R. Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Rolland.
No. 62
Woensdag 4 Augustus 1909.
3d® Jaargang
FEUILLETON.
Aï da.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Handslsavondcursus
Buitenland.
Ambachtsschoolf
Avondcursussen
in het Schoenmaken, Behangen en
Stoffeeren eg voor Gezellen io
het Kleedermakersvak,
Gemeentelijke Burgeravondschool
Avondschool voor Handwerkslieden,
ieder met 9-jarigen «uraai,
te Alkmaar.
Inschrijving van Leerlingen
aan de BURGERAVONDSCHOOL
te Alkmaar.
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN,
V Eea voorbijgaand verschijnsel,
BELGIE.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
50 cents per drie maanden franoo aan huis. Te betalen in
het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers3 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUBreedstraat 45, tegenover de R. 3L Zerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIËN
Van 15 regels 80 cent.
Elke regel meer 6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet. 25
De inschrijving van leerlingen en
gezellen, ook die van den vorigen cursus,
in bovengenoemde vakken, zal gehouden
worden op Woensdag 18 Augustus a.s.,
des avonds van 7 9 uren en op Don
derdag 19 Augustus a.s., des namiddags
van 2 —4 uren, in het gebouw der school.
De Direoteur,
H. VAN DER HEIJ.
met daaraan verbonden
aan bovengenoemde inrichtingen voor
den cursus 1909/1910 zal plaats hebben
op Donderdag 19 Augustus voor leerlin
gen van den vorigen cursus en op
Vrijdag 20 Augustus voor hen, die de
sohool voor het eerst wenschen te be
zoeken, telkens des avonds van 79 uren,
in het gebouw der Burgeravondschool.
Zij, die een bewijs kunnon overleggen,
van met vrucht het lager onderwijs
aan eene openbare of bijzondere school
genoten te hebben, worden van het
vereischte toelatings examen vrijgesteld.
Het schoolgeld bedraagt 5.per
leerling, f 2 50 voor wien dit te be
zwarend is en geheel vrij voor hen die
geen schoolgeld betalen kunnen, ter
beoordeeling van Burgemeester en Wet
houders. Voor zoover er plaatsruimte is,
kunnen oud-leerlingen die aan het einde
van den vorigen cursus het diploma
ontvingen, en leerlingen uit omliggende
gemeenten de laatBten tegen het
hoogste schoolgeld worden aange
nomen.
Tevens wordt nog medegedeeld, dat
zjj die meer dan tweemaal in de maand
zonder noodzaak de lessen verzuimen,
van de inrichtingen kunnen worden ver-
wgderd.
Ouders en voogden gelieven hiervan
goede nota te nemen.
De Directeur,
H. VAN DER HEIJ.
U)
„Gij moogt eene Christin of eene Moor-
sche zijn, dame, niemand toch zal zeggen,
dat een Fransch edelman tekort zal heb
ben gedaan aan den eerbied, dien hij aan
uwe kunne verschuldigd is. Stel u dus
gerust; gij ziet geen vijand tegenover u
staan, maar een ootmoedigen dienaar, die
gereed is om alles te doen wat gij van
zijne dienstvaardigheid zult verlangen."
Aida maakte zwijgend eene buiging, en
bood den ridder op uitnoodigende wijze
eene rustbank aan, terwijl zij zelve op een
boop kussens ging nederzitten.
„Het doet mij leed, edele ridder", zoo
begon zij, „u de verzekering niet te kun
nen geven, dat gij uwe welwillendheid en
belangstelling aan eene zuster in het ge
loof besteedt; maar ofschoon ik nog niet
geheel Christen ben, zoo heb ik echter de
^hamedaansche godsdienst verlaten."
Deze woorden verdubbelden de verba-
Z'ug des ridders. Alles wat hij in dien
versleten toren aantrof, was zoo geheel in
8 r)jd met hetgeen hij zich had voorgesteld,
ook die van den vorigen cursus, aan
bovengenoemde inrichting, zal plaats
hebben op Dinsdag 17 Augustus 1909,
des avonds van 7—9 uren, in het ge
bouw der Burgeravondschool alhier.
Zij, die een bewjjs kunnen overleggen
van met vrucht lager onderwijs aan
eene openbare of bijzondere school ge
noten te hebben, worden van het ver
eischte toelatings-examen vrijgesteld.
Het schoolgeld bedraagt f 5.per
leerling, f 2,50 voor wien dit bezwarend
is en geheel vrij voor hen, die geen
schoolgeld betalen kannen ter beoordee
ling van Burgemeester en Wethouders.
Voor zoover er plaatsruimte is, kunnen
leerlingen nit omliggende gemeenten
tegen het hoogste schoolgeld worden
aangenomen.
Het onderwijs zal omvattenBoek
houden, Handelsrecht, Rekenen, Handels-
aardrijkskunde, Nederlandsehe, Engel-
sche, Duitsche taal en schrijven.
De Directeur,
H. VAN DER HEIJ.
Da taak, die titans de rechterzijde
o. ra. heeft te vervullen, werd onder
bovenstaanden titel door De Standaard
besproken. Het blad zegt o. a.
„De rechterzijde aanvaardt thans de
leiding onder andere leuze dan die welke
de linkerzijde in haar banier had ge
schreven. „Macht is recht", was 't
wachtwoord der vrijzinnigheid. „Recht
voor allen" is de schoone zinspreuk,
waarmede de rechterzijde thans de
hegemonie gaat voeren.
Recht, dat is 't wat ons Christelijk
volksdeel vraagt.
Bovenal, recht voor Hem, Die, als
aller dingen Schepper, Onderhouder en
Wetgever, -ook voor Staat en Maat
schappij Zijn ordeningen gaf.
Zijn recht werd in de God-looze
levens- en wereldbeschouwingen der
vrijzinnigheid even dom als vermetel
ontkend. Wat heeft Godsdienst met
staatsrecht te maken? was de dwaze
vraag, waarmede de vrijzinnigheid ons
steeds sarrend tegentrad. Wat heeft 't
zonlicht met deze aarde te doen „God
in 't staatsrecht", 't was voor de vrij
zinnigheid de meest zotte leuze die
denkbaar was. De vrijzinnigheid schreed
ten onzent op den weg der revolutie
voort. Ze is echter intijds gestuit. De
Juni-stembus teekent een keerpunt in
ons volksleven. Dreigende wolken zijn
weggevaagd. Als een welddadig zonlicht
zal 't Cnristelijk beginsel nu steeds
meer onze wetgeving gaan beschijnen.
dat hij voorzeker minder verwonderd was
geweest, indien hij de bouwvallen geheel
bevolkt had gevonden met geheimzinnige
en bovennatuurlijke wezens.
Hij kon zich niet onthouden zijne ver
bazing te kennen te geven, waarop Aida
hem in korte, vluchtige trekken doch met
levendige Oostersche kleuren versierd, de
voornaamste voorvallen haars levens ver
haalde. De ridder kon van zijne verbazing
niet bekomen, en ais een vurig Christen,
die de wegen Gods en de bescherming der
heilige Maagd erkende, in de onverhoopte
behoudenis der jeugdige Moorin, paarde
hij zijne stem aan de hare, om den He
mel lof en dank te zeggen. Vervolgens
schilderde hij haar met welsprekende en
overredende woorden, de gevaren van het
eenzame leven af, en deed haar het aan
bod om haar op zoodanige plaats te bren
gen als zij zou verlangen, zwerende, dat
hij haar zou beschermen en voor elk ge
vaar bewaren. Maar Aida weigerde zulks
volstrekt.
„Ik bid u, edele ridder", zeide zij, „laat
mij hier blijven en in de eenzaamhjeid de
grootheid en oneindige goedheid Gods
overdenken. Vergun mij, dat ik mij door
eene algemeene opoffering van alle verma
ken en vertroostingen der wereld tot het
zoo groot geluk van den heiligen Uoop-
De Christelijke grondslagen waarop een
welgeordend volksleven veilig rust, zul
len in onze wetgeving steeds krachtiger
bescherming vinden. Voorzoover in
dezen opzichte 't recht gebogen was,
zal 't van lieverlede worden hersteld".
Ja, in de eerste plaats de verzekering
van de rechten van Hem, die de Bron
van alle Recht is. Dat is en blijft de
beste waarborg dat ook anderer rechten
gediend en beschermd worden, gelijk
het behoort.
„Ook op ander gebied zal 't geschon
den recht worden hersteld. Neen, van
machtsmisbruik zal geen sprake zijn,
slechts recht zal worden gedaan.
Sollicitanten van Christelijke belij
denis zullen om hun Christendom niet
worden benoemd. Menschen zonder
professie zullen om hun vrijzinnigheid
niet worden afgewezen. Allereerst zal
naar bekwaamheid gevraagd worden".
Gelijk recht voor allen zal hier vooral
worden toegepast.
„Ook op onderwijsgebied vraagt de
rechterzijde niets meer dan dit gelijke
recht. Gold vroeger de neutrale school
als de gepriviligeerue, de bijzondere
slechts als de getolereerde school, deze
misstand is ook thans nog niet geheel
weggenomen. Ontvangt 't neutraal on
derwijs thans ruim f33 voor elk kind
uit de publieke kas, 't bijzonder onder
wijs heeft nog slechts f 17 subsidie
voor ieder kind. Ook hierin moet ver
andering komen. Wij verlangen volko
men gelijkheid van 't bijzonder onderwijs
met 't neutrale. F 1 we vragen haar
niet als een gunst, maar als een recht.
Meer dan ons recht willen wij niet.
Maar met minder zijn wij ook niet
tevreden.
Precies hetzelfde geldt voor de be
scherming onzer Nederlandsehe indus
trie. Het vrijhandelstelsel heet een stelsel
van vrijen handel, maar is 't in de
werkelijkheid niet. Yrijen handel op 't
buitenland is door 't buitenland zelf aan
ons volk onmogelijk gemaakt door de
hooge invoerrechten, die onze naburen
van bewerkte artikelen heffen. Tenge
volge van het Nederlandsehe vrijhandel
stelsel kunnen buitenlandsche industriëe-
len evenwel hun overproductie onbe
lemmerd op onze markten werpen. De
buitenlandsche industrie kan haar vleu
gelen zoo breed mogelijk uitslaan, en
aan de Nederlandsehe industrie wordt
de concurrentie dientengevolge onmoge
lijk gemaakt.
Rechtsherstel, dat is het wat de
rechterzijde op elk gebied beoogt, Wil
de linkerzijde zich daarnaar voegen, dan
heeft ook zij zelfs van hare tegenstan
ders niets kwaads te vreezen, maar veel
goeds te verwachten."
Er zijn van die dingen, die zich wer
kelijk als voorbijgaande verschijnselen
doen kennen. Opgekomen uit den drang
voorbereide. Wanneer de gedachte aan
God een hart vervult, Weeft dan dat hart
nog andere gedachten noodig?"
„Maar!" hernam de edelman, „heeft
uw hart, dat zoo vurig klopt voor den
Heer, geene behoefte aan het woord des
levens? Haakt uwe ziel niet naar den
titel van Christin?
„Ik eene Christin!Het is God
bekend bpe zeer ik in den grond mijne
harten al eene Christin ben, maar mijne
gedachten zijn nog niet losgemaakt van
de aarde; mijne ziel is niet genoeg ge
louterd om te kunnen hopen van op eene
zoo volkomen wijze mijnen Schepper te
mogen naderen, ik bid u, vergun mij
den tijd om met al de kracht mijner ziel
en van mijn bestaan mij voor te bereiden
om met het water der wedergeboorte mijn
schuldig hoofd te iaten besproeien. Nog
slechts een weinig tijds gebed en over
denking, en gij zult mij aan den voet
uwer altaren zien nedergeknield, om de
uitstekende eer af te smeeken, een kind
Gods en van de heilige Moedermaagd ge
noemd te worden.
De ridder drong er nog meer op aan;
doch te vergeefs, Aida was onverbiddelijk.
Het woord Doopsel, alleen deed haar van
blijdschap trillen, maar aanstonds riep zij
Uit:
van omstandigheden, gaan ze heen,
wanneer ook de voortbrengende omstan
digheden zijn verdwenen. Dit ziet men
op alle gebied, ook op dat der staat
kunde en der wetgeving.
Veranderde toestanden, waarvan men
het ontstaan niet kan vermoedenge
wijzigde denkbeelden, van welke men de
mogelijkheid niet kon erkennen opvat
tingen en meeningen, waarvan de
oorzaken nog niet waren doorschouwd
en bepaald, wierpen dikwijls instellingen
omver, wier bestaan duurzaam moesten
worden geacht.
Zulk een instelling zou, volgens de
meening des heeren Schortemeijer, hoofd
eener school voor openbaar onderwijs
te Rotterdam, ook de bijzondere school
zijn.
Want, zegt genoemde heer, de bijzon
dere school is niets anders dan het
gevolg van een ziekte. Is die ziekte
uitgeziekt, d. w. z. is ze genezen en
haar bestaan uit, dan verdwijnen van
zelf de gevolgen, die zij na zich sleepte
en die uit haar de bestaanskracht, het
leven putten. Die ziekte nu, waaruit
de bijzondere school is voortgekomen,
is het personalisme.
De ziekte van het personalisme zal,
volgens den heer Schortemeijer, uitzie
ken en dan is het met het bijzonder
onderwijs gedaan.
Dan heeft het zijn bestaansreden ver
loren en is het gedoemd te verdwijnen.
Van die ziekte is ook de achteruit
gang van het openbaar onderwijs het
gevolg, zoodat, wanneer de ziekte ver
dwijnt, de openbare school weer zal
opleven.
Het is zeer eenvoudig
Maar waarom dan zoo'n drukte ge
maakt vóór de openbare school Waar
om dan zoo geklaagd over hare achter
uitgang Waarom dan zoo'n vrees voor
de bloei der bijzondere school?
Wanneer dat alles dan toch slechts
tijdelijk is en afhangt van den langoren
of korteren duur van de gesignaleerde
krankheid, och, late men deze dan toch
uitzieken en de toestand van het onder
wijs, zeoals men die wenscht, komt
vanzelf in het reine.
Waartoe is het dan noodig dat tal
van vereenigingen zich warm maken
voor den strijd om de openbare school 1
Wat is Mr. S. van Houten dan wel
dwaas geweest, vóór de verkiezingen
erop te wijzen, dat de doorvoering der
rechtsgelijkheid van openbaar en bijzon
der onderwijs een ramp voor het land
zou zijn.
Hoe hebben zij zich dan laten beet
nemen, die aan den strijd om de school
nog hét motief ontleenden, dat hen
stemmen deed op van Houten's geest
verwanten
Jammer is het, dat de heer Schorte
meijer zijne profetische blikken niet
een maand of wat eerder over het
onderwijs-tooneel heeft laten gaanjam-
„Ik hen daartoe nog niet waardig ge
noeg Heer, Heer, iheb medelijden met mij!"
Inmiddels waren de sterren reeds ver
bleekt bij het krieken van den morgen
stond. De ridder besloot te vertrekken.
„Daar ginds", zeide hij, „wacht men
mij met ongeduld; moet ik niet allen twij
fel doen verdwijnen, met opzicht tot de
geestverschijningen die men eiken avond
in het Moorenkasteel meent gewaar te
worden?"
„Die gewaande geestverschijning!" her
nam Aida met een treurigen, zachten
glimlach, „zij maakte mijne kracht en
mijne veiligheid uit. Wat zal er voortaan
van mij worden, nu dat vooroordeel mij
niet langer zal bedekken, mij, arme vreem
delinge, zonder beschermer overgeleverd aan
de nieuwsgierigheid, en misschien aan den
moedwil van het volk?"
„Daarvoor zal de Hemel en mijn arm
u bewaren", antwoordde de edelman met
drift. „Maar nog eenmaal, ik bid u, ga
elders eene schuilplaats zoeken."
„God, die mij hier voor een gewissen
dood bewaard heeft, zal mij ook nog verder
beschermen," hernam de schoone Moorin.
„Daarom, heer, heb ik vast besloten hier
te blijven."
„En ik zweer u, edele jonkvrouw, dat
ik uw geheim nooit zal openbaren aan
mer, dat hij niet vroeger de ziekte
heeft aangetoond.
Of is hij in de laatste dagen tot de
ontdekking gekomen?
Zoo ja, dan zal het nog te bezien
staan of die ontdekking zelf niet het
gevolg van een ziekte is.
Wij beschikken wellicht niet over
den vorschenden blik van den heer S.,
in elk geval zijn wij geen specialiteit
in psychologie, maar toch geloovenwe,
dat, wanneer de diagnose dier ziekte
werd vastgesteld, deze zou doen denken
aan eene auto-suggestieve werking van
twee denkbeelden die in 's heeren Schor-
temeijer's brein elkander voortdurend
kruisen, deze twee namelijk: graag
trillen'' en „gauw gelooven".
De m\)nw6fc ia een voorwerp van strijd
geworden tusschen den Senaat en de Kamer.
De Kamer had in het wetsontwerp do
9-nrigen werkdag als maximum ingesteld.
Dit was niet naar den zin van den Senaat.
De Senaat in België heeft het recht van
amendement en met toepassing van dat recht
stelde hij voor, dat de negen-uren dag voor
sommige categorieën van arbeiders bjj kon.
besluit met een uur zou kunnen verhoogd
worden.
Het ontwerp werd naar de Kamer terug
gezonden, maar de voorgestelde wijzigingen
werden er niet gunstig ontvangen.
De reg6ering stelde voor om een vergelijk
tusschen beide huizen in deze kwestie te
zoeken, opdat de Senaat de wet zon aanne
men. Gaat de Kamer een botsing met den
Senaat uitlokken, dan zal deze de wet niet
aannemen.
Maar de Kamer had er geen ooren naar.
De geheele linkerzijde, gesteund door
mannen van rechts, verzette zich tegen de
wijziging.
De wijziging werd afgestemd met 75 tegen
40 stemmen en 9 onthoudingen. Daarna werd
de geheele wet aangenomen met groote
meerderheid.
Het woord is nu weer aan den Senaat.
Kardinaal Mercier wees in zijn laatste
Vastenbrief op het verderfelijk voorbeeld van
Frankrijk, wat betreft de vermindering der
geboorten.
Volgens dien Vastenbrief kwamen in 1906
in Frankrijk per 1000 inwoners 20 geboor
ten voor, in België 25 per 1000.
Gaan wij deze cijfers na, schrijft het
•Handelsblad v. Antwerpen», per provincie,
dan vinden we voor de 4 Viaamsche pro
vincies 31 geboorten per 1000 inwoners en
voor de 4 Waalsche maar 21.8. Brabant
houdt het midden met 24 per 1000. In
Brussel, dat Frankrijk na-aapt, vinden we
slechts 18.6 geboorten per 1000 inwoners,
minder dus dan in Frankrijk zelf.
Die onrustbarende afneming der geboorten
te Brussel is nog bedenkelijker als men weet
dat in de volkrijke straten en steegjes,
nieuwsgierigen voor wie zulks onverschillig
zijn kan. Maar thans, nu ik de geheimen
van het Mooren-kasteel ken, verlaat ik u
niet dan onder belofte van u spoedig we
der te komen bezoeken. Vaarweg en moge
de Hemel u beschermen!"
VII.
HET GEHEIM.
Intusschen waren de dorpelingen in de
herberg gebleven, en maakten zich over
het lang uitblijven van den riddter zeer
ongerust; men vroeg elkander met angst
valligheid af, op welke wijze hij voor zijne
roekeloosheid zou bezocht geweest zijn;
want voorzeker zouden hemel en aarde
beiden zijne godtergende nieuwsgierigheid
niet ongestraft hebben gelaten. Bij elk
geritsel van den wind in het gebladerte,
meende men zijne aankomst te vernemen;
en meer dan 'honderd malen had de ang
stige stem van een der aanwezigen in de
stilte van den nacht hem aangekondigd,
toen eindelijk het hoefgetrappel van een
paard allen van hunne bezorgdheid bevrijd
de. Karei, zijn trouwe schildknaap, die door
de brave landlieden met geweld was tegen
gehouden om zijn meester te hulp te ijlen,
vloog hem met blijdschap te gemoet.
(Wordt vervolgdJ
- - mi -
