Onderwijs bij de middengroepen
„voordeligst" voor gemeenschap
De lichting 1952 in cijfers
Wijziging en verbetering
van de pensioenen
Financiën en Economie
lil
EEN BELANGRIJK RAPPORT (II)
Zij zijn ook het meest bereid
er offers voor te brengen
RADIO
Zo...
Westduitse actie
tegen dure boter
Rapport P.v.d.A.
over Ziekenfondsen
SBi
Sociale verzekering
voor minder validen
DE BEURS
H/WJffVA 4
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1952
(Van een onzer redacteuren)
NADAT DRS. PLATENBURG in zijn studie getracht heeft de
invloed te schetsen van het milieu als drager en overdrager
van de natuurlijke begaafdheid en de verworven ontwikkeling,
stelt hij een onderzoek in naar het schoolbezit: het onderwijs
zoals men dat in verschillende bevolkingsgroepen op de ver
schillende soorten scholen heeft gevolgd. Want de opvoeding
in het gezin begonnen wordt op school voortgezet. „En
in zekere zin mag zelfs gezegd worden, dat de school meer
direct de opvoeding tot lid van de Nederlandse volksgemeen
schap ten doel heeft dan hef gezin. Slechts hij die ontvangen
heeft zal immers in staat zijn te bewaren, door te geven en
te vervolmaken."
Het rapport heeft zich slechts
bezig gehouden met de voor
naamste vormen van meer alge
meen vormend dagonderwijs.
Het V.G.L.O. staat daar niet bij;
het universitair onderwijs is
zelfs met opzet buiten beschou
wing gelaten, gelet op de leef
tijd van de 65000, van wie het
grootste percentage aan de uni
versiteit nog niet toe is. Door
iedere vorm van onderwijs een
waarderingsfactor van 1 tot en
met 15 te geven en nog enkele
andere berekeningen uit te voe
ren komt het rapport tot een
waarderingsquotient voor het
schoolbezit per groep. En waar
het gemiddelde voor Nederland
6,37 bedraagt komen de geza
menlijke middengroepen daar
ver boven uit: 9.73. De onder
nemers komen niet verder dan
5.84 en de gezamenlijke arbei
ders tot 5.54. Naar verhouding
de laagste schoolontwikkeling
krijgen de zoons van landarbei
ders: 4.58, de hoogste de zoons
van onderwijzend personeel:
11.96.
Drs. Platenburg heeft dat in
een andere grafiek nog eens
nader toegelicht, waaruit blijkt,
dat terwijl van de zoons van
onderwijzend personeel slechts
4.33 pet. het alleen maar met
lager onderwijs moet doen, dit
percentage bij de boeren op 72
ligt. Helemaal juist is dat echter
niet, omdat b.v. de lagere land
bouwschool, de ambachts
school voor de boeren niet in
het onderzoek is betrokken.
Wat het onderwijs aan H.B.S.
en gymnasia betreft: hier staan
de vrije beroepen met 55 pet
onbetwist bovenaan en de land
arbeiders komen met 0.97 pet.
op de laatste plaats. In de mid
dengroepen zijn er overigens nog
vele variaties: van de 55.51 pet
van de vrije beroepen tot 17)73
t>ct bij de bedrijfsleiders. Winke
liers en bedrijfshoofden volgen
PROGRAMMER
DONDERDAG 21 Aug. 1952
HILVERSUM I 402 m. 7.00
AVRO. 7.50 VPRO. 8.00—24.00
AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gra
mofoonmuziek. VPRO: 7.50 Dag
opening. AVRO: 8.00 Nieuws.
8.15 Gramofootnmuziek. 8.45
Idem. 9.00 Morgenwijding. 9.15
Gramofoonmuziek. 9.30 Voor de
huisvrouw. 9.35 Waterstanden.
9.44 Gramofoonmuziek. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 ,De
Zangpaedagoog", opera. 11.45
„Sydney en Melbourne", cause
rie. 12.00 Zang en piano. 12.25
„In t spionnetje". 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33
Gramofoonmuziek. 13.00 Nieuws.
13.15 Mededeling en of gramo
foonmuziek. 13.20 Dansmuziek.
13.55 „Tranen over Johannes
burg", hoorspel. 15.00 Voor de
zieken. 16.00 Radio Philharmo-
nisch Orkest. 17.00 Klein kooi
en solisten. 17.20 Strijkorkest,
fagot en slagwerk. 17.30 Mili
taire causerie. 17.40 Gramofoon
muziek. 17.45 Regermgsuitzen-
ding: L. Hanekroot: „Indonesië,
een natie in de maak". 13.00
Nieuws. 18.15 Sportprobïemen.
18.25 Lichte muziek. 19.00 Ge
sproken brief uit Londen. 19 05
Orkestconcert. 19.30 Gramofoon
muziek. 20.00 Nieuws. 20.05
Omroeporkest en solisten. 21.05
„Pension Zonneweelde", hoor
spel. 22.05 Zang en gitaar. 22.20
Gramofoonmuziek. 22.40 Amuse
mentsmuziek. 23.00 Nieuws.
23.15 Sportactualiteiten. 23.30
Gramofoonmuziek. 23.4024.00
Zang, viool en orgel.
HILVERSUM II 298 m.
7.00 KRO. 10.00 NCRV. 11.00
KRO. 14.00—24.00 NCRV.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Och
tendgymnastiek 7.30 Gramofoon
muziek. 7.45 Morgengebed en
Liturg, kalender. 8.00 Nieuws
en weerberichten. 8.15 Gramo
foonmuziek. 9.00 Voor de huis
vrouw. 9.40 Gramofoonmuziek.
NCRV: 10.00 Arnhemse Orkest
vereniging. 10.30 Morgendienst.
KRO: 11.00 v d zieken. 11.45
Gram. muz.; 11.50 Als de Ziele
luistert, causerie; 12.00 Angelus;
12.03 Lunchconcert; (12.30
12.33 Land- en tuinbouwmede
delingen); 12.55 Zonnewijzer;
13.00 Nieuws en Kath. nieuws;
13.20 Promenade orkest en so
listen; 14.00 Metropole orkest;
14.45 Voor de vrouw; 15.15 Gr.
muz.; 15.25 Strijktrio; 16.00 Bij
bellezing; 16.30 Tenor en piano;
17.00 Voor de jeugd; 17.30 Ge
varieerde muziek; 18.00 Nieuws;
18.15 Koorzang; 18.40 Op de
stelling; 18.50 Gramofoonmu z.
19.05 Levensvragen van allerlei
aard en een pastoraal antwoord:
19.20 Geestelijke liederen; 19.40
Radiokrant; 20.00 Nieuws en
weerberichten; 20.10 Zomer-
avondconcert; 20.50 Wat ga je
worden?, interviews; 21,10 Ka
mermuziek; 22.45 Avondover
denking; 23.00 Nieuws en SOS-
berichten; 23.1524.00 Gr.muz.
op 14.54 en 13.97 pet., terwijl
ongeschoolde en geschoolde ar
beiders de 5 pet. nog niet halen.
Let wel dat dit alles om percen
tages gaat: wat de werkelijke
aantallen leerlingen betreft
de feitelijke bevolking van de
scholen dus hadden van 4605
leerlingen uit deze lichting in
totaal, 1010 zoons uit arbeiders
kringen H.B.S. en gymnasium
gehad tegenover b.v. 574 jongens
wier vader een vrij beroep uit
oefent.
Percentsgewijze komen echter
ook hier de middengroepen zo
hoog uit de bus, dat speciaal z ij
de overdragers blijken van ons
onderwijsbezit. Drs. Platenburg
verbindt hieraan de conclusie
dat uit deze cijfers heel zeker
nog niets blijkt van een democra
tisering van het middelbaar on
derwijs, zoals in onderwijskrin
gen wel wordt beweerd mis
schien omdat de feitelijke bevol
king der scholen voor zo'n groei
end deel uit kinderen van arbei
ders bestaat?)
Ook bij het middelbaar nij
verheidsonderwijs staan de mid
dengroepen percentsgewijze bo
venaan, al komen van 785 leer
lingen er ook 260 uit arbeiders
kring en 189 uit de onderne-
mersgroep. Het lager nijver
heidsonderwijs noteert zijn hoog
ste percentages onder de arbei
ders hoewel de cijfers er op wij
zen dat ook meer en meer ouders
van minder begaafde kinderen
uit de kring van bedrijfshoofden
en middengroepen hun zoon lie
ver een ambacht laten leren, dan
hem in een administratief baan
tje onder te brengen. De
M.U.L.O. werd bezocht door 25
pet. van de kinderen uit de mid
dengroepen, door slechts 15 pet.
van de kinderen van bedrijfs
hoofden, winkeliers en boeren en
maar door 5 pet. van de arbei
derskinderen.
Een merkwaardig cijfer le
verde tenslotte het onderzoek
naar de manier waarop leerlin
gen uit de verschillende groepen
de lagere school hebben doorlo
pen. Gemiddeld blijft 62 pet.
van de leerlingen in geen enkele
klas op de lagere school zitten.
Helaas ontbreken in het rapport
de volledige statistische gege
vens, maar uit de beeldgrafiek
blijkt dat van de kinderen van
ongeschoolde en landarbeiders
bijna 50 pet. een of meerdere
malen blijft zitten, tegen slechts
23.6 pet. van kinderen uit de
middengroepen. Het beste staan
de zoons van onderwijzend per
soneel er voor en dat ligt ook
wel een beetje voor de hand: er
blijft er maar één op de tien
ooit eens een keer zitten. Drs.
Platenburg komt tot de conclu
sie: wat de resultaten voor de
gemeenschap betreft die met het
lager onderwijs worden verkre
gen, zijn de middengroepen be
duidend „voordeliger".
Een uiterst gewichtig onder
werp wordt in een volgend
hoofdstuk van de studie van drs.
Platenburg aangesneden. Dat
de opvoeding van de kinderen de
ouders zorgen baart niet in
het minst financiële wordt
natuurlijk door niemand betwij
feld, en evenmin, dat de kinde
ren verplicht zijn die ouderzor
gen te helpen verlichten zodra
zulks in hun vermogen ligt. In
hoeverre dat in werkelijkheid
geschiedt, hangt natuurlijk in
belangrijke mate van de ouders
zelf af; zij kunnen hun kinderen
laten verdienen zodra de leer
plichtige leeftijd voorbij is, maar
zij kunnen ze ook verder laten
leren.
De leeftijd waarop de Neder
landse mannelijke jeugd buiten
algehele financiële zorg der
ouders komt, varieert normaal
van 14 tot 25 jaar.
„Het is heus geen teken van
bijzondere kapitaalkrachtigheid
wanneer ouders in Nederland
hun kinderen laten „studeren",
zegt het rapport. Integendeel: in
zeer vele gevallen is het zó, dat
de ouders zich letterlijk al het
niet strikt noodzakelijke gedu
rende jaren ontzeggen, om hun
kinderen in de rijen der acade
mici opgenomen te zien. Dat is
niet altijd een kwestie van op
offeringsgezindheid noch van de
drang om de kinderen „hoger op"
te zien gaan. Vaak is het harde
noodzaak, eenvoudig omdat
men zijn kinderen niets anders
heeft aan te bieden."
Zoals uit de cijfers blijkt dat
veel zoons van ondernemers in
vaders zaak of op vaders boe
renbedrijf tewerkgesteld zijn,
zoals veel zoons van winkeliers
winkelbediende worden en zoals
de helft van de arbeiderszoons
het beroep van vader kiest: zo
ligt het ook voor de hand dat
van de zoons uit de midden
groepen zo'n hoog percentage
studeert: 60 pet. bij zoons van
leraren, 54 bij die van onder
wijzers, 52 pet. bij die van be
oefenaars der vrije beroepen.
De vaders uit de middengroe
pen immers hebben hun zoons
in feite niets anders aan te bie
den dan een functie binnen de
middengroepen, waarvoor nu
eenmaal meer een langere studie
wordt vereist dan voor de onder
nemers of arbeidersfuncties.
Dat brengt ook mee dat in het
algemeen in de kring van on
dernemers waartoe de boe
ren behoren, zoals reeds eerder
gezegd en van arbeiders de
zoons op veel jeugdiger leeftijd
zelf verdienen dan jongens uit
de middengroepen.
Op de leeftijd van 19 jaar zijn
van iedere tien zoons van on
derwijzend personeel er slechts
twee zelfverdienend, maar 9 op
de 10 zoons van landarbeiders.
Van de middengroepen in hun
geheel is slechts de helft van de
jongens zelfverdienend; bij de
ondernemers is dat 84 en bij de
arbeiders 86 pet.
Uit deze vergelijkende cijfers
voor alle groepen blijkt o.i.
duidelijk, dat het hier niet alleen
maar een kwestie is van „het
beter kunnen betalen". Veeleer
is het zo dat men in de midden
groepen eerder bereid en ook
gedwongen is, zich de finan
ciële offers te getroosten die de
studie plus de derving van in
komsten van zelf-verdienende
kinderen meebrengen, dan in
andere groepen. Voor de volks
gemeenschap als geheel tekent
ook deze bereidheid de bijzon
dere waarde van de midden
groepen.
Het eerste artikel over het
rapport van drs. Platen
burg verscheen in ons blad
van 16 Augustus.
Advertentie
«Ven ui&Êakesv!
Er» nu een lekkere sigaret. Na
tuurlijk Strand I Daar haalt geen
andere bij, dat is de sigaret voor
de fijnproever.
Plechtige Requiemmis voor
Eva Peron
Dinsdag 26 Augustus zal er
in de dekenale kerk van Sint
Jacobus aan de Parkstraat te
Den Haag, een plechtige H. Mis
van Requiem wonden opgedra
gen voor de zielerust van me
vrouw Eva Peron, de overleden
echtgenote van het Argentijnse
staatshoofd.
Tal van autoriteiten en de le-
dën van het corps diplomatique
zijn door de Argentijnse gezant
in ons land, de heer R. valen-
zuela, tot het bijwonen van deze
plechtige rouwdienst uitgeno
digd.
U et rapport van drs. Th.
Platenburg baseert zich
zoals reeds vermeld, op ge
gevens over de in 1932 gebo
ren jongens. In totaal wa
ren dat er 92004. Daarvan
stonden er op 1 Januari
1952 nog bijna 83.000 in de
bevolkingsregisters inge
schreven. De ontbrekende
9000 waren dus overleden
of geëmigreerd. Voor de
militaire keuring versche
nen er ruim 80.000. De ove
ngen waren daarvan vrij
gesteld, verbleven in het
buitenland of in gestichten
etc. Bij de keuring werden
bijna 15.000 jongemannen
zonder meer afgekeurd.
Van de 65313 goedgekeur-
ien studeerden er nog
15.099 waaronder tenminste
3853 arbeiderskinderen. On-
ier de goedgekeurden be
vonden zich voorts slechts
11 onderwijzers, 1137 em
ploye's, 5029 jongemannen
met een administratief
baantje, 1409 winkelbedien-
ien, niet minder dan 1928
loopknechten, 731 chauf
feurs, 578 leden van hotel-
ztc. personeel, 3639 arbei-
iers in land- en tuinbouw,
724 grondwerkers en 28.787
arbeiders in overige be
drijfstakken. „Zelfstandig"
waren er onder de ruim
65000 slechts 6241. „Enig
zoontje" waren er 3054, uit
gezinnen met tien of meer
kinderen kwamen niet min
der dan 7843 jongens en de
gezinnen met 5 of meer
kinderen leverden in totaal
35.160 man voor de lichting
1952: meer dan de helft.
Van 15.222 jongens was
het beroep van hun vader
onbekend onder de ruim
50.000 overigen bevonden
zich 9761 boerenzoons,
1017 zoons van on
derwijzers waarvan er
totnogtoe nog maar één zelf
onderwijzer was geworden:
814 studeerden er nog),
4014 kinderen van landar
beiders, 8198 van onge
schoolde arbeiders nog
studerend: 11271 en 15.333
van de overige arbeiders,
waarvan ër 2363 nog stu
deerden en 86 zelfstandig
waren geworden. Van de
65313 goedgekeurde jonge
mannen hadden er 30.661
niet méér onderwijs gehad
dan de lagere school: 12.449
man hadden ook de am
bachtsschool doorlopen;
M.U.L.O.-onderwijs hadden
11.757 man genoten.
BERLIJN In West-Berlijn
en vele steden van West-Duits-
land wordt op het ogenblik een
protestactie gevoerd tegen de bo-
terprijzen, die de laatste tijd
sdhero zijn gestegen. De actie
gaat "uit van de winkeliersorgani
saties en de vakbonden, die de
huisvrouwen verzoeken een ko
pers-staking te beginnen en in-
plaats van boter andere vetten
te kopen totdat de boterprijs, die
thans 7,20 Duitse Marken per kg
bedraagt, tot een redelijk peil
zal zijn gedaald.
De critiek richt zich voorna
melijk op de invoer politiek van
de Bondsregering, die, naar men
zegt, de prijs heeft opgedreven-
Aangedrongen wordt op onmid
dellijke invoer van boter uit Ne
derland, Scandinavië en Nieuw-
Zeeland.
In antwoord op deze critiek
heeft het Westduitse ministerie
van Voedselvoorziening echter
medegedeeld, dat alleen uit Noor
wegen en Zweden binnenkort bo-
terimporten te verwachten zijn.
Denemarken 'heeft geen boter
voor uitvoer naar West-Duitsland
beschikbaar en de Nederlandse
boter is te duuT. Ook invoer uit
Nieuw-Zeeland is volgens het
Ministerie voorlopig niet "moge-
Hik.
KANTOOR VERNIELD VAN
COMMUNISTEN IN BONN
BONN, 19 Aug. Heinz Ren
ner, de fractieleider van de
West-Duitse communistische par
tij, heeft de Duitse Jeugdorgani
satie, een anti-communistische
beweging, die, voor zover be
kend. niet met een politieke
partij verbonden is, beschuiuigu
van plundering van het plaatse-
Hik kantoor van zijn partij in
Bonn.
Naar D.P.A. meldt zijn, Maan
dagnacht onbekenden net kan
toor binnengedrongen. Zij ver
nielden ramen en deuren, ruk
ten schilderiien van Marx en
Engels van de muur, besmeur
den en verscheurden boeken van
de bibliotheek en verdwenen
met medeneming van de post-
zegelkas.
PASTOOR SPIERTS
ONDERSCHEIDEN
Bij Koninklijk Besluit is be
noemd tot Ridder in de Orde
van Oranje-Nassau: C. J. H.
Spierts, pastoor te Terwinselen.
AMSTERDAM. De Dr. Wiardi
Beekman Stichting, het weten
schappelijk bureau van de PvdA,
heeft een rapport gepubliceerd,
dat „Volksgezondheid in het ge
ding" heet en waarin een beschou
wing over en voorstellen tot een
hervorming van het ziekenfonds
wezen worden gegeven. Voorge
steld wordt een stelsel van uni
forme verzekering met verplichte
premiebetaling voor loontrekken-
den. zelfstandigen en hen die niet
meer aan het productieproces deel
nemen. Het onderscheid tussen
verplichte en vrijwillige verzeke
ring dient te verdwijnen: de ver
zekering dient het gehele volk te
omvatten, aldus het rapport, dat
voor de verstrekkingen een ver
deling in twee groepen voorstelt,
waarbij een inkomen van f 6000.
als grens wordt aangenomen. De
groep met recht op volledige ver
strekkingen (minder dan f 6000.
per jaar inkomen) zou 90 pet. van
de bevolking omvatten; zij die een
hoger inkomen hebben, zouden
recht hebben op beperkte ver
strekkingen. De kosten voor een
dergelijke verzekering zouden
meer dan 400 millioen gulden per
jaar bedragen. Voor het overgrote
deel betreft het hier echter een
doelmatiger verdeling van de kos
ten die ook thans reeds op de
volksgemeenschap drukken, aldus
het rapport. De premie-heffing zou
moeten worden gebaseerd op het
draagkrachtbeginsel. Het rapport
acht een belangrijke mate van de
centralisatie bii de uitvoering van
de ziekenfondsverzekering nood
zakelijk.
De staatscommissie voor de
Sensioenwetgeving heeft H.M. de
ioningin 'n interimrapport aan
geboden betreffende enige pen-
sioenrechtelijke vraagstukken,
waarvan dé afdoening dei-mate
dringend wordt geacht, dat daar
mee niet kan worden gewacht
tot de arbeid der commissie is
voltooid. De kwestie van het ver
vroegd ouderdomspensioen acht
zij nog niet rijp voor nadere wet
telijke regeling.
Naar het oordeel van dc staats
commissie behoren arbeidscon
tractanten onder de pensioenwet
te worden gebrache. Het rapport
stelt hen in het algemeen gelijk
met ambtenaren in tijdelijke
dienst. Na een diensttijd van
twee jaar zullen zij de hoedanig
heid van ambtenaar in de zin van
de pensioenwet verkrijgen. De in
koop van diensttijd is dan verp
licht volgens de pensioengrond
slag op dat tijdstip.
De commissie adviseert wij
ziging te brengen in de regel,
dat eerst na een diensttijd van
zeven jaar aanspraak kan worden
gemaakt op invaliditeitspensioen
Zij meent voorts, dat alle wacht
tijden korter moeten worden,
met uitzondering van die voor
vervroegd ouderdomspensioen. De
nieuwe wachttijden zullen ook
van toepassing zijn op degenen,
die de dienst reeds hebben ver
laten, voor zover zij op het tijd
stip van inwerkingtreding der
wet de leeftijd van 65 jaar
waarop het recht op uitgesteld
pensioen ontstaat nog niet heb
ben bereikt.
Ten aanzien van de maxima
der pensioenen stelt de commissie
een aflopend berekeningspercen
tage voor. De vermindering zal
daarbij echter niet intreden voor
dat hét thans geldende maximum
van 4800.is bereikt. Voor
hen, die reeds pensioen genieten
is met het oog hierop gedacht aan
een evenredige verhoging boven
de oude maxima. Voor de nieuwe
regeling ten aanzien van de be
perking van gelijktijdig genot
van pensioen en inkomsten uit of
in verband met arbeid of bedrijf
zijn bepaalde grondslagen gesteld.
Geen cumulatiebeperking zal
gelden voor de weduwen van mi-
litairen.De grens waaronder geen
vermindering op het pensioen
wordt toegepast op de pensioe
nen van oorlogsinvaliden dient te
worden verhoogd van 1500 tot
2500 gulden.
De gemiddeld jaarlijks uit de
voorgestelde maatregelen voort
vloeiende lasten worden geraamd
63.265.000.. Van dat bedrag
nft ongeveer ,f 28 millioen on
gedekt,dat is ruim anderhalf pet.
van het totaal der pensioengrond
slagen.
VETTE VARKENSMARKT
LEIDEN
LEIDEN, 19 Aug. Aanvoer
23 vette varkens. Notering 2.29
2.25; lichte 2.192.21; zeugen
•2.10—2.14; handel: stroef, af
loop minder.
ADVIES VAN S.E.R.
DEN HAAG. De Sociaal-
Economische Raad heeft aan de
Staatssecretaris voor Sociale Za
ken advies uitgebracht over de
wijze waarop blinden en andere
groepen minder validen onder de
werking van de sociale verzeke
ringswetten kunnen worden ge
bracht.
De Raad ziet een oplossing in 't
sluiten met blinden etc., die in
werkinrichtingen werkzaam zijn,
van arbeidsovereenkomsten die
aan het oordeel van Rijksbemidde
laars dienen te worden onderwor
pen. Oo basis van deze arbeids
overeenkomsten vallen de betrok
kenen dan onder de betrokken
wetten. Dit zou overigens voor de
werkplaatsen van minder-validen
nieuwe en wellicht belangrijke fi
nanciële consequenties met zich
brengen, welke de meeste dier in
richtingen waarschijnlijk niet
kunnen dragen. De Raad acht het
wenselijk, dat de regering de
werkplaatsen in deze extra lasten
sub Udicert.
BOTSINGEN IN TEHERAN
TEHERAN, 19 Aug. Aan
hangers van de Perzische com
munistisch gezinde Tuedeh-partij
zijn vandaag in de voornaamste
winkelwijk van Teheran slaags
geraakt met leden van de fascis
tische „Soemka"-partij. Nadat de
politie de vechtenden had ge
scheiden, werden alle winkels
in de wijk gesloten.
De poiitie, die tien dagen ge
leden na de opheffing van de
staat van beleg was teruggetrok
ken, patrouilleert thans weer in
de straten.
VERDEELDE MARKT
AMSTERDAM 19 Aug. De
flauwe stemming voor oiiewaar-
den in Wallistreet, waar Shells
bijna drie punten gezakt zijn, is
niet zonder invloed gebleven op
de Amsterdamse effectenbeurs.
Olies stelden zich bij opening on
middellijk vier punten lager en
zette daarmee een domper op de
gehele industrie markt. In het
verder verloop wijzigde Konink
lijke zich nauwelijks, de koers
fluctueerde tussen 319 en 319 J4,
welke uiterste kleine marche wêi
een bewijs is, dat de handel niets
te betekenen had. Unilever open
de in navolging van het hoofd
fonds drie punten lager, maar
wist zich te herstellen tot 170%
(17214). Bij de overige indus
triepapieren was het van het
zelfde laken een pak, merendeels
kleine verliezen.
Het lang verwachte dividend
van de Deli Mij. is eindelijk ge
komen, zes procent interim over
1950 - '51 terwijl geen slotdivi-
dend te verwachten is. „Het valt
niet mee en het valt niet tegen,
maar er wordt in ieder geval iets
uitgekeerd", was het .commen
taar ter beurze. Het optimistische
geluid overheerste eenter, zodat
Deli aantrok van 73 tot 74 Y-.
Ook de overige leidende cultuur
fondsen boekten een kleine winst.
Van de Indonesische banken
stelde de Nationale Handelsbank
zich aanvankelijk 'drie punten
lager. Dit fonds wist zich echter
later te herstellen tot 100y2 (101)
Escomptobank zette de stijging
van gisteren niet voort en gol
den onveranderd 54. De scheep
vaartpapieren wisten zich van
daag vrijwel te handhaven, van
een levendige handel was hier
evenmin als in de andere hoe
ken echter geen sprake, scheep
vaartunie verloren een kleinig
heid. De guldensbe'eggingen ver
toonden evenmin grote afwij
kingen, investeringscertificaten
en de conversielening lagen iets
luier.
INTERIM-DIVIDEND
DELI-MAATSCHAPPIJ
De directie maakt bekend, na
daartoe verkregen machtiging van
commissarissen, dat over 't boek
jaar 1950/51 een interim-dividend
zal worden uitgekeerd van 6 pet.
Het is niet de bedoeling van het
bestuur t.z.t. aan aandeelhouders
voor te stellen, behalve dit inte
rim-dividend nog een slotdividend
uit te keren.
BRAAT HEEFT BEVREDIGENDE
ORDERPORTEFEUILLE
De exploitatieresultaten over
1951 van de Machinefabriek Braat
N.V. zijn, ondanks de stijging der
onkosten, alleszins bevredigend
geweest. Zij steken, als gevolg van
de toegenomen werkbezetting
zelfs gunstig af bii die van 1951.
Niettegenstaande het verlies op de
3 procent R.I. obligatiën ad
f 155.286 en de hogere afschrijving
en reservering kan een onveran
derd dividend van 7 pet. op de aan
delen A en B worden uitgekeerd.
Het saldo der exploitatie-1951 be
liep f 1.034.460 (f 589.854). Alle in
Indonesisch courant luidende
boekwaarden zijn gewaardeerd op
basis 3:1.
Over het algemeen was de or
derreserve per ultimo 1951 alles
zins bevredigend. Indien geen on
berekenbare factoren optreden, is
de verwachting gerechtvaardigd,
dat 1952 niet bii 1951 ten achter
zal bliiven.
In het thans lopende boekjaar
hebben zich wederom moeilijkhe
den voorgedaan, voortspruitende
uit de steeds verdergaande eisen
van de vakverenigingsleiders.
GEMEENTELENING TIEL
Ook de gemeente Tiel is overge
gaan tot de uitgifte van een z.g.
„Guichetlening'. Op Dinsdag 26
Aug. a.s. staat de inschrijving open
op f 900.000 41/4 pet. 30-jarige
obligatiën tot de koers van 100 pet.
De iening is totaal groot f 1.500.000
Op inschrijvingsvoor waarden is
f 600.000 reeds geplaatst. De op
brengst dient voornamelijk voor
de woningbouw.
INDUSTRIEDIAMANT NAAR
WEST-DUITSLAND
De West-Duitse autoriteiten heb
ben Dinsdag een bedrag van
1.680.000 mark beschikbaar ge
steld voor de invoer uit Nederland
van industrie-diamanten en van
200.000 mark voor de invoer van
poeder van edelstenen, eveneens
uit Nederland.
STIJGENDE KOSTEN BIJ DE
NED. SPOORWEGEN
De stijging van de kosten heeft
de winst van de N.V. Ned. Spoor
wegen doen verminderen van
f 1.382.167 in 1950 tot f 99.696 in
1951. Want hoewel de totale in
komsten in 1951 met f 331.9 mill,
een nieuw hoogtepunt bereikt
hebben (v.j. f 317.2 mill.) werd
deze stijging overtroffen door de
toeneming der kosten, welke incl.
afschrijvingen en interest f 331.8
mill, tegen f 315.8 millioen in 19o0
bedroegen.
De kostenverhogende werking
van de in 1951 opgetreden prijs
stijgingen konden slechts ten dele
gecompenseerd worden door de
voortgezette bezuinigingsmaatre
gelen en de half Aug. 1951 inge
voerde verhoging van de goede
rentarieven. Door de Wet tot voor
ziening in de kapitaalbehoefte der
N.S. en toekenning van bijdragen
ter vergoeding van oorlogsschade
is in de fundering van het bedrijf
een aanzienlijke verbetering ge
bracht, hoewel het toegekende be
drag van f 324 millioen de directie
is tegengevallen. Zij acht f 709
millioen redelijker en meer in
overeenstemming met de geleden
verliezen. Ter voorziening in de
kapitaalbehoefte werd het aande
lenkapitaal van f 10 millioen op
f 300 millioen gebracht. De nieu
we aandelen werden alle door de
Staat overgenomen. De moderni
sering zal daardoor in de komen
de jaren kunnen worden voortge
zet.
De* omvang van het reizigersver-
voer was nagenoeg gelijk aan die
van 1950. Het goederenvervoer
nam wederom toe. Het vervoerde
gewicht steeg van 21.2 millioen
ton in 1950 tot 22.6 millioen ton in
1951.
FEUILLETON
\m mm
DOOR DOROTHEE COEBELER
13.
Alfons, zou zij toch veel
gelukkiger zijn met hem, dan met
iemand, die in de toekomst mis
schien nog wel eens gezant in een
of andere onmogelijke plaats
wordt. Maar driehonderd mark
voor onze japonnen heb ik toch
wel nodig".
„Enfin, voor mijn part; Hier
zjjn ze. Hij gooide de bankbiljet
ten oo de tafel. „Maar het is voor
de laatste keer. Begrepen?"
„De laatste keer!" Ze moest
eens achter zijn rug lachen, toen
de deur in het slot was gevallen.
Onverschillig stopte ze het geld
in haar handtasje, leunde weer
achterover in haar stoel, nam een
modetijdschrift en bladerde ver
der.
HOOFDSTUK VII
Georges Hendrich zal in zijn
werkkamer. In werkelijkheid was
deze kamer met de hoogdraven
de naam maar een doodgewone
dienstmeisieskamer. Hij had haar
echter al werkkamer genoemd,
toen hij nog on school was. En
hij was blij dat hij deze kamer
nog altijd had.
Het ging er in het huis van de
familie een beetje krap aan toe.
Het kleine pensioen, dat de over
leden secretaris bii de Spoorwe
gen ziin vrouw had nagelaten,
was weliswaar voldoende om er
netjes van te leven, maar buiten
gewone sprongen konden er niet
van worden gemaakt. De studie
van haar zoon was slechts moge
lijk geweest dank zij een uiterste
zuinigheid, een herhaald beroep
op familieleden en talrijke ver
zoekschriften om studiebeurzen.
De mooie Geo die helemaal
geen recht had op deze bijnaam,
die spotlustige meisjes hem had
den gegeven zat in een oude
afgedragen huisjas en met afge
trapte pantoffels voor zijn bureau
en werkte. Hij had een grote
stapel stukken voor zich liggen
en hij was zo in zijn werk ver
diept dat hij nauwelijks hoorde
hoe de deur achter hem werd
opengedaan. Mevrouw Hendrich
bracht hem zijn avondeten: een
paar sneetjes brood met worst en
kaas en een half flesje bier.
„Nou Geo, zo verdiept in ie
werk dat je niet eens merkt dat
de lamp staat te walmen. Eet nu
eerst maar eens".
„Nu al?" Hij lachte haar eens
toe en dat lachen hoorde bii dat
opgewekte vrolijke gezicht. Hij
schoof de stukken opzij; „Ja. er
is op 't ogenblik veel werk; ik
zal nog lang moeten bliiven zit
ten".
„Zeker weer de hele nacht, hè?
Je zult nog eens ziek worden"
„Nou. nou, zo erg is het niet.
En denk eens even: ik kriig dit
extra betaald".
„Ja. dat is inderdaad belang
rijk". Ze zuchtte zachtjes en ze
streek hem eens over zijn haar.
„Wat brengt U me daar?" Hij
zette grote ogen op. „Zo maar
brood met ham? Maar moeder,
dat is toch te duur? En ook nog
bier!"
„Ach. dat betekent toch niets!
En die halve fles bier is nog van
gisteren".
„En wat eet U dan vanavond,
moeder? Je moet me niet van al
les toestoppen en niets voor je
zelf houden".
„Maar ik heb ook wat, jongen.
Ik heb zelfs iets fijns! Gebakken
aardappelen en ook nog bonen
van vanmiddag. Je weet toch hoe
graag ik 's avonds opgewarmd
eten heb".
„Ja, ja, dat weet ik." Hij pakte
haar hand. „Maar nu neem je
hier 'n sneetje met ham. En je
drinkt ook een slokje bier".
„Neen. heus niet, Geo!" Ze
weerde met haar hand af. Maar
hij duwde haar eenvoudig 'n stuk
brood met ham in de mond. Toen
moest ze wel eten en ze moesten
allebei lachen. Maar dat duurde
maar een ogenblikje.
„Moeder, wanneer vader was
blijven leven, zoudt U het heel
wat gemakkelijker hebben ge
had".
„Ach, jongen, ik kom niets te
kort en met jou zal het in de
toekomst wel beter gaan".
„Ik moet beslist naar de kolo
niën gaan." Hij staarde voor zich
uit. „Daar zou ik snel vooruit ko
men en U zou met uw geld een
heel wat gemakkelijker leventje
hebben. Ik heb op het ministerie
hier en daar al eens gepolst".
„Neen Geo" ze liet hem niet
uitpraten „geef in 's hemels
naam dit plan op. Iedere keer
begin je er weer over". Ze begon
te huilen. ..Moet ik hier dan al
leen overblijven on mijn oude
dag? Je zult hier ook heus wel
wat bereiken".
„Maar denk toch eens even na.
moeder, hoe lang dat kan duren.
U weet toch ook wel dat een ju
rist lang moet wachten voordat
hij iets kan bereiken".
„Maar wanneer ie trouwt en
wanneer je met een riike vrouw
trouwt!"
„Dat is uw droom en eens
speelde Kate Scholz in die droom
de hoofdrol".
„Het is gelukkig, dat je je daar
niet hebt vastgelegd voor de
grote ramp kwam".
„Dat zou ik anders toch niet
hebben gedaan, moeder".
Hij werd ineens zeer ernstig.
„Kate Scholz en ik passen hele-
mal niet bii elkaar. Ze is een
lief meisje, maar zü is niets voor
mij en ik ben niets voor haar".
„Maar Hilde Dehn zii zou
toch wel wat voor je zijn.
Hij kreeg even een kleur. Hij
keerde zich snel om en begon in
zijn stukken te zoeken.
„Zii vraagt altijd naar jou, als
ik haar zie". Ze vatte vlam: „Ja,
Geo. dat doet ze. En ze infor
meert ook altijd naar de kolo
niën en ze vraagt zich af wat Ui
daar zoekt. Maar daar praat ik
altijd over heen en ik zeg maar
dat dat maar een beetje geklets
van jou is".
„Maar moeder!"
„Ach Geo." ze klopte hem
kalmerend op de schouder „ik
weet heus wel wat ik doe. Op Het
grote bal zal je bij haar zijn en
dan zal je het zelf zien. Geo. je
hebt je kansen nu zelf in de
hand".
„Zo.... en U denkt dat dat
voldoende is en dat de rijke fa
brikant Dehn zo maar zonder
meer zijn enige dochter aan mii.
een arme drommel, zal geven?"
„Dat doet hij heus wel. Geo.
als je immers een toekomst hebt.
Wanneer jij het goed speelt is na
het bal het succes verzekerd".
„Maar moeder, U weet toch
wat het bal kost? Ik zou dat geld
toch beter kunnen bewaren?"
„Nou. het toegangsbewijs heb
je bijna voor niets: dat krijg je
toch goedkoper, omdat je lid bent
van de juristenvereniging?"
„Alsof het daarmee te'doen is.
Er komen nog heel wat uitgaven
bii. Men moet daar wiin drinken
en tijdens de pauze moet je toch
ook wat gebruiken".
(wordt vervolgd)
