Werden de 2 Joden vermoord?
Ex-koningin van Portugal
gisteren overleden
Huidige landbouwpolitiek
op korte termijn: onjuist
Overleg over wetsontwerp
beperking credietwezen
BANDJIR OVER JAVA
AANBIEDING
Fantastisch
B.D.D.
De lugubere vondst te Laren
Recherche speurt drama
uit bezettingstijd na
Studentenparlement-
aan het werk
Militaire orders uit
het buitenland
Veelbewogen leven
RADIO
Subsidies voor de
kankerbestrijding
Naar wij vernemen
99.-
59.75
Herensportjekkers
PEEK CLOPPENBURG
X
Nog zes dagen!
i
door Leo Broeksmit
AMSTERDAM. Naar aanleiding van de vondst van de stoffe
lijke resten van twee joodse fabrikanten uit Keulen in de
tuin van een huis te Laren heeft een verslaggever van het
A.N.P. een gesprek gehad met de Officier van Justitie te
Amsterdam, mr. H. A. Wassenbergh, in wiens rayon deze
lugubere vondst is gedaan en dre de leiding van dit onderzoek
op zich heeft genomen. De mededelingen van de heer Wassen
bergh luiden, dat voor hem nog niet zonder meer vaststaat,
dat hier van een roofmoord kan worden gesproken.
De beide mannen zijn in 1942
overleden en eerst enkele dagen
geleden gevonden, zodat hun
stoffelijke resten negen jaar on
der de aarde zijn geweest en wel
op een diepte van drie meter.
Het gevolg is, dat de lijken vrij
wel geheel vergaan zijn, zodat
nauwelijks meer dan de geraam
ten zjjn teruggevonden. Het feit,
dat beide mannen in eenzelfde
kuil zijn begraven, en waarschijn
lijk op hetzelfde ogenblik de dood
hebben gevonden, is uiteraard een
sterke aanwijzing in de richting
van misdrijf. In de bezettingstijd
kwam het voor, dat ondergedoken
Joden geen officiële begrafenis
kregen, aangezien daardoor de
autoriteiten zouden kunnen wor
den gewaarschuwd en de S.D.
degenen, die de onderduikers
onderdak hadden verleend, zou
den kunnen arresteren. Dat deze
beide onderduikers echter op de
zelfde dag een normale dood
zouden zijn gestorven, is onwaar
schijnlijk, tenzij er een ongeluk
zou zijn gebeurd. Ik ben echter
geneigd, zo vervolgde de Officier
van Justitie, te veronderstellen
dat hier wel van misdrijf sprake
is. De tijden in 1942 waren echter
zo verward, en de toenmalige be-
Tot militair attaché te Brussel
is officieel benoemd de kolo
nel der cavalerie B. A. de Veer
voormalig garnizoenscomman
dant van Amsterdam. Kolonel
de Veer zal tevens als lucht
machtattaché optreden.
woonster van het huis had zoveel
connecties, ook met Duitsers
zij was van origine Duitse dat
evenmin uitgesloten is, dat Duitse
bezoekers zich geërgerd hebben
over het feit, dat in het huis,
waar zij een feestje vierden,
Joden ondergedoken waren en
dat zij in een opwelling van
woede de beide oude mannen om
het leven hebben gebracht.
Ook het feit, dat de beide
Joodse heren hun bezittingen
door middel van een schenkings-
acte aan haar zouden hebben na
gelaten, is gezien de omstandig
heden van 1942, geen directe
reden om te mogen veronderstel
len, dat hier een „roofmoord"
zou zijn gepleegd. Vele Joden
immers, die zich in die tijd ern
stig bedreigd voelden, hebben ten
ALLES „NET ECHT"
On 15 December zal o.a. oo
initiatief van dr. Kortenhorst,
voorzitter van tic Tweede Kamer,
in de vergaderzaal dier Kamer
aan het Binnenhof een Leids stu-
dentennarlement biieenkomen.
dat een wetsontweru in zake de
candidaatstelline in de afdelin
gen zal „onderzoeken".
Als „verantwoordelijke" mi
nisters treden de heren Fraser,
Jonkman Jr. en Roelvink op. Een
vrouwelijk lid zal een interpel
latie houden over de positie van
de gehuwde ambtenares. Parle
mentaire pers en technische en
administratieve outillage van de
Kamer zullen worden ingescha
keld en de heer Kortenhorst zal
de vergaderingen zelf leiden.
Als 'het experiment slaagt zal
het worden herhaald en uitge
breid met inschakeling van an
dere universiteiten met b.v. een
Nijmeegse KVP-fractie en een
A.R. fractie van de Vrije Univer
siteit.
name van degenen, die hen ver
borgen, dergelijke acten gemaakt,
soms zelfs tegen de wil van hun
gastheren.
De Officier van Justitie achtte
het niet uitgesloten, dat het nog
geruime tijd zal duren alvorens
het onderzoek zoveel feiten naar
voren heeft gebracht, dat men
werkelijk tot de reconstructie van
de tragische gebeutenissen in
1942 zal kunnen overgaan.
Oudste inwoonsters van Urk
overleden
URK. De oudste twee in
woonsters van Urk zijn overleden,
de wed. M. de Boer op 97-jarige
en de wed. G. Hoefnagel op 94-
jarige leeftijd.
Het aantal Urkers boven de 90
jaar is hiermede geslonken tot 3.
De heer F. Post is 96, de heer R.
de Vries bijna 96 en de «heer L.
Korf 91 jaar.
MOETEN AANGEMELD
WORDEN
De minister van Economische
Zaken heeft een beschikking uit
gevaardigd, krachtens welke alle
lopende en toekomstige buiten
landse militaire orders moeten
worden aangemeld bij de Com
missaris voor de Militaire produc
tie bij zijn ministerie.
Dit voorschrift is uitgevaardigd
daar het voor de Nederlandse
defensie-inspanning, mede gezien
in internationaal verband, van
belang is, dat de overheid een
volledig inzicht heeft in de mate
waarin door het buitenland, bij
het plaatsen van militaire orders
hier te lande beslag wordt ge
legd op de beschikbare productie
capaciteit en schaarse grondstof
fen. De verstrekte gegevens wor
den als geheim beschouwd.
(Advertentie)
VERSAILLES. Ex-koningin
Amelia van Portugal is Donder
dag in Versailles op 87-jarige
leeftijd overleden. Zij was reeds
een maand ernstig ziek.
Maria Amelia, dochter van Phi
lip, Hertog van Orleans en Graaf
van Parijs, huwde in 1886 met
prins Carlos, die in 1889 koning
van Portugal werd.
In 1907 bewerkstelligde de
toenmalige Portugese minister-
resident, Jaoa Franco, dat de
ortes (parlement) ontbonden
werd en nam hij op dictatoriale
wijze het bestuur in handen.
In Februari 1908 werden bij een
rijtoer door Lissabon koning Car
los en de kroonprins vermoord.
In het rijtuig zaten ook koningin
Amelia en haar jongere zoon,
prins Manoël. Na de koning en
de kroonprins te hebben doodge
schoten richtte de moordenaar
zijn revolver op de prins. Om
haar zoon te redden sloeg Amelia
wanhopig met een boeket bloe
men naar de moordenaar, waar
door deze zijn revolver niet goed
kon richten.
De prins werd slechts licht aan
de pols gewond en als Koning
Manoël de Tweede volgde hij zijn
vader op. Doch twee jaar later
v PROGRAMMA
ZATERDAG 27 OCTOBER 1951
HILVERSUM I, 402 m.
7.00—24.00 kro.
Kro: 7.00 Nieuws; 7.15 Gewijde
muziek; 7.45 Morgengebed en Mis
siegedachten; 8.00 Nieuws en
weerberichten; 8.15 Gramofoon-
muziek; 9.00 Voor de huisvrouw;
9.30 Waterstanden; 9.35 Gramo-
foonmuziek; 10.00 Voor de kleu
ters; 10.15 Gram.muziek; 11.00
Voor de zieken; 11.45 Gram.mu
ziek; 11.50 Als de ziele luistert;
12.00 Angelus; 12.03 Gram.muziek;
12.3012.33 Land- en tuinbouw-
mededelingen; 12.55 Zonnewijzer;
13.00 Nieuws en katholiek nieuws
13.20 Amusementsmuziek; 14.00
Theo Casion in misdaad en an
tiek, hoorspel; 14.20 Engelse les;
14.40 Gemengd koor; 15.05 Kro
niek van letteren en kunsten;
15.50 Mandoline-orkest; 16.05 Gra-
mofoonmuz.; 16.30 De schoonheid
van het Gregoriaans; 17.00 Voor
de jeugd; 18.00 Nieuws; 18.15 Bui
tenlands weekoverzicht; 18.25 Or
gel en zang; 18.45 Buitenlandse
correspondenties; 19.00 Filmpro
gramma; 19.20 Parlementsover-
zicht; 19.30 Gram.muz.; 19.52 Ac
tualiteiten; 20.00 Nieuws; 20.08
De gewone man; 20.15 Lichtba
ken: 20.40 Steek eens op, heren!
21.00 Gev. programma; 21.53
Amusementsmuziek; 22.30 Wii
luiden de Zondag in; 23.00 Nieuws
23.15 Nieuws in Esperanto; 23.25—
24.00 Maastrichts Stedelijk Orkest
HILVERSUM II, 298 m.
7.00 Vara. 10.00 Vpro, 10.20 Va-
ra. 19.30 Vpro, 20.00—24.00 Vara.
Vara: 7.00 Nieuws; 7.15 Och
tendgymnastiek; 7.30 Gram.mu
ziek; '8.00 Nieuws en weerberich
ten; 8.18 Orgelspel; 8.45 Voor de
huisvrouw; 8.55 Gram.muziek;
Vpro: 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld
causerie; 10.05 Morgenwijding;
Vara: 10.20 Voor de arbeiders in
de continubedrijven; 11.35 Bariton
en piano; 12.00 Gramofoonmuz.;
12.30 Land- en tuinbouwmede-
delingen; 12.33 Metropole orkest;
13.00 Nieuws; 1315 Kleine zonden,
hoorspel; 13.30 Dansmuziek; 14.10
Filmprogramma; 14.30 Gronings
programma; 14.55 Arbeidersmuz.-
vereniging; 15.20 Reportage voet
balwedstrijd Nederland-Finland;
17.20 Voor de jeugd; 18.00 Nieuws
18.15 Vara-Varia; 18.20 Lichte
muziek: 18.40 Regeringsuitzending
Zoeklicht op de Westerse defen
sie; 19.00 Artistieke staalkaart;
Vpro; 19.30 Passepartout, causerie
19.40 Het oude testament in deze
tijd, causerie; 19.55 Deze week,
causerie; Vara: 20.00 Nieuws; 20.05
Actualiteiten; 20.15 Gev. progr.;
21.15 Weense muziek; 21.45 Soc.
commentaar: 22.00 Fanfare-or
kesten; 22.30 Onder de pannen,
hoorspel; 22.50 Gram.muziek;
23.00 Nieuws; 23.1524.00 Gram.
muziek.
Tijdens de jaarvergadering van het Koninklijk Nederlands
Landbouwcomité, die in Den Haag is gehouden, heelt de voor
zitter van het comité, ir. C. S. Knottnerus, ernstige bezwaren
geopperd tegen het huidige landbouwbeleid. Hij protesteerde
tegen de landbouwpolitiek op korte termijn, omdat de landbouw
z.i. behoefte heeft aan een beleid, dat voor een reeks van jaren
is uitgestippeld.
Hij tekende protest aan tegen
het feit dat minister Mansholt
niet met de georganiseerde land
bouw over de nieuwe begroting
noch over de methode van prijs
garantie voor de melk heeft ge
sproken.
Spreker kon instemmen met de
verdeling van landbouwproduc
ten in drie categorieën, mits in
de categorie van vastgestelde prij
zen de basisproducten van in
Nederland gangbare bedrjjfstypen
vallen, nl. melk, vlees, eieren,
tarwe, suikerbieten, aardappelen
en enige basisproducten voor de
tuinbouw.
In de tweede categorie zouden
dan tijdelijk die producten uit
genoemde groep kunnen worden
opgenomen, waarvan de regering
meent dat zij te grote prijs-
schommelingen niet kan aan
vaarden. Alle andere producten
zouden dan in de derde categorie
worden ondergebracht.
De thans voorgestane regeling,
om voor producten, waarvoor de
'regering in het belang van de
consumptie geen maatregelen
nodig acht, slechts de productie
prijs („kale kostprijs") te garan
deren, achtte ir. Knottnerus on
aanvaardbaar.
Spreker ontwikkelde bezwaren
tegen de oudedagsvoorziening
27 OCTOBER;
Vigiliedag van Simon
en judas
Ofschoon de luister van
het Christus Koningfeest de
gedachtenis van de apostelen
Simon en Judas naar Maan
dag heeft verplaatst, is de
vigiliedag, die al van ouds
voor iedere aposteldag staat,
op de eigenlijke datum ge
bleven. En zo wordt vandaag
in het misformulier een
schijnwerper gezet op deze
twee apostelen, die vol ijver
streden tegen de dwaling.
En niet als zachte heelmees
ters maar als strenge rech
ters, die niet schroomden om
te zeggen waar het op stond.
Weet hoe Judas de dwaal
leraars noemde? „Schand
vlekken op uw liefdemalen;
wolken zonder water voort
gestuwd door de wind,
woeste golven der zee die
hun eigen schande opspat
ten". Dat was taal die de
goeden waardeerden! Waar
om zijn wij dan dikwijls ge-
ergerd als een of andere
predikant wat te straf de
slechte toestanden schildert
of wat te fel tegenstanders
te lijf gaat? Leert het gedrag
van Simon en Judas niet dat
dit nodig is?
IN DESERTO
door fondsvorming. Sociale voor
zieningen kunnen volgens spreker
slechts effectvol zijn, als de pro
ductie even groot blijft, hetgeen
betekent dat de productie moet
worden opgevoerd. Een tweede
weg is gezamenlijke consumptie
beperking.
Hoewel hij uitkering van wacht
geld en werkloosheidssteun on
ontbeerlijk achtte, noemde spre
ker het onjuist om seizoenbedrij-
ven in dit opzicht met premies
zwaarder te belasten. Het wets
ontwerp voor wachtgeld- en
werkloosheidsregeling voldoet dan
ook naar sprekers mening niet
aan de eisen.
Spreker vroeg ten aanzien van
productie en afzet een goed ge
coördineerd beleid, waarbij de
invloed van het landbouwbedrijfs-
leven op de handelspolitiek ver
groot zou moeten worden.
Na ir. Knottnerus sprak ir. J.
S. Keyser, directeur van de Coöp.
Centrale Raiffeissenbank te
Utrecht, over investering en
financiering.
Hii legde er de nadruk op, dat
de standsorganisaties van boeren
en tuinders hun invloed zullen
moeten laten gelden, opdat het
monetaire en fiscale beleid van
de overheid in harmonie blijft
met een landbouwpolitiek, die oo
gezonde uitbreiding en intensi
vering van de productie en even
eens op rationele verwerking en
afzet van de voortbrengselen is
gericht.
werd de republiek uitgeroepen en
vluchtten de koning en zijn moe
der naar Engeland, waar Manoël
in 1932 overleed.
Na zijn dood vestigde ex-konin-
gin Amelia zich in Versailles.
Haar stoffelijk overschot zal
naar Portugal worden overge
bracht, waar het zal rusten in de
Koninklijke graftombe, naast dat
van haar echtgenoot.
Het Koningin Wilhelminafonds
heeft op advies van de Centrale
Commissie voor de Kankerbestrij
ding, de volgende bedragen be
schikbaar gesteld:
Aan het Rotterdams Radio-the
rapeutisch Instituut f 40.000.
voor de aankoop van radium en
radioactief kobalt;
Aan het Nederlands Kankerin
stituut te Amsterdam f 16.400.
voor de eerste inrichting van een
Centraal Kankerregister, waarin
geleidelijk aan alle gegevens be
treffende de behandeling van
kankerpatiënten in Nederland
zullen worden verwerkt.
Over de inrichting van centra
voor de kankerbestrijding aan de
Universiteitsklinieken zullen bin
nenkort mededelingen worden
gedaan.
heeft gisteren een kleine brand
gewoed in een kelder van het
Binnengasthuis in A'dam. Het
vuur werd snel bedwongen.
heeft eveneens brand gewoed in
een lading kapok aan boord van
het s.s. „Ampenan" van de Kon.
Rott. Lloyd op weg van Soera-
baja naar New York. Het vuur
werd geblust maar een onderlig
gende lading copra begon te
broeien en werd gedeeltelijk in
Tandjong Priok gelost
is gisteren de 20-jarige mej. Else
Boonstra in Rotterdam onder een
aanhangwagen gekomen en op
slag gedood
is in Zuid-Afrika overleden prof.
dr. J. C. v. d. Horst, hoofd van de
Zoölogie aan de Universiteit van
de Witwatersrand.
is de garnizoenscommandant van
Amsterdam, kolonel B. A. de
Veer benoemd tot militair atta
che te Brussel
houdt de A'damse politic een
razzia op fietsen die worden neer
gezet op plaatsen waar dat ver
boden is, o.a. tegen brugleuningen
en op de Grimburgwal, waar zij
de passage van G.G.D. auto's
voortdurend belemmerden
Alaska-ulsters
Royale reisulsters van
zuiver wollen Engelse
flausch in moderne kleu
ren en dessins. Een top
prestatie van goed vak
manschap. 99.75
Colbert
Costuums
van zuiver wollen kam-
garen, 2-rij model
Demi-saisons
in originele Schotse
Harris-lweed 99—
Herensportjekkers
met alpaca kraag en teddy
voering, Il-rij model met
lederen knopen
met prachtige bontkraag
en echte bontvoering,
II-rij model met lederen
knopen, in luxe uitvoe
ring 99—
Tinneroy
Sportpantalons
met elastieken band en
extra hor-
logezakje 9. 5
Sportcombinatie. Ook dit Najaar brengen wij een
rijke collectie Sportcolberts en Sportpantalons.
Beter.... en stukken goedkoper!
AMSTERDAM DEN HAAG - ROTTERDAM
GRONINGEN - LEEUWARDEN - UTRECHT - LEIDEN
HAARLEM - ARNHEM NIJMEGEN - EINDHOVEN
X-
LET OP ONZE
(/ofye*tde.
AANBIEDING I
's-GRAVENHAGE De commissie van rapporteurs uit de Tweede
Kamer heeft na het uitkomen van de Memorie van Antwoord
over het Wetsontwerp Toezicht Credietwezen nog mondeling over-
leg gepleegd met de Minister van Financiën. Het verslag van dit
overleg is thans gepubliceerd.
Advertentie
Geneesmiddel tegen
huidaandoeningen. I
"Doet de jeuk bedaren en I
doodt de ziektekiemen, zodat
de huid zich kan herstellen.
Zoals bekend was er tussen de
regering en de Ned. Vereniging
van Bankiers verschil van me
ning gerezen óver de vraag welk
deel van de regeling tijdelijk en
welk deel blijvend zou zijn. De
regering wilde in de blijvende
regeling ook een stuk sociaal-
economisch toezicht zien opgeno
men, terwfjl de bankiers zich op
het standpunt stelden, dat het
gehele sociaal-economisch toe
zicht slechts voor abnormale om
standigheden aanvaardbaar is.
Wat dit laatste betreft, wenst
de Minister beslist niet aan de
verlangens van de bankiers tege
moet te komen. De bankiers lie
ten hun standpunt niet los en
derhalve heeft de Minister bij
nota van wijzigingen voorgesteld
de quantitati'eve controle blij vend
en de qualitatieve controle tijde
lijk te maken. Het fundamentele
verschil tussen het bedrijfsleven
en de regering ligt hierin, dat de
bankiers slechts een blijvend so
ciaal-economisch toezicht wensen
door middel van disconto en
open-marktpolitiek, bevoegdhe
den, die reeds zijn opgenomen
in de Bankwet 1948, terwijl de
regering als blijvend instrument
daarenboven nog de mogelijkheid
van credietrestrictie wenst te
kunnen hanteren.
Op vragen van enige leden
der commissie betreffende de
urgentie van het ontwerp deelde
de minister mede, dat de urgentie
in hoofdzaak geldt voor de be
voegdheden. betrekking hebbend
op het bedrijfs-economisch toe
zicht.
Wat de termijn betreft, gedu
rende welke de wet zal werken,
werd door enige leden het tijd
stip van 1 Januari 1955 genoemd,
dat thans reeds in het gewijzigde
ontwerp is aangehouden voor de
quantitatieve controle.
De minister besloot met er op
te wijzen, dat periodieke revisie
van de krachtens artikel 10 ge
geven voorschriften gewenst zal
zijn. In lid 1 is reeds de bepaling
opgenomen, dat zij nimmer lan
ger zullen kunnen gelden dan 'n
jaar. Desgewenst zal men t.z.t.
ook het blanco karakter van de
volmacht tot wijziging dezer
voorschriften opnieuw kunnen
bezien.
De minister achtte het niet on
mogelijk, dat de Nederlandse
Spaarbankbond, de Vereniging
voor de Effectenhandel en enkele
andere organisaties zich zo zul
len ontwikkelen, dat het bedrijfs
economisch toezicht daaraan ge
heel kan worden overgelaten. De
Bankwet 1948 draagt het bedrijfs
economisch toezicht evenwel op
aan de Nederlandse Bank, welke
dit weliswaar weer kan delege
ren, doch op deze wijze komt een
andere constructie tot stand dan
od grond van de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie. Wil men
deze laatste tot stand brengen
dan zal men de Bankwet moeten
wijzigen.
Volgens de minister kan tegen
de procedure een gehele reeks
van bezwaren worden aange
voerd. De minister verklaarde
zich echter uiteraard bereid de
van de zijde der commissie ge
maakte opmerkingen te overwe
gen.
Enige leden bleven er op aan:
dringen de Raad van State bii
de beroepsprocedurein te scha
kelen.
Daar bleek, dat de meerder
heid der commissie hieraan de
voorkeur geeft, verklaarde de
minister zich gaarne bereid dit
punt in nadere overweging te
nemen.
CANADA NIET NAAR
STRAATSBURG
„tijd- en energieverspilling"
OTTAWA (KNP) Het Cana
dese parlement zal waarschijnlijk
geen waarnemers zenden naar de
vergadering van de Raad van
Europa, welke op 15 October te
Straatsburg is begonnen. Het
heeft daartoe wel een uitnodiging
ontvangen. Het bulletin van het
Canadese Ministerie van Buiten
landse Zaken „External Affairs"
verklaart bovendien, dat Canada
naar alle waarschijnlijkheid niet
zal overwegen om lid te worden
van de Raad van Europa, tenzij
de procedure wordt gewijzigd.
Het bulletin wijst er op, dat veel
tijd en energie van de Assemblee
wordt verspild door de grote
massa's papier, die de leden steeds
weer produceren.
NOVELLE BEKROOND
VOOR BOEKENWEEK 1952
'AMSTERDAM. Aan de jaar
lijkse novelle-prijsvraag van de
Commissie voor de Propaganda
van het Nederlandse Boek hebben
ditmaal 34 schrijvers deelgeno
men. De bekroonde novelle, die
gedurende de Boekenweek 1952
van 23 Febr. tot 5 Maart
als geschenk zal worden uitge
reikt, is getiteld „Insecten in
plastic" en werd ingezonden on
der motto „De zachte onordelijk
heid".
De jury bestond uit Hella S.
Haasse, Antoon 'Coolen, Ben
Stroman, Dr. Garmt Stuiveling
en drie leden van de Commissie
voor de Propaganda; de heren
Chr. Leeflang, F. J. Dupont en
P. J. Venemans.
Advertentie
op t« knappen I
ONGELDIGE POSTZEGELS
KUNNEN WORDEN
INGERUILD
Bij het publiek nog voorhanden
gave en ongeschonden postzegels
met de beeltenis van H. M. de
Koningin Wilhelmina van het
type Hartz (uitgifte 1947) als
mede briefkaarten en andere
postwaarden voorzien van een
daarmede overeenkomende zegel-
afdruk, die sinds 1 October voor
de frankering waardeloos zijn,
kunnen tot en met 31 Januari
1952 op de postinrichtingen wor
den omgeruild tegen zegels enz.
van de gangbare soort.
NOG ZES DAGEN duurt de October(Rozenkrans)maand.
Nog zes dagen het bidden van de Rozenkrans, in het gezin
of in de kerk, volhouden! En dat vooral om de intenties,
welke Z.H. de Paus heeft aangegeven. Voor de vrede in
de wereld, om „de dreiging van nieuwe bloedige conflic
ten af te wenden en de vloed van vervolgingen te tempe
ren, om de zielen van de kinderen te ontrukken aan de
schandelijke campagne der godlozen". Het gebed, vooral
van het bidden van de Rozenkrans, kan hier uitkomst
brengen.
FEUILLETON
53.
U kunt dadelijk met uw werk
beginnen."
Oemar keek de man. die zich
zo onverwachts als ziin chef had
opgeworpen, aan.
De kleine Jap had het gewone
ondoorgrondeliik-glimlachende
gezicht van zijn ras. dat de indi
viduen niet onderscheidt, maar
ze als massa-oplaag afstempelt.
Toch had hii twee oersoonliike
kenmerken. die Oemar hii
nauwkeuriger beschouwing op
vielen; ziin mooi-verzorgdp han
den en de bruine ogen achter
de schuine oogspleten. De han
den waren klein en slank, met
lange, gevoelige vingers als de
handen van een vrouw. Ziin
ogen waren amandelvormig en
hadden een wonderlijk kinder
lijke uitdrukking.
Terwiil Oemar hem van ter
zijde opnam, had de majoor ge
beld Een soldaat opende de
deur en sprong in de houding.
Het was alsof hii door een veer
in beweging werd gebracht. De
majoor beet hem een bevel toe.
Met een komieke trippelende
draai maakte de soldaat rechts
omkeert en verdween.
„Verhoor van een Hollander."
vertrouwde de kleine Japanner
Oemar toe. „Hii beweert niet te
weten, waar het sportvliegtuig
van ziin werkgever is gebleven.
Ik denk dat het toestel verstopt
is. maar misschien spreekt hii
de waarheid. Ik hoop, dat u het
aan hem kunt zien."
Toen hii weer belde, brachten
twee soldaten een jongen bin
nen. wiens armen op ziin rug
waren gebonden. Het was een
knaap van een jaar of zeventien,
die waarschijnlijk monteur ol
mecaniciën was, want hij droeg
een blauwe werkbroek met een
dot poetskatoen in één der zak
ken. Hii klemde de lippen op
een maar in ziin ogen blonk
de' angst. De twep soldaten ble
ven naast hem staan. Majoor
Pamoi begon met 'het verhoor.
„Zeg hem, dat ik weet. dat
het vliegtuig ergens is verbor
gen en dat ik hem opdraag mii
te zeggen, waar het is,"
Oemar vertaalde het en de
jongen kreeg een kleur
„Het vliegtuig is door de
Nederlandse militairen gevor
derd en die zijn er mee wegge
vlogen." antwoordde hii.
..Dat heeft hii bii ziin aanhou
ding ook gezegd, maar ik geloof
het niet." zei de majoor, toen
Oemar het antwoord had over
gebracht. .Zeg hem dat 'hii één
minuut kriigt om mij de waar
heid te zeggen en dat ik hem
anders zal dwingen."
De jongen slikte zenuwachtig,
maar bleef bii ziin antwoord.
De Japanner stond langzaam
uit ziin stoel op en kwam naar
hem toe. Hij nam van één der
soldaten diens baionet uit de
gordel er» gaf de knaap plotse
ling twee harde slagen met de
platte kant van het wapen. Een
luide gil weerklonk en op elke
wang tekende zich een brede
blauw-rode striem af.
De kleine officier keek onbe
wogen toe. hoe de iongen vóór
hem streed tegen ziin tranen er»
ziin angst. Toen wendde hii zich
rustig tot de tolk:
„Zeg F*m dat het werkelijk
véél verstandiger is, als hii mii
nu de waarheid zegt."
Oemar was niet voorbereid
geweest op deze brute opening
van een verhoor. Hij had be-
dretSineen verwacht en gebul
der, pogingen de blanke knaap
te intimideren. Toen de venij
nige slagen vielen, was hii net
zo geschrokken als de jongen
zelf. Een ogenblik welde in hem
de gedachte op. dat dit gemeen
was en dat hii hiertegen moest
protesteren Het. was laf om een
geboeide gevangene te slaan.
Bovendien was deze iongen geen
misdadiger. Hii was nog een
kind. een angstige knaap, die
ziin patroon niet wilde verraden.
Maar toen dacht hii aan de
minachting, die de blanken zo
vaak voor ziin volk hadden.
Diep in ziin ziel bloedde nog de
wond, die een blanke vrouw
hem had toegebracht omdat ze
niet, met eer» kleurling kon
trouwen; een wond die bleef
smarten, omdat in de striid tus
sen liefde en haat het helend
weefsel van de tiid telkens weer
werd opengescheurd. In zijn
oren klonk nóg Van der Graaffs
smalende belediging: ..Jullie god
Allah er» ziin negerhemel!"
Oemar keek naar de iongen.
die met angstige ogen van de
Japanner naar hem zag. Een
blanke, smekend tussen aeel en
bruin! Altiid waren de blanken
hooghartig geweest. Ze konden
bruut ziin of vriendelijk, maar
ze voelden zich vanzelfsprekend
de meerderen van de kleurlin
gen. Niet hun karakter of ken
nis. maar hun huidkleur teken
de hen als een hogere klasse Zo
was het altijd geweest. Mis
schien werd het nu y anders.
Misschien zouden de gesmade
kleurlingen nu het recht nemen
om in hun eigen huidkleur de
kleur der meerderen te zien en
zouden de blanken de minderen
worden. Hii keek naar de ge
vangene, die machteloos en ver
nederd tussen de soldaten stond.
Het vertrokken gelaat van de
.iongen had nog de vage rondin
gen der jeugd. Oemar trachtte
zich voor te stellen, hop hii er
later als man. zou uitzien. In
zijn herinnering gloeide een
rood. vijandig gezicht. Hii keëk
scherp naar het knapengezicht.
Die onbestemde trekken kon
den uitgroeien tot dat gehate
beeld.
De stem van majoor Pamoi
drong tot Oemar door en hii
snauwde de knaap de vertaalde
bedreiging toe
Het zaad. dat door toean Van
der Graaf was uitgestrooid,
droeg vruchten.
De Japanner wachtte rustig
op antwoord. Toen de jongen
bleef zwijgen, gaf hii de sol
daten een wenk. Zonder woede,
maar met beroepmatige ruwheid
grepen ze de knaap beet en
sleurden hem naar een tafel. Ze
moesten dat werk gewend ziin,
want ieder kende ziin eigen
aandeel er in. (Wordt vervolgd
