J
De règeering gaat zich met de
sport bemoeien
Gunstige ontwikkeling
van het PhiSipsbedrijf
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Voor automobilisten
WAT RUSLAND WIL
PRODUCEEREN
DE YALTA-OVEREEN-
KOMST EEN MILITAIR
ACCOORD
De wereldvoeding
Hef1 rookrantsoen nog
niet op peil
VELDMAARSCHALK
GETUIGT
DE EXPORT BLIJFT EEN BELANGRIJKE FACTOR
Een tocht door den
Achterhoek
DINSDAG 12 FEBRUARI 1946
CEN RIJKSDIENST VOOR SPORT het is een groot en in ons
land, onder normale omstandigheden, niet eerder gehoord woerd.
Toch zal het er ook in Nederland van komen. Mede als gevolg van
een rapport, door een commissie onder leiding van prof. Woerdeman
reeds in de bezettingsjaren ontworpen, heeft de regeering tot de
instelling van deze „Rijksdienst voor lichamelijke opvoeding en de
sport" besloten. Dit is stellig voor de verdere ontwikkeling van ons
volk op dit gebied van groote beteekenis. Het zal intusschen zeker
de vraag zijn, er op toe te zien, dat deze, ook al weer buiten de volks
vertegenwoordiging om ondernomen belangrijke stap, niet in een
tever gaande overheidsbemoeiing met lichamelijke opvoeding en sport
ontaardt.
De Rijksdienst, zoo heeft de
directeur van dezen dienst, de
heer dr. J. Miedema, in een con
ferentie met de sportbonden uit
eengezet, wordt geleid door een
directeur en toegevoegde inspec
teurs. Drie daarvan treden op als
inspecteur voor lichamelijke op
voeding binnen schoolverband,
eeni'ge belast met de organisatie
van en het toezicht op de oplei
ding van leerkrachten voor de li
chamelijke opvoeding en de sport,
één inspecteur is belast met de
behartiging van de belangen der
lichamelijke opvoeding in .de
jeugdbeweging en het toezicht op
de gemeentelijke bemoeiingen
met de lichamelijke opvoeding en
de sport buiten schoolverband.
De omvang der sportbeoefening
ziet dr. Miedema dermate toege
nomen en met de verdere ont
wikkeling zijn zoodanige sociale,
opvoedkundige, hygiënische en
commercieele belangen gemoeid,
dat de overheid nauwelijks meer
zal kunnen volstaan met een
meer of minder oppervlakkige
belangstelling. Het volksbelang
eischt, dat een in alle opzichten
gunstige verdere ontwikkeling
van de sport wordt gewaarborgd,
dat de bevolking wordt beveiligd
tegen excessen en sportoverdrij-
ving, en dat steun wordt ver
leend aan het waardevolle parti
culier initiatief, dat niet slechts
behoort te worden gehandhaafd,
doch tevens behoort te worden
gestimuleerd.
Het streven van den Rijks
dienst zal er op zijn gericht een
zoodanige verstandhouding te
scheppen, dat op basis van we-
derzijdsch vertrouwen en ge
meenschappelijk overleg al dat
gene tot stand zal kunnen wor
den gebracht,wat in het belang
is van de toekomstige ontwikke
ling van de sport. Ieder, door een
sportbond te ontwikkelen initia
tief van kwaliteit, dat past in de
structuur van het geheel der op
voeding, zal door den dienst zoo
veel mogelijk worden gesteund.
Anderzijds kan men van de zijde
van den dienst initiatieven ver
wachten, die. na gepleegd over
leg, door de sportbonden in de
praktijk zullen kunnen worden
uitgewerkt.
Een overkoepelende organisatie,
wat de bevoegdheden en de taak
betreft breeder opgezet dan het
N.O.C. in den huidigen vorm zal
op doeltreffende wijze centrale
leiding kunnen geven aan de
sportbeoefening in bondsverband
en de gemeenschappelijke bonds-
belangen kunnen behartigen. Pro
blemen als het gesloten seizoen,
't amateursvraagstuk, de beroeps-
sport, de sportbeoefening op Zon
dag, kleedingvraagstuk, de ge
mengde sportbeoefening, de medi
sche sportkeuring enz. kunnen
slechts door een centraal lichaam
worden opgelost.
Het streven van den rijksdienst
zal er op gericht zijn met een
eventueel op te richten overkoe
pelende organisatie zeer nauwe
betrekkingen aan te knoopen en
te onderhouden.
Ten aanzien van de positie der
confessioneele bonden en hun ver
houding tot de zusterorganisaties,
die zich op hetzelfde gebied bewe
gen, merkte Dr. Miedema op. dat
volgens het rapport-Woerdeman
het niet mogelijk noch gewenscht
is een algeheel verbod tot sport
beoefening op Zondag uit te vaar
digen. Zoolang Nederland geen
vrijen Zaterdag kent en het aantal
oefengelegenheden niet is ver
veelvoudigd. zal de sportbeoefe
ning nog voor een belangrijk deel
op den Zondag moeten plaats vin
den. De commissie meent, dat
enkele maatregelen bevorderlijk
zullen zijn voor de in de toekomst
noodzakelijke samenwerking tus-
schen kerk en sportbeweging b.v.
dat de wedstrijdsport voor de
jeugd tot 18 jaar naar den Zater
dagmiddag wordt verlegd, dat de
sportbeoefening door de jeugd op
Zondag slechts wordt toegestaan
aan hen, die in het betreffende
bondsverband dan wel in erkend
jeugdvereenigingsverband zijn op
genomen Verder acht de commis
sie het aanbevelenswaardig, dat de
wedstrijdsport voor ouderen dan
18 jaar zooveel mogelijk wordt
veriegd naar den Zaterdagmiddag
en -avond en voor zoover dit niet
mogelijk is, vinden de wedstrijden
in principe slechts plaats op Zon
dagmiddag en beginnen eerst dan
na 13 uur. Voorts dienen de sport
bonden verplicht te worden de
aangesloten vereenigingen, die op
den Zondag geen sport wenschen
te beoefenen, in de gelegenheid te
stellen haar wedstrijden op Zater
dagmiddag en -avond te houden.
Op Goeden Vrijdag, Eersten
Paaschdag, Eersten Pinksterdag en
de beide Kerstdagen dient alle
openbare sportbeoefening te wor
den verboden. (Op deze belang
rijke dingen komen wij t. z t.
terug.)
Volgens wettelijke regeling mag
een weg, die door natrium- of
andere lichtbronnen voldoende
wordt verlicht, door auto's met
stadslichten worden bereden. Aan
gezien op dit punt misverstand
tusschen politie en weggebruikers
blijkt te bestaan, vestigt de K. N.
A. C. de aandacht op deze bepa
ling. Hieraan wordt nog toege
voegd, dat dimmen verplicht is,
indien de veiligheid van het ver
keer op of naast den rijweg dit
vereischt. Ook bij stilstaan voor
een gelijkvloerschen spoorweg
overgang moet steeds worden ge
dimd.
In een réde die Staün heeft
uitgesproken met het oog op de
aanstaande verkiezingen in de
Sowjet-Unie heeft hij de oorlog
een onvermijdelijk spel van eco
nomische krachten genoemd.
Stalin verklaarde voorts, dax de
Sowjet-Unie jaarlijks ruim 30.000
tanks produceerde, 40.000 vlieg
machines, 450.000 lichte en zware
machine-geweren.
Hij kondigde aan. dat onder het
nieuwe vijfjarenplan groote aan
dacht zou worden besteed aan uit
breiding van de productie van
consumptie-goederen en het om
hoog brengen van den levensstan
daard der arbeiders door middel
van voortdurende en systemati
sche verlaging der prijzen. Wij
moeten streven, aldus Staiin, naar
een jaarlijksche productie van 50
millioen ton steenkool en 60 mii-
lioen ton olie. Waarschijnlijk zul
len drie nieuwe vijfjaren-plans,
indien niet meer, hiervoor noodig
zijn Over de niet tot de partij
behoozende candidaten voor de
verkiezingen, zeide Stalin, dat het
verschil tusschen hen en de partij
leden slechts formeel was.
Gisteren is tegelijkertijd in
Moskou en Londen de Yalta-
overeenkomst gepubliceerd, die,
zooals het Amerikaansche minis
terie van buitenlandsche zaken
verklaart, door President Roose
velt, Minister Churchill en gene
ralissimo Stalin beschouwd werd
als een militaire overeenkomst en
als zeer geheim werd aangemerkt.
Er was goede reden voor het
beschouwen van de overeenkomst
als zeer geheim. De overeenkom
sten waren de bases waarop Rus
land in den oorlog trad. De Sov
jet militaire leiders deelden onzen
militaire leiders mede, aldus de
Amerikaansche minister, dat Rus
land niet eerder aan den oorlog
kon deelnemen, dan 90 dagen na
de overgave van Duitschland; dat
zij dezen tijd noodig zouden heb
ben om hun strijdkrachten naar
het Japansche front over te bren
gen.
Op dat tijdstip, 11 Februari
1945, waren onze legers aan het
Westelijk front in den aanval.
Wanneer de Japanners van deze
overeenkomst gehoord zouden
hebben, zouden zij Rusland on
middellijk hebben aangevallen.
Dat zou de overbrenging van
Russische troepen van het Duit-
sche front naar Japan hebben
noodig gemaakt op een tijdstip
dat Rusland een aanvang maakte
met den laatsten stoot, die de in
eenstorting van het Duitsche le
ger aan dat front veroorzaakte.
De overbrenging van Russische
troepen op dat tijdstip zou de taak
van de Amerikaansche legers veel
moeilijker hebben gemaakt en het
verlies van meer menschenlevens
hebben veroorzaakt.
NAAR EEN BETERE
VERDEELING
Op een te Den Haag gehouden
persconferentie heeft Ir. S. L. Lou-
wes, directeur-generaal voor de
voedselvoorziening, een uiteenzetting
gegeven van het streven om te ko
men tot vrijwaring van het inensch1-
dom van voedselgebrek. Ir. Louwes
herinnerde hierbij vooral aan de
door wijlen president Roosevelt oo-
gerichte "food and agriculture or
ganization of the united nations",
kortweg f.a.o. genaamd, een orga
nisatie die tot doel heeft het
menschdom een beteren levensstan
daard te waarborgen. De strijd voor
vrijwaring van het menschdom van
voedselgebrek is echter niet aan te
binden zonder dat de landbouw
daarin ten nauwste wordt betrok
ken. Voor den oorlog aldus de
heer Louwes deed zich n.l. het
merkwaardig verschijnsel voor, dat,
terwijl 3/4 van de wereldbevolking
in een permanenten staat van on
dervoeding verkeerde de landbouw
te kampen had met een groote over
productie, hetgeen niet alleen aan
leiding gaf tot werkloosheid,' maar
tevens tot beperking van de pro
ductie, ja zelfs tot vernietiging van
voedsel. Hierbij moet in aanmerking
-worden genomen, dat ongeveer 70
pCt. van de wereldbevolking "ijn
direct bestaan vindt in landbouw,
tuinbouw, boschbouw en visscherij.
De strijd voor een beteren levens
standaard is dus altijd tegelijk een
X
strijd voor betere economische en
sociale omstandigheden op het
platteland. Ir. Louwes wees vervol
gens op de vele organisaties, die
voor den oorlog getracht hebben de
positie van den landbouw* op inter
nationaal terrein te verbeteren en op
de talrijke conferenties; die niet tot
stand brachten ee^ evenwicht tus
schen wereldproductie en wereld
consumptie van het voedsel. Als
voorbeeld noemde de heer Louwes
de mislukking van de suikerconfe
renties. Voor den tweeden wereld
oorlog gingen de suiker producee-
rende landen over tot productiebe
perking, terwijl in China, waar 400
millioen menschen wonen, het ver
bruik van suiker nauwelijks iets-
meer dan 1 Kg. per hoofd en per
jaar was. In sommige Europeesche
landen schommelt het verbruik aan
suiker tusschen de 30 en 50 Kg. per
jaar. Hierna ging Ir. Louwes over tot
een diepere .bespreking van het
werk van de f.a.o. Op de voorberei
dende conferentie is het voedselpro
bleem in zijn vollen omvang be
sproken. Thans is de f.a.o. bezig met
het maken van een wereldbalans
voor de verschillende producten
zoowel wat betreft productie als
ook de vermoedelijke consumptie
om daaruit te concludeeren hoe het
verloop van de vermoedelijke
marktontwikkeling zal zijn. De f.a.o.
wil en moet snel handelen en zal in
nauw contact staan met de bevol
king in de verschillende landen.
De heer Polak van het Rijks,
bureau voor tabak en de heer
A J. Blok, directeur van de
„Haagsche sigaretten import.mij"
zijn via Engeland uit New York
haar Nederland vertrokken na
onderhandelingen te hebben ge
voerd met Amerikaansche offi.
cieele personen uit de tabaks
industrie.
De heer Polak verklaarde, dat
zij niet zooveel hadden kunnen
koopen als zij hadden gewenscht,
daar de regeering een ander ge
bruik maakt van haar dollar
valuta en dat hij te New York
was om afspraken te maken
over den aankoop van tabak
voor het maken van Nederland-
sche sigaretten. De heer Polak
verklaarde verder, dat het een
of anderhalf jaar zou kunnen
duren, voordat de Nederland-
Indische productie (Sumatra)
weer op haar vooroorlogsche
peil is gebracht.
Het verbruik van sigaretten,
aldus de heer Blok, bedraagt
nu 30 pet. van het vooroorlog
sche aantal. 5.5 billioen, terwijl
de 300 millioen Amerikaansche
sigaretten, die de regeering een
halfjaar geleden had gekocht,
inmiddels zijn verbruikt.
Onverwacht is veldmaarschalk
Friedrich von Paulus, bevelheb
ber van het zesde Duitsche leger,
dat voor Stalingrad vernietigd is,
in Neurenberg door de Soviet-
prosecutie als getuige naar voren
gebracht.
„Er is geen twijfel aan of aan
het aanvalsplan tegen de Sovjet
unie lag de bedoeling ten grond
slag om dit land te koloniseeren",
verklaarde Paulus. Vooral Goe-
ring was heftig opgewonden bij
vele opmerkingen van Paulus.
In verband met het crediet, dat
de regeering aan het Philipsbe-
drijf heeft verstrekt, een bedrag
van „tientallen millioenen", is de
heer Tj. Greidanus als regeerings-
commissariS' in het concern opge
nomen.
De productie van het bedrijf,
welke tusscher September 1944
ep Mei 1945 practisch tot het nul
punt was gedaald, is langzamer
hand weer gestegen, totdat einde
1945 ongeveer 80 procent van het
volume van het laatste jaar voor
den oorlog werd bereikt. In 1946
hoopt men er weer de productie
van het laatste jaar van voor den
oorlog te hebben bereikt. Ook
voor Philips is de export een be
langrijk vraagstuk, dat niet alleen
verband houdt me.t de productie,
maar Pok afhankelijk is van de
deviezen. Philips kan en moet
het meest bijdragen tot het ver
krijgen van dev'ezen.
Over de ontwikkeling van de
Philipsbedrijven in de toekomst
is nog weinig te zeggen, al heeft
men veel vertrouwen, dat de ont
wikkeling van Philips in Neder
land. gezien de internationale po
sitie van het bedrijf, gunstig zal
verloopen. Over de concurrentie
van het buitenland, met name
Engeland en Amerika, kan moei
lijk iets verklaard worden, omdat
men overal nog doende is de om
schakeling in de vredessituatie
tot stand te brengen. Wel staat
vast, dat men zich in genoemde
landen ook zeer sterk op export
zal toeleggen. Het is gelukkig, dat
Philips in de wereld, behalve in
Japan en Rusland, over een goe
de organisatie beschikt.
Over den toestand van de fa
brieken in Duitschland valt nog
weinig met zekerheid te zeggen.
Ir. P. S. S. Otten, die boven
staand op een persconferentie
meedeelde, werd ook onder
vraagd over het ontwerp van
wet op de bedrijfschappen,
doch zijn eenig antwoord was
een verwijzing naar het uit
voerig rapport, dat binnen
kort verschijnt, waarin de
meening van de Nederland-
sche industrie wordt kenbaar
gemaakt.
„Hoe denkt U over de socia
lisatie?" was een andere
vraag, niet minder interes
sant. die gericht werd tot ir.
Philips.
„Zooals de Duitschers denken
over annexatie, men verliest
zi.jn vrijheid en ik geloof niet"
antwoordde de beer Philips,
„dat het de welvaart zou be
vorderen, als het initiatief
den ondernemers uit handen
zou worden genomen, dit
vooral met het oog op de con
currentie in het buitenland."
In verband met het gebrek aan
arbeidskrachten in eigen omge
ving, zijn ongeveer drie honderd
arbeiders uit België bij Philips te
werk gesteld.
Het gaat goed met de
productie.
De heer J. J. Haver deed nog
enkele mededeelingen over de
productie en kon de geruststel
lende verklaring afleggen, dat de
productie van gloeilampen vol
doende is om in de behoefte te
voorzien, al heeft de export den
voorrang. Van de Philipshave be
gint een betere levering deze
maand, terwijl wat knijpdynamo's
betreft, aan elke vraaa voldaan
kan worden.
Belangrijk is hetgeen Philips
produceert op het gebied der
telecommunicatie, waarmee zij 'n
geheel nieuw terrein beüeedt en
de P.T.T. belangrijke dienster,
bewijst en uiteraard de geheele
samenleving. Een en ander lieeft
tot gevolg, dat reeds begin Fe
bruari en Maart de groote be
lemmeringen in de 'telefonische
verbinding tusschen het Zuiden
en het Westen worden opgeheven
en de gesprekken weer vlot kun
nen worden afgewerkt.
Hoe staat het met de televisie?
Daarvoor zijn groote sommen
geld noodig. Het is de vraag of
die beschikbaar gesteld kunnen
worden. Een P.T.T.-commissi.e
heeft de zaak in onderzoek. De
bouw van zenders zou een kwes
tie van een paar jaar zijn. Philips
kan de huiskamertoestellen even
tueel leveren voor een prijs, die
zou varieeren tusschen 500 en
1000 gulden.
BRUGGEN WEGGESLA
GEN EN VLOTTEN IN
DE STRATEN
(Van 'n svecialen medewerker)
"klOG STEEDS wast het wa-
ter At der mar gin sturm
kump, dan holden wi'j ut wel.
De diekes zun er anders slecht
aon toe. Dat is nog een over-
bliefsel van de moffen. Die
hebben overal loopgraven ge-
maokt in de diekes. Maor al
er ien Zuid-Wester-sturm kump
en boven in de Duutse bergen
geht de sneeuw smelten dan
wordt ut kritiek. Nu is er al
voor duzende guldens schade,
doordat het waoter op de weg
steht en het zaaigoed weg
spoelt. En dan spreek ik nog
niet eens van de eerpels en
de bieten die rotten in de kuu-
len."
Wij Nederlanders zijn den strijd
tegen het water gewend. Wij ken
nen de verschrikkingen van de
inundatie, die de oorlog voor ons
meebracht. Maar nu wij weer de
uitgestrekte watervlakken zien, in
het Zuiden en Oosten van ons
land, beseffen wij weer eens wat
het zeggen wil. de lage landen
aan de zee te zijn.
Wij maakten een tocht door de
Achterhoek. Overal water, zoover
wij konden zien. Alleen bij Zut-
phen konden wij den IJssel over.
Ons eerste bezoek gold de Berkel-
streek. Hier staat het water meer
dan een meter hoog. In Eibergen
gaan de vlotten door de stralen.
De wegen zijn volkomen or be
gaanbaar. Bruggen zijn weggesla
gen. Toen wij iemand vroegen ons
met een roeiboot over de IJssel te
zetten, vroeg hij ons of wij gek
waren. De stroom is zoo sterk, dat
niemand zich er op waagt.
Haaksbergen, Borculo en Neden
zijn er het ergst aan toe. De be
nedenverdiepingen van de huizen
zijn ontruimd. En dat in deze
streek met zijn toch al zoo gioote
huizennood! De streek rond Baak,
Steenderen. Wehl en Didam heeft
vooral te lijden van het binnen
water. Door den grooten regenval
en het hooge rivierwater kunnen
de IJsselbekers het wa'frn niet ver
werken. In de huizen staan de
kelders blank en op verschillende
plaatsen heeft onze wagen moeife
om door het water op den weg te
komen.
En de menschen vertel! gu ons:
- „Sinds 1926. het jaar van de
groote dijkdoorbraak bij Panr er-
den, toen de aken over de kruisen
van het kerkhof voeren, hebben
wij niet meer zoo'n hoog water ge
had. Nu gaat het nog, maar als er
storm komt en de groote dijk bij
Emmerik begeeft het, dan gaat de
heele Achterhoek onder water.
Zooals in 1853. Toen stond het
water tot de derde trap van de
kerktoren van Didam."
En dat is dan alleen nog maar
de Achterhoek. In Twente en in
Noord-Limburg is het al even zoo.
En nog steeds wast het water.
Gebrek aan burgerzin
In een radiö-.praatje over de
behoefte, die er voor de arbei.
ders in 'de verwoeste gebieden
aan barakken bestaat, waarvoor
hij destijds op eigenaars een be.
roep deed, vertelde het hoofd
van den Woningbouw in Neder
land, Ir. D. J. Klink een merk
waardig staaltje van gebrek aan
burgerzin.
„Een eigenaar blijkbaar een
prima zakenman, vertelde be
reid te zijn een offer te brengen
voor de goede zaak. Toen een
ambtenaar met hem erheen wan.
delde, vertelde hij terloops, dat
hij een bod van f 4000 had af
geslagen. maar het ons wel voor
'dien pfijs wilde laten ziet a
om ook zijn steentje bij te
dragen. Bij de barak gekomen
bleek, 'dat men met een potlood
door de wanden kon prikken.
Dit welwillend aanbod moest dus
worden afgeslagen. Dit is echter
geen van de weinige minder
gunstige uitzonderingen geble
ken.
Daarentegen schreef een pad
vinder, dat zijn afdeeling gaarne
een grootere barak zou willen
gebruiken, doch nu zij uit mijn
oproep hadden gehoord, hoe noo.
dig deze zijn voor den opbouw
van ons land, zij er van afzagen
en zich zooals voorheen zouden
zien te behelpen en derhalve da
barak die zij op het oog hadden
plus nog een paar andere, aan
ons overdroegen."
