Eerste lijnvlucht AMSTERDAM-TOKIO
Kotalla krijgt gratie
Van de winter via de tropen naar de winter
Heemwacht te Bergen roert de trom -
Maagdelijk duingebied bedreigd
BANDJIR OVER JAVA
i
l
BLOEMBOLLENVEILING
„West-Friesland", Bovenkarspel
WIE RAADT DE UITSLAG?
int6-8
Tokioeen moderne wereldstad
RADIO
Adres aan Gedeputeerde Staten
t D£ HALVE AARDOMTREK IN VEERTIG VLIEGUREN
Auto gleed van
de Afsluitdijk
Niet geheel toerekeningsvatbaar
1. Helder-H.V.C.
2. A.P.G.S.-Forward
3. Ripperda-Alkm. Boys
4. V.V.W.-St. George
5. Vios-Berdos
DE SPELREGELS
eerste prijs
tweede prijs
en drie prijzen van
ƒ5,00
ƒ2,50
ƒ1,00
door Leo Broeksmit
nbieding
45 ct
50 ct
er 50 ct
9en. 85 ct
|Crans!ei 29 ct
iring kaarsen
ris
l karpetten
3mber
KENS, EN
TEN
Oft*
7 Tel. £3
2429 g
1
DONDERDAG 13 DECEMBER 1951
PAGINA 5
(Van onze speciale verslaggever)
TOKIO, 7 December. Op de minuut op tijd is na een
rusteloze vlucht van twee en een halve dag de constellation
„Utrecht" van de K.L.M., de machine, die de nieuwe luchtlijn
naar Tokio opende, op het vliegveld Haneda geland. Onder
nemingsgeest en technisch vakmanschap hebben een brug ge
slagen tussen Amsterdam en Tokio, tussen Nederland en lapan,
tussen het Westen en het Oosten, een luchtbrug, die tot gisteren
•en luchtkasteel was. Waar onze voorouders twee en een half
jaar voor nodig hadden, doen wij thans in twee en een halve
dag. We mogen dan nog zo blasé zijn van technische moge
lijkheden, dit is de moeite waard om even bij nil te staan.
De doorsnee Nederlander is zo
gauw geneigd dergelijke presta
ties te onderschatten, ten eerste
omdat voor hem een reis naar
Japan toch niet tot de te ver
werkelijken mogelijkheden be
hoort, maar vooral omdat hij de
betekenis ervan niet onmiddellijk
aanvoelt.
Sentimentsoverwegingen t.a.v.
Japan en de Jappen laten we dan
nog helemaal buiten beschou
wing.
Wie deze eerste vlucht heeft
mogen meemaken, die is onder
de indruk gekomen van de
enorme mogelijkheden van het
vliegverkeer, dat hem in nog
geen 40 vlieguren bijna de helft
van de aardomtrek heeft doen
afleggen, over tientallen vreemde
landen, van de Nederlandse naar
de Japanse winter door de hitte
van de tropen om Nederland te
verbinden met de Metropool
Tokio, die immers in grootte na
Londen en New-York, de derde
stad van de wereld is. Dit is een
uitbreiding van het Nederlandse
luchtnet, die als aansluiting op
de lijnen naar het Verre Oosten,
zoals die reeds gevlogen werden,
zowel als „omtrekkende manoeu
vre" van het enorme Oost-Euro-
pese Aziatische communistische
continent dat voor de Westerse
luchtmacht ontoegankelijk is, een
zeer grote practische waarde en
betekenis heeft. Wij komen later
op belangrijkheid van de nieuwe
verbinding nog terug, doch ver
gun het uw verslaggever op. dit
GOED VOORTEKEN!
Onze speciale verslaggever
meldt uit Tokio, dat de
„Utrecht" weliswaar precies
op tijd op het vliegveld
Haneda was aangekomen,
maar dat terwille van de
autoriteiten, die bij de lan
ding aanwezig wilden zijn,
gevraagd werd nog niet te
dalen. De gezagvoerder be
sloot daarom een rondvlucht
te maken rond de bekende
vulkaan „Fujiyama en daar
door kregen wij deze reus te
zien in al zijn glorie, met de
rode gloed van de rijzende
zon op zijn met sneeuw be
dekte hellingen.
Verscheidene Japanners heb
ben ons verzekerd, dat dit
een goed voorteken is voor
de K.L.M. want als een Ja
panner de Fujiyama zo te
zien krijgt, dan betekent dat,
dat de zaak waarmede hij
bezig is of juist beginnen wil,
zeker zal slagen.
programma
VRIJDAG 14 DECEMBER
HILVERSUM I 402 M.
7.00—24.00 NCRV
NCRV: 7.00 Nieuws, 7.15 Een
woord voor de dag; 7.30 Zender
sluiting; 9.00 Nieuws en weerbe
richten; 9.10 Voor de zieken; 9.30
Waterstanden; 9.35 Gramofoon-
muziek; 10.30 Morgendienst; 11.00
Gramofoonmuziek; 11.15 Alt en
piano; 11.45 Gramofoonmuziek;
12.00 Amusementsmuziek; 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen;
12.33 Lichte muziek; 12.50 Klok
gelui; 13.00 Nieuws; 13.15 Amu
sementsmuziek; 13.45 Militaire re
portage; 13.55 Gramofoonmuziek;
14.00 „Bemesting van vruchtbo
men", causerie; 14.15 Gramofoon
muziek; 14.45 Lichte muziek; 15.15
Voordracht; 15.35 Fluit en cla-
vecimbel; 16.00 Gramofoonmuz.;
16.10 Voordracht; 16.30 Zender
sluiting; 18.00 Nieuws; 18.15
Pianoduo; 18.35 Regeringsuitzen
ding: Dr. J. van Baal: „Het Nim-
boranplan in Noord Nieuw Gui
nea"; 18.45 Gramofoonmuziek;
18.50 Muzikale causerie; 19.15 Re
geringsuitzending: „Verklaring en
toelichting"; 19.35 Gramofoonmu
ziek; 19.40 Radiokrant; 20.00
Nieuws en weerberichten; 20.10
„Vijf minuten"; 20.15 Salonor
kest; 20.45 Engelse hoorn, viool
en piano; 21.10 „Wat werkgevers
en werknemers van de pensioen
en spaarfondsenwet moeten we
ten", causerie; 21.30 Vocaal en
semble en solisten; 21.50 „Zwerf
tocht door het Verre Oosten," re
portage; 22.00 Pianorecital; 22.20
Gramofoonmuziek; 22.30 Orgel
concert; 22.45 Avondoverdenking;
23.00 Nieuws en SOS-berichten;
23.15 „Het Evangelie in Esperan
to"; 23.3024.00 Gramofoonmuz.
HILVERSUM n 298 M.
7.00 VARA, 10.00 VPRO,
10.20 VARA, 12.00 AVRO,
16.00 VARA, 19.30 VPRO,
21.00 VARA, 22.40 VPRO,
23.00—24.00 VARA.
VARA 7.00 Nieuws, 7.15 Ochtend-
fymnastiek, 7.30 Zendersluiting,
.00 Nieuws, 9.12 Gramofoonmuz.
9.50 voor de huisvrouw, VPRO:
10.00 „Kinderen en mensen",
causerie, 10.05 Morgenwijding,
VArA: 10.20 Gramofoonmuziek,
10.30 Schoolradio, 10.50 Voor de
zieken, 11.25 Radiofeuilleton, 11/45
Bas en piano, AVRO: 12.00 Dans-
orkest en solisten, 12.300 Land
en tuinbouwmededelingen, 12.33
Sport en prognose, 13.00 Nieuws,
13.15 Mededelingen of gramofoon
muziek, 13.20 Metropole-orkest;
14.00 Voor de huisvrouw, 14.20
Gramofoonmuz. (Om 15.00 Voor
dracht). VARA: 16.00 Muzikale
causerie, 16.30 Zendersluiting,
18.00 Nieuws, 18.15 Felicitaties,
18.45 „Denk om de bocht", 19.00
Pianospel, 19.10 „Wat doet Uw
man?", klankbeeld, VPRO: 19.30
„Christelijke feestdagen", cause
rie, 19.50 Berichten, 20.00 Nieuws,
20.05 Boekbespreking, 10.15 Gra
mofoonmuziek, 20.30 Benelux,
20.40 „Een sterk volk", causerie,
VARA: 21.00 Gevarieerd progr.,
21.30 De ducdalf, 21.50 Buitenl.
overzicht, 22.05 Lichte muziek,
22.30 Gramofoonmuziek, VPRO:
22.40 „Vandaag", causerie, 22.45
Avondwijding, VARA: 23.00
Nieuws, 23.15 „In Huwelijk en
Gezin", causerie,, 23.3024.00
Omroeporkest.
TELEVISIE-PROGRAMMA
VRIJDAG 14 DECEMBER 1951
Experimenteel televisie
programma van de A.V.R.O.
20.15—21.45: 1. „Hap zeit-ie!"
2. Actualiteiten. 3. Programma
over wfjnen. 4. Pauze. 5. Cabaret.
moment, dat hij tracht u iets te
vertellen over zijn persoonlijke
indrukken van deze wonderlijke
reis.
Die indrukken ziin noe ver
ward en ik vraae u in eemoede:
hoe zou het anders kunnen:
Dinsdagavond stond ie nog in
Amsterdam en Vrijdagmorgen
riidt ie door Tokio en dan heb
ie ondertussen gedineerd in
Frankfurt, ontbeten in Damascus,
geluncht in Bagdad, gedoucht in
Karachie. chamnagne gedronken
in Bangkok en gesoupeerd in
Manilla, Nederland, Duitsland,
Syrië, Irak, Pakistan, Siam, de
Philippijnen en Japan in 60 uur.
Als met een modern vliegend
tapijt, maar veel comfortabeler
heb je gezweefd boven het land
van 1001 nacht, boven woestij
nen en oceanen, boven rijke ge
westen en dorre maanlandschap
pen, heb je rondgetoerd in Bag
dad (teleurgesteld omdat ze in
geen enkel opzicht lijkt op de
sprookjesstad uit de oude ver
halen) en ben je overal harte
lijk ontvangen door KLM-men-
sen, ambassadeurs en zaakgelas
tigden en andere leden van de
Nederlandse kolonie.
Onderweg ben je verwend door
een haast overdreven service en
op de grond trof je overal de
pittige energieke sfeer van Schip
hol. En dan kom je na een nacht
vliegen over de Chinese Zee
juist op het moment van een
prachtige zonsopgang het land
van de rijzende zon binnen ge
vlogen.
Zie ie de beroemde Fuiivama.
de vulkaan, die ie, on duizend
houtsneden en ziiden nrenten
gezien hebt. langs komen, met
een rose schiin over ziin be
sneeuwde kruin, dan moet ie
een flauw granie maken van ..dat
kan niet echt ziin. dat ding is van
nanier en noedel-suiker en be
slist door Plesman neergezet",
omdat ie voor ie collega's niet
wil laten blijken, dat ie werke-
liik ontroerd bent door dit on
vergetelijke moment.
En dan ben je in Tokio en je
wordt weer verrast. Je blijkt
dezelfde fout gemaakt te hebben
als de buitenlanders t.a.v. Ne
derland, waar ze alleen maar
mensen op klompen verwachten
te zien en wat je eigenlijk toch begin tegelijkertijd.
wel wist, wordt een openbaring:
Tokio is een moderne wereldstad
met een city van wolkenkrab
bers, een krioelend verkeer, een
lawaaierige bedrijvigheid en een
millioenenbevolking, die Oosters
denkt, maar Westers leeft en
handelt. Je wordt meteen mee
gesleurd in een reeks van ont
vangsten en recepties. Je bent
de gast van de Gouverneur van
Tolio en van de Tokiose Kamer
van Koophandel: je ontmoet
mensen met onuitsprekelijke na
men en levendige gebaren, je
spreekt over tientallen onder
werpen zonder nog een zuiver
beeld te krijgen, je ontmoet
tientallen landgenoten op een
receptie van de KLM. Je bent
er bij als in Hibya-park, waar
onze boeren- en rode kool als
sierplanten gekweekt worden,
een jonge eik uit Boskoop wordt
geplant ter eeuwige herinnering
aan de eerste KLM-vlucht van
de werkelijke dienst, je drinkt
thee bij Baron E. J, Lewe van
Aduard, plaatsvervangend hoofd
van de Nederlandse miss'e in
Japan, je dineert bij Ambassadeur
Teppema en overal hoor ie vrien
delijke dingen over je land en
de goede samenwerking met
Japan, overal waardering voor
wat Nederland presteert. je
wordt bestormd door duizender
lei gedachten en impressies en
je krijgt voorshands geen tijd om
ze te verwerken. Maar een feit
komt uit die chaos telkens weer
naar voren en ie zou geen goed
kind van de tiid zijn als je dat
niet zou kunnen verwerken: Je
bent getuige geweest van een
gebeurtenis, die op zeer bijzon
dere wijze bevestigt, wat de mo
gelijkheden van de moderne ver
keerstechniek zijn en wat een
klein land als het onze kan be
reiken als het die mogelijkheden
weet uit te buiten zoals de KLM
dat doet.
AmsterdamTokio in twee en
een halve dag. Deze topprestatie
der techniek opent weidse pers
pectieven op velerlei ander ter
rein, zij.is een bekroning en een
INZITTENDEN WISTEN ZICH
ZWEMMENDE TE REDDEN
(Van onze correspondent)
De heer J. Brandsma, direc
teur van de scheepswerf Wel
gelegen uit Harlingen, vertrok
hedenochtend met ziin auto, in
gezelschap van de heer Velt-
man, eveneens uit Harlingen,
naar Rotterdam. Om ongeveer 7
uur reed de wagen op de Af
sluitdijk, slipte tengevolge van
de gladheid van de rijweg, gleed
de dijk af en verdween in het
IJselmeer. De beide inzittenden
wisten zich zwemmende te red
den. Na hulpverlening en van
droge kleren te zijn voorzien
zijn beiden per taxi naar huis
vervoerd.
14 DECEMBER:
Onder het Octaaf
van Onbevlekt Ontvangen
In de tijd, dat er nog schuil
kerken waren, spraken de
Jezuitenmissionarissen over
de Onbevlekte Ontvangenis
en tot hare eer werden tal
rijke congregaties gesticht.
In Hoorn werd in het begin
van de 17e eeuw de aller
eerste meisjescongregatie met
met de titel van Onze Lieve
Vrouw Onbevlekt Ontvangen
opgericht; in Alkmaar in de
statie van het Schapensteeg
je en in Groningen werd uit
de bloeiende mannencongre-
gaties een Marialeger ge
vormd, dat reeds toen tegen
de verstarring van de Maria-
leer in Jansenistische krin
gen haar Onbevlektheid ver
dedigde. Wij hebben een
duurzame plicht om deze
congregaties te steunen, maar
helaas lopen ze in deze tijd
hoe langer hoe meer leeg. Is
dit de dank aan onze voor
ouders, die door middel van
deze verenigingen de Maria-
leer in onze gewesten zuiver
hebben gesteld?
IN DESERTO
Bii wiize van arratic is de aan
J. J. Kotalla opgelegde doodstraf
veranderd in levenslange gevan
genisstraf.
De in eerste aanleg aan Ko
talla opgelegde doodstraf is door
de Bijz. Raad van Cassatie ge
handhaafd. Hoewel een naar aan
leiding van gerezen twijfel aan
de toerekeningsvatbaarheid van
Kotalla op last van de Bijz. Raad
van Cassatie uitgebracht psychia
trisch rapport concludeerde, dat
er geen termen aanwezig waren
hem geheel of gedeeltelijk als
ontoerekeningsvatbaar te be
schouwen, heeft de verdediger
na de uitspraak aanleiding ge
vonden een nieuw psychiatrisch
rapport te doen uitbrengen, in
verband waarmede de toenma
lige minister van Justitie aan
andere deskundigen ook zijner
zijds een rapport heeft verzocht.
De gratieverlening is uitslui
tend gegrond op de omstandig
heid, dat deze beide, na de
einduitspraak van de Bijz. Raad
van Cassatie uitgebrachte psy
chiatrische rapporten, conclu
deerden tot verminderde toere
keningsvatbaarheid, resp. tot een
zodanige ziekelijke stoornis zijner
geestvermogens, dat de hem ten
laste gelegde en gepleegde feiten
in het algmeen slechts in ver
minderde mate kunnen worden
toegerekend.
Op deze grond is, ondanks de
onmenselijkheid der gepleegde
feiten, de tenuitvoerlegging van
de zwaarste straf niet langer
verantwoord voorgekomen.
.In de dagvaarding tegen Ko
talla, die van 1943 tot 1945 in
het concentratiekamp was, stond
onder meer vermeld, dat hij 100
gevangenen zou hebben neer
geschoten.
INTERNATIONAAL VOETBAL
IN FEESTENDE MIJNSTREEK
De Staatsmijnen zullen het vol
gende jaar 50 jaar bestaan en ter
gelegenheid hiervan ligt het in de
bedoeling vier wedstrijden te or
ganiseren. Men wil hiervoor een
Engelse, 'n Oostenr:'kse, 'n Zwa
luwen-elftal en een Zuid-Neder
lands of Limburgs elftal uitnodi
gen als sparringpartners.
De aanvoer voor de veiling
van 12 December bestond over
wegend uit kleine maten gladio
len. He grote maten zijn hier
practisch geruimd. Toch waren
er weer ruim 2500 manden welke
allen werden verkocht. De koop
lust was jets trager dan vorige
week.
(a is 6-8, b: 4-6, c: 2-4, d: kra
len).
Abu Hassan c 3.50. d 1.50
1.55; Acca Laurentia a 5.95. b
3.45—4.25, c 0.85—1.20. d 0.65—
1.00; Adinda c 1.40, d 0.70; Alas
ka d 0.85; Amidonette b 4.40
5.10, c 2.05—2.10, d 0.80—0.90:
Agnita b 5.25—6.05, c 2.70—3.35,
d 1.90; Aranquez b 5.906.25. c
1.30—2.65. d 1.15—1.20; Akkeren-
dam c 1.25, d 0.95; J. S. Bach b
2.80—4.05, c 1.05—1.45. d 0.70—
1.00; Bleu Herald c 1.90. d 1.25;
Bloemfontein a 2.052.50. b 0.90
1.95, c 0.70—1.05, d 0.60—0.75;
Boulogne a 3.25—4.55, b 33.40,
c 0.95—1.25, d 0.80—0.85; Bla
zing Fire b 5.305.40, c 1.15
1.70, d 0.80—1.00; Bouton d' Or
b 3.70, c 1.30 d 0.80; Bernadotte
c 1.30. d 0.65; Ceasar c 0.85:
Oherbourg a 6.20, b 6.10, d 1.05;
Crimson Glow b 3.50, c 1.35. d
0.70; Early Sunrise b 2.854.20,
c 1.20, d 0.85; Early Pink b 2.15,
c 1.501.55, d 0.70; Dr. Fleming
a 10.45, b 9.55, c 4.90—4.95, d
1.001.90; Feuerrauter b 4.05 c
1.80; Gen. Eisenhower a 2.40
3.30, b 0.85—2.20. c 0.55—1.40. d
0.45—0.80: Gold Dust c 1.15—
1.35, d 0.75—1.00; Gold Lac a
4.40. b 3.15, c 1.45. d 0.80: Golden
Favorite b 4.15; Geiber Herald b
3.50, c 1.45, d 0.70; Halley b 2.25
2.50; Han van Meegeren b 3.60
—4.10, c 1.25—1.70, d 0.50—1.00:
Hanny Schaft c 2.60, d 1.10;
Harry Hopkins b 9.50, c 4.35
4.55 d 3.10; Hawaii b 2.65, c 1.15
—1.25. d 0.60—0.70; Hokus Po-
kus c 2.25; Holland's Glorie b
2.40, c 1.10, d 0.70; Hopmans
Glory a 3.55, b 3.10. c 3.10—3.15,
d 1.50—1.60; 111 de France b 4.15.
c. 135, d 0.90—0.95; Java b 1Ï5
c 0.70: Joh. Straus a 3.603.90,
b 1.75—3.65. c 1.20—1.60, d 0.50—
0.85; Joh van Konijnenburg b
5.80—6.40. c 1.80—2.95, d 1.45—
1.60; Juniwonder c 1.10 d 0.65;
Kardinal Spellman b 4.054.80.
c 1.10, d 0.65—0.85; Lavendel
Dream b 3.654.20, c 0.85—1.10.
d 0.851.00; Leeuwenhorst b
1.55—2.50, c 1.05—1.65, d 0.60
1.00: Lilac Wonder b 1.70—2.90
c 0.550.80 d 0.550.70: Louis
Mayer b 4.50—5.40, d 1.20; Lady
Boreel b 2.80; Maagd van Orleans
c 0.75, d 0.60; Majuiba c 1.50;
Mansoer a 4.50, b 2.95, c 1.25
1.45. d 0.700.85; Mar. Foch d
0.75; Marks Memory a 6.10. b
3.954.10, c l.OO—1.50. d 0.70—
1.00; Maskerade c 1.502.05. d
0.65—0.80.
Modern Times B 34; D 1.20
1.25: Montgomery B 10.55; C 4.55;
C 0.70—1.20; D 0.75—0.80; Nieuw
Morning kiss A 3.85; B 2.903;
Europa A 5.05; B 2.554.55; C
1.40—2.10; D 0.85—1.30; Pax B
2—3.65; C 0.80—0.90; D 0.60; Paul
Rubens B 3.40—3.95; C 1.45; D
0.90; Picardy A 6.457.90; B
3.60—6.50; C 1.55—2.70; D 0.70—
1.15; Picardy groen A 7.15; B
5.95—6; C 2.60; D 1.65—1.80; Cific
B 4.40—5.45; C 1.50—2.20; Red
Fox A 2.95; B 3.95; C 1.40—1.45;
D 1; Roma C 1.45; D 1; Roose-
velts Memory B 2.35; C 1.05; Ro
sa van Lima B 3.603.95; C 1.20
1.25; D 0.800.90; Salmans
Glofy D 1.15; Silentium B 3.05;
C 0.90-1.25; D 0.85; Silhouet A
2.60; B 1.50; C 0.75; D 0.55—0.65;
Skymaster B 2.05—4.45; C 1.30—
1.40; D 0.90; Sneeuwprinses A
3—3.20; B 1.30—1.90; C 0.65—0.85;
D 0.60—0.75; Solo Mio C 1.60;
Sweet Seventeen D 1.80; Spot
light B 6; C 3.30; Scarlet Sensa
tion C 1.80; van Tienhoven B 4.10
C 1.65; D 1.10; Tivoli B 9.10; C
1.15—2.25; D 0.70—1.10; Uncle
Tom A 5; B 4.15: Vanguard D
I.40; Will. Copland B 3.05; C 1.10:
D 0.60; Lelie Regale 24 op 30.70
—3.50; 22—24 26.50—29.70; 20—22
24.50—26; 18—20 19.20—24; Lelie
dubbel reg. 22—24 19.60; 20—22
II.20: 18—20 6.10; Lelie Henry
24 op 15.10—21.20: 22—24 10.70—
19.70; 20—22 19.10; 18—20 18.10:
Lelie Reg. Album 1820 9.60.
(Van een onzer redacteuren!
Een 20-tal jaren geleden roerde men in Bergen de trom, toen
een aan de prachtige Sparrenlaan grenzend duingebied als
bouwterrein dreigde verkaveld te worden. Door samenwerking
van provincie, gemeente en particulier initiatief mocht dit 60 H.A.
grote duingebied als recreatie-oord voor de Bergenaren en hun
zomergasten behouden blijven. Twee jaar geleden dreigde de
verkaveling van 't Oude Hof-complex; de in verband hiermee
gevoerde actie deed de plannen opschorten en er is alle hoop,
dat ook dit mooie bosgebied als recreatieterrein behouden blijft.
De actie tot behoud van de Berger tram werd tot dusver met
succes bekroond. En thans roert men in Bergen opnieuw de
grote trom. Weer dreigt een uniek stuk duingebied zijn betekenis
te verliezen. Het betreft een terrein, dat vorig jaar eigendom
werd van het Prov. Waterleidingbedrijf, dat hier, zoals het ook
in de meer zuidelijke duinen deed, een parkachtig recreatiege
bied voor de massa gaat aanleggen, dat men nu juist in Bergen
niet wenst, temeer, omdat een duingebied, dat vermaard is om
zijn ongerept natuurschoon en unieke vegetatie, geweld wordt
aangedaan.
„Heemwacht" te Bergen roert
de trom. Onder deze vlag hebben
zich verenigd vertegenwoordigers
van de Ver. voor Vreemdelingen,
verkeer, van Paal-33, een soort
gelijke organisatie te Bergen aan
Zee, de Volkshogeschool, de Na
tuurwacht en het Kunstenaars
centrum. Niet uit zucht om actie
te voeren, maar, omdat zij het
bittere noodzaak achten, zijn
deze Bergenaren in het geweer
gekomen.
Wat toch is het geval? Achter
de Fransman, in de hoek tussen
Zeeweg en Herenweg lag een
ongerept, maagdelijk duingebied,
waar eeuwenlang de natuur vrij
spel had. Juist omdat dit duin
terrein ligt in het overgangsge
bied tussen de kalkrijke Zuide
lijke duinen en het z.g. Wadden
duingebied, dat kalkarm is
twee gebieden, die wat de duin
flora betreft enorm van elkaar
verschillen is dit gebied uit
geobotanisch opzicht zeer merk
waardig. Er groeit een zeld
zame duin-orchidee, men vindt
er de Parnassia en de Zonne-
roosjes en de vele andere zeld
zame duinplanten en bloemen.
De smalle paadjes zijn er als 't
ware door de natuur aangelegd
en midden in deze 200 hectare
grote duinvallei ligt de Verbran
de Pan met romantische eiken
bosjes en karakteristieke door
de zeewind geteisterde vliegden
nen, afgewisseld met vriendelijke
berkenbosjes en heideveldjes,
waartussen de brem vlamde.
Midden in die Verbrande Pan
staat eenzaam een landhuis,
waar Herman Gorter woonde en
dichtte.
Het vorig jaar ging dit duin
terrein van particulier bezit over
in handen van de provincie, die
er haar waterwingebied mee ver
grootte en er een kanaal in aan
legde, zoals aan de andere kant
van do Zeeweg, waar bulldozers
daverden, om dalen te vullen en
heuvels te slechten.
Tegen de voor de waterwin
ning technisch-noodzakelijke wer
ken gaat het protest van de na
tuurbeschermers van Bergen niet;
daar ziet men de bittere nood
zaak van in. Maar men herin
nert zich in Bergen, wat er rond
het Uylevangergebied aan de
andere kant van de Franschman
gebeurd is. Ook daar mochten de
Bergenaren en hun zomergasten
in vroeger jaren ongestoord wan
delen in een ongerept natuur
gebied, totdat het Waterleiding
bedrijf er een metershoog hek
neerzette en er parken met we
gen, waarin millioenen klinkers
werden verwerkt, aanlegde. Wèg
was de maagdelijke ongereptheid
van het woeste duin; het is nu
een keurig park geworden en
men moet er entree betalen, wil
men er gaan wandelen.
UNIEKE VEGETATIE
In de Zuidelijke duinen, waar
de vegetatie van geheel ander
karakter is daar rond Castri-
cum heeft men ook van deze
parken aangelegd, als recreatie
oord voor de Amsterdammers en
Zaankanters. Daar geschiedde dit
echter niet ten nadele van de
vegetatie. Maar het duingebied
tussen Bergen en Egmond is uit
geobotanisch oogpunt van gro
tere waarde.
Juist op verzoek van het PWN
heeft dr. Westhof van Wagenin-
gen er een vegetatie-onderzoek
ingesteld; hij verbleef daarvoor
lange tijd met zijn gezin te Ber
gen en legde er niet minder dan
40 proefkwadraten aan, thans
nog door betonnen paaltjes her
kenbaar. Maar vele van deze
proefkwadraten zijn al niet meer
te vinden. Over een oppervlakte
van circa 25 HA is het duinter
rein hier volkomen van aspect
veranderd.
Een paar honderd DUW-arbei-
ders sloeg er aan het egaliseren
en aan het graven soms me
ters diep waardoor mooie
eikenbosjes verdwenen, duin
pannen gevuld en heuveltjes ge
slecht werden.
In het blanke duinzand werd
keurig op rijen helm ge
plant en over een grote opper
vlakte 'worden duizenden den
nen geplant, die over een aantal
jaren de mooie vergezichten zul
len hebben doen verdwijnen.
„De bedoelingen zijn misschien
goed, zo zei de voorzitter van
Heemwacht, de heer Beyneveld,
maar er heerst hier een betreu
renswaardig wanbegrip. De na
tuur vraagt hier geen hulp van
mensenhanden, wat hier gebeurt
is het vernielen met messteken
van een schoon schilderij."
DE VERBRANDE PAN
Reeds eerder werd langs amb
telijke weg getracht een stokje
te steken voor dit plan van de
provincie, dat, naar men ons in
Bergen vertelde een vijfja
renplan schijnt te zijn. Men
vreest daarom met grote vreze,
dat ook de Verbrande Pan, het
centrum van dit 200 Hectare grote
duingebied eveneens ten offer
zal vallen aan de park-aanleg-
woede van de heren van de pro
vincie. En dat wil men ten alle
tijde voorkomen.
Heemwacht richtte daarom 'n
adres tot Ged. Staten, waarin
om een „tot hiertoe en niet ver
der" wordt gesmeekt. Men wijst
in dit adres op de schade aan de
duinflora en de grote sommen,
die hier uit de overheidskas be
steed worden aan onnodige
werkzaamheden. Voor het be
houd van stenen cultuurmonu
menten is er geen geld en hier
wordt het geld weggesmeten aan
de vernieling van rijk natuur-
bezit. „Kom toch eens kijken"
vragen de Heemwachters uit
Bergen aan Ged. Staten en vraag
u dan af, of dit vernielingswerk
nog moet worden voortgezet!
Moge het geroep van de Heem
wacht te Bergen niet zijn dat
eens roepende in de woestijn.
Eindelijk heeft 't weer dan toch onze prijsvraag in de war ge
schopt. Drie van de vijf opgaven, die we u hadden voorgelegd,
kwamen door de terreinafkeuringen te vervallen en er bleef dus
een maximum van vier punten over. Laten we maar met de deur
in huis vallen: Niet één bereikte dit resultaat. Het hoogste aantal
werd twee en dat werd door een respectabel aantal bereikt. Meer
dan ooit waren we aangewezen op de voorkeur, die Vrouwe Fortuna
heeft en ze deed de volgende uitspraak:
Eerste prijs: L. BELLEKOM, Toornburg 7, Alkmaar.
Tweede prijs: A. BERKVENS, Magnusstraat 17, Schagen.
Drie derde prijzen:
A. H. JONKER, A 8 Oosteinde, Wognum;
H. SCHOUTSEN, Westerterpweg F 74, Slootdorp;
G. v. d. STOOP, Rustenburgerweg 33, Hcerhugowaard.
Voor deze week kozen we:
UITSLAG
NIET
INVULLEN
Naam:
Adres:.
Woonplaats:
HOOGOVEN-TOURNOOI
IS STERK BEZET
De definitieve lijst van deelne
mers aan het 14e Hoogoven-tour-
nooi, dat van 12 t/m 20 Januari
a.s. te Beverwijk zal worden ge
houden, ziet er als volgt uit: Dr.
Euwe, Kramer, Donner en Bouw
meester (Ned.); O'Kelly de Gal-
way (Belg.); Kostitsch en Rabar
(Z. SI); Toran (Sp.); Rellstab (W.
Duitsland) en Yanovsky (Canada)
Van de buitenlanders is alleen O'
Kelly een oude bekende op het
Hoo'goven-tournooi. De anderen
zijn zonder uitzondering spelers
van uitstekende klasse.
1 Achter de namen van de clubs de CIJFERS plaatsen, waarmede
volgens Uw mening de wedstrijd zal worden beslist
2 Oplossingen met duidelijke vermelding van naam en adres
moeten als brief worden verzonden De enveloppe NIET dicht-
plakken en op de enveloppe schrijven „VOETBALPRIJSVRAAG"
daarmee bespaart U ons veel werk.
3 Oplossingen moeten uiterlijk ZATERDAG 12 uur aan het bureau
van dit blad zijn bezorgd
ELKE WOENSDAG ZULLEN WIJ DE PRIJSWINNAARS EN
DE NIEUWE „WIE RAADT DE UITSLAG" PUBLICEREN
Voor elke goed geraden uitslag worden twee punten toegekend
Voor het juist voorspellen van winst of gelijk spel, doch met met
de goede cijfers krijgt men één punt. Voor de beste raders (even
tueel door het lot aan te wijzen) worden de volgende prijzen be
schikbaar gesteld:
Er wordt over de toekenning van de prijzen geen correspon
dentie gevoerd.
FEUILLETON
Ze begrepen niet precies wat. hii
daarmee bedoelde. Maar na twee
en een half jaar gevangenschap
lieten ze zich niet afschrikken.
Ze waren eindelijk vrij en een
droge boterham in hun eigen
huis zou beter smaken dan de
beste maaltijd binnen het gedek
van een kamp. Toen ze afscheid
hadden genomen en de poort
doorgingen, keken honderden
vrouwen de gelukkigen na.
Slechts voor mevrouw Van
Heijnsbergen werd de afgunst
getemperd. Getrouw aan haar
belofte nam ze de vier verweesde
kinderen mee en dat ontroerde
ook de meeste jaloersen.
Buiten het kamp bleven ze
staan, nog even terugblikkend
naar de grauwe barakken, bin
nen vier wanden, waar ze honger
en ellende hadden geleden en clie
plotseling toch zo vertrouwd, zo
veilig leken. De jaren daar had
den ze buiten het leven geleefd.
Al die tijd was hun gehele be
staan door anderen geregeld. Met
de vrijheid kwam ook de verant
woordelijkheid terug. Ze moesten
naar hun woonplaats. Ze moesten
zelf zorgen voor eten en drinken.
Bij alle blijdschap, dat ze nu be
vrijd waren, kwam even de angst
voor het volle leven, met zijn
eisen, waaraan ze niet meer ge
wend waren.
Toen Hetty in Batavia kwam
ondervond ze al al spoedig, wat
de kampcommandant had be
doeld met de „ongunstige toe
stand" daar. Ze kwam met haar
moeder uit het postkantoor en
ze wilden een sado nemen, om
naar Rijswijk te gaan. De eerste
koetsier, die ze aanriepen, reed
door, hoewel zijn voertuigje leeg
was. De tweede maakte een af
werend gebaar. „Die is zeker be
steld", meende mevrouw Verha
gen. Toen na een kwartier wach
ten weer een rijtuigje aankwam,
stapte Hetty naar de kant van 't
trottoir en stak met een resoluut
gebaar haar hand op. De koetsier
liet zijn paardje stoppen, maar
toen de vrouwen wilden instap
pen, schudde hij verlegen het
hoofd. „Dat kan ik niet doen
njonja".
Mevrouw Verhagen keek hem
verbaasd aan. „Ben je dan ook
besteld? Maar je weet niet eens'
waar wij heen moeten. Dat kan
toch wel in dezelfde richting
zijn?"
De koetsier schudde weer het
hpofd. „Ik kan het niet doen. Ik
zou moeilijkheden krijgen. Ik mag
geen blanken meenemen".
„Maar man, die Japanse maat
regelen hebben nu toch afge
daan", zei Hetty ongeduldig. „De
oorlog is immers al twee weken
afgelopen".
De Javaan maakte een gebaar
van wanhoop. „Als ik u meeneem
en er komen jonge soldaten, dan
zullen ze mij slaan en mijn sado
beschadigen".
Hij jammerde zo luid, dat een
paar voorbijgangers bleven staan.
Een Javaanse klerk met een ge
wichtig uitziende zwarte actetas
kwam op Hetty toe. Hij droeg 'n
Europees costuum en uit de
borstzak staken twee vulpenhou
ders en een half dozijn vulpotlo
den. De actetas en die collectie
schrijfbehoeften schreeuwden al
op een afstand uit, dat de drager
de Hollands-Indische School
doorlopen en zich daarom hoog
verheven voelde boven de gewo
ne inlanders.
„U moet het deze man niet las
tig maken", zei hij streng. „U
hoort toch, dat hij u niet wil rij
den?"
„Ik heb jou niets gevraagd,
kerel", antwoordde Hetty bits.
De omstanders grijnsden en de
klerk wierp hun een nijdige blik
toe, voor hij zich weer tot Hetty
wendde.
„Ik beveel u door te lopen en
die sadokoetsier met rust te laten
Ik beveel het u in naam van de
Republiek Indonesia".
De koetsier had al van de ge
legenheid gebruik gemaakt om
door te rijden, maar intussen was
om de beide vrouwen een heel
oploopje gevormd. Mevrouw
Verhagen legde haar hand op de
arm van haar dochter.
„Laten we weggaan, Hetty. Die
man is dronken".
Een opgeschoten jongen met 'n
rood-witte band om zijn arm
drong door de omstanders heen.
Toen hij de twee blanke vrou
wen zag, spuwde hij brutaal voor
hun voeten. „Ajo, doorlopen!"
commandeerde hij en hij gaf
Hetty een duw met de elleboog.
Juist op dat ogenblik stopte
naast hen een auto met de Rode
Kruisvlag. Een forse Europeaan
had sprong er uit en riep in het Ma
leis: „Wel wat is nier
hand?
aan de
Toen zag hij het jonge
meisje en nam zijn hoed af.
„Hetty Verhagen! Dat is een ver
rassing. En dat is Uw moeder?"
Hij wierp een snelle blik op het
oploopje en de dreigende jonge
Javaan. „Stapt u maar eerst in.
U kunt mij straks wel aan mevr.
voorstellen, Hetty".
Toen de auto wegreed, stak hij
mevrouw Verhagen de hand toe.
Uw man heeft nog bij mij gelo
geerd. Hij telegrafeerde mij vo
rige week uit Australië. Ik ben
blij dat ik juist op tijd kwam om
u uit de moeilijkheden te helpen.
Maar het is ook onvoorzichtig
om buiten de Europese wijk te
komen. Blijft u liever in de buurt
van de drukke punten, waar al
tijd Engelse soldaten patrouille
ren".
'„Maar wat is er dan gebeurd?"
riep mevrouw Verhagen uit. „Die
inlander gedroeg zich zo onbe
hoorlijk. Dat is mij nog nooit
overkomen".
De Zweed keek haar verbaasd
aan.
„U bent zeker nog maar kort
uit een kamp?" vroeg hij toen.
„Sedert de uitroeping van de re
publiek zijn de gemoederen hier
nog al opgewonden.
(Wordt vervolgd)
30 voor 260 Ct
iO voor 145 Ct
i5 voor 55 Ct
15 voor 105 ct
35 voor "1 1 5 ct
05 voor 9 5 Ct
40 voor 325 Ct
invoer 225 Ct
25 voor 390 Ct
10 voor 290 Ct
ïrdlnes
r blik 145- IlUcl
Herring
'W e»
isjes
250 grim 49 Ct
r HEIJN'S
0TERSTAVEN
uk 115 Ct
0TERKRANS
ik 250 ct
)omboter en
indelen bereid.
Kerstboom:
50, telefoon 4217
dag in de 6 ko-
VERKOOP
/erkopen wij
L GRATIS
32.50, 37.50, 39.50
170 x 220 29.50
.50 en 39.50
115.—, 135.—
s 285.
tegen elke prijs
dt retour betaald
IJ MIIJB
3AR
Telefoon 4326
14 jaar
