Tussen Salzburg en het IJzeren Gordijn strijden twee werelden om Oostenrijk Machinegeweren en gemakzucht bedreigen erfgoed der Barok Agrarische jaarbeurs voortaan zelfstandig in het voorjaar E IINE B n.v. iSa/a Verklaring van de Unie van Christen-Democraten BAL Neem IVOROL: uitnemend goed! tkte JTRECHT >GE PRIIS G. Oudes ichoorldam P. van Saase, uid Schermer EPAREERT CHOENEN Sankt Florian en Mauthausen: consequenties van uitersten Scheepsberichten Oproep tot behoud van geestelijke vrijheden en een Europese samenwerking In 1953 internationale zuivel- expositie in Utrecht Najaarsbeurs boekte matige resultaten Worden exportdagen afgeschaft? Kroniek en kritiek 2A I fcKU/ALj HAui i ms op Uw odellen or een ■vjfc: A;"r'r"'B roor goad, zilver, uwelen, bloedko ralen gestr. 14, Alkmaar ARIS H. G. WES- te Schoorldam zal :ns liquidatie van bedrijf publiek ver- n: Op Dinsdag 25 ember 1951 v.m. 10 •ecies, in het perceel ral kade 1214 te orldam, om contant diverse aannemers- rialen en eereed- pnen als: steiger- ir met toebehoren, lokken, takels, iize en houten balken, 2 ge aanhangwagen, in op luchtbanden reservewiel en bui and en andere wa- pomp met electr. >r „Maroger", los- aadbakken, zuig- en pomp „Douglas", trtfugaatpomp ilf' en „Sterk", ïachine „Diesel", iemolen met elect, ir, hijsmachine met kattekop, rol [draad (nieuw), div. irslangen 3 en 4 dms. l 6 M. lang. kruiwa- heistelling 10 M. 5 betonmolens ger" en „Unie". 512 Del verb, holle dak- len, basaltinetegels, igbaar spoor met karren, smalspoor, elstukken, stalen wanden, ongev. 2000 en witte stenen, iewagen (Japanner), arspoorrails, en nog andere tot voor- i bedrijf behorende arialen, nader in ca- ?us omschreven wel- ip aanvraag ten kan van gen. notaris criigbaar is. Bezichti- op Maandag 24 t. van 2 tot 4 uur. ■oorts op Woensdagen September 1951 bii t en 3 Oct. d.a.v. bii lag telkens n.m. 2 u. :ies, in het koffiehuis de Heer P. Mantel Schoorldam: it terrein met niet 'bouwde opstal met ar betonnen zolde- erf en tuin, destijds emd voor bouwbe- f aan de Kanaalkade sn 14 te Schoorldam l. Warmenhuizen gr. A. 55 cA. bezichtigen op Dins- 25 Sept. en 2 Oct. van nm. 23 uur. ivaarding bij de beta- van de koopsom. BONDAG 23 SEPT. bij voor U van elk merk n iedere soort! fVan een onzer verslaggevers)' WENEN. Vroeg in de morgen reden we Oostwaarts door het Burgenland tot waar een wit dorpskerkje de top kroont van een ommuurde heuvel. Daarachter overwoekerden veldbloemen en distels een eenzaam kerkhof, de grafstenen scheefgezakt, de paden nauwelijks meer terug te vinden. Achter dit kerkhof om buigt de dubbele prikkeldraadversperring, die, driehonderd kilometer lang, de vrije wereld scheidt van Hongarije. Op 't eerste gezicht scheen de hindernis niet zo moeilijk te nemen. Maar naderbij gekomen zagen we koperen contactdraden voor mijnen en raketten glanzen tussen de roestige versperring, en aan de overkant lag een vijfentwintig meter brede strook omgeploegd en geëgaliseerd land, waarin iedere voetstap zich aftekent van wie hier de weg naar de vrijheid zou zoeken. Het was een rustige warme laatzomermorgen. Aan beide zijden van het prikkeldraad zongen vogels dezelfde liedjes onder een eendere blanwe hemel en sprinkhanen sjirpten eentonig in het hoge gras, dat over de heuvels golfde zover het oog kon zien. Alles ademde zoveel vrede, dat het moeilijk was te geloven dat we hier stonden aan het beruchte, het échte IJzeren Gordijn. Toen zagen we links en rechts van ons, rond duizend meter van elkaar, de houten wacht torens die langs de gehele grens het sinistere teken zijn van het rode concentratiekamp, dat hiér begint en eerst aan de Koreaanse frontlijn zijn einde vindt. Niets bewoog er. Het was een bijzondere onplezierige gedachte, desondanks te wéten, dat op dit zelfde ogenblik vanaf die torens al onze bewegingen argwanend door verrekijkers werden gade geslagen, en dat de Hongaarse volksmilitie er de vinger aan de trekker hield. We zouden waar: achtig de eersten niet zijn, die zij op ditzelfde punt vanaf diezelfde torens een kogel in het lijf joeg. Een maand geleden werden, op de plaats waar wij nu stonden, twee spelende jongetjes zwaar gewond door mitrailleurvuur. Een week later hadden enkele van onze Belgische collega's dek king moeten zoeken achter de grafstenen. Nu gebeurde er niets. Maar de beklemming groeide. Ontsnapping naar de vrijheid Iemand vertelde het verhaal van de zes Hongaarse studenten, die kortgeleden ongeveer op dit zelfde punt hadden gepoogd, naar de vrijheid te ontsnappen. Twee hunner slaagden. Twee anderen werden in het mijnenveld onmid dellijk gedood; een derde zwaar gewond naar een Hongaars zie kenhuis teruggedragen door de laatste man. Van deze twee zal nooit iemand meer horen. Duizen den mensen verdwenen spoorloos om wel lichter vergrijpen. Noch tans: hoe hartstochtelijk moesten zij alle zes hebben verlangd te staan waar wij nu stonden: aan de vrije zijde van het Gordijn. Hier, aan de uiterste Oostelijke rand van een land dat, al is het ook gedeeltelijk door de Rassen bezet, nog steeds tot de vrije Westerse wereld behoort, besef ten wij die morgen beter dan ooit, hoe diametraal de tegenstel ling is tussen twee werelden, twee wereldbeschouwingen waar van de scheidslijn voor millioe- nen tastbaar werd in dit roestig prikkeldraad, heuvel op, hen- vel af. „Jedermann" En onze herinnering reisde te rug naar het Westelijk beginpunt van de tocht van meer dan dui zend kilometer, die wij in de dagen tevoren door heel Oosten rijk hadden gemaakt: naar Salz burg. Hier, vlak voor ons, zagen wij het grimmig rijk beginnen van de almachtige staat, waarin de waarde van het individu wel bewust is teruggebracht tot die van het nummer, slechts belang rijk als schakel tot een eind totaal, teken van macht. Maar onze her innering zag het spel waarin juist één individu, één enkele vrije mens belangrijk genoeg was ge acht om hem te kiezen als zinne beeld voor aller levens/lotgeval: „Jedermann", krachtens befaamde traditie ieder jaar opnieuw voor de Salzburger Dom gespeeld, spiegel waarin de Westerse mens zichzelf herkent. En wfi begrepen: tussen deze beide uiterste polen vonkt dwars door Oostenrijk de spanning. Het land werd daardoor het proefveld van Europa. Wij mogen het nim mer prijsgeven. Het prikkeldraad, aan zijn Oostgrens gespannen, is tegelijk uitdaging en dringend vermaan aan allen die nog in vrijheid leven: arbeidt eensge zind, zolang er nog tijd is. Tot zolang zal men in Salzburg nog iedere zomer „Jedermann" kunnen gaan zien, een onvergete lijke ervaring. Hugo von Hof- mannsthals moderne herschepping van de Nederlandse moraliteit Elckerlyck, wordt al sedert 1920 in de enscenering van Max Rein- hardt opgevoerd in de harmoni sche beslotenheid van het bin nenplein voor de Salzburger Dom hetgeen dit jaar geschiedde onder regie van Helene Thimig, met Attila Hörbiger in de titelrol. Maar het zijn de namen niet, het was de sfeer die het spel ook nu weer glanspunt van de Festspiele maakte, de verfijnde traditie, het detail met zorg gewogen, het weergaloze „natuurlijke" decor tot het uiterste benut. Wij zaten daar in de late middag en hoor den de bazuinen van de torens klinken en alle klokken luiden in de stad. Binnen de Dom dreun de het orgel en Jedermann's naam werd geroepen, hoog van de Franciscanerkerk achter ons en herhaald van de daken, links en rechts. Steeds dieper dekte scha duw het speelplan af, tot alleen nog maar de trotse Hohe Salz burg, ongenaakbaar uitziend over Mozart's wonderschone ge boortestad honderdduizend in woners, achtentwintig kerken zonlicht ving. Het spel was toen bijna ten einde: de baarlijke duivel zelf kwam dwars over de tribunes heen gillend naar voren rennen om zich de buit te halen die hem op het laatste ogenblik nog ging ontsnappen. De Amerikaan naast ons, die totnogtoe niets van de vertoning moest hebben verstaan of begrepen en van verveling meer dan eens discreet doch na drukkelijk had gegeeuwd, zat plotseling met een klein rukje rechtop, gespannen. Maar het was al voorbij. Daar daalde Jeder mann in doodskleed in zijn graf, de pelgrimsstaf in de hand, en zijn Goede Werken en Geloof hem volgend door hetzelfde luik in het podium. Het orgel bege leidde juichend de zang van het Mozartetrm-koor. Boodschap is brandend acfueel En het mocht juichen: was niet opnieuw de mens gered? De Goddelijke triomf in het mysterie van genade en geloof doet dit spel eigenlijk veel méér zijn dan waar kathedralen, kloosters en kerken, veldkapellen en kruisen alle stadia tonen van vroeg-Ro- maans via de perioden der Go- thiek tot de weelderige uitbun digheid der Barok vooral, groeien langs gemakzucht en onverschil ligheid de kansen voor een gees telijk nihilisme, verburgerlijkt de beschaving steeds verder, daalt het aantal roepingen, stijgt de geestelijke nood. Ontkerstening ten plattelande We vroegen hierover de mening van de leider der Katholieke Oos tenrijkse arbeiders, de loco-burge meester van Wenen Louis Wein berger. Naar zijn oordeel grijpt op dit ogenblik de ontkerstening vooral ten plattelande om zich heen, waar, later dan in de indus triële centra, men thans volop bezig is te delen in de „zegenin gen" van een zuiver materialis tische wereldbeschouwing, hier nog als een „vooruitgang" gezien. In een stad als Wenen die dit proces reeds lang achter de rug heeft, bespeurde hij daarentegen een kentering, een Katholiek Ré veil, het ontwaken van een mili tant Christendom, dat, voorbij aan en misschien juist wel dank zij de verbijsterende ervaringen van de laatste decennia: de ineen storting van de oude monarchie, de burgeroorlog van '34, de An schluss en de verschrikkingen waaraan de rode „bevrijdings"- legers de stad onderwierpen, tot een nieuwe en vurige beleving van het geloof is gekomen, vooral ook onder de jongeren. Schrijnende tegenstelling Zo komt men opnieuw te den ken over de toekomst van dit land, dat in een zo beslissende periode der wereldgeschiedenis een vooruitgeschoven bastion is der Westerse cultuur en waarvan men de ware geest en bestem ming wellicht het best leert ken nen bij een vergelijking met wat er het volledig tegendeel van vormt. Op eenzelfde, lange middag scheidde voor ons de Russische controle in Enns de twee delen van zo'n vergelijking, die niemand zich navranter, schokkender, spre kender zou kunnen denken. Over Enns reden wij, na urenlang de barokke schoonheid te hebben on dergaan van een van Oostenrijk's meest beroemde kloosters, de abdij van Sankt Florian, naar een oord van verschrikking, waarvan de Landeshauptmann van Opper- Oostenrijk, dr. Heinrich Gleissner, ons tevoren had gezegd, dat het als een vloek ligt in dit prachtige land: het voormalig concentratie kamp Mauthausen. We weten het wel: die naam is niet langer in het „nieuws". Men vergeet snel, de actualiteit is al beroemdste van haar drie orgels: dat waarop Anton Bruckner als jong organist speelde. Weer zat er een jonge kustenaar aan de speeltafel met haar 121 registers en toonde de bijkans eindeloze rijkdom die 7342 pijpen, de grootste met een omvang van anderhalve meter, een orgel maar kunnen schenken, Bach en Buxtehude tot leven wekkend in onsterfelijke muziek. In de cryp te, pal onder dit majestueuze in strument, zagen wij de sarco- phaag waarin Bruckner naar zijn wens begraven werd, en in het klooster rondom cultuurschatten uit vele eeuwen en landen. Het Sint Sebastiaan-altaar van de Regensburger Albrecht Altdorfer, werken van Lucas Cranach, Breu ghel, van Dijck, een bibliotheek met 120.000 banden en 800 incuna belen, de kerk door een Milanees gebouwd, de Marmerzaal beschil derd door Altomonte uit War schau, de kapitelen gehouwen door Johann Bianko uit Genua en zo, in zaal na zaal, de schep pingen Van tientallen anderen, van verre en dichtbij geroepen om samen deze reeks gebouwen het stempel op te zetten van een barok hoogtepunt der Oostenrijk se cultuur. Bestiaal dieptepunt Een nnr later liepen wij zwij gend pelgrimage in de benauwen de stilte rond de veriaten barak ken van Mauthausen, waar de herinnering leeft aan zevenhon derdduizend doden wier as ver strooid is op de hellingen rondom. Van verre en dichtbij kwamen mensen ook naar deze plaats, waar een dieptepunt werd bereikt van wat geen cultuur meer heten kan. Hun aller dood schiep het verschrikkelijk monument der bestialiteit, karakteristiek voor het verval van een beschaving die van haar eigenlijks te bronnen is vervreemd. Een inscriptie aan de muur grillige ironie: door de Russen aangebracht meldde de naamlozen in duizendtallen van vermoorden: tienduizenden Russen, Polen, Hongaren en Zuid- Slaven, duizenden Italianen en Belgen, Nederlanders en Span jaarden, Fransen, Tsjechen, Grie ken en Duitsers, Britten, Oosten rijkers en Amerikanen, Noren en Luxemburgers, samengekomen tot deze gemeenschap van de dood. De verminkte gids, zelf hier fevangene van toen het kamp op Juni 1938 na de Anschluss be gon, tot het in 1945 door de Ame rikanen werd bevrijd, bespaarde ons geen enkel geheim van het koel-zakelijke onmenselijke com plex van gaskamers, galgen en ovens in de uitgestrekte kelders, waar hij van iedere steen de bloe dige historie kende. En hoe snel men ook vergeet: dit niet. Oostenrijk's toekomst „De doden ter ere, de levenden tot vermaan" is de zin van een opschrift op de sobere gedenk steen, die in Mauthausen het midden markeert van de voor malige appèl-plaats. Waartoe strekt dit vermaan speciaal dit land? Het is niet zonder zin zich te herinneren, dat de Oostenrijkse barok, die feestelijke stijl die nog altijd het stramien vormt waarop dit land zijn leven borduurt, be gon als een bevrijdende reactie op de Turkse bedreiging die na eeuwen eindelijk en voorgoed werd afgeslagen voor de wallen van Wenen: 12 September 1683. Vanaf de Kahlenberg en de hel lingen van het Wienerwald stroomden op de morgen van die dag de Katholieke legers de vij and tegemoet, 80.000 man, door hertog Karei van Lotharingen en Koning Johann Sobieski van Po len geleid, hun wapens gezegend door de Legaat des Pausen, de Capucijn Marco d'Aviano die voor het ochtendgloren op een altaar van dieptrommen in het legerkamp de H. Mis gelezen had, door Sobieski gediend. Zij ver sloegen de 300.000 Turken die onder Kara Mustafa de stad reeds zestig dagen hadden belegerd en bevochten zo een keerpunt in de Europese historie, van zo groot belang dat de Kerkelijke kalen der er nog altijd aan herinnert door het feest van Maria's Naam. Van dan af was het land opnieuw het natuurlijk ontmoetingspunt van de culturen van Noord en Oost, Zuid en West wier wegen door het hart van Europa hier kruisten. Indien Oostenrijk tronw blijft aan wat „Jedermann" het voor houdt en zijn barok tot inspiratie diende, zal de reële en zeer na bije bedreiging waarvan het IJze ren Gordijn het teken is, uitein delijk voor zijn cultuur geen do delijk gevaar blijken doch veeleer een reden om een Katholicisme uit traditie opnieuw te maken tot levende actualiteit. Het kan we ten, dat van ontrouw Mauthausen een verschrikkelijke consequentie Wie in de toekomst geloven wil, mag voor dit land, om zijn ligging en zjjn verleden, een his torische roeping verwachten, wan neer eenmaal in Centraal Europa het prikkeldraad is opgerold en de wereld opnieuw een even wicht zoekt in vrede. Arendskerk 21 v. Suez-Singa pore, Garoet 21 v. Tj. Priok-Pa- lembang, Kedoe 22 v. Panaroekan te Banjuwangi verw., Langkoeas 22 v. Makassar te Balikpapan verw., Loosdrecht 21 Aden verw., Muiderkerk 22 Bombay verw., Prins Willem 11 p. 21 Lizard Riouw 21 v. Aden-Suez, Singkep p. 21 Gibarltar, Laertes 20 te Be- lawan, Poseidon 21 v. Antwerpen, Zijpenberg 2,0 Ouessant, Blom- mersdijk 21 v. Antwerpen, Sapa- roea 20 te Madras, Veenaam 24 9 u. vm. Rede Southanmpton verw. v. New York, Amstelkerk 20 v. Freetown-Monrovia, Bever wijk 21 ten anker Ancona, Her- silia 20 v. Paita-Czilao, Oranje stad 21 te Laguaira, Prins Willem III 16 van Montreal, Straat Ma- lakka 18 te Kaapstad, Alkerk 20 v. Manïlla-Singaopre, Altair 20 nm. v. Santos te Rio de Janeiro. Gooiland p. 20 Madeira, Kerto- sono 21 te Marseille, Kota Gede 20 v. Suez-Aden, Madoera 21 v. New York te Calcutta verwacht, Mariekerk 20 v. Marseille-Genua, Meerkerk 20 te Zanzibar, Modjo kerto 20 v. Belawan-Aden, Oram je 20 v. Tj. Priok. Aan het einde van de vrije wereld hij het IJzeren Gordijn. Vlak achter het kerkhof van een Oostenrijks dorpje in het Burgenland is de prikkeldraadversperring gespannen, die, dicht met mijnen en raketten bezet, over een lengte van driehonderd km. vrijheid scheidt van rode tyrannie. Het vijfde congres van de Unie van Christen-Democraten, dat één dezer dagen in Bad-Ems bij een kwam' heeft zich gericht tot alle christenen met een oproep tot broederlijke samenwerking, niet alleen ter verdediging van hun geestelijk erfgoed, maar ook om hun beginselen van sociale rechtvaardigheid en internatio nale saamhorigheid met moed en durf in practijk te brengen. In deze oproep werd aan de aangesloten nationale groepen meer dan ooit de taak gesteld, in de brede lagen der volken en in de wetten en zeden der lan den haar geestelijke wereldbe schouwing tot uiting te brengen en te doen doordringen, w:elke de wereld van alle vormen van materialisme en totalitarisme zal bevrijden. Het congres bevestigde op nieuw de wil der N.E.I. tot waarborging van alle geestelijke vrijheden en in het bijzonder van die der ouders, om onafhan kelijk van de graad van hun welstand, hun kinderen overeen komstig hun godsdienstige over tuiging te doen onderwijzen en het congres verklaarde, dat de verdediging der geestelijke' vrij heden onafscheidelijk is van die der politieke vrijheden en der sociale rechtvaardigheid, omdat zij alle strekken tot hetzelfde doel: de mens te bevrijden van iedere dienstbaarheid, die zijn volle ontplooiing in de weg staat; vandaar een dringende oproep tot alle geestelijke groe peringen om te komen tot een zo breftd mogelijke veelvoudige samenwerking voor de opbouw van een democratisch Europa. Mens-onterende toestanden Een speciale verklaring werd in Bad-Ems uitgegeven tegen de mensonterende toestanden ach ter het IJzeren Gordijn, waar geen vrijheid bestaat voor de menselijke persoonlijkheid en waar de concentratiekampen, de dwangarbeid en de deportaties iedere dag duizenden slachtof fers maken. de bron van aesthetische ontroe ring die het zijn plaats geeft in de Festspiele. In Middeleeuwse trant immers brengt het een boodschap die brandend actueel is, voor iedere mens, ook voor de Oostenrijkse. De nabijheid van zoiets als een IJzeren Gordijn moet een land wel manen tot bezinning op de eigentijkste bronnen van zijn be schaving en zijn kracht. En dat doende heeft ook het goedlachse Oostenrijk reden zich wezenlijk verontrust te gevoelen. Want van kerkelijke zijde schat men, dat niet meer dan een kwart van de zeven millioen zielen tellende en bijna geheel als „Katholiek" ge registreerd staande bevolking, ook werkelijk practiseert. In dit land dat in al zjjn steden en dorpen en langs alle wegen volgebouwd staat met monumen ten van zijn Christelijke cultuur, Twee barok-torens heft het klooster van St. Florian in het Oostenrijkse heuvellandschap. Hier ligt Bruckner begraven onder het orgel waarop hij meesterlijke improvisaties schiep en rondom stalt eeuwenoude cultuur haar schatten uit. erg genoeg en iedere dag heeft immers aan zijn eigen leed vol doende? En toch: hier is een teken aan de wand, symbool van een cynische verachting voor de waardigheid van de mens, actueel voor ons die zijn blijven leven, verbijsterend om het contrast, juist hier. Barok hoogtepunt Tevoren hadden wij in de zwie rige blanke kerk van de Augus tijner koorheren van St. Florian patroon van de brandweerlie den lang geluisterd naar het (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT Ter gelegenheid van de opening van de 57ste Jaarbeurs maakten wij reeds melding van de bezwaren, die vooral in kringen van importeurs bestonden tegen het feit dat de Agrarische afdeling van de Jaarbeurs aan de najaarsbeurs was verbonden. Wij spraken toen de verwachting uit, dat men mogelijk tot een afzonderlijke beurs voor de agrarische sector in het voorjaar zou geraken. Nu de 57ste beurs weer tot het verleden behoort, heeft mr. Milius medegedeeld dat de Jaar beurs inderdaad overweegt, om tot het houden van een afzon derlijke agrarische beurs te komen. Het overleg is nog niet afge sloten, maar er is een zeer grote mogelijkheid dat de eerste Agra rische Beurs in Mei 1952 zal ge houden worden. Hier zullen dan wellicht ook in ruime mate agra rische producten vertegenwoor digd zijn. In ieder geval komt er in Mei 1952 een afzonderlijke beurs van zuivel- en landbouw machines op het Vredenburg en eventueel aan de Croeselaan. Een en ander houdt ook ver band met het internationale Zuivelcongres, dat in Juni 1953 in Den Haag wordt gehouden. De Jaarbeurs wil daaraan een grote internationale zuivelexpo- sitie verbinden, waartoe de beurs in 1952 dan een aanloop zou kunnen vormen, die ge legenheid geeft ervaring op te doen. Er zijn goede kansen dat deze internationale manifestatie zou kunnen uitgroeien tot een jaarlijks weerkerende gebeurte nis op het gebied van de zuivel- productie. De exposities die Engeland er» Denemarken tot nog toe plegen te houden, had den een overwegend nationaal karakter. Ten aanzien van de resultaten van de 57ste Jaarbeurs verklaar de mr. Milius, dat de matige verwachtingen die men koester de. over het algemeen bewaar heid zijn geworden. De beurs was rustig op er werd voorzich tig gekocht. Er is geen „inhaal"-vraag meer. We zijn weer beland bii de „normale" beurzen, die van de betrokkenen groter inspan ningen vragen in het overwin nen van moeilijkheden. Die „normale" tiid is niet erg hoop vol door de huidige onzekerheid, de liquiditeitsmoeilijkheden, vooral van de kleinere onder nemers, de prijsmoeiliiMieder» en de weeldebelasting, die op deze beurs ten gunste werkte van de aanwezige voorraden en ongun stig voor de nieuw productie. Sommige artikelen zullen er wellicht 70 procent in prijs door stijgen. De groep productiemiddelen leverde over het algemene goede resultaten, zowel in de indu striële als de agrarische sector. De industrie van agrarische hulpmiddelen maakte goede kansen, ook voor export. Frank rijk alleen bestelde al 400 nieu we Nederlandse harkkeerders.. Het bezoek was gelijk aan dat van de najaarsbeurs 1949. maar 20 procent minder dan dat van de najaarsbeurs 1950 die onder invoed stond van Korea. Hoewel men ter Jaarbeurs het overzicht over het buitenlandse bezoek is kwijtgeraakt omdat lang niet alle buitenlanders zich met de buitenlandse dienst in verbin ding stellen, was het bezoek in ieder geval verdeeld over meer landen dan ooit te voren, zestig ditmaal. Volgens mr. Milius vor men de exportdagen een pro bleem en is het een open vraag of zij, zeker in de huidige vorm. behpuden kunnen blijven. Maximaal resultaat en minimale inspanning (Sm.) Toen minister Lief- tinck uit Amerika en Canada terug kwam, heeft hij met be trekking tot zijn ervaringen in Washington en Ottawa gezegd, dat het de taak is, bij minimale inspanning (d.w.z. bij de mini male mogelijkheden van finan ciën ed-) een maximaal resultaat te bereiken. Toen wij dat hoor den, dachten wij: Waar hebben wij dat méér gelezen? En als we de toelichting op de Rijksbegro ting bekijken, zien wij, dat pre cies hetzelfde daar geschreven staat met betrekking tot.de verdeling van bedrijven in de Noord-Oostpoider. Of met deze slagzin van de minister het pro bleem van grote of kleine bedrij ven kan worden opgelost, is nog een vraag. In elk geval betreu ren wij ligt, dat de regering van plan schijnt te zijn, het oude ver delingsplan van 1947 te herzien in d i t opzicht, dat een dierbare wens van de katholieke sociale organisaties en van de Katholieke Volkspartij, om in dit nieuwe land met de mogelijkheid van voldoende kleine bedrijven reke ning te houden, de vervulling weer ziet uitgesteld. Wij hebben het vertrouwen, dat daarover van onze kant het laatste woord nog niet gezegd zal zijn. In het alge meen is de leuze: Maximum re sultaat bij minimale inspanning, in de zin, zoals de regering dit in de Nota bedoelt, natuurlijk juist, maar wij rekenen er wel op, dat het niet de indeling van de N.O.P. zal zijn, die hier als proefkonijn moet dienen. Er zijn nog heel wat gebieden, „secto ren" en „instanties", bij en van wege departementen e.d., waar er volop gelegenheid is, om dit devies nog heel wat doeltreffen der in practijk te brengen, dan totnogtoe geschiedt Kamer van 150? (Sm.) Dezer dagen hebben wij ons laten vertellen, dat het nog; niet eens zo zeker was, dat er in het parlement een voldoen de, dat is twee-derde, meerder heid zou zijn voor het voorstel om de Grondwet ook te wijzigen in die zin, dat het aantal leden van de Tweede Kamer zal wor den uitgebreid tot 150 en dat van de Eerste tot 75. Het schijnt, dat met name in het kamp der Anti- Revolutionnairen nog enige weer stand moest worden overwonnen, terwijl een eenstemmig standpunt van de huidige Tweede Kamer fractie van de P.v.d.A. nog geen voldongen feit zou zijn. Wat de Anti-Revolutionnairen betreft, kan de zaak echter in kannen en kruiken geacht worden, nu dr. Schouten, de fractieleider, in zijn eerste rede in het nieuwe poli tieke werkseizoen, te Drachten gehouden, op een desbetreffende vraag liet uitkomen, dat hij de uitbreiding van het aantal Ka merleden zeer redelijk en door de practijk geboden acht. Met de argumenten, welke dr. Schouten daarbij opsomde, kan o.i. geheel worden ingestemd. Het gaat hier vooral om het feit, dat in het algemeen de Kamerleden overbe last zijn, en dat velen van hen zeer vaak en zeer geregeld aan het binnenlandse parlementaire werk moeten worden onttrokken door hun noodzakelijke en on misbare werkzaamheden op inter nationaal niveau. De Raad van Europa en zijn algemene verga deringen, zijn diverse commis sies, het werk in de Verenigde Naties en haar organen, vele andere internationale conferen ties e.d., zij alle eisen aanwezig heid en deelneming aan werk zaamheden en discussies van ver schillende Kamerleden op. Er wordt toch al zoveel geklaagd over het nemen van velerlei be slissingen op internationaal ter rein, buiten het parlement om, dat het ook daarom al nodig is, dat leden van de eigen Volks vertegenwoordiging „erbij zijn" wanneer verschillende maatrege len en beslissingen worden voor bereid. Zij worden dan inderdaad aan het eigen parlementaire werk onttrokken. Om dat goed te ma ken, is uitbreiding van het aantal leden van ons parlement ook naar ons gevoelen zeer wel ge rechtvaardigd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1951 | | pagina 5