Sombere conclusie: daling van
intelligentiepeil onvermijdelijk?
Rcicfi o-0 voo rn o
40.000 Jongeren wonen bijeen
in veertig enorme tentsteden
Financiën en Economie
Wilde jacht door Hengelo
achter dievegge aan
Het rapport van Dr$ Platenburg (III)
Kindertal bij middengroepen
beneden het gemiddelde
HOOFDPIJN? 4»
Scheepsberichten
De 75ste Duitse Katholiekendag
Wat moet er worden van
onze kinderen
DE REHP'
Duits meisje stal horloge
\m m
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1952
PAGINA b
(Van een onzer redacteuren)
HET IS EEN MIN OF MEER sombere conclusie die gelaten
wordt aan de lezer van het rapport van drs Platenburg over
de intellectuele positie van de midden-groepen in de Neder
landse samenleving, waarover wij reeds uitvoerig berichtten in
ons blad van 16 en van 20 dezer. Want als de cijfers hebben
aangetoond dat de middengroepen als geheel in positieve zin
belangrijk afwijken van het landelijk gemiddelde met betrek
king tot aangeboren intelligentie-capaciteit, ontwikkeling en
schoolbezit, en indien moest worden vastgesteld, dat de in.
Nederland aanwezige school-ontwikkelingskansen in feite alleen
aan de middengroepen ten deel vallen, dan wordt uiterst be
langrijk het antwoord op de vraag hoe het staat met het ge
middeld aantal kinderen in de gezinnen van de middengroepen.
Immers: indien zou blijken, zegt
drs. Platenburg, dat de midden
groepen aanzienlijk minder kinde
ren voortbrengen dan de overige
groepen, zullen na enkele genera
ties de verhoudingen binnen ons
volk van dien aard zijn, dat men
niet alleen moet spreken van een
naar verhouding gedaalde intelli
gentie-capaciteit, maar daaruit
voortvloeiend ook van een daling
van de verworven ontwikkeling
en een verarming aan schoolbe
zit Ons onderwijs zal duurder
worden omdat er naar verhouding
meer zittenblijvers zullen zijn;
er zal 'n verhoudingsgewijze over
lading van de arbeidsmarkt op
treden tengevolge van het groter
aanbod van jeugdige arbeids
krachten. En het zou ernstig moe
ten worden betwijfeld of ons land
dan nog de ontwikkeling van de
maatschappij van morgen zal
kunnen bijhouden. Het gaat hier,
zegt hij. over een van de meest
brandende kwesties in de sociaal-
psychologische literatuur, verband
houdende met de „gevreesde en
verwachte daling van het intelli
gentiepeil, niet alleen van het
Nederlandse volk maar zelfs van
heel West-Europa."
Welnu: uit de cijfers die het
rapport ten tonele voert, blijkt
helaas inderdaad, dat de midden
groepen wat betreft het gemiddeld
aantal kinderen per gezin in een
ongunstige uitzonderingspositie
verkeren: dat getal vertoont een
b°langrijke afwijking naar hene
den van het landelijk gemiddelde.
Het gemiddeld aantal kinderen
in de gezinnen met kinderen
bedraagt in ons land 5.28. Kin
derloze echtparen zijn bij deze
berekening dus buiten beschou
wing gelaten. Van de gezinnen
mèt kinderen zijn er slechts
17.48 pet. met één of meer kin
deren. Drie of vier-kinderen zijn
er in 28.69 pet van de gezinnen,
vi.if tot negen in 4-1.82 pet en
tie.n of meer in 12.01 pet. Dat
hoge landsgemiddelde is uit
sluitend te danken aan onze
agrarische bevolking, boeren en
landarbeiders.
Het is jammer dat de publicatie
van het rapport in het Katholiek
Staatkundig Maandschrift blijk
baar niet mogelijk was met het
complete statistische materiaal.
Wij kunnen dus de juiste cijfers
niet precies geven.
Maar de grafiek aflezend ko
men wij voor de hoeren tot een
gemiddelde van 6.3 en voor de
landarbeiders van 6. De midden
groepen als geheel komen daaren
tegen niet hoger dan 4.35.
Dit is voor de toekomst van
ons volk een zeer bedenkelijk
verschijnsel, zoals boven uiteen
gezet. We moeten er overigens
nog enkele kanttekeningen bij
maken. Het landelijk gemiddelde
wordt alléén maar door boeren en
landarbeiders overtroffen: geen
enkele andere groep bereikt het,
al benaderen de ongeschoolde ar
beiders en de bedrijfshoofden het
zeer dicht. Het gemiddelde voor
de overige arbeiders ligt op 5, dat
voor de groep der winkeliers on
geveer op 4.8. De middengroepen
sluiten de rij. variërend van 4.7
voor het onderwijzend personeel
tot 4 voor administratief personeel
Heel duidelijk speelt "hier bo
vendien de tegenstelling stad
platteland een rol. Van de 1000
gezinnen zijn er b.v. iri de stede
lijke gebieden 135 met maar één
kind, op het platteland echter
slechts 55. Gezinnen met 10 en
meer kinderen vindt men daaren
tegen in de stad slechts 65 op de
10-00; ten plattelande 150. De tus
senliggende getallen zijn naar
verhouding. Dit moge dan een en
ander meer verklaarbaar maken:
de feiten zijn er niet minder be
nauwend om-
De studie van drs. Platenburg
constateert die feiten, deze en die
andere, die wij in onze vorige be
schouwingen noemden. Zij zullen
kunnen dienen als basis voor een
politiek. Die politiek zal aller
eerst beogen het rapport is ten
slotte gekomen uit de koker van
de- Coaimissie voor de Midden
groepen van de KVP een zoda
nige situatie voor de middengroe
pen dat zij him belangrijke taak
ten aanzien van het doorgeven
van een zo voornaam deel van ons
nationaal bezit aan intelligentie
en ontwikkeling zullen kunnen
(blijven) voortzetten.
Dat is ook redelijk. Het is een
nationaal belan-g.
Maar het rapport leidt o.i- tot
méér conclusies, misschien niet
direct beoogd, maar zeker zo
voornaam.
Uit de cijfers blijkt heel zeker
nog niet van een democratisering
van ons middelbaar en voorbe
reidend hoger onderwijs in de
echte betekenis van het woord,
zegt drs- Platenburg. Het wordt
dan hoog tijd dat het daartoe
ZONDAG 24 AUGUSTUS 1952
HILVERSUM I 402 m 8 uur
VARA. 10 uur VPRO. 10.30 IKOR.
12 uur AVRO. 17.00 VPRO. 17.30
VARA. 20.00—24.00 AVRO.
8.00 Nieuws en weerberichten.
Daarna: Postduivenberichten. 8.18
Gram. muz. 8.30 „Wat er groeit en
bloeit", causerie. 8.40 Orgel, harp,
viool en zang. 9.02 Sportmedede-
lingen en postduivenberichten.
9.05 Gram. muz. 9.45 „Geestelijk
leven causerie. 10.00 Voor de kin
deren. 10.30 Ned. Herv. Kerk
dienst. 12.00 Postduivenberichten
en gevarieerde muz. 12.30 „Even
afrekenen Heren". 12.40 Krontjong
ensemble. 12.55 Sport. 13.00
Nieuws en weerberichten. 13.05
Mededelingen of gram. muz. 13.10
Orkestconcert. 13.55 Boekbespre
king. 14.15 Kamerorkest en solist.
15.20 Fiimpraatje. 15.35 Orgelspel.
16.00 Orkestconcert. 16.30 Sport-
revue. 17.00 „Tussen kerk en we
reld". causerie. 17.30 Harmonie
orkest. 17.50 Sportjournaal. 18.15
Nieuws en sportuitslagen. 18.30 Ca
baret. 19.00 Metropole-koor en
-orkest 19.30 „Spontane reacties".
20.00 Nieuws. 20.05 Promonade
orkest, koor, piapoduo en solist,
21.10 Surinaamse volksmuziek.
21.25 Cabaret. 22.00 Gram. muz.
22.30 Pianorecital. 23.00 Nieuws.
23.15 Weekoverzicht. 23.2524.00
Amusementsmuziek.
HILVERSUM II, 298 m 8.00
NCRV. 9.30 KRO. 17.00 IKOR. 19.00
NCRV. 19.45—24.00 KRO.
8.00 Nieuws en weerberichten.
8.15 Gram. muz, 8.30 Morgenwij
ding. 9.15 Vocaal kwartet. 9.30
Nieuws en waterstanden.. 9.45
Gram. muz. 9.55 Hoogmis. 11.30
Gram. muz. 11.40 Clavecimbel-
recital. 12.10 Gram. muz. 12.15 Re
sidentie-orkest en solist. 12.55 „Ka
tholiek Thuisfront overal!" 13.00
Nieuws, ^weerberichten en katho
liek nieuws. 13.10 Lunchconcert.
13.45 „De wereld van Sint Paulus"
causerie. 14.00 Gram. muz. 14.30
MAANDAG 25 AUGUSTUS 1952
HILVERSUM I, 402 m 7.00
24 00 AVRO.
7.00 Nieuws. 7.15 Gram. muz.
8.00 Nieuws. 8.15 Gram. muz. 8.45
Idem. 0.00 Morgenwijding. 9.15
Gram. muz. 9.30 De groenteman.
9.35 Waterstanden. 9.40 Gram.
muz. 11.00 „Op de uitkijk 11.15
Gevariëerde muz. 11.50 „Helgo-
land vroeger en nu", causerie. 12.00
Orkestconcert. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 „In t
spionnetje". 12.38 Gram. muz. 13.00
Nieuws. 13.15 „Een maatschappu
die het leven heeft gekozen", cau
serie. 13.25 Metropole orkest. 14.00
Wat gaat er om in de wereld?
causerie. 14.20 Gram. muz. 14.30
Voordracht. 14.45 Omroeporkest.
16.05 Gram. muz. 16.30 Pianoduo.
16.45 Musicalender. 17.30 Gram.
muz. 17.40 Kinderkoor. 18.00
Nieuws. 18.15 Musette-orkest. 18.50
Amusementsmuziek. 19.15 Dans
muziek. 19.45 Lekenpraatje over
de Olympische Spelen. 20.00
Nieuws. 20.05 Gevariëerde muziek.
20.30 Gram. muz. 21.00 „Gevaarlij
ke Wittebroodsdagen", hoorspel.
22.25 Solistenprogramma. 23.00
Nieuws. 23.15 Dansmuziek. 23.45
24.00 Gram. muz.
HILVERSUM II, 298 m 7.00—
24.00 NCRV
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgym
nastiek. 7.30 Gram. muz. 7.45 Een
woord i oor de dag. 8.00 Nieuws en
weerberichten. 8.18 Gewijde muz.
8.45 Gram. muz. 9.00 Voor de zie
ken. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.35
Gram. muz. 10.00 Orgelspel. 10.30
Morgendienst. 11.00 Sopraan en
piano. 11.30 Gevarieerd concert.
12.10 Gram. muz. 12.25 Voor boer
en tuinder. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Orgel
concert. 12.59 Klokgelui. 13.00
Nieuws. 13.15 Mandoline-ensemble
13.45 Gram. muz. 14.00 Voor de
jeugd. 14.35 Gram. muz. 14.45 Voor
de vrouw. 15.15 Gram. muz. 15.40
Strijkkwartet. 16.00 Bijbellezing.
16.30 Vrouwenkoor en soliste. 16.50
Gram.muz. 17.00 Voor de kleuters
17.15 Harp-ensemble. 17.45 Rege-
ringsuitzending: Ir L. van Geuns
UdUociiv:. xi.\j\j uiaui. iiiux. xh.uvj x C," V A
„L'Enfance du Christ", oratorium. De stuwdam „Brokopondo in Su-
In de pauze: Gram. muz. Plm. 16.20
Gram. muz. 16.30 Vespers. 17.00
Ned. Herv. Kerkdienst. 18.15 „De
Jonge Kerk trekt er op uit". 19.00
Koor. orkest en solisten. 19.15
„Twee koningen van oud-Israël,
Saul en Jerobeam 1", causerie.
19.30 Nieuws, sportuitslagen cn
weerberichten. 19.45 Actualiteiten.
19.52 Boekbespreking. 20.05 De ge
wone man zegt er 't zijne van. 20.12
Gevariëerd programma. 22.45
Avondgebed en liturgische kalen
der. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Gram. muz.
riname. 18.00 Nieuws. 18.15 Gram
muz. 18.25 Militaire causerie. 18.30
Gram.muz. 19.15 „Wat is en wil de
Societas Studiosorum Reformato-
rum?" causerie. 19.30 Gram. muz.
19.40 Radiokrant. 20.00 Nieuws en
weerberichten. 20.10 „Kankerbe
strijding' vraaggesprek. 20.15
Kerkconcert. 20.45 Muzikale cau
serie. 21.00 Metropole-orkest en
soliste. 21.35 Pianorecital. 22.05
Causerie over Zuid-Amerika. 22.15
Gram. muz. 22.45 Avondoverden
king. 23.00 Nieuws en SOS-berich-
ten. 23.1524.00 Gram. muz.
komt. Het is niet alleen maar een
kwestie van „het beter kunnen
betalen" dat de middengroepen
zoveel beter gebruik maken van
de ontwikkelingskansen, schreven
wij in onze vorige beschouwing.
Maar het is zulks toch wel ten
dele: als de gezinnen kleiner zijn
is in het algemeen de mogelijk
heid om de ontwikkelingskansen
te grijpen financieel groter.
Men moet aan de ene kant ho
pen dat met deze waarschuwen
de cijfers voor ogen ook waar
nog nodig in de kring van de
ondernemers en arbeiders, spe
ciaal ook ten plattelande, de be
reidheid om voor de ontwikkeling
van de meest begaafde kinderen
offers te brengen zal groeien.
Maar aan de andere kant zullen
daartoe eveneens voorzover no
dig ook de financiële en ande
re feitelijke mogelijkheden moe
ten worden verruimd. En ook dat
geldt speciaal voor het platte
land, door moeilijker verbindin
gen toch al in het nadeel.
Zo geeft de hier besproken
studie naar onze mening ook voor
de onderwijs- en de gezinspoli
tiek uiterst belangrijk materiaal
in handen. De situatie, door deze
alarmerende cijfers opengelegd,
vraagt bezinning. Maar vooral
daden.
Advertentie
Mijnhardt's Hoofdpijnpoeders.Doos 47 ct.
Aannemer zwaar gewond
's GRAVENHAGE, 22 Aug.
De 53-jarige aannemer K. L. is
gisteren bij werkzaamheden op
een bouwwerk aan de N.W. Bui
tensingel door het glas van een
kap gevallen. Hij kwam 3'/s m.
lager terecht op een betonnen
vloer. Met een wervelbreuk en
een hersenschudding is hij naar
het ziekenhuis' Zuidwal over
gebracht.
PRINS BERNHARD IN BELGIË
KNOKKE, 22 Aug. Prins
Bernhard is in gezelschap van
zijn moeder met zijn persoonlijk
vliegtuig in Le Zoute (B.) ge
land. De prins zal aan het inter
nationale concours hippique al
daar deelnemen.
MATROOS OVERTRAD
VERBOD
AMSTERDAM, 22 Aug. De
Raad voor de Scheepvaart heeft
uitspraak gedaan inzake een do
delijk ongeval op het s.s. „Stad
Alkmaar" op 21 November 1951.
Hierbij is de matroos D. Hartog
door het wegglijden van een luik
in het acht meter diepe ruim ge
vallen en dezelfde dag overle
den. De Raad was van oordeel,
dat noch de kapitein, noch de
eerste stuurman van de „Stad
Alkmaar" aansprakelijk kunnen
worden gesteld voor dit ongeval,
omdat het de matrozen nadruk
kelijk was verboden op de los
liggende luiken te gaan staan.
AANRIJDING TUSSEN
BAKFIETS EN WOONSCHIP
's GRAVENHAGE, 22 Aug.
Gisteren heeft zich op de Noord-
wal in Den Haag een eigenaar
dige aanrijding voorgedaan. Een
bakfiets botste daar tegen een
stilliggend woonschip aan met
het gevolg dat de vrouw des
huizes, die zich juist op een
trapje bevond, viel en haar en
kel verstuikte. Op het woonschip
sneuvelden zes kopjes en een
fotolijst.
SC H EEPSM AC HINIST
OMGEKOMEN
LISSABON, 21 Aug. De 47-
jarige Jacobus Jan Cornells Tim
mermans. machinist aan boord
van het Nederlandse motorschip
„Rosa", is vandaag in een zie
kenhuis in Lissabon overleden.
Timmermans werd vorige week
bij een explosie in de machine
kamer van de Rosa gewond.
Hoogkerk 23 Aug. verw. v. Bar-
celona/Antw.; Kedoe, 22 v. Tjila-
tjap/Tj.-Priok; Kota Inten, 22 van
Gibraltar/Mars.: Somersetshire p.
21 Gibraltar; Teucer 21 te Singa
pore; Limburg 22 van Belawan te
Singapore; Modjokerto 22 te Ge
nua: Tomori pass. 21 Guardafui;
Waterman pass. 22 Dakar/Las Pal-
mas: Borneo 22 van Genua naar
Brake: Heemskerk 23 te Adelaide
verw.; Jupiter 21 van Tel Aviv n.
Haifa; Nw.-Amsterdam vertr. 22
Aug. 16.00 uur v. R'dam n. New-
York: Tomini, 22 te Aarhus; Veen-
dam vertr. 22 Aug. 12.00 van New-
York n. Rotterdam; Fairsea, 21 in
Str. van Jubal/Suez; Groote Beer
21 van Quebec naar R'dam; Joh. v.
Oldenbarnevelt 21 260 W. Kreta-
Port-Said; Maasland 22 te Las Pal-
mas verw.: Oranjestad 21 te Lau-
gaira; Sibaiak 22 te Aden; Bintang
22 te Calcutta: Garoet 21 van Su-
rabaia/Makassar; Kertosono 22 v.
Surabaia te Semarang verw.; Ma-
noeran 22 te Makassar verw.: Ma-
riekerk p. 22 v.m. Dakar/Teneriffe
Murena p. 21 Bermudas; Roepat,
21 n.m. van Genua; Rijndam 21 v.
New-York/R'dam: Tabinta 22 te
Singapore; Tosari 22 te Singapore.
i//
BERLIJN. De pessimisten, die hebben voorspeld, dat de
75ste Duitse Katholiekendag zeker niet zonder dwarsbomerijen
van de Sovjetbezetters zou verlopen, beginnen, hoewel de
situatie nog zeer onzeker blijft, toch een toontje lager te
zingen. Er zijn reeds veel meer dan honderdduizend deel
nemers uit Oost- en West-Berlijn binnengekomen, de sectoren-
grenzen staan nog wijd open.
meer dan was voorzien vulden de
Middeleeuwse Mariakerk. die'
voor de Hervorming aan de Ka
tholieken heeft behoord. Ook mgr.
Weskamm was hier tegenwoor
dig.
Diepe indruk maakte in de vier
de studiebijeenkomst over het
thema „Hoe blijven onze kinderen
Christen?" het relaas van een
eenvoudige huismoeder uit Oost-
Berlijn, die uit eigen ervaring le
vendig vertelde hoe geraffineerd
het systeem van de Sovjetbezet
ters om de jeugd reeds van de
eerste jaren te beïnvloeden, was
uitgedacht en welk succes het
volgens haar al in de scholen en
jeugdbewegingen heeft geoogst.
In dezelfde vergadering kwam
ook het probleem van de solda-
tenkinderen ter sprake. Er zijn
momenteel in Duitsland 90.000
negerhalfbloedjes, die tot dusver
op de kleuterscholen als troetel
kinderen ziin behandeld. Maar
wat zal er gebeuren, als deze kin
deren over korte tijd de leerplich
tige leeftijd hebben bereikt? Zul
len de onderwijzers en de ouders
hun kinderen on deze invasie
van negerscholierties kunnen
voorbereiden? Zal de behandeling
en de welwillendheid, waarmede
Een invasie van kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders ver
levendigde gisteren het kleuren
beeld van de menigte gelovigen:
het purper der twintig Duitse
aartsbisschoppen en bisschoppen
mengde zich tussen het zwart van
de duizenden priesters en de on
bestemde kleuren van de tiental
len duizenden leken.
Er ziin tot op heden geen bui
tenlandse kerkelijke autoriteiten
in Berlijn gearriveerd. Enkele
Britse dagbladen hebben een be
richt gelanceerd, als zou de Va
ticaanse diplomatieke dienst een
boodschap hebben gezonden naar
niet-Duitse bisschoppen om hen
te zeggen van het Berliinse con
gres weg te bliiven. Kardinaal
Griffin. aartsbisschop van West
minster (Engel.) en Kardinaal
Snellman, aartsbisschop van New
York. zouden een dergelijk schrij
ven hebben ontvangen. Dit be
richt is niet van officiële zijde
bevestigd.
Uit Spanje. België. Frankrijk
de Verenigde Staten. Brazilië en
Oostenrijk zijn de deelnemers
reeds allen in de viersectorenstad
aangekomen. Nederland maakt
met ziin grote deputatie, die de
rijkdom van het Katholieke or
ganisatieleven in ons land weer
spiegelt. een zeer goede indruk.
Snapshots
Uit de overvloed van beelden
uit de sectievergaderingen, welke
Donderdag ziin voortgezet met de
behandeling van dezelfde onder
werpen en in dezelfde ruimten
in Oost- en West-Berliin. lichten
we slechts enkele aardige mo
mentopnamen.
De eerste sectievergadering
vond plaats in de Mariënkirche
in Óost-Berliin, die door de Pro
testantse gemeente ter beschik
king is gesteld toen op bevel van
de Oost-Duitse regering het ge
bruik van „volkseigen" stadions
en zalen in de Russische sector
van de stad was verboden. Meer
dan 2000 personen, vier maal
deze bezettingskinderen thans
nog worden tegemoet getreden
dan niet in het tegendeel kunnen
omslaan?
Enthousiaste jeugd
De veertigduizend jonge men
sen. Katholieke jongens en meis
jes uit alle zones van Duitsland,
die naar Berlijn zijn gekomen
om in een eigen programma de
onderlinge band van de Oost- en
West-Duitse jeugd te versterken,
weren zich kranig. In sectiever
gaderingen van elk 200 deelne
mers en deelneemsters hebben zii
zich in diepe ernst en bezinning
op de huidige situatie met elkan
der van gedachten gewisseld over
het thema „Het Rijk van God
reikt over alle grenzen".
Deze duizenden jongeren wo
nen in veertig 'tentsteden, elk be
staande uit wijken van 500 ten
ten. Het enthousiasme en het on
verwoestbaar vertrouwen van
deze jeugd smeedt in de enorme
kampen een band van hechte
vriendschap in de eenheid van
het Geloof.
Indrukwekkende opening
Tegen de avonduren stroomden
grote menigten naar de Jaar
beurshallen, waar de eigenlijke
Katholiekendag zou worden ge
opend.
Rond de 130 meter hoge Funk-
turm met ziin lijnenspel van
ijzeren binten en balken, waarin
de lift als een dansend zwart
vierkant het bewegelijke element
is. rond de toren, waarop de mas
ten van vijf radiozenders en een
televisiestation nog hoger naar de
hemel reiken, was een gewirwar
van mensen, die verlangden de
enorme Messehallen met hun
aantal te vullen. Toen de bijna
honderdduizend gelovigen einde
lijk een plaats hadden gevonden
in de immense ruimten werd, na
een gezamenlijk gebed en het
woord van verschillende inlei
dende sprekers, de grote Duitse
Katholiekendag geopend met een
magistrale rede van de Zwitserse
Pater Mario Galli S.J. over: „Ik
ben de Heer. Uw God".
Oast-Borneo Mij.
Van de zijde van de Oost-
Borneo Maatschappij N.V. wordt
medegedeeld, dat het jaarverslag
over 1949 gereed is gekomen en
dat over 1950 weldra gereed zal
zijn.
De bedoeling is beide jaarver
slagen om practische redenen in
een algemene vergadering van
aandeelhouders in behandeling te
nemen; deze vergadering zal in
dit najaar worden gehouden.
Hoogenbosch had gunstig
halfjaar
Hoogenbosch' Schoenen N.V.
heeft een gunstig eerste halfjaar
1952 gehad.
De verkopen ondergingen ten
opzichte van dezelfde periode
van 1950 een flinke stijging. Ver
geleken met het eerste halfjaar
van 1951 (in welke periode de
Korea-hausse viel) zijn de omzet
ten, in geld uitgedrukt, als ge
volg van de sindsdien opgetre
den prijsdaling, weliswaar ver
minderd, doch het in de eerste
7 maanden van 1952 verkochte
aantal paren schoenen is groter
dan in dezelfde periode van 1951.
Voorzover zich thans laat aan
zien, zal bij een gunstig blijvende
ontwikkeling over 1952 een zo
danig resultaat mogen worden
verwacht, dat een zeer behoor
lijk dividend over het lopende
jaar zal kunnen worden uit
gekeerd, aldus de directie.
Nieuwe Haagsche Verzekering
Sociëteit
De N.V. Levensverzekering
Maatschappij „Nieuwe Haagsche
Verzekering Sociëteit" te 's Gra-
venhage had per einde 1951 een
totaal verzekerd bedrag plus
tienmaal de verzekerde rente
van f 11.625.070,tegen begin
boekjaar fll.770.251.De terug
gang is veroorzaakt door de da
ling van de renteverzekeringen.
Aan ontvangen termijnpremiën
werd in 1951 geboekt f356.501.83
(vorig jaar f364.635.80). Hiervan
werd aan herverzekeraars af
gegeven f24.384.94 (vorig jaar
f30.966.08), zodat voor eigen re
kening overbleef f332.116.89 (vo
rig jaar f333.669.72).
De premiereserve eigen risico
nam toe met f104.442.(vorig
jaar f154.820.en steeg van
f2.751.716.— tot f2.856.158.—.
De gemiddelde rekenrentevoet
van de premiereserve bedroeg
2.94% terwijl de gemiddelde op
brengst van alle beleggingen
3.72% (vorig jaar 3.57%) was.
Ook Purmerend wil lenen
De gemeente Purmerend is
voornemens een obligatielening
uit te schrijven van f1.300.000,
met een looptijd van dertig jaar
tegen een rentepercentage van
41/5, procent.
De Amsterdamsche Bank N.V.
zal de uitgifte der obligaties voor
haar rekening nemen.
Reductie bij toewijzingen
obligatiën Drente
Op de f 10.000.000 pet 30-
jarige obligatiën ten laste van
de provincie Drente is voor een
zodanig bedrag ingeschreven, dat
bij de toewijzingen een aanzien
lijke reductie zal moeten worden
toegepast.
Lening Oudewater
Op Vrijdag 29 Augustus a.s.
wordt bij Labouehere en Co. de
inschrijving opengesteld op
f700.000 3Vs procent 6-jarige obli
gatiën, tot de koers van 100 pro
cent, ten laste van de gemeente
Oudewater. De opbrengst dient
ter consolidatie van met „kort
geld" gefinancierde kapitaals
uitgaven voor het gas-, water- en
electriciteitsbedrijf, schoolbouw,
straataanleg en woningbouw.
LUSTELOZE STEMMING
AMSTERDAM, 22 Aug. De
machtspositie van Kon. Olie is
gisteren weer eens duidelijk naar
voren gekomen, toen het hoofd
fonds vier puntenwinst boekte
en de gehele markt daardoor een
vriendelijker aanzien kreeg. Nu
Olies vrijwel onveranderd waren,
hadden ook de overige hoeken
een oninteressant verloop en
bleef de stemming de gehele
middag lusteloos. Ook wat de ac
tiviteit betreft is er nog geen
verbetering gekomen. De omzet
ten bedragen de laatste dagen
nauwelijks f 1 millioen nominaal
voor de aandelen en ook vandaag
had de affaire niets om het lijf.
De beroepshandel toonde zich
weinig actief, mede in verband
met het naderend weekend. Het
mislukken van de poging van mr.
Donker een kabinet te formeren
oogstte ter beurze weinig com
mentaar. Wel ziet men met be
langstelling uit naar de benoe
ming van de volgende formateur.
De industriemarkt bleef, in na
volging van Kon. Olie. vrijwel
in één doen met gisteren. Aande
len AKU waren wederom een
kleinigheid beter. Olies fluctu
eerden slechts met een half punt
en sloten op 323'/4 (323). Aande
len Hoogenbosch waren gevraagd
in verband met het gunstige eer
ste half jaar en golden 90l/« (87).
De Indonesische sector bood al
evenmin veel stof tot bespreking.
Amsterdam Rubber bijv. toch een
der hoofdfondsen, werd nas tegen
half drie genoteerd. De tabaks
en suikerwaarden merendeels
prijshoudend. De Scheepvaart-
afdeling bleef de gehele middag
vrijwel verlaten. Tegen slot wer
den hier merendeels iets lagere
prijzen vernomen. Guldenbeleg
gingen wederom 'n fractie luier
dollarwaarden onveranderd.
HENGELO, 22 Aug. De
omgeving van de Oldenzaalse-
straat te Hengelo werd gister
avond in opschudding ge
bracht door een achtervolging,
die geruime tijd duurde en
waarbij een meisje, enkele
burgers en de politie betrok
ken waren.
Tegen sluitingstijd vervoeg
de zich in de winkel van de
goudsmid K. aan de Olden-
zaalsestraat een meisje, dat
vroeg of zij enkele polshorlo
ges mocht zien, daar zij er een
ten geschenke zou krijgen
van haar verloofde. De heer
K. die haar zelf hielp had
daartegen geen bezwaar, doch
de wijze, waarop de juffrouw
een en ander vroeg wekte bij
hem enige argwaan op.
K. legde de juffrouw verschil
lende horloges voor. doch zij kon
daaruit geen keus maken. Wel
had zij in de etalage een klokje
gezien dat haar aanstond. Mis
schien mocht ze dat ook nog
even zien. De heer K. had ook
hiertegen geen bezwaar, maar al
vorens hij zich naar de etalage
begaf telde hij vlug hoeveel hor
loges er op de toonbank lagen.
Cultuurbank keert vijf procent
uit
Het bestuur der Cultuurbank
N.V. heeft besloten aan de bin
nenkort te houden algemene
vergadering van aandeelhouders
voor te stellen over het boekjaar
1951 een dividend uit te keren
van 5 pet. (Dit is het eerste na
oorlogse dividend van de Cul
tuurbank, de vroegere „Koloniale
Bank". Over 1941 werd 7'/s pet
dividend uitgekeerd).
Nauwelijks had hij zich voor
over in de etalage gebogen of de
dame nam vlug een der horloges
van de toonbank en stak het in
haar mantelzak. Juist op het mo
ment dat de heer K. zijn klant
daarover wilde onderhouden
kwam er iemand de winkel bin
nen en van deze situatie maakte
de juffrouw gebruik om er met
het gestolen horloge vandoor te
gaan.
Wilde jacht
De horlogemaker liet zich ech
ter niet overbluffen en zette di
rect de achtervolging in. De juf
frouw. die een vrij grote voor
sprong had verdween uit het oog.
doch K. pakte een fiets. Deze
zou van de verloofde van de die
vegge zijn. Het meisje zette haar
tocht in looppas in de richting
Oldenzaal voort. Een en ander
trok natuurlijk de aandacht van
de talrijke voorbijgangers, waar
door er zich verschillenden in de
strijd wierpen. In de Dr. Schaep-
manstraat gelukte het de goud
smid de dievegge staande te hou
den en hij wees haar op het on
verantwoordelijke van haar daad.
Ze gaf toen het horloge aan de
heer K. terug en liep een eindje
mee naast de fiets van K. Plot
seling zette zij het echter weer
op het lopen.
De heer K. achtte toen het tijd
stip gekomen om de politie in
de zaak te mengen en verzocht
iemand, die ook aan de achter
volging had deelgenomen of hii
het meisje zou willen volgen, dan
kon hij de recherche op de hoog
te brengen. Dit geschiedde, zodat
na enige, tijd ook de politie aan
de achtervolging deelnam. De
juffrouw had onderwijls reeds
diverse straten doorkruist en een
vluchtig bezoek aan een cafetaria
gebracht. Later werd ze gesig
naleerd op het erf van een iand-
bouwer. Een agent van politie
kon haar toen arresteren. Uit het
opderzoek is komen vast te staan,
dat het hier de 33-jarige A. W. H.
uit Gildehaus betrof, die werk
zaam is in Oldenzaal en verloofd
is met de Oldenzaler J. C. Aan
gezien C. tijdens de diefstal bui
ten stond te wachten wordt hij
thans als medeplichtige gezocht.
FEUILLETON
DOOR DOROTHEE COEBELER
16).
Ze maakten Kate terstond
complimentjes en zij waren stom
verbaasd ais zij merkten dat dit
niet op prijs werd gesteld en dat
zii geen dames op hun kamer
mochten ontvangen. Enkele ou
dere heren, van wie men niet
precies hoogte kon krijgen en die
zelfs door tante Petersen wan
trouwend werden opgenomen,
kwamen ook niet in aanmerking.
„Kate. laten we het huis maar
opzeggen en kleiner gaan wonen".
Mevrouw Scholz zag alweer te
gen de moeilijkheden op.
Maar Kate was er langzamer
hand wel afdoende tegen gewa
pend: „Ach moeder, alles zal wel
in orde komen".
De volgende ochtend ging ze
met haar boterhammen in haar
handtasje in alle vroegte voor de
eerste keer naar mevrouw
Schneidewind. Het was werkelijk
een andere wereld, waarin ze te
recht kwam. Tante Petersen had
gelijk gekregen: ze werd niet
met onderscheiding behandeld, ze
zeiden zelfs geen juffrouw tegen
haar. Ze was eenvoudig Kate.
Kate tussen Frieda, Louise, Gusti,
Maria, die over hun werk gebo
gen zaten en elkaar tijdens het
ontbijt en ook wel onder het
werk hun avonturen vertelden.
Frieda had een kennis, die met
haar 's Zondags en 's avonds uit
ging. Iedereen hield er 'n vriend
je op na. Wat had ie anders aan
ie leven? Van ie eigen loontje
kon je immers niets betalen? En
zo kwamen ook deze meisjes wel
eens in Sternacker aan Weissen-
see. En ook kon ze nu en dan
eens aan Hallensee gaan dansen.
„En Kate. heb jij ook kennis?"
Ze moest ontkennend antwoor
den.
..De meisjes waren verbaasd: „Is
hij je ontrouw geworden?" vroeg
Frieda. „Treur er maar niet om;
ie neemt eenvoudig een ander.
Ga 's Zondags maar eens mee
naar Sternacker.^ Daar heb je in
een wip kennis!
„Maar wat voer je 's Zondags
dan uit als je niemand hebt om
mee op stap te gaan?" vroeg
Gusti. „Ga je naar het museum?
Nou, wat heb ie daar aan? Of je
oude schilderijen nu gezien hebt
of niet. En met je moeder uit
gaan? Dat is toch vervelend?
Wat heb je dan aan je jeugd?"
Niemand begreep iets van de
levenshouding van Kate. Ze pro
beerde het de meisjes bij elke
voorkomende gelegenheid duide
lijk te maken en hun enig inzicht
te geven in levensvormen die
deze in wezen nog onbedorven
naturen volkomen vreemd waren.
Eigenlijk profiteerden deze
meisjes maar weinig van hun
jeugd.
Dit was Kate tijdens de vele
gesprekken wel duidelijk gewor
den. maar zii had ook ontdekt
dat zij zelf nog maar weinig in
zicht had in de problemen die het
leven van deze meisjes beheer
sten. Daar zat die grote bleke
Frieda. Haar vader was al jaren
ziek. blijkbaar tering. Zij zelf
hoestte ook al meer dan goed
voor haar was. De broer van
Louise zat werkloos thuis en moe
der ging uit werken. Men zag
reikhalzend uit naar de paar
centen die het meisje 's Zaterdags
meebracht. Bij de anderen was 't
thuis al niet beter, ja dikwijls
nog slechter. Zij hadden werkelijk
niets aan hun jeugd, wanneer niet
de kerel opdook die haar
's avonds of 's Zaterdags meenam
en haar tracteerde op wat warm
eten of op een kop koffie.
„Interessant", zei men in de
kringen waarin Kate thuis hoor
de. Maar Kate zei dit niet meer.
Er was een diep en warm mede
lijden in haar gegroeid.
Jullie hebben het goed gehad:
Lisa Wolters, Grete Faber. Lotte
Dietz, Hilde Dehn! Jullie hebben
het nog altijd goed en ik heb
het niet slecht. Wat geeft ons
reden om hoogmoedig te zijn?
De meisjes was het niet ont
gaan dat Kate begrip voor hen
probeerde te hebben. Ze waren
vriendelijk voor haar en ze na
men haar zonder meer in hun
kring op en maakten haar deel
genoot van hun kleine en grote
genoegens. Ze waren tijdens een
vrij warm middaguur opgelopen
tot aan het Sophiakerkhof. Het
was intussen reeds Februari ge
worden en de zon scheen het nu
en dan goed met de mensen te
menen. Ze waren op een naar
oude grafzerken gaan zitten, waar
ze hun boterhammen opaten en
keuvelden.
..Ja, Kate. jij bent anders dan
wij Frieda voegde hier on
middellijk aan toe: „Je hebt
eigenlijk gelijk, Kate, het schenkt
geen voldoening, maar je wilt
toch nog een beetje van het le
ven genieten. Want wat wacht
ons later? Werk en nog eens
werk. Maar zoals jij het doet be
reik je toch ook niets. Jij moet
's Zondags beslist eens een keer
tje meegaan?"
„Ik heb een heel aardige ken
nis" pocht de kleine Maria, de
voor- werkster, die steeds haar
vriendschap zocht „hii is echt
een nette vent en als ik tegen
hem zeg, dat ik een vriendin
meebreng zorgt hij vast en zeker
voor een vriend. Kate. als het
weer mooi wordt, ga ie toch wel
eens mee naar Werder?"
„Ik zal er eens over denken".
zei Kate, maar ze wist al dat ze
niet mee zou gaan. Uitgaan op
deze manier? Lieve hemel, als
Lisa dit eens wist of haar oom
de leraar?
„Zeg Kate, waarom naai jij
eigenlijk bij mevr. Schneide
wind?" vroeg Louise. „Heb ie dan
niet in de gaten, dat zii jou ai
een hele poos de moeilijkste
werkjes geeft? Onlangs, toen we
patronen maakten, moest iii zelfs
ook al meehelpen!"
Kate wist dit allang en ze was
er eigenlijk zeer trots op. Het
was een promotie. Dat de belo
ning daarmee geen gelijke tred
hield en dat zij 's Zaterdags altijd
nog met negen mark naar huis
moest gaan. was weliswaar niet
leuk en weinig bemoedigend
maar ze had zich daarmee ver
zoend. Ze was tenslotte nog be
ginneling. die nog veel moest
leren.
„Jij en leren?" schoot Frieda in
de lach. „Jij legt toch niet alleen
maar zomen. Heb je niet ge
merkt dat toen jij onlangs zei
dat die zwarte blouses aan de
kraag met rode of licht-groene
biesjes moesten worden afgezet,
zii ddt onmiddellijk liet doen? Zij
heeft die blouses als patronen la
ten zien en ze heeft er ogenblik
kelijk bestellingen op gekregen.
Je moet haar terstond 15 mark
in de week vragen, dat is toch
wel het minste, wat ze je kan
geven".
„Die Schneidewind is een
vrek", zei Louise, „die alleen
maar aan ons wil verdienen en
rijk wil worden".
(wordt vervolgd!
I
