E. Eath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
No. 58.
Woensdag 21 Juli 1909.
3de Jaargang
Kentering.
FEUILLETON.
Aïda.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
tfergilaatsliig van
ons Bureau*
Ereedsfraaf 45»
Buitenland.
Tanaf Maandag 26 Juli ek
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
(0 cents per drie maanden franco aan hnis. Te betalen in
het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers3 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUHoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTIËN:
Van 15 regels30
Elke regel meer6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruitbet. 25
cent.
zal ONS BU535AU gevestigd zijn
tegenover de E- E. Kerk.
Tientallen van jaren reeds hebben ten
aanzien van bet vraagstuk aangaande
vrijhandel en bescherming, tweeërlei
meeningen vooral elkander het terrein
betwist. Tot dusverre hebben de voor
standers van den vrijhandel dat terrein
kunnen behouden, terwijl de protectio-
nisten zich tot nu toe tevreden hebben
moeten stellen, met het koesteren van
verlangens. Beider stelsels zijn honderden
malen wetenschappelijk beredeneerd ge
worden De dagbladpers heeft niet na
gelaten het vraagstuk van verschillende
zijden toe te lichten en te verklaren.
Een gemakkelijk werk is dit niet.
Zeer dikwijls is met niet te ontkennen
luchthartigheid bij de beoordeeling van
het vraagstuk, over verschillende dingen
heengegleden, die werkelijk een zeer
sterk verband hielden met de kern der
kwestie zelve. De gang van zaken in
een of ander land buiten het onze, werd
liet zelden als een afdoende maatstaf
aangenomen voor verwachtingen, die
men bij gelijke voorwaarden, ook hier
te lande zou mogen koesteren. De ver
schillende eigenaardigheden, welke zich
overal, in onderscheiden vormen en op
allerhande wijzen voordoen, werden wel
eens uit het oog verloren. En meer dan
eens zag men voorstanders èn van den
vrijhandel, èn van bescherming beide,
uit dezelfde uitkomsten en omstandig
heden, bewijsmateriaal putten voor
eigen meening.
Daar is een tijd geweest dat men
eenerzijds meende, dat aan de theorie
van den vrijhandel slechts het beginsel
van het liberale individualisme ten
grondslag kon liggen, terwijl anderzijds
werd aangenomen, dat het protectio
nisme slechts kon gelden als een even
zeer theoretische bestrijding van de op
het individualistische beginsel gebaseerde
economie; dat, met andere woorden
gezegd, men vrijhandelaar moest zijn
omdat men liberaal, of protectionist
moest wezen omdat men christelijk was.
In die meening is een belangrijke
wijziging gekomen. Vooral door de
wetenschappelijke besprekingen en be
schouwingen aan het onderwerp gewijd
en het toetsen van opgezette theorieën
aan de feiten en ervaringen zoo hier
als elders waargenomen en opgedaan,
is duidelijk geworden dat noch de pro
tectionist een christelijk, noch de vrij-
Deze woorden 'hadden onder de bevol
king een grooten schrik verspreid. Zij
achtten het niet alleen des nachts ge
vaarlijk het Moorenkasteel te naderen, maar
zelfs over dag, wanneer de bouwval be
schenen werd door de schitterende zonne
stralen, droegen de herders zorg niet te
dicht bij de ruine te komen, en de reizi
gers vermeden leven schroomvallig het pad,
dat naar de rots der voormalige citadel
geleidde.
Die schrik had weldra tusschen Aida en
te wereld een onoverkomelijke muur op
getrokken, die haar geheel gerust stelde.
Het jonge meisje, aldus aan haar zelve
overgelaten, van elk menschelijk wezen af
gescheiden en niets rondom zich hebbende
dan de zee, het treffend beeld der onme
telijkheid, dacht gestadig aan God en
diens macht. De heerlijke schepping leerde
haar den wijzen algoeden Schepper ken-
nen, Zij begreep dat Allah, zoo machtig
a's men haar dien had voorgesteld, niet de
handelaar een liberaal standpunt als
zoodanig inneemt.
Het gevolg is geweest, dat onder de
voorstanders van een christelijke politiek
thans vele vrijhandelaars en omgekeerd
onder de liberalen protectionisten ge
vonden worden, ofschoon bij beider op
treden nog eenige schuchterheid valt
waar te nemen en zij zich wachten
uiterste consequenties te aanvaarden.
Thans zijn vele liberalen niet meer
zoo afkeerig, het terrein van den ab-
soluten vrijhandel, zij het dan schoor
voetend, te verlaten, en mede te werken
om door herziening van het tarief van
invoerrechten meer evenwicht in de
financiën van het Rijk te brengen en
de invoering van sociale wetten te ver
zekeren. Indien dit doel van de her
ziening slechts niet wordt voorbijge
streefd in die mate, dat aan een geheel
breken met het vrijhandelstelsel moet
gedacht worden.
Mr. J. B. Kan maakt zich tot tolk
dezer liberalen, door in de Gids aan te
raden eens een proef te nemen met
wat de rechterzijde op het gebied der
tariefsherziening bepleit.
Vooral omdat de adepten van de twee
lijnrecht tegenstrijdige meeningen elk
voor zich het praedicaat „wetenschap
pelijk" opeischen. Vrijhandel en protectie
zijn eenige duizenden malen „weten
schappelijk" beredeneerd. Wat is er
tegen om op de aldus verkregen resul
taten een operatie toe te passen in
wiskundige kringen niet onbekend, en
beide tegen elkander weg te schrappen
De uitkomst is dan nihil, d.w.z. of een
niet te laag tarief van invoerrechten de
welvaart onzer natie al dan niet zal
verhoogen, is en blijft een open vraag,
welke ook niet kan beantwoord met
een verwijzing naar andere volken.
Als men eens een aanvang maakte
met een algemeene verhooging van 21/»
pet. voor afgewerkte en l1/» pet. voor
niet geheel afgewerkte producten, dan
zou daar ongeveer 5 millioen mee te
halen zijn.
Ofschoon het den schrijver zal ver
heugen indien de maatregel ook de
industrie ten goede zou komen, is zulks
in zijn oog nog zeer onzeker.
Mocht een zoodanige maatregel, waar
aan elke bedoeling om den fiscus als
weldoener te laten optreden, vreemd
behoort te zijn, niet geheel zonder in
vloed blijven op den loonstandaard en
op de nationale industrie ieder on
bevooroordeelde zou zich hierin moeten
verheugen.
Van groote beteekenis kan die invloed
nooit zijn; daarvoor is de vermeerdering
te gering. Zelfs al worden derhalve de
zwartgalligste voorspellingen van den
meest fanatieken vrijhandelaar bewaar
heid, ernstig nadeel voor onze econo
mische verhoudingen staat in geen geval
te duchten. Waar de proefneming alzoo
elk wezenlijk gevaar mist, verdient zij,
afgezien nog van haar fiscaal succes
God zijn (kon, Idie hare ziel kon bevredigen
omdat hem de voornaamste eignschap der
Godheid, de oneindige liefde ontbrak. Haar
hart begreep de heilige 'woorden Van 't Evan
gelie, eer haar mond ze had leeren uit
spreken, en hare vurige ziel, die dorstte
naar de waarheid, streefde met geestdrift
naar Hem, wiens goddelijk bestaan zij als
uit instinkt reeds met haar geheel aanzijn
gevoelde.
Inderdaad was ide (dochter van Haroun-
Ben-Ismaël nog een Mahomedaansch meisje
maar in haar hart was zij reeds Christin.
Soms mengde zij in haar gebed nog den
naam van Allah; maar zelfs dan, wanneer
zij den God harer vaderen aanriep, waren
haar geest, hare gedachten en hare ver
zuchtingen met Jezus en Maria. Hare
afgezonderde leefwijs had hare verstands
vermogens vergroot. Gewoon geworden
om gestadig te bewonderen al wat haar
omringde, las zij gaarne in het groote
boek dat voor allen open ligt, en dat
weinigen met vrucht weten te raadplegen,
namelijk het boek der natuur en hare
wonderen.
Op deze wijze verliepen de dagen,
en Aida beklaagde zich niet, Nog nooit
was haar de tijd zoo kort gevallen. Eiken
dag die voorbij vlood deed haar eene
aller bijval als de eindelijke, nochtans
omzichtige concessie aan het billijk
verlangen der protectionisten om expe
rimenteel te doen beslissen of het gelijk
is aan hen, dan wel aan hunne tegen
standers. Welk jurist, die zich de schoone
begripsbepaling der „justitia" uit de
Instituten herinnert, zou niet aldus de
rechtvaardigheid willen betrachten?'
Hieruit blijkt voldoende, dat al twij
felt de schrijver nog aan de goede
uitkomsten die anderen van verhoogde
tarieven voor de industrie verwachten,
hij toch ook de vrijhandel niet meer
beschouwt als het eenig noodzakelijke,
het alleen heilbrengende stelsel. En hij
besluit
Wanneer derhalve de belasting ver
hooging in haar geheel niet meer den
mindergegoede te zwaar treft in ver
houding tot zijn meer bevoorrechte
medeburgers, is er dan niet alles te
zeggen voor een tarief politiek, welke
na de bespiegelende, thans eindelijk aan
de proefondervindelijke wijsbegeerte het
woord gunt? Een proefneming welke
in tegenstelling met schier elke andere,
hoe haar resultaat uit zuiver economisch
oogpunt ook moge uitvallen, in elk
geval de schatkist aan de onmisbare
millioenen helpt?
Als de industrie dan toch gebaat wordt
door eene verhooging van het tarief,
schijnt de heer Kan zelfs niet afkeerig
van verdere uitbreiding. Waartoe anders
van een proefneming gesproken?
In elk geval zal een resultaat verkre
gen worden (de onmisbare millioenen),
waarover de schrijver zich bij voorbaat
verheugt.
PERZIE.
Onder de laatste berichten konden we in
on* vorig nnmmer nog meedeelen, dat de
Shah van Perxië afatand van de regeering
had gedaan.
De revolutionaire beweging, welke tot de
zegepraal van de con*titationali*ten heeft
geleid en den Koning der Koningen ten val
bracht, heeft ongeveer even lang geduurd al*
de regeering van Mohamed Ali.
Zijn voorganger Moeiaffer had in een
tameljjk langdurig regeeringstydperk de laken
van het Bjjk in een wanordelijken toestand
gebracht. Mohamed vond by de aanvaarding
zijner regeering een uitgepnt, oproerig volk,
een leege schatkiit, veel schulden, een vijan
delijke geestelijkheid en de nog niet inge
laste belofte van de invoering eener grond
wet en de instelling van een parlement.
De taak om de harmonie in het Bjjk te
herttellen is hem te moeilijk geweest. Het
parlement werd wel bijeengeroepen, maar
het toonde sich ai even weinig geschikt tot
wetgeven als de eerste Doema in Busland.
Er braken conflicten uit tusschen den Sbah
en de volksvertegenwoordiging en den 23en
Juni 1908 werd op last van Z. M. het par
lementsgebouw onder geschutvuur genomen.
nieuwe ontdekking doen. Elke polsslag
voegde een noot bij haren dankbaren lof
zang tot de gezegende moeder des Heeren.
Elke verzuchting van haar hart vermeer
derde haar geloof aan dien God van barm
hartigheid, die zijn leven voor haar had
opgeofferd, en die niet wilde dat dit offer
voor haar nutteloos zou zijn gebracht.
Was dit voor haar niet reeds een groot
geluk, en zou haar geheele leven wel lang
genoeg zijn om een danklied te zingen aan
den Heer, wiens goedheid haar al die din
gen had geopenbaard?
Vooral wanneer zij bedacht langs welke
verwonderlijke wegien de Waarheid zich
aan haar had vertoond, kende hare erken
telijkheid geene grenzen meer. Had zij
niet het leven gevonden in hetgeen zij
meende dat 'haar Iden dood berokkenen zou?
Had zij niet den kostbaarsten schat ge
vonden in de akelige bouwvallen, en het
hoogste geluk van dit leven in de alge-
heele vernietiging van de genoegens en
verwachtingen harer jeugd? Wie zal dus
in den dag, waarop het ongeluk zijn hoofd
treft, de 'wegen van God durven naspeuren,
en Zijne goedheid en rechtvaardigheid
belasteren
Terwijl die heldhaftige bekeerlinge zich
tot eene geheele kennis der Waarheid voor-
Met het parlement verdween ook de grond
wet van het tooneel en werd het vroegere
autocratisch-militaire regime hersteld.
Op dese daad is een vreeseljjk jaar gevolgd.
Aan alle kanten kwamen de provinciën en
etammen in opstand. Men eischte dat de
vorst opnieuw zijn dikwyls bezworen taak
van constitutioneel vorst zou hervatten. Deze
beloofde veel, maar kwam zjjne belofte niet na.
De Bassen kwamen de toestand nog
moeilijker maken. Dezen wierpen zich op
als voorvechters der grondwettelijke rechten
en beginselen.
Het verzet vond in Perzië algemeen by val
en navolging. De val van den Sultan van
Turkije gaf aan de beweging nienw voedsel.
Een sterke macht rukte op de hoofdstad aan.
In dien nitersten nood, en na tevergeefs
beproefd te hebben van Busland of Engelaud
geld te leenen, besloot hij tot een laatste
worsteling om de Kroon. De uitslag is hem
noodlottig geweest,
De hoofdetad Teheran viel in handen
zijner vijanden en hjjzelf vluchtte in het
gebonw der Bussische legatie.
Hij deed afetand van den troon en de
Kroonprins werd als Shah uitgeroepen.
Maar de Perzische kwestie is niet opgelost.
Mohammed Ali heeft de bescherming in
geroepen van den Teaar. Busland voelt zich
ook tengevolge van zjjn overeenkomst
nopens Perzië met Engeland geplaatst op
het standpunt van belanghebbende in de
Perzische aangelegenheden. Er zijn bovendien
Bn8iische troepen in Perzië, waarvan de
aanvoerder Liakof in dienst der nieuwe
regeering is overgegaan en aan het hoofd
zjjner kozakken in Teheran blijft. Ook staat
een Butsiicbe troepenmacht bij Kaswin gereed
om naar de hoofdstad op te rukken.
Toch valt uit dit feit te constateeren het
beginsel van grondwettig regeerbeleid heeft
een nieuwen triomf behaald. In Periië zal
het grondwettelijk regime hechter worden
gevestigd dan te voren het geval is geweest.
FRANKRIJK.
Baantjesjager!), Wij wezen er onlangs
op, dat een groot deel der financieels misère
in Frankrijk te wijten is aan het feit, dat
er duizenden en duizenden vette eerepostjes
zijn geschapen, waarin Ministers, Senatoren
en Kamerleden hun goede vriendjes onder
brengen. In de Fransche bladen staan nu
lange artikelen over een pas ontdekt schan
daal. Het gaat over een zekere meneer
Panciasi, die door bemiddeling van wijlen
de heer Aiéne, Senator van Corsica, bij het
departement van Marine werd geplaatst,
aanhoudend als gedelegeerde naar allerhande
'binnen- en bultenlandeche tentoonstellingen
werd gedirigeerd, maar nooit een voet bui
tenslands zette en rustig zQn studiën als
rechtsgeleerde of zoo iets afmaakte, terwijl
hij alle maaDden een schitterend ealaris op
etreek. Dat is op zichzelf al mooi genoeg.
Maar nu is meteen gebleken, dat dezelfde
Senator Aiéne er een heel leger van proté
géi op nahield en dat door hem alleen in
de centrale werkplaatsen der marine te Ton
ton zijn ondergebracht, vijf en-twintig honderd I
Het schijnt, dat in Frankrijk nu ook zoo
bereidde, (en het Mooren-kasteel tot eene
oefenplaats van alle deugden maakte, onder
de bijzondere bescherming der heilige Maagd,
was er daarentegen geen enkele Christen
die niet een kruis maakte of een grond-
hartig gebed uitsprak, wanneer hij 'de bouw
vallen voorbij trok of ze zelfs in de verte
aanschouwde.
„Dat God u van elk gevaar en van
iedere kwaden geest beware!" wenschte
men met schrik toe aan ieder die genood
zaakt was des avonds deze eenzame plaats
te naderen.
En wanneer de vreemdeling geen geloof
wilde slaan aan de geheimzinnige verhalen
van zijn beangsten gastheer, wachtte deze
tot den avond gevallen was en trok den
ongeloovigen dan naar een venster, dat hij
niet dan bevend opende met de woorden
„Zie nu zelf, Zie, daar is het spook!..."
De vreemdeling, ontroerd over den plech-
tigen toon, waarop deze woorden werden
uitgesproken, huiverde op zijne beurt, en
vermits hij niet kon vermoeden, dat dit
vreemde licht veroorzaakt 'werd door een
menschelijk wezen, dat in de eenzame
bouwvallen huisvestte, was hij genoodzaakt
tot de erkenning te komen en aan de
lichtgeloovige landlieden te betuigen, dat
hij de (verschijning wel degelijk gezien had,
ongeveer alles mogelijk is. En men weet niet
waarover men zich het meest moet verba
zen, over de verregaande brutaliteit van vele
Fransche staatslieden e.a.dan wel over de
ergerlijke stelselloosheid in zaken van regee-
ringebeleid.
Hatelijk optreden. In do Echo de Parit
vinden we een bericht, dat een welsprekende,
illustratie levert van den hateltyken geest
die de Fransche regeering tegen de Katho-
bezielt.
Het blad schrjjft>De regeering heeft
door de geheime politie een onderzoek doen
insteilen naar alle personen, die ter gelegen
heid der Jeanna d'Arc feeeten hunne huizen
versierden of de vlag uitstaken. Dezer dagen
is dat onderzoek geëindigd en aan den minister
van Binnenl. Zaken ter hand gestelds. In
scherpe woorden hekelt het blad dit onwet
tig optredsn der regeering, dat zeer zeker
weer het begin is van nieuwe vervolging*-
maatregelen.
GRIEKENLAND.
De aardbeving welke in de provincie Ellls
heeft plaats gehad, schijnt nog al ernstiger
te zjjn geweest dan aanvankelijk kon worden
vermoed. Het getal slachtoffers wordt geschat
op 28 dooden en een 80tal gewonden. Te
Avani werden 250 huizen verwoest. Ook in
de dorpen Kalivia, Sosti, Britriëti en Bedehari
zijn huizen ingestort. In het laatstgenoemde
dorp zijn bovendien nog 3 slachtoffers en
te Alamanda 10 gewonden. De stoffelijke
schade wordt geschat op 120.000 pond.
In buitenlandsche bladen vinden wij ver
meld dat een eigenaardig verschijnsel zich
bQ de ramp voordeed. Op verschillende
plaatsen in Griekenland merkte men op, dat
de stroomen en rivieren rood gekleurd waren
terwijl op andere plaatsen heete waterbronnen
ontsprongen. De aardbeving was blijkbaar
van vulkanischen aard en had haar centrum
by de oude stad Paleopolis.
De geteisterde provincie Ellis is het dis
trict, gelegen aan de westkust van het
schiereiland Pelopopnesis. In de oudheid
bekend als de kust der Olympische huwe-
lyken. Er zyn belangryke overbiyfselen van
den tempel vau Zeus en de Hermes van
Praxiteles. Er wordt niet gemeld dat aan
deze oude overblijfselen schade zou zyn
aangericht.
Schynt de Kreta kwestie het dry ven
der Kretenser christenen om tot iniyving van
het eiland bij Griekenland te geraken
nu zoo ongeveer van de baan, toch is de ver
houding tusschen Griekenland en Tnrkye
niet van zeer vredelievenden aard.
Griekenland beschuldigt Turkije van oor
logzuchtige bedoelingen tengevolge van het
samentrekken van troepen aan de grens,
Turkije zegt, dat het veel te sterk staat
tegenover Griekenland om toebereidselen tot
oorlog te maken. Als het zoover komen
moest, zou het spoedig genoeg gereed zyn,
Intnsschen gaat men in Tnrkye voort troepen
en ammunitie naar de Grieksche grens te
brengen, alleen om zoo 't heet Grieksche
benden te verhinderen in de wilajete van
Monastir en Saloniki binnen ie dringen.
Op die wijze werd het volk meer en
meer in zijne angstige vooroordeelen, be
treffende het Mooren-kasteel gesterkt, en
de zonderlingste verhalen werden dienaan
gaande onder de vreesachtige menigte ver
spreid.
IV.
DE RIDDER.
Vijf jaren waren er na de geweldige
verwoesting der citadel van Haroun-Ben-
Ismaël verloopen, en sedert dien tijd had
de verbeeldingskracht een groot aantal
legenden en overleveringen, betreffende dat
oud-kasteel, verzonnen. Inderdaad, het was
niet genoeg, dat iedereen stokstijf het bestaan
van het witte spook beweerde; men liet
dat spook allerlei wonderbare rollen spelen,
en het scheen alsof elk er behagen in
schepte de verhalen met allerlei bijvoegsels
van eigen vinding op te sieren.
Maar van al degenen die zoo gaarne
overdreven sprookjes 'vertelden van de witte
gurgtvrouw, was er niet één die moed
genoeg bezat om het gevaar te gaan trot-
seeren en de zaak te onderzoeken.
Wordt vervolgd).