GROOTE PROBLEEM
VOOR DEN HELDER
ETENOF
OVERBOORD!
J
Met de marine een bloeiend centrum
zondereen doode stad
Week-end-huis
op zee
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
VRIJDAG 18 JANUARI 1946
Sinds maand.en wordt er
gepraat, zonder merk
bare oplossingen. Men
wacht in spanning op
de-valreep
fNEN HELDER wacht op iets!
Direct na de bevrijding al
gingen er vele geruchten en
de menschen, overal verspreid,
zochten links en rechts con
tact, om te weten te komen,
of de terugkeer naar de ge
liefde Jutterstad nog de moeite
loonde. Want er hingen van
die vreemde spannigen in de
lucht. En aller aandacht con- -
centreerde zich op het middelpunt van de stad, 't hart, dat alles
teven deed: de marine. Jaren van vreemde bezetting, toen de havens
vol lagen met gehate schepen, de vervloekte hakenkruisvlag in top,
d>e uitdagend en barbaarsoh woei over de stad en over het land,
jaren van het paradeeren der Pruisen in hun salon-uniform met
massa's spelden en kruisen en bespottelijke tierlantijnen, hadden
een heimwee gebracht naar ogze eigen mannen, die zonder veel
drukte, maar met een dosis zeemanschap en havenplezier de straten
en pleinen en al het water in en om Den Helder bevolkten.
Vijf jaar lang, sinds het laat.
ste schip, wanhopig, maar tro'sch
en verbeten, met ons rood-wit.
blauw de haven uitstoomde ach
ter de horizon, wachtte Den Hel
der.
Nu, na een bevrijding, die bijna
tien maanden geleden een feit
was, wacht Den He'der nog.
En vele vragen rijzen!
Komt de marine terug, of gaat
zij, nu de oude trouwe wachter
in den kop van Noord-Holland
gewond en gebroken uit den oor
log is- gekomen, ons ontrouw
worden?
Komt ze heelemaal terug, met
alle diensten en afdeelingen, zoo_
als vroeger, of. als een soort
troostprijs, met een paar com
mando's?
Zoo is er zooveel te vragen en
.te antwoorden. Want vragen
zijn er nu genoeg gesteld, het
wachten is nu op de beslissing.
Alles en iedereen wacht daar
op.
Ga je op informatie voor het
plan van den wederopbouw, dan
is- het: er is nog niets definitiefs
te zeggen, we moeten, afwachten
wat jde marine doet. Komt die
terug, dan zal Pen Helder een
goede toekomst hebben en dan
zal er een groote, vernieuwde
stad herrijzen. Zoo niet, dan
een veelbeteekenende sombeTe
voorspelling.
Spreek je een evacué ergens
in het land en vraag je hem, of
ie niet terugwil naar z'n woon
plaats en paar dijk en haven,
dan is 't: wat doet de marine?
We hebben gehoord, dat die niet
meer komt, wat moeten wij er
dan nog doen?
Vraag het den winkelier, den
zakenman. den eenvoudigen
werkman langs den weg en 't is:
wat doet de marine?
Alles draait om dat eene woord
En wat zeggen de marineman,
nen zelf? Ook in dat kamp zijn
er vele meeningen en veronder,
stellingen, die toch eigenlijk geen
positieve feiten vooropstellen
Het is allemaal nog zoo onzeker.
Kijk alleen maar naar 't uniform.
Honderd en een verschillende
modellen zie je,' de een nog ge.
varieerder dan de andere. Een
enkelen keer zie je de stijfge.
s'reken wit.blauwg, kraag, maar
dat is een groote zeldzaamheid.
Voor de rest is alles een beetje
verward. ie*s van dit model en
wat van dat uniform.
En de geest?
Nieuwe tijden, nieuwe wetten,
dat geldt zeer zeker van een
vloot., die zoo ontzaggelijk veel
heeft meegemaakt en gepres.
teerd. Niet omdat er zoo graag
werd gevochten, maar om een
harde en verbeten plicht. Of het
bevel goed was of niet, de wan.
hopige plicht van eerr kleine
natie in een beestachtige chaos
stond op het spel.
De mannen, die het meemaak
ten zijn anders geworden, hun
geest staat vreemd tegenover
veel dingen, die er vroeger bij
hoorden. Anderen hebben de
ellende en het sadisme van de
kampen meegemaakt en zijn er
als wereldvreemden met een
bitteren smaak van vergelding
en haat uitgekomen. En ook in
ons land zijn er geweest, die wild
en met de eer van de marine in
hun corpus gedaan hebben, wat
ze konden. Zoo s^aan de groepen
naast en tegenover elkaar.
Maar toch moet het doel weer
hetzelfde worden: een trotscne
Nederlandsche marine.
Wat zal er b:v. uit de chaos van
het vliegveld de Kooy groeien.
De regeering treeft reeds aankoo-
pen gedaan van marinevliegtuigen
en die zul'en toch ergens een Dlaats
moeten hebben, terwijl er veie pi
loten moeten opgeleid worden. Enge
land ja, maar daar zijn toch al ge
noeg opleidingen en waarom zoo ver
van huis als *'t dichtbij ook kan.
De geruchten zijn trouwens heel
sterk dat de vliegdienst weer te
rugkomt.
Zoo is fret ook met de Onderzee
dienst. De typen zijn nu veel groo-
'er geworden en wanneer de dienst
trier werkelijk gestationneerd blijft,
zal er evenwel veel moeten veran
deren. De kazernes liggen voor die
kolossen eig'enlijk te diep het land
in. Maar toch kunnen we den On
derzeedienst met z'n groote herin
neringen voor den Helder hier niet
missen.
En wat is er waar van de ad.el-
borstenopleiding? De Marinevoor-
liehtinracïienst meldt, dat in Wil
lemsoord de opleiding weer begint,
maar er schijnt niets officieel te
rijn. ondanks dat de datum van
1 April overie'pns een gevaarlijke
latum hardnekkig de ronde doet.
Zoo zouden we tot in h-et onein
dige door kunnen "aan, terwijl de
raadsels blijven. Maar op één ding
willen we wijzen: Al het leed, dat
den Helder ondervond en alle von
den, die er diep geslagen zijn overal
in de stad vinden bun oorzaak in
het feit. dat Her een mariw>lis«t
was. En deze basis heeft met een
'•'rnote heldenmoed, d'e "ast bij "een
stad. van de ISTederlandscbe vloot
alles verduurd en gedraeen. om ziin
troetelkind de marine. Zegt dat mis
schien iets voor de regeering? Wij
boopen het vurig!
Als een blij teeken van optimisme
ligt nu de "Johan Maurits" te wach
ten op zijn opkalefatering, om dan
naar de West te gtoomen als vanouds
terwijl de "Queen Wilhelmina" met
een fonkelnieuwe jurk aan in de ha
ven uitrust Een blij teeken voor een
groote toekomst!
"Queen Wilhelmina" een Engel-
sche titel omdat het schap zoo door#
wijlen president Roosevelt gedoopt is
DE OPVOLGINGSKWESTIE
LUITENANT ADMIRAAL
HELFRIICH
De Marine Voorlichtingsdienst
deelt mede:
De berichten over het aftreden
van luitenant-admiraal Helfrich
als bevelhebber van de strijd
krachten in het Oosten (B.S CM
en zijn opvolging hebben eenige
misvattingen doen ontstaan om
trent de iuiste situatie ten aan
zien van de marinecommando's m
het Verre Oosten. In feite is de
luitenant admiraal Helfrich nog
niet afgetreden. Als gevolg van
het besluit, dat de functie van
B-S.O. (opperbevel van land-,
zee- en luchtstrijdkrachten in één
hand) zal worden opgeheven is
hij thans belast met de reorgani
satie van het bevel over deze
strijdkrachten, er komt dus nu
weer een gesplitste lei dm g over
onze strijdkrachten-. Zoodra deze
afwikkelingswerkzaamheid haar
beslag zal hebben, zal luitenant
admiraal Helfrich naar Nederland
terugkeeren om daar zijn functie
als bevelhebber der zeestrijd
krachten (B.D.Z.l op te nemen-
Orafhankelijk hiervan staat net
feit. dat Schout bij nacht Pinke
dezer dagen in Indië cearrivèe,'d
is. om aldaar het bevel als com
mandant zeemacht Nedorlandwh
Oost-Ind'ë (C-Z.M.O.I,! op zich te
nerhen. Dit bevel werd sedert de
Jaoarsche capïtulatip tijdelijk
waargenomen door Schout bij
Nacht Koenraad.
OPBOUW
O" de plaats, waar voorheen
het P.T.T.-kantoor stond, is men
nu begonnen met puinruimen,
om dan een cantine te bouwen.
Een Langediiker aannemer heeft
de opdracht hiervoor aangeno
men.
BURGERIJ,IKE STAND
Geboren: doebter van J. H Wit-
terVterg-v. d. Voorde.
'OndertrouwdH. VTot en J. A
vGer>- H. A Haak van Overloop en
G Biersteker: A Hollaar en C W
atmeier.
Gehwd"" T van der He^k en N"
Hppc- j h Snii>erman on J. Brouwer.
Overleden: A. van Wessel m. 13 jr.;
L T. Jansen, v 3: rond.; J H van
m S3 jr; F. Post v. 50
jr; H J. A Denker ra 4 jr: A. Go-
vers m 67 jaar.
WIJ ZIJN OP ZOEK naar
Captain Clouston van de
Engelsche Marine, die hier of
daar in Den Helder zijn bivak
moet hebben opgeslagen. En
waar zoek je dan anders, dan
in de haven.
Een klein Engelsch vlaggetje
wappert om den mast van een
grijze marineschuit. Dat zou 'm
kunnen zijn.
Maar hét schuitje ligt zoon
twintig meter uit den wal voor
een steiger en het duurt nogal
eventjes voor wij coniact krqgen
met een der dekma .rozen.
„Neen capt. Clouston is hier
onbekend". Toch glipt de matroos
voor ons langs de reeling, om bij
den eersten officier voor ons te in-
,'ormeeren.
Komt U maar even aan boord.
Sir, is dan eenige oogenblikken
lafer de uitnoodiging van den
captain via zijn spreekbuis, onzen
dekmatrooSj die nu eens niet John
en ook niet George, maar heel or
dinair Peter blijkt te hePten.
Gemakkelijk gezegd en graag
aanvaard, maar het wordt toch
een heele klauierpartij, om langs
een scheef en wankel laddertje
den steiger af te dalen en mid
dels een even zielig touwtje ons
zelf op te hijsehen. totdat we den
reddingsgordel te pakken krijgen,
en dan spoedigtusschen een
wirwar van kabels en trossen
midscheeps te spartelen liggen
Maar wanneer wij dan weer op
twee beenen staan, worden wii al
heel gauw bijzonder hartelijk ont
vangen door captain Sizer.
Wij treffen het niet, schiet door
mijn brein als capt. Sizer en zijn
eersten officier juist aan het 'un-
chen hlijken te zijn geslagen.
Blijkbaar raadt de Engelschman
mijn gedachten, want hij zegt. ,U
treft het buitengewoon; sit down!"
Ik moet toch even aarzelen- als
Op zoek naar
Capt. Clouston
ik luilekkerland voor mij zie.
Maar dan heb je het bij capt.
Sizer gedaan. Lachend stelt ie
ons voor het netelig dilemma:
meelunchen of.... overboord'
Tja. wat doe je in zoo'n geval.
Dan wordt zelfs de meest beschei
dend! journalist onbescheiden en
je schuift bij.
Raar kan dat gaan; je zoek:
naar capt. Clouston en ankert bij
Sizer.
Eigenlijk maar goed ook want
"apt. Clouston bleek reeds eenige
dagen geleden met H M S Bar-
combe vertroklten te zijn en ïn-
usschen al, lang en breed in Ply
mouth te zitten. En ik moet mij
een gelukkige pechvogel vinden.
Daarvoor is capt Sizer te onder
houdend, knappert de haard in
zijn sRut. veel te gezellig, smaken
de sandwiches met onvervalsrhie
ham in blik veel te heerlijk en is
de oorlam te pittig.
Hoe kan het ook anders. Een
forsche zeeman zonder een pittige
oorlam, is een jas zonder knoo-
pen zou Capt. Sizer zeggen.
Ik doe een doodgewone Bvraag
en verwacht een nog doodgewoner
antwoord: „Hoe vindt U Holland?"
Maar het antwoord is anders
dan ik verwacht. Wat Capt. Sizer
zegt meent hij en het is raaK en
origineel: Wel, Holland, tenminste
wat ik ervan gezien heb. is één
groote groene spons. Pas als je er
in hebt geknepen, weet je wa' er
in zit."
„Nog zoo gek niet", filosofeer ik.
„En, captain, voor- wat be'reft
Den Helder?"
„Erg joviaal, een en al hartelijk
heid. Miisschien omdat ze hier als
kustplaats vergroeid zijn met de
zee, net als wij, en zij zich dus. tot
de zeerotten voelen aangetrok
ken."
SCHAGEN j
BIOSCOOP
Deze week draait in The=ter
„Royal" de bekende film 100 man
en 1 meisje In deze voor alle leef
tijden goedgekeurde muzikale
speelfilm zingt Deana Durbin
enkele van haar wereldberoemd
geworden schlagers, alsmede een
gedeelte uit „Traviate" van Verdi
en Halleluhja van Mozart.
CONCERT SCHAGENS
HARMONIE
Op Woensdag 23 Januari, geeft
Schagens Harmonie, onder leidrng
van haar Dirigent, den heer
Sieinroth, een concert in het
Noordh. Koffiehuis met medewer
king van het Ned. Herv Kerk
koor. onder leiding van Nico Snel.
Gezien het programma, zoowe1 op
gebied van muziek als zang, be->
looft dit eeij mooie avond te wor
den De serieuze studie van beide
vereenigingen. onder de bekwame
leiding van hun dirigenten beloof*
veel voor dit concert. Voor de
liefhebbers van dansen zijn er ook
vele mogelijkheden, daar de bal-
muziek wordt verzorgd door de
bekende „Paoli's".
MARKTOVERZICHT
De Donderdag gehouden markt
bood weinig nieuwe aspecten.
Vermoedelijk zal de weer 'inge
vallen koude hier niel vreemd aan
zijn.
Het aantal aangevoerde ko.ieii
was zeer gering, terwijl sl n-hts
enkele dieren verkocht werden.
Een drachtige koe bracht f 530 op.
Voorts zijn de prijzen ongewijzigd.
Zooals te verwach'en. was. bleek
de schanenaanvoer tamelijk groot.
Verleden week waren de koen
heden uit Limburg verwacht doch
ditmaal kwamen ze werlteiijk.
Tóch hadden him omvangrke aan-
koopen geen prijsverhoogende
werking. Men bood juist, de hier
reeds gangbare prijs maar meer
ook niet. Oude schapen plnj. f 65
to: f 95 Vette idem f 100 a f 110.
overhouders f 40 f 65 handel
goed.
Nog steeds worden er vee!
paarden aangevoerd, maar de
vraag is omgekeerd evenredig
Pen zeer Hein aantal kon ver
kocht worden en dan tegen vrij-
vri ongp-"Ti-irity(ie prijs of iets
minder. Handel slecht. G"en er
voer van biggen. Voor de pinken
bestond evenmin belangstelen
De pluimvewnarkt ha-1 ran
veHoon Koopers vinden de ge
vraagde prijzen veel te 'ram»
ze hebben geen ongelijk, f 25 voor
een ionge kip is geen uitzondering.
Er was meer vraag naar konijnen
f 12 a f 18. Slechts 1 geitje ver
tegenwoordigde haar ras; of het
..Ik sta bij da Dutchmen in een
»oed blaadie" vertrouwt ie me
tusschen de blauwe liringwolk.ies
van de Enselsche sigaretten toe.
Triomfantelijk vertoont de nau-
*ain ons als bevestiging van zijn
bewering, verschillende schilderij
en ert andere werkjes van Hol-
landsche kunstenaars. Alles ge
schenken uit vriendschap-. Vooral
Qen fraopant zeegezicht van
Jaarsveld trekt hem erg.
Captain Sizer blijkt hier nog
niet zoo lang te zijn Hij was pas
uit New York en.zal weer
spoedig vertrekken met zijn Ba-
rova" naar Os'ende. Het vaartuig
met zes en dertig, koppen aan
boord doet nl. dienst als verbin
dingseenheid voor de verschillen
de bases aan de Atlantic. Tevens
wordf het gebruikt voor het ver
zorgen dier bases met voedsel, enz.
Tegelijk met. het uitloopen van
de ..Barova" zal^als plaatsvervan
ger in Den Helder voor anker
gaan H M S- Barbecue onder com
mando van captain Mac. Kay.
"veneens een kleine bodem van
36 koppen.
Als wij- bij het difftize kunst
licht de vele onderscheidingen zien
bengelen op de donkerblauwe uni
form, vragen wij Capt. Sizer, ons
iets te willen vertellen over zijn
lo+gevallen in den oorlog.
Maar die zijn er vele en daar
voor is de tijd te kort. Wel gnuift
onze gastheer als hij ons vertelt
van de Hollandsche duikboot, die
midden op de Oceaan vlak voor
zijn schip opdook. Een spon'ane
begroeting om niet te vergeten
Capt. Sizer is niet zoo heei erg
jóng meer en daarom is onze
vraag gerechtvaardigd: „Blijft U
nog lang varen?" Het antwoord
oont den waren zeeman.
„Natuurlijk blijf ik varen Op
land word ik, als het laflger dan
veertien dagen duurt zeeziek
Zeeman van de goede soort'
Wij moeten weg, want her is
al Iaat. geworden.
„Good bye. captain", behouden
thuiskomst.'"
„All right!" is het an'woord.
.Want zoo gauw ik buitengaats
ben. ben ik thuis. De „BaroVa" is
mijn weekend-huis."
„En de kok is prima", denken
wij, materialistisch!
P. S.
DE HEER STUMPEL
Bedankt als lid van de
Tweede Kamer
Wij hebben reeds gemeld, dat
verschillende leden van de Twee
de Kamer zich niet herkiesbaar
stellen, o.a (Je heeren dr L.
Deckers en A. J. Loerakker
Thans deelt ook de heer E. J M.
Stumpel. die in 1934 als lid van
d<= Tweede Kamer optrad, ons
mede, dat hij zich voor een man
daat in de nieuwe periode niet
meer beschikbaar stelt.
Voorts vernamen wij. dat o.a.
ook de heeren pater dr. Beaufort
OFM en mr. Truiien Roermond,
zich niet herkiesbaar stellen. Van
nog meer zittende leden der Ka
tholieke Fractie wordt het aftre
den 'verwacht
evenwel verkocht werd, is niet
bekend.
DAMWEDSTRIJD
Dezer dagen vond in Café "De
Posthoorn" een damwedstrijd plaats
tusschen de Zij per Damclub en
"Schagen". De uitslag hiervan, is:
Schagen Zijpe
J. de VosP. J. Waiboer 02
J. Brem erA. Spijkerman 0- 2
T. Kooijman-A. Slijkerman Sr 1-1
C. v d. OordW Jimmink 2—0
G. StuijtP. de Wit 20
S. EriksA. Eriks 11
J. KeetA Mul 02
G. K'osP. Hoedjes 02.
K. WinkelN Silver 11
K Bruin—A Blokker 02
H. DomperS. Denting 02
S. RuitenC. v d. Linde 02
S Visser-A. v. d Linde 0—2
J. SchotA. Louwe 11
M. v." d. VorstJ. Bolter 2—0
J.. Weste*rnan-P SHjkerman 02-
J. Portesies
A S^ükeTman Azn. 02
C Porte«-':esp. Broorsen 1I
D. P-aasP Koofjman 02
J. Pool—P Tuijn 11
J KooiimanJ Broersen 11
Schaden heeft dus over het geheel
net 1429 verloren.
TO ON EEL-UITVOERING
De Wiering.ermeersche Tooneelver.
"De Zwervers" zal Zondar 20 Jan.
R s. in de zaal van den hoer C. D.
Huiberts een urtvoerïn* geven van
tooneelspel in 3 bedrijven "De
Hiiistyrari". Vanzelfsprekend zijn
hierbij ook niet Wieringermeerders
welkom.
WIEKINGEN
KUNSTKRING
Maandag 28 Jar.'uari zal voor de
leden van de Kunstkring in Ci
nema de Haan optreden het ge
zelschap Bouwmeester met een
geheel nieuw gevarieerd pro
gramma. Het gezelschap ,Come-
dia" zal waarschijnlijk op 28 Fe
bruari komen met net nrachiiae
ooneelwerk ..De mohsie oogen
van de wereld". Het. zullen '.veer
prachtige kunstavonden worden.
AUTOBOTSÏNG
Woensdagmiddag even half vijf
werd de bestelauto van Nan
Koorn, die op de betonweg ten
hoogte vanRestaurant Koster
reed en de Kooyerweg wilde in
draaien door een luxe-auto (A
1969) uit Groningen die wilde
oasseeren gegrepen. De heer
Koorn wist nog, het stuur om te
"ooien en de twee auto's verdwe
nen broeder lijk via greppel etc.
in het naast de Betonweg lig
gende land Als men de»varnielde
Koornschoofauto ziet is het een
wonder dat er "geen érnstige on
gelukken gebeurd zijn. Een regen
van glasscherven stoof om de
ooren van N Koorn heen doch
hij werd evenals zijn broer C
Koorn niet gewond. De besteld
'vagen was zwaar beschadigd De
Groninger V 8 had een ingedeukt
spatbord, een vernielde koplamp
en wat ve^dera schrammen" onae-
loopen. "De chauffeur van deze
wagen, d'e op dit liruispunt wil
de passeeren. had de uitgestoken
richtingwijzer niet ongemerkt..
Door de politie werden opme-
tjngen verricht en na verhoor
proces-verbaal opgemaakt.
ZIJPE
PLAATSING MONUMENT
Een commissie alhier heeft in
samenwerking met een commissie
te SchoorI een comité gevormd,
dat zich ten doel stelt een blij
vend monument te doen plaatsen
nabij Zijpersluis. op de plaats al
waar op '11 April 1945 tien goede
vaderlanders werden gefusilleerd.
Een bepaald plan is reeds in een
vergevorderd stadium van voor
bereiding.
STIERENKEURING
De voorjaarskeuringen van stie
ren zullen ingevolge beschik
king van Gedeputeerde Staten
;ri deze gemeente warden gehou
den op 30 Maart 1946 te 't Zand,
bij café De Wit en op 1 April 1946
'e St. Maariensvlotbrug bij café
fïoman
SCHAPENSCHUKET
Ter Seere'arie dezer gemeente
-is aangifte gedaan van een geval
van schapenschurft en wel door
den veehouder D. Sleutel, West-
friesche dijk, alhier.
