Filmisch feestjournaal
Wij herdenken de Meidogen
van 1945
2
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Stille herdenking
Dooden-appèl
Vrijheidsklanken
MAANDAG 6 MEI 1946
De herdenkingsdagen zijn weer
voorbij. Er zijn allerhande ge
beurtenissen qeweest. p lech-
tiqheden en feestklanken, stil
te in herinnerinq en vreugde
om de bevrijding, die een jaar
geleden feit werd. Onder de
wolkenlucht overal hingen de
vlaqqen uit. in alle straten en
van alle huizen. Den Helder
heeft niet stilgezeten en daar
om is het ook de moeite waard
de twee daqen noq eens in een
flits kort te laten vorbij
qaan, met voorov de herden
kingen der qevallenen.
Stille herdenking
Een groote optocht trok Vrij
dagavond even vóór achten
door de stad, stil en ingetogen,
ter herinnering aan de vele
gevallenen, di.e den Helder
kent.
Aan het hoofd van den stoet
burgemeester G. Ritmeester,
het overige gemeentebestuur
en de marinecommandant J.
C. d'Engelbronner. Verder de-
puataties van marine en leger
vereenigingen en padvinderij.
Bij de monumenten ..Voor hen
die vielen" en het vliegen
denkteeken werd halt gehou
den en in stilzwijgen eer ge
bracht aan de dooden.
Geen kransen of toespra
ken: de stilte was het tref
fendst.
Zaterdagmorgen had in het
gemeentehuis de indrukwek
kendste plechtigheid plaats
van deze dagen. Door het aan
brengen van een gedenkplaat
in de hall van het raadhuis,
vermeldend de twintig slacht
offers der gemeente, heeft het
gemeentebestuur zijn trouwe
burgers willen eeren Aanwe
zig waren de nabestaanden dt
gevallenen en vele genoodig-
den, waaronder overste J. C.
d'Engelbronner en de gar:
zenscdt. majoor Rodenburg.
In een aangrijpende toespraak
herdacht burgemeester Ritmees
ter de gevallenen en bracht hun
groote offer in herinnering, dat
ze brachten voor de vrijheid van
vrouw en kinaeren, maar ook
voor de verlossing van alle land-
genooten.
„Laten wij in dankbaarheid en
eerbied hen gedenken, die deden
wat zij hun plicht dachten."
Dit alles werd uitgedrukt in het
„Lied der achttien dooden' van
Jan Campert, dat spr. voorlas.
In de hall hield e burgemees
ter het ontroerende doodenappèl:
Bakker Handigraaffen
alle gevallenen: present.
Zij waren in den geest bij ons
aanwezig.
Na onthulling van de gedenk
plaat werden kransen gelegd door
burgemeester, oud-illegalen en
mannen van de stoottroepen en
anderen.
Na de prechtige twee minuten
stilte om elf uur bad burgemees
ter G. Ritmeester het Onze Va
der.
Vrijheidsklanken. Over
al
Dit waren de ernstige oogen-
blikken die pasten in de sfeer
van deze dagen. Be vrij Ging betee-
kende: groote offers.
Maar toch moest ook gelegen
heid worden gegeven de vreugde
uit te leven. En die gelegenheid
is volop gegeven.
De eeuwige jeugd en de
humor
bracht Vrijdagavond Lou Bandy
in een cabaret, aangeboden aan
de bewakers van fort Erfprins. De
Roskam was propvol, toen de
commandant Haijerman het ope
ningswoord deed. Het cabaret viel
uitermate in den smaak. Hoe kan
het anders. De lieftallige „Geso-
na's" brachten de mannen in
verrukking met haar liedjes -en
chörme en haar ondeugende lach
jes. terwijl Lou Bandy, de
eeuwig-jeugdige komiek en lied
jeszanger, die vrouwenharten in
stompas veroverde. Verder een
knap danspaar 'n vlotte confe
rencier en de graag-gehoorde kre
keltjes''.
Het Boeren-cabaret
zorgde er in het Casino voor, dat
de Gezagstroepen hun deel kre
gen. En met succes. De boeren
jongens en -meisjes brachten de
menschen terug naar de dagen
van evacuatie en vluchtoorden.
De origineele „Boerenbruiloft"
ontbrak niet. „Pinksterraicn" en
„Vrijage in Westfriesland'' mo
gen bijzonder worden vermeld.
De pianist verdiende een pluim,
naast de heer Jn. Buisman en
mej. A. Blauboer had hij een
groot aandee in het succes.
Circus Salterino
Voor de liefhebbers van circus-
romantiek wie zijn dat niet
bood Salterino een programma vol
afwisseling en tempo met moo'ie paar_
den en aardige jongleuses en tra-
pèze-artistjes. Verder leuke clowns
en slang-lenige acrobaten.
Kinderspelen
Zaterdagmiddag waren er overal
in de stad kinderspelen. We zagen
rupsbaners, zakloopers en verdere
aantrekkelijke pleziertjes voor groot
en klein. Alles te veel om op te noe_
men. 't Voornaamste was dat er ple
zier was en veel kindergejuiich met
daarom heen de lachende gezichten
van de grooten.
Een daverende verrassing- was de
komst van twaalf Lancasters boven
de stad. Laagvliegend brachten ze de
groeten over van de vrienden udt de
luclït.
Vuurwerk
Tot slot van het geheel werd des
avonds een vuurwerk in het Sport
park afgestoken
De feestvreugde bereikte 's avonds
het hoogtepunt. In de binnenstad
werd door middel van aangebrachte
lu.dsprekers volop gedanst en ver
schillende muzikale corps en vereeni
gingen maakten een muzikalen rond
gang door de stad.
Om t.en uur werd een groot vuur
werk aan de Sportbaan ontstoken.
Tegen middernacht keerde de rust
weer in de stad terug, waarmede
ook aan de bevrijdingsfeesten een
einde kwam.
DE OFFICIEREN VAN HET
EERSTE VLIEGDEKSCHIP
Bij K.B. zijn met ingang van
den datum van indienststelling
van het eerste Vliegdekschip der
Koninklijke Marine tijdelijk be.
vorderd tot den naasthoógeren
rang: de Kapitein-Luitenant ter
Zee A. de Booij, Commandant, de
Luitenant ter Zee Eerste Klasse
L. J. Goslings, Eerste Officier de
Officier M.S.D. Eerste Klasse B.
W. Vinke, Hoofd machinekamer;
de' Olticier-vlieger Eerste Klasse
Jhr. P. J. Elias, Hoofd Vliegdiensi;
de Officier-vlieger Tweede Klasse
K.M.R. H. H. Vader Staf-Officier
Vliegdienst.
BEVORDERINGEN.
Bij K.B. is. met. ingang van 1
Maart 1946 de Vice-Admiraal-Ti
tulair C. Baron de Vos van Steen-
wijk bevorderd tot Vice-Admiraal.
Aan den Vice-Admiraal C. Baron
de Vos van Steenwijk, Adjudant
in buitengewonen dienst is op
zijn verzoek eervol ontslag uit <en
Zeedienst verleend wegens Iang-
durigen dienst, onder dankbetui
ging voor de langdurige en ge
wichtige diensten, door hem aan
den lande bewezen; is met ingang
van 15 Maart 1946 bevorderd tot
Kolonel der Mariniers bij de Ko
ninklijke Marine-reserve de Lui
tenant-Kolonel der Mariniers bij
die Reserve H. Baron van Hemert
tot Dingshof Met ingang van 1
April 1946 is aan dei Kolonel dei
Mariniers bij genoemde Reserve
H. Baron van Hemert tot Dingshof
op zijn verzoek, eervol on'.slag uit
den Reservedienst verleend.
HELDER—KVV 7—2
Met deze overtuigende cijfers
won Helder Zondag van KVV.
Nadat de bezoekers den aftrap
hebben genomen, ontwikkelt zich
een spel, waarin Helder een
kleine meerderheid bezit. Toch
weet KVV de leiding te nemen,
als de bal goed vën achteren
wordt opgebracht, de midvoor
door weet te breken en Kossen
passeert (0—1) Uit een goed ge
nomen voorzet van links schiet
Horrik in en via den voet van
een KVV.back verdwijnt de bal
in het doel (11)^ Helder weet
nu spoedig de leiding te nemen.
Vonk brengt den bal op en met
een goed schot geeft Dorlijn Hel
der de leiding, waardoor de
stand op 21 komt en de rust
intreedt Na de rust vergroot
Helder den voorsprong spoedig.
Himper geeft een troughpass
naar Dorlijn en met een zuiver
schot brengt deze den stand op
31, Helder begint nu veel be
ter te spelen en aanval op aan
val volgt nu. Vonk schiet den
bal naar rechts, Horrik loopt in
en met een prachtigen trefbal
passeert hij den keeper (41).
Dit wordt KVV te erg en zij
komen in den aanval. Uit een
scrimage voor het H'elder-doel
weet de rechtsmidden uiteinde
lijk nog te scoren (42). Direct
daarop volgt §en aanval van
Helder Horrik zet voor en de
bal wórdt vanuit de lucht kei
hard ingeschoten (52), Door
een overtreding in het straf
schopgebied wordt Helder een
penalty toegewezen, welke Vonk
uitstekend weet te benutten
(62). Vlak voor het einde zet
Himper in samenwerking met de
Leur den bal keurig in het KVV-
doel (72). Met dezen eindstand
heeft Heidér een welverdiende
overwinning op KVV geboekt.
SCHAGEN
VIERING BEVRIJDINGSFEEST
Op zeer sobere wijze vierde
Schagen den eersten gedenkdag
onzer bevrijding. Nad'at, evenals
overal elders, te 11 uur de klok
geluid werd gevolgd door 1 min,
stilte, volgde te 2 uur de aange
kondigde kranslegging door de
georganiseerde Schager jeugd.
De met vlaggen en vanen aange
treden jeugdvereenigingen, in
caré opgesteld voor het monu
ment, zongen onder begeleiding
van Schagens Harmoniekapel
het Wilhelmus.
Na de krans der jeugdorgani
saties voigde die van het genoot
schap Oud-Illegale Werkers.
Tijdens de 1 minuut stilte gin
gen alle vlaggen neer.
Toen de declamatie „Groet aan
de doode*" en het „Wilt heden
nu treden" vertolkt waren, sprak
wethouder Jaspers, voorzitter
van den Jeugdraad, de volgende
woorden: „Jonge vrienden,
oudere belangstellenden, op deze
wijze, met deze sobere plechtig
heid, wil de georganiseerde
Schager jeugd haar dank betui
gen aan allen, die hun leven ga
ven voor onze vrijheid. Wij, de
jeugd van heden, het volk van
morgen, hebben begrepen wat
het woord offervaardigheid be.
teekent en wij beloven hierbij
plechtig, onze beste krachten aan
den wederopbouw van ons va
derland te zullen geven."
Na een pittige marsch door de
plaats onder muziek en zang,
werd de stoet op het Torenplein
ontbonden.
Door het onderwijzend perso
neel van alle scholen werd te 3
uur een serie kinderspelen met
attracties op het Sparta.terrein
georganiseerd voorafgegaan door
een rondgang door de stad. De
spelen verliepen in de beste orde
terwijl een geanimeerde stem
ming onder het jonge volkje
heerschte. Vooral de verschillen
de versnaperingen werden be
grijpelijkerwijze met gejuich be
groet Velen verwierven buiten
dienen mooie prijzen. Verder was
er geen officieele 'feestviering.
PROMOTIE WEGENS
VERDIENSTEN IN DE
ILLEGALITEIT
Onze plaatsgenoot de heer F.
Bongenaar, cnef.monteur dér
P.T.T., is wegens zijn verdien
sten in de illegaliteit gepromo
veerd tot opzichter van dezen
dienst, met voorloopig nog als
standplaats Schagen.
Voor zoover bekend heeft tot
dusver nog nimmer een opzich
ter aan het hoofd gestaan van
den P T.T-dienst ter plaatse,
doch altijd een ambtenaar van
lageren rang
Deze omstandigheid illustreert
het buitengewoon karakter van
deze promotie wel bijzonder. Al-
zoo een praühtig blijk van waar.
deering en een felicitatie waard.
HET CHINEESCHE LANDHUIS
ALS FILM
Het tooneelspel "Het Chineesche
Landhuis' heeft jarenlang' in ons land
du.zenden en duizenden toeschouwers
getrokken. Thans is dit dramatisch
gegeven verf.lmd en draait sedert
kort ook in ons land.
De rol van den Westersch gekleeden
doch nog van Oostersch fanatisme
bezielden rijken Chinees Sing wordt
gespeeld door Paul Lukas.
Het speelt hoofdzakelijk in Singa
pore, de smeltkroes van Oost en
West, waar de schoone Sadie Meri-
vala avond aan avond in "Tanga-
Tanga' haar liedjes zingt en ten slotte
bezwijkt voor de verlokk ngen van
Sing om als zijn vrouw hem te vol
gen naar zijn Bungalow.
Oost is Oost en West is West, deze
waarheid beg'int ook zij in te zien en
zoekt weer contact met iandgenooten.
Sing voelt dit aan ais een verraad en
wenscht dan volgens Chineesch ge
bruik haar zuster Charlotte als vrouw
om voor haar boete te doen.
Charlotte houdt evenwel van haar
-'.eeoffieier Richard en kan dus geen-
bewonder ng koesteren voor Sing's
'rechtvaardigheid', die inmiddels
Sadie .n den kelder liet opsluiten.
Hij ontvangt Richard en biedt hem
een glas wijn, onder de mededeeling
dat een van beiden vergift.gd Is.
De intrigant blijkt zichzelf een graf
.•egraven te hebben
Dit merkwaard'ge mengelmoes van
Q_ost en West draait Zaterdag, Zon
dag en Maandag in Royal. Vrijdag
avond, in verband met de herdenking
der gevallenen, s er geen voorstel
ling. Toegang voor uersonen boven
18 jaar.
OE PROEF"'ED<ÏTRIJD TE
SCHAGEN
"hagen I.N.Holl Noord XI 3-1
We kunnen ons voorstellen
dat de Techn. Commissie van
de afd Noordholland na af
loop onbevredigd huiswaarts
is gekeerd Het spel dat het
afd. elftal Noord teeen Scha
gen liet ;ien was maar zeei
nover en slechts de doelman
Leegwater van VZV spil Gort
zak en mdvoor Hoornsman
•beiden JVC) kwamen wel
licht, even bin en de middel
maat De nditsback en df
rechtshalf ivmng en Moeve
van Winkel, waren bepaald
slecht en ook de rechtervleu
gel was zeer matig In dit mi
lieu sloegen de beide Schager
II spelers de Graaf en Mole
naar als linksback en links
half heusch geen slecht figuur
Schagen nam het wel wat
kalm op en vooral spil Groo-
tes gaf na rust enkele kansen
weg. waarvan de afd.-voor-
hoede echter niet wist te pro-
fiteeren. Jammer was 't. dat
de weersomstandigheden en
het uitermate harde veld een
juiste beoordeeling niet ge-
makkeliiker maakten.
De thuisclub nam voor rust
de leiding door Driehuis. Een
fraaie kopbal van denzelfden
speler en een keurig genomen
vriie schop van Schoorl had
dén beter lot verdiend. Na de
rust maakt het afd. elftal al
spoedig gelijk, doch even later
passeerde Stam van dichtbij
voor de 2e maal Leegwater,
terwijl Driehuis met een fraai
schot in den bovenhoek voor
een einduitslag van 31 zorg
de. wat de verhouding goed
weergaf
Ontspanning en ontwik
keling voor militairen
De nieuwe „O. en O." afdeeling
voor militairen heet thans R. A.
O., dit is recreatie en algemeene
ontwikkeling. De taak van dezen
dienst, zoo heeft het hoofd It.
kol Dr Kalsbeek, aan de pers
verteld is niet alleen uit militair
oogpunt belangrijk De soldaten
zijn de beste en de flinkste ion
gémannen van ons volk en de
militaire leiders hebben tegen
over hen een groote verant
woordelijkheid Het geeft geen
pas. dat deze iongens na den
dienst volkomen aan hun lot war.
den overgelaten om op straat
door verveling en slecht gezel
schap verloren te gaan Btj de
vormins dient ook rekening te
worden gehouden met het feit,
dat 75 pet van de Nederlandsche
militairen uit een kerkelijk milieu
komt Een neutrale opvoeding is
dan ook uit den booze. De R A.
O. werkt zeer nauw samen met
de aa'moezeriers en zal ook hui
selijk i-onte— „nn- -té -oldaten
"oeken
Kol. Kalsbeek hoo-pt vurie dat
de Nederlandsche burgers, die
zoo gastvrij onze geallieerde be
vrviders huiselijke gezelligheid
aanboden onze eigen 'ongens
niet zullen vergeten, want er is
niets dat zoo'n groote invloeo
ten goede op den soldaat uit
oefent als het contact mei een
goed burgergezin.
,,Het duizend jarig rijk is heden in den aan-
valligen leeftijd van twaalf jaar overleden'
4 Mei 1945. Weei is een aag
voorbij van afwachtende span
ning, van enerveerende geruch
ten. Berlijn capituleerde hei
Duitsche Zuidelijke front stort
ineen. Van alle fronten zijn prac.
isch alléén Noorwegen, Dene
marken en de Vesting Holland
nog vast in Duitsche hand. De
hongerende burgerbevolking van
het bruggehoofd aan Nederiand's
Westkust wordt sinds eenige
dagen vanuit de lucht van le
vensmiddelen voorzien.
En weer daalt de schemering
van den lenteavond over het
jonge groen, dat de lanen, stra
ten en wallen van Alkmaar siert.
Het loopt tegen negen uur en de
zeldzame voorbijganger haast
zich om vóór den spertijd binnen
te zijn. Achter de vensters gloei
en oliepitjes aan
Onverwaoht gebeurt bet
Iemand rent in zijn hemds
mouwen 'n deur uit naai
het raam van een buurman.
Er komt 'n meisje aan op de
fiets. Ze springt van het rij-
wielj belt ergens aan Een
paar woorden weg 'is ze
En dan weet alk man het;
de paar woorden van Radio
Beige vliegen van huis tot
huis en zijn binnen luttele
minuten in de geheele stad
bekend: „Nederland is vrij"
Spertijd of geen spertijd: nie
mand is meer te houden. De
straten stroomen vol. Sommigen
kunnen de emotie niet aanstonds
verwerken, zij hebben de tranen
in de oogen Zes jaren, einde-
looze jaren heeft de knechting
geduurd. Thans staat een natie
echt, die jarenlang bet bewusi
yijn ontwend was: vrij en zelt.
tandig te zijn
Er verschijnen eemge Duitsche ot.
beieren. Zij nemen het bericht ge
laten op. Maar als een van ons an zijn
vreugde vriendelijk probeert te zijn
en iets zegt van "Der K'rieg js für
such beendet' komen ze los. De Krieg
s niet algeioopen, "Das Bolsjewis.
mus... etcetera jammer voor
nen dat momenteel geen mensch
zich interesseert voor Boljewismus en
andere dingen van latere zorg. Hun
preek gaat verloren in de uitbundig
heid, die in de donkerte beg'int los
te barsten.
Om elf uur komt de landwacht, de
gevreesde landwacht. Tot ieders
stomme verwondering zijn deze ban
dieten nu poeslief. "Wat doet U nog
zoo laat op straat meneer. Zorg maar
gauw dat U binnen komtDen
volgenden dag zullen ze temidden
van opgedoken onderduikers hage.
preeken houden ook al over het
Bolsjewisme En nog weer een dag
later zullen zij door Duitschers
ontwapend gevangen zitten in het
Lyceum. De Duitschers zelf oh, ze
weten er alles van. Von Blaskowitz
heeft een wapenstilstand bedongen
onder de voorwaarde dat de Duitsche
troepen vrijen aftocht verkrijgen
naar het Oostelijk front, de Gealli
eerden hebben toegezegd, dat zij de
geheele uitrusting mogen meenemen.
De sukkels weten blijkbaar nog
niet, dat er in het geheel geen Ooste.
lijk front bestaatEn Seyss
die 3 met verlof, maar hij heeft be
loofd binnen een week terug te
zijn
Ln afwachting van de
Canadeezen
treden de NBS in openbare functie.
Voor de vérbaasde menigte :s het
aan den Kennemerstraatweg een ten
toonstelling. niet alleen van tal-
looze auto's en motorfietsen, maar
vooral van stenguns, brenguns en
zelfs bazooka's. De moffen worden
groen van, nijd wanneer de ge-
overallde mannen een moffengrietje
uit hun kwartier komen halen. Maar
•ile nijd ten spijt moet het moffen-
'rietje mee! Schauss, de Ortskom-
•nandanl confereert met het com
mando van Gewest 11 en garandeert
de veiligheid van de mannen der
NBS Maar in ckenzelfden nacht
worden drie mannen der verzetsbe
weging op het Waagplein door Duit-
■rHp soldaten neergeschoten.
Dinsdag 8 Mei
Op den Dodge.trekker van de
Brandweer keerde dezen och
tend burgemeester van Kinschot
bnder daverend enthousiasme ib
de stad terug. Een enorme me
nigte staat reeds dagen langs
den Kennemerstraatweg en in
de binnenstad te wachten.
Tegen drie uur 's middags
race.de een gemotoriseerde af
deeling B.S. naar het Zuiden.
Een stormachtig juichen zwol
vanuit de verte aan en plantte
zich voort met het zwaaien van
vlaggen en wimpels. Daar ver
schenen in de bocht gepantserde
terreinwagens en lichte tanks
volgepropt met meisjes in fleu
rige japonnetjes en omhangen
met slingers van tulpen. In een
run doorbrak de opeengepakte
menigte elk cordon en stortte
zich op de lang verbeide Cana
deezen, die met een gelukkigen
glimlach op hun bruin.verbran.
de gezichten de overweldiging
van dezen enthousiasten intocht
in ontvangst namen
Alle dorpen uit den omtrek
hadden zich in Alkmaar leegge
goten en zij maakten met de
duizenden stedelingen het wel
kom van de Canaaeesche troe
pen tot een ongekend en nooit-
te.vergeten festijn de eerste
werkelijke en tastbare kennis
making me} de Bevrijding.
Slechts eén onbehagelijk ge
voel hebben wij bij deze ontroe
rende ontvangst gekend; temid
den' van al de vreugde werden
wij ons pijnlijk bewust, dat wij
de troepen, die alles getrotseerd
hadden om ook ons te bevrijden,
niets konden aanbieden; geen
cigaret, geen glas bier, zelfs geen
kopje thee *7»«n wat tulpen..
