Rassenvraagstuk in Zuid-Afrika
geen gevolg van rassenleer
Belgische textielindustrie pleit
voor Benelux-gedachte
\m w wirn v
Financiën en Economie
Voor de scheepvaart was
1951 goed
UW PUZZLE
voor vandaag
Openhartig artikel van „Afrika"
RADIO
Scheepsberichten
BEURSOVFRZICHT
Maar er zijn ongunstige factoren:
stijgende bouwkostendure
reparatie en hoge exploitatie
Markt van 20 millioen inwoners biedt meer
mogelijkheden dan een van 8 millioen
PAGINA 4
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1952
Het rassenonderscheid, dat de Zuid-Afrikaander voorstaat, is
van een geheel ander allooi dan de moderne rassenleren. Deze
betogen dat niet alle mensenrassen gelijk zijn, doch dat een
of meerdere rassen geroepen zijn om over anderen te heersen
en deze aan zich dienstbaar te maken. De Afrikaander heeft
dergelijke beginselen nooit in zijn geschiedenis toegepast en
het is laster, de Afrikaanders er van te beschuldigen aan
hangers te zijn van de moderne rassenleer. De houding, die zij
aannemen, is de consequentie van hun rassenbeleid, dat reke
ning houdt met de voorhanden zijnde mogelijkheden en voor
komen wil, dat door ongelegen maatregelen het blanke ras
zelf ten onder gaat. Zuid-Afrika is het vaderland van de
Afrikaander.
Deze uitspraak staat vermeld
in een lezenswaardige beschou
wing in het Augustus-nummer
van „Afrika", een tijdschrift uit
gegeven door de Witte Paters,
dat de christelijke houding in het
Zuid-Afrikaanse rassenprobleem
behandelt.
„Niet ten onrechte heeft men
Zuid-Afrika wel eens „Gods
proefstation" genoemd", zo staat
er, „zo talrijk en uiteenlopend
zijn de rassen, die zijn bevolking
samenstellen. Men vindt er
2.500.000 Europeanen (blanken),
8.000.000 Afrikanen (Bantoe-ne
gers en zwarten), 750.000 half
bloeden en 250.000 Aziaten (Ma-
leiers, Indiërs en Chinezen). Al
deze groepen verschillen sterk
van elkaar, niet alleen door hun
kleur, maar ook en vooral door
hun geschiedenis, mentaliteit en
beschavingspeil. Nauwelijks een
eeuw geleden waren de meeste
Afrikanen nog „Wilden": de Ma-
leiers, die men er vond, waren
slaven, die men wegens misdaad
en muiterij uit Nederlands Oost-
Indië had gedeporteerd, en de
Indiërs, die er woonden, waren
allen van lage kaste. Alleen de
halfbloeden genoten zekere so
ciale rechten, hoe onbeduidend
deze ook waren. Sindsdien heb
ben de Afrikanen een heel stuk
afgelegd op de weg der bescha
ving, de Maleiers werden in
middels van de slavernij verlost
en de Indiërs zijn rijke handels
lui geworden.
„Vergelijkt men het heden
daagse Zuid-Afrika met dat van
een 100 jaar geleden, dan kan
men, slechts bewondering hebben
voor de grote dingen, die er zijn
verricht", aldus „Afrika". „Een
groot vraagstuk echter blijft op
te lossen: de samenleving der
rassen. De Europeanen zelf zijn
verdeeld in twee kampen, die
beide een eigen taal hebben en
elkaar met onverholen wantrou
wen bejegenen: de Afrikaanders
(Boeren) en de „Engelsen".
De halfbloeden, die noch zwart
noch blank zijn, zijn een voor
werp van minachting voor de
rest van de bevolking en worden
hoogstens geduld. Maatschappe
lijk en economisch geven de „wit
mensen" uiteraard de toon aan".
Stem van de Kerk
..Afschaffing van alle rassen
scheiding, zoals deze gepropa
geerd wordt door de gangmakers
van het linkse kamp, is aldus
de mening van „Afrika" niet
alleen onaanvaardbaar voor de
meeste Europeanen, ze is ook in
strijd met de wezenlijke belan
gen der kleurlingen. In zijn her-
ZATERDAG 30 AUG. 1952
HILVERSUM I, 402 m.
7.00 Vara, 10.00 Vpro, 10.20
Vara, 19.30 Vpro, 20.00—24.00
Vara.
Vara: 7.00 Nieuws, 7.18 Gram.
muziek, 7.30 Idem, 8.00 Nieuws
en weerberichten, 8.18 Gram.mu-
ziek, 8.40 Idem, 8.55 Voor de
huisvrouw. 9.00 Gram.muziek,
(9.35 - 9.40 Waterstanden). Vpro:
10.00 Morgenwijding. Vara: 10.20
Voor de arbeiders in de continu
bedrijven, 11.35 Viool en piano
12.00 Gram.muziek, 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen, 12.33
Orgelspel, 13.00 Nieuws, 13.15
Gram.muziek, 13.30 Voor de
jeugd, 13.45 Gram.muziek, 14.25
Vrouwenkoor, 14.45 Gronings pro
gramma, 15.15 Amateuruitzen
ding, 15.45 Dansmuziek, 16.15
„Van de wieg tot het graf", cau
serie, 16.30 Kamerorkest en so
liste, 17.15 Sportpraatje, 17.30
Voor de jeugd, 18.00 Nieuws,
18.15 Vara-Varia, 18.20 Gemengd
koor, 18.40 Lichte muziek, 19.00
Artistieke staalkaart. Vpro: 19.30
„Passepartout", causerie, 19.40
„Het Oude Testament in deze
tijd", causerie, 19.55 „Deze week",
causerie. Vara: 20.00 Nieuws,
20.05 Actualiteiten, 20.15 „De
Stoel van de Koning", muziekspel
21.15 Socialistisch commentaar,
21.30 Weense muziek, 22.00 „On
der de pannen", hoorspel, 22.20
Metropole orkest, 22.40 ,Jtond het
kampvuur", 23.00 Nieuws, 23.15
Orgelspel, 23.30 - 24.00 Gram.mu
ziek,
HILVERSUM II, 298 m.
7.00 - 24.00 Kro
Kro: 7.00 Nieuws, 7.15 Ochtend
gymnastiek, 7.30 Gewijde muziek,
7.45 Morgengebed en liturgische
kalender, 8.00 Nieuws en weer-
ber., 8.15 Gram.muziek, 9.00 Ver
zoekprogramma voor de huis
vrouw, 9.35 Gram.muziek, 40.00
Voor de kleuters 10.15 Gram.mu
ziek, 11.00 Voor de zieken, 11.45
Kamerkoor, 12.00 Angelus, 12.03
Gram.muziek, (12.30 - 12.33 Land
en tuinbouwmededelingen), 12.55
Zonnewijzer, 13.00 Nieuws en
katholiek nieuws, 13.20 Amuse
mentsorkest, 14.00 Boekbespre
king, 14.10 Gram.muziek, 15.15
Kroniek van letteren en kunsten,
15.53 Gram.muziek, 16.20 De
schoonheid van het Gregoriaans,
16.50 Voor de jeugd, 17,50 Sport,
18.00 Nieuws, 18.15 Journalistiek
weekoverzicht, 18,25 Lichte mu
ziek, 18.45 Buitenlandse corres
pondenties, 19.00 Gram.muziek,
19.52 Actualiteiten, 20.00 Nieuws
en weerber., 20.08 De gewone
man zegt er 't zijne van, 20.15
Lichtbaken, 20.35 Gram.muziek,
21.00 Cabaret, 21.30 Omroepor
kest,, 22.20 Gram.muziek, 22.30
Wij luiden de Zondag in!, 23.00
Nieuws, 23.15 Nieuws in Esperan
to, 23.25 - 24.00 Gram.muziek.
derlijk schrijven over de rassen
kwestie heeft het Zuid-Afrikaans
Episcopaat zeer duidelijk zijn
mening daarover gezegd: „Als de
houding der Europeanen tegen
over de niet-Europeanen de enige
oorzaak was van het sociale
vraagstuk in Zuid-Afrika, dan
had men ze eenvoudigweg maar
te veroordelen als onrechtvaar
dig en onchristelijk en haar door
een geleidelijke opvoeding in
andere banen te leiden. Maar het
probleem zit veel dieper en is
veel ingewikkelder. De grote
meerderheid der niet-Europeanen
en vooral der Afrikanen, heeft
nog niet het ontwikkelingspeil
bereikt, dat een totale opname
met de Europeanen in een homo
gene maatschappij rechtvaardigt.
Het zou een ramp voor hen zijn,
zo men hen plotseling en plomp
verloren in de gietvorm wilde
storten van Europese manieren
en zeden. Daarvoor is een gelei
delijke ontwikkeling nodig en een
voorzichtige aanpassing. Ook mag
men van hen 'niet eisen, dat zij
in alles de Europese gewoonten
navolgen, want de kwaliteiten
van hun ras zijn voor ontwik
keling vatbaar in een eigen rijke
stijl".
Een zekere ongelijkheid op
economisch, sociaal en politiek
terrein is dus nodig, zolang de
niet-Europeanen niet de trap van
ontwikkeling hebben bereikt, die
gelijkschakeling met de Europea
nen kan billijken.
Christelijke oplossing
Het tijdschrift beveelt dan de
volgende oplossing aan, welke
naar de christelijke geest kan
worden gesteld. ,,De christenen,
die werkelijk met de geest van
Christus bezield zijn, moeten zich
bewust zijn van hun verantwoor-
lMkheid. Huwelijk tussen Euro
peanen en niet-Europeanen be
hoeft men daarom nog niet aan
te preken. De naastenliefde en
rechtvaardigheid eisen, dat de
meest-bedeeiden de minst-be
deelden zullen helpen. Daarom
behoort men hen van lieverlede
en in de mate der redelijkheid
deel te laten nemen aan het
plaatselijk bestuur en moet men
hun de rechten toekennen, die
met hun graad van ontwikkeling
overeenkomen.
Van het grootste belang is, dat
zij een hoge waardering aanle
ren voor huwelijkstrouw en ge
zinsleven. Daarvoor is weer een
gezonde huisvesting nodig, die de
intimiteit waarborgt, alsmede
zelfrespect en gezinseer. Lang
zaam aan zal men eenheden, die
daarvoor in aanmerking komen,
opnemen in bonden en organi
saties en hun het kiesrecht, actief
zowel als passief geven. Bij dit
alles wordt van de Europeanen
veel goede wil en van de ni-vt-
Europeanen veel gezond verstand
gevraagd".
Het artikel besluit met de op
merking: „In het buitenland vat
men de rassenkwestie van Zuid-
Afrika vaak op als een gevoelig
heids-affaire. Zij is dit in het
geheel niet, al mag dan de ge
voeligheid beide partijen wel eens
duchtig parten spelen. De diepe
kern der zaak is een kwestie van
zelfbehoud".
125 GROENE BARETTEN
UITGEREIKT
ROOSENDAAL. Woensdag
middag heeft de nieuwe comman
dant van de commandotroepen
aan 125 cursisten, die pas een
zware afmattingsoefening achter
de rug hadden, de groene com
mandobaret uitgereikt. De jon
gens kregen het fel-begeerde uit
rustingsstuk in ruil voor de
„mutsdas", die zij tot nu toe heb
ben moeten dragen.
Ook aalmoezenier majoor L.
van der Vrande kreeg deze mid
dag de groene baret. Tijdens de
vorige cursus had hij zijn voet
gebroken. Hij had deze keer op
nieuw de hele en zeer zware
training doorlopen.
Tenslotte reikte de voormalige
Stormschoolcommandant, de heer
Gualtherie van Wezel, de groene
baret uit aan de nieuwe com
mandant, majoor Beets. Kapitein
J. van der Meer leidde de parade.
Alderamin 27 van Aden naar
Bombay; Alnati 27 te Brest; Am-
penan 27 varn Penang naar Be-
la wan; Amstelvaart 27 van Port
Said naar Ptsudan; Andij'k 28 v.
Havanna te TampicoAverdijk 27
te New Orleans; B-li tar 28 van
Ouessant naar Antw.; Caltex 27
p. Gibraltar; Corilla 28 te Fre-
mantle; Dalerdijk 27 p- Antwer
pen; Elmina 27 van Dauala naar
Monrovia; Enggano 27 v. Colom
bo; Gaasterkerk 27 van Brisbane
naar Townsville; Heelsum 27 van
Antwerpen naar Bremen: Heems
kerk 28 te Melbourne; Ittersum
25 te Rotterdam verw.; Johan v.
Oldenbamevelt 27 P. Aden; Java
29 Colombo verw.; Kedoe 27 Ti-
Priok-Penang; Kota Baroe p. 27
nm Ouessant-Hamburg: Linge 27
te Huelva; Loppersum 27 nm van
Rotterdam-Genua; Meerkerk 27
van Rotterdam-Calcutta via Ge
nua; Etula 27 nm. v.Pulubukom-
Zizagnatum: Niger^troom 27 v»n
Luanda te Lofoito 28 verw.; Prins
Frederik Hendrik 27 nm. te Chi
cago; Singkep 28 te Tj. Priok ver
wacht; Stad Haarlem 27 nm van
Lulea-A'dam: Te Iresias 28 te Su-
rabaja; Tomini 27 te Oslo: Water
man 28 vm Southampton verw.;
Zeeland 28 n Aden; Zuiderkruis
27 van Southampton.
Voor de eerste maal
in de geschiedenis der
Philipsfabrieken werd
de vervaardiging van
een 16 mm smalfilm
projector ter hand ge
nomen. Bij het ont
werpen van deze nieu
we projector werden
geheel nieuwe wegen
ingeslagen. Het resul
taat van dit initiatief
vormt een apparaat,
dat in menig opzicht
afwijkt van bestaande
opvattingen. Hier zien
we de constructeur,
de heer J. Kotte, met
de nieuwe projector
van revolutionnair
karakter.
Nimef 15 procent dividend
AMSTERDAM De N.V. Me
taalwaren- en emballagefabrieken
Nimef te Djakarta heeft over 1951
na afschrijvingen ad RP 2.621.272
en enkele voorzieningen 'n winst
saldo behaald van RP 262.801.
Voorgesteld wordt over het met
60 pet verhoogde kapitaal een on
veranderd dividend van 15 pet
Ind. Crt. uit te keren.
De in geld uitgedrukte omzet
ten zijn toegenomen, het winst
percentage liep echter achteruit,
zodat het batig bedrijfssaldo
slechts weinig hoger lag dan in
1950, aldus het verslag. De vol
tooiing en modernisering van de
fabriek te Djakarta heeft ernstige
vertraging ondervonden. Ook in
1952 zal belangrijke steun aan de
bankiers moeten worden ge
vraagd. De situatie bij de fabriek
in Malang blijft moeilijk, die in
Bandung werkte bevredigend. Te
Djakarta wordt in 1952 een be
langrijke toeneming van de pro
ductiecapaciteit verwacht.
Nieuwe gemeenteleningen
Op Donderdag 4 Sept. a.s. wordt
de inschrijving opengesteld op
2.250.000 4V4% 30-jarige obliga-
tiën ten laste van de gemeente
Krimpen aan de IJssel, tot de
koers van 100%. Buiten dit be
drag is 250.000 reeds op in-
schriivingsvoorwaarden geplaatst.
De opbrengst dient voor de wo
ningbouw.
Het prospectus van de 4'/i% 30-
jarige obligatielening van de ge
meente Rotterdam is thans ver
schenen. Eveneens op 4 Sept. a.s.
wordt de inschrijving openge
steld op 10.000.000 obligatiën,
tot de koers van 100%. De totale
lening is groot ff 15.000.000. een
bedrag van 5.000.000 is reeds
op inschrijvingsvoorwaarden ge
plaatst. De opbrengst dient tot
dekking van diverse kapitaals
uitgaven.
„Soekawana" lijdt verlies
AMSTERDAM, 28 Aug. De
moeilijkheden waarmede het be
drijfsleven in Indonesië heeft te
kampen, hebben ook in 1951 hun
stempel op de exploitatie gedrukt,
zo meldt het verslag van de N.V.
Cultuur Maatschappij „Soekawa
na". De theeproductie had een
teleurstellend verloop. De verlies-
en winstrekening sluit met een
verliessaldo van 336.883. Voor
gesteld wordt dit bedrag, na af
boeking zover mogelijk van de
aanwezige reserves, over te bren
gen op nieuwe rekening.
FLINKE BELANGSTELLING
VOOR AKU
AMSTERDAM, 28 Augustus
Aandelen AKU hebben zich de
laatste dagen constant een klei
nigheid verbeterd, hetgeen ge
paard ging met vrij grote om
zetten, doch de ontwikkeling van
deze papieren hedenmiddag
kwam toch voor velen als een
verrassing. Reeds in de eertse
tape werd drie punten meer be
taald, waarna nogmaals drie pun
ten aan de openingswinst werd
toegevoegd.
Men schrijft deze vaste stem
ming toe aan arbitrage affaires
voor Amerikaanse rekening,
waarbij het grote belang, dat
AKU bezit in de American Enka
Corporation een belangrijke rol
speelt. De gehele middag bleef
de AKU-hoek goed bezet en wer
den regelmatig grote posten om
gezet.
Dit was wel het voornaamste
aspect van de beurs. Overal elders
had de handel wederom weinig
om het lijf, maar dit ging van
middag niet gepaard met lagere
keorsen, integendeel vrijwel alle
sectoren waren goed prijshoudend
tot iets beter.
Op de industriemarkt verbe
terden Olie, Philips en Unilever,
waarschijnlijk in sympathie me*
AKU, ieder ongeveer een punt.
Aandelen Algemene Exploratie
bleven na de jaarvergadering van
gisteren zo goed als onveranderd
op 117. Ook op de Scheepvaart
markt heerste een iets gunstiger
ondertoon, hetgeen van beschei
den koerswinsten vergezeld ging.
De Indonesische sector toonde een
vaste stemming voor rubber- en
tabakswaarden, suikerpapieren
eigenlijk onveranderd.
De guldensbeleggingen blijven
Mosterdzaad als brandstof
voor electriciteitsbedrijf
ST. LOUIS, 28 Aug. Een
partij van bijna duizend kilo
Nederlands Mosterdzaad, is door
de „Union Electric Company"
te St. Louis in de Verenigde
Staten gebruikt als brandstof
voor haar stroomopwekkings-
bedrijf. Het zaad was door het
Amerikaanse ministerie van
Landbouw afgekeurd. Volgens de
eleetriciteitsmaatschappij produ
ceert het twintig procent meer
warmte dan een gelijke hoeveel
heid steenkool.
Schuman-hof
PARIJS, 28 Aug. (A.P.).
Pierre-Henri Teitgen, de voor
zitter van de Franse katholieke
partij M.R.P., heeft vandaag een
zetel in het gerechtshof voor de
West-Europese kolen- en staalge
meenschap geweigerd.
Reeds eerder had René Mayer
deze benoeming van de hand ge
wezen.
Volgens het verslag over 1951 van de Ned. Redersvereniging is het
afgelopen jaar voor de scheepvaart als geheel genomen ongetwijfeld
een gunstig jaar geweest. Het heeft zich gekenmerkt door een ruim
aanbod van lading en door een vrachtenpeil dat aanzienlijk boven
dat van de beide voorafgaande jaren lag. Door tevredenheid over de
in het verslagjaar bereikte resultaten behoeft men zich echter niet
de ogen te laten sluiten voor een aantal ongunstige factoren, die
weliswaar in het afgelopen jaar door de goede verdiensten zijn
geneutraliseerd, maar die in de toekomst nog grote moeilijkheden
kunnen veroorzaken.
De bouwprijzen ziin buitenge
woon hoog, vaak zelfs onbekend,
omdat de werven, die zelf de
staalprijzen niet in handen heb
ben, zich het recht voorbehouden
om stijgingen in de kosten aan
de reder door te berekenen.
De reparatiekosten, de bunker-
prijzen en de overige exploitatie
kosten zijn aan voortdurende
stijgingen onderhevig en het is
nauwelijks te verwachten, dat bij
een daling op de vrachtenmarkt
de hierboven genoemde kosten
onmiddellijk en in dezelfde mate
zullen volgen. De volle last van
de hierboven genoemde prijsstij
gingen zal dan zwaar op de
scheepvaart drukken.
Een buitengewoon ongelukkige
omstandigheid is dat in zo tal
rijke havens de lange wachttijden
extra kosten en derving van in
komsten voor de scheepvaart be
tekenen. Dit probleem houdt de
internationale scheepvaartwereld
intensief bezig en ook de handel
en de regeringen worden zich
meer en meer bewust van de
uiterst nadelige gevolgen van de
havencongesties. Helaas is het
euvel zeer algemeen, terwijl bo
vendien de oorzaken van het
kwaad zo talrijk en van zo ver
schillende aard zijn, dat op ver
betering op korte termijn weinig
hoop bestaat.
He toenemend aantal gevallen
van vlagdiscriminatie is een an
der punt dat de redersgemeen
schap met groeiende zorg ver
vult.
Zowel Duitsland als Japan ver
sterkten in het afgelopen jaar in
belangrijke mate hun positie on
der de zeevarende naties. De be
lemmeringen waaraan de koop
vaardijvloot van West-Duitsland
sinds de oorlog was onderworpen
werden opgeheven en thans on
dergaat de Duitse vloot een snel
le uitbreiding. In verschillende
vaargebieden hernamen Duitse
rederijen weer hun oude plaats
zij hét veelal nog met een ge
ringe frequentie.
Wat betreft de scheepvaart in
eigen land wordt gewezen op het
toenemende belang van het emi-
grantenvervoer.
Voor Nederlandse rekening
waren op 1 Januari 1951 in totaal
180 schepen (inclusief coasters)
in aanbouw of bestelling, meten
de 508.800 b.r.t. Hiervan stonden
175 schepen, metende 477.000
b.r.t. op Nederlandse werven op
stapel.
Per 1 Januari 1952 bedroeg de
totale omvang van de Nederland
se koopvaardijvloot onder Neder
landse vlag (incl. coasters) 1.203
schepen, metende tezamen
3.130.877 b.r.t.
Dit betekent ten opzichte van
de cijfers van een jaar geleden
een toeneming in aantal sche
pen van 33 en een vermeerdering
van de totale inhoud met 48.590
b.r.t. De bruto-tonnage van de
koopvaardijvloot onder Neder
landse vlag bedroeg op 1 Januari
1952 10 pet. meer aan de tonna
ge per 1 September 1939.
Ook in het afgelopen jaar heeft
de Nederlandse koopvaardijvloot
in niet onbelangrijke mate bijge
dragen tot het nationale devie-
zemnkomen. Het onderzoek hier
naar strekte zich uit over tien
der grootste Nederlandse rede
rijen, tezamen vertegenwoordi
gende ruim 1,9 millioen b.r.t. of
ruim 61 pet. van de totale Neder
landse koopvaardijvloot (incl.
coasters). Het netto resultaat be
droeg voor 1951 f 554 millioen
tegen 355 millioen in 1950 en 299
1
t
i
V
s
6
7
9
to
Af
/f
f/
'X
ffi
'9
fe
xt
U
se
26
*7
Af
JO
H
31
Ji
JV
iS
Jo
17
BgG!
millioen in 1949.
Nr. 79
Horizontaal:
2. telwoord
10. van ziin eer beroven
11. opslagplaats
12. hloem
15. verhandeling
18. bijbelse naam
19. vruchtennat
21. bergweide
22. riiksnormaalschool (afk.)
23. vriend (Fr.)
24. deel der wet
25. pers. voornaamwoord (Duits)
27. lofzang
29. vorm van vegen
31. Russisch heerser
33. voorzetsel
35. afstraffing
37. cijferen
Verticaal:
1. metaal
2. van onderen (afk.)
3. eind
4. gasten
5. vorm van reppen
6. bende
7. bijwoord
8. nieuwjaarswens
9. soort weefsel
13. uitbouw
14. familielid
16. eiland in de Stille Oceaan
17. meisjesnaam
20. streling
24. deel van de dag
25. sterk (Eng.)
26. graveren
28. uitbouw
30. zoogdier (Afrikaans)
32. plek
34. groet
35. goud (Fr.)
36. zie 8 verticaal
OPLOSSING No. 78.
Horizontaal: 1. ga; 3. es; 5.
mand; 7. eend; 9. aal; 10. rat; 12.
een; 14. stap; 16. cent; 17. al;
18. de; 19. maan; 23. leer; 27. ala;
28. ark; 30. dek; 31. trap; 33.
reet; 35. dr.; 36. 1.1.
Verticaal: 1. gala; 2. an; 3. e;
4. snee; 5. mat; 6. dr.; 7. et; 8.
den; 9. as; 11. af; 13. n.t.; 15.
pan; 16. cel; 19. ma; 20. alt; 21.
aard; 22. er; 24. edel; 25. eet; 26.
r.k.; 28. a.p.; 29. kr.; 32. ar; 34.
el.
BRUSSEL, 28 Aug. (ANP). De Federatie van de Belgische
Textielindustrie heeft aan haar leden een nota doen toekomen,
waaraan wij het volgende ontlenen. De Belgische textielindus
trie wenst dat de binnenlandse markt, d.w.z. het gebied waarin
de Belgische producten vrij en zonder enige beperking kunnen
worden verhandeld, zo uitgebreid mogelijk is. Alle industriëlen
zullen inzien dat hun een „binnenlandse" markt van 20 mil
lioen inwoners veel grotere mogelijkheden biedt dan een markt
van 8 millioen inwoners.
in mineur gestemd. De gehele
week zijn hier kleine verhezen
geboekt en ook vandaag werd de
dalende richting gevoigd. Sinds
vorige week Vrijdag zijn de ver
liezen in vele gevallen inmiddels
aangegroeid tot ruim een vol
punt. Dollarwaarden onveran
derd. Prolongatie 3 procent.
Daarom heeft de Belgische tex
tielindustrie en haar beroeps
groeperingen steeds een levendi
ger belangstelling aan de dag ge
legd voor de economische Bene-
lux-Unie en de Europese Econo
mische Unie.
Na een overzicht gegeven te
hebben van de uitvoer naar Ne
derland van afgewerkte textiel
producten en van de invoer in
Belgi van Nederl. afgewerkte
producten, heet het in de nota
verder: Niemand heeft natuur
lijk ooit gedacht, dat de reus
achtige hoeveelheid weefsels (en
in mindere mate garens), die in
1950 en 1951 naar Nederland
werden uitgevoerd, als een nor
male basis konden gelden voor
onze toekomstige handel met on
ze noorderbuur. De Nederlandse
markt kende op dat ogenblik een
gevoelige schaarste aan textiel
producten.
Nederlandse kostprijs
lager.
Niettemin kan worden vastge
steld dat in de crisisperiode die
1952 kenmerkte ,onze uitvoer nog
steeds opmerkelijk boven het
vooroorlogse peil ligt. Dit is des
te treffender indien men over
weegt dat de Nederlandse kost
prijzen gevoelig lager liggen dan
de onze.
Als schaduwzijde stellen wij
vast, dat de invoer van Neder
landse textielproducten in Bel-
gia eveneens sterk te toegeno
men. Dit was trouwens te ver
wachten want een economische
unie. waarin alle voordelen aan
een enkele partner zouden voor
behouden blijven, zou geen zin
hebben, en tot mislukkig gedoemd
zijn. Wegens de afschaffing der
tolrechten op de invoer moesten
wij een verhoogde concurrentie
verwachten vanwege de Ned.
fabrikaten, zoals trouwens deze
laatste eenzelfde reactie op hun
eigen markt vanwege de Belgi
sche fabrikanten moesten vre
zen.
Indien deze verhoogde con
currentie zich deed gelden in
omstandigheden, waarin de duur
te van de voornaamste elemen
ten van de kostprijs vrijelijk
haar normaal peil had kunnen
bereiken, in het kader van een
min of meer geharmoniseerde
economische, sociale financiële
politiek, dan zou hiertegen niets
kunnen worden ingebracht. De
Belgische fabrikanten zijn over
tuigde voorstanders van de vrije
onderneming die op haar beurt
slechts mogelijk is in een stel
sel van, vrije concurrentie.
Zij zijn niet tegen de Neder
landse concurrentie op zichzelf
gekant, maar wel tegen een con
currentie met ongelijke wapens.
Nederlandse concurrentie
Het is een onloochenbaar feit,
dat de prijzen van sommige pro
ductiefactoren en meer bepaald
de lonen, in België vrijelijk door
de omstandigheden worden be
paald, terwijl ze in Nederland
rechtstreeks worden beïnvloed
door een actieve regeringspoli-
tiek op het gebied van de le
vensduurte, zodat de Belgische
normale lonen van 30 tot 60 pet.
hoger liggen dan de lonen, die
in Nederland worden betaald
voor de overeenstemmende cate
gorieën.
Het is duidlijk, aldus deze no
ta, dat onder deze omstandigheden
de Nederlandse concurrentie zich
in alle takken vna onze industrie
gevoelen doet. Dit is des te ern
stiger omdat dit plaats heeft op
een markt in volle crisis en de
Nederlandse fabrikanten bij ons
een veel gemakkelijker afzet
gebied vinden dan in. de andere
landen, waar zij stuiten op be
schermende toltarieven, beper
kende contingenten of belemme
rende monetaire maatregelen.
Tenslotte wordt er in de nota
op gewezen, dat de woordvoer
ders van de federatie van de tex.
tielindustrie reeds contact heb
ben opgenomen met de diensten
van het ministerie van economi
sche zaken, teneinde hun grieven
kenbaar te maken en bescher
mende maatregelen te eisen.
DOOR DOROTHEE COEBELER
21)
Maar mevrouw Henriëtte zei:
„En was er werkelijk verder
niets. Kate? Liegen heb je god
dank nooit gekund. Dus biecht
nu maar eens op". Haar stem
was warm. Zij sprak als een
moeder tot haar kind. En toen
kon Kate niet anders meer. Zij
begon te huilen en vertelde al
les. Mevrouw Henriëtte werd
woedend: „En dat is iouw over
komen. Het is iouw eigen
schuld, waarom heb ie je in zulk
een milieu gewaagd?"
„Ik ben er in gelopen", snikte
het meisje.
Maar toep. riep iemand myiden
in al deze opwinding: „Lach er
toch om." Lilith liet zich in
haar stoel vallen en schudde van
het lachen.
„Lachen". stotterde Kate
kwaadLachen?"
„Natuurlijk lachen, ie kan er
alleen maar plezier om hebben,
Kate. Wou hij werkelijk met je
trouwen, die goeie Max. Het is
op zichzelf al om te brullen.
Maar waarom wilde hij dan met
ie trouwen? Natuurliik alleen
maar omdat hij gezien had dat
iii wat kunt. Jij moest patronen
voor hem maken en zijn zaak
groot maken. Hii wilde ie daar
om aan de zaak binden en ook
ziin moeder wilde dat."
„Ja. als ie het zó bekijkt", en
Kate droogde haar tranen af.
„Ja. zó moet ie het bekiiken
en niet anders. Ik begrijp wer
kelijk niet. dat ie je over die
Max Schneidewind zo kunt op
winden. Als ik iou was, zou ik
er vandaag niet meer over pie
keren."
„Dus zij moet er morgen weer
naar toe?" Mevrouw Henriëtte
ging staan. „Maar dat sta ik niet
toe".
„Maar dat doe ik ook niet.
mama. Ik zal wel weer iets an
ders vinden. Morgen ga ik weer
naar het Arbeidsbureau om te
zien of er wat voor mii is".
„En dan loop je er misschien
weer in. Kate. Schei er toch
eindelijk eens mee uit."
„Er nu mee uitscheiden, nu zii
zó ver gevorderd is....? Maar
mevrouw!" Lilith wond zich op.
„Kate moet eerst eens een paar
dagen uitrusten en dan moet zii
miin garderobe eens nazien, daar
is werkelijk heel wat aan te
doen. Voor het voorjaar en voor
miin tournée heb ik heel wat
japonnen nodig. Nou Kate. wat
denk ie ervan?"
„Lilith. meen ie dat? Ma" ik
dat werkeliik doen?" Kate gaf
haar een hand. „Als ik het maar
kan.
„Ach natuurliik kan ie dat. En
misschien kan ik onder miin col
lega's ook nog wel 'n paar klan
ten vinden."
„Lilith, dat is reusachtig. Maar
waarom moet ik uitrusten? Mor
gen begin ik al met ie garde
robe."
Weliswaar was zii een paar
stapjes op de maatschappelijke
ladder teruggegaan, zo peinsde
Kate. toen zij naar bed ging,
maar tenslotte kon men nooit
weten, waar dit goed voor was.
HOOFDSTUK X
Alles ging voorspoedig. Kate
had voorlopig werk genoec voor
Lilith. Zij kocht modetijdschrif
ten en zij bestudeerde de coupe
voor zomerjaponnetjes. Wanneer
zii de platen zat te bekiiken. ont
stond in haar verbeelding een
iapon. die volledig was aange
past aan het figuur en het ka
rakter van Lilith.
„Kate, hoe krijg ie dat alle
maal voor elkaar". Lilith was
enthousiast. Toen zii voor het
eerst een iapon had aangedaan,
die Kate had gemaakt, kwam zii
dolgelukkig thuis, want haar
collega's hadden haar allemaal
bewonderd. Het was iammer,
dat al deze meisjes binnenkort
op tournée moesten, want an
ders zouden ze hun japonnen
zeker door Kate hebben laten
maken. De lerares van de mu
ziekschool echter wilde bij Kate
nog dit voorjaar een zomeriaoon
bestellen. De vooruitzichten wa
ren dus niet slecht.
Tante Petersen had er voor
gezorgd, dat de hele buurt wel
dra wist. dat juffrouw Scholz
naaiwerk aannam. En ook de
mensen uit haar naaste, omge
ving kwamen dus met opdrach
ten. Zii had dus werk genoeg,
maar veel plezier had zij er niet
in. Zii kon namelijk niet altijd
volgens haar eigen ideeën en in
zichten werken. De eenvoudige
vrouwen begrepen haar niet. Die
wilden japonnen zoals zii altijd
hadden gedragen. Die wilden
niets bijzonders, want dat „viel
zo op". Zii kwamen met allerlei
kleine karweitjes en dikwijls
duurde het lang. voordat er
werd betaald.
Bovendien vond Kate dat het
werk niet vlug genoeg uit haar
hand kwam. Op het atelier ioeg
de een de ander op en deed de
een dit en de ander dat. Wat de
coupeuse had klaargemaakt werd
door een ander op de naaimachi
ne gestikt. Thans moest zii alles
zelf doen: rijgen, plooien, zomen,
knoopsgaten maken en druk
knoopjes aanzetten.
Juist toen zij weer eens met
dit tiidrovende knutselwerk be
zig was. werd er gebeld. Mevr.
Henriëtte deed open. Een verle
gen meisje, stond voor de deur.
„Ik zou zo' graag juffrouw Kate
spreken".
Mevrouw Henriëtte nam het
meisje nauwkeurig op. Wat
moest ze? Zou zij weer een oaar
oude jurken, die vermaakt moes
ten worden, komen brengen?
Maar voor zii er verder over na
kon denken, riep Kate uit de ka
mer: „Ah. dat is Marietie. Neen.
dat is aardig. Kom gauw bin
nen! Dat is nu Marietie mama.
van wie ik U heb verteld. Ma
rietie liep langs de verbaasde
moeder naar de woonkamer. Ver
legen zat zii in de mooie kamer
en zij genoot van de thee en de
taart. Langzaam ontdooide zii en
begon zii te vertellen.
Er was grote ruzie geweest,
toen Kate zo hard was weggelo
pen. Mevrouw Schneidev ind en
Max hadden elkaar ontzettend
uitgescholden. Op het ogenblik
zat Max weer in de gevangenis
omdat hii iemand had opgelicht.
Deze keer zou hii wel niet zo
gauw weer vrij komen. Marietie
lachte een beetje. En mevrouw
Schneidewind zou het atelier op
heffen en naar haar zuster in
Pommeren gaan. De volgende
week wordt de zaak gesloten.
Martha werkt nu reeds niet meer
en zii was al op zoek naar nieuw
werk.
„Dat komt goed uit", riep
Kate. Je kan nu bii mij komen".
(wordt vervolgd)
