Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
feuilleton!
No. 97.
Woensdag: 2 December 1908.
2'"' Jaargang
Hoe wordt men kiezer
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
De zestiende MeL
Buitenland.
Binnenland.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
SO cents per drie maanden franco aan hnis. Te betalen in
het begin Tan ieder kwartaal.
Afzonderlijke nnmmersS oent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUHoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTIËN:
Van 15 regels 30
Elke regel meer6
Reolames per regel15
Kleine advertenties ran 130 woorden, bjj vooruitbet. 25
cent.
Zij, die zich met ingang
van 1 Januari op „ONS
BLAD" abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nummers
gratis.
De Administratie.
i.
Wij staan, zooals allen lezers bekend
zal zijn, spoedig voor een ernstig jaar,
het jaar 1909Dan immers hebben we
opnieuw Kamerverkiezing en zal het
kiezerscorps hebben te beslissen, of ons
land wederom moet worden bestuurd
door mannen, die zich laten leiden door
een christelijke levensopvatting, of wel
door hen, die niet willen erkennen, dat
de tegenwoordige strijd gaat voor of
tegen Christus, die meenen het geluk
en de welvaart der Maatschappij te
kunnen bevorderen, zonder als grondslag
daarvoor aan te nemen het Christendom.
Ongetwijfeld dus zal 1909 een ge
wichtig jaar zijn. Even gewichtig, zoo
niet gewichtiger echter is het werk,
dat aan de verkiezingen dient vooraf te
gaan, de zorg n.l. voor de nieuwe kie
zerslijst. Laten zij, die het goed meenen
met het waarachtig belang onzer zaak,
nu eens niet het werk, dat door partij-
genooten wordt gedaan, eenvoudig aan
zien en zelf niets doen, doch laat ieder,
die kan, dat werk verlichten en de
handen uit de mouwen steken 6n vooral
nu daaraan reeds beginnen. Ieder, in
zijn eigen kring, kan krachtig daartoe
medewerken, in de eerste plaats door
allen, die kiezer kunnen worden, aan
te sporen zich daarvoor op te geven
of hun zelf met raad en daad bij te
staan. Ook vooral in de kleinere plaatsen
tot het kiesdistrict behoorende, doe men,
wat men kan. Als men over de geheele
linie krachtig werkzaam is, kan ons
leger flink versterkt worden, zelfs ware
een verrassing misschien mogelijk, als
overal met kracht werd aangepakt,
want zij, die zich tot nu toe meer met
daadwerkelijke actie bezig hielden, weten
bij ervaring, dat er nog steeds over
bleven die kiezer konden worden, doch
daartoe niet de minste moeite deden.
Onverschilligheid, of ook de misplaatste
vrees belasting te moeten betalen, hou
den steeds nog velen er van terug van
het kiesrecht gebruik te maken.
Wij vertrouwen echter, dat de mees
ten het groot belang er van zullen
inzien en dit gewichtig werk niet geheel
overlaten aan hen, die uit liefde voor
Historische Soman uit het Duitsch, van
HERMAN HIRSOHFELD,
bewerkt voor »0N8 BLAB
191
•Vorst Orlowitsch I Meer met het hart
dan met de oogen had de jonge man den
in een donkeren, wijden mantel gehnlden
bezoeker herkend.
De vorat was in enkele dagen veel ver
ouderd, en zjjn gelaat keek etrenger dan ooit.
Met onzekere item begon bij Jeugdige
vriend, ik kom namena Feodora om n de
vrijheid te brengen. GO zijt veroordeeld om
naar Siberië overgebracht te worden. Aan
het eerate station zal n de gelegenheid wor
den gegeven om te ontvluchtenbenuttig ze.
Besboredko, de politiecommissaris heeft de
hand in 't spel, men zal u niet vervolgen».
Zwijgend had de jonge man naar hem
geluisterdtoen greep hjj de hand des
vorsten en hem strak in de oogen kOkend,
zei hy
•Vorst Oonstantin Orlowitsch, hebt gij
mij verraden
De vorst sterkte zOn hand nit als tot een
plechtigen eed
•Neen
•Dan moet een verschrikkelijk offer ge
bracht worden, om voor mj| de vrijheid te
koopen, en dit offer, ik vermoed het...<
•Mijn arm kind», fluisterde de vorst toon
loos.
•Het offer is de verloving van Feodora
met den ellendigen Gregorowitsch, ik wist
de goede zaak zich steeds veel moeite
getroosten en doen wat mogelijk is.
Om dit doel echter des te eerder te
bereiken, volge hier een toelichting op
de Kieswetvoor velen is dit misschien
een gemakkelijk te volgen leidraad.
Onze Kieswet onderscheidt belasting
kiezers en aangifte-kiezers en hieruit
blijkt aanstonds het verschilde eersten
behoeven niet de minste moeite te doen,
zij komen vanzelf op de kiezerslijst, de
anderen behooren zich aan te geven.
Toch dient de belasting-kiezer het vol
gende in 't oog te houdende belasting
(deze behoeft niet te loopen over een
vol jaar) moet 1 Maart van het volgend
jaar zijn aangezuiverd, echter dient er
op gewezen, dat het altijd die belasting
betreft, welke reeds vóór Januari dient
te zijn aangezuiverddus b.v. voor het
jaar 1909 geldt de| personeele belasting
en de grondbelasting over 1908 en de
bedrijfbelasting over 1907/8.
Het gebeurt, dat er zijn die in Januari,
zelfs nog in Februari, hun belasting
niet hebben aangezuiverdnu kan men
volgens de bepalingen van de kieswet
nog kiezer worden als men vóór 1
Maart zijn belasting heeft betaald, maar
zij, die daaraan nog voldoen in Februari,
moeten vóór 3 Maart hun biljet toonen
aan de Secretarie, anders komen zij niet
op de kiezerslijst. De aanslag in de
belasting moet ten minste f 1 bedragen
is het minder, dan kunnen deze belas
tingschuldigen toch allicht kiezer wor
den, n.l. aangifte kiezer, echter zij men
er wel op bedacht, dat belastingschul
digen (ook al zou hij kiezer kunnen
zijn op verschillende andere gronden)
om op de kiezerslijst te komen, zijn
belasting moet hebben betaald, al is
het ook nog zoo luttel.
Aangiftekiezers. Hieronder vallen
huurkiezers, loonkiezers, spaarbankkie
zers en examenkiezers. Deze allen moe
ten een formulier invullen en ondertee
kenen, terwijl dit vóór 15 Februari
moet worden ingeleverd aan de ge
meente-secretarie.
Een eerste vereischte echter is, dat
men op 15 Mei van hetzelfde jaar, dat
een verzoek om op de kiezerslijst te
worden geplaatst, wordt ingediend, den
leeftijd van 25 jaar heeft bereikt. Deze
bepaling brengt nog al eens misver
stand; sommigen n.l. meenen, dezen
leeftijd reeds bereikt te moeten hebben
op den uitersten datum, dat de aan
gifte-biljetten moeten zijn ingeleverd,
uit het vorenstaande blijkt evenwel,
dat deze meening foutief is.
het welmaar dit offer neem ik niet aan.
zy mogen mjj naar Siberië voeren«ij
mogen mij vermoorden Allee liever, dan
vrij te zijn voor dezen prijs. Zoo zou ik
gesproken hebben ale Alexia Lafontzoo
spreek ik thani als Alexis graaf Schnselkoi,
want dien naam draag ik
Als door den bliksem getroffen, deinsde
de vorst achtsrnit.
•Een Schnselkoi, hUDe zoon van
Michael Schnselkoi 1 Almachtige God I»
Lafont, die gedurende het gesprek zich
bescheiden had teruggetrokken, trad nu snel
voornit en nam den arm des vorsten vast
en riep>Ja, de zoon van Michael en Armande,
die n vervloektede zoon nit het huwelijk
op den zestienden Mei 1 Ik herken u al
gingen er ook jaren overheen.
Alexis Schnselkoi, Besbodko wilt gij zien
hy staat voor n 1 Nu geloof ook ik, dat hij
het was die u aanklaagde, dat zjjn mede
lijden slechts een huichel-en comediespel is I»
De vorst stak de handen uit als deed hij
een eeden als een kreet van vertwijfeling
drong het nit z^n borst>Ik ben onschul
dig vervloektik hen onschuldig aan den
dood van Michaelik heb Alexis liefgehad
als een zoon I»
Een doodsche stilte trad inmen hoorde
niets dan het zuchten der zwaar ademende
borst van den jongen man.
•Groote God», zei hij eindelijk met nauwe
lijks verstaanbare stem, >wien zal ik geloo
ven Hier de aanklacht mQner moeder, daar
Feodora's vader, op wien de zwaarste ver
denking rust o Lafont, mijn leermeester,
mijn vader, red my om my zelf mijn
verstand wordt beneveld I»
Hij wierp zich in de armen van zyn
trouwen vriend luid snikkende drukte hy
Frankrijk.
Vrijheid
Sinds de zoogenaamde zegeningen der
sociaal democratie over Frankrijk gekomen
zyn, schijnt bet een ieder straffeloos geoor
loofd om de priesters, de herders, die alles
opofferen voor het heii en 't welzijn van
hun vaderland, te hoonen en te belasteren.
Dezer dagen trof ons weer een bericht
dat een juist beeld geeft van den verfoei
lijken, diep ingekank6iden haat van die ver
woede papenvreters. De Eerw. heer Brion,
pastoor te Heudicourt, een plaatsje in het
departement van de Eure, was op een laster-
lyke aanklacht van het een of ander sujet,
op den 15en Augustus j.l. in de gevangenis
van Andelys opgesloten. Het vryheidlievende
Frankrijk ontzegde hem gedurende de byna
drie maanden lange kerkering de vrijheid
om met den aalmoezenier te spreken. Einde-
ïyk na die lange gevangenismarteling stond
hy terecht voor het gerechtshof van het Enre
departement, maar de rechters konden geen
enkel bewijs van schold tegen den Eerw.
pastoor vinden en moest hem, misschien wel
tot hun leedwezen, vryspreken.
Deze uitslag kon natuurlijk den feilen haat
der lasteraars niet bevredigen. Door hun toe
doen moest de Eerw. heer Brion voor de
tweede maal op de bank der beschuldigden
plaats nemen, doch de rechtbank van Andelys
moest, overtuigd van zyn onschuld, den
pastoor nogmaals vryspreken.
Is het niet schandeiyk dat een priester
als een booswicht drie maanden lang geheel
onschuldig in de gevangenis wordt opgesloten
Zyn er dan in het vrye Frankrijk geen
wetten meer, die de vryheid van zyn onder
danen, al dragen zy dan ook een toog, ver
zekeren en die de vnige lasteraars voorgoed
den mond snoeren?...
Spoonvegongeluk.
Ten gevolge van een vergissing in het
bedienen der wissels, is de sneltrein van
Brest Zaterdag op een boemeltrein ingereden.
Twee personen werden gedood en tien gewond.
Amerika.
Ernstig mijnongeluk.
De lijst van mynongelukken is weer met
6en vermeerderd.
De mijn te Mariana, toebebooreode aan
de Pittsburg Buffalo kolenmaatschappy is,
tengevolge van een ontploffing van grauw
vuur in brand gevlogen. Berichten luiden
dat er meer dan tweehonderd dooden zyn.
De ontploffing was zoo hevig, dat een
lift, waarmee de arbeiders in de myn gaan,
90 meter ver weggeslingerd werd en dat de
ventilatietoestellen buiten werking gesteld
zijn hoofd tegen diens borst.
De vorst wilde spreken, maar op het
zelfde oogenblik trad haastig de gevangen
bewaarder binnen.
»U moet weg», zei hij, «de heeren van
het gerecht komen om den gevangene het
vonnis mede te deelen. Men mag u niet hier
zien, het zon mij myn post kunnen kosten».
•Nog een enkel woord», bracht de vorst,
op Alexis toetredend, gejaagd er uit.
•Alexis, ter wille uwer moeder, ter wille
van Feodora...»
Lafont onderbrak hem, terwyi hy naar
de deur wees
•Gelijk ik u reeds eenmaal van het bed
der vrouw wees, wier leven door uwe schuld
vernietigd werd, zoo beveel ik u heden ten
tweede male: gal»
En Orlowitsch ging. Langzaam, met
slependen tred verliet hy de cel.
En nacht werd het in de ziel van den
beklagenswaardigen man, voor wien een
onbedachtzaam woord, uit zeer zeker niet
geheel onschuldige jaren der jeugd, een vloek
geworden was voor zyn gansche leven.
Hy moest zwaar boeten voor dit woord
en nu zat hy in zijn schitterend paleis,
overladen met eer en rykdom, zat hy in een
eenzame, streng bewaakte kamer, hy, de heer
des huizes een zwaarmoedige, voor wiens
genezing te vergeefs de kunst der doktoren
werd ingeroepenvan wiens strak gelaat
zelfs de tranen zijner ongelukkige dochter
geen spier konden doen bewegen.
Arme Feodora I Voor wien zou zy hare
gebeden ten hemel zenden, voor den geliefden
vader, of voor den ongelukkigen vriend, die
in konde en sneeuw weggevoerd was naar
het Noorden, immer verder en verder, door
steppen en woestenyen, naar het einddoel,
werden, wat den toestand der bedolvenen
nog verergerde. Twee lichamen zijn geheel
vermorzeld teruggevonden.
Een myninspecteur, die vyf minuten voor
de ontploffing de myn had verlaten, ver
klaarde dat er 180 a 200 mynwerkers be
neden waren en dat er niet de minste hoop
op redding bestond.
Nu stijgen kleine rookwolkjes uit de
schachten op, wat het bewys is van de aan
wezigheid van vergiftigde gassen. De ver-
schrikkeiyke warmte verhindert de reddings
brigades iets nit te voeren.
Volgens latere berichten zouden er by de
ontploffing 275 mynwerkers beneden ge
weest zyn.
Huwelijken.
Het Amerikaansche bevolkingsbnreau heeft
een statistiek openbaar gemaakt, waaruit
blijkt, dat er in de twintig jaren tusschen
1887 en 1907 12.832.044 huwelijken gesloten
en 645.623 huweiyken ontbonden zijn, of
byna een op de twintig. Het aantal echt
scheidingen neemt onrustbarend toe. Het aan
tal vronwen dat echtscheiding vraagt, is
dubbel zoo groot als dat der mannen.
Japan.
Het katholicisme in Japan.
Pater S. Hoek, professor in de Fransche
literatuur-geschiedenis aan de keizerlijke uni
versiteit te Tokio, vertelde aan een vertegen
woordiger der »XX Siècle» (Brussel) verschil
lende interessante byzonderheden over de
keizeriyke universiteit te Tokio in het alge
meen en over de Katholieke beweging in het
byzonder, waaraan het volgende is ontleend.
De universiteit te Tokio telt byna 5000
studenten met 300 professorenvan deze 300
docenten zyn 17 buitenlanders, vier profes
soren, waaronder pater Hoek, maken het
Katholieke element nit. De betrekkingen tua-
schen de Katholieke hoogleeraren en hunne
andersdenkende collega's zijn buitengewoon
harteiykmen bejegent ona steeds met den
grootsten eerbied en onze collega's doen alles
om ons behulpzaam te zijn.
De Katholieke beweging belooft over het
algemeen goede vruchten te zullen dragen
de regeering is niet alleen het Katholicisme
niet vijandig gezind, maar ondersteunt het
op alle mogeiyke manieren.
In Tokio hebben de Marianisten een gym
nasium gesticht, dat door scholieren nit de
beste familiën bezocht en door de regeering
gesubsidieerd wordt. Daar deze school niet
in staat is, alle leerlingen (816 in getal) op
te nemen, heeft zich een comité uit Japan
ners gevormd, dat door eene inschryving in
eenige dagen het mooie sommetje van 250.000
francs bijeengebracht hadtot dit comité be
hoorden vyf ministers.
De werkzaamheid der Katholieke missio-
vreeselijker dan de dood de mynen van
Siberië I
NEGENDE HOOFDSTUK.
Onder een aschgrauwen hemel trekt lang
zaam een troep menschen over de hooge
sneeuwgebergten naar de Siberische kolonie
Smejinogorst.
Bleeke, uitgeteerde mannen, onder welke
afachnweiyke gestalten met verwilderd uiter-
hjk en langen, ruigen baard. Ketens ram
melden, want meer dan één sleepte boeien
achter zish mede. Zij, die niet geboeid waren,
werden streng bewaakt door rnwe wachters,
die met knoeten en lansen gewapend waren.
•Ongelukkige lieden», noemt de Rus de arme
menschen, die hun meer of minder groote
misdaden door arbeid in de mynen van
Siberië moeten boeten.
Smejinogorst, d. i. »Berg der vrees», be
hoorde tot de meest gevreesde verbannings
oorden.
Alle plagen van Siberië zijn hier in de
rijkste mate aanwezigtwintig graden koude
in den winter is iets heel gewoons en zelfs
de korte zomer heeft meestal nog zulke koude
nachten, dat men 'zich in de bnitenlncht
slechts door groote vuren voor bevriezen
beschutten kan. En toch was, vooral in de
vorigè eenw, Smejinogorst voor de Russische
regeering een zeer goed klinkende naam, wyi
de zich daar bevindende op staatskosten ge-
exploiteerde zilvermynen veel geld oplever
den en wat kon het de hooge heeren
in St. Petersburg dan schelen, hoevele •onge
lukkige menschen» daarby te gronde gingen,
iets vroeger of later Want uit Siberië kwam
men toch niet meer terng.
In onderaardsche holen bevindt zich, tus
schen graniet en porphyr ingesloten, het
zilvererts. Door een schacht van 105 vademen
narissen in Japan is eene zegenryke. In
eenige jaren is het aantal der Katholieken
vervierdubbeldmen telt er thans in Japan
60.000dit getal is echter nog uiterst klein
in vergeiyking met de 50 millioen menschen,
welke dit ryk bewonen. De moeilijkheden,
die onze missionarissen bij hun missiewerk
ontmoeten, zyn van verschillenden aard.
De Japanners zijn een godsdienstig volk;
zy gelooven aan het bestaan van een God
en aan eene belooning na den dooddeze
belooning zal grooter of kleiner zijn, naar
verhouding der diensten, aan het vaderland
bewezen. Dit is ook de verklaring van de
dapperheid en de onverschrokkenheid der
Japanscbe soldaten. De betere standen onder
de Japanners zyn ook diep godsdienstig, zy
verlangen echter van de missionarissen bui
ten de verkondiging van het woord Gods,
ook eene diepe, veelomvattende wetenschap.
Japan is een vruchtbaar veldom het land
te verovereD, hebben wy echter bekwame en
geschikte mannen noodig.
Katholieke Sociale Actie.
Zooals reeds gemeld werd, kwam op 19
Oct. II. de Centrale Vergadering van de
K. S. A. te Utrecht byeen, doch moesten
verschillende pnnten der agenda worden aan
gehouden tot een latere vergadering. Deze
werd 20 Nov. 11. te 's Gravonhage gehouden.
Verschillende genomen besluiten zullen
eerst later kunnen worden gepubliceerd,
wanneer de vereischte hoogere goedkeuring
daarop verkregen is. Zoo o. a. betreffende
een partieele statuten-wijziging en de Sociale
Week, in 1909 te houden.
Van Jhr. Mr. O. van Nispen tot Sevenaer
was bericht ingekomen, dat hy wegens zeer
drnkke werkzaamheden zich genoopt had
gezien, hoezeer tot zyn leedwezen, om ontslag
te nemen als bestuurslid en voorzitter van
't Diocesaan Oomiié van de Kath. Soc. Actie
in 't bisdom 's-Hertogenbocch. Volgens de
statuten had hy daardoor ook opgehonden
lid en voorzitter te zyn van de Vereenlging
tot Bevordering van de K. S. A. in Nederland,
evenals van de Centrale Vergadering,"
Zoowel door den Vice-President als door
den Algemeenen Secretaris werd warme hulde
gebracht voor den grooten steun, welken
Jhr. Mr. van Nispen sinds de stichting der
K. S. A. aan deze organisatie had gegeven.
Daar men zyn na lijp beraad genomen
besluit moest eerbiedigen, werd met algemeene
stemmen besloten, dat hem namens de
Centrale Vergadering de uitgesproken gevoe
lens van waardeering en dank schrifteiyk
zonden worden overgebracht.
komt men in de onderaardsche ruimte, waarin
het water langs de wanden druipt en een
doodeiyke, verstikkende lucht heerscht, die
de zinnen benevelt, terwyi het ruischen van
het water, dat, in de twee ondergrondsche
kanalen een zwaar rad in beweging brengt,
het ongezellige van een verbiyf aldaar nog
verhoogt.
De arbeidstyd was verstreken. De ballin
gen werden naar vervallen hutten gebracht,
die als woonplaats dienst deden.- Zij waren
nu voor enkele uren vry zy konden slapen
en vergeten, tot de nieuwe morgen hen
met nieuwe ellende wachtte.
Terzyde van de uit boomstammen gebouwde
hutten, waarvan de spleten met mos gevuld
waren, verhieven zich enkele kleine woningen
voor politieke gevangenen. Zij waren gewoon-
lijk voor twee personen ingericht en zegen
er van binnen een weinig beter uit.
Het scheidende daglicht wierp zyn laatsten
schyn door de kleine, van blinden voorziene
ruiten eener eenvoudige kamer, waarvan de
menbileering bestond uit eenige plompe
stoelen, een dito tafel, een kast en het hei
ligenbeeld, dat in geen huis van geheel
Rusland mag ontbreken, hetiy hut of paleis.
Een oude man kwam uit de donkere slaap
kamer in het vertrek en wierp een nieuw
stuk hout op den haard. Het was een zeld
zame, ja onvriendeiyke verschijning. Lang,
grys haar hing in vlokken om het magere,
bleeke gelaat met zyn starende oogen en styf
dichtgeknepen lippen. Hy ging naar de kast
van rood hout, en den samowar (theetoestel)
op de tafel plaatsend, vulde hy een ketel
met water en hing dien boven het vnur
vervolgens ging hy aan het venster staan
en keek naar buiten, alsof hy iemand ver
wachtte. (Wordt vervolgd),
