Nieuuu
Dr. W. DREES aanvaardt formatie kabinet
Definitieve samenstelling
begin volgende week verwacht
Helderse botter
bij Egmond gestrand
Talrijke deportaties
ook in Hongarije
DAGBLAD VOOR ALKMAAR veilig. (Vondel)
Dinsdag beëdiging ministers?
HET NIEUWE KABINET
EN OMGEVING
Opstand verijdeld in Bolivia
Verwierp Perzië
olie-voorstel?
s-Gravenhage29 Aug- Het kabinet van H.M. de Koningin deelt
mede: IrC. Staf heeft hedenmiddag te Soestdijk aan H.M. de Ko
ningin opnieuw verslag uitgebracht over de mogelijkheden tot het
vormen van een kabinetH.Mheeft daarop aan dr. W. Drees
opdracht verstrekt tot het vormen van een kabinetDr. Drees
heeft deze opdracht aanvaard
Nieuwe ministers derde kabinet-Drees
Oostenrijkse wet
door veto getroffen
Baby-koning Foead
moet terugkomen
Lagere
invoerrechten
in West-Duitsland?
30.000 Tsjechische gezinnen moeten
op korte termijn hun huis uit
Op Koje: 1 dode
en 26 gewonden
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.07
per maand, f 0.48 per week, inclusief incasso.
Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per
m.m., minimum f 4.familieberichten 20 ct.,
resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur E. j. M. Stumpel.
Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties:
Noorderbank. Nederl. Credietbank.
Noordliollancls Dacrblad
HET REIT
(V ondel)
Zaterdag 30 Augustus 1952 48e jaargang No. 12565
Kantoren: HOORN, Draaisingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290: ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen), K 2200: DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Gedempte Gracht 39, teL 459 K 2240
(Van onze parlementaire redacteur)
Het nieuwe kabinet wacht nog slechts op zijn officiële vorm.
Gisteren, in de namiddag, kon ir. Staf zich naar paleis Soest
dijk begeven om H.M. de Koningin opnieuw verslag uit te
brengen, zoals ook later door het kabinet der Koningin werd
medegedeeld. Dit verslag moet hebben ingehouden, dat het
alsnog gelukt is om de vier bij de formatie betrokken partijen
tot elkaar te brengen op een nieuwe verdeling van de departe
menten en dat ook de bezetting hiervan geen moeilijkheden
meer zal opleveren, zoals bij de formatie-Donker het geval was.
Verwacht wordt, dat dr. Drees zich hedenmiddag weer naar
het paleis Soestdijk zal begeven. De officiële samenstelling
van het nieuwe kabinet zal waarschijnlijk Maandag worden
bekend gemaakt. De beëdiging van de nieuwe ministers zou
a.s. Dinsdag geschieden.
Eerder op de dag had ir. Staf
de personen gepolst, waaromtrent
nog geen zekerheid bestond.
Hierbij kwamen twee nieuwe
K V.P.-figuren naar voren: mr.
H. J. M. Loeff, de energieke
burgemeester van Den Bosch, die
naar „Binnenlandse Zaken" zou
gaan en ir. H. B. J. Witte, de
burgemeester van Bergen op
Zoom, die in brede kring de aan
dacht is gaan trekken door zijn
kundige belangstelling voor de
woningbouw en die nu mr. in
't Veld aan „Wederopbouw en
Volkshuisvesting" zal opvolgen.
Na dit rapport van ir. Staf was
de weg vrij voor een nieuwe op
dracht en deze is, aldus de me
dedeling van het Kabinet der
Koningin, aan dr. W. Drees ver
leend. Dr. Drees heeft de op
dracht aanvaard en zal wellicht
reeds heden de in concept gereed
zijnde ministerslijst aan H.M. de
Koningin kunnen voorleggen.
Het nieuwe kabinet zal dus
weer het kabinet-Drees heten,
hoewel dit het derde kabinet-
Drees zal zijn, dat niet door de
socialistische premier werd ge
vormd. In 1951 gaf. prof. Romme
aanhet tweede gestalte en de
eer van het derde, moet dr. Drees
met prof. Beel, mr. Donker en
ir. Staf delen. Het aandeel van
de laatste is, althans naar buiten,
zeer belangrijk geweest en de
persoon van ir. Staf, toch reeds
een zeer gewaardeerde figuur,
heeft in de afgelopen weken dan
ook ongetwijfeld nog aan politiek
prestige gewonnen.
Moeilijk proces
Wat de vormgeving van het
nieuwe kabinet betreft was, ach
teraf bezien, voor dr. Drees als
eerste formateur, slechts het aan
geven van de eerste nog al te
ruwe vormen weggelegd. Het
aandeel van P.v.d.A., K.V.P. en
C.H. gaf hij op zichzelf goede
proporties, maar het aandeel van
de A.R. bleek daarnaast te klein.
De tweede formateur, prof. Beel,
trachtte tot een juister geheel te
komen door het A.R.-deel te ver
groten ten koste van de K.V.P.
(verlies van Economische Zaken),
terwijl de P.v.d.A. ook op haar
beurt een deel zou moeten prijs
geven, nl. het premierschap en
een deel van Sociale Zaken,
waaruit het nieuwe departement
van „Maatschappelijke Zorg" zou
geboetseerd kunnen worden. De
P.v.d.A. wenste echter op geen
enkele wijze „verkneed" te wor
den en daarop moest ook prof.
Beel de politieke klei neerleggen.
De derde formateur, de socia
list Donker, traohtte hiermede
rekening te houden. Aan 't deel
van de P.v.d.A. kwam hij niet,
wel bleef hij van de K.V.P. „Eco
nomische Zaken" vragen, maar
de compensatie zou gevonden
kunnen worden in zes en niet
vijf K.V.P.-zetels, een zetel die
hij vond door in tegenstelling tot
zijn voorgangers ook de eerste
plaats op „Buitenlandse Zaken"
(totdantoe voor een partijloze
figuur gereserveerd) bij de ver
deling te voegen. Toen ook deze
mogelijkheid niet uitvoerbaar
bleek, viel mr. Donker terug op
een opzet van vijf zetels voor de
K.V.P. (niet twee, maar één por
tefeuille op Buitenlandse Zaken).
Maar de K.V.P. zou „Justitie"
tegen een van de socialistische
portefeuilles, nl. „Wederopbouw
en Volkshuisvesting", kunnen
ruilen. Nu was het echter het
K.V.P.-aandeel dat te klein bleek
en daarop strandde de formatie-
Donker. Wie het product, dat nu
eindelijk tot stand gekomen is,
beziet, moet tot de conclusie ko
men, dat de hand van al deze
boetseerders merkbaar is geble
ven.
In de grondvormen van 5
P.v.d.A., 6 K.V.P., 2 A.R., 2 C.H.
en een partijloze minister, her
kennen wij de hand zowel van
dr. Drees als mr. Donker. De split
sing van Soc. Zaken, door prof.
Beel ontworpen, kreeg tenslotte
toch vorm en hetzelfde geldt voor
de ruil van „Justitie" tegen „We
deropbouw", die, zoals gezegd,
een vondst was van mr. Donker.
De moeizame arbeid van ruim
negen weken zal door velen met
ongeduld en misschien zelfs lang
zamerhand met nauw verholen
misnoegen ziin gevolgd. Toch was
het een zeer belangrijke strijd
Op de eerste plaats ging het er
om. de mogelijkheid van een me
dewerking van de A.R. niet te
laten afstuiten op het starre
standpunt van de P.v.d.A., dat de
K.V.P. dan maar in een smallere
basis moest bewilligen. De K.V.P.
is daarvoor niet geweken en met
succes. Zii bracht daarvoor zelf
een offer door het verlies van
„Economische Zaken", maar eiste
van de P.v.d.A. hetzelfde en dat
werd het tweede belangrijke punt
bij deze moeizame formatie. Eerst
bij de formatie Donker verklaar
de de P.v.d.A. zich bereid om
iets prijs te geven. Echter te wei
nig. naar het oordeel van de
K.V.P. En ook hier boekte zij
tenslotte succes getuige het uit
eindelijk resultaat: voor het ver
lies van „Economische Zaken"
niet vijf maar zes zetels en waar
onder niet enkel ..Wederopbouw"
maar ook het nieuwe departe
ment van „Maatschappelijke
Zorg".
Juiste krachtsverhouding
Het derde belangrijke punt
was de strijd om de juiste
krachtsverhouding. De P.v.d.A.
wilde niets prijsgeven om haar
invloed in de sociaal-economische
sfeer volledig te kunnen behou
den. Daartegen botste de eis van
de A.R. om in die sfeer ook we
zenlijke invloed te krijgen en la
ter die van de K.V.P.. om voor
het verlies van „Economische Za
ken" om dezelfde reden vol
doende gecompenseerd te worden.
Uit het voorgaande kon reeds
worden opgemaakt, dat deze
eisen tenslotte toch inwilliging
hebben gevonden en waardoor
over en weer de juiste uitgangs
punten konden worden betrokken
voor het komende beleid.
Prof. Rutten teruggetrokken?
Wat de bezetting betreft werd
eerst vanmorgen duidelijk, dat
prof. Beel. naast het vice-pre-
mierschap niet „Binnenlandse
Zaken" maar het nieuwe depar
tement van „Maatschappelijke
Zorg" zal gaan beheren. Voor
„Binnenlandse Zaken" polste ir.
Staf de burgemeester van 's-Her-
togenbosch, mr. Loeff, dieechter
bedankte. Wie de nieuwe K.V.P.-
figuur voor „Wederopbouw en
Volkshuisvesting" zou kunnen
zijn bleef een vraag tot ir. Witte,
de burgemeester van Bergen op
Zoom op het departement van ir.
Staf verscheen. De komst van
mr. J. Luns. de katholieke man
voor de tweede plaats op „Bui
tenlandse Zaken", tweede niet
Het nieuwe kabinet zou er als volgt uit kunnen zien:
P.v.d.A.: premier en Algemene Zaken (dr. W. Drees), Sociale
Zaken (J. G. Suurhofi), Financiën (I. v. d. Kielt), Landbouw
(S. L. Mcmsholt) en Justitie (mr. L. A. Donker).
K.V.P.: vice-premier en Maatschappelijke Zorg (prol. L. J. M.
Beel), Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen (mr. J. M. L.
Cals), Wederopbouw en Volkshuisvesting (ir. H. B. J. Witte),
Binnenlandse Zaken (nog niet bekend), P.B.O. (A. C. de
Bruyn) en tweede post op Buitenlandse Zaken (mr. J. Luns).
A.R.: Economische Zaken (proL dr. J. Zijlstra) en Verkeer
en Waterstaat !mr. J. Algera).
C.H.: Oorlog en Marine (ir. C. Staf) en Overzeese Rijks
delen (prof. mr. dr. W. J. A. Kernkamp).
Partijloos: Buitenlandse Zaken (mr. J. W. Beynen).
bedoeld in de zin van onderge
schikte plaats, was al geen ver
rassing meer. evenmin als die
van de heer de Bruyn, de komen
de minister voor de P.B.O. en de
bezitsvorming. Over de bezetting
van de portefeuille van „O.. K.
en W." bestaat nog steeds onze
kerheid. Vanmiddag verluidde,
dat prof. Rutten definitief zou
hebben bedankt, in welk geval
mr. Cals de meest aangewezen
opvolger zou zijn.
WENEN, 29 Aug. De vier
bezettende mogendheden heb
ben met algemene stemmen
haar veto uitgesproken over
een Oostenrijkse wet, krach
tens welke een groep perso
nen, die zich onder Hitier
Joodse eigendommen had toe
geëigend, voor de tweede maal
beslag op deze goederen zou
kunnen leggen.
De Oostenrijkse regering poogt
al verscheidene jaren deze wet.
onder de een of andere vorm.
door de Geallieerde Bestuursraad
goedgekeurd te krijgen.
De wet zou de herziening heb
ben toegestaan van na-oorlogse
gerechtelijke uitspraken, waarbij
de goederen in kwestie aan hun
oorspronkelijke eigenaars werden
teruggegeven.
HIJ KRIJGT EEN KROONPRINS
VAN 76 JAAR
CAIRO, 29 Aug. Premier
Aly Maher heeft verklaard dat
de nog geen jaar oude koning
Foead n, die tot zijn zevende jaar
bij zijn moeder zal blijven, in
Egypte zal worden opgevoed op
dat hij temidden van zijn volk
kan opgroeien en hen, over wie
hij eens zal regeren, kan leren
liefhebben en begrijpen.
Men verwacht dat de 76-jarige
prins Mohammed Aly binnenkort
door de regentschapsraad tot
kroonprins van Egypte zal wor
den uitgeroepen. Dat zou dan de
derde maal zijn dat hij eerste
erfgenaam van de Egyptische
troon wordt. Hij is Faroek's oom.
De Egyptische spoorwegarbei
ders hebben generaal Naguib een
blauwe overall met de onder
scheidingstekens van zijn rang
aangeboden, uit erkentelijkheid
voor hetgeen hij doet ,,voor de
gewone man".
Bij strandpaal 41, dicht bij
Egmond aan Zee, is gisteren de
botter H.D. 220, schipper-eige-
naar H. Wezelman uit Den Hel
der, gestrand en stukgeslagen.
Bij hoog water zal met behulp
van de Egmondse redding-boot
getracht worden nog iets te red
den. Aan boord bevonden zich
schipper Wezelman en twee
knechts. Zij zijn in veiligheid.
Nog voor de vloed had ingezet,
was de situatie, waarin de ge
strande botter zich bevond, zo
precair geworden, dat noch aan
Ir. H. J. B. Witte
Prof. Mr. W. J. A. Kernkamp
Mr. J. Luns
A. C. de Bruyn
berging, noch aan vlot brengen
meer te denken viel. Op de bran
ding was het bootje op diverse
plaatsen lek geslagen en het
water stroomde met grote kracht
naar binnen.
Vermoedelijk zal het geheel als
verloren moeten worden be
schouwd. Daar iedere bergings
poging bij voorbaat tot misluk
king gedoemd is, heeft de be
manning van Egmond's redding
boot er van afgezien nog uit te
varen.
Het West-Duitse ministerie
van Voedselvoorziening bereidt
op het ogenblik een wetsont
werp voor, waardoor de invoer
rechten op boter en aardappelen
zo lang verlaagd zouden kunnen
worden als de marktsituatie
nodig zou maken.
Het huidige tekort aan boter
is ontstaan, doordat tegenover
een stijging van de productie
met 7 pCt. een stijging van het
verbruik staat met 11 pCt.
Er bestaan plannen voor in
voer uit Denemarken, Neder
land en Hongarije. Invoer uit
Noorwegen is pas in December
te verwachten. Voorts werd ver
klaard, dat de Westduitse rege
ring het voornemen heeft voe-
dergranen in te voeren om te
verhinderen, dat consumptieaard
appelen aan het vee worden ge
voerd.
H.K.H. Prinses Wilhelmina hoopt morgen haar 72e ver
jaardag te vieren. Bij deze gelegenheid gaan de gedachten
van ons gehele volk weer eens naar Haar, die zich tijdens
Haar lange regering een ware „landsmoeder" toonde.
WENEN, 29 Augustus Behalve »n Tsjechoslowakije vinden
thans ook weer in Hongarije op grote schaal deportaties plaats.
Honderden gezinnen, die in strategisch belangrijke steden wonen,
worden naar het platteland overgebracht. Zo arriveerde eind Juni
een politiemacht uit Boedapest in Miskolc, een zich snel uitbreidend
militair pn industriëel centrum bij de Tsjechische grens. Zij gaven
200 gezinnen 20 minuten de tijd om hun belangrijkste bezittingen
bijeen te pakken. Al het overige moesten zij achterlaten.
Van Miskolc werden zij naar
Hortobagy op de grote Hongaarse
vlakte gebracht, waar zij te werk
zouden zijn gesteld bii grote pro
jecten en in bewaakte barakken
zouden zijn ondergebracht.
Eind Juni en begin Juli zouden
ook uit verscheidene steden bij
de Joegoslavische grens, waaron
der Pees Nagyated en Nagyka-
nisza. en uit enkele plaatseri bij
de Oostenrijkse grens, waaronder
Koeszeg en Szombathely, depor
taties ziin geschied. In Zuid-Hon-
gariie werden naar verluidt 51
gezinnen uit Szeged per trein
weggebracht.
Enkele honderden gezinnen, die
al uit Boedapest weggevoerd wa
ren, zouden nu weer uit Hajdoe-
hadhaz. ten Noorden van Debre-
czen bij de Roemeense grens ge
deporteerd zijn.
Volgens een der berichten, zou
een bewaker aan ooggetuigen
hebben meegedeeld, dat de gede
porteerden als arbeiders naar
Rusland onderweg waren.
Wat Tsjechoslawakije betreft,
begon men midden Juli mensen
uit Praag, Bratislawa en andere
grote steden weg te voeren. Het
tempo van deze deportaties wordt
nog steeds opgevoerd.
In een betrouwbaar diplomatiek
bericht wordt geschat, dat er in
totaal 30.000 gezinnen een
100.000-tal mensen uit hun hui
zen zullen worden gezet. Het doel
van deze actie is de vroegere
Bourgoisie te ondermijnen en hui
zen vrij te krijgen voor commu
nistische functionarissen.
Er zijn reeds meer dan 25.000
personen verdreven. In Tsjecho-
KINDERVERLAMMING
TE LOPIK
In de gemeente Lopik hebben
zich heden twee gevallen van
kinderverlamming voorgedaan,
nl. bij een meisje van tien en bij
een meisje van twee jaar. Het
jongste patiëntje is naar een zie
kenhuis te Utrecht vervoerd.
J. v. d. Kieft
Mr. J. Algera
J. G. Suurhoff
Mr. J. M. L. Cals
LA PAZ, 29 Aug. De rege
ring van Bolivia heeft gisteren
avond bekend gemaakt, dat zij
een complot om president Victor
Paz Estenssoro en andere autori
teiten ten val te brengen, had
verijdeld.
Er is een groep leden van de
„Falange Socialista Boliviana" ter
ondervraging in hechtenis geno
men.
De politie deelde mee. dat Es-
tenssoro's chauffeur bii een be
schieting met machinegeweren
verwondingen had opgelopen. Het
is niet bekend, of de president in
de auto zat. De politie zou zo no
dig uiterst krachtig optreden om
een opstand tegen de regering de
kop in te drukken. Gisteravond
was het echter in de hoofdstad
overal rustig.
In officiële kringen werd ge
meld. dat er 60 personen ziin ge
arresteerd, onder wie de direc
teur van de Patino-miinen. Al
berto Mariaca Pando en de De
ken van Sociale Wetenschappen
aan de Universiteit van La Paz.
Luis Ballivan Saracho.
Slowakhe krijgt men twee weken
de tijd om zijn zaken te regelen.
Op het platteland moet men
onderdak zoeken op boerderijen.
Volgens de berichten bevinden
zich bij de gedeporteerden direc
teuren van verscheidene Tsjechi
sche fabrieken, die men aange
houden had om hulp te verlenen
bij de nationalisatie van de be
drijven, doch die thans niet meer
nodig zijn en beschouwd worden
als „mogelijke saboteurs"..
NEW YORK, 29 Aug. - De
„New York Herald Tribune" deelt
in een bericht van zijn corres
pondent te Londen mede, dat
Perzië het jongste Brits-Ameri
kaanse voorstel tot oplossing van
het oliegeschil zou hebben ver
worpen.
Het antwoord van Mossadeq
zou znn vervat in een Donder-
nofa Londen overhandigde
Ofschoon men in gewoonlijk
welingelichte kringen te Londen
m!.'?drnuk„khWt.. dat men in
White Hall tamelijk pessimistisch
is, acht men het overdreven te
zeggen dat het rapport van de
Britse .zaakgelastigde Middleton
over zun besprekingen met Mos-
sadeq zou concluderen, dat de
Brits-Amerikaanse voorstellen als
verworpen kunnen worden be
schouwd.
SEOEL, 29 Aug. Het Ameri
kaanse leger heeft medegedeeld,
dat er deze week in de krijgsge
vangenenkampen van de Ver. Na
ties op Koje één communistische
gevangene om het leven is geko
men en 26 licht werden gewond.
Zondag was een groep gevan
genen aan het werk bij Masan.
toen een dynamietontploffing een
aardverschuiving teweeg bracht.
Eén man werd door de vallende
rotsblokken dodelijk getroffen, 'n
ander werd gewond.
Maandag schoot een Zuid-Ko-
reaanse wacht per ongeluk een
krijgsgevangene door de wang in
kamp 5 bij San Moedai.
Dinsdag werden negen gevan
genen gewond, toen in een ander
kamp een communistische zang
demonstratie werd onderdrukt
en Woensdag liepen in soortge
lijke omstandigheden vijftien
krijgsgevangenen lichte verwon
dingen op.
