Morgen begint de grote trek
Het emigrgtieverdrag
met Brazilië
van de Nederlandse troepen
St. LiduiW'te Purmerend
kreeg een bibliotheek
Koffers pakken in Korea
Jaarbeurs ging van start
BANDJIR OVER JAVA
De regen regent elke dag
D.D.D.
Oefeningen met geallieerden
op de Lünenburgerheide
RADIO
Weer gespleten
gulden-biljetten
Oplossing woning*
nood 't eerst nodige
Nieuwe verlaging
V.S.-hulpprogram?
Priester-brigade
onder arbeidsslaven
Alle kolonisatie behoeft de goedkeuring
van de beide regeringen
Geslaagde viering van zilveren feest
Vier gedetineerden
braken uit
Van hek gevallen
en verdronken
KIESPIJN! <—m
Van de poters tot
de Blue Comet
door Leo Broeksmit
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1951
PAGINA 3
Donderdagmorgen zullen honderden militaire wagens In lange
colonnes op twee plaatsen, van ons land uit, de Duitse grens
passeren: bij Nijmegen en OldenzaaL om de Nederlandse troe
pen naar de Lünenburgerheide te vervoeren, waar de volgende
dag de manoeuvres zullen beginnen in geallieerd verband.
Zowel voor als achter het IJze
ren Gordijn is de belangstelling
in militaire kringen voor deze
oefeningen groot. De Nederland
se „regimentsgevechtsgroep" die
eraan deelneemt is dezelfde, die
enige weken geleden de oefening
„Mars" heeft meegemaakt, die als
een zeer geslaagde generale repe
titie kan worden beschouwd voor
wat wii thans in Duitsland in veel
groter en voor het eerst ook in
geallieerd verband gaan onder
hemen. De troepen, die ongeveer
een jaar onder dienst zijn, zijn,
naar algemeen is geconstateerd,
uitstekend afgericht. Zij staan
onder commando van de kolonel
der grenadiers B. V. Griethuizen.
De 7000 man van deze gevechts
groep vormen het eerste grote
onderdeel Nederlandse troepen,
dat na de oorlog de grens in
oostelijke richting overschrijdt.
Zij zullen worden ondergebracht
bij de denkbeeldige vriend en
viiand ,resp. „Blauwland" en
„ïtoodland", die hun operatie
terrein vinden in de driehoek
tussen Hamburg, Hannover en
Bremen. Zeven nationaliteiten
zullen aan de oefeningen deel
nemen. In totaal 60 000 man. De
algemene leiding berust bij de
luitenant-generaal Ward van het
Engelse leger.
Bij deze oefening zal naast de
zware operationele taak die ons
legeronderdeel te wachten staat,
alle gelegenheid zijn ook de ravi-
taillering en de verbindingen te
oefenen. Deze laatsten zowel door
MEN ZIJ GEWAARSCHUWD
PUTTEN. Op diverse kleine
plaatsen op de Veluwe zijn we
derom gespleten bankbiljetten
van één gulden ontvangen.
Zoalsb ekend zijn de muntbil
jetten van sommige waarden bij
een Engelse firma op een dubbel
papiersoort gedrukt. Deze biljet
ten kunnen gespleten worden
waarna men opgevouwen de voor
en achterzijde afzonderlijk als een
muntbiljet uitgeeft. Men zij ge
waars chuwd.
PROGRAMMA
DONDERDAG 13 SEPTEMBER
HILVERSUM I 402 M. 7D0
AVRO; 7.50 VPRO; 8.00—24.00
AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws; 7.15 Gra-
mofoonmuziek; VPRO: 7.50 Dag
opening. AVRO: 8.00 Nieuws;
8.15 Gramofoonmuziek; 8.45 ld.;
9.00 Morgenwijding; 9.15 Gra
mofoonmuziek; 9.30 Waterstan
den; 9.35 Gramofoonmuziek; 10.30
De Antwoordman; 10.45 Gra
mofoonmuziek; 10.50 Voor de
kinderen; 11.00 Orkestconcert;
11.45 Wenken voor de tuin; 12.00
Gramofoonmuziek; 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen; 12.33
In 't spionnetje; 12.38 Accordeon
muziek; 13.00 Nieuws; 13.15
Mededelingen of gramofoonmu
ziek; 13.20 Orgelspel; 13.45 „U
kunt het geloven of niet"; 13.50
Gramofoonmuziek; 14.30 Piano
recital; 15.00 Voor de zieken;
16.00 ,,Van vier tot vijf; 17.00
Voor de jeugd; 17.30 Gramofoon
muziek; 17.50 Regeringsuitzen
ding: L. Bos-Vergouw: „Kinder
spelen in Indonesië"; 18.00
Nieuws; 18.15 Sportproblemen;
38.30 Lichte muziek; 19.05 Voor
burger en militair; 19.15 Fins
Harmonie-orkest; 19.40 Geeste
lijke weerbaarheid: Om een vrije
wereld",causerie; 19.55 Nieuws;
20.00 Hallo Holland Hallo En
geland, een twee-landen pro
gramma; 21.00 Actualiteiten;
21.10 Residentie-orkest en solist.
22.30 Gramofoonmuziek; Inter
mezzo: Gesproken brief uit Lon
den. 23.00 Nieuws; 23.15 Sport-
actualiteiten; 23.3024.00 Dans
muziek.
HILVERSUM II 298. M. 7.00
KRO; 10.00 NCRV; 11.00 KRO;
13.00—24.00 NCRV.
KRO: 7.00 Nieuws; 7.15 Och
tendgymnastiek; 7.30 Gramofoon
muziek; 7.45 Morgengebed en
liturgische kalender; 8.00 Nieuws
en weerberichten; 8.15 Gramo-
fqpnmuziek; 9.00 Voor de huis
vrouw; 9.40 Schoolradio; NCRV:
10.00 Gramofoonmuziek; 10.15
Morgendienst; 10.45 Koorzang.
KRO: 11.00 Voor de zieken; 11.45
Gramofoonmuziek; 12.00 Angelus;
J2.03 Gramofoonmuziek; (12.30
12.33 Land- en tuinbouwmede
delingen) 12.55 Zonnewijzer;
13.00 Nieuws en Katholiek nieuws
13.20 Gramofoonmuziek; 13.35
Zang en piano. NCRV: 14.00
Promenade-orkest en soliste.
14.45 Voor de vrouw; 15.15 Gra
mofoonmuziek; 15.30 Pianoreci
tal; 16.00 Bijbellezing; 16.45 Gra
mofoonmuziek; 17.00 Voor de
jeugd; 17.30 Gramofoonmuziek;
17.45 50-jarig bestaan van de
Centrale bond voor Inwendige
Zending en Chr. Maatschappelijk
werk; 18.00 Verzoekprogramma.
18.30 „Sombere perspectieven",
causerie; 18.45 Gramofoonmuziek
19.00 Nieuws en weerberichten.
19.15 Levensvragen van allerlei
aard en een pastoraal antwoord.
39.30 Marinierskapel; 19.40 Ra-
diokrarrt; 20.00 Nieuws; 20.05
Unie Avond van de Unie „Een
School met den Bijbel"; 21.15
Gramofoonmuziek; 22.05 Repor
tage; 22.15 Buitenlands overzicht
22.35 Gramofoonmuziek; 22.45
Avondoverdenking; 23.00 Nieuws
23.1324.00 Gramofoonmuziek.
de lucht als over de weg en via
de draad van telefoonlijnen die
tot in het bureau van de com
mandant strijdkrachten te velde
in Den Haag. zullen doordringen.
Een proef die iets geheel
nieuws brengt zal ook het ver
strekken van betalingsmiddelen
aan onze soldaten worden. Om
alle onregelmatigheden op het
gebied vap deviezen te voor
komen is namelijk speciaal voor
MEISJE DOOR BLIKSEM
GEDOOD
BREDA. Tijdens een hevig
omveer, dat zich nagenoeg de
gehele avond en nacht van Maan
dag op Dinsdag boven de Baronie
van Breda heeft ontlast, is het
vijftienjarig meisje C. B. te Etten
door de bliksem getroffen en ge
dood. Zij schuilde met nog drie
anderen onder een eik. Deze drie
bleven ongedeerd.
's-GRAVENHAGE. „Wat
moet de regering naar uw mening
in het komende jaar in de eerste
plaats opknappen?" heeft het Ne
derlands instituut voor de publie
ke opinie aan vele mannen en
vrouwen, over het gehele land
verspreid, gevraagd.
Dit zjjn de belangrijkste ant
woorden:
Woningnood oplossen, woning-
houw bevorderen, huizen bou
wen 33
Lonen en prijzen in evenwicht
brengen 11
Belastingverlaging, verlaging
van sociale lasten 10
Bezuiniging op regeringsuitga
ven, minder ambtenaren, be
tere besteding van belasting 8
Pensioenen verbeteren, voor
ouden van dagen zorgen 5
Werkloosheid oplossen, werk
gelegenheid scheppen
deze gelegenheid nieuw geld van
plastic vervaardigd.
De troepen komen vandaag in
beweging, wanneer zij het „voor-
concentratiegebied" in Nijmegen
en Oldenzaal gaan opzoeken.
Daar wordt een nacht gebivak
keerd, waarna Donderdag de gro
te trek over de grens begint.
Na afloop van de oefeningen
op de Lunnenburger heide, die
tot 24 September duren, trekt de
regimentsgevechtsgroep naar zui
delijker Duitse contreien, waar
met de Amerikanen manoeuvres
worden gehouden. Deze laatste
zullen tot 4 October duren.
REPUBLIKEINS VOORSTEL
WASHINGTON (Reuter)
Dc republikeinse afgevaardigde
John Taber heeft voorgesteld het
program' tot hulp aan het bui
tenland met ruim twee milliard
dollar te verlagen,
Taber is de woordvoerder van
de republikeinen voor begrotings
aangelegenheden.
President Truman had 8.500
millioen dollar gevraagd voor het
hulpprogram. Het Huis keurde
een bedrag van 7.498.750.000 dol
lar goed en de senaat een bedrag
van 7.286.250.000 dollar.
Taber heeft nu gezegd dat vijf
milliard genoeg moet zijn.
IN TSJECHO-SLOWAKIJE
PRAAG (KJNT.P.). Dat bis
schoppen en priesters als indus
trie-arbeiders werken, is blijk
baar een der idealen, die zich de
commnnistische machthebbers in
Tsjechoslowakije hebben gesteld
bij het ontwerpen van de nieuwe
orde, die de verhoudingen tussen
Kerk en Staat in de volksdemo-
cratische staat moet regelen.
Dit blijkt tenminste uit een
communiqué van de rode regering
te Praag, waarin melding wordt
gemaakt van een „priesterbriga
de', die in Slowakije onder „lei
ding van een bisschop" werd te
werkgesteld in een grote fabriek,
waar „door alle lagen van het
volk met verbeten ijver wordt
gewerkt aan de beveiliging en
verdediging van het land tegen
3 de Westelijke agressoren".
'«-GRAVENHAGE Dc regering heeft thans ter goedkeuring
aan de Tweede Kamer gezonden de op 15 December 1950 te
Rio de Janeiro tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de
Verenigde Staten van Brazilië gesloten overeenkomst betref
fende emigratie en kolonisatie.
Van de aanvang af zegt de
regering is bij de onderhande
lingen uitgegaan van tweeërlei
grondslag, te weten: dat de emi
gratie in hoofdzaak agrarisch zal
zijn; dat zij in hoofdzaak „geleid"
zal zijn, dat wil zeggen planmatig
volgens voorwaarden en bepalin
gen in de overeenkomst voorzien
en nog nader door de twee rege
ringen vast te stellen.
De emigratie voor de agrarische
bedrijven zal geheel onder het
preventief toezicht der beide re
geringen plaats hebben, die daar
bij de mate harer medewerking,
voorzover niet reeds in de over
eenkomst bepaald, nader van te
voren zullen regelen.
Alle kolonisatie in rechtens ge
ordend verband, ook in coöpera
tieve vereniging, behoeft de voor
afgaande goedkeuring van de bei
de regeringen en dat deze daar
voor verantwoordelijkheid aan
vaarden.
De regering vestigt er de aan
dacht op, dat de initiatieven van
de emigranten en hun organisa
ties zelf moeten uitgaan en dat
het preventief toezicht op die
initiatieven en hun uitvoering
niet inhoudt een blijvende voogdij
over de emigranten of een ver-
antwoordeliikheid voor hun toe
komstig welvaren.
De regering wijst er tenslotte
ft.-.
13 SEPTEMBER:
Gedachtenis
aan de Zondag
Met bijzondere nadruk
leest de priester vandaag voor
ons de les van de apostel
Paulus aan de Ephesders over
de grote waarde van de een
heid. Men moet deze eenheid
niet alleen zoeken in het ge
zinsleven, zo zegt Hierony-
mus in zijn verklaring van
deze passage, maar ook in de
maatschappij., Het treft ons.
Het leert ons dat de verma
ning van onze bisschoppen
om in het maatschappelijke
leven onze eenheid te bewa
ren niet iets nieuws is. Waar
om wil men thans de goede
bedoelingen van het episco
paat in twijfel trekken, nu
de moeilijkheden over poli
tieke aangelegenheden in
eigen kring openlijk ter tafel
gebracht zijn. Waarom durft
men thans spreken van een
dure plicht om een eigen na
tionale partij te vormen, om
dat godsdienstige politiek nu
eenmaal een Nederlandse
hobby is: Wij willen graag
dat al deze kankeraars, deze
brekers van de eenheid eens
rustig de les van St -Paulus
doornemen. Misschien komen
zij dan tot andere gedachten.
IN DESERTO
op, dat het in hoofdzaak agrari
sche karakter van het onderwer-
peliike verdrag ontstond doordat
de Braziliaanse regering allereerst
streeft naar de ontwikkeling der
cultures op de sub-tropische hoog
vlakten en zij met de capaciteiten
der Nederlanders op het agrari
sche gebied het best bekend is.
Dit neemt echter niet weg, dat
het verdrag toch als basis kan die
nen voor een ontwikkeling der
emigratie op ander gebied, zodra
de omstandigheden daartoe gun
stig worden.
Ook op dat andere gebied zal
evenals bij de agrarische emigra
tie het in de overeenkomst
voorziene toezicht der regering
ruimte kunnen laten aan ont
plooiing van het particuliere ini
tiatief en de spontane ontwikke
ling van gezonde plannen kunnen
bevorderen.
Meer dan vijftig verschillende typen Britse vliegtuigen en
vliegtuigmotoren, waaronder een twintigtal toestellen met
straalaandrijving, worden voor het eerst in het openbaar
getoond en gevlogen tijdens de jaarlijkse schouw van de
Vereniging van Britse Vliegtuigconstructeurs, welke te Farn-
borough, Hampshire, gehouden wordt. Foto boven toont de
„spruit" van een „aristocratische familie", de speciaal voor
aanvallen op gronddoelen ontworpen Gloster Meteor straal
jager. Op de onderste foto zien we een toestel van het type
„vliegende pijl".
OP DE GRENS VAN NOORD- EN ZUID-KOREA, 5 Sept. Er lag
een stuk terrein langs de weg en er stond een bordje bij:
„Reserves for impose". Dat was de plaats waar het Nederlandse
bataljon zijn tenten op zou slaan, voor de laatste keer, alvorens
naar Pus an te vertrekken. Dat het dit keer meer was dan een
gewone „move" kon je zelfs aan het terrein zien, want overal
lagen stapels plunjezakken en rijen kisten, dit uit Tokio waren
aangevoerd, eigendommen, die men sedert de aankomst hier
niet meer had gezien.
(Advertentie)
Geneesmiddel tegen I
huidaandoeningen.
rt de poriën, doet da
bedaren, verfrist en
sterkt de huidweefsels^ -
We werken, nu het hier regen
tijd is, maar onder het motto:
„ha regen komt zonneschijn" en
laten het aan uw verbeelding
over, lezer, wat wii met die zon
neschijn bedoelen. Want heus,
we staan hier in- en weer uit te
pakken, sjouwen kisten en
plunjezakken, alles in de regen.
Het valt als met bakken uit de
hemel. Je hebt de grootste moei
te om alles wat natregent weer
droog te krijger* want de uren
zonneschijn zijn maar schaars....
De grootste ramp voor de offi
cieren was, toen op een avond
tijdens zo'n regenbui, die met
hevige rukwinden gepaard ging,
hun hele tent, waarin een man
of vijftien lagen, in elkaar
stortte. In een minimum van tijd
was alles, maar dan ook alles
doornat er* ik geef u de verzeke
ring, dat dat geen pretje was.
Oude en nieuwe „hap"
„Ben jij van de ouwe of van
de nieuwe hap?" kan men tegen
woordig vaak horen vragen. Hoe
meer de datum van ons vertrek
nadert, des te minder heeft die
„ouwe hap" natuurlijk in de
melk te brokkelen. Eerst waren
het de nieuwe, die o zo'n beetje
stuntelig stonden te kijken als de
„ouwe rotten", chauffeurs bij
voorbeeld, in jeeps en trucks
rondreden alsof het autopeds
waren. In stomme bewondering
luisterden de nieuwen ook naar
de verhalen van de anderen. Al
dan niet aangedikt of overdreven
natuurlijk. Maar langzamerhand
is het veranderd. De nieuwen
zijn allang niet nieuw meer en
hebben nu bijna het punt van
..overhand" bereikt. Gisteren
hebben ze de trucks en jeeps
overgenomen. We hebben nu
twee stafcompagnieën en twee
kapiteins daarvan. Er zijn twee
van alles, kun je wel zeggen en
men kan een motortransportoffi-
eier, die nog erg jong en erg
blond is over het terrein zien
hollen, terwijl zijn collega, die
..de zaak juist heeft overgedra
gen" van een welverdiende rust
op zijn bed ligt te genieten en
het zaakje met een welgedane
blik aankiikt. „Voor ons zit het
er op" zegt de ouwe hao. Doen
jullie het nou maar verder". We
zijn ervan overtuigd, dat zij het
wel zullen rooien. Waarom ook
niet? Het zijn vrijwilligers als
wii. Voor zover ze geen ervaring
hebben, wel, die krijgen ze, gau
wer dan men zou vermoeden. De
praktijk van een week doet hier
meer dan maanden theorie in
Holland.
Nog een dag zitten we hier en
dan is het afgelopen. Dan zullen
er weer trucks komen om ons
weg te brengen naar de trein,
die ons naar Pusan brengt. Ik
hoop u daarvan nog iets te ver
tellen in mijn volgend verhaal.
Ie Luit. W. W. Dussel
BENELUX STELT
BEPERKINGEN OP
AMERIKAANSE ZUIVEL-
INVOER AAN DE ORDE
's-GRAVENHAGE. Op de
zesde zitting van de verdragslui
tende partijen bij de algemene
overeenkomst inzake tarieven en
handel op 17 September a.s. te
Genève zal de Benelux de beper
kende bepalingen op de invoer
van zuivelproducten in de Ver
enigde Staten van Amerika aan
de orde stellen.
(Van onze redacteur)
De viering van het vijf en
twintlg-jarlg bestaan van het
K-K- ziekenhuis Sint Liduina. te
Purmerend is een onvergetelijk
feest geworden. Een grote hoe
veelheid prachtige bloemstukken
en waardevolle cadeaux stonden
in de gangen en in de receptiezaal
opgesteld toen wij Zaterdagmid
dag aanwezig waren binnen de
muren van Simt Liduina, waar
honderden hun gelukwensen aan
het college van regenten en de
zusters kwamen aanbieden-
Uiteraard was de dag begon
nen met het opdragen van een
plechtige Heilige Mis, gecele
breerd door de voorzitter van het
college van regenten, de hoog
eerwaarde heer L. J. J. Scham
per. deken en pastoor van Pur
merend, daarbij geassisteerd door
emeritus-deken Adr. HoUenberg,
die vijf en twintig jaar geleden
het thans jubilerende ziekenhuis
had ingewijd, als presbyter-assi-
stens, rector Ulleman als diaken
en pastoor Bollinger van Ilpen-
dam als sub-diaken.
Op dd receptie kwam duidelijk
tot uitipg de sympathie, die de
zusters zich in de loop der jaren
hebben weten te verwerven.
Het was dr. Bruins, die als eer
ste het woord voerde en wel
namens de specialisten aan het
ziekenhuis verbonden. Zijn harte
lijke woorden gingen vergezeld
van een boekenwagen.
Van grote waardering bezield
waren ook de oud-patiënten, die
onder leiding van de heer M. P.
Nootebos een comité hadden ge
vormd, dat niet minder dan twee
duizend gulden bijeen had ge
bracht- Voor dit bedrag had het
comité een bibliotheek van 350
boeken gekocht. De heer Noote-
bos bood deze bibliotheek symbo
lisch aan door de overhandiging
van één boek en een cheque van
300 gulden voor verdere uitbrei
ding van de bibliotheek.
Katholiek Purmerend liet zich
ook niet onbetuigd. Vertegen
woordigers van het rijk gescha
keerde katholieke leven van de
Marktstad gaven acte de pre-
cense en huldigden regenten en
zusters met het aanbieden van
geschenken.
De burgemeester, mr- R- Kooi
man, kwam eveneens ter recep
tie. In een hartelijke toespraak
herinnerde de burgemeester aan
de vele offers, die de katholieken
hebben moeten brengen om dit
ziekenhuis tot stand te brengen.
Waar het katholieke volksdeel
getoond heeft niet alleen aan zijn
rechten maar ook aan zijn plich
ten te denken, hoopte spr. dat de
samenwerking tussen het zieken
huis en het gemeentebestuur op
het gebied van de volksgezond
heid zich zou uitbreiden. De bur
gemeester bood het ziekenhuis
namens het gemeentebestuur een
electrische klok aan.
Op de receptie zagen wij ver
der Dr. de Gioot, inspecteur van
de Volksgezondheid, vertegen
woordigers van het St. Jansgast
huis te Hoorn, artsen en vroegere
artsen te Purmerend en afge
vaardigden van omliggende ge
meenten.
Nadat een plechtig lof in de
kapel was gehouden, werd
's avonds door de jeugd van Pur
merend aan de regenten en zus
ters van het ziekenhuis 'n grootse
hulde gebracht Begeleid door
het in uniform gestoken Harmo
niegezelschap Crescendo met tam
boerscorps defileerde de jeugd
met fakkellicht langs de hoofd
ingang van de „St. Liduina" aan
de Emmakade, waar de Regen
ten stonden opgesteld. Deze hulde
trok enorme belangstelling van
het publiek, dat zjjn bewondering
voor het machtige effect van het
in floodlight badende gebouw
niet onder stoelen en banken
stak.
Maandagavond werd in het
Katholieke Verenigingsgebouw 'n
feestavond gegeven, verzorgd
door Jan de Cler en zjjn gezel
schap. Deze avond, die alleen
toegankelijk was voor de zusters
en genodigden, is vooral door het
organiserend talent van Deken
Schamper uitnemend geslaagd-
Bijzonder voor de zusters was het
een avond om nooit te vergeten.
Het programma, waaraan Sonja
Oosterman, Guus Jansen, de Ca-
velli's, Piet Ekel, Rijk de Gooyer,
Harry Bronk, de Notenkrakers,
The Rolling Stars, Gerry en Co-
en Nicholls, de „best geklede
man van het programma" mede
werkten. schonk alle aanwezigen
grote voldoening en de medewer
kenden hadden dan ook veel
applaus en bloemen in ontvangst
te nemen.
(Door omstandigheden eerst
heden geplaatst).
IN NORG
NORG Vier gedetineerden
hebben Zondagavond kans ge
zien om uit het S.G. Norger-
haven de vlucht te nemen. Blijk
baar begunstigd door de duister
nis moeten zij kans hebben ge
zien om zwaar traliewerk, dat als
bescherming tegen ontvluchten
voor de ramen is aangebracht,
door te zagen.
De groeiende bezetting van dit
gesticht door een bevolking van
meer criminele inslag dan voor
heen schijnt niet vreemd te zijn
aan de laatste tijd vaker voorge
komen pogingen tot ontvluchten.
Naar verluidt is men, ondanks
de direct in het leven geroepen
nasporingen, de vluchtelingen
nog niet op het spoor.
HELMOND. Gistermiddag is
de 25-jarige L. v. d. Heyden hij
de Kanaalbrng aan de Veestraat
te Helmond in het kanaal geval
len en verdronken.
Van der H„ die aan toevallen
leed, zat met nog een ander per
soon op de omheining langs het
kanaal, toen hij plotseling onwel
werd en achterover in het kanaal
viel. Onmiddellijk werden red
dingspogingen ondernomen, doch
zonder succes. Tot 's avonds laat
heeft men zonder resultaat naar
het lijk gedregd.
(Advertentie)
Mijnhardt's Kiespijnpoeders. Doot 45 Cf.
(Vervolg van pag. 1)
Het Noorden is goed verte
genwoordigd: de Vries uit Leeu
warden b.v. met vele sorteer-
machines, zo ook Maagd uit An-
nerveensehkanaal en van Manen
uit Berlikum. Daar zijn de Vere
nigde Groningse uit Roden en
Ter Borg en Mensinga van Ap-
pingedam. Prins van Dokkum,
de gebr. Kuiken uit St. Jacobi-
parochie. Schukken uit Bolsward
en zo voort. P. J. Schaap uit
Lutjebroek brengt een uitgebreid
assortiment voor de tuinbouw.
Zo zijn er tientallen industrie
ën van eigen bodem met praeti-
sche, goede apparaten tegen re
delijke prijzen, en deze oriënta
tie lijkt ons verstandig. Niet voor
niets hebben de cijfers aan
getoond, dat er op 2.314.104 ha.
cultuurgrond 284.119 geïnventa
riseerde bedrijven zijn: het klein
bedrijf overweegt en wat de
Jaarbeurs thans juist daarvoor
aan belangstelling heeft opge
bracht, moge een blijvende liefde
zijn.
Maar die moet dan van méér
zijden komen, zegt ons ir. Goe-
mans, het hoofd van deze sectie:
„het is krankzinnig dat je b.v. bij
coöperatief gebruik van een trac.
tor niet met dat ding op de weg
mag komen".
Inmiddels heeft de Zaadhandel
en Zaadteelt van de L.T.B. uit
Alkmaar voor de vierde maal
ter beurze vandaag niet voor
niets gestaan. Israël heeft inte.
resse voor Z.L.T.B. poters en het
zou de eerste buitenlandse rela
tie niet zijn, die in Utrecht wordt
aangeknoopt. Vorig jaar zijn niet
alleen Duitsers. Fransen en Bel
gen on bezoek geweest, maar
ook Grieken Spanjaarden en
Pakistanezen, en naar Zuid-
Amerika gingen op 3 Augustus
alweer de eerste poters scheep.
En voor de afnemers is er een
nieuwe garantie: geen poters
meer uit de kuilen, alles van
goedgekeurde bewaarplaatsen.
Van de pootaardappelen naai
de „Blue Streak Comet" maakt
men aan de Croeselaan de reu
zenschrede met gemak en hoe
zou een krantenman niet de ogen
uitwrijven bij deze eerste de
monstratie in Europa van een
Linotype, waarin je aan de ene
kant je op een band geponst ar
tikeltje kunt stoppen om het
er aan de andere kant in loden
regels uit te zien spuiten met
een topsnelheid van 720 in het
uur, tweemaal sneller dan de
snelste typograaf?
Ge zult ons wel willen gelo
ven, lezer: het wemelt weer van
nieuwigheden op de beurs, geen.
wereldschokkende dingen, tóch
aardig. Een wondervulpotlood,
met ingebouwde kalender en
puntenslijper; Deventer koek
naar een nieuwe methode ge
bakken; rotan slaap- en eet
kamers in een combinatie van
hout en riet van Rohe in Noord-
wolde; grote tapijten van lams-
vel, ook in donkere kleuren; een
handenborstel met een rug van
puimsteen (voor zeer vuile ar
beid); „revolutionnaire" tafel-
tennis-bats met een elastische
kurklaag onder de rubberplaat;
„monsterballons" van de Delftse
Rubberindustrie in Harlingen:
één meter 80 lang, met lucht ge
vuld, drie tot vijf maanden ge
garandeerd, bestemd om in éta-
lagekasten als blikvanger te die
nen; een nieuw doorschrijf-boek-
houdsysteem van „Atlanta" in
Hoogezand; de stopbuspakkingen
van Damman in Alkmaar, vol
gens nieuwe vlechting vervaar
digd: noem maar ep. Tot 20 Sept.
houdt Utrecht de vlag van het
koopmansinstinct, de vindingrijk
heid en de hoop in top.
FEUILLETON
15.
Het was op een kille dag in de
natte moeson, dat hij Oemar uit
nodigde om mee te gaan naar 'n
lezing over de nationale onaf
hankelijkheid. Omdat Oemar de
vorige avond juist bij de Verha-
gens geweest en hij dus nu een
saaie avond in zijn hotelkamer
had. nam hij het aanbod graag
aan. De vergadering werd in een
zaaltje in de benedenstad van
Batavia gehouden en alleen zou
Oemar het nooit gevonden heb
ben. Het was in de buurt van de
Pinangpoort boven een armoedi
ge toko. De spreker was een slan
ke Javaan, ongeveer van Oemars
leeftijd, maar hij sprak met een
overtuiging en een geestdrift die
de toehoorders dadelijk pakten
en lieten meeleven met zijn ver
ontwaardiging. Hij zette uiteen,
dat de ontwikkeling der inlan
ders op Java was begonnen en
dat Java daarom het centrum
moest worden van de vrijheids-
gedachte, zoals de Javanen ook
de leiders zouden worden van
Indië's eigen, onafhankelijke re
gering. „Ik ben een inlander",
zei hij, „en al schamen sommige
inlanders, die gestudeerd hebben
zich voor hun landaard, ik ben
er trots op! Omdat ik inlander
was moest ik als kind de schoe
nen poetsen van de blanke toean,
bij wie mijn vader in dienst was.
Omdat ik inlander was, mocht
ik niets terugdoen, wanneer z'n
twee zoons me sarden". De vuri
ge ogen van de spreker werden
donker van woede. Zijn gezicht
vertrok en hij ademde diep, als
of hij tegen een onzichtbare vij
and streed De haat, die plotse
ling uit een herinnering, diep in
hem opwelde, deed hem z'n hals
krammen en zijn spieren span
nen. De ietwat hoogmoedige hou
ding, de bestudeerde gebaren
vielen van hem af.
Eén ogenblik zag Oemar de
koele intellectueel beheerst door
een primitieve, ziedende haat,
die zijn stem bij het slot van de
rede deed trillen: „Omdat ik in
lander was. mocht de toean mij
slaan, toen er een gulden was
verdwenen, die ik niet had weg
genomen. Hij wist niets van on
ze adat. hij sloeg mijn hoofddoek
af en zei niet, dat die belediging
een ongeluk was. Toen ik wei
gerde de doek op te rapen, trap
te hij me weg. Ik had het recht
om mjj te wreken, maar mijn
wraak heb ik uitgesteld. Ik liet
mij beledigen; door hem. door
z'n landgenoten, door de half
bloeden, die ze beschermen. Zelfs
door de Chinezen, de varkens
vlees etende Joden van het Oos
ten, die rijk worden, waar ons
volk-arm blijft. De toean wist zo
weinig van onze adat, dat hij
meende, dat ik de volgende dag
de klap en de vertrapte hoofd
doek was vergeten.
Ik mocht met zijn jongens
naar school, dan kon ik tegelijk
hun boeken dragen. Ik héb ze
voor hen gedragen. Ik heb hen
geholpen bü hun huiswerk, want
daardoor kon ik studeren. Ze
hadden geen hersens, alleen maar
een blanke huid en dat gaf hun
het recht, mij als knecht te ge
bruiken. Aan het eind van de
studies kregen we de diploma's;
zij als laatsten van de klas, ik
als eerste. Maar toch werden zij
directeuren van de nieuwe sui
kerfabriek, die in onze streek ge
bouwd werd en ik werd klerk.
Ik heb nog mijn recht op wraak.
Duizenden van ons hebben hun
recht op wraak, want mijn toean
was met de enige slechte toean-
Wij zullen onze wraak samen
voegen en wij zullen onze krach
ten samenvoegen. Dan zullen wij
sterk genoeg zijn om alle blan
ken uit ons land weg te trappen,
zoals die toean mijn hoofddoek
heeft weggetrapt. Want het kan
niet Allah's wil zijn, dat wij in
ons eigen land de knechten zijn
van blanke barbaren, die niet aan
hem geloven".
Daarom moet Indonesia vrij
worden!
Merdeka! Vrijheid!
Indonesia voor de Indonesiërs!
Merdeka! Vrijheid!
De meeste toehoorders stonden
op, hieven de gebalde vuist om
hoog en antwoordden geestdrif
tig: „Merdeka!"
Hierm.ede was de vergadering
geëindigd.
Toen Oemar met de zwijgende
dr. Timoeran in de richting van
de Kali Besar wandelde, was hij
nog diep onder de indruk van de
felle woorden van die jonge Ja
vaanse spreker. Toen deze over
de beledigingen der blanken-
sprak, was het Oemar. alsof hij
het rode gezicht van die Van
der Graaf weer voor zich zag en
diens schimp over „Allah en z'n
negerhemel" hoorde. Toen de an
der vertelde, dat men hem al
leen als klerk wenste, dacht hij
aan zijn eigen vruchteloze solli
citaties. Zeker, hij was dankbaar
voor de studiebeurs en Hetty's
vader had hem veel duidelijk ge
maakt, maar dat nam niet weg,
dat de blanken hier toch vreem
den waren. Vele Nederlanders
schenen dit niet in te zien en ge
droegen zich brutaler, dan ze
zich in -hun eigen land zouden
veroorloven. Het probleem was
niet gemakkelijk. Als alle Blan
da's als van der Graaf waren,
zou Oemar volledig achter die
fanatieke sprekef kunnen staan.
Maar er waren ook mannen als
Verhagen.
„Ik vond die knaap heel goed
spreken", zei dr. Timoeran waar
derend.
„Maar hij was erg scherp. Hij
hield geen rekening met de goe
de Nederlanders, die wel onze
adat kennen en die Indië als hun
tweede vaderland besohouwen".
De ander verstond de niet-uit-
gesproken naam hij kende de
vriendschap tussen Kerto er»
Verhagen, herinnerde zich de
dochter.
„Er zijn goede Nederlanders",
gaf hij toe. „Die kunnen mis
schien hier blijven. Maar dan als
vreemdelingen en niet als regeer
ders. (Wordt vervolgd
