L
a
$5(1
No. 4,
Woensdag- 13 Januari 1909.
3d'' Jaargang
XSatlft. Nieuws- en ükdvesr&ea&tiefelflMl
iroor M©o:rc&-SI©llantcL
FEUILLETON.
-1
li
1
1
Guzman de Vervloekte.
Buitenland.
torwerpen,
LORLOGE.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
sii van veraehll-
I ok seer jeugdige
ingestopt. Vol-
quete commissie
n de Engelsche
jaar van zona-
)oor de verdrin-
kracht, door de
ierhand het werk
een man moest
.rbeid is ook oor-
etandigheid van
I aan het ouderlijk
verdere beatand-
svraagstnk zijn
consument. Ge-
afcetgebied der
Arbeid als koop
open der persoon-
indheid, zedelijk-
iede had de eerw.
als deel van het
uiteengezet. Aan
lit haar aard en
oeten allen mede-
de Kerk en Staat
eerste plaats de
perste en laatste
ganisatie.
vas des sprekers
van enkele vragen
g gesloten.
STAND.
1.
van Jacob de Vet
Ietje, d. van Dirk
ir. Jacobus, z.
Bos. Gornelis,
ncina Jansen.
Koster, wed. van
*oude.
Egidus, z. van Ide
- Lucia Cornelia,
imp en Catbarina
z. van Jan Brujjn
- Cornelia Pieter,
llisabeth de Ruiter,
ornelia Petronella
oude.
[z. van A. Winder
sabeth, d. van P.
Beemsterboer en
Snjjders, 45 j.
J*'
Elisabeth, d. van
der Park. Eva,
en D. Brandjes,
en Petr. de Graaf
(land en J. Beentjes
ie.
van J. J. Kok en
Albertus, z. van
IP-
eer,
[-8 Jan. 1909.
en Pieter, zoons
bling. Geertruida,
Zwart. Pieter,
K. Fontijn. Jo-
(,n D. Graas en M.
je, d. van S. Stam
z. van H. de Wit
fngjes (van Zaandam)
C. Teeling en R.
iring (van Zaandijk)
:je Visscher, 70 jaar,
pven. Hendrik, 3
en S. Weeteling.
J. Valk en S. Wee
jaar, gehuwd met
fijjp, 19 jaar, d. van
Krook.
t bureau van politie
morgenB 9—12 uur.
Zes portemonnaie's
duimstok. Twee
Een beddelaken.
oanchetknoop. Een
Een eend, Een
notitieboekje. Een
vagen. Een ijsstok.
Een fietslantaarn.
pomm. van Politie,
GRIETHUIJSEN
Snel, Alkmaar Jan
verzonden. Stuurt dus
Zee.
ruis.
ir.
oer.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
50 cents per drie maanden franco aan hnis. Te betalen in
het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers3 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUHoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTIËN:
Van 15 regels 80 cent.
Elke regel meer6
Reclames per regel,...15,
Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruitbet. 25
E H. Correspoacteaton wor
den beleefd verzoeht vóór
1 Februari banna nota's ten laste onzer
administratie to willen inzenden.
Eene bekentenis.
In zijn jongsten staatkundigen brief
heeft Mr. Van Houten het gehad over
het onderwijs en daarbij eene merk
waardige bekentenis afgelegdte merk
waardiger, wijl de schrijver, zooals
bekend is, behoort tot de felste en
onverzoenlijkste palstaanders.
Toch bekent Mr. Van Houten thans,
dat de gesubsidieerde groepscholen naast
de openbare een blijvende plaats hebben
verkregen, die baar niet meer betwist
wordt. Hieruit volgt dat het subsidie
stelsel voor alle scholen gelijk wordt
goedgekeurd en de schoolwetgeving
Mackay-Kuyper in zoo verre onpartijdig is.
Waar zou het aan liggen, vraagt het
Huisgezindat deze gelijkheid en on
partijdigheid, die twintig jaar terug
reeds bestond, thans eerst erkend en
gewaardeerd wordt?
Zou het kunnen zijn, dat de liberalen
van het slag Van Houten zoo lang de
openbare school hun voldeed en het op
richten van bijzondere scholen voor hen
hooge uitzondering bleef, de oogen slo
ten voor de billijkheid van het subsidie
beginsel, maar die thans erkennen nu
ook zij niet langer blinde vereerders
zijn van het openbaar, onderwijs, maar
steeds meer bijzondere, (onkerkelijke)
scholen gaan oprichten?
Indien dit zoo is, dan pleit het niet
voor het rechtvaardigheidsbesef der libe
ralen, maar practisch is het toch van
nut, daar hierdoor het einde van den
schoolstrijd voor zoover het de sub
sidie-kwestie geldt wordt bezegeld.
Voor de heeren Mackay en Kuyper
blijft in de bekentenis van mr. Van
Houten toch wel eenige voldoening
gelegen.
Onvrede.
In de Soc. Dem. Arb. Partij heerscht
tegenwoordig eene voorbeeldelooze ver
warring.
In tal van rechtsche en niet recht-
sche bladen wordt er, niet zender eenig
leedvermaak, op gewezen, dat er toch
geen kracht kan uitgaan van eene partij,
die wel beweert het heil der mensch-
lieid te zullen brengen, doch in zich
zoo hopeloos is verdeeld en door twist
en tweedracht wordt verteerd.
De Nederl. zegt o a.
„Deze uitingen van leedvermaak ko
men ons voor van te oppervlakkige
beteekenis te zijn om er veel aandacht
aan te besteden. Het wijzen op anderer
gebreken is een al te gemakkelijke ar
beid, en wanneer elk in eigen tuin wiedt,
heeft ieder voorloopig nog wel werk.
Dat ook wij niettemin hier van dien
onvrede reppen, vindt zijn oorzaak in
onze overtuiging, dat de strijd in de
3)
Door Burggraaf WALSH.
Wanneer dergelijke gedachten zich in den
geest vestigen, wanneer zij zich zeer nauw
met den geest verbinden, xoodat zij hem
niet meer verlaten, dat zij er geene plaats
meer over laten voor eene andere gedachte,
dan wordt de mensch onzinnig. Onze geest
ia niet bestand tegen zoovele vastheid -, bij
moet golvend, bewegelijk, veranderlijk kunnen
zijn gelijk de dingen des levens.
Wanneer Guzman zijne eenzaamheid ver
liet, wanneer hg bij zijne moeder was, en
hy haar hoorde zeggen, dat don Alfonso
weldra zoude terugkeeren, dan rilde hg en
ondanks zichzelven, sidderde hij bg de af-
grgseigke gedachte>Het is mgne bestem
ming degenen te vermoorden, die mg het
leven gaven I»
Wanneer hij dan zich naar zgne kamer
begaf, of op het grasperk ging wandelen,
wanneer hg boven op den hoogen toren
klom, wanneer hij het torentje intrad, het
welk zgn vader hem had gegeven, dan klampte
ide duivel der wanhoop als eene afschuwe-
S. D. A. P. niet is een kwestie tusschen
verschillende'groepen van partijgenooten,
die elkaar met het gezag hunner eigen
meeningen te lijf gaan, en aldus aan-
toonen wat voor ons geen bevestiging
behoefde dat ook van de sociaal
democraten, met hunne, alle menschen
eigen, menschelijke onvolmaaktheden,
d. i. met hun jzonden en hartstochten,
geen heilstaat kan worden verwacht,
maar dat^hier'jgevoerd wordt een strijd
van principiëelen aard, gelijk trouwens
het Manifest van een aantal „Marxis
ten" allerduidelijkst uitspreekt.
In den grond der zaak dezelfde strijd,
die het jongste congres der Duitsche
sociaal democraten bezighield, loopende
over de vraag of de sociaal-democraten
in de burgerlijke maatschappij tot maat
schappelijke hervormingen mogen en
zullen samenwerken met de leden der
„bezittende klassen". Het is het revo
lutionair-Marxisme, tegenover evolutio
naire maatschappij-hervorming, en dit
conflict, eenmaal gerezen, kon niet met
moties, zelfs niet na het driedaagsche
Haarlemsche gevecht, worden bepleis
terd.
Zoolang beide groepen in de S. D.
A. P. te zamen blijven, zal naar onze
overtuiging, dat conflict zich altijd voor
doen, en zullen daarbij de principiëele
Marxisten meestal de mooie rol hebben
omdat zij niet in de noodzakelijkheid zijn
hun beginselen te toetsen aan de practijk.
Achteruitgang.
Aan het einde van het vorig jaar
kwam bij de begrooting van justitie de
kwestie der echtscheidingen ter sprake.
Al is bet er hier te lande niet zoo
erg mee gesteld als in sommige andere
landen, als b.v. Frankrijk, toch kwam
hier eene echtscheiding in zwang, be
werkt door beschuldiging van b.v. over
spel volgens onderling overleg, zonder
dat het feit had plaats gehad, gevolgd
door veroordeeling bij verstek.
Sommigen nu wilden de scheiding
vergemakkelijken door onderling goed
vinden voldoende te doen achten.
Zoo ook de meerderheid van de Staats
commissie tot herziening van het Burg.
Wetboek.
Met de Tijd achten wij ons ge
lukkig de eerbiediging van wet en recht
in ons vaderland in handen te weten
van een Minister, die er openlijk voor
uitkomt, dat degenen, welke het erom
te doen is den huwelijksband zwakker
en losser te maken door de echtschei
ding te vergemakkelijken, van hem
geen steun te wachten hebben: een
Minister die tevens ernstige maatre
gelen wil nemen, om een einde te maken
aan de bespotting van het recht en
aan de ergerlijke wetsontduiking, waar
aan tegenwoordig velen zich onge
straft, tot voldoening van overspelige
lusten of, wie weet van welken anderen
hartstocht, zich schuldig maken.
Zóólang echter een strijd omtrent
ïgke nachtmerrie zich vast aan zijn hart, en
maakte hem het leven onverdrageigk.
>Mijn vader gaat terugkomen, vertrekken
wgwanneer ik noch hem, noch mijne
moeder zal zien, wanneer ik niet meer bg
hen zal wezen, dan zal ik de helsche voor
zegging doen liegen. Yertrekken wg».
En zoo als Guzman het had gezegd, deed
hg Hg vertrok.
Zie, daar wandelt de jonge edelheer alleen,
verre, heel verre van het vaderlyka slot I
Onderweg keerde de pelgrim nog dikwijls
het hoofd, om nog den schoonen toren van
den Alcazar te zien, met zijne acht torentjes
zij waren zoo hoog, dat men ze op eenen
grooten afstand kon zien uitsteken boven de
toppen der wouden en der heuvelen.
«Eindelyk, verhaalt eene oude kroniek van
het klooster der Predikheeren te Segovië,
kwam Guzman van Almares in eene land
streek aan, alwaar men de taal van zyn land
niet sprak. En daar sloegen de rgken geen
acht op hem, want op reis had hij zgne
kleederen en zijn schoeisel versletenen
hem ziende voorbijgaan, waande men hem
eenen zwervenden gelukzoeker... Eilaas I
ziedaar het lot van vele bannelingenin
zgn land alleen is men bekend, wordt men
bemind I
God echter heeft medelijden met de banne-
dergelijke principiëele zaken, welke voor
iederen Katholiek en iederen Christen,
meer nog dan alle stoffelijke zaken, van
overwegend belang zij ib, niet slechts
mogelijk, maar in de toekomst waar
schijnlijk moet worden geacht zoo
lang is het ook duidelijk, dat de poli
tieke scheiding van ons volk op den
grondslag der zoogen, „antithese" de
meest, ja, eenig natuurlijke moet heeten
en dus ook, ondanks de verleidelijke
stemmen, die rondom ons opgaan, be
houden zal blijven.
Keizer Wilhelm
heeft met Nieuwjaar de bevelvoerende gene
raals ten eten genoodigd en zou bij die
gelegenheid gesproken hebben over de vroe
ger zoo geruchtmakende onthullingen van
een Eugelseh blad. De wijze waarop dit
geschiedde gaf aanleiding tot nieuwe bespre
kingen in de pers. Ten slotte komt de
Deutsche Revue zeggen dat het niet waar is,
terwijl andere bladen blijven volhouden dat
het wel geen verzinsel is, doch dat de woor
den des keizers niet voor openbaarheid be
stemd waren.
Met dat al scbgnt men in de omgeving
des keizers wat al te spoedig met praatjes
klaar te staan.
Het incident met Servië
wordt nu als een misvr retain! voorgesteld.
Of do Servische infe-.!.'«-v"'MiU>wi«)Ov5t»het
DonauRijk in zijn jongste rede beleedigd
heeft (hij zou de Donau-monarchie beschul
digd hebben de Bosniëra tot slaven gemaakt
te hebben) hangt van de beteekenis af, welke
aan het Servische woord «Zarobiti» te hech
ten is. Terwiji in de vertaling van 's ministers
rede dit woord met «tot Blaven maken» is
overgezet, wordt van andere xgde beweerd,
dat dit woord >toeëigenen« beteekentwat
natunrlijk iets anders is en veel minder be-
leedigend klinkt. Daaruit volgt nu, dat de
Oostenrijkeche regeering wel wat te vlug om
ophelderingen is komen vragen en beter ge
daan had met den officieelen tekst sf te
wachten. Want nu heeft de Servische minister
geantwoord, dat de vertaling van zgn rede
niet juist is en dat wat hij gezegd heeft in
den authentieken tekst binnenkort zal worden
vastgesteld. Daarom wordt van verschillende
zijden de ontslagaanvrage van bet Servische
ministerie in verband gebracht met de zucht
om tgd te winnen voor een rectificatie der
redevoering, met het doel om daardoor het
uitbreken van een conflict te vermijden. Daar
het Grieksche Kerstfeest nabg is, zal de
Oostenrgksche gezant dus tot na de feest
dagen op een antwoord moeten wachten. En
daar dit waarschgnlijk bevredigend zal luiden,
kan men nu reeds het conflict voor bggelegd
houden.
Intusschen wordt de Oostenrijkeche regee
ring, zoowel van Fransche als van Engelsche
zgde, dringend vermaand om kalm te blijven
en te wachten tot de officieele tekst van de
rede verschenen ia.
lingen. Zie Jozef, door zyne broeders aan
de Egyptische kooplieden verkochtde hand
des Heeren leidde hem tot in den raad des
konings.
Iets dergeigks nu gebeurde met Guzman,
en nochtans was hg vervloekt geworden door
den zoon der twee dooden. De kroniek ver
haalt verder, dat zeker vorst veel genegen
heid voor hem opvatte, ter oorzake van
zynen moed. Op eene jacht had Guzman
twee wilde zwgnen gedood en den zoon zgns
beschermers gered van de woede van een
hnnner. Ter belooning had de vorst hem tot
zgnen opper jachtmeester benoemd. De goed
heid van den vreemden vorst bleef daarbij
niet, en opdat zijn gunsteling geene gedachte
meer zoude koesteren om naar zijn geboorte
land terug te keeren, deed hij hem eene
jonge weduwe huwen, die zeer rgk en
edel was.
Werd Guzman aan het hof van den vorst,
dien hij thanB met zijn zwaard diende, nog
altoos zoo geweldig gefolterd door de ver
vloeking, tegen hem nitgesproken Ik weet
het nietDe geschiedenis zwygt over dit
puntdoch zy zwijgt niet omtrent de be
stendige droefheid die zich in den Alcazar
had gevestigd, sedert Guzman was vertrok
ken. Sinds hg zich daar niet meer bevond,
had de droefheid zich daar ingedrongen,
Misschien is baron Achrenthal ditmaal
werkelijk te haastig geweest, maar zgn land
heeft nu al maanden lang zoo veel provo
caties moeten doormaken, dat het wel te
begrijpen is, dat de minister na de vgandige
redevoering van Milowanovits zijn geduld
verloren heeft.
Z. H. de Paus
heeft zgne bijzondere aandacht gewyd aan
bet lot der arme kleinen, die door de aard
beving weezen zyn geworden.
Dankbaar heeft Z. H. het aanbod van een
Fransch geesteigke, directeur van een wees
huis, aangenomen, die een duizendtal kinde
ren in zyne inrichting wil opnemen en voor
vervoer en kleeding wil zorgen.
Maatregelen zijn reeds door den Paus ge
troffen voor het overbrengen dier 1000 kin
deren. Meerdere duizendtallen wachten op
hulp. Van honderden weet men de herkomst
nietmen weet niet of de ouders nog leven
of omgekomen zijnmen weet noch de namen,
noch kent de families waaruit zij voort
kwamen.
Misschien is het hier niet overbodig aan
de hand van het Hbl. van Antwerpen te
herinneren aan het feit, dat een groot deel
der gelden indertgd voor de aardbeving in
Calabrië bijeengebracht, zgne bestemming
niet heeft bereikt. Ook buitenlandsche bladen
waarschuwen, dat het geld niet moet komen
in den zak van eenige Italiaansche faiseurs.
Het beste is, de giften te doen toekomen
aan den Paus.
Frankrijk.
Over de senaatsverkiezingen zegt het r,jet-
katholieke blad de Humanité-'
De beperkte verkiezing ie, naar het
woord al aanduidt, een verkiezing met ge
knoei, schrikaanjaging, dwang vanwege de
regeering en de ambtenaarsbent. Dat het zoo
is bewgst de verkiezing van Zondag mis
schien nog duideigker dan eenige vroegere
verkiezing 111
De haat tegen de Katholieken.
Het Katholieke Frankrijk heeft zich lang
zamerhand aan de toestanden gewoon gemaakt,
die door de scheiding van Kerk en Staat
in het leven geroepen zgnen men zou nu
wel verwachten dat de anti godsdienstige
regeering tevreden zou zyn en de verdrukte
Katholieken met rust zou laten. Maar wie
dat meent, kent de Fransche regeering niet.
Iedere gelegenheid grijpt zij begeerig aan,
om het geloof der Katholiske bevolking te
kwetsen en hen op de meest verachteigke
wgze te behandelen.
De begrafenis van kardinaal Lecot was
voor hen een gelegenheid om hun haat tegen
God, godsdienst en Kerk te toonen.
De Nouvelliste de Bordeaux van 28 Dec.
bevat een onderteekenden brief van eenige
officieren, waarin zij hnnne verbazing en
hunne verontwaardiging te kennen geven over
het volgende bevel van den plaatseigken
commandant: «De officieren, die geen dienst
hebben, mogen de begrafenis van kardinaal
Lecot slechts in burgerkleeding bewonen.»
«Andere begrafenissen, zoo luidt da brief
verder, plegen de officieren in uniform bij
te wonen, en wanneer zg dat niet deden,
gelijk een gast, die zich by den haard neder
zet, om er lang te big ven.
Een spreekwoord zegteen ongelnk komt
zelden alleen, en dit spreekwoord was wree-
delijk waar voor don Alfonso en de edele
zachte Bianca. In de gevechten tegen de
Mooren had de dappere heer des Alcazars
twee van zyne zonen verloren, zy waren
onder het staal der ongeloovigen gevallen.
En terwyl hg de bergen der Alagarben
overtrok, om naar zjn slot terug te keeren,
had hem de zwarte pest, welke de bevolking
het zwaard Gods noemde, de vier overige
ontrokt. Te huis komende hoopte hg de twee
laatste syner kinderen te vinden... En nau-
welyks had hg den drempel zijner prachtige
woning overschreden, of hij vond in die
woning slechts smart, tranen en rouw.
Isidoor had zich in een klooster begeven.
En Guzman I wie kan weten waarheen hg
zgn stappen had gewend, en onder welken
hemel hg leefde
Gij hebt den jongeling, vervloekt om zijne
goddeloosheid ten opzichte der dooden, ver
schrikt door de verwenschingen tegen hem
uitgesproken, den Alcazar zien verlaten
welnu I thans zgn het Alfonso en Bianca,
die hun slot al weenende vaarwel zeggen
zij hebben niet kunnen besluiten in de een
zaamheid té leven, welke de dood en het
afzijn van hunne zonen hun hebben berok
kend, en daar verlaten zy bnnne scboone
woning om hunnen zoon Guzman, het kind
hunner voorliefde, te gaan opzoeken.
Zij zochten langen tijd. Zekeren avond
eindelijk kwamen zg op een slot aan, dat
zich majestueus in de velden verhief, en
waarvan de talryke en hooge vensters schit
terden van licht, gelijk oogen die des nachts
waken. De twee edele pelgrims klopten aan
de deur van het slot, en zonder hen te
laten wachten, werd de valpoort voor hen
opgelicht, en de deurbewaarder leidde hen
naar de zaal der vreemde gasten, alwaar de
burchtvrouw hen welkom heette en hun den
wgn der welkomst bood.
Die burchtvrouw was joDg en schoon, en
alles op het slot kondigde rgkdom en lui
ster aan.
Gg zult hier vernachten, sprak zg tot de
twee vreemdelingen, gg zult er rusten zoo
lang u zulks zal behagen.
Och I antwoordden de twee reizigers, in
dien wy hier niet vinden, wat wg heel de
wereld doorzoeken, dan zal de nacht, die
dezen zal opvolgen, ons niet by u vinden,
herbergzame bnrgvrouwe.
Wie zoekt gij dan zoo 7 vroeg de slot-
oogdes.
(Slot volgt.)
v A
■M
-f\ 1 V->:.
vl
w a
zouden zy zich een berisping op den hals
halen. Maar nu verbiedt men ons, zelfs
wanneer wg vrienden van den doode zouden
zijn, de begrafenis van een Franschen kardi
naal in unifoim bg te wonen, enkel en
alleen omdat bg een hoogwaardigheidsbe-
kleeder der Kerk is.»
«Dat is de diepste vernedering voor ons i -
En zoo iets geschiedt in naam der Fransche
vrgheid!»
In Portugal
doorstaat het Katholicisme ook een crisis.
Het voorbeeld van Frankrijk werkt aansteke
lijk, al gaat men niet zoo ver. Het Katho
licisme is, dank zg zgn tradities, nog altijd
staatsgodsdienst, de bisschoppen zijn pairs
van het Rijk. Maar de keerzyde van deze
vereeniging van Kerk en Staat is, dat het
door Pombal ingevoerde Regalismus zwaar
op alle kerkeigke inrichtingen drukt. De
regalistische beginselen worden aan de Uni
versiteit gedoceerd, het koninklijk placet
wordt voor pauselijke documenten gevorderd,
de kerkeigke leervrgheid wordt belemmerd;
zelfs doen zich neigingen gelden om een
nationale kerk te stichten.
Deze omstandigheden hoe bedroevend
op zich zeif hebben echter de katholieken
ook tot actie gebracht. Eene nationalistische
katholieke party heeft zich gevormd. Wel
is ze nog zwak, maar belooft voor de toe
komst.
Turkije.
Het jong-Turksche ConiMV u, ,-«.L
Het is van groot belang voor de kennis
der verdere ontwikkeling van Jong Turkije,
te weten, welke verschillende richtingen in
den boezem der nieuwe leidende partg merk
baar zgn. Een vertegenwoordiger der Campana
van Sofia te Constantinopel heeft hieraan-
gaande eenige inlichtingen gekregen van een
lid van het Jong-Turksche comité.
Dit lid verklaarde hem, dat de vroegere
zeer intieme betrekkingen van het comité
met de revolutionaire organisaties der niet-
Turbsche volkstammen zoo goed als afge
broken waren door het intreden van eenige
leden in het comité, die een geest van chau
vinisme en Panslavisme hebben gewekt. Hier
in ligt juist de groote moeiigkheid voor het
comité. Van den eenen kant heeft het te
kampen met de nationalistische beweging,
van den anderen kant hondt het zich over.
tnigd, dat de heele hervorming mislukken
zal, indien de niet-mohammedaansche bevol
king geen gelijke rechten en voordeelen ver
krijgt.
Daardoor ontstaan er nu verschillende
partijen in het comité. Er heeft zich een
rechter- en linkervleugel en een centrum
gevormdde eerste afdeeiing is bgna reac
tionair, de tweede sterk vooruitstrevend,
democratisch aangelegd, terwgi het centrum
tegelijkertijd goede betrekkingen met den
sultan en met Armenische, Bulgaarsche,
Arabische en andere comité's te onderhouden
weet.
Een ongestoorde vrede is daar dus ook
nog niet gevestigd.
f
I
'ftr 1
m
(KV
