Strijdt met hoofd, hart en hand voor vrijheid van het Friese volk Nederland tóch bereid tot overleg over Nieuw-Guinea Tóch 'n hogere broodprijs? Weldra 60.000 emigranten per jaar? FEITEN UGBLAD VOOR ALKMAAR GELIJK RECHT voor ieder, ook voor een klein volk Goed nieuws van heden EN OMGEVING Friezen protesteren in Leeuwarden Mossadeq ontvangen als een held Bakkers kwamen in 't geweer Vandaag begint NAVO-conferentie Zware ontploffing te Kopenhagen Slechts 25 pet. is katholiek Komen Belgen te laat in Rotterdam? Engelse nota aan Egypte Nationale leningen voor woningbouw Rusland waarschuwt Midden-Oosten Nieuw Abonnementsprijs f 5,30 per kwartaaT, f 1.77 per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief per iditie 16 ct. per m.m., minimum f 2,50; In alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.——; familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke korting. Directeur: E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties: Noorderbank, Nederl. Credietbank HET FEIT Buiten God is 't nergens veilig. (Vondel) Zaterdag 24 November 1951 46e jaargang 12332 Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, tel, 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52» teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52. teL 459 K 2240 DE SCHIP BREUKELINGEN VAN DE „STEINBUTT" De 22 opvarenden van de „Steinbutt" die bij Terschelling op een mijn is ge lopen en gezonken, werden door de Brandarisgered en naar de haven van Terschelling overgebracht. _i 12„on o DJAKARTA (A.P.). Volgens het agentschap Antara heeft Ne derland er in toegestemd, dat het probleem Nieuw-Guinea geplaatst wordt op de agenda van de a.s. Nederlands-Indonesische bespre kingen in den Haag. Dit besluit komt hier als een verrassing. An tara heeft het vernomen van vice- premier Soewirjo. Vrijdag is de Indonesische regering er officieel van in kennis gesteld. Het Nederlandse besluit heeft politieke waarnemers in Djakarta verrast omdat Nederland tot nu toe heeft verkondigd, dat een be spreking van het probleem Nieuw Guinea geen nut had, aangezien de partijen lijnrecht tegenover elkaar staan. Van betrouwbare zijde wordt inmiddels vernomen, dat de Indo- BIJ DE BEHANDELING van de begroting van Binnenlandse Zaken, welke nu aan de orde is in de Tweede Kamer, zal er ook wel weer een en ander ge zegd worden over de befaamde financiële verhouding tussen het Rijk en de gemeenten, maar bij „een en ander" zal het wel blij ven. Want zoals men weet, is de wet op de verlenging van de noodregeling op dit punt onlangs in de Tweede Kamer aan de orde geweest en slechts ten dele is aan dierbare wensen van de gemeen ten voldaan. Toch was er een toezegging van de minister van Financiën, met betrekking tot de uitkering uit het Gemeentefonds. De gemeenten zouden die uit kering krijgen tot een hoogte van 135%. Dat was, in verband met verschillende omstandigheden en nu het Rijk meende, met het oog op de financiële toestand, niet méér te kunnen doen voor andere uitkeringen, niet bevredigend. Op grond nu van dringende wensen uit de Kamer en aan hangig gemaakte amendementen, deed minister Lieftinck de toe zegging, dat de gemeenten zou den kunnen rekenen op een na- uitkering van 5% boven die 135% over het jaar 1949, terwijl de mogelijkheid, dat ook 5% gege ven zou worden over 1948, niet werd uitgesloten. Om die toezeg ging nog even vast te leggen, zijn daarna in de bewuste Ka merzitting twee amendementen aangenomen, doch er bleef bij de gemeentebesturen nog twijfel be staan, of de gemeenten inderdaad over 1948 en 1949 op die uitke ringen zouden kunnen rekenen. Uit een bericht in het. „Handels blad" mag thans echter worden afgeleid, dat de minister van Fi nanciën zijn toezegging inderdaad gestand zal doen, zowel wat be treft 1949 als over 1948. Indien dit juist is de Haagse redac teur van genoemd blad zegt dit „uit officiële bron" te hebben dan mag het goed nieuws voor de gemeenten worden genoemd, Het betekent immers, dat de gemeenten over de jaren 1948 en va.n hun held volkomen 1949 een extra-uitkering uit het n"n beheersing verloren, buider- gemeentefonds zullen ontvangen a®n achter de politie-afzettine-: van 5%, boven het uitkeringsbe drag van 135%. Misschien zal mi nister Teulings, die op het ogen blik als minister van Binnen landse Zaken ad interim, deze en andere zaken met de Tweede Ka mer behandelt, in de komende uren door een definitieve mede deling alle twijfel, welke nog mocht bestaan, kunnen wegne men. EngelandOostenrijk LONDEN (A.P.) Voor de grote match EngelandOostenrijk op a.s. Woensdag in het Wembley Stadion, zijn alle 100.000 plaatsen uitverkocht. De ontvangsten be dragen rond 25.000 pona. BLOEMEN EN VERZEN TEHERAN (A.P.). Premier dr. Mossadeq is Vrijdag bij zijn terugkeer in Perzië als een held ontvangen. 250.000 mensen juich ten de premier toe, toen hij uit het speciale Egyptische toestel stapte. Grote hoeveelheden bloe men werden naar het vliegtuig gebracht, terwijl Perzische dich ters via de versterkersinstallatie verzen opzegden, welke ter ere van de premier zijn geschreven. Tienduizenden Perzen, die bij het zien van hun held volkomen verloren, bulder- _e politie-af zetting: „Lang leve Mossadeq". .De premier zwaaide toen hij uit het vliegtuig stapte en ver loor blijkbaar bijna het bewust zijn. Hij werd opgevangen door de minister van Binnenlandse Za ken die hem de trap afleidde. WEER „NEEN" VOOR PIECK BONN (A.P.). De West-Duit se president Theodor Heuss heeft Vrijdag een tweede voorstel van de president van de Russische zone, Wilhelm Pieck, betreffende de hereniging van Duitsland, af gewezen. Hij verklaarde niet de moeite te zullen nemen om op de brief van Pieck te antwoorden omdat deze geen nieuwe gezichts punten bevat. In bakkerskringen is grote op schudding ontstaan rond het be richt dat van overheidszijde geen wijziging zal worden gebracht in het beleid t.a.v. prijs en samen stelling van het volksbrood. Het is velen onduidelijk hoe er een ambtelijke uitspraak kan zijn ge daan, dat er geen verandering in de prijs zal komen, terwijl er nog steeds geen ministeriële be slissing daarover is gevallen. De zaak is indertijd naar de Middenstandscommissie uit de Tweede Kamer verwezen voor nader overleg met de regering en zou ook in de Raad voor economi sche aangelegenheden uit de mi nisterraad moeten worden be- bezoekt. handeld. Tegen de recente uit spraak is o.a. door de Katholieke Bakkerspatroonsbond protest aan getekend. De bakkers menen, dat ten minste aan de kern van hun wen sen: een verkoopsprijs voor volks brood gelijk aan de kostprijs daarvan, moet worden tegemoet gekomen. Momenteel wordt op ieder volksbrood gemiddeld ruim een cent verlies geleden. En werd voorheen enige compensatie gevonden in de verkoop van an dere broodsoorten de verhou ding was half om half momen teel is echter het verbruik van volksbrood tot 60 pet. van het totaal gestegen, terwijl de pro ductiekosten bovendien omhoog zijn gegaan. Tal van bakkerijen zijn dan ook al in een benarde positie geraakt. De bakkers hopen op een gunstiger beslissing als minister Mansholt terug is uit Rome, waar hij de bijeenkomst van de Wereldvoedselorganisatie nesische regering plannen bestu deert om spoedig West- Nieuw-Guinea tot Indonesische provincie te proclameren, waar van het bestuur zijn zetel in Dja karta zou hebben. ROME. Vandaag begint te Rome de zitting van de Raad van ministers der Noord-Atlantische Verdragslandert, welke vier dagen zal duren en de grootste verga dering totnogtoe is van de leiders van het Atlantische Pact poli tieke, militaire en financiële. Vele ministers zijn reeds aange komen. Op het vliegveld van Rome en de voornaamste spoor wegstations staan erewachten op gesteld en er is een sterke poli tiemacht op de been. De eigenlijke werkzaamheden zullen pas Maandag beginnen. De generaal Eisenhower en Grün- ther en Averell Harriman zullen op die dag hun rapporten in dienen. KOPENHAGEN (A.F.P.) In een wapenopslagplaats van de Deense marinebasis te Kopenha gen heeft zich Vrijdagavond een zware ontploffing voorgedaan, die zou zijn veroorzaakt door brand bij een voorraad mijnen. Tot nog toe zijn zestien doden geborgen. Meer dan honderd per sonen werden gewond. De ontploffing was zo hevig, dat op dertig kilometer afstand te Malmö in Zweden mensen uit hun bed geslingerd werden. In Kopenhagen werd een man op een kilometer afstand gewond door rondvliegende brokken. Der tig brandweerwagens waren bin nen een half uur ter plaatse. Een tweede bra*d die even na half twaalf uitbrak was om een uur geblust. FUSIE AUSTIN—MORRIS LONDEN. De twee grootste Engelse automobielmaatschappijen Morris en Austin, zullen een fusie aangaan. De 74-jarige lord Nuffield, stichter van de Morris-maatschap pij wordt president-commissaris van de nieuwe Holding Company, die een kapitaal van 5 millioen pond sterling krijgt. Directeur wordt Leonard Lord, thans direc teur van Austin. Tot fusie werd besloten, daar gemeenschappelijk beheer een meer efficiente productie mogelijk maakt. (Van onze redacteur) Aangenomen mag worden dat weldra en gedurende ongeveer 20 jaar rond 60.000 Nederlanders per jaar zullen emigreren, waarmede een belangrijke bijdrage zal worden geleverd in de oplossing van de moeilijkheden die voortspruiten uit de bevol kingsdichtheid van Nederland n.l. 300 per vierk. kilometer. Met een bevolkingsgroei van 92.2 in de laatste halve eeuw, staat Nederland bij de West-Europese landen ver bovenaan. Zelfs werd berekend, dat Nederland over 5 jaar 538.000 mensen meer zou moeten voeden en in 1980 zelfs 2.367.000 meer. Naast industrialisatie, kan alleen emigratie oplossing brengen en de belangstelling voor de trek naar andere wereld delen, neemt thans sprongsgewijs toe. Deze gegevens verschafte de heer C. A. Korndörffer van het Commissariaat voor Emigratie op een persconferentie te Zwolle. De voornaamste motieven om te emigreren liggen in de zorg voor een toekomst voor het nageslacht, angst voor oorlog en in de hori zonkoorts het verlangen om over de greps te gaan welke de eeuwen door een karaktertrek van de Nederlanders is geweest. De samenvloeiing van de particu liere stichting Landverhuizing met het Commissariaat voor Emi gratie in de Dienst voor Emigra tie wordt thans wettelijk voorbe reid. Niettemin zijn de verhou dingen met de particuliere orga nen zo gegroeid, dat van-een goed geleide emigratie kan gesproken worden. Emigreerden in 1946 en 1947 enkele tientallen Nederlanders naar andere werelddelen, thans moet reeds rekening gehouden worden met een jaarlijkse emi gratie van niet minder dan 60.000 Nederlanders naar Canada, Australië, Nieuw Zeeland, Zuid- Afrika en de latijns sprekende Z.-Amerikaanse landen. Of dit getal bereikt zal worden, is uit sluitend een kwestie van ver- voersmogelijkheid per schip en door de lucht. Canada is het belangrijkste emigratieland. Australië volgt op de voet. De gelegenheid tot aan melding die onlangs werd stop gezet, zal zeer binnenkort weer worden opengesteld. In 1950 leverde Groningen 1227 emigranten, Friesland 1921, Dren te 910, Overijsel 1114, Gelderland 1643, Ütrecht 1036, Noord Holland 4510, Z. Holland 5762, Nd. Bra bant 2188, Zeeland 311 en Lim burg 708. Na de oorlog emigreerden 71.584 Nederlanders waarvan 17.760 of wel 24.8 pet. Katholiek; 19.384 of 27.1 pet. Ned. Herv., 19.261 of 26.9 pet. Geref., 3.373 of 4.7 pet. overige godsdiensten en 11.806 of 16.5 pet. zonder enige gods dienst. Het percentage mislukkelingen, dat niet nauwkeurig bepaald kan worden, is gering. Er wordt ge raamd dat 3 pet. van de emigran ten terugkeert naar het vader land, dan wel verpaupert. Was er enkele jaren geleden slechts sprake van emigratie ten behoeve van de landbouw, tegen woordig gaan er evenveel indus trie- en ambachtswerkers naar andere werelddelen. Het huisves tingsprobleem speelt een voor name rol. In massa worden thans in ons land echter woningen ge bouwd die elke emigrant kan meenemen en die voldoen aan elders bestaande voorwaarden. Zo worden thans voor rekening van een Nieuw Zeelandse onderne ming bij Kuipers te Nunspeet volledig ingerichte woningen ge maakt. (Van onze redacteur) LEEUWARDEN. Tweemaal werd er gisteravond in Zalen Schaaf te Leeuwarden een openbare protestbijeenkomst gehou den uitgaande van de Ried fan de Fryske Biweging, IriStriidboun „Fryslan Frij" en de Fryske Foriening foar in Federael Europa. Beide keren waren de zalen, waarin men twaalfhonderd mensen kan bergen stampvol en vele honderden moesten teleurgesteld worden, omdat er absoluut geen plaats meer was. Boven de ingang prijkte in fel schijnwerperlicht de Friese vlag en ook van vele huizen in de omgeving wapperde de vlag met de plompeblêdden. Ook in de zalen vormde de vlag het decoratieve element en boven het podium kon men op een spandoek lezen: Gelijk recht voor ieder, ook voor een klein vol'k. alles wat Nederlander in mij is, is verontwaardigd over al wat hier tegen de Friezen is geschied. Alles wat in mij leeft aan demo cratische overtuiging en liefde, dwingt mij te spreken, aldus de heer Scheps. Spr. had de laatste dagen veel gedacht aan het probleem der Sudeten-Duitsers en herinnerde er aan, wat Jan Massaryk gezegd moet hebben: Zijn dan mijn land genoten gek geworden? Spr. heeft zich afgevraagd of dan de Nederlanders gek geworden zijn om zo te handelen. Of iemand, zo merkte hij onder grote bijval op, straatveger of dierenarts is, doet niet ter zake. Indien Friesland zijn eigen taal spreken wil, waar ter wereld haalt dan een kantonrechter het recht vandaan iemand zo te be handelen? De grootste beledi ging aan mr. Wolther is niet toe gebracht door Fedde Schurer: dat heeft hij zelf gedaan. Sommige Hollanders weten alleen maar te spreken over de rechten van de Het woord van het Friese volk. De heer E. B. Folkertsma sprak over het woord van het Friese volk en bestreed, dat het artikel van Fedde Schurer beledigend was. Het was niet vriendelijk in alles. Het was een fel, scherp en soms wreed woord, maar een woord, dat boven het peil van belediging uitkwam. Spr. maakte vergelijkingen met de woorden van prof. Gerretson: fel, harts tochtelijk, maar zonder beledi ging; van dr. Kuyper, wiens te genstanders er wel eens ongena dig afkwamen en van Groen van Prinsterer, die er veertig jaren lang zijn volk en zijn tegenstan ders mede geeselde. Was dat be lediging? vroeg spr. Zijn zij voor de rechter gesleept? Leest de gedichten en strijdschriften van Bilderdijk: hij had een abonne ment op de rechtbank kunnen hebben. Spr. laakte vervolgens de lakse houding van het Friese volk, welke tot vernedering heeft ge leid. Wij noemen ons vrije Frie zen, maar maken ons vaak tot lakei. Deze bijeenkomst had niet nodig moeten zijn. Het is allemaal en in de eerste plaats onze eigen schuld. Dat moeten we hieruit leren. We hebben nodig dat we allereerst onze eigen taal hoog houden, dat wij trouw zijn aan het woord. Het fatsoen van het Friese volk. De heer J. Piebenga sprak over het fatsoen van het Friese volk. Als wij onze taal niet als min derwaardig willen laten beschou wen, als we zeggen, dat we in Friesland onze eigen rechten heb ben, als we zeggen, dat Hollan ders hier hun rechten maar ook hun plichten hebben, als wij onze taal niet willen laten degraderen, als wij, als Friezen, willen leven en niet als Hollanders sterven, dan zijn we onfatsoenlijk. Met voorbeelden uit het verleden haalde spr. aan dat de Friezen toen reeds als rebellen beschouwd werden: „Kort, rauw en ruig, dwarse Friezen, niet op de hoog te van het doen en laten van hovelingen en edellieden". We zijn dit nu nog niet, zo zeide spr., en hopen dat het nooit zover komt. De heer J. H. Scheps, lid van de Tweede Kamer, in een begees terend betoog sprekende over de vrijheid van het Friese volk, ver telde, hoe verschillende personen hem de laatste dagen gezegd heb ben: waar bemoei je je als Hol lander mee? Is het niet waar, dat de Hollander meent, dat hij iets verstandigs zou kunnen zeggen temidden van het Friese volk? Merkwaardig is het, dat dit dan gezegd wordt door hen, die vol woede betogen, dat Friesland be hoort tot de Staat der Nederlan den en dat die extremisten maar eens een afstraffing moeten heb ben. Al wat in mij Hollander is, in de engste zin van het woord, en Hollander en de plichten van de Fries. En altijd hoort men dan dooddoeners als: wanneer komt er een tol bij Visvliet? Het Friese volk zal precies de zelfde rechten moeten hebben als de Hollanders, aldus spr., die op de noodzaak van het onderwijs in het Fries wees, ook in het belang van de ontwikkeling van Neder land. Wanneer men een volk zijn taal onthoudt, dan graaft men een kloof, zo diep, dat het gehele volksleven er in valt en vergaat. Spr. wilde met grote kracht protesteren tegen het gesol met de eed, welke uit eerbied voor de Almachtige zelf -door iedere Fries in zijn eigen taal zal moeten wor den afgelegd. De Staat der Ne derlanden wordt naar spr.'s me ning niet verarmd door een Fries Friesland, maar wel verrijkt. Door de heer Douwe Tamminga werd in z'n slotwoord dank ge bracht aan de Friese pers en het grote deel van de Hollandse pers, dat op objectieve wijze over deze kwestie heeft geschreven. DOUANE IS IN STAKING (Eigen bericht) In de Antwerpse haven en op het Brusselse vliegveld Meisbroek zijn de Belgische douaniers in een „stiptheidsstaking" gegaan om een regeling van vergoeding voor kleding en een accoord over het wekelijks verlof af te dwingen. Verwacht wordt, dat deze staking zich ook zal uitbreiden, tot de grensdouane, met voor de Belgen, die NederlandBelgië willen be zoeken, allerlei nare gevolgen. De automobilisten, die zeer vroeg op reis zijn gegaan, zullen misschien nog op tijd in Rotter dam arriveren, maar de anderen kunnen beter in hun wagen op Radio Brussel afstemmen, terwijl de zuurbevochten kaart waarde loos geworden is. Een vraag is nu maar: wat verkiezen de Bel- fische douanebeambten Zondag: et verkrijgen van hun rechten of rustig op hun stoel bij de wachtpost de radioreportage be luisteren? CAIRO (A.P.). Engeland heeft Egypte verantwoordelijk ge steld voor het verlies aan men senlevens en beschadiging van eigendommen in de zone van het Suez-kanaal sedert het verbreken van het EngelsEgyptische ver drag op 15 October. De vervanging van het beruchte Alkmaarse verkeersobstakel, de Friesebrug, door een nieuwe basculebrug zal eerlang een feit zijn. Men is reeds toe en de foto laat het zien aan de montage van het stalen brugdek van de nieuwe Friesebrug. 25 MILLIOEN LIRES heeft de Belgische regering beschikbaar gesteld voor de slachtoffers van de overstromingen in Italië (A.P.). DE OORLOG OP KOREA zal door de Verenigde Staten inten siever worden gevoerd indien de huidige wapenstilstandsbesprekin gen mislukken, aldus is ver klaard door generaal Hoyt Van- denberg (A.P.). EEN DIKKE MIST hangt boven de internationale luchthavens van Londen, waardoor de dien sten naar het vasteland. Noord- Amerika en het midden-oosten belemmerd worden (A.P.). Z.H. DE PAUS heeft Vrijdag op Castel Gandolfo de 300 afgevaar digden van het congres van de voedsel- en landbouworganisatie der Verenigde Naties in speciale audiëntie ontvangen. ALLE HANDELSCONCESSIES, die Rusland en Polen op grond van' het programma der weder kerige handelsovereenkomsten genieten, zijn door president Truman ingetrokken (A.C.). GEEN KRANT verscheen er gis teren in Dublin als gevolg van een staking van duizend trans portarbeiders bii de dagbladen van de Ierse hoofdstad (A.P.). JAN HEKMAN uit Winschoten afkomstig, die in ziin jeugd naar Amerika emigreerde en zich als banketbakker in Grand Rapids (Michigan) vestigde, is Vrijdag in de ouderdom van 65 .laar overleden, ziin banketbak kerij was uitgegroeid tot een millioenenzaak (A.P.). EEN RUSSISCH PROTEST is aan Washington overhandigd. Een Amerikaans vliegtuig zou de Siberische grens hebben ge schonden en d^ Russische lucht macht zou het vuur op het toe stellen hebben geopend. Te 's-Hertogenbosch heeft gis teravond minister In 't Veld als een der middelen om het tekort aan gelden voor de woningbouw in te lopen een nationale premie lening van honderd millioen gul den aangekondigd met kleinste coupures van f25. Daarnaast zal de mogelijkheid worden opengesteld in te schrij ven op een obligatie-woningbouw lening op een rentevoet van vier procent. De overwerkactie, die de vakbeweging wenst te beginnen en de spaaractie van de werk nemer van een kwartje per week met daarbij een kwartje van de werkgever, achtte de minister eveneens goede middelen. Alleen de laatstgenoemde actie zou reeds een bedrag van vijftig millioen per jaar betekenen. LONDEN (A.P.). Radio Mos kou heeft Vrijdag gemeld, dat de Sowjet-regering de landen van het Midden-Oosten heeft gewaar schuwd tegen deelneming aan de verwezenlijking van het Ameri kaans-Britse plan inzake de ver dediging van het Midden-Oosten. „Deelneming zou ernstige scha de toebrengen aan de tussen de landen van het Midden-Oosten en de Sowjet Unie bestaande be trekkingen In de uitzending werd meege deeld, dat Andrei A. Gromyko te Moskou de vertegenwoordigers van Egypte, Syrië, de Libanon, Irak en Israël nota's heeft over handigd en het standpunt van de Sowjet regering via Cairo aan de regeringen van Saoedie-Arabië en Yemen heeft doorgegeven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1951 | | pagina 1