Rondom de interneering
van N.S.B/ers
RADIO
Gemeenteraad van St. Maarten
De vroege aardappelenkwestie
I/WW
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
richten
lecoraties
e Koningin
ht
DE LICHTE GEVALLEN
Het nieuwe raadhuis
De distributie van
bananen
BELEEFDHEIDSLEER
Boebi Trep en Jippie Jee zegevieren
18 JUNI 194e
DINSDAG 18 JUNI 1946
traalt, weerspie.
optreden ak
St. Maarten
eus dankte voor
an zijn adres
ooral terugbreng
s, welke wel het
deze metamor.
op het welzijn
kwam het eind
le plechtigheid'
chap nog korten
bleef.
eemarkten van
11 paarden: rij-
00—1600; oude
iO; hitten 400-
redelijk. Vette
Centrale; llo
lveren voor de
e schapen voor
kippen en hen-
c -14; hennen
73 konijnen:
Andijvie 26;
-elijn 18—29; sla.
snijboonen 1.80;
peulen 1.70—1.90;
onen 27—32; bos.
r 56; sla 1—5.40
bloemkool 7—60;
lindsla 4—6; Mei'
per stuk 17—1.50
pruimen p. stuk
22.50; Prolefic.
>sen 24; Asperges
10—37.
i. Bloemkool I
idem III 11—17;
otten 89; roodé
t 4.70; aardbeien
70; bindsla 8.
ni. „St. Willi-
irdbeien 1.80—
-1,40; doperwten
0.32—0.38; ra-
tuinboonen 0.26
erges le soort
1,101,40 per
srt 4055, 2e
per stuk.
uni. Aangevoerd:
20—30; 2000 kg.
is peen 1318.30;
»n 16.90; klein 7.
17 Juni. Bloem,
een 13—38; sja.
—3.40.
emkool A I 43—
.303.90; peulen
2.20—2.40; bos.
r 55.10; aard.
OUDE, 18 Juni
5.—.
s, dat H. M.
20 Juni a.s. op
esterberg een
i zal uitrei-
den oorlog
es. Tevens zal
ers der Mili-
le worden ge-
ifloop van de
en de aanwe-
fileeren voor
en de nieuw-
's. De reeds
.ridders zul-
rveerde plaat-
g der decora-
lé kunnen ga-
n onze krant in
acht pag'ina's,
rtien dagen toe-
nd met het for-
ien wil onzer-
\ze vreeze des
zhe angst, on-
in farizeïsch
stelijk weten
i onze sterkte
vermetelheid
gaat-om. het
le juiste maat
mend, geval
•.rdheid helpen
de «Geest,
de gave van
ebracht. Soms
goeden raai
s in, vaak
et een goeden
mensch, een
s man in aan-
t ons dan be-
ens raad te
le eigenwijzen
gave van den
U' MARCUS
I.
NOG STEEDS verblijven er in
de concentratiekampen in
ons land kleine NSB-ers, de
„lichte gevallen", ten aanzien
van wie de publieke opinie het
niet eens is over de vraag of deze
menschen reeds lang in vrijheid
hadden moeten zijn gesteld, of
dat zij nog maar een tijd lang
moeten opgesloten blijven.
Hieronder geven wij onze ge
dachten weer in betrekking tot
het vraagstuk van de vrijlating
van de kleine NSB-ers
Onder „lichte gevallen" wor
den in het algemeen verstaan
die NSB-ers, die meenden juist
te handelen door de NSB aan te
hangen, min of meer propaganda
voor de NSB maakten, daarbij
voorstanders waren van een
autoritairen regeeringsvorm en
de Duitschers sympathiek gezind
waren maar die zich niet
schuldig hebben gemaakt aan de
aantasting van de rechten van
hun medeburgers in engeren zin,
dus zich onthielden van het aan
wijzen van joden, onderduikers
enz.
We weten allen dat het verzet,
naast den afkeer van de Duit
schers veroorzaakt door hun ver
raderlijken inval in Nederland
en de aantasting van onze vrij
heden op velerlei gebied, bij een
groot gedeelte van ons volk
voortkwam uit afkeer van de
heidensche opvattingen van het
Nazidom inzake de natuurrech
ten van den mensch (jeugdop-
voeding e.d.) en uit het algeheel
verwerpen 'van het christendom.
(Sommige landgenooten pTeeg-
den verzet uit sympathie met een
andere buitenlandsche autori
taire regeering De kleine NSB-
ers, en we hebben hier op het
oog de plattelands NSB-ers
hun opvattingen kunnen wij het
beste begrijpen komen in
hoofdzaak voort uit niet of wei
nig positief christelijke kringen
(over katholieke NSB-ers spre
ken we niet), zij zijn veelal a-
christelijk en daarom spreekt bij
hen het bezwaar van de aantas
ting van den christelijken gods
dienst niet, terwijl hun kennis
van het natuurrecht (en niet bij
hen alleen) wel zeer miniem zal
zijn te noemen.
De aandacht van deze NSB_ers was
bijna uitsluitend gericht op econo
misch terrein en het is daarom be
grijpelijk dat deze menschen een
vergelijking gingen trekken tusschen
hun bestaansvoorwaarden in ons land
en tusschen die waaronder hun be_
roepsgenooten in Duitschland leefden
hier hard werken met als resultaat
dat zij in 1940 er financieel slechter
voorstonden dan in 1930 (spraken
andere bevolkingsgroepen in ons
land in die jaren niet van "uitzie
ken", hetgeen voor den zelfstandigen
land- en tuinbouwer beteekende van
zijn bedrijf te worden verjaagd?)
terwijl hun hedrljfsg'enooten in
Duitschland blijkbaar niet met die
zorgen in diezelfde mate waren be
last. Bovendien bestond er in
Duitschland' niet de groote werkloos
heid die In ons land heerschte (dat
het op gang brengen van de oorlogs
machine in Duitschland hiervan de
groote oorzaak was ontging hen en
PROGRAMMA
WOENSDAG 19 JUNI
HILVERSUM I (301.5 M.):
VARA 7.00 Nie*iws; gym. en gram.;
8.;00 Nieuws en gTam.; 10.00 VPRO
Morgenwijding; 10.20 VARA P. J.
Kers Jr.; 10.55 Voor de continubedrij_
ven; 11.45 Familieber. uit Indië; 12.00
Ensemble George Frank; 12.35 The
Ramblers; 13.00 Nieuws; 13.15 Vaude_
ville_orkest; 14.00 Voor de vrouw;
15.00 Voor de jeugd; 17.00 Eddy Walis
17.35 Kwartet Jan Corduwener; 18.00
Nieuws; 18.15 Johan Jong; 18.30 Ned.
Strijdkrachten; 19.15 Liedjes van
vroeger en nu; 19.30 VPRO Causerie
20.00 Nieuws; 20.15 Kurhausconcert;
21.00 Hoorspel; 22.15 Sylvestre_Trio;
22.45 Geestelijk leven; 23.00 Nieuws;
23.15 Gram.
HILVERSUM II (415.5 M.):
NCRV 7.00 Nieuws; gym. en gram.;
8.00 Nieuws en gram.; 9.15 Voor
jonge zieken; 10.30 Morgendienst;
11.00 Fluiirecital; 11.45 Dameskoor;
12.00 A'damsche Politiemuziek; 13.00
Nieuws; 13.20 Orgel; 14.30 A. J. Her_
wig; 15.00 Concert; 15.30 Kamermu
ziek; 16.15 Kinderkoor; 16.45 Voor
jongens en meisjes; 17.30 Piano_reci_
tal; 17.45 Het Rijk Overzee; 18.00
Pianorecital; 18.15 Mandolinata; 19.00
Nieuws; 19.15 Dep. uitzending'; 19.30
Engelsche les; 20.00 Nieuws; 20.05
Orgelconcert door Feike Asma; 21.00
Causerie; 21.15 Radio Philharmonisch
orkest; 22.00 Nieuws; 22.15 Het ac
tueel geluid; 22.30 Radio Philh. Or
kest; 23.15 Gram.; 23.50 Schriftlezing.
hen niet alleen) zoodat alles bij elkaar
genomen de toestand aldaar den
NSB_ers veel beter toescheen dan in
ons land hetgeen voor velen van
hen oorzaak zal zijn geweest van het
toetreden tot de NSB, die een en
ander wel spoedig in goede banen
zou leiden.
En de regeeringsvorm? Hoe was
de toestand in Italië vóór de
komst van den Duce? In Spanje
voordat Franco optrad; in
Frankrijk waar door het geharre_
war in de regeeringen de oorlog
reeds voor een groot gedeelte was
verloren voordat die begon? En
in het Duitschland van vóór 1933?
Is het een wonder dat sommigen
hun heil meenden te zien in een
regeering door dictators?
(Dat dictators hijna nimmer maat
kunnen houden en zoo goed als
altijd naar het andere uiterste
omslaan, werd niet ingezien.)
Om bovengenoemde redenen hadden
zij sympathie voor de Duitschers
opgevat dit werd nog bevorderd
door het feit dat Duitschland ons
natuurlijk achterland is en het afzet_
gebied van den land- en tuinbouw
wannen,- dit afzetgebied wegvalt dan
en dit weet iedereen, worden deze
bedrijfstakken noodlijdend met alle
slechte gevolgen daarvan ook voor
a/ioere groepen van onze bevolking.
Overigens zijn het niet alleen de
NSB_ers geweest die Deutsch freund_
lich waren; in elke gemeente zijn wel
eenige niet NSB-ers aan te wijzen
die met dezelfde gevoelens rondliepen
en heusch niet alleen uit a_christe_
lijke kringen het schijnt ons toe
dat bij een Duitsche overwinning een
groot aantal borden linzensoep zou
den zijn geconsumeerd en de Duit
schers heel wat hun welgezinde per_
sonen als hun dienaren aan zich zou
den hebben kunnen trekken.
De kleine NSB-ers worden ook wel
verweten dat zij door hun lid zijn van
de NSB instemden met dë gruwelen
van de concentratiekampen e.d. Wij
meenen dat dit in het algemeen niet
juist is. Uit destijds met hen ge
voerde debatten bleek ons het teg'en_
deel en ook dat door hen geen nood
zakelijk verband gelegd en aanvaard
werd tusschen de Nat. Soc. beginse
len en deze misdaden bovendien is
bij het beweren van het wel instem
men met bedoelde wreedheden wel
eenige voorzichtigheid geboden, want
als wij lezen in de "Nederl. Beroer
ten'' van Dr. Nuyens wat zooal den
Katholieken in de jaren 15701600 in
de schoenen werd* geschoven dan past
eenige terughoudendheid op dit punt
zeer zeker en mag ook bij anderen
een instemmen met misdaden, zonder
een redelijk bewijs daarvoor, niet
v.*orden aangenomen. (Den Katholie
ken werd verwegen dat zij door
Katholiek te blijven zouden instem
men met de door de Spanjaarden be
dreven gruwelen de Spanjaarden
die zeiden den Kath. godsdienst te
komen herstellen.)
Echter; het valt niet te ontken,
nen dat het lidmaatschap van de
NSB en de propaganda daarvoor;
voor de Duitschers een moreele
steun is geweest en dat deze han.
delingen inbreuken beteelcenen op
onze staatsorde.
Het Tribunaalbesluit zegt hierom
trent:
"Aan Nederlanders die hetzij als
leden, begunstigers of anderszins zich
aangesloten hebben of aangesloten
zijn gebleven bij de Nationaal Socia
listische Beweging der Nederlanden
enz. kunnen, indien zij op grond
van hun handelen of nalaten geacht
moeten worden zich desbewust te
hebbengedragen in strijd met de be
langen van het Nederlandsche volk
of desbewust afbreuk te hebben ge
daan aan het verzet tegen den vijand
en diens handlangers bij uitspraak
van door Ons in te stellen Tribunalen
als bijzondere maatregelen Horden
opgelegd:" (hier worden dan de maat.
regelen genoemd.
In deze omschrijving wordt
zeer terecht het woord desbe
wust gebruikt immers, wan
neer een handeling, een daad,
niet of niet geheel bewust wordt
gesteld of gepleegd, dan is de
betrokkene niet of minder ver
antwoordelijk te achten en nu
meenen wij, dat juist bij de
„lichte gevallen" sprake is van
een onjuist of gebrekkig oor
deel in deze, hetgeen hieruit
blijkt, dat zij in groote meerder
heid meenden, door de NSB aan
te hangen den weg naar een
anderen staatsvorm in Neder
land te openen, een staatsvorm
die zij in het belang meenden te
zien van het Nederlandsche volk
dit zeggen zij niet alleen
thans, maar vertelden dit ook
reeds in 1943'44, en in die jaren
wenschten deze lieden niet een
inlijving van ons land bij Duitsch
land (dit hebben wij toen vele
malen kunnen cohstateeren),
trouwens de propaganda, o.a. in
Volk en Vaderland, wees niet be
paald in de richting van een in
lijving.
Het schijnt ons toe, dat op de
„lichte gevallen" meer van toe
passing moet worden verklaard
art 96, laatste lid. van het Wet
boek van Strafrecht: „Niet straf
baar is hij van wien blijkt, dat
zijn oogmerk enkel gericht is op
het voorbereiden of bevorderen
van staatkundige veranderingen
in algemeenen zin
O de B.
St. Maarten's gemeenteraad
vergaderde Maandagmiddag ten
raadhuize onder voorzitterschap
van wnd. burgemeester mr. D.
Breebaart.
De beer Strooper bleek ver
hinderd te zijn.
De voorzitter bracht voor den
aanvang van de raadsvergade
ring dank aan mevr. Tuijn, voor
de prachtige rozen en zomer
bloemen, die als een aardige
attentie, thans bij het in gebruik
nemen van het gerestaureerde
raadhuis, de raadstafel sierden.
Het besluit tot het verhoog en
van de vergoedingen voor raads
leden tot f 3.per vergadering
en voor de wethouders tot f 120
per jaar werd goedgekeurd.
De raad besloot op het verzoek
van de gemeente Amerongen be
treffende sport op Zondag af
wijzend te beschikken.
Van de Naco is bericht ont
vangen, dat voorloopig geen mo
gelijkheid bestaat om een bus
dienst tusschen St. Maarten en
Schagen in het leven te roepen,
tengevolge van het groote gebrek
aan rijdend materiaal. Zoodra
mogelijk zal men dit punt nog
maals nader bezien.
Enkele leden slaken daarop de
verzuchting; Laat het distribu
tiebureau dan meer banaenbon-
nen uitreiken. Vooral voor de
schoolkinderen is de toestand
hopeloos.
Beslotèn werd de gemeente te
doen aansluiten bij de advies
commissie der Noordhollandsche
gemeenten voor uitbreidings
plannen en bouwontwerpen.
Het bestaande reglement voor het
Burgerlijk Armbestuur vertoonde
vele gebreken, mede omdat de taak
en de honoreering* van de diverse
daaraan verbonden medewerkers
niet duidelijk omschreven was.
Derhalve werd een geheel nieuwe
verordening samengesteld en door de
raad z. h. st. goedgekeurd.
Vervolgens besloot de raad de ge
meente te doen aansluiten bij het
instituut voor- bestuurswetenschap
pen, uitgaande van de Vereen, voor
Nederl. Gemeenten.
Tot cadidaat voor het regentschap
voor het Centraal Ziekenhuis te
Alkmaar stelde de raa'3 v"
baart te Ziipe.
De rekening van het B. A. over
1943 vertoonende een saldo van
2429.45 kon eveneens worden goed
gekeurd.
Te Dirkshorn en Stroet bestaan
plannen voor bet stichten van een
Chr. kleuterschool, welke onderge
bracht kan worden in de niet meer
gebruikte Chr. school.
Initiatiefnemers verzochten hier
voor de financieeïen steun van de
gemeente. Alhoewel voorz. niet on
sympathiek tegenover een dergelijk
plan stond, vreesde hij toch de con
sequenties. Immers St. Maarten
heeft vele dorpskernen en elk kan
wel iets dergelijks willen organisee-
ren.
Na uitvoerige debatten werd be
sloten, eerst nog eens met 't comité
te gaan overleggen.
Aan mej. D. Gerlach werd op haar
verzoek eervol ontslag verleend als
onderwijzeres aan de O. L. School,
met ingang van een door B. en W.
vast te stellen datum. Mej. Gerlach
gaat naar Borkulo.
Ook gem. secretaris Tuijn heeft
ontslag gevraagd. De raad besluit
hem dit op de meest eervole wijze te
verleenen, onder dankbetuiging voor
de vele diensten aan de gemeente
bewezen. B. en W. houden de datum
hiervan ook nog' aan zich, in de
stille hoop, dat het niet door zal
gaan.
Aan de O. L. School te St. Maar
ten bestaat reeds lang' een vaca
ture. Thans wist het hoofd een can
didate, welke juist voor haar acte
geslaagd is. Op voorstel van voorz.
benoemde de raad deze jongedame,
mej. G. Oosterlee te Alkmaar,
meteen maar tot onderwijzeres.
De aangekondigde distribu
tie van bananen voor kinderen
geboren in 1942 of later, heeft
vertraging ondergaan, daar
het schip met bananen, dat op
15 Juni in Rotterdam werd
verwacht, door machinestoring
zijn route heeft moeten wij
zigen. Eind Juni wordt even
wel een tweede schip met ba
nanen in de haven van Rot
terdam verwacht. Een gedeel
te van de lading zal dan zoo
snel mogelijk in distributie
worden gebracht.
II (Slot)
Ik moge er verder op wijzen dat
onze menschen niet steeds de
V.E.B.N,A, in het geding moeten
brengen; dat verwart de zaak. Ik
zelf voel voor dit lichaam al even
weinig als alle anderen, maar er
is een aardappelenregeling van
het, bedrijfschap, dus van de Re
geering en de V.E.B.N,A, voert de
spreiding uit. Zou deze het niet
doen dan zou het een ander li
chaam moeten zijn
Laten wij de zaak: de loonende
productie, niet bemoeilijken door
op dit moment over prestigekwes
ties te gaan bekvechten. De loo
nende productie, die toch al door
de afvriesramp voor de meesten
niet loonend zal kunnen zijn, daar
gaat het om. Ik heb ronduit aan
genoemden directeur gezegd dat
ik het eventueel stopzetten der
De beroemde Alkmaarsche kaasmarkt
is voor het eerst sedert jaren weer
heropend. De kaasdragers in hun
traditioneele gildepakken trokken
zeer de aandacht.
veilingen volkomen kon begrijpen.
Dat is geen staking. Behoudens de
enkele genoemde honderden h.a.
is het product nog niet klaar. Als
er, behoudens deze kleine minder
heid, tuinders zijn die toch rooien,
dan doen zij het wegens geld
gebrek. Men komt, rtiet met zijn
oogst als men vooruit kan vast
stellen dat men slechts een fractie
van de kostprijs kan benaderen.
Wilt U toch voldoende aardappe
len aan de markt hebben, dan
zullen de prijzen hooger moeten
zijn en meer stabiel m.a.w niet
een vlug afloopende schaal En als
gezegd wordt dat het deel dat wel
klaar is, dan toch aangevoerd
dient te worden, dan antwoord ik
daarop: dat deel alleen zal uw
voedselvoorziening in de eerste
weken niet redden en bovendien
zorgt uw te laag begonnen afloo
pende schaal dat degenen die
daarna komen, steeds voor een te
lage prijs moeten aanvoeren.
In zijn geheel genomen ligt de
zaak zoo dat de tuinder weer in
de positie wordt gebracht een
offer te brengen voor het alge
meen belang. Daarentegen wordt
de consument beschermd en gaat
de Regeering er geld bijleggen
door alweer een toeslag op het
voedselpakket Is dat noodig? Siel
dat. de prijs voor de tuinder eens
3 cent hooger lag, dan beteekent
dit bij een distributie van 2 kg.
per week 6 cent en dus in een
gezin van 5 personen 30 cent per
week. Kan men in ernst volhou
den dat dit, juist dit, het voedsel
pakket te zwaar zou belasten?
Moet men dan niet eerder zijn
oog richten op artikelen, die men
in de groote steden tegen fancy-
prijzen ziet uitventen en door Jan
en alleman ziet koopen, artikelen
die niet behooren tot de eerste
levensbehoeften?
Dit zijn feiten, die men dagelijks
met eigen oogen kan aanschou
wen En nu weet ik wel dat er
ook categorieën zijn die dat niet
kunnen, ik sluit mijn oogen niet
voor hen, met name niet voor de
groote gezinnen. Maar dan moet
men andere maatregelen nemen
voor deze categorieën. Het Ned.
publiek in het algemeen dient zijn
iangorde van inkoopen dan te
verleggen: eerst de noodzakelijke
levensbehoeften voor de prijs
waai voor dit geproduceerd kan
worden. Wil men socialistische
politiek voeren, dan voor allen en
dus ook voor ondernemers en
hunne arbeiders die maatschappe
lijk tot geen hoogere klasse behoo
ren dan degenen voor wie derge
lijke maatregelen noodig worden
geacht.
Ik heb gemeend dit te bevoegdes
plaatse kenbaar te moeten maken
in de hoop dat men het roer in
deze zal omgooien. Wij zijn wars
van staking. En al zouden de vei
lingen tijdelijk stop worden gezet,
dan is dit geen staking Men for
ceert een pioduet aan te voeren
dat tegen de gestelde prijzen bij
het gros der tuinders geen rede
lijk beschot kan opleveren. Acht
men het in het algemeen belang
ncodig dat. dit toch gebeurt, dan
zal het een prijs moeten zijn,
waarvoor dit mogelijk is.
Men versta mij niet verkeerd.
Het zal onmogelijk zijn die prijs
zoodanig te stellen dat men daar
mede voor ieder de catostrophe
van het afvriezen ondervangt. Dit
risico van den ondernemer heeft
hij en hij is zich dit bewust. Maar
bezorg hem in het algemeen nog
niet bovendien een risico dat hem
uit hooide van rechtvaardigheid
en billijkheid niet mag worden
opgelegd.
Schep bovendien geen toestan
den, die de tegenstelling van
stad en platteland of wil men lie
ver: van producent en consument
nog meer verscherpen, ten koste
van aan de eene zijde het bestaan
van den tuinder en zijn arbeider
en aan de andere zijde een paar
centen meer voor een kilo aard
appelen gedurende luttele weken,
terwüle van den consument.
Alkmaar
JAC. GROEN Azn.
Slaag in het leven. Leer iedere
situatie beheerschen. Dan zult U
niet verlegen meer zijn. Volg on
ze schr. cursus Beleefdheidsleer.
10 geïllustreerde lessen f 10.of
3 x f3,50. Stuur cursusgeld per
postwissel of brief of vraagt
prospectus NHD 20
NAT. VOLKS UNIVERSITEIT.
IJsclubweg 20, Den Haag.
Schr. cursus Middenst.diploma
(bij niet slagen geld terug)
(advertentie)
O O
86. Toen begreep Boebi... Jippie zou met het televisie-appa
raat worden opgespoord. Nu was alles afgeloopen. Maar een
geluk voor Jippie, dat Amsterdam zoo groot was Zoo kon hij
tenminste niet gauw worden opgespoord, ook niet met die
televisie. En voor hij gevonden was, zat hij al weer in het
laboratorium bij Boebi, die hem fluisterend maar toch blij
vertelde, dat hij bijna klaar was met de draden en dat dan
de boel in de lucht zou vliegen. „Vertel het gauw aan de
wereld, Jippie", fluisterde hij nog.
