„IJ-VEER 9"
in de Heldersche Buitenhaven
2
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Duikers, hijschbokken
en zandzuigers in actie
Stemmen buiten de
plaats van inwoning.
DE SLAG BIJ URSEM
KONING GUSTAAF
WEERBERICHT
Noord en Zuid en de
Zwartbonte
Valsehe suiker-
suikercoupures
Geschenkzendingen niet
meer vrij
Kunst-Ieder en wasdoek
vrij
DONDERDAG 18 APRIL 1946
DON
Het was druk deze week in
de Heldersche Buitenhaven.
Zandzuigers kwamen af en
aan, duikers hesehen zich in
hun zware pakken en groote
hijschbokken. ver uitstekend
boven het water en boven de
huizen van Nieuwediep, ta.
keiden, dat het een lieve lust
was.
Fa. Goedkoop stond er met
groote letters op het mate.
riaal en bij het lezen van
dezen naam komen er herin,
neringen aan groote bergin
gen en gevaarlijk werk in de
verschillende waterwegen.
Ean dan die enorme bok met
de veelzeggende betiteling
„Reus". In één woord zit
soms meer opgesloten dan in
heele zinnen.
In het begin van de week be
gonnen de werkzaamheden in de
Buitenhaven. Er zouden schepen
worden gelicht en geborgen en
als eerste zou „Y.veer 9" uit
Amsterdam aan de beurt komen.
Naast andere was dit veer in
Mei 1945 door de Duitschers tot
zinken gebracht en vormde een
gevaarlijk obstakel in de vaar.
geul. Het moest dus worden op
geruimd en deze week in dit ge
beurd. Met man en macht kan
wel gezegd worden, want het
veer was een meter of drie met
zijn achtersteven weggezakt in
de modder en dat beteekent
zwaar en gevaarlijk werk voor
duiker en bergers Ze hebben het
gered en hoe!
Zoo'n drijvende bok ergens op
het water zegt meestal niet veel
tot de menschen, omdat ze te
weinig zien wat er wordt uitge
voerd. Het gaat alles in den regel
ver van den wal en maar weini
gen krijgen de gelegenheid alles
eens van dichtbij te bekijken en
mee te maken.
Wij hebben het werk drie da
gen lang met spanning gevolgd
op en om den bok, in vletten en
sfoomsloepjes, op den zandzui
ger en op het naar boven ge
haald veer We kunnen niet an
ders zeggen, dan dat hier een
pracht stuk werk werd geleverd
door ieder, die er igts mee te
maken had.
De duikers naar beneden
Acht dagen lang zijn duikers
van de Koninklijke Marine met
het zware werk bezig geweest,
het zand om de boot neen weg
te halen, zoodat er takels omheen
konden worden gelegd. Dit is
een geweldig zwaar karvjei ge
weest, maar korpl. Spieker,
Adriaanse en anderen zijn voor
teen kleintje vervaard en ook
ier hebben zij het tot een
goed einde gebracht, evenals ja
ren terug toen de K.P.M-boot
„v. Wijck in de zeeën om Java
moest worden gelicht, Ze zaten
toen vijftig meter onder water
te werken en het duurde ruim
een uur, voor ze weer boven kon
den komen zonder gevaar voor
bloeddruk e.d. De ploeg is mo
menteel in Den Helder gedeta
cheerd en zal nog wel meer werk
moeten verzetten.
Maandag is duiker Klaasen de
diepte in geweest en heeft de
laatste maatregelen getroffen,
waarmee het veer kon worden
geheschen Het klinkt zoo nuch
ter, maar het kostte heel wat om
het zoo ver te krijgen. De duiker,
niet de eerste de beste de heer
Klaasen heeft al menig koen
duikerswerk opgeknapt aan groo
te bruggen zooals bij Zutphen en
Deventer en bij het bergen van
schepen heeft behoorlijk moe
ten zwoegen in het, zooals hij
zeide, nog koude water. Terwijl
wij hoven op den bok' stonden
en hingen te braden in de warme
zon Daar kwam nog bij, dat het
duikerspak lek was, zoodat de
heer Klaasen aardig „vol liep".
Het veer lag drie meter weg
gezakt, volgeslibt met modder
tot in de pijp en vastgezogen aan
alle kanten. Maar hij kreeg het
voor elkaar - en toen de takels
eenmaal hingen, kon het tweede
bedrijf beginnen.
„De Reus'' en de Mastbok van
de Werf kwamen in werking en
langzaam kwam het gevaarte,
losgewrongen uit de zuigende
modder, naar boven, verzwaard
door water, modder en klei tot
een enorm gewicht van 120
ton. Maar ze kregen hem te pak
ken en daar kwam de pijp en
verder nog iets van de stuurhut
en Vaag kon je het dek onder
scheiden.
Daar hing het veer half tus.
schen bodem en oppervlakte.
De eerste dag was prachtig ge-
De tweede etappe
In de kleine „Watergeus" sto
ven we den volgenden dag door
de Buitenhaven naar het werk
van den tweeden dag. De bok,
met het veer tusschen 'zijn ijzer-
tanden, was inmiddels versleept
naar „Het Ruitje" op het einde
van, de Buitenhaven, waar de
schorren drooggevallen waren en
waar in cte huurt de kleine log
gers op de zachte golving dein
den.
Het was een genot met die
warmte door het water heen te
stuiven en we hadden medelij
den met de zwoegers, die we
moesten achterlaten in de warme
werkplaatsen overal. Maar ja,
ieder heeft zijn werk en wij bof.
ten dezen keer eens.
Op „het Ruitje" was men al
druk in de weer. De bok hield
zijn slachtoffer nóg steeds stevig
omkneld, terwijl de „Neptunus"
ijverig water spoot en modder
wegzoog De centrifugaal werkte
op volle kracht en af en toe
stortte de watermassa zich over
de werkers en de toeschouwers
Er was bekijks van de Marine;
die vol interesse het werk volgde
en af en aan stoven de stoom.
slo'epjes. Daar was ook duiker
Klaasen druk in de weer nu
bovengronds, want ijverig han.
teerde hij de zware waterslang,
die golven water in het half bo.
ven water liggende veer uitspoot.
„Dat is beter, dan onder water
zitte mieren, hè". „Och, net hoe
je het bekijkt dat moet toch ook
gebeuren en ik ben blij, dat ik
het kon doen. De heele oorlog al
stil gezeten, ik gaf me toen niet
voor duiker uit." „Nee, er waren
al genoeg duikers." Zoon' ge
sprek in het drukst _van den ar
beid gaat gepaard mej; schreeu
wen en uitroepen naar de andere
werkers, van „Hou hem vast" en
..Duvel op, anders ga je onderste
boven" enz. enz. Een en al her
rie en lawaai. En daar bovenuit
onze schreeuwstemmen, om alle
bijzonderheden te hooren, die ge
duldig en rustig door den uit.
voerder, den heer Visser, worden
gegeven. Snel toovert hij het
portret van den duiker te voor.
schijn en we zien hem, volge
hangen met medailles en eere.
teekenen Het zij hem gegund.
Dan moet „De Reus" ev'en
worden getopt en de uitvoerder
verdwijnt ergens tusschen kabels
en trossen, om een oogenblik
later weer terug te zijn. „Zoo,
nou kan de schuit niet meer kan
telen." De bok heeft het drui
pende en water-spuwende ge
vaarte wat rechter getrokken.
Nog een of twee dagen werk
en dan kan Amsterdam zijn „Y.
veer 9" terug verwachten voor
de groote opknap, want dat er
heel wat aan moet worden ver
nieuwd, dat begrijpt iedereen
Vooral het houtwerk heeft veel
te lijden gehad, maar de moto
ren, wanneer ze zijn gereviseerd,
kunnen nog worden gebruikt
Dat is een groot voordeel.
Met de vlet worden wê weer
naar den wal gebracht, het werk
gaat verder, hoe eerder klaar,
hoe beter, want Paschen komt
en dan willen de mannen thuis
zijn. En van Den Helder naar
Amsterdam met zulke zware
stukken en zulke bergingsmon
sters is het een heel emd.
SCHOOL VOETBAL 1946
Te beginnen Paach-Zaterdag
zullen er weer de traditioneele
school wedstrijden worden gehou
den. verdeeld in vijf aideelingen.
De wedstrijden voor Paasehzater-
dag zijn als volgt: VGLO I—GLO
Hippo, terr. A 3.15; ABS III—
ULO III terr. C 3.15; Lyceum IV
—VGLO II 3.15.
Afdeeling A. a. Schooi 10 I
Chr. Opl. School terr. A 9 uur;
b. School 10 IISchool 7 II terr.
C 9 uur; c. School 4School 6 II
terr. B 10.15; d. Gr van Pr. II
R K Jongensschool II terr. D 3.15;
e. School 8VLS den Burg, terr.
C 2 uur; f. School 7 ISchool 6 I
terr. A 2 uur; g.' School 5School
10 III terr. B 3.15; h. VLS Hippo—
School Tuind. terr. D 10.15
Afdeeling B I; a. Chr. School
BreezandVGLO IV terr. BS u.;
b. School I Anna PaulCome-
niusschool terr; D 9 uur; c. School
1 Jui.d.Gr. van Pr. school I terr.
A 1015; d. R.K. school Breezand
VGLO III terr. B 2 uur; e. Sch.
2 Huisd.Rehobotsch. terr. C
10.15; f. R. K. Jongenssch IR K.
School A.P terr. D 2 uur.
Afdeeling B II: a. VGLO I—
VGLO Hippo terr. A 3.15; b. ABS
III—ULO III terr. C 3.15.
Terrein A is het „Helder" hoofd
terrein; B het Helder-zjjterrein;
C het HRC-hoofdterrein en B het
HRC-zijterrein
Het verdere programma zal, in
verband met de beperkte plaats
ruimte. die nog steeds geldt, na
der worden gepubliceerd, zoodat
eenige dagen van te voren bekend
is. wanneer er moet worden ge
speeld. Wij sporen de spelers aan
goed op tijd en terrein te letten,
zoodat het programma, dat door
de programmacommissie me,t groo
te zorg is samengesteldj vlot kan
worden afgewerkt. Er zijn natuur
lijk prijzen verbonden aan het
tournooi en het zal een behoor
lijke krachtmeting worden, die
zelfs een goede sportieve opvoe
ding zal weten te zijn.
SCHAGEN
DEKENALE MISSIEWEEK
De plannen tot het organisee-
ren van een Missieweek in het
Dekenaat Schagen hebben vastere
vorm aangenomen. De voorberei
dende besprekingen zijn dan ook
inmiddels aangevangen.
Het. is de bedoeling deze week
te houden van 11 tot 18 Augus
tus a.s.
Op 11 Aug. zal dan de officieele
opening plaats vinden met een
Pontificale Hoogmis.
Dan zal er een groote missie-
tentoonstelling zijn, waarvoor de
medewerking van missionarissen
van de meest verschillende ordes
gevraagd zal worden. Deze missio
narissen zullen dan hun eigen
ervaringen uit hun resp. missie
gebieden kunnen uitdragen. Dien
dag zal er voorts nog een belang
rijke sportwedstrijd plaats vin
den.
Dinsdag- en Woensdagavond
d.a.v. zal een beroemd tooneelspel
in de Bioscoop voor het voetlicht
gebracht worden.
Donderdag is de speciale dag
voor de georganiseerde jeugd in
de Muziektuin, met een plechtige
H. Mis in de openlucht.
Vrijdagavond wordt een Missie
film vertoond, terwijl de Zater
dagavond gevuld zal worden door
inlandsche dansen.
De tentoonstelling die gedu
rende de geheele week geopend
zal blijven, wordt Zondags ge
sloten.
Tot sluiting van de Missieweek
zal dien Zondag in den Muziek
tuin. een R.K. Landdag gehouden
worden. Nadere bijzonderheden
hieromtrent, als wel omtrent de
organisatie in de verschillende
parochies zullen t.z.t. bekend wor
den gemaakt.
GESLAAGD
Onze plaatsgenoot, de heer A,
Schilder, slaagde dezer dagen
voor het examen „vakdiploma
slagers", dat uitgaande van het
S.V.O. te Utrecht werd afgeno
men.
DE WONDEREN VAN HET HEELAL
"Diverse planeten, óók de duizend
kleinere zijn met een enkele uitzon
dering in het bezit van manen. Ve
nus beeft echter geen maan",' aldus
de heer Kohnert in het tweede ge
deelte van zijn lezing over de won
deren van het heelal, die hij voor I.v.
O.O. in Café de Beurs te Schagen
hield. "Daarentegen", zoo vervolgde
de heer Kohnert, "heeft Jupiter er
wel elf." Onze maan staat 380.000
Km. van de aarde verwijderd. Wij
weten wel veel van de maan maar
toch nog niet alles. Menschelijk le
ven is op de maan, volgens spreker
niet mogelijk. Hij noemde de schijn
gestalten van de maan zeer interes
sant. De juiste tijd van de omloop
der maan is negen en twintig dagep.
Vandaar onze maandin deeling.
De groote der maan is veertien
maal de middellijn der aarde. Wat
wij van de maan zien is alleen nog
maar de voorzijde. De achterzijde
hebben we nog steeds niet onder het
oog kunnen krijgen. Ook de geleer
den niet. Maar door toepassing van
Radar zal het miss elven mogelijk' zijn
ook eens op de achterkant een kijkje
te nemen. De maand heeft in tegen
stelling met de aarde geen atmos
feer: geen wolken, geen lucht en
geen kleurschakeringen. De tempe
ratuur op de maan is 115 graden C.
Aan de achterzijde daar waar de
zon niet schijnt is het intens koud.
N.l. 273 gr. onder nul!
De maan is bedekt met een gewel
dige hoeveelheid vulkanische aseh.
Aan de hand van teekeningen liet de
heer Kohnert zijn gehoor het gewei,
dige ringgebergte op de maan zien.
Hier zijn bergen bij welke een hoog
te van 56000 m. hebben.
Hieruit blijkt dat de maan ontzet
tend gehavend is. Hoe komt dat
eigenlijk? Ons zonnestelsel is reeds
volgens spreker 200 millioen ja
ren oud. Door de geweldige massa's
puin welke al die jaren door het
luchtruim hebben gezweefd is de
maan verschillende malen getroffen.
Dat de aarde er nog beter uit ziet,
is te danken aan het feit, dat deze
brokken puin in de meeste gevallen
de aarde niet kunnen bereiken.
Over de sterren sprekende, zeide
de heer Kohnert, dat de ster Proxi.
ma 4'/s millioen lichtjaren van ons
verwijderd is. Wanneer men dan be
denkt, dat de snelheid van het licht
300.000 Km. per seconde bedraagt, zal
men beseffen dat de Proxima niet
om het hoekje van de deur te vin
den is. Deze en dergelijke gegevens
berekenen de astronomen door drie-
hoeksmeetingen.
Alle feiten uit zijn eerste en twee
de lezing resumeerende komt de heer
Kohnert tot de conclusie, dat alleen
de aarde de eenige bewoonde planeet
is. Wel heeft men eens willen be
weren, dat ook Mars bewoonbaar
was en misschien ook bewoond werd
maar dit is onjuist gebleken. Door
een log'isehe aaneenschakeling van
de bewezen feiten, aldus besloot de
heer Kohnert zijn lezing; moeten wij
wel tot deze conclusie komen.
WIERINGEN
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Frouwkje Sita, doch
ter van P. Ottens en G. Doves;
Pieter Simon, zoon van J. J. Bruul
en M. Poel; Jan Leen, zoon van
L. Pronk en I. Bekkema; Hendrik
Jacob, zoon van J. Kuiper en M.
Hermans; Johanna Geertruida
Maria, dochter van A. van Hoesel
en A. Komduur; Willem Simon,
zoon van J. Bakker en G. Grijze.
Ondertrouwd: N. de Jong en A.
Zuidema; C. Bakker en M. Hage;
A. Kuipers en J. C. Steigstra; D.
H. de Rover en W. Tijsen; P. J.
van Loenen en C. Jansen.
Overleden: Bregitta Pot, ,84 jaar
Grietje Stadig. 75 jaar, weduwe
van S. Mulder.
WAARLAND
KATHOLIEKE VOLKSPARTIJ
Onder leiding van den voorat-
ter, den heer G. Lantman, hield de
afd. Waarland der Ka-th. Volks
partij in het café van C. v. Op-
hem, dezer dagen een druk be
zochte vergadering. De heer
Jac. Hoebé werd hulde en dank
gebracht voor alles wat deze 23
jaren als secretaris voor de voor
malige afdeeling der R.K. Staats
partij heeft gedaan. Medegedeeld
werd, dat ouden van dagen en
gebrekkigen, die moeilijk bij de
a.s. verkiezing ter tembus kun
nen komen, dit tijdig bij het be
stuur bekend moeten maken, op-
•at dan voor vervoersgelegenheid
wordt gezorgd
Alvorens tot stemming over de
candidaten voor de a.s. gemeente
raadsverkiezing van Harenkars
pel wordt overgegaan, werd be
sloten om de groslijst uit 9 can
didaten te doen bestaan, waarin
verschillende groepen zijn verte
genwoordigd, n.l. 5 tuinders, 2
arbeiders en 2 middenstanders
Be uitslag luide: 1 Joh. Dekker
Mz. 2 Jn Molenaar 3 G. Lant
man. 4 G. Jonker, 5 A. G. Klaver,
6 Joh B. Jaspers, 7 P. N. Kuijs
8 N. Droog. 9 W. Dekker Hz.
De voorzitter sprak tot slot nog
eenige woorden ter opwekking,
om door propaganda te bewerken
dat in Harenkarspel-Oost geen
enkele stem verloren gaat
NOORD SCHARWOUDE
MARKTBERICHTEN
Aangevoerd werd op 18 April:
800 K.G. Witte Kool f 36.10—
36 70; 12 200 K.G. Prei f 12—
17180: 17.100 K.G. Witlof f 32—
60
De aandacht van belangheb
benden wordt gevestigd op de
mogelijkheid om te stemmen in
een andere gemeente dan de ge
meente van hun woonplaats.
Deze bepaling is o.m. van be
lang voor militairen.
Uiterlijk 14 dagen voor de
stemminigsdatum deelt de be
trokkene ter secretarie van een
gemeente (dit behoeft niet de
woonplaats te zijn) in persoon
aan den burgemeester of asn den
daartoe door hem aangewezen
ambtenaar mede, in welke ge
meente hij wil stemmen.
Hij geeft daarbij op: naam,
voornaam, dagteekening en plaats
van geboorte, de gemeente waar
hij op de kiezerslijst voorkomt en
een adres in de gemeente, waar
hij wil stemmen.
De daarvan op te maken
schriftelijke verklaring wordt
door betrokkene onderteekend.
Voor wat betreft de verkiezin
gen voor de Tweede Kamer be
staat deze mogelijkheid over het
geheele land.
Voor wat de Statenverkiezin
gen betreft is dgze mogelijkiheid
beperkt tot de provincie, waar
betrokkene woonachtig is.
Wij sporen al degenen, die
hiervoor in aanmerking komen
aan van deze mogelijkheid ge
bruik te maken
In onze reportage over den
slag bij Ursem in ons nummer
van 6 April i.l. wordt o.m. ge
wag gemaakt van het feit, dat
de heer F. Besier als waarne
mend burgemeester van Ursem
zich naar het tooneel van den
strijd begaf. Wij bedoelden
hiermee te zeggen, dat de heer
Besier de hoogste gezagsdrager
in de gemeente was (burge
meester en secretaris waren
ondergedoken) die hiervoor in
aanmerking kwam. Waarne
mend burgemeester was hij
echter niet, zoodat wij ons op
dit punt niet iuist hebben uit
gedrukt.
Koning Gustaaf van Zweden
die thans 87 jaar oud is. lijdt, als
gevolg van een vorige week op.
geloopen griep aan algemeene
verzwakking. De vorst heeft vol
komen rust noodig.
Weersverwachting medegedeeld door
het K.N.M.I. te De Bilt; geldig van
Donderdagavond tot Vrijdagavond:
NOG VRIJ KOUD!
Wisselend bewolkt doch geen
neerslag van beteekenis meer.
Zelfde temperatuur als vandaag.
Aan de kust tijdelijk krachtige
wind tusschen Noord-Oost en
Noord-West.
De heer Ir. Tromp te Breda, met
wien de veehouderij in ons ge
west zoo prettig contact heeft ge
had in verband met de veeleve
ring voor het geteisterde Zuiden,
deelt ons mede. dat te Breda op
Donderdag 23 Mei a.s. een cen
trale keuring wordt gehouden van
de zwartbonte fokstieren Voor
roodbonte hebben districtskeurin
gen plaats.
Dit jaar kan eens gezien wor
den, wat er van den genavenden
zwartbonten Fokveestapel in West
Noord-Brabant is overgebleven en
wat er uit Noord-Holland en
Friesland aan is toegevoegd.
Wellicht bestaat er ook in ons
gewest belangstelling voor en
kunnen de goede betrekkingen
tusschen Noord en Zuid ook langs
dezen weg verstevigd worden
Eenige weken geleden kreeg de
Heemsteedsche economische re
cherche de mededeeling. van den
distributiedienst te Haarlem dat
een Heemsteedsche winkelier ge
tracht had op een valsehe suiker
coupure 100 kg. suiker te verkrij
gen bij een grossier in Haarlem.
De recherche stelde onmiddellijk
eèn uitgebreid onderzoek in waar
bij bleek, dat door een Haarlem
mer en een Amsterdammer 17 sui
kercoupures, elk recht gevende op
100 kg., te koop waren aangebo
den voor den prijs van f 800.tot
f 950.per stuk!
Verscheidene coupures waren
reeds aan Heemsteedsche winke
liers verkocht, die deze onderling
verdeeld hadden.
De vier hoofddaders zijn in ar
rest gesteld. Tegen een aantal
winkeliers is proces-verbaal opge
maakt. Het onderzoek naar de her
komst der coupures leidde naar
Limburg, waar zij van 'n Sittard-
schen caféhouder voor f 600.per
stuk waren gekocht. Ook hier
werden eenige personen gearres
teerd. De valsehe coupures komen
vermoedelijk uit België!
In verband met de omstandig
heid. dat van de thans daarvoor
geldende regeling misbruik blijkt
te worden gemaakt, waarbij devie-
zenontduikmg aan het licht is ge
komen. zullen bij den invoer van
geschenkzendingen en van goede
ren. welke door naar Nederland
terugkeerende personen worden
medegebracht, met ingang van 15
April a.s. weder invoerrechten en
accijnzen worden geheven. Boven
dien zullen deze goederen, indien
de waarde daarvan in totaal meer
bedraagt dan 25.na 1 Mei
a.s. itiet meer kunnen worden in
gevoerd, tenzij daarvoor een in
voervergunning wordt overgelegd,
welke is afgegeven door of van
wege den Centralen Dienst voor
in- en uitvoer te 's-Gravenhage.
Bij den invoer van alle ge
schenkzendingen zal voorts van
den geadresseerde een verklaring
worden geëischt, inhoudende, dat
ter zake van de desbetreffende
levering geenerlei betalingsver
plichting 'bestaat noch op eeni-
gerlei wijze verrekening zal plaats
vinden.
Het afleggen van onjuiste ver
klaringen kan op grond van het
Deviezenbeslui; 1945 worden ge
straft.
Geschenkzendingen die recht
streeks bestemd zijn voor het
Nederlandsche Roode Kruis, de
H.A.R.K.. de Stichting „Neder-
landsch Volksherstel" e.d. zullen
voorshands vrij van rechten en
zonder overlegging van een in
voervergunning ten invoer wor
den toegelaten.
In de Staatscourant van 15
April jl. is bekend gemaakt, dat
koopen verkoopen en afleveren
van kunstleder, wasdoek, lakdoek
en dergelijke uit textiel- en pa
pierweefsels of textiel- en papier
vezels vervaardigde materialen,
met uitzondering van geheel of ten
deele uit ledervezels vervaardigd
kunstleder is vrijgegeven. Voor
bewerken en verwerken van
kunstleder worden de bestaande
voorschriften gehandhaafd.