Wereldvoedseltoestand
alarmeerend
GETEISTERDE GEZINNEN
Het water golft in de straten
in ongeteisterd gebied
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
3
KABELSTORI NC
OPZIENBARENDE
ARRESTATIE
Duizenden boterbonnen
verduisterd
Bij de Unilever
Verkoopcentrale
Uit alle hoeken
der aarde
TWEEDUIZEND UIT
INDIE THUIS
Hemeltergende woningtoestanden
kweeken verbittering
Opnieuw boerderijen geïsoleerd
Van Eigen Erf
&LWüAutienieuuubd
Officieele bonrsenlijst
DONDERDAG 14 FEBRUARI 1946
nE VIJF GROOTE MOGENDHEDEN hebben in de algemeene
vergadering van de U.N.O. een resolutie ingediend, om
in verband met den steeds nijpender voedseltoestand van de
wereld een betere verdeeling van de voorraden na te stre
ven. Bevin, Engeland, Stettinius, Amerika, Wellington Koo,
China, en Bidault, Frankrijk, hebben deze resolutie aanbevo
len. Vandaag, Donderdag, komt Gromyko, Rusland, aan het
woord, Bevin was de eerste woordvoerder, hij noemde den
toestand niet alleen steeds slechter, maar zelfs alarmeerend.
Hij herinnerde eraan, dgt
er vijf millioen ton graan te
kort is voor den invoer in de
landen, die op import aange
wezen zijn. Het tekort aan rijst
bedraagt twee millioen ton.
Duizend millioen menschen
staan voor het spook van den
honger, en Bevin bepleitte sa
menwerking, om de overschot
ten zoo goed mogelijk te ver-
deelen.
Stettinius wees er op, dat
de oogst mislukt is. Wij zul
len meer moeten doen en wij
zullen meer doen, verklaarde
hij en de vergadering juichte
deze woorden toe. De V.S.
zullen 400.000 ton oliën en vet
ten uitvoeren. De vertegen
woordiger van China, Welling
ton Koo, zeide dat het niet
een zaak van menschelijkheid,
maar van plichtsbesef was.
De Fransche minister Bi
dault betoogde, dat de slech
te toestand van de wereld
voeding niet het gevolg was
van een politiek of een maat
schappelijk stelsel, maar van
den wereldoorlog, en verder
van den vorst en de groote
droogte. Wij moeten alle po
litieke geschillen opzijzetten
De kabel van de P.T.T., die
de Telex-, telefoon- en tele
graafverbindingen met Am
sterdam verzorgt, is gestoord.
Daardoor is Noordholland zeer
gehandicapt. De nieuwsvoor
ziening van de bladen on
dervindt veel vertraging. Wij
doen ons best, langs allerlei
wegen de noodzakelijkste be
richten toch in handen te krij
gen. Dit is slechts ten deele
mogelijk en de copie komt in
zeer verkorten vorm binnen.
Wij doen een beroep op onze
lezers, dit ongemak, dat naar
wij hopen nog maar van kor
ten duur zal zijn, zoo lang het
noodig is, voor lief te nemen.
De economische recherche te
Rotterdam heeft vijftien lieden,
de persoonlijkheden van de
Naamlooze Vennootschap Uni
lever Verkoop centrale gearres
teerd, onder wie de geheele
Directie In het huidige stadium
van het onderzoek kunnen nog
geen nadere mededeelingen wor
den verstrekt, maar in ieder ge
val schijnt vast te staan, dat er
handigheidjes met boterbonnen
hebben plaatsgevonden, waarvan
er duizenden werden verduisterd
en opnieuw in omloop gebracht.
Binnen enkele dagen hoopt de
politie over deze aangelegenheid
een boekje te kunnen opendoen.
SIR SHOLTO DOUGLAS, maar
schalk van de RAF, is be
noemd tot opperbevelhebber van
de Britsche troepen in Duitseh.
land. als opvolger van veldmaar
schalk Montgomery, die tot hoofd
van den imperialen generalen
staf is benoemd.
voor het probleem van brood
en rijst. Millioenen menschen
bidden eiken dag over ge
heel de wereld: Geef ons he
den ons dagelijksch brood.
Het is ook de taak van de
regeeringen, om dit door sa
menwerking te helpen verwe
zenlijken!
Woensdagmiddag is het
stoomschip „Johan van Olden-
barnevelt" te Amsterdam aan
gekomen met tweeduizend re-
poirieerenden uit Indië. Een
groote menigte wachtte op de
kade. Het eerst werden een
tachtigtal zieken ontscheept, de
anderen zouden lieden van
boord gaan. terug naar -familie,
of bij kennissen of bij goede
menschen, die hun huis voor
Indische repatrieerenden heb
ben opengezet. Voor velen een
gelukkige dag en een blij
weerzien!
EEN NIEUW MASSAGRAF
is ontdekt bij Trier, met de
stoffelijke resten van Belgi
sche, Luxemburgsche, Tsje
chische en Fransche krijgsge
vangenen.
U/IF, een bezoek heeft gebracht
aan door den oorlog geteisterde
gebieden in ons land» moet wel diep
onider den indruk komen van het
leed, dat daar geleden is en nog
word't geleden. Men ontmoet daar
toestanden, die inderdaad schrikba
rend genoemd moeten worden. Bun
kers zonder licht en zonder lucht, waarin vaak groote gezinnen hun
toevlucht hebben moeten zoeken, om te wachten tot betere tijden
aanbreken. En onwillekeurig denkt men dan aan het eigen gebied
in den kop van Noord-Holland, dat zoo wonderwel gespaard bleef
voor het oorlogsgeweld. Daar zijn de toestanden nog normaal, daar
leeft en woont men nog menschwaardig en kan men nog sfeer en
gezelligheid brengen in de zij het zeer bescheiden woning Met
die gedachten keerden wij huiswaarts.
MAAR ALS EEN ijskoude dou.
che trof het ons dezer dagen,,
toen wij bij een rondgang door
meerdere dorpen in onze eigen
omgeving, moesten constateeren
dat, wat ons in het Zuiden en
Oosten van ons land zoo had
aangegrepen, ons -hier, in onze
onmiddellijke omgeving wellicht
even schril tegemoet trad, hier
waar geen bombardementen of
inundaties huizen en gebouwen
wegscheerden, als daar, waar de
oorlogsbrand mensch en dier be
roofde van een der meest waar.
devolle dingen, een behooTlijk
tehuis, een redelijk, althans dra
gelijk onderdak.
„Overdreven, en heel sterk",
hooren wij lezers al mompelen.
En wij kunnen hun reserve t.a.v
onze uiting heel goed begrijpen!
Maar des te meer zou het dezen
lezers treffen, wanneer zij ons
vergezeld hadden op onzen 'tocht,
wanneer zij ook, als wij in ette
lijke krotten, beestenstallen, wa
ren binnengestapt. Zij zouden de
handen ineen geslagen hebben
en gezegd: Is dat nu mogelijk en
dat in onze omgeving, om dui
delijker te zijn, in gemeenten als
Warmenhuizen. Sint Maarten,
Harenkarspel enz
van de wereld niet te verdrijven en
knag'en overdag en 's nachts aan de
vier houten ledikanten die zonder
tussehenruimte aaneengerijd staan.
Is het te verwonderen dat tubercu
lose hier een gretige voedingsbodem
vindt?
In een ander gezin is de toestand
nog erger en is de behuizing nog'
enger. Begrijpelijk is de dokter in
dergelijke gezinnen welhaast vaste
bezoeker.
In een volgende "•woning"" is de si.
tuatie zoo nijpend dat 's morgens bij
het opstaan twee ledikanten uit de
eenige kamer moeten worden gehaald
en uit elkaar genomen, op het bin
nenplaatsje moeten geborgen worden
om 's avonds weer in elkaar gezet te
worden in de huiskamer. Er zou
anders niet eens plaats zijn voor de
huisgenooten om verdag een maal
tijd te nuttigen
Wat is de oorzaak?
Ja, dit probleem bestond ook
reeds voor den oorlog, merkte
men ons van eenige zijden op.
Dat is inderdaad juist, doch te.
De veemarkt te Purmerend ontwikkelt zich langzamerhand
weer tot de belangrijkste van Noord-Holland. De aanvoer
wordt steeds grooter, de belangstelling eveneens. Een over
zicht tijdens de drukte. Bedijs P.
die hierin geen verbetering heb
ben gebracht, toen zulks toch tot
de mogelijkheden behoord moet
hebben, zij het middels heel veel
rijkssubsidie. Een gemeente als
Warmenhuizen b.v is inderdaad
voor den oorlog steeds armlas
tig geweest. De bevolking, die
direct of zijdelings haar bestaan
vond in den tuinbouw, .kreeg
keiharde noten te kraken in den
vooroorlogschen depressietijd. Er
was geen geld om te verhuizen,
of om de bestaande woning te
doen opknappen.
Maar heeft de gemeente of het
rijk dan niet ingegrepen, zoo zal
men zich afvragen?
Meermalen heeft men offi-
cieele instanties kennis gegeven
van de ondragelijke en onhoud
bare woningtoestanden in de be
treffende gemeenten ener
kwam zoowaar een besluit. Het
Rijk zou 25 pet. van de b'ouw.
of verbouwkosten dragen, de
Prov. Staten en de gemeente
eveneens, wanneer.de eige.
naar of bewoner ook 25 pet. voor
zijn rekening nam. Maar dat kon
er bij de menschen niet af en de
toestand bleef zoóals die was De
laatste maanden voor den oorlog
en de oorlog zelf brachten ver.
betering in de financieele om
standigheden. Er werd weer re
delijk verdiend en de gemeente
Warmenhuizen kreeg b.v. in het
bevrijdingsjaar voor het eerst
weer eens de kas sluitend. Be
grijpelijk is het dus, dat dé be
treffende bewoners nu eens een
eind aan de zaak willen zien, ón
danks dat zij zich er van bewust
Zijn, dat er in ons land zooveel
door den oorlog geteisterde ge
bieden zijn, die ook dringend
hulp behoeven. Er groeit in die
tientallen gezinnen een groote
verbittering. Volwassen kinderen
die trouwplannen koesteren,
kunnen hun wensch niet in wer
kelijkheid omzetten. Nieuwe wo.
ningen zijn immers niet beschik
baar en om nog eens in de be.
vens een aanklacht tegen hen, I krompen gezinnen een jong ge-
Plensregen binnenskamers.
Wij bezochten een gezin, van 13
personen, vader, moeder en elf kin
deren. Er was een kamertje van 21/,
x2'/ï meter waar men zijn hoofd
stoot tegen het vermolmde plafond
en waarin centimeter-breede naden
het daglicht van den zolder doorla
ten. Wij troffen het nogal. Er was
geen regen. Wij zouden anders
midden in de kamer in den erg-
sten plensregen gestaan hebben. Dan
was er nog een soort beestenstalletje
in gebruik als keuken. En op de
tweede verdieping' een pijpenla-zol
dertje van 4x2l/s meter. Er staan drie
bedden en voor de rest is er bij
gebrek aan ruimte in de hoeken
een "kermisbed" gemaakt van 80
centimeter breedte. Wij slaan aan
het tellen waar alle huisgenooten dan
toch wel moeten slapen. Moeder de
vrouw ziet ons puzzelen en helpt
ons een handje alhoewel zij zich
blijkt te schamen. In de kermisbed
den die niet breeder dan 80 cen
timeter konden zijn slapen drie
volwassen kinderen. Er is voor elk
dus een ruimte van nog geen 30 cen
timeter en zelfs voor de volwassen
kinderen van beiderlei kunne geen
gelegenheid gesepareerd te slapen.
Dit geval is geen exceptie. Er zijn
er tientallen aan te wijzen in derge
lijke omstandigheden, want de dor
pen waarop wij hier doelen; tellen
•zeer vele kinderrijke g'ezinnen.
Nog een tweede geval: Een gezin
van II personen waarvan het jongste
kind 2 jaar en het oudste 17 isl moet
slapen in een ruimte van vier bij
vier meter. In dezelfde ruimte moet
gekookt worden; de gezinswasch ge
daan en wat al niet. Debodem van
het vertrek is vergaan en door gaten
van 60 centimeter in het vierkant
ziet men hei grauwe afvoerwater
loopen en riekt mien het riool. De
ratten zijn hier met den hesten wil
ENORME AANWAS van water door de Driener- en Berflobeek
heeft tientallen straten van Hengelo in den nacht van Vrijdag
op Zaterdag onder water gezet. Verschillende hoofdstraten werden
herschapen in kolkende rivieren, de pleinen en epc-n vla! c~i. ont
staan door den afbraak van gebombardeerde panden, zagen er uit
als meren. In de meeste fabrieken moest het werk gestaakt worden.
Duizenden arbeiders konden niet aan het werk gaan, omdat ze de
fabrieken en werkplaatsen niet konden bereiken.
De scholen bleven om dezelfde re
den gesloten. De posterijen werkten
niet; het distributiebureau lag ron
dom in het water; het kantoor der
belasting'en eveneens. Het verkeer
ging met groote moeilijkheden ge
paard. In sommige straten stond tot
dertig centimeter water; honderden
huizen ondervonden last van het
water; het aantal ondergeloopen kel
ders was legio. Velen brachten den
nacht door met het in veiligheid
brengen van huisraad naar hooger
gelegen verdiepingen.
Daar waar de wegen onder
spoorlijnen door geleid werden
stond tot twee en een halve meter
water boven het wegdek. Om een
einde te maken aan den water-over
last is men er tenslotte toe overge
gaan een afvoersloot te graven naar
het Twente-kanaal.
De toestand in den Achterhoek
Te Deventer is een overzetveer
voor voetgangers over den IJsel ge
maakt, waarmede de bewoners van
den linker IJseloever naar de stad
en terug kunnen gaan, tusschen 7
uur 's morgens en 7 uur 's avonds.
Overigens is de communicatie tus
schen beide rivieroevers per trein
mogelijk; n.L van Deventer naar
Twell o en omgekeerd, 's Morgens en
's avonds laten de Ned. Spoorwegen
publiek toe om zich over de spoor
brug van Deventer te begeven naar
de overzijde.
De Koerhuisbeek is buiten haar
oevers getreden. Men kan echter van
Deventer naar Zutphen nog over den
Rijksweg tot Bathmen, vandaar over
Gorssel naar Zutphen.
De kaden langs den IJsel in De
venter staan nu diep onder water. In
de omgeving der stad zijn aan de
Oostzijde opnieuw eenige boerderijen
door het water van den weg afge
sneden. In Raalte zijn burgers opge
roepen om te helpen bij de bedijking.
Bij Deventer wordt de Bergweide
polder nog steeds goed beveiligd
door de kaden die thans worden
versterkt.
|}E MINISTER van Justitie
heeft een Staatscommissie
geïnstalleerd, welke de op
dracht. heeft om de regeering
van advies te dienen in zake de
afschaffing van het bezettings
recht of de vervanging daarvan
door voorzieningen van den
Nederlandschen wetgever en in
zake het opstellen van het noo-
dige overgangsrecht.
zin er bij te nemen zou een
dwaasheid zijn. Het is begrijpe
lijk, dat er door deze hemelter
gende situaties op elk gebied
wantoestanden ontstaan en het
wordt de hoogste tijd, dat men
van hoogerhand ingrijpt om deze
geteisterde gezinnen m ongeteis.
terd gebied op te heffen uit de
sfeer waarin zij door den drang
der omstandigheden zijn geraakt
en weg te trekken uit den hoek,
waarin zij, over het algemeen
gesproken, schuldloos en door
de financieele omstandigheden
van destijds, zijn geschopt.
P S,
voor de periode van 17 Febr.2
Maart. Elk der volgende bonne£
geeft recht op het koopen van:
Bonkaarten
Algemeen:
040 t/m 046
038 en 039
037
035 en 036
034
033
B 13 reserve
B 14 reserve
KA, KB, KC 603
800 gram brood
200 bloem
400 suiker
250 margarine
100 kaas
100 kaas
(extra rantsoen)
800 brood
1 K G. aardappelen
Bonkaarten LA, LB, LC 602:
021 022 023 (vleesch)
100 gram vleesch
017 (aardapp.) 2 kg. aardapp.
a 07 (melk) lf(, liter melk
b 07 c 07 (melk) 3 liter melk
Bonkaarten KD, KE 603
.(algemeen)
540, 541 800 gram brood
538. 539 200 gram bloem
537 500 gram suiker
536 250 gram boter
535 125 gram margarine
534 100 gram kaas
533 100 gram kaas
(extra rantsoen)
D 13 en D 14 Res. 400 gr. brood
E 13 Reserve 500 gr. rijst
of kindermeel
Bonkaarten LD, LE 602
521, 522, 523 (vleesch)
100 gram veesch
517 (aardapp.) 1 kg. aardappelen
D 07, E 07 (melk) 5 liter melk
Tabakskaarten enz.
Tabak T 13 2 rants, rook- of
shagtabak (geen si
garetten of sigaren)
V 13 100 gram chocolade of
suikerwerken.
X 13 2 rantsoenen tabaks
artikelen (geen importsigaretten).
De bonnen voor melk en aard
appelen zijn geldig tot en met
Zaterdag 23 Februari a.s.
Voor de -week van 24 Februari
tot en met 2 Maart a.s. zullen nog
bonnen worden aangewezen voor
melk, aardappelen, jam, koffie,
cacao, tabak, versnaperingen,
huishoudzeep, en lucifers.
Bovengenoemde bonnen kun
nen reeds op Vrijdag 15 Februari
a.s. worden gebruikt, met uitzon
dering van de bonnen voor
vleesch, melk en aardappelen,
waarop eerst met ingang van
Maandag 18 Februari mag wor
den afgeleverd.
Op bon 033 algemeen wordt een
extra rantsoen van 100 gram kaas
verstrekt'.
Op dezen bon en op bon 034 al
gemeen zal voor de helft volvette
of 40 plus kaas (waaronder even
tueel begrepen buitenlandsche
kaas) en voor de helft magere of
20 plus kaas worden geleverd.
Bon 05 van de Lederkaart is
aangewezen voor schoenreparatie.
