Merkwaardige proefnemingen
van 2 Amerikaanse geleerden
De Rijn wordt in Zwitserland
bevaarbaar gemaakt
Eerste „Latijn sprekende" film
wordt in omloop gebracht
\m w mm w
Financiën en Economie
n
I
Links wordt rechts en
rechts wordt links
RADIO
Verbinding van Oostenrijk
met de Noordzee
Protestantse Kerken zien
geen oplossing voor eenheid
Geschiedenis uit de vierde eeuw
van het keizerlijke Rome
UW PUZZLE
voor vandaag
m
De weretd ondersteboven gezien
Door trein gegrepen
en gedood
BEURSOVERZICHT
VAGINA
WUtNbUAG IU SEPTEMBER 1952
NEW YORK (A.P.) Als de wereld eens plotseling voor uw
ogen ondersteboven zou staan en links rechts en rechts links
zou worden, dan zou die wereld u, als het phenomeen maar
lang genoeg zou duren, toch weer normaal voorkomen.
Dit zeggen althans twee Amerikaanse psychologen, de doktoren
F. W. Snijder en N. H. Pronko van de Universiteit van Wichita
(Kansas) in een boek, dat gepubliceerd is door de drukkerij van
de universiteit onder de titel: „Het zien met ruimtelijke omkering".
Zij beweren dat men, na dertig
dagen een bril te hebben gedra
gen, die alles omkeert, aan de
nieuwe situatie gewoon is.
Dr Snijder heeft'om dit te be
wijzen een bril opgezet, waardoor
hii de vloer zag waar zich voor
ieder ander het plafond en het
plafond waar zich de vloer be
vond. Rechts werd links en links
werd rechts.
Met zo'n toil lijken uw eigen
voeten die van iemand die tegen
over U staat, iemand die van
rechts nadert komt in werkelijk
heid van links.
Men kan in korte tijd wennen
er in te verkeren door ogenschijn
lijk de handelingen ook omge
keerd te verrichten. De psycho
loog leerde zelfs bepaalde proe
ven vlugger te doen, dan voor
heen, toen alles normaal werd ge
zien.
U kunt dan ook best geboren
zijn met Uw gezichtsvermogen
bii wijze van spreken onder
steboven en daar nooit iets van
hebben gemerkt en het is best
mogelijk, dat ook anderen het
nooit hebben gemerkt, aldus beide
geleerden.
Dr Snijder heeft twee jaar ge
leden toen hij pas afgestudeerd
was gedurende 30 dagen zo'n al
les omkerende bril gedragen, ge
durende experimenten betreffen
de het waarnemen, welke ten
doel hadden het antwoord te vin
den op de vraag, waarom en hoe
we zien en wat we zien. Dr Pron
ko was de leider van dit onder
zoek. De bril bestond uit twee
kijkerlenzen, die bevestigd waren
aan een montuur, dat alle licht,
behalve dat hetwelk door de len
zen kwam, uitsloot. Deze bril
keerde alles ondersteboven en
verwisselde rechts en links. Snij
der droeg de bril zonder onder
breking en deed 's nachts of als
zijn ogen rust nodig hadden een
blinddoek voor.
Vreemde wereld
„Als ik m'n rechterhand uit
stak", zo vertelde hij, „leek het
of die naar me toe kwamen
als ik een stap had gedaan wist
ik niet direct welke voet ik ver
volgens het eerst vooruit moest
zetten
Hij reikte in de verkeerde rich
ting om een vork te pakken en
probeerde het eten van achter in
plaats van vooraan van zijn bord
te nemen. Een trap op of aflopen
ging hem een tijd lang erg onbe
holpen af en was een hachelijke
onderneming.
Maar na vier dagen reeds
DONDERDAG 11 SEPTEMBER
Hilversum I. 403 m. 7.00 uur
AVRO, 7.50 VPRO 8.00—24.00
AVRO.
7.00 Nieuws; 7.10 Gramofoon;
7.50 Dagopening; 8.00 Nieuws;
8.10 en 8.45 Gramofoon; 9.00 u.
Morgenwijding; 9.15 Gramofoon;
9.30 De Groenteman; 9.35 Wa
terstanden; 9.40 Gramofoon;
10.35 „Ik weet, ik weet, wat U
niet weet"; 10.50 Voor de kleu
ters; 11.00 Metropole Orkest;
11.30 uur „Nederlanders in den
vreemde", causerie; 11.45 Gra
mofoon; 12.00 u. Twee piano's;
12.25 „In het spionnetje 12.30
Land- en tuinbouwmededelin-
gen; 12.33 Exotische muziek;
12.50 Gramofoon; 13.00 Nieuws;
13.15 Mededelingen of gramof.;
13.20 Dansmuziek; 14.00 Cabaret
14.30 Orgelconcert; 15.00 Voor
de zieken; 16.00 „Van vier tot
vijf"; 17.00 Voor de jeugd; 17.30
Militaire causerie; 17.40 Gramo
foon; 17.45 Regeringsuitzending:
mevr. Clara Eggink: „Buiten
landse schrijvers over Indonesië"
18.00 Nieuws; 18.15 Sportpro-
blemen; 18.25 Lichte muziek;
18.55 Discogram; 19.30; Orkest-
nieuws; 20.00 Nieuws; 20.05 u.
Residentie-orkest, koor en so
listen; (20.3520.50 voordracht)
22.10 „Baby", hoorspel; 22.40 u.
Gramofoon; 23.00 Nieuws; 23.15
Sportactualiteiten; 23.3024.00
Gramofoon.
Hilversum H, 298 m: 7.00 KRO
10.00 NCRV, 11.00 KRO, 14.00
tot 24.00 NCRV.
7.00 Nieuws, 7.15 Ochtendgym
nastiek; 7.30 Gr.muz.; 7.45 Mor
gengebed en liturgische kalen
der; 8.00 Nieuws en weerber.;
8.15 Gramofoonmuziek; 9.00 v.d.
huisvrouw; 9.40 Gr.muz; 10.00
Gewijde muziek; 10.30 Morgen
dienst; 11.00 v.d. zieken, 11.45
Gram. muz.; 11.50 Als de ziele
luistert, causerie; 12.00 Angelus;
12.03 Lunchconcert (12.30—12.33
land- en tuinbouwmededelin-
gen); 12.55 Zonnewijzer; 13.00
„schijnt het plaveisel al niet meer
te zijn waar vroeger de wolken
waren", verklaarde Snijder en hii
kreeg steeds meer handigheid in
het „ondersteboven lezen".
Na enkele weken was hij in
staat in het centrum van de stad
te wandelen en door een winkel
te lopen zonder tegen iedereen
op te botsen.
Gemakkelijker eten
Hij kon gemakkelijker eten en
zelfs chaufferen. Hij paste zich zo
aan, dat hij zonder nadenken in
de juiste richting kon lopen. Een
man, die van een springplank
dook, had al niets vreemds meer
tenzij Snijder er over ging na
denken en de beelden van vroe
ger in zijn herinnering terugriep.
Dan leek die man zich naar bo
ven te bewegen.
Toen Snijder tenslotte zijn bril
voorgoed opzij legde, zag de we
reld er opnieuw een tijd lang erg
gek uit.
Twee weken voor hij de bril
had opgezet, had Snijder al ver
schillende proeven gedaan. Zo
had hij b.v. genummerde kaarten
in een doos gesorteerd en een
sterfiguur getekend terwijl hij in
een spiegel keek. Hii maakte
steeds betere tijden maar toen hij
het voor het eerst probeerde met
zijn „omkerende bril" had hij veel
meer tijd nodig.
Oefening bracht echter verbete
ring en tegen het einde van de 30
dagen kon hij de proeven sneller
verrichten dan hij ooit met ziin
normale gezichtsvermogen had
gekund en hij werd steeds vaar
diger.
Toen hij de bril afzette was het
zoals gezegd opnieuw mis
met zijn waarneming, maar nu
slechts voor korte tijd.
Pronko en Snijder zijn er van
overtuigd, dat indien kinderen
van hun geboorte tot hun 25ste
jaar zulke brillen zouden dragen,
zij volkomen verbijsterd zouden
zijn als zij ze af zetten en dat
de wereld voor hen onderste
boven zou staan.
Zij betogen dat de proeven heb
ben bewezen, dat „boven" en „be
neden", „rechts" en „links" ver
band houden met de omstandig
heden, waarin we leren de din
gen te zien en waar te nemen. Zü
zijn van mening dat bij de ge
boorte geen waarneming bestaat
maar dat zij eerst tot stand komt
als gevolg van contacten tussen
de persoon en zijn omgeving.
„Ons idee is, dat de psychologen
eens zullen zeggen dat we „leren
zien" precies zoals we leren dan
sen, kaartspelen of Arabisch
schrijven", aldus deze geleerden.
(Van onze correspondent)
BORNE. 9 Sept. Omstreeks
kwart over acht gisteravond is
een 23-jarige wielrijder, de héér
Platenkamp uit Bornerbroek, het
slachtoffer geworden van de on
bewaakte overweg in de Bavin-
kelsweg te Zenderen onder de
gemeente Borne. Hij fietste in de
richting Borne, toen hij de over
weg, die overigens naar alle zij
den een goed uitzicht biedt, pas
seerde. Hij werd gegrepen door
de electrische sneltrein Enschede-
Amsterdam. Het slachtoffer dat
met zijn rijwiel nog enkele tien
tallen meters door de trein werd
meegesleurd voordat deze tot
stilstand kwam, moet op slag
dood zijn geweest.
Inschrijving studenten
Nijmegen
De Rector Magnificus der R.K.
Universiteit te Nijmegen zal voor
het inschrijven van eerstejaars
studenten zitting houden op
Dinsdag 16, Woensdag 17 en Don
derdag 18 September, telkens
des voormiddags van 1012 uur
in het aula-gebouw, Wilhelmina-
singel 13.
De Mis van de H. Geest bij de
opening van het nieuwe studie
jaar zal worden gecelebreerd op
Dinsdag 16 September te 9.30 u.
in de St. Joseph-kerk aan het
Keizer Karelplem.
RECTORAATSOVERDRACHT
TE NIJMEGEN
De Rector Magnificus der R.K.
Universiteit te Nijmegen prof. dr.
Goemans O.F.M. zal in de aula
der R.K. Universiteit aan de Wil-
helminasingel op Maandag 15
September te 3 uur verslag ge
ven van de lotgevallen der Uni
versiteit gedurende de tijd van
zijn rectoraat en daarna het ambt
overdragen aan de door het be
stuur der St. Radboudstichting
tot ziin opvolger benoemde hoog
leraar mr. C. J. J. M. Petit.
RHEINFELDEN, 8 September (Reuter). Op de jaarvergadering
van de Federatie voor de Rijnscheepvaart van Constanz heeft
de West-Duitse minister van Verkeer, Seebohm, verklaard, dat
de regering der bondsrepubliek grote belangstelling heeft voor
de bevaarmaking van de Rijn tussen het Meer van Constanz
en Bazel en hoopt een deel van de kanaalprojecten, die thans
in West-Duitsland in uitvoering zijn, spoedig gereed zullen zijn.
West-Duitsland ziet de bevaar-
baarmaking van de Rijn tussen
het Meer van Constanz en Bazel
als een belangrijke taak, die het
in een geest van Europese sa
menwerking met Zwitserland en
Oostenrijk dient te volbrengen,
aldus minister Seebohm.
De verklaring van minister
Seebohm was de eerste officiële
uiteenzetting van het standpunt
der Westduitse regering ten aan
zien van het reeds 45 jaar oude
plan, dat beoogt het voor de
scheepvaart toegankelijke ge
deelte van de Rijn niet 167 kilo
meter te verlengen en op deze
wijze Oostenrijk een recht
streekse verbinding met de
Noordzee te geven. Het project
voorziet verder in het tot stand
brengen van een verbinding met
het Franse kanalennet. Wanneer
het project voltooid zal zijn, zal
het betrekkelijk gemakkelijk zijn
verbindingen tot stand te bren
gen tussen de Rijn en de Middel
landse Zee en de Donau.
Om waterval heen
Het plan houdt de aanleg in
van een kanaal, dat het mogelijk
zal maken om de waterval van
Schaffhausen heen te varen en
het hoogteverschil van 156 meter
tussen de riviergedeelten aan
weerskanten van de waterval te
overwinnen. Van de twaalf
enorme sluizen, die hiervoor no
dig zijn, heeft men er reeds zeven
voltooid en in gebruik genomen.
De andere zijn in aanbouw of
in voorbereiding. Het plan voor
ziet verder in de bouw van wa
terkrach tstations, die 'tezamen 4
milliard kilowatt electriciteit
zullen kunnen produceren, waar
van 55 pet. voor Zwitserland en
de rest voor Duitsland bestemd
zal zijn. Men schat, dat het be
vaarbaar maken van de Rijn
tussen het Meer van Constanz en
Bazel 200 millioen mark zal kos
ten. Het project wordt lonend
geacht, daar men verwacht, dat
3 millioen ton scheepsruimte
30.000 BUITENLANDSE
STUDENTEN IN DE V.S.
Er staan meer dan 30.000 bui
tenlandse studenten bii colleges
en universiteiten in de V.S. inge
schreven. Ongeveer de helft van
dit aantal studeert met beurzen
die door de regering, particuliere
organisaties of de colleges zelf
verschaft werden. Een derde van
de studenten ziin vrouwen. Deze
Nieuws en Ka tb niéuws- 13 ?n i gegevens ziin te vinden in een
Smuz.; IS.sf^anSl; 14.00° «nnort dat uitgegeven is door 't
Promenade orkest en solist; 14.15
v.d. vtouw; 15.15 Gr.muz.; 15.30
Harp-ensemble; 16.00, Bijbel
lezing; 16.30 Vocaal ensemble;
17.00 Voor de jeugd, 17.30 Pia
nospel; 17.35 Gevarieerde muz.;
18.00 Gr.muz.; 18.15 Vocaal en
semble en solist; 18.40 Op de
stelling; 18.50 Gr.muz.; 19.00
Nieuws en weerberichten; 19.10
Levensvragen van allerlei aard
en een pastoraal antwoord; 19.25
Pianoduo; 19.40 Radiokrant; 20.00
Gevarieerde muziek; 20.30 Gr.
muziek; 20.45 Een blinde kon al
les, behalve zien, causerie; 21.15
Gr.muz.; (plm. 21.30 Het Wes
pennest); 21.55 Buitenlands over
zicht; 22.15 Orgelconcert; 22.45
Avondoverdenking; 23.00 Nieuws
en S.O.S.-berichten; 23.15—24.00
Gram of oonmuziek.
Institute of Foreign Education.
Het grootste aantal studenten
komt uit Canada, China en Duits
land. De grootste toename ten op
zichte van het vorige jaar valt
te constateren bii de studenten
uit Azië. het Nabiie Oosten en
Afrika.
In iedere staat van het land
kan men buitenlandse studenten
aantreffen. De meest-bezochte on
derwijsinstellingen ziin de Univer
siteiten van Californië, New
York en Columbia, die elk meer
dan duizend buitenlanders onder
hun studenten tellen. De techni
sche vakken trekken de meeste
belangstelling van de studenten
uit Zuid-Azië en het Nabiie Oos
ten; de meeste Europese studen
ten echter specialiseren zich in
sociale wetenschappen en de vriie
kunsten.
jaarlijks van de rivier gebruik
zal maken.
Tot dusverre hebben Duitsland
en Zwitserland nog geen verbin
tenissen ter zake van het project
aangegaan. Het is te verwachten,
dat Oostenrijk, Frankrijk, België
en Nederland zich tot deelneming
zullen verbinden, zodra dit een
maal is geschied.
Het project heeft inmiddels
reeds krachtige protesten uit
gelokt van Zwitserse verenigin
gen voor vreemdelingenverkeer
en bescherming van natuur
schoon. Deze organisaties hebben
onlangs geklaagd, dat een der
vitale kanaalsluizen, met de uit
voering waarvan nog moet wor
den begonnen, zoveel water aan
de watervallen van Schaffhausen
zal onttrekken, dat de schoon
heid van het landschap totaal zal
worden bedorven. Naar verluidt
worden deze protesten gesteund
door de Zwitserse spoorwegen en
andere invloedrijke belangen in
Zwitserland.
Katholiek Thuisfront
zendt goederen naar
Frankrijk en Duitsland
Op verzoek van de hoofdleger
aalmoezenier zal Nationaal Ka
tholiek Thuisfront aandacht
schenken aan de Nederlandse mi
litairen, die in Frankrijk, voor
namelijk in Fontainebleau zijn
gelegerd. De eerste lectuurzen-
dingen zijn onderweg. Bovendien
zijn in verband met de groot
scheepse manoeuvres, welke in
Duitsland in de loop van deze
week een aanvang hebben geno
men, op verzoek van de divisie
aalmoezeniers grote zendingen
ontspanningslectuur naar de
troepen te velde verzonden.
GENEVE (K.N.P.) „Wat
de geschiedenis over de Derde
Wereldconferentie over Geloof
en Kerkorganisatie zal zeggen,
weten wij niet .Hoe belangrijk
de resultaten, welke theologen
der gehele wereld met zulk een
ernst en in dagelijks gebed heb
ben uitgewerkt, zullen blijken
als wij eenmaal tien jaar ver
der zijn, kan men niet vooruit
zeggen". Aldus luidt de verkla
ring, die de deelnemers aan de
conferentie te Lund, welke op
28 Augustus eindigde, geven.
Deze verklaring wordt gepubli
ceerd in de Oecumenische Pers
dienst te Genève van de vorige
week.
En verder zegt de verkla
ring: „Een van de belangrijkste
stappen vooruit, die gedaan zijn,
ligt in het feit, dait nu duidelijk
tegenover elkaar staan de din
gen, waarin men het eens is en
waarin men het niet eens is
kunnen worden.
„Dat wil zeggen, men heeft
ingezien, dat de tot op heden
gevolgde methode niet meer de
vruchtbaarste weg naar de her
eniging der kerken is, maar een
doodlopende straat.
„Daarom hebben de in Lund
verzamelde theologen hun hoofd
omgewend naar de geschiedenis
der Kerk, om duidelijk te maken,
waartoe de scheiding der kerken
te herleiden is, ja hoe het daar
toe heeft kunnen komen."
En elders bekennen de theo
logen, dat zij ondanks zekere
sucecsen er niet in geslaagd
zijn een oplossing te geven voor
datgene, wat hen scheidt. Ook
kan de wereld geen voorstel ge
daan worden, hoe de eenheid
der Kerken kan worden bereikt.
Nochtans zijn de Kerken vast
besloten met Gods hulp de ar
beid aan de hereniging met
vastbeslotenheid voort te zetten.
De vergadering stelde voor, dat
het onderwerp voor de verga
dering van de Wereldraad der
Kerken in 1954 in Evanston
(V.S.) te houden, zou zijn: „On
ze eenheid in Christus en de
verdeeldheid der Kerken".
„Wij hebben geen oor voor
latijn", vertelde Vernailles aan
The Associated Press. „De enige
kennis die een leek soms van
de Latijnse taal heeft, is zuiver
theoretisch. Het leek me van
belang, studenten en specialisten
een instrument te geven". Mijn
film is een herschepping van de
schittering van het Rome der
vierde eeuw met een latijns
commentaar, waarbij het visuele
element met een belangrijk
auditief element verenigd is.".
Prof. Lablene van de Franse
Sorbonne is de auteur en spre
ker van de latijnse tekst. Er
komen echter Franse en Neder
landse vertalingen.
Als de latijnse versie van de
film wordt gedraaid, zullen de
toeschouwers vooraf in het be
zit worden gesteld van de tekst
om zich daarmee vertrouwd te
maken.
Er bestaan copieën in 35 en
16 mm en in filmstripvorm.
Gaston Vernailles heeft het sce
nario geschreven en hij is tevens
de regisseur en producer van
deze film, die 24 minuten duurt.
Nr. 86
i
5
s
l"
1
9
/O
i
ts
/7
'9
e*>
ti
22
2S
2S
it
»7
ié
it
it
ÏS
u
Xt
j<r
>9
Horizontaal:
1 muziekterm (afk)
3 sieraad
7 pers. vnw.
9 schiereiland
10 lengtemaat
11 geluid
13 aanwijzing
15 .vallei
16 muzieknoot
18 adellijk persoon (fr)
20 stijl
22 windrichting
23 edel metaal (fr.)
24 gloed
27 nietig
29 godin
30 meisjesnaam
32 jongensnaam
33 dwaze
35 spijs
36 plaats in Duitsland
38 als eerder (afk)
39 pl. in Nederland
40 zonnegod
Verticaal
1 eenheid van kracht
2 opening
3 steenkoolproduct
4 planeet
5 larve
6 Europeaan
7 groot visnet
8 bijwoord
12 en andere (afk.)
13 langzame
14 schip
16 hoofddeksel
17 houding
19 kloosterzuster
21 cylinder
25 papegaai
26 werktuig
27 voertuig
28 elk
31 pers. vnw. (fr.)
33 stapel; schelf (eng)
34 boom
35 uitroep
37 voorzetsel
OPLOSSING No. 85
Horizontaal: 1. Atol; 5. aard;
9. Korea; 11. haver; 12 e.o.; 13.
anker; 15. ei;; 16. N.N.O.; 18.
del; 19. ade: 20. tel; 22. als; 23.
rap; 24. ski; 25. pap; 27. ode;
29. vol; 30. nap; 32. air; 34. al
35. pekel; 37. N.E.; 38. len'
Leeds; 42. snit; 43. smet.
nap; 3.
N.E.;
38. lente; 40.
Verticaal: 1. Aken; 2. toont;
3. or; 4. Lea; 5. aar; 6. av.; 7.
reeds; 8. drie; 10. and; 11. hel;
14. kei; 17. Oeral; 19. Alida; 21.
Lap; 22. ako; 25. Polen; 26. hak;
28. einde; 29. vals- 30. nee 31. pel
33. rest; 35. PTT; 36. les; 39.
N.I.; 41. Em.
De enige ster is een honderd
vierkante meter groot gipsmodel
van de hoofdstad van het Ro
meinse keizerrijk in de vierde
eeuw. Dit model is het levens
werk van prof. Paul Bigot, van
het instituut de France.
Van dit model bestaan slechts
drie copieën:: één in 't museum
voor kunst uit de oudheid" te
Parijs, één in een museum te
Philadelphia en één in een mu
seum te Brussel. De film is ver
vaardigd naar gegevens van op
gravingen, en beschrijvingen van
auteurs uit de vierde eeuw en
naar gegevens van de marmeren
kaart van het forum transito
rium.
Om het zuiver wetenschappe
lijk karakter van de film te
handhaven. heeft Vernailles
geen gebruik willen maken van
menselijke acteurs. Voorts heeft
hij om de toeschouwers door het
ingewikkelde Labyrinth der
straten van het vierde-eeuwse
Rome te loodsen zijn toevlucht
genomen tot de tekenfilmtech
niek. In de film komt geen en
kel hedendaags beeld van de
hoofdstad van Italië voor, maar
toch zullen de toeschouwers op
deze pelgrimstocht door het
verleden vaak welbekende plaat
sen in Rome van de 20e eeuw
ontmoeten.
Hogere detailomzetten in Juli
Het cijfermateriaal, dat door
het Economisch Instituut voor
de Middenstand is gepubliceerd
met betrekking tot het omzet-
verloop in het midden- en klein
bedrijf gedurende Juli jl., wijst
uit, dat in tal van branches
hogere geldomzetten werden be
haald dan in de daaraan vooraf
gaande maand.
Deze toeneming van de geld
omzetten moet ten dele worden
toegeschreven aan de omstandig
heid, dat in een aantal takken van
detailhandel (o.a. textiel, schoei
sel, meubelen en aanverwante
artikelen, glas, aardewerk, por-
celein en huishoudelijke artike
len) opruimingsverkopen wer
den georganiseerd. Over het ge
heel genomen schijnen deze op
ruimingsverkopen geen onbevre
digende resultaten te hebben op
geleverd. In touristencentra werd
het omzetverloop gunstig beïn
vloed door de verkopen aan
vreemdelingen
In tegenstelling tot Juni 1952
vertoonden de geldomzetten in
Juli 1952 in vergelijking tot '51
eveneens veelal een toeneming,
waaruit derhalve kan worden
geconcludeerd, dat de kooplust
van het publiek in Juli groter
is geweest dan in Juni. zulks
geldt vooral ten aanzien van de
aankopen van rijwielen, schoei
sel en sportartikelen.
In alle branches, behorende
tot de voedingsmiddelensector
waren de geldomzetten hoger
dan die in Juni 1951. De om-
zetvermeerdering was het sterkst
in het bakkersbedrijf (13 pCt.),
het slagers'bedrijf (13 pCt.) en
het kruideniersbedrijf (10 pCt.).
Men bedenke bij de beoordeling
van deze gegevens evenwel, dat
de prijzen van tal van artikelen tjamr
m deze branches m Juli jl. met stichting en als leider van de
uitermate lusteloos verloop ge
had, waarbij, in tegenstelling tot
gisteren, de algemene tendens
nauwelijks prijshoudend was. De
vacantiémaand Augustus is wel
iswaar achter de rug, doch Sep
tember heeft tot nu toe weinig
met de vorige maand verschild
en de affaire blijft zeer beperkt.
Kon. Olie werd vanmiddag
licht aangeboden. Zonder dat van
groot binnen- of buitenlands
aanbod sprake was verloor het
fonds circa twee punten. In
overeenstemming hiermede was
de gehele industriemarkt nau
welijks prijshoudend. Alleen Phi
lips, die gisteren reeds twee
punten verloor, verbeterde van
middag een fractie.
Van de overige sectoren valt
bitter weinig interessants te
vertellen. Bij de cultures werd
alleen H.V.A. en Amsterdam
Rubber in de eerste tape verhan
deld met een minimale omzet, 't
Niveau van gisteren bleef hier
vrij goed gehandhaafd, hetzelfde
geldt voor de scheepvaartsector.
Staatsfondsen waren vanmid
dag in een kalme markt aan de
vaste kant, vooral de conversie
lening, die tot 921/8 steeg. Op
de Amerikaanse markt ontstond
een flinke open hoek in Anaconda
die twee punten lager verhan
deld werd. Een en ander in no-
volging van Wallstreet, waar ko
perwaarden gisteren een gevoe
lige daling ondergingen.
Pater H. Riga S.M.M.
te Nijmegen bediend
Pater H. Riga, Montfortaan is
voor een operatie in het zieken
huis te Nijmegen opgenomen en
uit voorzorg bediend. De genoem
de Pater is bekend om zijn ja
renlang werk op de H. Land-
onbelangrijk hoger waren dan
die in Juli 1951. In de detail
handel in vis, aardappelen,
groenten, fruit en zuivelproduc
ten werd de omzet van Juli '51
overtroffen met resp. 6, 2 en
2 pCt.
Achterstallig div. Lampongs
wordt niet ingehaald
De N.V. Cultuurmaatschappij
'„De Lampongs" verwacht dit jaar
een rubberproductie van 550.000
kg. Hiervan zijn reeds 330.000
kg vooruit verkocht tegen f 3.16.
Dit werd medegedeeld in de jaar
vergadering, waarin de jaarstuk
ken over 1951 werden goedge
keurd. Besloten werd tot uitke
ring van 'n dividend van 5% op
de preferente aandelen. Desge
vraagd verklaarde de directie dat
de vennootschap het achterstal
lige dividend van 159% kapitaal
nooit zal kunnen inhalen. Uitein
delijk zal de maatschappij tot 'n
reconstructie met preferente aan
deelhouders moeten komen, maar
thans zou dit uit fiscale overwe
gingen onverstandig zijn.
Dikke orderportefeuille bij
Ver. Ned. Rubberfabrieken
De directie van de Verenigde
Nederlandse Rubberfabrieken
heeft medegedeeld dat het bedrijf
momenteel nog zeer ruim van or
ders is voorzien. In verband hier
mee móest tot aanneming van
personeel worden overgegaan.
Binnenkort kan de indiensttre
ding van de vijftienhonderdste
werknemer tegemoet worden ge
zien.
Het vertrouwen bestaat der
halve, dat de resultaten van het
lopende boekjaar niet bij die van
het vorig jaar achter zullen blij
ven.
AMSTERDAM, 9 Sept. Ook
vanmiddag heeft de beurs een
Montfortaanse bedevaarten.
IN TUNNEL INGESLOTEN
AUCKLAND, 9 Sept. Vijf en
twintig man van de zes en twin
tig die werden verrast in een
spoorwegtunnel onder het Rimu-
taka gebergte door een plotse
linge ineenstorting, zijn thans
door reddingsploegen naar boven
gebracht. De enige die nog niet
bevrijd is, is de Griek Athanas-
sios Athanassiades, die gisteren
voor het eerst in de tunnel af
daalde.
Aangenomen wordt dat zijn
been klem is geraakt onder val
lende steenbrokken, maar hij
heeft reeds met leden van dé
reddingsploegen gesproken, die
zich nog slechts op korte afstand
van hem bevinden.
Nederlandse uitvoer
naar West-Duitsland
BONN, 9 Sept. (D.P.A.) De
Westduitse autoriteiten hebben
heden voor invoer uit Nederland
de volgende bedragen toegewe
zen: 2.35 millioen dm voor boom
kwekerijproducten, 1 millioen dm
voor producten der ijzer- en me
taalverwerkende industrie en
4,2 millioen dm voor mostfruit.
Staking grondpersoneel
van de Garuda
DJAKARTA, 9 Sept. (Aneta)
Vannacht is 't grondpersoneel
van de Garuda Indonesian Air
ways, omvattend 1500 man, in
staking gegaan, als protest tegen
het ontslag van 31 man. Verwacht
wordt dat de staking 1 dag zal
duren. De zaak is tnans in be
handeling bij de centrale com
missie ter beslechting van ar
beidsgeschillen.
FEUILLETON
DOOR DOROTHEE COEBELER.
31)
„Ik zeg al niets meer. Maar wij
zouden je zo graag een pleziertje
doen. Jij gaat toch zeker ook naar
Kroll? En daarom zou mama jou
zo graag een paar toegangskaar
ten cadeau doen." Zij zocht in
haar handtasje. Misschien wil je
moeder er ook wel heen. En an
ders heo je nog wel een vriendin
met wie je zou kunnen gaan. Wii
zitten op het terras."
„Dat is geen plaats voor een
naaister". Zij sprak deze woorden
niet uit, maar zij brandden op
haar lippen. Zij schoof de kaarten
terug en zei snel: „Dank je Lisa.
Het is erg vriendelijk van je ma
ma. Maar dit feest kan ik niet
meemaken."
„Maar KateLisa's gezicht
betrok. Ik begrijp jou helemaal
niet. Jij bent toch eigenlijk maar
een raar schepsel. Je hebt zelfs
geweigerd om voor mevr. Dehn
iets te doen. Heus mijn moeder
heeft het met jou echt goed ge
meend."
..Dat geloof ik allemaal wel.
Lisa. maar ik kan niet. Ik heb
op het ogenblik andere dingen
aan miin hoofd."
„Ja jij hebt altijd plannen.
Maar heb je er ondanks alles
geen spijt van? Zal ie tijdens het
feest niet de hele avond aan ons
zitten denken? Al jouw kennis
sen ziin daar. Ook de familie
Dehn Geo Hendrich zal met iou
aan dezelfde tafel zitten. Dit
heeft mevrouw Dehn gisteren tij
dens het concert tegen mama ge
zegd. Er komt ook nog iemand
anders. Dat schijnt de toekomsti
ge echtgenoot van Hilde te moe
ten worden. Heb jij er enig idee
van. wie dat zou kunnen ziin?"
Kate kon er niets aan doen, dat
zii een kleur kreeg. Zii zei: „Het
zal ongetwijfeld een gezellige
avond zijn. Misschien wel een
avond met verrassingen. Ik wens
jullie allemaal veel plezier."
HOOFDSTUK XVIII
Het werd inderdaad een avond
met verrassingen. Maar die wa
ren niet van aangename aard. De
familie Böhmer, op wier komst
mevrouw Dehn zo vast had ge
rekend. bleef maar een paar mi
nuten en wilde niet aan haar ta
fel plaats nemen. Dr. Rudolf
Böhmer was er helemaal niet.
want hii was op reis naar het
Noorden. In ziin plaats was groot
moeder meegekomen, want die
wilde wel eens zien, hoe het er
in het moderne Berlijn toe ging.
Zij werd natuurlijk naar alle
hoeken van de tuin gebracht en
aoor alle zalen geleid. En daarna
moest zii weer thuis gebracht
worden.
Mijnheer Hendrich kwam tot
de ontdekking, dat mevr. Dehn
hem uit de hoogte behandelde.
Toen hij aan Hilde voorstelde
een poosje in de tuin te gaan
wandelen om de verlichting en
het vuurwerk eens wat meer van
nabii te bekijken, merkte mevr.
Dehn op: „Ach. laat U toch, mijn
heer Hendrich. We kunnen hier
alles minstens even goed zien.
Kijk. daar gaan al de eerste
vuurpijlen omhoog. Wanneer de
laatste piil is afgeschoten, gaan
we naar huis."
Een zachte, warme handdruk
van Hilde stelde hem tenminste
nog een klein beetje schadeloos.
Ten huize van de familie Dehn
ontstond daarna nog een kleine
ruzie. „De Böhmers wilden niet
eens plaats nemen en dr. Rudolf
kwam helemaal niet opdagen, ter
wijl ik het hem in Werder nog
zo uitdrukkelijk gevraagd had."
„Zaken gaan voor het meisje,
miin beste. Zelfs wanneer men
kunstkenner is. Jij hebt toch zelf
gehoord, dat hij die reis moest
maken."
„Onzin. Die reis had hu best
kunnen uitstellen en dan brengen
zii ook nog die oude grootmoeder
mee. Ik heb heel goed gemerkt,
dat mevrouw Böhmer dat maar
matig kon waarderen. Zii met
haar platte uitspraak en met haar
opmerkingen als: „Mijn moeder
verkocht appels." Zii lachte ner
veus.
„Dat moet je zo niet opvatten.
Deze grootmoeder heeft met haar
man een grote zaak opgebouwd
en haar kinderen en kleinkinde
ren een uitstekende opvoeding
gegeven. Dat kan men niet van
elke vrouw zeggen. Wil je nog
iets gebruiken?"
Mevrouw Dehn wilde niets. Zii
sloeg de deur dicht en verdween
in haar boudoir.
HOOFDSTUK XIX
Intussen zat Kate buiten in het
bos en aan het water, 's Zater
dagsmiddags hield zij de laatste
tiid vrij voor een uitstapje. Zii
was naar Potsdam gereden, had
een wandeling door de stad ge
maakt en was toen in een nieuw
park gaan zitten. Het was daar
stil en veel minder druk dan in
Sans Souci. Zii zat op een bank
aan de oever van de Havel. Het
schemerde reeds en de eerste
sterren glinsterden. De maan
wierp haar stralen over het woud.
„Vuurwerk", dacht Kate. „Vuur
werk en zomerfeest. En dans en
spel bij Kroll. Op het ogenblik
zwerft een bonte menigte door
die tuin. De lampions zullen nu
wel branden. Er zal muziek ziin
en op de terrassen zullen de gla
zen klinken. Lisa in haar nieuwe
japon zal nu wel door al haar
vrienden worden bewonderd. En
ook Hilde Dehn zal er piekfijn
uitzien. En ongetwijfeld naast
haar toekomstige echtgenoot zit
ten. Enfin, wat had zii er eigen
lijk mee te maken?"
Maar zii voelde, dat zii er meer
mee te maken had, dan zij wilde.
Zij voelde dat plotseling een soort
heimwee zich van haar meester
maakte.
Onzin. Zii schudde haar hoofd
alsof zii op deze manier van zich
af kon gooien, wat zij zo graag
zou willen onderdrukken. Pas op.
Kate. Wat is het in werkelijk
heid? Jii hebt eens een paar uur
naast een vreemde man gezeten
en met hem over dingen gespro
ken. die eens behoorden tot jouw
wereld. En je hebt toen moeten
ervaren, dat hij jou in de steek
liet. Want toen kwamen zij. die
van zijn millieu waren. Bijvoor
beeld juffrouw Dehn, met wie hii
zal gaan trouwen. Misschien komt
vanavond bii Kroll alles in orde
en kan ik binnenkort de verlo
vingsadvertentie lezen.
Maar als zii die las, wat dan
nog?
Het was laat geworden en vol
komen donker. Het werd langza
merhand tiid om naar huis te
gaan.
Ze stond op en ging naar de
Gliemcker Brucke. Daar stond de
paardetram, waarmede ze naar
Berlijn kon rijden.
(wordt vervolgd)
