Churchill eere-doctor in de rechten
DE NIEUWE TREIN REUS
Staking kan niet worden geduld
4
Nieuw NoordhoIIandsch Dagblad
Van de Leidsche
Universiteit
,,Hij heeft door zijn moreele eigenschap
pen, zijn houding en karakter den loop
der geschiedenis in gunstigen zin be
ïnvloed"
De Duitsche sociaal
democraten en de Ruhr
Regeering zal
maatregelen nemen
De onderwijzers
salarissen
DE MEIDAGEN
Herdenking op de
scholen
De Wieringermeer
Ned. delegatie bezoekt
Jaarbeurs te Bazel
kroniek
ZATERDAG 11 MEI 1946
VRIJDAG de dag van Leiden,
dat tenslotte de aanleiding is'
geweest tot het bezoek van den
Britschen staatsman: onze oudste
universiteit had besloten hem het
eeredoctoraat in de rechten te ver-
leenen en Churchill verklaarde
zich bereid de bul persoonlijk in
ontvangst te nemen. In Leiden
zelf geleek het wel of de heele
stad was uitgeloopen om hem te
ontvangen. Schier van iedere wo
ning wapperde de driekleur en er
waren ook verscheidene Britsche
vlaggen.
Leiden kreeg nog een verrassing
in dezen zin, dat het prinselijk
paar de plechtigheid kwam bijwo
nen. Langs de geheele route door
Leiden begeleidden stormachtige
ovaties den stoet, die de familie
Churchill binnen haar wallen
voerde. Niet het minst was het
enthousiasme van de menigte te
danken aan Churchill's traditio-
neele sigaar en 't telkenmale her
haalde karakteristieke V-teeken.
Nadat Churchill op de Acade
mie aan zijn promotor, prof. mr.
R. P. Cleveringa, was voorgesteld,
begaf het gezelschap zich te voet
naar de Pieterskerk via de Klok-
steeg. Deze tocht van Academie
naar Pieterskerk zal voor de be
trekkelijk weinigen, die er getui
gen van waren,
voor immer in de herinne
ring verankerd blijven.
Churchill, die gekleed was in
roode toga me baret, het geschenk,
dat hij had ontvangen ter gelegen
heid van de aanvaarding van zijn
eeredoctoraat van de universiteit
van Oxford, liep naast den rector-
magnificus, terwijl mevrouw
Churchill begeleid wërd door den
president-curator en Mary Chur
chill door ds. Kleyn, lid van het
college van curatoren.
De plechtige bijeenkomst in de
Pieterskerk was het culminatie
punt, zoowel voor het bezoek van
Winston Churchill aan Nederland
als voor de her\jzenis van de uni
versiteit, die thans aan den vader
der overwinning den „summus
honor" heeft verleend.
De historische gebeurte
nissen van dezen dag
grcepeeren zich rond de
twee mannen,
die de centrale figuren van deze-
plechtigheid zijn: Winston Chur
chill. die vijf jaren lang voor de
geheele beschaafde wereld de ver
persoonlijking is geweest van
recht en vrijheid, Cleveringa,
die onvergankelijken roem heeft
verworven door zijn nobel protest,
dat het verzet der Nederlandsche
universiteiten tegen de Duitsche
dwingelandij zou inluiden.
Zelden is deze eerbiedwaardige
Pieterskerk in al de eeuwen,
waarin zij reeds neerziet op de
geschiedenis van Leiden, zoo over
vol geweest. Onder de tallooze ge-
noodigden de Pieterskerk biedt
plaats voor 1800 personen en bijna
het dubbele tal was thans aanwe
zig merkten wij op ministers,
gezanten, oud-ministers, secreta
rissen-generaal, vertegenwoordi
gers van senaten van andere uni
versiteiten en vertegenwoordigers
van tal van studentenorganisaties,
e.a.
Het was een buitengewone ver
rassing, toen Prinses Juliana en
Prins Bernhard werden binnen
geleid. Enkele minuten later be
traden Winston Churchill en de
leden van den Leidschen senaat
de kerk, terwijl de aanwezigen
zich van hun banken verhieven
en de organist met begeleiding van
trompetten en bazuinen twee
Oud-Nederlandsche marschen ten
gehoore bracht.
Onder doodsche stilte besteeg
de rector-magnificus. prof. dr. B.
Gf. Escher. het spreekgestoelte voor
de welkomstrede.
Hierna was het woord aan prof.
Cleveringa, die, als promotor op
tredende, zich richtte tot zijn pro
movendus, Winston Churchill.
Deze zeide in
zijn hooggestemde rede
o.a.: „Wij zijn trotsch niemand
zal ons het recht hierop ontzeggen
op het aandeel dat onze eigen
landskinderen hebben gehad in
onze bevrijding en die der wereld
van Duitsche en Japansche ge
weldenarij. Wij zijn desalniettemin
in diepe bewondering en vol er
kentelijkheid voor de enorme
prestaties van Rusland in den ge
meenschappelijk gevoerden oorlog;
voor den onmisbaren, machtigen
en door de omstandigheden in ze
keren zin iets meer rechtstreek-
schen steun van Amerika en Ca
nada; voor wat Frankrijk en Polen
deden, èn België en Noorwegen, en
China. Zuid-Afrika en Australië,
en onze andere in Europa en ver
der af liggende bondgenooten.
V
Maar niemand zal het ons euvel
duiden, wanneer, nog afgescheiden
van het vele dat zij nadien deden
en leden, de herinnering aan wat
Engeland en zijn minister-presi
dent in 1940 en 1941 wrochtten ons
in hem een figuur doen zien. die
hoog. uitrijst boven de dichte gele
deren van hen, die optrokken tot
verdelging van het onrecht en tot
voorbereiding eener wereld, waar
in het geweld niet wordt be
schouwd als de bron; maar als de
dienaar van het recht."
Churchill's toespraak
was al niet minder indrukwek
kend. Ik ben, zoo zeide hij o.a.,
een tegenstander, en altijd een
tegenstander geweest, van tyran-
nie onder welken vorm zij zich
ook voordoet. Het maakt voor mij
geen verschil in welke kleeding zij
zich steekt, of welke leuzen haar
mond verkondigt.
Ik acht het een hooge plicht van
ieder onderdaan of burger indivi
dueel zijn krachten in te spannen,
niet alleen om de vrijheid van zijn
land te bewaken, doch ook de vrij
heid van de individuen die leven
onder de constitutie van hun va
derland.
Aan de Universiteit van Colum-,
bia te New York heb ik speciaal
de studie der geschiedenis aanbe
volen. Er is geen meer bezielende
studie dan de geschiedenis van uw
eigen land. Er is niets dat voor
jonge menschen, die in deze
wereld van zonde en zorg en roem
hun plicht willen doen, een betere
gids kan zijn. Wat is bezielender
dan de opkomst te bestudeeren
van de Republiek der Nederlan
den en van de groote bijdrage die
zij geleverd heeft voor de verbree
ding van den blik der mensche-
lijke intelligentie en menschelijke
vrijheid?
Churchill besloot als volgt:
Laat ons de handen stevig' in
eengeslagen houden met die der
groote wereld van Amerika. Laai
ons ook die vriendschap bewaren,
die banden tusschen Nederland en
Gr. Britannië, die zoo yele kracht
proeven hebben doorstaan, en die
opnieuw aaneen zijn gesmeed dooi
de beproevingen welke wij heb
ben ondervonden, beproevingen,
die ons hebben vereenigd in zulk
een groot erfgoed van roem en
van moreelen en intellectueelen
samenhang.
Na een langdurig applaus besloot
tenslotte de rector magnificus het
gesproken deel der plechtigheid
met een kort woord. De aanwezi
gen zongen hierna staande en met
begeleiding van orgel en trompet
ten het Nederlandsche en het
Engelsche volkslied.
Terwijl het orgel speelde, bega
ven de eeregasten, onder wie ook
Prinses en Prins, zich met cura
toren en senaat wederom te voet
naar het Academiegebouw, waar
een receptie gehouden werd.
Toen het geknetter der motoren
van het politie-escorte de komst
van Churchills auto aankondigde,
ging een donderend gejuich op, de
politie-agenten en soldaten, die de
afzetting regelden, stonden hand
in hand om de enthousiaste menig
te in bedwang te houden. De eere
doctor groette joviaal naar alle
kanten en tenslotte hief hij aan
den ingang van het sociëteits
gebouw zijn hoed op den wandel
stok, hetgeen tot hernieuwde
vreugde-uitbarstingen aanleiding
gaf. In de sociëteitszaal, waar de
studenten amphitheatersgewijs
waren opgesteld, werd Churchill
met een daverend Io Vivat ont
vangen. Het studentencorps heeft
hem hier een hartelijke ontvangst
bereid.
Intusschen vertoefden de dames
Churchill, in wier gezelschap zich
Prinses Juliana bevond, in het ge
bouw van de vrouwelijke studen
ten aan het Rapenburg. Ongeveer
half zeven vertrokken de hooge
gasten uit Leiden, terwijl bij het
afscheid een stormachtige ovatie
werd gebracht aan Churchill, die
genoeglijk eenigen tijd op de stoep
van de sociëteit op zijn auto zat te
wachten!
Het congres van de sociaal
democratische partij in de weste
lijke zone van Duitschland heeft
verklaard, dat het zich verzet
tegen een Fransche annexatie
van den Ruhr en het eischte, dat
Duitschland deel zou hebben aan
de productie van den Ruhr.
f\E SPOORWEGEN behouden het goede spoor en behoeven
niet aangespoord te worden om. meer lijnen in gebruik te
nemen, want de elkaar met regelmaat opvolgende dienstrege
lingen beteekenen even zoovele verbeteringen. En wist U hoe
na de bevrijding ons wagenpark er voor stond?
Een door de N. S. typografisch-keurig verzorgd „prenten
boek" geeft met suggestief aandoende foto's een antwoord op
al Urn vragen.
Hoeveel bruggen en kilometers rails en bovenkabeis zijn
reeds gerepareerd? Hoeveel treinen, locomotieven en diesels
zijn weer in korten tijd in dienst gesteld?
Service door de spoorwegen.' Alles wordt in het werk
gesteld om de reizigers zoo snel en zoo geriefelijk mogelijk te
vervoeren. Nieuwe lijnen worden weer in gebruik genomen!
Een dezer dagen zijn eenige machinisten naar Zwitserland
getogen om vijf machines van een aankoop van 22 sneltrein
locomotieven te halen. En eens zal het „spoorwegvervoer"
sneller en nog mooier dan voorheen bewijzen, dat de Spoor
wegen niet bij de „brokken" hebben stilgezeten.
IN EEN UITVOERIGE
I verklaring van den Re-
geeringsvoorlichtingsdienst
over de staking in de Neder
landsche havens wordt er op
gewezen, dat de ontwrich
ting, die door de staking in
onze overzeesche verbindin
gen wordt gebracht, onze
geheele bevolking met zeer
ernstige gevolgen bedreigt.
In Amerika en elders liggen
groote hoeveelheden suiker,
mais, gerst, lijnzaad, textiel,
schoenen en productiemidde
len tot herstel van onze in
dustrie op verscheping te
wachten.
Ook belemmert de staking de
repatrieering van onze landge-
nooten in Oos-'-Azië, mannen,
vrouwen en kinderen, die jaren
lang aan de grootste ellende in
interneeringskampen ten prooi
zijn geweest. Voorts woró't in de
verklaring gezegd, dat als reden
voor deze staking onder meer
worden aangevoerd, dat d'e E.V.C.
niet ini de onderhandelingen be
trokken is aewees.' bij de tot
standkoming van de nieuwe col
lectieve arbeidsovereenkomst
De Minister van Onderwijs,
kunsten en wetenschappen heeft
benoemd twee commissies van
advies en overleg ter voorbe
reiding 'van de herziening van
de salarissen van onderwijzers
en van direetedTen en leeraren
van de kweekscholen voor on
derwijzers
De stoet op weg naar de St. Pieterskerk, waar de eerepromotie
zal plaats vinden.
voor zeevarenden. De E.V.C. kon
echter niet aantoonen een rede
lijk aantal bonafide zeelieden
onder haar leden te tellen, zoo-
dat deze .organisatie niet als ver
tegenwoordigster van de zeelie
den kon worden erkend. Toen de
zeeliedenstaking weinig succes
bleek te hebben is de E. V. C.
de havenarbeiders er in. gaan be
trekken teneinde het lossen en
Iaden te verhinderen.
Een dergelijke staking,
waaraan iedere redelijke
grondslag ontbreekt, mag
noch door het Nederlandsche
vo'lk, noch door de Regee
ring worden geduld. Alle
maatregelen zullen worden
genomen om het scheep
vaartverkeer alsmede het
lossen en laden van schepen
voortgang te doen hebben.
Teneinde uiting te geven aan
een gevoel van dankbaarheid en
eerbied voor hetgeen in 1940 is
verricht door officieren, onder
officieren en soldaten, die hun
leven voor het vaderland heb
ben gegeven, zal de regeering
het op. prijs stellen, indien op
14 Mei a.s. op de scholen een
kort overzicht wordt gegeven
van de krijgsverrichtingen ge
durende de Meidagen van 1940,
vervolgens zal om 12.00 uur een
minuut stilte worden betracht,
waarna de halfstok hangende
vlaggen worden geheschen en
het eerste vers van het volks
lied zal worden gezongen.
De minister van binnenland-
sche zaken heeft aan den voor
zitten, van de Eerste Kamer me
degedeeld, dat o.m. het voorstel
van wet tot instelling van een
gemeente Wieringermeer krach
tens machtiging van H.M. o'e Ko
ningin door hem wordt terugge
nomen.
Een officieele Nederlandsche
delegatie, onder leiding van mi
nister ir. van Schaick en be
staande uit hoofdambtenaren
van verschillende ministeries en
vertegenwoordigers van het
Jaarbeursbestuur te Utrecht, is
gisteren te Bazel aangekomen
om een bezoek te brengen aan
te Jaarbeurs, die daar van 4 tot
14 Mei wordt gehouden.
De Jaarbeurs, die gisteren in
het teeken stond van een „Ne-
derlandschen dag", heeft meer
dan 2000 Nederlandsche deel
nemers.
I TALIE doorleeft thans wél-
j licht het moeilijkste moment
van den na-oorlogschen tijd. In
vele kringen wordt dezen sta
tus zelfs als zorgelijk bestem
peld. De communisten bestrij
den er het aftreden van Victor
Emmanuel en weigeren Um-
berto als vorst te erkennen.
Minister-president de Gasperi
doet zijn uiterste best. de touw
tjes der coalitieregeering aan
elkaar te knoopen. In den nacht
van Donderdag op Vrijdag zou
den monarchisten zelfs ge
tracht hebben een staatsgreep
te ondernemen. Meerdere ge
neraals zouden vroegere leger
groepen tot gewapende actie
hebben aanaezet. hetgeen door
de geallieerde autoriteiten nog
juist op tijd kon worden voor
komen. De minister van bin-
nenlandsche zaken verklaarde
geen tweede bestormina van
Rome te tolereeren en indien
nodig met geweld te zullen op
treden. Intusschen is gisteren
de Gasperi teruggekeerd van
de Parijsche conferentie en hij
deelde mede. het Russische
voorstel voor compensatie op
koloniaal gebied van de hand
te hebben gewezen en fel te
hebben geageerd tegen den
eisch van Stalin. Triest aan
Joego-Slavië toe te wijzen.
Uiteindelijk schijnt Parijs
toch nog een klein succesje ge
boekt te hebben. Men is gis
teravond tot een voorloopige
overeenkomst gekomen inzake
de Italiaansche herstelbetalin
gen, gedachtig 't spreekwoord:
beter een half ei dan een lee-
aen dop.
Bidault zal trachten een op
lossing te vinden voor het mee-
ningsverschïl tusschen Byrnes
er^ Molotof over het houden
van de vredesconferentie op 15
Juni.
Engeland is gezwicht voor
den aandrang van Griekenland
het plebisciet op een vroegeren
datum te houden. Men neemt
algemeen aan. dat het plebis
ciet door de linksche partijen
zal worden aeboycot.
De Engelsche Lagerhuisde
batten culmineeren alle in het
Duitsche vraagstuk en de ver
klaring van Potsdam. Het La-
bour-lid Jenny Lee had den
indruk, dat Duitschland en
Oostenrijk momenteel politieke
slagvelden zijn, waar de geal
lieerden trachten elkaar vlie
gen af te vangen, met het ooo
op hun toekomstige positie
Vooral de onvoldoende denazi
ficatie werd een punt van hef
tige discussie.