DE MAN MET HET
CLARK GABLE SNORRETJE
TARTAKOWER LEIDT
in Hastings-tournooi
Nieuw Noordholfgndsch Dogbfacf
3
Gentleman-oplichter in België
gearresteerd
SCHIETARTIJ
BIJ BATAVIA
200 huizen te Padang als
represaille-maatregel
verbrand
Van Eigen Erf
Uit alle hoeken
der aarde
DE RAMBLERS
GEHOOND
Rumoer in het1 Concert
gebouw
^Crouiek
VRIJDAG 4 JANUARI 1946
CEN OPLICHTER VAN WERELDFORMAAT, een duivëls-handige
■- zwendelaar, die steeds weer door de mazen van het justitioneele
net wist te glippen en Nederland voor ettelijke millioenert,heeft op
gelicht, is op. 18 December van het vorig jaar door een voor hem
kleine misstap in handen van de Brusselsche recherche gevallen en
zit thans in Brussel achter slot en grendel.
CIEGFRIED WRESCYNSKI die
in 1893 in Polen werd geboren,
week een vijftal jaren vóór den
oorlog naar Nederland uit en vond
in ons land een voor zijn geslepen
brein gemakkelijk operatie-ter
rein. Verkleed als een voornaam
zakenman wist deze man met het
grijzende haar, zijn Clarc Gable-
snorretje en zijn donkere, zware
wenkbraüwen bij vele menschen
die hij met een stortvloed van uit
drukkingen in alle moderne talen
imponeerde, een zoo groot ver
trouwen te wekken, dat zelfs in
voor. hem benauwende situaties
niemand zijn goede trouw in twij
fel trok.
Bank voor 10 millioen
opgelicht.
Ongetwijfeld herinnert men zich
de opzienbarende oplichtersaffaire
waarvan in 1937 een bankinstel
ling in Amsterdam het slachtoifer
werd. Wrescynski slaagde er toen
in deze Bank 10 millioen gulden
afhandig te maken, zonder dat
lnen de overtuigende bewijzen van
zijn schuld kon geven, zoodat voor
hem de kwestie met een sisser af
liep. Met ongekende brutaliteit
verbleef hij daarna nog eenigen
tijd in ons land, gaf zich uit als
manager van de Metro Goldwyn
Mayer Company uit Hollywood
en1 lichtte op die wijze tallooze
argelooze meisjes op, die in aan
merking meenden te kunnen ko
men voor uitzending naar deze
lokkende filmstad. In die dagen
genoot Wrescynski nogal wat pu
bliciteit door zijn verhouding met
een bekende artieste van de Nel
son Revue.
Wellicht om zijn beweringen te
staven, vertrok deze nooit versa
gende oplichter kort daarna naar
Amerika, waar men al gauw in
de gaten had, wat voor vleesch
men in de kuip had. Wrescynsky
werd nog binnen het jaar door de
Vereenigde Staten uitgewezen en
keerde terug naar ons land.
Intussehen waren hier voldoende
aanklachten tegen hefti bij de politie
ingediend en het gevolg was, dat
hij twee jaar zijn luxueuze leven
met dat in een degelijke Nederland-
sche gevangenis moest verwisselen.
Toen vielen de Duitschers ons land
binnen en zetten een streep door de
plannen, die Wrescynski ongetwij
feld in de gevangenis al aan het
uitwerken was. Hij werd overge
bracht naar het "Oranje Hotel" te
Scheveningen. Hier werd hij echter,
ondanks zijn door de Duitschers zoo
gehate afstamming', vrijgelaten.
Groote mogelijkheden zijn talent
uit te buiten, deden zich toen voor
hem voor: de jodenvervolgingen na
men toe in kracht en dus zwaaide
hij bij familieleden van gevahgenen
met papieren, die vol met Duitsche
stempels en handteekeningen ston
den. Tegen betaling van prijzen die
varleerden tusschen f 3000— en
f 5000.verleende hij zijn bemidde
ling' voor de vrijlating van de slacht
offers van den Duitschen terreur. In
hoeverre hij tot dit doel, door den
bezetter uit de gevangenis was ont
slagen, staat nog niet vast. Wel is
komen vast te staan dat g'een enkele
der gevangenen is teruggekeerd.
Families van gevangenen
het slachtoffer.
Maar zelfs Wrescynski werd de
dupe van het ingewikkelde sy
steem, dat de Duitschers bij hun
deportatie van onze joodsche land-
genooteri toepasten. Hij werd op
nieuw gegrepen en -overgebracht
naaf Westerbork, waar hij zicb al
ras van een aparte kamer en
aparte diners verzekerde. En na
tuurlijk wist hij aan de „te werk
stelling" in Polen te ontkomen.
In 1944 duikt hij weer in Amster
dam op en neemt zijn intrek in
het, nauturlijk voor Joden verbo
den, Americaip hotel. De gemak
kelijkste wijze' zich een ,goed in
komen te verschaffen, leek hem
toen de gefingeerde bemiddeling
bij de vrijlating van belangrijke
politieke gevangenen, waartoe hij
van het praedicaat „onderduiker
misbruik maakte en zich de daar
bij behooïende „illegale papieren"
aanschafte. Tien oo hem ver
trouwende families heeft hij in
de periode van begin Maart tot
midden April 1945 voor een be
drag van f 50.000.— per gevan
gene weten op te lichten. Negen
van de gevangenen die door zijn
bemiddeling zouden worden los
gelaten zijn doodgeschoten, de
tiende heeft er zoowaar het leven
afgebracht. Siegfried Wrescynski
had zijn naam veranderd en liet
in dezen tijd, wanneer hij zich
beminnelijk als „dr. Hans" voor
stelde, duidelijk blijken, dat dit
zijn „illegale" naam was. Hij gaf
voor advocaat, bankier of manager
van een filmonderneming te zijn,
al naar gelang hem dit het beste
uitkwam.
8 Mei 1945: de illegaliteit heeft af
gedaan, Wrescynski verandert van
identiteit en knoopt relaties aan met
de grooten onder de grooten van de
zwarte handelaars. Zelfs onder deze
"zware" jongens wist hij zich een
onbeperkt vertrouwen te verschaffen
Enorme bedragen aan zwart geld en
stapels effecten gaven zij hem in
handen om ze wéér "wit" te maken'
Wrescynski wist immers op alles
raad. In werkelijkheid wist hij er
evenmin raad mee als de eigenaars,
maakte er dus goede sier mee, kocht
en passant een auto merk "Minerva"
van f 18.000.en wist het vertrou
wen van de zwarte handelaars
koningen nog eenigen tijd te verlen
gen, door met ontduiking van de
deviezen-bepalingen, het geld in
België tegen gezuiverde francs in te
wisselen.
In Juli 1945 lokte België zoo
zeer, dat hij zich er vestigde.
Een Brusselsche gerant vond
tijdig uit, dat hij door Wrescynski
op handige wijze van zijn geld
ontdaan was en deed een maand
geleden aangifte daarvan. Thans
zucht de gevaarlijke all-round op
lichter in de Brusselsche gevange
nis. Bij een huiszoeking kwajaen
enorme bedragen aan Engelsche
ponden te voorschijn, stapels Ne-
fteriandsche effecten en kisten vol
sieraden. Binnenkort zal hij zich
moeten verantwoorden voor Bel
gische rechters voor overtreding
van de deviezen-verordening
waarop 2% jaar gevangenisstraf
staat
Wrescynski zal na het uitzitten
van zijn straf aan de Nederland-
sche politioneele autoriteiten wor
den uitgeleverd.
De hoofdcommissaris der
Amsterdamsche politie ver
zoekt een ieder, die inlich
tingen over Siegfried Wres
cynski, alias ,dr. Hans", kan
geven en allen, die door hem
voor, tijdens of na de bezet
ting op eenigerlei wijze zijn
opgelicht, zich te vervoegen
aan het hoofdbureau van po
litie, kamer 144, Marnixstraat
Amsterdam.
Een Britsch officieel communi
que meldt, dat ten Zuiden van
Batavia zwaar geschoten is, de
genen, die hieraan hebben deel
genomen, zijn tot nu toe onbe
kend, maar er waren geen Brit
ten bij.
Een brand in het gebied van
Meester Cornelis werd gebluscht
door de Indonesische brandweer.
De militaire omsingeling van de
stad werd f/steren opgeheven.
In Buitenzorg werden de poli-
tiebarakken aangevallen door
Britsch-Indische troepen, 70 ge
vangenen werden ontdekt, waar
onder 1 Nederlandsche vrouw.
Men gelooft, dat Pemoeda's (le
den van de jeugdbeweging) in een
klein gedeelte van het Noorden
van Bandoeng zijn binnengedron
gen.
In verband met het bericht om
trent de opheffing van het mili
taire cordon rond Batavia ver
klaart men in Nederlandsche mi
litaire kringen, dat men van het
voornemen daartoe, niet op de
hoogte is geweest.
Repressailles te Padang
Volgens een bericht van het
Republikeinsche Nieuwsagent
schap Antara heeft het Republi
keinsche bestuur op Sumatra tot
de Centrale Regeering te Batavia
een verzoek gericht tot het indie
nen van „een scherp protest bij
den geallieerden Opperbevelheb
ber van Nederlandsch-Indië tegen
de repressailles te Padang" welke
daar na den moord op een Brit-
schen Majoor en een Roodekruis-
werkster genomen zijn. Een tele
gram, dat het Republikeinsche
Ministerie van Voorlichting van
den Gouverneur van Sumatra
ontvangen heeft, meldt, dat meer
dan 200 huizen waren afgebrand
na de beschietingen in dit ge
bied.
Kampongsgezinnen
De Nederlandsche wacht te
i Meester Cornelis is- verdubbeld.
Nederlandsche troepen zuiverden
I de kampongs ten Oosten en ten
Westen van het gebied, dat door
I hen bezet was, gedurende welke
De Minister van Buitenland-
sche Zaken, heeft na eeniqen
tijd om gezondheidsredenen in
het buitenland vertoefd te heb
ben, zijn ambtsbezigheden her
vat. —r Door een rukwind is de
50-jarige mandenmaker Mout-
haan te Beesd van het dak, dat
hij aan het repareeren was, ge
slingerd en op slag gedood.
De Nederlandsche Maatschap
pij ter Bevordering der Phar-
macie is weer opgericht. Op
15 Januari wordt de inschrij
ving opengesteld voor de reeds
aangekondigde 3°lo Grootboek
schuld en de Spaarcertificaten.
De 31-jarige K. S. uit
Utrecht, is toen hij op herhaal-
niet stil stond, - te Rotterdam,
waar hij zich op verdachte
wijze bij een perceel ophield,
neergeschoten en aan de ge
volgen overleden. De ge
meente-secretaris van Am
sterdam, Mr. S. J. van Lier.
die reeds den leeftijd van 68
jaar bereikte, zal 1 Maart a.s.
zijn ambt neerleggen.
VANAF MEDIO JANUARI zal
de Zweedsche hulpverleening
zich ook uitstrekken tot Duitsche
en Oostenrijksche kinderen.
Men verwacht. ,dat de Spaansche
troonpretendent. Don Juan. zich
met toestemming van de Portu-
geesche regeering eind. Januari
naar Portugal zal begeven. De
35-jarige zoon van Herman Goe-
ring is in de buurt van Teschen
uit een transport gevangenen
ontsnapt. William Joyce, die
als „lord Haw-haw" tijdens den
oorlog voor de Duitsche radio is
opgetreden, is in de Wandsworth-
gevangenis te Londen door op
hanging geëxecuteerd. Er be
staan plannen om de Vlaamsche
academie, die momenteel in een
hotel te Gent Is ondergebracht,
naar Brussel over te brengen.
actie verscheidene branden uit
braken. Er ontstonden gevechten
tusschen Nederlandsche soldaten
en. extremisten in de kampong
Fisangyi Baru, waar ook brand
uitbrak. Behoudens eenige geval
len van roof is het in Batavia
verder rustig.
Dr. M. Euwe seinde ons Don
derdagavond uit Hastings:
Na de 6e ronde luidt de stand
van het tournooi als volgt:
1. Tartakower 41/2 punt; 2. en
3. Denker en Prins ieder 4 pun
ten; 4. Euwe 3 f4 punt en 1 afge
broken partij; 5. en 6. Aitken en
Steiner ieder 3Vz punt; 7. Ek-
stroem 3 punten en 1 afgebr.
partij; 8., 9. en 10. Mieses, Chri-
stoffel en Thomas, ieder 2% punt
11. Devos 1 punt: 12. Sergeant
punt.
Eindelijk begint er een beetje
teekening in den strijd te komen.
Tartakower was vandaag de la
chende derde of eigenlijk de
lachende zevende, want zijn zes
concurrenten hadden de weinig
dankbare taak elkaar te moeten
afmaken, terwijl Tartakower
door Sergeant te. slaan zij het ook
na harden strijd alleen aan
de spits wist te komen.
De „3 >4-scorers" hebben het
tegen de „3-scorers" niet kun
nen bolwerken. Een heeft er
verloren, een gaat vermoedelijk
verliezen en de derde kon nog
juist met remise ontsnappen.
De partij van den dag speelde
Mieses. die den Zwitserschen
combinatie verraste en zoodoen
de zijn eerste winstpunt boekte.
„Een speler met toekomst",
merkte een Engelsche reporter
schertsend op.
Denker en Steiner gaven el
kaar niet veel toe. Langen tijd
scheen het, alsof Steiner in het
voordeel zou komen, maar een
vervroegd toehappen werd hem
fataal. Hij bracht een incorr-
offer. dat de Amerikaansche
kampioen op de juiste wijze
weerlegde.
Prins stond in de opening iets
beter tegen Aitken. maar. de
slimme Schot wist zich aardig los
te werken en stuurde in het eind
spel regelrecht op winst aan. Prins
verdedigde zich hardnekkig, maar
het zou alles niet hebben gebaat
Wanneer zijn tegenstander niet
tweemaal de juiste voortzetting
had verzuimd. Thans was remise
het resultaat.
Ekstroem koos tegen Euwe een
bekende variant van het Schotsch
vierpaardenspel welke bij goede
voortzetting op eeuwig schaak
uitloopt Euwe, ,die met het oog op
den stand van het tournooi op
winst wilde spelen, vermeed de
voortzetting i.q. en kwam zoo
doende in een eindspel, waarin
hij zich zorgvuldig moest verde
digen Een kleine onnauwkeurig
heid werd door den Zweed op
energieke wijze uitgebuit, zoodat
het scheen dat Euwe snel moest
verliezen. Zoo'n vaart, liep het in-
tusschen nog niet. Weliswaar ging
een pion verloren, maar zelfs op
het einde van den speeldag was
het pleit nog niet beslist. De af
gebroken stand luidt:
Wit (Ekstroem) Kg6, Ta~5. Td6.
pionnen a3, b4. c5, g5. Zwart
(Euwe) Kc4, Tc7, Te5, pionnen
a7, c6, g7.
De analyse zal nu moeten uit
maken of er nog winst in zit. Mo
gelijk de manoeuvre Td6—dS-^aS
en daarna Kg6h7g8, vervol
gens g5g6 en tenslotte Ta8—f8
f7 tot het gestelde doel.
Thomas won een goede aanvals-
partij tegen Devos en Tartakower
versloeg Sergeant na een belang
wekkend eindspel, waarin de
Brit een remise-voortzetting ver
zuimde.
Hiereonder de beste partij uit de
vijfde ronde:
Wit Tartakower Zwart Ekstroem
Sicfiiaansche verdediging
8.
9.
10.
c7c5
e7e6
C5xd4
Ps8—f6
d7d6
van deze
1. e2e4
2. Pal—e2
3. d2d4
4. Pe2xd4
5. Pbl—c3
6. g2g3 e
Een solide behandeling
moeilijke opening.
6Pb8-#6
7. Lflg2 Lc8—d7
0—6 LfBc7
Lel—e3 0—0
f2—f4 Dd8—c7
Wit heeft een uitstekende stelling
opgebouwd.
11. Kgl—hl Tf8d8
42. Pc3b5
Een verdere versterking van het
witte spel. De tekstzet dient om
c2 naar c4 voor te bereiden.
12.
13.
14.
15.
16.
c2— c4
Pb5xd4
Ddl—c2
h2h3
17. Pd4xc6
18. Dc2—f2
Dc7b8
Pc6xd4
Ld7—c6
Db8—c7
Ta8—c8
b7xc6
b7h5
Een ongemotiveerde verzwakking v.
den zwanten koningsvleugel: zwart
wil blijkbaar de opmarsch g3glg5
verhinderen, maar deze lag geens
zins in de liin van wit's strategie.
19. Tal—dl
Natuurlijk niet 19. La7, wegens
19c5.
19Dc7a5
20. b2Ib3 Tc8—c7?
De beslissende fout: 'de zwarte toren
staat op c7 zeer slecht.
21. e4e5
Wit maakt een dankbaar gebruik
van de geboden gelegenheid. Na 21
de5: 22. fe5: is nu 22de5:
niet mogelijk wegens 23. Lf4.
21Pf6—e8
22. f4—f5 DaSxeö
23. f5xe6 D<Sxe6
24. Le3xa7
Dreigt 25. Lb6, zoodat zwart geen
tijd heeft, om den Looper met C5
in te sluiten.
24Td8—a87
Beter 24Tdc8
25. La7—b6 Tc7—c8
Zwart moet c6 blijven dekken: wit
maakt nu de partij geforceerd uit.
26. Td2—el De6—f6
27. Df2e2 Df6—e6
28. De2—f3 De6—f6
29. Df3—d3
Nu moet zwart de dekking van Le7
opgaven, daar 29 Dg5 beant
woord wordt met 30 h4.
29Df6—b2
30. Tfl—f2 Db2a 3
31. Telxe7 dB—d5
32. Tf2xf7 h5—h4
33. Dd3g6 Da3bZ
34. Tf7f8 schaak en mat op
<ïen volgenden zet.
Pr. M. EUWE
16 leden van de vroegere regee
ring van wijlen Generaal Me-
taxas ini Griekenland hebben een
nieuwe politieke partij opgericht,
welke nationaal en sociaal ge
oriënteerd is. Maarschalk Zioe-
koff is candidaat gesteld voor den
oppersten Sovjet.
Het eerste optreden van de
Ramblers in het Concertgebouw
te Amsterdam gisteravond is al
lerminst rustig verloopen. Een
betrekkelijk kleine groep oud-
K.P.'ers vormde bij de ingangen
een haag, die de bezoekers bij hët
binnengaan moesten passeeren.
Hun werd de fascistengroet ge
bracht en een „Sieg Heil" toege
roepen. Pamfletten werden niet
verspreid.
Het daverend applaus, waar
mee 1800 bezoekers het ensemble
op het podium begroetten, werd
slechts door enkele onverstaan
bare kreten en eenig gefluit ver
stoord. Overigens ging het ge-
heele optreden in het onafgebro
ken rumoer verloren. Aanhou
dend bewoog zich een groep be
zoekers van het eene deel van
de zaal naar het andere, voor
zoover men de zaal niet verliet,
omdat stukgegooide traangas-
flacons het verblijf welhaast on
mogelijk maakten. De talrijk
aanwezige politie verwijderde
ongeveer 300 personen. Telkens
ging dit vergezeld van applaus
en gejoel van de omzittenden en
luid geschreeuw van meer ver
wijderden.
ïntusschen had aan een van de
zij ingangen de politie niet weinig
moeite met 't buitenhouden van
een groep jongelui, die nog
poogde toegang te krijgen. Het
optreden van de politie was rus
tig dóch beslist. Van wapens
werd geen gebruik gemaakt.
Nog geruimen tijd na het op
treden groepten demonstranten
samen rond het Concertgebouw.
Tot ongeregeldheden kwam het
echter niet meer. Het viel moei-
liik uit te maken, of deze demon
stratie gericht was tegen de
Ramblers, tegen de zuiverings
instanties, of tegen beide.
LIET WAS MAAR een klein
berichtje in de bladen: Fa
len heeft de nieuwe grens
regeling met Rusland goedge
keurd. Het is eigenlijk een ty
pische zaak: Europa worstelt
nog met het probleem-Duitsch-
land, en de Russen regelen hun
zaakjes al netjes met de Polen,
in welker bestuur de Russische
meening krachtig doorwerkt.
Een verstrekkend gevolg van
de afspraken van Potsdam
Rusland krijgt een flink stuk
van Polen, en Polen krijgt een
flink stuk van Duitschland, Er
kan van een ware amputatie
worden gesproken. Zie alleen
maar naar het geweldige in
dustriegebied, dat de Duit
schers aan Polen moeten af
staan, welke afstand het aan
Duitschland practisch onmo
gelijk maakt, industrieel zich
ooit weer op een oorlog voor
te bereiden. Aan dén wevsóh
van de Duitsche regeering, om
de kwestie van den Poolschen
corridor op te lossen, is vol
daan. maar hoe anders dan de
ngzi-heerschers hadden ge
droomd! De kwestie van den
Corridor bestaat niet meer. de
corridor is Poolsch. En strate
gisch is Rusland er uitstekend
aan toe. Een radio-spreker
wees er gisteravond op, dat de
afstand van de nieuwe Pool-
sche grens naar Berlijn slechts
70 K.M. bedraagt, d.i. de af
stand van Arnhem naar Am
sterdam. Wat beteekent dat
voor gemechaniseerde legers,
die zich van Rusland uit een
weg zouden banen door een
land als Polen, dat een door
tocht zeker niet weigeren zou.
Maar waarom zouden wij ons
met dergelijke gedachten be
zighouden? De nieuwe grenzen
zijn immers gemaakt voor den
vrede, en niet om nieuwe oor
logsmogelijkheden in de hand
te werken
