„Aan de electriciteitspolitiek
kleven ernstige fouten"
PERSSTEMMEN OVER DE
KABINETSFORMATIE
VIERDAAGSE ging voort
in ijltempo
Zes enorme Boeings B-50,
maar ook: de Rudderbug
PUZZLE
„St. Adelbert
heidenheid
)a Sancta
vandaag
De schuld
Kamers van Koophandel tot minister:
Waarom extra belastingen
in de tarieven verwerken?
Naar wij vernemen
Nog 9583 tippelaars in de karavaan
sbaq
naac Uw smaak
in Zeeland vereend
Allerlei over het standpunt van
de A.R. en deschuldvraaq
Luchtparade op de I.L.S.Y.
Weer export van
kool en bonen
Revolutie in
Midden-Oosten?
Scheepsberichten
uw vlees af zou kun-
i en wat u zelf als last
nvaarden neer te lee-
stoep van een andere
irdpuzzle nr. 57
ial:
ninesbedrijf
jfk.)
l de muur
schilder
ng.)
camoufleren (duits)
liike ontspanning
Ivcrijsel
rgadering der kaffers
iegelijk
rengende godin
d (fr.)
d. bijbel.
van een officier
vereniging
ie
e in O.-Europa
>r plaatse
an ontnemen
iens
:t
e heerser (meerv.)
n een week
el ijk
ir ons (lat.)
eit
eliike stam of stand
wer
c
ns
n Friesland
Ier
OSSINCJ No. 56
ial: 1. mals; 4. bril;
e; 9. aria; 11. Aida,
as, 16. ka, 17. eg, 18.
Vlarne. 21. es, 23. Ar\
d.d., 27. Vara, 29.
r. 32. ga;; 33. Neen;
1. maat, 2. lei, 3.
ilaas, 5. rei, 6. laag,
de, 15. satan, 16.
Maarn, 20. étage, 21.
i, 25. dr., 26. Deen, 28.
rad.
ts van Blokland het
door de bestuurder
inblikken, dat Jimmy-
ot in het aanpassings-
,g beter en toen de
Jimmy-John niet naar
e hij de familie Rose
ie hem voorlopig zou-
'amilie voor hem zou
ikking als: het leven
:antiegangers ook wel
a veertien dagen vrij-
m met de dagelijkse
en Anna Rose besef-
ze na het verblijf in
:igen woning terug-
:t veel genoegen aan
i had zich de laatste
n van goede wil, het-
at hij zijn moeilijke
:ijn aanpassingsvermo-
ïder ontbrak. Dit was
ijten. De jonge Roses
e huisgenoot wennen,
eveneens meermalen
zich zelf. Er waren
n armzalige heer des
het hoofd boog voor
Maar we weten het
van Anna zag, kreeg
•ur- en maneschijn-
ren vinden, maar er
ïchtgenoot zijn vrouw
tchte het George ook
•agen om twee kinde-
jeugd zouden hebben
dat er nog mensen
ot van de misdeelden
hond spreken we niet
'an het gezin, die je
aanvaardt.
poos tot het verleden
my-John, gingen naar
ientewerken en Anna
lag uit doende in de
lagen, dat George de
de tekenkamer er op
(Wordt vervolgd.)
VRIJDAG 25 jULI 1952
PAGINA 5
BEPAALDE BLADEN de
uitgesproken socialistische en de
uitgesproken ..progressieve"
laten niet af. te betogen, dat de
schuld van het mislukken der
formatiepogingen van dr. Drees
vooral en in hoofdzaak gelegen
is bij de K.V.P. Niets is echter
minder waar. Wat was er aan de
orde? Een poging van Drees, om
zun opdracht te volvoeren, een
kabinet te vormen. dat geacht
kon worden het vertrouwen te
genieten van het parlement. Dr.
Drees heeft daartoe, rustig en
weloverwogen, een opzet ge
maakt en hij, Drees. heeft in die
opzet het olan opgenomen, voor
die formatiepoging de steun te
vragen van vier partijen, zo
als men weet, de Pv.d.A.. de
K.V.P., de A.R. en de C.H. Aan
vankelijk ging het goed. Het
program bood een basis aan vier
partijen. Met de A.R. kon de for
mateur het tenslotte niet klaren,
want de departementenverdeling
en de uitgesproken keuze voor
een bepaald departement werd
het struikelblok. Toen ging Drees
nog even praten met de fractie
voorzitters van de drie overge
bleven partijen. Maar de K.V.P.-
man, en blijkbaar ook de man
van de C.H. voelde voor die
nieuwe opzet niet. Is daarmee
dan vastgesteld, dat prof. Romme
dus de schuld is van de misluk
king van de formatiepoging van
Drees? Natuurlijk niet. De for
matiepoging van Drees betrof
v e r partijen en geen drie. Met
hetzelfde recht, als waarmee men
met kennelijke politieke bijbe
doeling, de schuld geeft aan
Romme. kan men de schuld ge
ven aan Drees, die van zijn vier-
partijen-opzet terugkwam tot een
van drie partijen, wetend dat
daartegen reële bezwaren tegen
bestonden. Men zou zelfs de
vraag kunnen stellen, of een
drie-partij enkabinet nog wel
paste in de formulering van de
opdracht, die niet, zoals vroeger
ook wel eens uitdrukkelijk is
geschied, luidde: een kabinet te
vormen dat geacht kan worden
het vertrouwen te genieten „van
de meerderheid van het parle
ment", doch „een kabinet dat het
vertrouwen zou hebben van het
parlement". Het feit, dat prof.
Romme het aanzoek van de Ko
ningin, om zulk een breed par
lementair kabinet te vormen af
wees, bewijst dat hij zich aller
minst als de schuldige van de
mislukking voelt, nadat Drees
zun poging om tot een vier-
partij enkabinet te komen, moest
prijsgeven. De schuld ligt na
tuurlijk allermeest bij de A.R.
en voorts ook bu alien, die te
star aan een eigen standpunt
hebben vastgehouden. In dit op
zicht gaat de formateur zelf ook
niet vrij uit
HOUTHANDEL PONT
KREEG NIEUWE DIRECTEUR
ZAANDAM In de jaarver
gadering van aandeelhouders der
N.V. Houthandel voorheen Willi
am Pont zijn de jaarstukken over
1951 goedgekeurd. Het dividend
op de gewone aandelen werd be
paald op 9 pet., op de cum-pref.
aandelen op 6.39 pet. Per winst
bewijs wordt f 52.50 uitgekeerd.
De heer C. A. W. Pauw werd
op zijn verzoek per 1 Augustus
ontslag verleend als directeur,
Tot directeur werd benoemd de
heer M. Staderman te Naarden,
die reeds als adjunct-directeur
aan het bedrijf verbonden was.
De heer P. H. F. van Leeuwen
werd tot president-commissaris
herkozen. De aftredende direc
teur werd opgenomen in het Col
lege van commissarissen.
Een der aanwezigen achtte de
voorgestelde reservering van
f 1.050.000 voor de te verwach
ten prijsdaling van hout te ge
ring. Bovendien meende hij dat
geen rekening was gehouden met
mogelijke verliezen van andere
ondernemingen. Hij achtte het
daarom gewenst de gehele winst
te reserveren en desnoods geen
dividend uit te keren. Zijn voor
stel werd verworpen.
(Advertentie)
's-GRAVENHAGE De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor 's-Gravenhage heeft zich mede namens de Kamers
te Alkmaar, Arnhem, Delft, Dordrecht, Gouda, Groningen,
Haarlem, Harderwijk, Hengelo Hilversum, Hoorn Leeuwarden,
Meppel, Middelburg, Nijmegen, Roermond, Utrecht, Veendam,
Venlo Vlaardingen, Zutphen en Zwolle, met een adres nopens
de electriciteitspolitiek gericht tot de Minister van Economi
sche Zaken.
In dit adres worden de volgen
de desiderata kenbaar gemaakt:
De gemeenten dienen in staat
te worden gesteld af te zien van
de grote jaarlijkse winsten op
stroomlevering, die zulk een
schadelijke invloed op onze elec-
triciteitsvoorziening hebben ge
had.
2. Voor elk electriciteitsbedrijf
worde door de beherende instan
tie een openbaar tariefsysteem
vastgesteld op basis van de kost
prijs met reserve- en risicomarge
van de in het komende jaar te
verwachten kapitaals- en exploi
tatiekosten bij te verwachten ver
bruik en maximale belasting,
zonder prijsdifferentiatie voor
verbruikstoepassing.
3. De kolentoeslag wordt uit
sluitend in overeenstemming met
de werkelijke kolenkosten vast
gesteld, dus zonder maj oratie.
4. Om een zo efficient moge
lijk kolenverbruik te bevorderen,
dienen de electriciteitsbedrijven
mede te werken tot parallelscha
keling met warmteverbruikende
bedrijven, welke in zuiver te
gendruk-bedrijf stroom produ
ceren.
5. De essentiële gegevens der
electriciteitsproductie en -distribu
tiebedrijven worden jaarlijks ge
publiceerd en verkrijgbaar gesteld
is in verband met de advies
aanvrage van de regering aan de
sociaal-economische raad voor de
toekomstige ouderdomsvoorzie
ning een sub-commissie toege
voegd onder presidium van ir.
H. Vos
is gisteren de 100.000ste bezoe
ker van het Openluchtmuseum te
Arnhem de ingang gepasseerd.
Vorig jaar werd het 100.000ste
toegangsbewijs verkocht op 7
Augustus
is het 32ste bataljon Limburgse
jagers in de buurt van Maas
tricht een oefening begonnen, die
geldt als een voorbereiding op de
manoeuvres die straks in de
herfst in Duitsland worden ge
houden
zal in de loop van September
d" eerste grote autosnelweg in
Limburg gereed komen, die aan
sluit op de Belgische en Duitse
autowegen. Op deze snelverkeers-
weg zullen de wagens met snel
heden van 110 tot 120 km. per
uur door de bochten kunnen
glijden
(Van onze speciale verslaggever)
NIJMEGEN, 24 Juli De eerste twee dagen hebben een
schifting gehouden onder de tippelaars van de Vierdaagse en
het gevolg daarvan was wel, dat vandaag, op de derde dag, zich
zo'n beetje de crème de la crème begon af te tekenen. Het
ging ook vandaag weer verschrikkelijk hard en alle bereke
ningen werden omver getippeld. Wij hadden gedacht de kop
groep bij de Piasmolen te kunnen verschalken, maar de Bel
gische para-troopers waren toen al lang de bossen van de St.
Maartensberg binnengetrokken en Groesbeek zag dan ook om
tien uur de eerste tippelaars reeds bjnnen zijn veste. Ja, en wat
de uitvallers betreft: van de 10500 tippelaars, die er oor
spronkelijk hadden ingeschreven, zitten er momenteel nog
9583 in de karavaan. De verraderlijke kramp heeft gisteren
nogal huisgehouden. 61 lopers mèèr verschenen vandaag niet
aan de start.
Nu mag men „diis" niet zeegen duizenden onder bloemen bedol-
dat er 917 uitvallers zijn. want
helaas schrijven altijd ook tip
pelaars in, die helemaal niet van
plan zijn om mee te lopen. Maar
op deze manier profiteren van
alle faciliteiten bij het verkrij
gen van goedkope pensions, toe
gangsbewijzen tot „De Vereni
ging" en het beroemde Vierdaag-
se-bal van morgenavond, waar
voor de entree voor niet-tippe-
laars toch nog altijd vier gulden
bedraagt. Nijmegen zelf mag
overigens niet mopperen. want
de vierdaagse met alle vertier
en vertering levert de gemeen
te een winst op van precies een
ton.
Het parcours van vandaag was
bijzonder mooi, met lommerrijke
bospaden, heuvel op, heuvel af.
In Groesbeek zaten de autori
teiten gezellig bij elkaar tegen
over de band van de L.S.K.. die
een geweldig volume bleek te
bezitten. En ook 't weer werkte
vandaag wel buitengewoon mee.
Aanvankelijk heerste een wat
koele ochtend-temperatuur, maar
al gauw kwam een schuchter
zonnetje door. Als we ons aan
een voorspelling mogen wagen,
dan geloven we dat blaren en
andere voeteuvels verder nog
maar weinig slachtoffers zullen
maken en dat het morgen een
zegetocht zal worden van de naars.
ven wandelaars die via Grave en
Cuyk op Nijmegen aan komen
marcheren.
De organisatie van dit wan-
delfestijn dwingt respect af. en
de regeling van het verkeer door
de Rijkspolitie is up to date. Het
is daarom wel heel jammer, dat
de pers geregeld strubbelingen
ondervindt. Dat was vandaag
wel zo in het oog lopend, dat wij
er niet aan voorbij willen gaan.
Dat zoveel mogelijk voertuigen
van het parcours worden ge
weerd. kunnen we volkomen bil
lijken. Maar dat voor de kran
tenmensen die evengoed hun
werk moeten doen hierbij nage
noeg geen uitzondering wordt ge
maakt vinden wij misplaatst.
Herhaaldelijk treft men verslag
gevers aan, die zelfs met hun
passe-partout in de hand politie
mannen nog aan het verstand
moeten brengen, dat deze hun
orders niet overtreden wanneer
zij een persman doorlaten. In
dien speciale legitimaties nodig
zijn: laat men die dan verstrek
ken. Hoe dan ook: zoals het nu
gaat. lijkt het naar niets.
Een hoeraatje tenslotte voor de
tippelaars van de Haagse „Vier
daagse". Dit zijn 11 heren van
vergevorderde middelbare leef
tijd, samen 650 jaar oud. Doch
laat ze maar lopen, die Hage-
Om de winst.
Opgemerkt wordt, dat de electri-
citeitsvoorziening van ons land al
vroegtijdig in handen van ge
meente- en provinciale besturen
werd gesteld, „waarbij de bedoe
ling zal hebben voorgezeten, om
door uitschakeling van particulier
winstbejag de eiectrische energie
zo goed en zo goedkoop mogelijk
aan alle ingezetenen ter beschik
king te stellen en daarmede deze
voorziening dienstbaar te maken
aan het algemeen belang".
Echter zo vervolgt het adres
reeds sinds vele jaren hebben
de gemeentebesturen het principe
van stroomlevering tegen kostprijs
verlaten, terwijl de grotere in
komsten bij toenemende afzet en
verbeterde werkwijze niet werden
gebezigd voor versnelde afschrij
ving, lagere tarivering of reserve
vorming, maar om als winsten van
vele millioenen jaarlijks aan de
bedrijven te tfrorden onttrokken.
Deze winsten werden gebezigd in
het gemeentelijk huishouden, om
geheel andere doeleinden te berei
ken, hetgeen de stroomlevering
voor de gemeenten wel tot een
zeer verleidelijk object maakte.
Veelvuldig kwamen bij ge
meenten zeer hoge winsten voor
(totaal 40 millioen per jaar), zo
dat hier en daar de provinciale
tarieven voor grootverbruik la
ger konden zijn dan die der ge
meenten, ondanks veel hogere
distributiekosten der provincie.
Voor de electriciteitsvoorziening
van ons land is het een groot
voordeel geweest, dat ook de
provincies deze ter hand namen,
omdat anders alle kleine ge
meenten afhankelijk van de en
kele stroomproducerende ge
meenten zouden zijn geworden,
zoals nu nog in Zuid-Holland het
geval is, waar de zes stroompro
ducerende gemeenten grote win
sten behalen bij haar stroomleve
ring aan de buitengemeenten.
De fouten, die aan onze electri
citeitsvoorziening kleven, zijn vol
gens het adres in het kort de vol
gende:
1. De onjuiste bedrijfsfinancie-
ring als gevolg van de gesanction-
neerde jaarlijkse gemeentelijke
winstonttrekking.
2. De heterogene, willekeurige
en voor een groot deel geheime
tariefstelsels.
3. Het niet bekend maken van
de werkelijke kostprijs van eelc-
trische energie.
4. De geringe geneigdheid van
de overheid om profijt te trekken
van de energie, geproduceerd in 'n
gecombineerd warmte/krachtbe-
drijf, welke in het algemeen voor
deliger is dan de energie, opge
wekt in de eiectrische centrales.
De voornoemde fouten, die reeds
lang voor de tweede oorlog aan
leiding gaven tot bezwaren b;j
electnciteitsverbruikers, zijn als
een gevo'g te beschouwen van het
niet in acht nemen van de bijzon
dere positie, waarin de gemeente
lijke electricitietsbedrijven verke
ren. Deze bezwaren doen zich
thans in versterkte mate gelden
aldus het adres.
Eenzijdig voorgelicht?
De Kamer geeft vervolgens te
kennen, dat het haar allereerst
grotelijks heeft teleurgesteld, dat
de minister voor de te voeren elec
triciteitspolitiek zich in eerste in
stantie uitsluitend heeft doen in
lichten door de directies van elec-
triciteitsproductiebedrijven en de
bij deze bedrijven betrokken pro
vinciale en gemeentebesturen, om
dat hiermede alleen aan de over
heidsorganen, c.q. producenten,
het oor is geleend bij het leggen
van de grondslagen der te volgen
electriciteitspolitiek.
Het heeft haar met grote zorg
vervuld, dat de stem der stroom
afnemers niet ab initio is gehoord,
terwijl hei toch juist en billijk
zou zijn geweest, wanneer deze
aangelegenheid van twee zijden
belicht zou zijn geworden en niet
alleen van de kant der producen
ten.
Noodzakelijk is zo schrijft
de Kamer dat de consument
op reële basis zijn eiectrische
energie van de electriciteitsbe
drijven kan betrekken, in de
wetenschap, dat geen extra be
lastingen in de tarieven zijn
verwerkt.
IBIS
GESLAAGD VOOR MULO
Voor het R.K. Mulo-examen
slaagden te Alkmaar: H. M. J.
Willems, Hoorn; L. N. M. Weel,
Nibbixwoud; P. E. Reuter, Eg-
mond a. d. Hoef; A. P. Strooper,
Heerhugowaard; M. Th. Schol,
Egmond a. Zee; A. C. Schouten,
Obd
lam; E. A. M. Simons, Eg-
mond a. d. Hoef; C. Trompetter,
Alkmaar; A E. Tuynman, Castri-
cum; J. J. Schaap, Ursem; H. B.
J. Schuld, Hoorn; A. M. Sijm,
Westwoud; J. A. J. Tromp, Wog-
num; G. A. Valk, Grootebroek;
S. L. J. Vijn, Blokker; M. A.
Schoenmakers, Alkmaar; J. M. C.
van den Idsert, Alkmaar: M.
Schuit, Egmond a. Zee; I. H. Th.
Schouten, Heiloo; A. A. M. v.
Stein, Obdam; CMC. Braken-
EEN UITSTEKEND BOEKJE
OVER HET KERKORGEL
De firma Jos Vermeulen, Or
gelbouwers in Alkmaar, hebben
onder degenen die rechtstreeks
bij het kerkorgel geïnteresseerd
ziun, en andere belangstellenden
een boekje over het kerkorgel
doen toekomen, dat zeer zeker
de aandacht verdient. Het boekje
geeft niet alleen een overzicht
van de veelomvattende werk
zaamheden van het bedrijf dezer
firma, maar ook over het kerk
orgel in het algemeen kan men
er wetenswaardige zaken in aan
treffen. Van de talrijke illustra
ties van fraaie orgels, speeltafels,
zijn wel het meest interessant die
van de diverse soorten orgel
pijpen. Belangrijke aanwijzingen
omtrent de plaats van het orgel
in de kerk en het onderhoud van
liet instrument, completeren het
geheel.
Voor degenen die voor dit keu
rig verzorgde boekje belangstel
ling hebben, heeft de firma Ver
meulen wellicht nog een exem
plaar beschikbaar. Het is goed te
weten dat in Alkmaar een van
de belangrijkste centra van de
Nederlandse orgelbouw is geves
tigd. W.S.
hof, Den Helder; C. J. M. Crone,
Den Helder; M. E. L. Kolster,
Breezand: C. Th. Rijhous, Den
Helder; G. M. C. Sjerps, Den
Helder; W. J. van Baar, Wervers-
hoof; P. Beemster, Zwaag; C. R.
M. Jaspers, Hoorn; H. J. Knol,
Zwaag.
MIDDELBURG „Zeeland is
tot op heden ook door de Ka
tholieken nog te veel verwaar
loosd. Het is een provincie van
ons land, die helaas nog te wei
nig bekend is. En toch bevat zij
belangrijke bronnen van wel
vaart en een ijverige bevolking.
Zeeland zal altijd bereid zijn tot
samenwerking, niet alleen met
de katholieken, maar ook met
de niet-katholieken." Dit ver
klaarde Woensdagmiddag het lid
van Ged. Staten van Zeeland,
mr. F. Mes in het Woondhous te
Vlissingen, waar talrijke leden
van St. Adelbert uit het gehele
land waren samengekomen.
De bijeeenkomst was belegd
door Zeeland-Noord en door
Zeeuws-Vlaanderen Oost en West.
De ontmoeting begon in de Sta
tenzaal van Middelburg, waar de
Commissaris der Koningin in
Zeeland, Jhr. A. F. C. de Casen-
broot, de gasten een hartelijk
welkom toeriep. Onder hen be
vonden zich de gezante van Ier
land, Mrs. McNeal en de minis
ter van Overzeese Gebiedsdelen,
Mr. Peters met zijn echtgenote.
Namens de gehele Adelbert-fa-
milie beantwoordde Baron van
Voorst tot Voorst als voorzitter
de rede en sprak er zijn vreugde
over uit, dat eindelijk het con
tact met Zeeland was gelegd. In
de loop van de middag werd een
tocht over het eiland gemaakt en
tegen de avond een bezoek ge
bracht aan Oost-Vlaanderen. De
dag eindigde met een bezoek aan
de tentoonstelling, welke in het
stadhuis van Middelburg wordt
gehouden.
VANZELFSPREKEND zijn er heel wat verschillende meningen
te horen over het verloop van de kabinetsformatie, waarbij
vooral aandacht geschonken wordt aan de schuldvraag. Opval
lend is daarbij, dat zowel de „Maasbode" als „De Tijd" het
standpunt van de Anti-Revolutionnairen niet „afmaken" met
het goedkope argument van het „Vrije Volk", dat de Anti's
schromelijk overdreven en ongerijmde eisen stelden, maar
het dieper zoeken. De Tijd spreekt van een aanval, die ten
doel had, de sociaal-economische politiek, zoals die zeven jaar
lang gevoerd is, open te breken. De Maasbode spreekt in de
zelfde geest en voegt er aan toe, dat dit openbreken geschied
de in dezelfde geest, als waarvan het bekende communiqué
van de V.V.D. getuigde (vrees voor te veel uitgesproken in
vloed van de vakbeweging).
Daarmee is „Trouw" het intus
sen niet eens. Het blad zet wel
uiteen, dat de A.R. volledige in
vloed wilden hebben in de keu
ken van de sociaal-economische
politiek, en daar hadden ze, me
nen wij, gelijk in. Maar de so
cialisten wilden blijkbaar niet
de situatie, waarin de A.R. voort
durend de rode opvatting in het
vaarwater zouden zitten, cn daar
hadden de P.v.d.A.-lui ook weer
gelijk in, van hun kant bekeken.
De A.R. hadden bovendien be
zwaar tegen een figuur van het
N.V.V. aan Sociale Zaken maar
daar zou wellicht, meent men,
nog wel over te praten zijn ge
weest, indien er ook maar een
figuur uit het C.N.V. in het ka
binet kon worden opgenomen.
Op dit punt is de situatie echter
nog niet duidelijk, nademaal de
bladen algemeen van oordeel
zijn, dat dit A.R. argument (zoals
wij bereids uiteengezet hebben
in het artikel. Was dat het?, in
ons nummer van Donderdag) te
zeer „achteraf" naar voren is ge
komen, om al te serieus te wor
den genomen.
Men oordeelt te oppervlakkig,
meent de Tijd dan verder, ais
men de Anti-Revolutionnairen
onbescheidenheid verwijt:
„De Anti-Revolutionnairen zijn
te serieuze lieden om zichzelf zo
zeer te overschatten of om het
met bluf en brutaliteit maar te
proberen. Zij hebben erkend, dat
O. K. en W. alsmede Verkeer en
Waterstaat belangrijke en vol
waardige ministeries zijn. Zij
konden op zichzelf tegen deze
departementen geen bezwaar
hebben. Het is dus waarschijnlijk
dat zij iets anders hebben beoogd
en wij kunnen dit andere slechts
zien als het meest wezenlijke be
zit van het gemeenschappelijke
tussen de essentiële regerinigsge-
noten, de K.V.P. en de P.v.d.A.
Dit wezenlijke bezit is de domi
nerende positie ten opzichte van
de sociaal-economische politiek.
Die positie hebben de A.R. wil
len openbreken."
De Maasbode schrijft overigens
nog, in een beschouwing van zijn
parlementaire redacteur, dat de
opvatting van Drees dat de PvdA
niets extra's eiste, maar slechts
d'e posities die zij had, wilde
handhaven, „aannemelijker klinkt
dan het in werkelijkheid is" en
dan vervolgt het blad: „Indien
men de vrijgevigheid en de bp-
reidiheid van de KVP daarmee
vergelijkt, dan valt deze toch
wel zeer gunstig voor de laatste
uit. Bij de formatie immers van
verleden jaar door prof. Romme
ging deze zo ver en toen was
de KVP de grootste partij met
het grootste aantal zetels door
niet alleen Justitie af te staan
aan de protestants-christelijke
partij, maar bovendien het minis
ter-presidentschap over te laten
aan de heer Drees. De PvdA
heeft nu dit voorbeeld in ieder
geval niet willen volgen en het
is goed dit eens en vooral voor
de toekomst vast te leggen."
Het „Vrije Vólk" gaat zich op
nieuw te buiten aan een aanval
op de KVP door aan een artikel
van anderhalve kolom van de
parlementaire redacteur van de
„Tijd" over de houding van de
A.R. drie zinnen aan het slot te
ontlenen, waarin gezegd wordt,
dat Romme in het nadere over
leg met de drie fractievoorzitters,
het beslissend woord had te spre
ken en dus de verantwoordelijk
heid had te dragen en het „Vrije
Volk" maakt daarvan in een kóp
over twee kolom: „KVP verant
woordelijk voor mislukking, zegt
de Tijd"....
Merkwaardig is ook de opvat
ting van de Friese Koerier, die
een kolom wijdt aan de „Triumf
van de onmacht", onmacht van
de confessionele partijen nl„ om
een kabinet op brede basis te for
meren. Het blad schijnt er van
uit te gaan, dat eigenlijk niet
dr. Drees, maar prof. Romme de
formateur was, daar het her
haaldelijk schrijft over de opzet
van Romme en over het schema
van de katholieke leider, alsof
die opzet en dat schema van hem
en niet van Drees waren. Natuur
lijk klopt die opzet en dat schema
(afgezien van de persoonlijke
houding van Drees ten opzichte
van de VVD) wel met het in
zicht van prof. Romme, maar
het was niettemin opzet en sche
ma van Drees, die de formateur
was! Voor een parlementair ka
binet is trouwens nog wel iets
meer nodig dan „een program
ma en een ruime meerderheid",
nl. ook voldoende teamgeest en
vertrouwen in de meerderheid,
hetgeen ten aanzien van de C.H.
ten enenmale ontbreekt, zodat
er practisch sprake zou zijn van
een kabinet op smalle hasis, waar
bezwaren tegen bestaan, die vol
doende bekend zijn, en die, me
nen wij, ook tegenstanders, op
zijn minst genomen, moeten wil
len respecteren. Wie meent, van
de „triomf van de onmacht" te
mogen spreken, moet dan ook
accepteren, dat een ander spreekt
van de „pyrrhusoverwinning" der
machtswellust, waarvoor de PvdA
nu dan staat.
De Nwe. Rott. Crt. (vooruitstre
vend liberaal) wijst er in ver
band met de tegenstelling tussen
Drees en Schouten eerst op, dat
„waneer men werkelijk naar
oqereenstemrning op brede basis
streeft, het geen onredelijke ver
wachting lijkt, als men bereid
heid toont, daarbij alle ministe
ries, dus ook die, welke men zelf
de afgelopen jaren heeft bezet, in
discussie te brengen. Ware dit
niet zo, dan zou moeilijk van een
volwaardige deelneming op de
brede basis gesproken kunnen
worden. Het moet anderzijds ech
ter, aldus de N.R.Crt. verder,
begrijpelijk worden geacht, dat
de P.v.d.A. juist met betrekking
tot Sociale Zakenvan geen wij
ken heeft willen weten."
Wat de mogelijkheden voor
een oplossing betreft, zegt de
N.R.C. dan o.m., dat bij een za
kenkabinet de fracties in hijzon
der hoge mate los staan van het
kabinet. „Onder die omstandig
heden is het niet uitgesloten, dat
de tot nu toe blijkende gematigd
heid red. Nrd.pers) van de
P.v.d.A., ingegeven door het be
sef, dat samenwerking noodzake
lijk is, in een militanter houding
zal veranderen. Het kan goed af
lopen, maar het bestaan van 'n
dergelijk kabinet kan ook uiter
mate wankel zijn. En daar heb
ben wij in deze tijd juist geen
behoefte aan."
Na de opdracht aam dr. Beel
ziet de „Volkskrant", blijkens
haar parlementaire corresponden
tie, geen andere mogelijkheid, dan
een laatste poging van de forma
teur, om P.v.d.A., K.V.P., A.R.
en C.H.U., te bewegen, samen een
kabinet te vormen.
„Parool" is van mening, dat dit
niet kan slagen. Wie een kabinet
wil vormen bestaande uit meer
dan de drie partijen, P.v.d.A.,
K.V.P. en C.H., moet dit zonder
de P.v.d.A. doen. Dat betekent
dus: oppositie!
Veemarkt Delft
DELFT. 24 Juli. Aanvoer 2
paarden. 2 veulens. 28 runderen
1 slachtkalf. 40 nuchtere kalve
ren, 172 varkens, 448 biggen. 1
schaap, 5 geiten.
Prijzen: vare koeien 650880:
nuchtere kalveren 5060: biggen
4555; lopers 70110: runderen
per kg. slachtgew. 2.602.80; ma
gere varkens per kg. lev. gew.
2.20. Handel voor runderen en
kalveren redelijk, handel varkens
en biggen: traag.
Kaasmarkt Gouda
GOUDA, 24 Juli. Aange
voerd 241 parijen kaas: le kwa
liteit met riiksmerk 2.24—2.29: 2e
kwaliteit met rijksmerk 2.192.23
extra kwaliteit tot 2.36. Handel
goed.
's-GRAVENHAGE. 24 Juli
Besprekingen in Bonn tussen ver
tegenwoordigers van het Neder
landse ministerie van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening en
Duitse autoriteiten hebben tot
resultaat gehad, dat de beperking
verhonden aan de onlangs ter be
schikking gestelde twee millioen
dollar voor invoer van Neder
landse groenten is ingetrokken.
Als gevolg hiervan is de invoer
in West-Duitsland van alle soor
ten bonen en kool sedert Dins
dag 22 Juli 1952 in principe weer ingebouwde radio-ontvanger twee
toegestaan. kilogram weegt, te doen vliegen.
's-GRAVENHAGE, 24 Juli.
Twee uitersten zullen elkaar
ontmoeten op de Vierde In
ternationale Luchtvaart Show
Ypenburg, die, zoals bekend,
op Zaterdag en Zondag 2 en 3
Augustus wordt gehouden.
De gigantische Amerikaanse
atoombommenwerper Boeing
B-50 en een miniatuur-vlieg
tuig met radiobesturing, de
Rudderbug van de Haagse
modelbouwer Evert Kreulen.
De B-50 die uitgerust met
een installatie voor het tanken
tijdens de vlucht van de Ver
enigde Staten uit iedere plaats
ter wereld kan bombarderen om
weer zonder tussen landing op
zijn basis terug kan keren, is
uitgerust met vier 28-cylinder
Pratt en Whitney-motoren met
een gezamenlijk startvermogen
van 14.000 p.k., het 3Vs c.c. die
selmotortje van Kreulens Rud
derbug levert precies één kwart
p.k. Toch is ook dit kleine ver
mogen voldoende om het toestel
letje, dat een vleugelspanwiidte
heeft van 1 m. 80 en dat, met
Dat de B-50 wat meer paarde-
krachten nodig heeft is begrijpe
lijk als men bedenkt, dat deze
luchtreus ruim 43 meter over de
de vleugel meet en een maxi
mum startgewicht bezit van bijna
75 duizend kilo.
De Rudderbug kan een snel
heid bereiken van ongeveer 30
km. per uur en kan een kwartier
in de lucht blijven. De B-50 kan
640 km. per uur halen en heeft,
zonder tanken in de lucht, een
vliegbereik van tegen de tiendui
zend km.
Evert Kreulen bestuurt zijn
vliegtuig via een van twee radio
buizen voorzien zendertje, dat op
de 38,5 mc/s band werkt, de ont
vanger in de Rudderbug heeft
slechts een buis. Het minia
tuurvliegtuig heeft al vele ge
slaagde proefvluchten gemaakt.
Experimenten met radiografisch
bestuurde modelvliegtuigen zijn
in ons land mogelijk geworden,
sinds de Koninklijke Nederlandse
Vereniging voor Luöhtvaart hier
voor van de P.T.T. een speciale
aetherband op de ultra-kortegolf
kreeg toegewezen.
Zes boeiings B-50's maken deel
uit van het grote défilé van
Amerikaanse bommenwerpers en
straaljagers op de I.L.S.Y.
Het nieuws over de recente ge
beurtenissen in Perzië en Egypte
neemt nog steeds een groot deel
van de frontpagina's der wereld
pers in beslag. Nu zijn het bepaald
geen kleinigheden, die in het Mid
den-Oosten om de aandacht vra
gen: politieke beroeringen met een
sterk revolutionnaire inslag, die
mede door het vrij spel dat thans
gegeven is aan het fanatieke na
tionalisme onberekenbare fac
toren kunnen worden in de be
staande spanningen tussen de Sov
jet-Unie en het Westen. Men zal
immers moeten afwachten, of deze
sluimerende krachten die thans op
drift geraken, in het vaarwater
van ed communisticshe wereld
strategie uitmonden, of uiteinde
lijk in gematigder banen belan
den. In Perzië ziet het verloop er
niet hoopvol uit.
Van het
wereldtoneel
De sjah, die aan
vankelijk zich
van Mossadea
heeft willen ont
doen be
vreesd als het
staatshoofd was
voor de dictatoriale eisen van de
leider der Nationale Beweging
heeft tegenover Mossadeq een per
soonlijke nederlaag geleden en zijn
eigen prestige tot aan de rand van
de afgrond gebracht.
Met zijn radiorede van gisteren,
waarin de sjah alle lof toezwaaide
aan Mossadeq, heeft de Perzische
vorst 't er niet beter op gemaakt.
Mossadeq zal thans nog meer eisen
stellen dan voorheen: o.m. de zeg
genschap over het leger. Daar
komt nog bij, dat de uitspraak van
het Internationale Hof van Justi
tie in Den Haag, inzake de olie
kwestie waarin Perzië gelijk heeft
gekregen, een ontzaglijke mo
rele steun voor Mossadeq betekent,
waar hij zonder twijfel politieke
munt uit zal slaan. Geheel iets
anders is, of Mossadeq in staat zal
zijn het land uit de financiële en
economische impasse te halen. Het
Westen blijkt ook zonder de Per
zische olie te kunnen en de gelde
lijke hulo van de V.S. is voor Te
heran een vrome wens gebleven.
Ook een dictator, die met alle
macht is bekleed kan daar geen
wijziging in aanbrengen. Mossa
deq blijkt het aanzien en het geluk
van het land te willen opofferen
aan persoonlijke ambities. Het is
de gehele strekking van zijn hal-
starrige politiek geweest. Van het
begin van het uitbreken van het
Brits-Iraans oliegeschil tot aan nu
toe. Zijn steun wordt slechts ge
vormd door een opgezweepte me
nigte, de terreurtroepen van de
straat, die alle remmen hebben
losgelaten en daarmede elke be
zinning en verstandig oordeel.
Een ander aspect van de gebeur
tenissen in Perzië is de rol van de
communistische Toedehpartij. Met
een zekere wrevel constateerden
de bladen van Mossadeq Dinsdag,
dat de communisten dankbaar ge
bruik hadden gemaakt van de si
tuatie ,maar daarbij is vergeten,
dat Mossadeq zelf de Toedeh-aan-
hangers in de gelegenheid heeft
gesteld. En de premier zal nu moe
ten bewijzen een communistische
omwenteling het hoofd te kunnen
bieden. Hij kan dat alleen door het
land materieel te redden. En dan
is een goede verstandhouding met
de rest van de wereld, met name
het Westen, een groter waarborg
dan de macht over een leger. Bh
een communistische terreur zou
met alleen de sjah worden wegge
vaagd, maar ook Mossadeq. Een
mogelijkheid dat de toestand zich
aldus ontwikkelt ligt nog steeds in
de gebeurtenissen opgesloten. Het
land zou dan voorgoed ondergaan.
De situatie in Egypte vertoont
op bepaalde punten overeenstem
ming met het gebeurde in Perzië.
jJe mil+aire staatsgreep in Cairo is
gericht tegen Faroek en zijn hof
houding. De positie van Faroek is
wankel geworden en evenals de
sjah in Teheran, heeft ook Faroek
het hoofd moeten buigen.
Beide souvereinen zijn gedegra
deerd tot knechten, die met drei
ging van geweld de wil van dicta
toriale elementen is opgelegd. In
Egypte heeft een star nationalisme
de overhand gekregen, dat allesbe
halve geporteerd is van de Britse
Politiek en nog minder van een
redelijK overleg Juist dit laatste
betekent in beide landen een ge
vaar voor de internationale ver
houdingen. Des te groter is dit ge
vaar, omdat het 't Midden-Oosten
betreft, dat m de krachtsverhou-
dingen tussen de Sovjet-Unie en
de Vrije Wereld een sleutelpositie
inneemt. Achter dit alles gaat een
fanatiek Mohammedaans streven
schuil, waarbij het sentiment een
groter rol vervult dan het redelijk
verstand. Het Midden-Oosten is op
drift geraakt en het luidt een nieu
we fase in van het wereldgebeu-
ren.
Instelling van Bedrijfschappen
Bij de Sociaal Economische
Raad zijn verzoeken ingekomen
voor 't uitbrengen van advies tot
instelling van bedrijfschappen
voor detailhandel in aardappelen
groenten, fruit en aanverwante
artikelen, het schoenhersfellers-
en hef maat- en orthopaedische
schoenmakersbedrijf en voor de
groothandel in gebruiks- en luxe
artikelen.
TOESTAND VAN EVA PERON
NOC STEEDS CRITIEK
BUENOS AIRES, 23 Juli. A.P.
De Argentijnse staatsradio heeft
vandaag met tussenpozen omge
roepen, dat de gezondheidstoe
stand van mevrouw Peron nog
steeds critiek is.
Volgens de officiële nieuwsuit
zendingen achten de geneesheren
mevrouw Peron nog steeds
„zwak", ondanks de verbetering,
die Zaterdag en Zondag intrad.
Groote Beer 24 Halifax verw.:
Johan van Oldenbarnevelt p. 24
Algiers: Limburg n. 23 Gibraltar-
Genua; Loppersum p. 24 Gibral
tar: Tarakan 24 dw. Kreta-Na-
pels; Blitar 24 v. Singapore-
Portswettenham; Boissevain 22 te
Portswettenham: Haarlem 24 te
Kingston Jam.: Haulerwiik 24 v.
R'dam te Quebec; Merwede 23
nm. v. Le Havre-Antw.; Sama-
rinda 20 v. San Francisco-Los
Angeles: Straat Soenda 21 te
Kaapstad Tawali 24 Boston verw.
Elmina 24 Dakar verw.: Gordias
p. 23 nm. Ouessant-Aberdeen;
Helena 24 te Ie Havre: Indra-
poera 22 v. Padang-Aden; Kota
Inten 24 te Genua: Manoeran 24
nm. Singapore verw.: Parkhaven
24 te Hamburg: Roebiah p. 23 ten
N. Flores Azoren-Alexandrië;
Teiresias 24 te Semarang.