn horens in de hou
ten schutting, waarop verschil
lende andere cowboys zitten, die
net op tijd hun benen optrekken
of erachter springen.
,Zo eindigt de rodeo, die merk
waardige erfenis van het Wilde
Westen.
(Van onze correspondent)
KUINRE In de Noordoost
polder, op ongeveer 250 M. ten
Zuidwesten van 't plaatsje Kuin
re is men op het ogenblik bezig
met het opgraven van de plaats
waar eens in vroegere eeuwen
een machtige burcht stond. Het
zal dan de tweede burchtplaats
bij Kuinre zijn welke blootgelegd
wordt.
Een stuk weiland van circa 80
bij 120 M. zal geheel worden ont
graven. Reeds op een diepte van
nauwelijks 20 cM. stootten de op
gravers op typische vondsten in
de bodem. Aan de bodemkleur
was te zien dat men te doen had
met de terp, waarop vroeger de
burcht stond en daarom heen de
geheel dichtgezande gracht. Het
bleek evenwel dat men hier met
een zeldzame vondst te doen had,
want deze burcht was beveiligd
door twee grachten, waartussen 'n
palenrij werd gevonden, waarvan
de boveneinden nog geen 20 cM
onder het gras zaten.
Bij het dieper graven had men
reeds enkele interessante vond
sten gedaan, terwijl men bij het
systematisch afgraven van het
land op deze diepte van onge
veer 1 spit telkens op beenderen
van vee stootte. Na afgraving van
het terrein zullen de grachten
geheel worden uitgegraven.
Paardenmarkt Hengelo Cld.
Aanvoer 317 paarden. De prij
zen varieerden voor stamboek
koudbloedpaarden 950 tot 1200
gld: stamboek warmbloedpaar-
den 900 tot 1100 gld; werkpaar
den 600 tot 875 gld; 154 jarige
paarden 425 tot 550 gld; hengst
veulens 200 tot 300 gld; merrie-
veulents 250 tot 450 gld. Handel
goed.
Aan het bevel van Onze Heer
om de blijde boodschan van Ziin
Riik te gaan verkondigen aan
alle schenselen. is in feite nog
lang niet voldaan. Volgens ge
detailleerde. in 1935 gepubli
ceerde. statistieken, die echter
voor vele aanvullingen en ver
beteringen vatbaar ziin. kan
worden aangenomen, dat van
het totaal bekende aantal inwo
ners der aarde er ruim 18% dit
is 375 millioen katholiek ziin.
Rekent men daarbij nog 185 mil
lioen of ruim 9% protestanten
en 144 millioen of ruim 7%
andere christenen, dan bliikt dat
slechts één derde van de. mens
heid de christelijke godsdienst
beliidt.
Voor het Missie-werk bestaan
er dus nog mogelijkheden ge
noeg. En wie zou menen dat het
einde der tijden reeds zéér nabij
zou zijn, zou ook hier een bewijs
voor het tegendeel kunnen vin
den.
Algemeenheid van
godsdienst
Door niemand wordt feitelijk
meer bestreden dat de gods.
dienst een algemeen menselijk
verschijnsel is. Het wordt inte
gendeel als vaststaand aangeno
men, dat er geen volk is ,hoe
weinig ontwikkeld zijn bescha
ving ook moge zijn, dat ieder
godsdienstig leven zou missen.
Wel geven de statistieken op dat
5% der mensheid, dit is 102 mil
lioen, zonder godsdienst zou zijn,
maar dit doet in geen enkel op
zicht iets af aan de waarneming
en wetenschappelijke conclusie
dat godsdienst behoort minstens
bij het feitelijke, existentiële
mens-zijn.
De mens toch zoals hij in zijn
dagelijkse bestaan is geplaatst,
weet zich noodzakelijk afhanke
lijk van een hogere macht die
boven hem staat. Hij hoopt daar
bescherming van te ontvangen
in de dikwijls moeilijke strijd
van zijn leven. Hij verwacht er
heil en zaligheid van. Hij gelooft
in die macht die hem te boven
gaat, niet alsof zij iets vaags en
zeer algemeen zou zijn, maar zij
neemt voor hem de gestalte aan
van een persoon. Deze hoop en
verwachting,' deze erkenning van
zijn algehele afnankelijkheid nu
brengt hij tot uitdrukking in be
paalde opvattingen en gebruiken.
Deze zijn het waarin juist de
godsdienst bestaat. Zo kan van
het begrip godsdienst een be
schrijving worden gegeven.
Het meest wezenlijke daarin
echter is het besef van dit alles
te boven gaande karakter der
godheid. God moet onderschei
den worden van alle andere
dingen. Hij moet min of meer
duidelijk erkend worden als een
persoonlijkheid die alles over
treft. De ervaring immers beves
tigt, dat wanneer dit inzicht
verdwijnt, ook het religieuze ge
voel afdwaalt, verkwijnt en ten
slotte sterft.
De godsdienstige houding is
eventueel slechts dan volledig
en duurzaam, wanneer er deel
name is aan de eigenschappen die
aan de hogere persoonlijke
Voor de traditionele Parijs
BrestParijs etappe-wedstrijd,
welke op 7, 8 en 9 September
wordt gehouden zijn 50 renners
geselecteerd, waaronder onze
Tour de France-rijder Faanhof.
Voor de Engelse League zijn
Donderdag weer enkele wedstrij
den gespeeld. De uitslagen lui
den:
Tweede divisie:
Hull CityQueens Park R. 4—1
Notts CoutyBarnsley 40
Swansea Town-Coventry C 71
Onze titelhouder in het wel-
tergewicht Giel de Roode heeft
te Bangor (Wales) na een prach
tig gevecht op punten verloren
van de Britse kampioen Eddie
Thomas, Deze laatste ontleent nu
aan deze zege het recht tot een
gevecht ,om de wereldtitel met
Kid Gavilan.
Macht worden toegekend. De
godsdienstige mens toch ver
wacht van zijn God verdieping
en verruiming van dit leven of
verlossing, bevrijding daaruit
door een hoger heil. Hij hoopt
er beter, rijker, gelukkiger door
te worden. Ofschoon dit gezichts
punt beperkt is en niet de ge
hele inhoud van het begrip gods
dienst weergeeft, is dit nochtans
voldoende om aan te duiden dat
de godsdienstige houding een
levenshouding is, d.w.z. een hou
ding, waardoor geheel het leven
beheerst wordt. De godsdienst
van de mens is geloof, hoop en
liefde, en deze gesteltenis die een
inwendige is, wordt door hem
tot uitdrukking gebracht in ge
beden, offers- het naleven van
riten en voorschriften, door ge
hoorzaamheid aan de goddelijke
geboden en andere bepalingen.
Verschillende vormen
Het zijn deze gevoelens van
eerbiedige onderwerping en ver
ering waarmee de gelovige mens
zijn God tegemoet treedt en die
overal de godsdienstige houding
steeds doen herkennen, ook al
verschilt deze zowel in graad
als karakter bij ieder afzonder
lijk individu, bij elk volk, bij
elke godsdienst.
Er zijn vele godsdiensten en
zij vertonen onderling grote
verschillen, doch in hen allen is
iets gemeenschappelijks waar
door het mogelijk is hen onder
dezelfde naam, dus als „gods
dienst" aan te duiden. Het is
hun godsbegrip en de daaraan
beantwoordende houding van de
mens. De verschillende elemen
ten die in de beschrijvende be
paling van het begrip godsdienst
voorkomen, worden in elke
godsdienst, zij het dan ook bij
de ene vager en minder harmo
nisch dan bij de andere, terug
gevonden. Zij geven het wezen
lijke weer.
De grote deelstreep tussen de
verscheidene vormen van gods
dienst wordt echter getrokken
door het al of niet bovennatuur
lijk openbaringskarakter. Of
schoon de bepaling, zoals die
van de godsdienst in het alge
meen wordt gegeven, geen on
derscheid kent tussen natuur
lijke en bovennatuurlijke gods
dienst, is er in feite geen enkele
godsdienst die zich niet op de
een of andere bovennatuurlijke
tussenkomst van de godheid be
roept. Het is inderdaad zó, dat
de elemer/an, die wij natuurlijk
kunnen noemen, omdat zij steu
nen op inzichten in de natuur
lijke verhoudingen der dingen,
steeds innig verbonden zijn met
die welke aan een goddelijke
openbaring worden Itoegeschre-
ven. Wij zien dit zowel in de
zedelijke orde als met betrekking
tot de eredienst en wat betreft
de geloofsopvattingen.
Doch het zal nodig zijn, de
aard van deze Openbaring nader
te omschrijven om de grenzen
der verschillende vormen van
godsdienst scherp af te bakenen.
Het gaat niet aan, hen zonder
meer op één lijn te stellen. Dit
is evenwel de taak van de theo
logische wetenschap die immers
van de ge-openbaarde gegevens
uitgaat. De taak daarentegen
van de godsdienst-wetenschap is
een andere en wil zij het chris
tendom, met inbegrip van zijn
voorbereiding, het Oude Testa
ment, mede tot haar terrein
rekenen, dan kan noch mag zij
dit niet zonder meer gelijk
schakelen met andere vormen
van godsdienst. Er is hier, in
zuiver theologisch opzicht, geen
pluriformiteit mogelijk of aan
vaardbaar.
Godsdienst-wetenschap
Ook zonder dit nader en in
den brede te betogen, behoeven
wij onze lezers niet te zeggen,
van hoeveel belang niet alieen
ae godsdienst-wetenschap is,
maar ook en misschien nog méér
de juiste voorlichting op dit ter
rein.
Evenredig aan de primaire en
fundamentele betekenis van de
godsdienst voor elke mens is ook
de kennis daarvan. Het is in zich
reeds de moeite waard, méér te
weten omtrent het wezen, de
leer en de geschiedenis van de
verschillende godsdiensten die
de mensheid in de loop der eeu
wen heeft beleden of nog belijdt.
En even belangrijk ook is het,
dat men hier de leiding ontvangt
die om haar objectieve weten
schappelijkheid volkomen be
trouwbaar is.
Het moet weer als een van
de vele grote bijdragen be
schouwd worden die de Uitgeve
rij Het Spectrum te Utrecht zo
glansrijk voor ons Nederlandse
beschavingsleven in het alge
meen en voor onze vaderlandse
katholieke cultuur in het bizon
der levert, dat door haar een
haast onvergelijkelijk-prachtig
werk werd uitgegeven: „Chris
tus. Handboek voor de geschie
denis der godsdiensten". Oor
spronkelijk was dit een Frans
boek dat reeds in 1910 was ver
schenen en nu intussen reeds
meer dan zijn 37ste duizendtal
bereikt heeft. Het is een werk
van wereld-reputatie.
Toch heeft men, en terecht,
gemeend dit niet zo maar zon
der meer te moeten vertalen.
Onder de leiding van de Nij
meegse hoogleraar mgr. Bellon is
de Nederlandse bewerking uitge
groeid tot een verzamelwerk
van een vijftiental geleerden dat
BOEDAPEST (K.N.P.). Hongarije wordt sinds Mei gekweld
door massale deportaties, die zich voegen bij de geloofs
vervolgingen en bij de politieke onrust. Ten nauwste met deze
politiek der deportaties is de -kinderverkoop aan de staat
verbonden, een verschijnsel, dat het barbarisme van het
communistische regime in alle naaktheid toont. Algemeenheden
over de gruwzame ernst van dit laatste verschijnsel kunnen
wellicht niet zo sterk tot ons spreken als het verhaal van de
48-jarige weduwe, Mevr. Istvan Nagy, die er kortgeleden in
is geslaagd Oostenrijk te bereiken. Hier is eerst wat zij vertelde.
Ongeveer 110 luchtvaartcadetten van 14 verschillende landen
brachten een bezoek aan de Verenigde Staten, in het kader
van een uitwisselingsprogramma van luchtvaartcadetten en
bezochten het „Empire State Building" in New York, het
hoogste gebouw ter wereld. Op de eerste rij geheel links
Max Suurhoofd uit Nederland,
Mevr. Istvan Nagy, geboren
Julia Kovacs, woonde in Ujpest,
een voorstadje van Boedapest.
In 1949 stierf haar echtgenoot,
waardoor zij zich genoodzaakt
zag door arbeid buitenshuis in
haar onderhoud te voorzien. Zij
werd daarom arbeidster in de
staatstextielfabriek bij Boedapest.
In haar relaas der gebeurtenissen
geeft Mevr. Istvan toe, dat zij
nooit een goede werkster is ge
weest en vaak de vastgestelde
productienorm niet haalde. Op
30 Mei van dit jaar liet de secre
taris van de fabrieksdirectie haar
bij zich roepen en beval de vol
gende dag met haar zoon Lajos
naar het Matyas Rakosi Kinder
tehuis op Csepel, een eiland in
de Donau, te gaan. Bij haar aan
komst in het kindertehuis vond
zij een enorm complex van onge
veer 30 gebouwen. Van de poort
was zij naar het ontvangstbureau
voor kinderen in het hoofdgebouw
gebracht.
„Vrijwillig"
in vrouwenleger.
Na een half uur wachten werd
zij naar de chef geleid. Deze zei
hakr, dat zij als vrijwillig soldaat
bij het Derde Bataljon van het
Eerste Vrouwen Regiment was
ingedeeld. Zij moest zich binnen
twee dagen bij haar eenheid
voegen, en haar kind zou door
de staat worden „gekocht". Me
vrouw Nagy verzette zich wan
hopig, smeekte, schreide en gilde,
maar zonder resultaat. De textiel
fabriek, waar zij werkte, had be
vel ontvangen 15 vrouwen te
leveren voor het Vrouwenregi
ment. Wegens haar lage produc
tie werd ook zij aangewezen.
Na dit tragische onderhoud
voerde men de totaal gebroken
moeder met haar kind van 2Vs
jaar naar een „medische wacht
kamer", waar 12 snikkende
vrouwen, die klaarblijkelijk in
dezelfde positie verkeerden, hun
kinderen tegen zich aandrukten.
Een jonge vrouw, die naast haar
zat, vertelde, dat de verkochte
kinderen „definitief genationali
seerd" waren en hun ouders nooit
meer zouden terugzien. Na een
kort verblijf in het Rakosi Kin
dertehuis zouden de kinderen
worden overgebracht naar andere
tehuizen en misschien wel naar
Sovjet-Rusland.
„Wel mager.
maar f 1000.waard"
Toen Mevrouw Nagy bij de
dokter kwam, nam hij het kind
van haar arm. „Een beetje ma
ger", merkte hij, het kind betas
tend op, „maar hij is 2000 forints
(f 1000.waard".
Na een vreselijke scène konden
een paar mannen haar Lajos ont
nemen en werd zij naar een
kantoor gesleept, waar een kas
sier haar het geld overhandigde,
benevens het volgende document:
„Het Matyas Rakosi Kindcrte-
ondanks alle risico's. Zij slaagde
in de ontvluchting en kwam enkele
weken geleden in lompen in
Salzburg aan.
Deportaties duren voort.
Naast deze gedwongen kinder
verkoop duren de massa-deporta
ties van „klasse-vreemde" perso
nen uit Hongarije voort. Deze
golf van terreur wordt door de
communisten geacht als een
„noodzakelijke verwijdering van
ongewenste elementen uit Boe
dapest en de grote provincie
steden". Uit verslagen, die langs
verschillende kanten naar het
Westen zijn gesmokkeld, blijkt,
dat de z.g. „klasse-vreemde" ele
menten in feite slechts een kleine
minderheid uitmaken van hen,
wier namen op de deportatielijs
ten zijn geplaatst. Het totale aan
tal gedeporteerden uit Boedapest
alleen beloopt thans reeds de
100.000.
Kinderen aan ouders
ontrukt.
De communisten hebben de me
thode, die zi.i bij de eerste depor
taties gebruikten, om de gezinnen
uit elkaar te rukken en de echt
genoten te scheiden, waarbij de
kinderen tussen hen werden ver
deeld, laten varen. Thans worden
de echtgenoten gescheiden; zij
.moeten tevens hun kinderen af
staan, die dan „genationaliseerd"
zijn en op de communistische
staatsscholen worden opgevoed.
Zelfs mannen en vrouwen van
80 jaar, die nog nooit een hooi
vork hebben gehanteerd, worden
naar veraf gelegen dorpjes gede
porteerd, waar zij een behoorlijk
aandeel in de landarbeid moeten
leveren of sterven. Voor deze
slachtoffers, en ook voor vele jon
geren, betekent de komende win
ter een zekere dood. De dorpen
zijn overbevolkt, de boeren zelf
zijn arm en ondervoed en de
huisvestingsmogelijkheden voor
het enorme aantal gedeporteerden
zijn al lang uitgeput. Een groot
deel van hen is reeds naar de
dwangarbeiderskampen in Sovjet-
Rusland overgebracht.
Drie dagen van de week:
leven in een hel.
Op Maandag, Woensdag en
Vrijdag verkeert geheel Boedapest
in angstige spanning. Dan worden
namelijk de bevelen, dat de men
sen hun woningen binnen 24 uur
verlaten moeten hebben, uitge
reikt. De volgende morgen, dus
op Dinsdag, Donderdag en Zater
dag, daveren de overvalwagens
door de straten en voeren de ge
zinnen weg. De mannen worden
naar werkkampen gezonden, de
kinderen naar de staatsscholen
en de vrouwen naar fabrieken en
mijnen. Zij worden allen zeer
slecht gekleed en hun levensom
standigheden zijn ellendig.. Uit
brieven blijkt, dat de gedepor
teerden in 'stallen wonen zonder
ligging en verwarming. Maar deze
ellende telt niet het zwaarst voor
de ongelukkigen. De gedachte
aan echtgenoot en kinderen is
veel moeilijker te dragen....
Het schijnt het onvermijdelijk
lot van uitzonderlijk-begaafde
mensen te zijn dat zij tijdens
hun leven veelal miskenning en
verguizing ondervinden. Pas na
hun dood wordt de betekenis
van hun persoonlijkheid en werk
beseft. De erkenning en waarde
ring komt, zij het dan ook spade,
zoals een levensbeschrijver van
de Engelse Kardinaal Newman
zegt. De Franse kunstenaar
Auguste Rodin is het eveneens
zo vergaan. Doch men betaalt
hem nu graag de tol der erkente
lijkheid. die ook hem in zijn
leven slechts al te veel is ont
houden.
Maar Rodin heeft het zijn tijd
genoten niet altijd even gemak
kelijk gemaakt. Zelf heeft hij
zich eens vergeleken met de Ro
meinse zanger die de kreten van
de menigte beantwoordde met te
zeggen dat hii alleen voor edel
lieden zong. Rodin was zich be
wust dat zijn bedoeling soms
moeilijk te doorgronden was en
slechts voor weinige uitverkore
nen vatbaar.
Reeds in zijn jeugd was dat
zo. Hij was een ijverige en ern
stige jongeman met al de hoeda
nigheden die de kunstenaar ma
ken. Zij werden voor goed in
hem ontdekt en in de richting
gestuurd die voortaan zijn ge
hele leven zou bepalen, door een
priester, de Zalige Pierre Julien
Eymard de stichter van de Pa
ters van het H. Sacrament bij
huis verklaart hiorhü m,. wie de jeugdige Auguste eerst
nuis verKiaart hierbij dat Me- meende zich te moeten aanslui-
vrouw Istvan Nagy, geboren Julia
Kovacs, vrijwillig soldaat van het
Eerste Vrouwen Regiment van
het Volksleger, tegen een bedrag
van 2000 forints heden haar twee
jaar oude mannelijke kind, Lajos,
heeft afgestaan aan de Staat.
Tegelijk heeft zij afstand gedaan
van alle ouderlijke rechten en
deze overgegeven aan het Matyas
Kindertehuis.
Csepel, 31 Mei 1951".
Half gek van wanhoop, maar
toch vastbesloten het communis
tische regime niet te dienen, be
sloot Mevr. Nagy te ontsnappen,
de katholieke wetenschapsbeoe
fening m ons land alle eer aan
doet.
De rechtvaardiging en zelfs de
noodzakelijkheid van een werk
als dit en de verschijning ervan
juist op dit economisch-ongun-
stige ogenblik wordt aangetoond
niet enkel met een beroep op
het gevaarlijke van de voorliah-
ting welke op dit gebied door
ongelovige schrijvers wordt ge
geven, maar nog meer door de
positieve waarden van dit hoogst
belangrijke boek zelf.
Het behandelt de leer en de
geschiedenis van de niet meer
bestaande godsdiensten (van de
prae-htistorische tijden, Babylo-
mers en Assyriërs, Egyptenaren,
Mexicanen en Indo.-Europese
volkeren), die van de nog be-
staande echter niet-geopenbaarde
godsdiensten (der ongeletterde
volkeren, der hogere cultuiren:
Indië (speciaal het Boeddhisme),
China, Japan en de Islam) en
tenslotte de ge-openbaarde gods
diensten: die van Israël en het
Christendom.
De Nederlandse bewerking
van het Franse werk van Huby
is, nog meer dan het oorspronke
lijke Franse boek een echt stan
daard-werk geworden. De af
zonderlijke studies, de zorgvul
dige bibliografieën, de registers,
ja zelfs de uitwendige verzorging
van dit boek maken het klassiek
voor jaren. Ook onze lezers heb
ben er recht op van de verschij
ning van dit boek te horen. Dé-
gene onder hen die voor wat
men .,het godsdienstig verschijn
sel" noemt, doctrinaire en his
torische belangstelling hebben,
vinden hier wat zij zoeken: een
wetenschappeiijk-gedegen en
volkomen betrouwbare inleiding
in een stof die uiteraard in de
hoogste mate boeiend is en hier
zeer boeiend wordt behandeld.
H. J.
ten. Doch zijn weg lag niet daar:
hii had de roeping, de grootste
beeldhouwer sinds Michel An-
gelo te worden.
Men heeft Rodin genoemd de
grootste denker in steen van de
moderne tijd, misschien zelfs
sinds de prae-historische tijd,
toen mensen voor het eerst de
mogelijkheid begonnen te zien
voorstellingen van levende we
zens vorm te geven in steen. Van
nature en door opvoeding van
huis uit reeds zeer godsdienstig,
had hij een ingekeerde, zwijg
zame aard. Die hem van meer
nabij gekend hebben, wisten dat
onder het kalme uiterlijk en de
eenvoud van deze man echter
andere, meer hartstochtelijke
hoedanigheden verborgen waren
en dat ziin geest in beslag werd
genomen door meningen ideeën
en denkbeelden waarin hii méér
vertrouwen had dan in personen.
Hij leefde naar binnen en enikel
voor zijn werk. Dit werk, met
liefde volbracht, was voor hem
het geheim van het geluk en het
leven.
Het zal wel mede daarom zijn
geweest dat de feitelijke levens
omstandigheden voor Rodin dik
wijls hard waren. Hij was eigen
lijk een eenzame. Alleen zijn
zeer geliefde vrouw die hij
slechts enkele maanden over
leefde zij stierven beide op
hoge leeftijd in 1917 had toe
gang tot zijn geest en hart Maar
verder scheer» hij in zijn tijd
alleen te staan door zijn talent
zowel als door zijn artistieke op
vattingen. Het zijn voor hem
jaren geweest van harde strijd,
veronachtzaming en smaad.
Maar hij rijpte er door heen tot
de meester naar wie jonge kun
stenaars met verering opkeken.
Ook wjï die later leven, zien
op naar de witte zwijgende
scheppingen van Rodin die hun
maker zelf lief had zoals alleen
een kunstenaar doen kan. Het
Rodin-museum te Parijs bewaart,
er. Ook elders zijn zjj verspreid.
Maar men kan ze ook gedeelte
lijk aantreffen in een schitte
rende Phaidon-editie: 96 platen
in koperdiepdruk, gebonden in
linnen band en verschenen bij
de Uitgeversmaatschappij W. de
Haan N.V te Utrecht. Alle foto
grafieën zijn speciaal opgeno
men. Zij openbaren ons meester
lijk de meester Rodin.
Als norm voor de verwerkelij
king van zijn gedachten had de
kunstenaar zich voorgesteld de
vormen der natuur lief te heb
ben en niets te doen waardoor
de wetten der natuur worden
verkracht. Het is dezP heilige
eerbied die aan de werken van
Rodin zulk een gewijde gaafheid
er» geestelijke voornaamheid
hebben gegeven. De geest breekt
door in de stof waar hij mee
werkt: steen, marmer gips,
brons, terracotta. Hier bereikt de
vormgeving haar uiterste uit
drukking. De uiterlijke weer
gave benadert de idee, het ken-
beeld dat volkomen natuur
getrouw aan de werkelijkheid
beantwoordt. Bij Rodin gaat het
beschouwende, speculatieve as
pect van de kunst harmonisch
samen met de practische, vaar
dige zijde er van.
Overal straalt, bij hem de ziel
uit. Haar wilde hij vertolken, zo
zeide hij eens. Glanzende nagels
en haarkrullen hadden voor hem
geen betekenis. Zij ziin on
natuurlijk en leiden de aandacht
af van de hoofdzaken. Want de
kunstenaar heeft tot doel er»
taak de weergave van gevoelens
en gedachten. Zoals Rodin zelf
naar binnen gekeerd leefde,
komt ook ziin werk voort van
binnen uit. Dit is wellicht de
diepste reden waarom men het
alleen maar mooi kan vinden.
Zelfs wanneer zijn stoutste
scheppingen bji de eerste aan
blik op de beschouwer een in
druk van aanstotelijkheid zouden
kunnen maken blijken zii bij
nader bezien steeds goed afge
wogen te zijn er» volmaakt har
monisch. Rodin's werk. geboren
uit de hartstocht van het genie
en een onverzadigbare schep
pingsdrift, werd geleid door het
geduld van een middeleeuwse
monnik en voortdurend gedragen
door een diep religieus gevoel.
De meesier
wij geven hier slechts enkele
karakteristieke gedachten weer
die Sommerville Story heeft
neergeschreven in de inleiding
tot het platenboek dat wij hier
aan onze lezers voorstellen. Doch
laten zij ter verduidelijking en
toelichting hiervan zelf de prach
tige reproducties van Rodin's
meesterwerken in dit boek gaan
beschouwen. Zii zullen dan on
getwijfeld tot bewondering en
genieting komen.
Men zie eens wat er ligt uit
gedrukt in die twee in steen ge
beitelde handen waaronder als
titel staat vermeld „De Kathe
draal". Onvergelijkelijk-geweldig
is in marmer „de hand Gods".
Indrukwekkend de figuur in
brons ,.de denker". Onvergete
lijk van ontroering blijft altijd
„de kus" in die zo zuivere om
helzing van man en vrouw,
evenals de groep der „Burgers
van Calais" op hun laatste offer
gang. Overal is het „de gedach
te waarvan wii ook een afzon
derlijk marmer-stuk aantreffen,
die vertolkt wordt. Het dode
materiaal wordt door Rodin be
zield, het leeft! Hoe groots en
geniaal is dit alles! Er is bij hem
in werkelijkheid geen spier in
het lichaam die gedachten en
gevoelens niet verraadt.
Doch zou men, zoals gewoon
lijk geschiedt, het gezicht willen
beschouwen als de enige spiegel
der ziel en de bewegelijkheid
der gelaatstrekken willen veron
derstellen als de enige zichtbare
uiting van geestelijk leven, dan
moge men aandachtig de over
vloed van portretten bezien van
personen uit onze tijd: van Victor
Hugo, Gustaaf Mahler Clemen-
ceau of anderen. Gigantisch
steekt als een top boven een
ontzaggelijk gebergte de kop uit
van Balzac. De tere gratie van
de vrouw wist hij evenzeer in
prachtige vrouwenbeelden weer
te geven als de gespannen veer
kracht van de man: het is trou
wens opvallend hoeveel vaker
dan sommige andere beeldhou
wers Rodin de kracht van de man
uitbeeldt dan de bevalligheid
van de vrouw.
Rodin's werken worden verge
leken met de meesterscheppingen
der Griekse kunst of die van
Michel Angelo. Hij is een grote
onder de groten. Een platenboek
van zijn werken bezit altijd een
hoge waarde. Zo. gelijk het uit
gevoerd is door de Uitgeverij De
Haan, die bekend is om de ver-
zorging van haar uitgaven, is een
dergelijk werk dubbel kostbaar.
En dan is de buitengewoon lage
prijs waarvoor her verkrijgbaar
is gesteld, wel zéér verleidelijk.
Aan die verleiding zal men zon
der de minste spijt kunnen toe
geven. H. J.
1
