Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Bolland.
3"* Jaargang
No. 12.
Woensdag- 10 Februari 1909.
FEUILLETON.
Buitenland.
Binnenland.
Magna Peceatrix.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
50 cents per drie maanden franco aan buis. Te betalen in
bet begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers 8 cent.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag*
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUHoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTIËN:
Van 15 regels80 cent.
like regel meer6
Reclames per regel 15
Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruitbet. 25
V OPTIMISMS.
Ten opzichte van den komenden stem
busstrijd geeft men zich in onder
scheiden kringen over aan een onver
klaarbaar optimisme In de Maasbode
las men zelfs een breed opgezet stuk
om aan te toonen dat onzerzijds de
overwinning zoo goed als zeker is.
Nu is het aan geen twijfel onderhevig
dat wij die overwinning kunnen behalen.
Of we ze in werkelijkheid behalen
zullen, is nog zoo zeker niet.
Men herinnert zich nog, toen in 1907
de verkiezingen voor de Prov. Staten
voor de deur stonden, de wijze waarop
sommige liberale organen, met name
de N. Iiott. Courantafgaande op de
overwinning van 1905, luide verkondig
den, dat die overwinning eene voortzet
ting zou vinden in 1907. En hoe geheel
anders kwam het uit. In plaats van
een triomf werd het een gevoelige neder
laag, zoo zelfs dat de Eerste Kamer van
Links naar Rechts werd omgezet.
Zulk opgeschroefd optimisme maakt
gewoonlijk zorgeloos en zorgeloosheid
brengt zoo licht tot plichtverzaking.
Veeleer zal men goed doen door den
strijd, die gestreden moet worden, als
zeer hachelijk in te zien. Zeer zeker
kunnen we dien strijd winnen, maar
dan moet ieder zijn plicht doen.
Dat is de eerste voorwaarde voor
een mogelijke overwinning.
V E22Ï VERÜliirïlTÜISMIS,
In haar buitenlandsch overzicht maakt
de Standaard-redactie melding van een
Fransche correspondentie van de Ger-
mania, het Duitsche centrum-orgaan,
over de armoede, waaraan de R. K.
Kerk in Frankrijk op het oogenblik
ten prooi is.
Door schrapping van het Budget van
Eeredienst verloor de Kerk jaarlijks 39
millioen francs, terwijl het kapitaal, dat
door de onteigening der kerkelijke goe
deren verloren ging, op twee milliard
geschat wordt. Om de kerkelijke in
komsten derhalve op het vroegere peil
te houden, zouden de Roomsch-Katho-
lieken jaarlijks vrijwillig 75 millioen
moeten bijdragen. En dat in een tijd,
dat de roomschen zoowel voor de lagere
scholen, die niet langer door religieuzen
bekostigd worden, als voor het hooger
onderwijs, dat door de volmaking en
de uitbreiding der R. K. Universiteiten
veel grooter flnancieele offers vraagt,
reeds zóóveel op te brengen hebben.
Treurig is ook, dat de „denier du
cnlte", de vrijwillige bijdragen aan den
eeredienst, in 1908 nog minder opge
bracht heeft dan in 1907, en dat hoewel
de organisatie van dezen „denier du
eulte" thans heel wat meer vertakkingen
heeft in den lande dan vroeger.
Een van de meest bedenkelijke ver
schijnselen, die de Germania zelfs voor
de toekomst van de Roomsch-Katholieke
Kerk in Frankrijk het ergste doet
Het ontwaken eener ziel.
Kaar het Duitsch ven Anne Baronnesse v. Krone
Bewerkt door C. L.
7)
'Zou het dsn waar zijn, wat men ver-
dat de klachten der Joden togen den
gezant eindeljjk het oor van den goddeiyken
aeEar hebben bereikt en dat een onderzoek
zal worden ingesteld
in- baalde de schouders op. »ILoe kan
Jk dat weten Men zegt zoo veel, maar wy
urnen er ons niet tegen verzetten, want
ome is ver en 't is moeilijk tot den aller-
oogftte door te dringen. Laat ons nu ge-
n e en en niet het hoofd breken over zakeD,
ie ons niet aangaan. Leve de schoonheid 1<
Ocg. e hij er aan toe en wendde zich tot
schl^V^1 ky zijn gevulde drink-
nnlon Dadat hij eerst eenige drup-
dacht JbTb /6 god?n kai uitgegoten. >Ik
de ondi e 61 glatiën te vinden en ik heb
lanhta nu "j ,choonheid zelf gevonden 1«
lachte h^j en drenk Magdalena toe.
kief haar beker op en beantwoordde
vreezen, is echter „het afnemen van
de priesterlijke roepingen. Het g6tal der'
studenten is op de Klein-Seminaries
vooral zóó zeer gedaald, dat binnen
korten of langeren tijd het gebrek aan
katholieke priesters zich in hooge mate
zal doen gevoelen."
Niet alleen werden deze Seminaries
beroofd, maar ook de beurzen, waaruit
verreweg het grootste gedeelte der toe
komstige priesters studeerden, zijn dooi
den Staat ingepalmd.
Dientengevolge zien vele ouders er
tegen op hun zonen te doen opleiden
voor een ambt dat menschelijkerwijze
gesproken, niets dan gebrek en armoede
in uitzicht stelt
En dan laat de Standaard er deze
merkwaardige woorden op volgen:
«Ja, de Boomsche Kerk maakt thans een
zeer diepgaande beproeving door. Haar vy
anden hebben haar fel belaagd en, naar den
mensch gesproken, haar beslaan onmogelijk
gemaakt. Maar de historie heeft geleerd,
dat een Kerk, die voor de gaafheid der
beginselen waakte, wel vertreden, maar niet
vernietigd kan worden. En zoo geiooven we,
dat ook de Boomsche Kerk nit deze wor
steling voor haar geestelijke goederen ge
sterkt zal te voorschijn komen. Doch 'tgaat
eerst door de diepte heen.»
V „VOOE GOED VEEL0EE1*.
„Het harde woord is er uit", zegt
de Rotterd.
Mr. van Houten verklaart in zijn
verschenen nieuwen Staatkundigen brief
den schoolstrijd door het liberalisme
„voor goed verloren".
Twee uitingen werden dus in deze
dagen gedaan van uiterst gewichtige
beteekenis.
De heer Plate zeide te Charlois
„Op onderwijsgebied hebben wij een
schoonen droom gehad. Doeh wat wij
wenschen, bleek een onbereikbaar ideaal.
Maar op ons blijft de plicht rusten te
zorgen voor goed onderwijs, dat niet
alleen kennis geeft, maar ook opvoedt
en ontwikkelt."
Zoo sprak dus de heer Plate over
een „onbereikbaar ideaal", dat derhalve
blijkbaar was prijsgegeven.
En nu schrijft mr. Van Houten in
zijn brief, dat „de oppositie tegen bet
beginsel der lagere schoolwetgeving
Mackay Kuyper vervalt.
Voorts„'t Is en blijft mij een gru
wel, met staatsgeld de Nederlandsche
schoolkinderen te helpen afhokken naar
het kerkgenootschap, maar de strijd
is uit."
Dan verklaart hij, dat voortaan de
liberaal moet „zorgen dat alle onder
wijs, het van overheidswege en in ge
subsidieerde scholen gegevene beide,
deugdelijk en degelijk zij".
Eindelijk constateert hij, dat de
schoolstrijd door het liberalisme „voor
goed verloren" is.
Na deze uitspraken van vrijzinnigen
zijn compliment, doch zij proefde niet van
den vnrigen wijn, maar liet zich ijskoud
vruchtensap brengen, waarmede zij haar bran
dende dorst lesebte. Ook liet zij de uitge
lezen spijzen, waarmee de tafel beladen was,
onaangeroerd, maar met onrustig trekkende
vingers plukte ij] een druif af zonder ze te
willen proeven, om echter baar zieleieed te
onderdrukken en in vloeiend Grieksch sprak
zij over het weer en de nieuwste philoso
phic, zooals het een dame uit de wereld
betaamt. Daarbij waren baar oogen open
gegaan en zjj zag haar omgeving, zooals zij
werkelijk was achter het masker der be
schaving...
Proculus... nu, dien had sij vóór een uur
wel leeren kennen, doch waarom was het
haar vroeger niet opgevallen, met welk een
cynische onverschilligheid bij van zijn krijgs
daden verhaalde en boe de misdaden der
soldaten en de kwellingen der overwonnenen
voor hem slechts het voorwerp waren van
scherts 11 Waarom had zy ook niet dat ge-
meene in de trekken zijner vrienden bemerkt
en waarom viel het haar na eerst op, dat
het schijnbaar geestige gesprek slechts liep
over de laagste dingen, slechts het dierlyke
in den mensch beschouwde en verhief I
Dat kwam, omdat de blik van den Ge-
heimnisvolle, dien sjj heden ontmoet bad,
kant, mogen de Christelijke partijen
dankbaar gedenken den arbeid door
hunne voormannen arricht, om het in
meer dan een halve eeuw van barden
strijd zoover te brengen.
Hoewel ook nu Log waakzaamheid
plicht blijft, wijl mr. Van Houten nog
spreekt over „het blijft mij een gruwel."
En bovendien... wij zijn met de
schoolquaestie nog lang niet waar we
moeten wezen.
V DS teïbünÜlÏJFT.
Nog eer het buitengewoon congres
bijeenkomt, waarop de bekende twist
der S.D.A.P, ter sprake zal worden gb-
braeht, heeft de redactie van de Marx
xistische Tribune et a artikel gepubli
ceerd, waarin zij zegt, dat, wat ook de
uitslag zij van het congres, de Tribune
blijft.
„Dit staat gelijk, zegt het Volkmet
aan de partij de onderwerping aan haar
besluiten op te zeggen, het staat gelijk
met aan de partij het recht te ontzeggen
de verhoudingen in haar gelederen zelf
te regelen, het recht te ontzeggen zelf
uit te maken hoe hare pers zal zijn
ingericht.
Bovendien staat het gelijk met het
zich zelf afsnijden van den weg om zich
op het buitengewoon congres te lateD
vinden tot voor de partij bevredigende
verklaringen en staat daardoor weer
gelijk met een als 't ware uitlokken
van krasse maatregelen van de partij
tegen hen. Het is ah 't ware een uit
daging tot de partij gericht om zulke
krasse maatregelen te nemen, in de
hoop dat het verzet tegen die maat
regelen 3e scheuring brengen zal die
thans blijkbaar door De Tribune wordt
gewenscht."
Yoor wie studie maakt van partij
organisatie is deze strijd zeer belangrijk.
Men kan er uit leeren op welke wijze
men aan dien kant de zuivering zal
toepassen. Er onder, of er uit.
BALKAN.
Het Russische voorstel aan de Porte wacht
nog steeds op aanneming. Zooals men weet
heeft Rusland o.m. aangeboden, de betaling
van de schadeloosetelling door Bulgarije
aan Turkije te betalen voor de plukkerjl,
welke de eerste Staat op de andere heeft
toegepast, te waarborgen. Eerst vernam
men dat de Porte er heelemaal niets van
wilde weten, omdat het geldelyb niet voor-
deelig genoeg was. Daarna heette het dat zy
een voor haar voordeeliger tegenvoorstel had
gedaan, waar men op zyn beurt te Petersburg
weinig mee ingenomen sou zijn. En thans
verluidt, dat de Turkeche minister van bui
tenlandsche zaken aan een journalist heeft
medegedeeld, dat de raad van ministers in
beginsel het Russische voorstel heeft aange
nomen. Men wilde alleen nog maar eenige
inlichtingen hebben aangaande de bijaonder-
haar nog brandde in de ziel en voor haar
de maatstaf werd der levensuitingen, Zij had
eea gevoel, alsof de Wonderbare alles van
haar wist en of Hij haar aanzag over alle
hindernissen en door alle muren heen 1 En
de blik was zoo zoekend, zoo vragend, zoo
onvermijdelijk
»By welken meester in de danskunst hebt
gij gestudeerd, bloem van Galilea klonk
plotseling de stem van Fabius naast haar.
Zij schrok op en bemerkte, dat zij reeds
lang met den Bomein gesproken had als een
automaat, zonder op den inhoud van het
gesprek te letten. Juist, de heeren hadden
op haar gewed, als op paarden in het circns
en nu moest zij haar kunst uitvoeren op
hooger bevel I
Achteloos noemde sij hem den naam
van haar leermeester, en hij trok de schon-
ders op.
«Provincie grooten, mijn liovel Niet van
belang I Onxe hemelsche Helena is de beste
leeriinge van den grooten Philippos, die in
baar zjjn ideaal van gratie en uitdrukking
heeft verwerkelijkt. Bovendien vindt zij dage
lijks iets nieuws op het gebied van ge
barenspel.
«Ik ook<, zei Magdalena met een eigen
aardige glimlach. «De heeren zullen aanstonds
zien, wat zij nog nooit gezien hebben
heden van de fiaancieele operaties.
Als het waar is, mag men verwachten dat
da kwestie weldra uit de wereld zal zijn ge
holpen. De Times liet pas nog voelen, dat,
als Turkije zijn tegenstand hardnekkig vol
hield, het zeker de sympathie der mogend
heden, dis het zoo ernstig bij de laatste
gebeurtenissen gesteund hadden, zou verliezen.
Wa zouden de glimlach in heel baar bitter
heid wel eens hebben willen zien, die by
deze uitbrander de Porte om den mond moet
hebben gespeeld. Indien Turkije van het
nieuwe koninkrijk en de Donau monarchie al
eenige vergoeding ontvangt voor den roof,
waaraan het van den kant dier beide landen
beeft blootgestaan, dan is een schadeloos
stelling in geld toch wel het minste, wat
men Turkije kon aanbieden. Intusschen gaat
het toch nog gedwongen. De vraag is nu
maar of men het eens zal worden en daarop
bestaat wel eenige kans.
MAROKKO.
De Marokkokwestie schijnt een nieuw
stadium in te gaan Van welingelichte per
sonen worden nieuwe bijzonderheden gemeld
over eene grootere toenadering tusschen
Duitschland en Frankrijk,
In zooverre deze toenadering, zegt men,
de grenzen van een zuivere handelsovereen
komst niet overschrijdt en politieke geschil-
punten niet raakt, is zjj ook door beide
regeeringen ondersteund.
Beide onderhandelende kabinetten toonen
zich echter zeer terughoudend en de tegen
woordige bedrijvigheid moet dan ook veeleer
beschouwd worden als een poging om tot
overeenkomst te geraken.
Wellicht dat het bezoek van den Engel-
schen koning grootere eensgezindheid tot
gevolg zal hebben, doch is de verwachting in
dit opzicht niet hoog gespannen.
FRANKRIJK.
Hoewel men in Frankrijk alle ware Katho
liciteit wil buiten sluiten, schijnt men er
toch niet zonder te kunnen de kerkelijke ge
bruiken op zotte, meestal zinlooze wijze te
parodieeren. Zinloos als men het kerkelijk
beginsel en de kerkelyke bedoeling op wereld
lijk terrein overbrengt, maar satanisch wel
doordacht waar het geldt de kinderen bui
ten allen godsdienst te houden.
De heer Coutant, afgevaardigde van Ivry,
leidde Zondagmorgen in de stad, welke hij
vertegenwoordigt, de wereldlijke doopsels in,
waarbij de peters en meters «beschermers»
worden genoemd. De stedelijke harmonie
verleende er haar medewerking en de spuit
gasten waren er in rij opgesteld. Zeker om
alle mogelijk door de «plechtigheid» opvlam
mend wereld vuur, aanstonds te kunnen blus-
schen by een aan verheffing zoo koud cere
monieel. Talrijke photografen deden er op-
namen I
De plechtigheid begon met de «Marseil
laise» en eindigde met de «Internationale».
In de wereldlijke eedsformule verhinden
zich de «beschermers» om in de plaats van
de ouders hunne beschermelingen op te voe
den buiten eiken godsdienst en alleen in den
godsdienst der rede, van het gezond oordeel
en de rechtschapenheid. Zij hebben deze tot-
«Wat zal dan wel de leidende gedachte
van uw voordracht zjjn
«Zieleieed», antwoordde Magdalena kort,
stond op en ging met sleepende schreden
voort, alsof zij een zware last had te dragen.
Verbluft staarde hij haar na.
Tegelijkertijd werd door een voorhangsel
van met gond doorweven pnrper, een deel
van de eetzaal afgesloten en benam het uit
zicht op de voorbereidselen, die daar achter
werden getroffen. Proculus rekte zich be
haaglijk uit op het zachte kussen, ledigde
zjjn drinkschaal en hief een Grieksch drink
lied aan.
Daar bniten in de lange gang, die naar
haar vertrekken leidde, bleef Magdalena
staan en leunde doodmoei tegen den muur,
terwijl zy haar heete slapen aan het koele,
gladde marmer drukte. Zy was te beschou
wen ais een levend geworden straal der
maan in de schitterende pracht harer klee
deren, doch haar scheen het alsof de edel-
steenen en p&arlen een centenaarsgewicht
hadden en haar neertrokken. Zij znebtte
diep en zwaar, richtte zich langzaam op en
ging heen, om haar zware plicht te vervollen,
In de eetzaal verstomde meer en meer
het lulde gesprek der heeren, Niemand be.
mule onderteekend in het register der we-
reldsche doopelingen. De heer Coutant hield
een republikeinsche toespraak en eindigde
met aan de kinderen te overhandigen een
spaarkistje met 5 Frank en... eenige lek-
kernyen
En dat moet in Frankryk dan vervangen
het oude geloof der vaderen i
DUITSCHLAND.
Een principieel gewichtige beslissing, waar
door aan de katholieke bewoners van dertig
gemeenten uit het vroegere baljuwschap
Hochberg in het hertogdom Baden een lang-
onthouden recht wordt toegekend, is door het
groot hertoglijk gerechtshof dezer dagen ge
nomen.
By de geboorte van twee prinsessen had
den de gemeenten uit het baljuwschap Hoch
berg 2950 gulden kan de erfprinses Amalia
van Baden Durlach ten geschenke gegeven.
De erfprinses bestemde het kapitaal voor
eene stichting in het baljuwschap Hochberg,
waaruit de opvoedings-onkosten voor arme
jongens en meisjes tot op hun veertiende
jaar zouden gedekt worden. Daarna worden
zij bij het in diensttreden voorzien van da
noodige kleeren, terwijl diegenen, die zich
tot het boerenbedryf aangetrokken voelen,
vijftig gulden uitzet krijgen by hnn huwelijk.
Deze beurs stichting groeide in den loep
der tijden, deels door giften, deels door in
zamelingen van de gemeente en evangelische
kerkgenootschappen aan tot een som van
153000 mark. Zeventig knapen eu jongens
worden jaariyks door deze stichting gekleed
en gesteund.
Tot nu toe werden alleen leden van den
protestanten Evangelischen hond het genieten
dezer voordeelen waardig gekenrd, ofschoon
in den stichtingsbrief en in de oorkonden
geen enkel woord of uitdrukking deze han-
delwyze rechtvaardigde.
Thans is heslist dat ook de katholieken
er recht op hebben.
Bij verhuizing. De Ned. wyst op de
volgende lastige «klem» der kieswet, waarop
ook wy gaarne eens de aandacht onzer
lezera vestigen
De «menecheiykerwys volmaakte kieswet»
van Van Houten heeft nog wel eenige ge
breken.
Onder meer, dat een kiezer die verhuist,
zyn stem alleen kan uitbrengen in de plaats
waar hy op de kiezersiyst stond, totdat zyn
naam op de lyst van zyn nieuwe woonstede
is gekomen.
Daaraan is tot nog toe weinig te doen.
Maar er is nog een leemte, waaraan slechts
weinigen denken. Aangeslagenen in de per-
sonoele belasting, deswega kiezer, moeten,
indien zij in don loop van een jaar ver
huizen, van de eene stad (of dorp) naar de
andere, zich in hun nieuwe woonplaats op
geven voor de kiezersiyst.
Wie zich vóór 15 Februari in zyn nieuwe
woonplaats vestigde, vervoege zich, met zyn
voldaan getéekand biljet van de personeels
geerde meer te drinken, niemand wilde meer
een lied gezongen hebbende wachtende
slaven stonden stil langs de wanden, en aller
oogen waren op het geheimvolle voorhangsel
gevestigd. Een ieder vroeg zich af, wat er
wel gebeuren zou, want ook voor de onver
schilligen was allengs een licht opgegaan,
dat het nu niet om een alleda&gsche uitvoe
ring ging. Beeds de ongehoorde som der
weddingschapvyftig talenten ongeveer
f 2500 plaatste hetgeen komen zou in een
buitengewoon licht. Maar bovendien was er
nog genoeg spanning, om den adem te doen
inhouden en de harten der wachtenden te
doen bonzen.
Hoor I
Aan gene zyde der afscheiding begonnen
fluiten en harpen in verwarde tonen elkan
der toe te roepen, als verdwaalde kinderen
in het bosch. Nu vereenigden zjj zich tot
een treurige wys en de zangeressen vielen in
Zwaar ligt de nacht,
De treurende moeder des dood*
Op myn hoofd.
Ver is de lichtende dageraad,
Ver is de lachende zon
En myn ziel
Weent hy het schijnend leedl
(Wordt vt/tolgdR
- y? r":
-V éwSw
