H>. IS a. t li. Nieuws- ei iLdvertentiefeladL
voor ^oord-Holland.
Gebouw tot iii den dood.
86
Zaterdag- 29 October 1910.
44e Jaargang
Verschijnt; Woensdag en Zaterdag.
Uit nummer bestaat uit 10 bladz
Coöperatie voor den Middenstand,
Een woord van waardeering aan
Mgr. Konings.
BUITENLAND.
i"l einde. !!_j
LAD
ABONNEMENTSPRIJS
ct. per 3 maanden franco huis; 90 et, met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers van de courant3 cent.
Van het Zondagsblad5 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUEBAUBreedstraat 12, tegenover de B. E. Eerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIËNi
Tan 15 regels 80
Blke regel meer4
Reclames per regel 15
Kleine advertenties van 130 woorden, bij voornitbet. 25
ceit.
Wegens den feestdag van
Allerheiligen zal de courant
Woensdag a.s. in plaats van 's middags
i uur. s middags 4 uur verschijnen.
In enkele buitengemeenten zal zij dus
met een post later worden bezorgd,
voor andere en voor de stad zal deze
maatregel geen invloed hebben op den
der bezorging.
We lezen in de Gooische Post een
artikel over„Coöperatie", dat werkelijk
in de tegenwoordige tijdsomstandigheden
van belang is om door de Alkmaarsche
R. K Middenstanders gelezen te worden
11 dat wij daarom hieronder in extenso
iten volgen
De coöperatie krijgt vasten voet in
Rilversum, onder eene bepaalde klasse
der bevolking, onder de werklieden.
Da melk-coöperatie wordt voorbereid,
de brood coöperatie bestaat en bij de
R. K. werklieden bloeit zij. De weke-
jche omzet van de laatste is geste
tot bijna f 1000,—, zij is daardoor
geworden op een na de grootste bak
kerij te Hilversum, in zeer korten tijd.
De bloei dezer coöperatie, die door
len middenstand, zeer verklaarbaar,
niet vriendelijk wordt aangekeken, is
tocb ook eene vingerwijzing.
Elke stoffelijke zaak die bloeit, spoort
ligener aard aan tot navolging.
Dit zien wij in de overweldigende
concurrentie op zoo overdieven wijze
vaak toegepast door den handeldrijven-
1 en industrieelen middenstand, dat
vraag opkomt, waarom ook niet
hier
Waarom coöpereert de middenstand
lan ook niet, of nog niet
Nu kan hij van zelf niet gaan coö
pereeren op geheel dezelfde wijze als de
werkmansstand, wiens leden onderling
vrijer tegenover elkander staan.
De middenstander staat meestal
ferp tegenover zijn vakgenoot door
a concurrentieof ülj kan zich nimmer
Het was in den winter van bet jaar 1870.
k de straten der oude vesting Metz loeide
ijzige wind. In een kiein huisje zat de
gentigjarige invalide Amert met zijn klein,
ochter Colinette bij den haard. Colinette
vas bij allen, die haar kenden, bemind, en
verdiende dat, want zij was zeker het
raafste e n liefste meisje der stad. Colinette
genegenheid opgevat voor een onbe-
Jidde;d jongeling, die zich op het oogenbiik
nder de wapenen bevond.
Haar broeder Robert, die ook in dienst
,'as en op dezen avond, eenjge oogenb.ik.
bij zijn ouders was, zei in den loop van
iet gesprek: „Ik ben blij, dat ik vannacht
op wacht behoef te staan; je Frans
-aaTentegen, die nauwelijks zijn zware ziek e
boven is, staat daar nu op den wal op
int"
bij deze onverwadhte tijding werd Coi-
jtfte zoo wit ais de muur. „Wat, moet
trans bij deze moorddadige koude op wacht
han. Kent men dan bij u geen medelijd-
v"11' bracht zij er met moeite uit.
Nadat haar broeder zich verwijderd had,
-tte Coiinette zich peinzend aan de zijde
11 haar ingesiuimerden grootvader. Na
•"igen tijd stond zij met vastberaden b ik
P en zei tot haar moeder: „Ik ga Frans
.lossen, want deze koude zal hem dooden
b|ij den geheelen tijd daarbuiten mo.t
herbrengen. Maak wat warms voor hem
fear."
„Kind, wat valt je in?"
„Er is voor mij geen gevaar, want zijn
is de eenzaamste en voordat de visi-
-erende officier komt, is Frans weer te-
Igr y>
'Hj legde den wijden soidatenmantel van
raar grootvader over haar schouders, trok
kraag zoo hoog mogelijk op en zette
j svldatenmuts van haar broeder op. In
vZe 'Needing onkenbaar, ging zij yoorzlch-
vrij bewegen door familiebanden, relaties»
hulp in verschillenden vorm, wederzijd
sche begunstiging e.a.
Ook de coöperatieve inkoop, waarop
velen het oog gevestigd hebben, ont
komt niet aan een „drawback."
Menig eerlijk koopman vreest hier,
door een sluweren coöperator in de lu
ren te worden gelegd.
Da coöperatie van eenen stand, in
en tegen de belangensfeer van dien
zelfden stand, schijnt vooralsnog niet
gemakkelijk uitvoerbaar.
De coöperatie van eenen stand echter,
tegen den druk dien een hoogere stand
hem oplegt, kan gaande werklieden
hebben hare mogelijkheid hier bewezen
en daarop deelien wij, waar wij spra
ken van een vingerwijzing.
Wanneer een middenstander geld be
legt bij eene bankinstelling geniet hij
eene lage rente Neemt hij geld op dan
moet hij een hooge rente betalen. Maar
in de meeste gevallen kan hij geen
geld bekomen, zelfs niet als hij soliede
is, en goede waarborgen kan geven.
We bedoelen hier de z g. handelscre
dieten, dien machtigen steun voor den
groothandel. Men is dan „niet thuis"
voor den middenstander.
Waarom ontworstelt de middenstand
zich hier niet aan den druk door het
groot-kapitaal hem opgelegd. Of juister
gezegd, waarom helpt hij zich zelf niet
waar de groote bankinstellingen hem
links laten liggen?
De coöperatie is bier den van zelf
aangewezen weg.
Bijltje schryft in een zijner brieven
aan de „Standaard" 0. a. het volgende:
We hebben in onze historie van dat
zich geven, van dien arbeid met geest
drift, de heerlijkste uitkomsten gezien
en nog zie ik met bijzonder welgeval
len, hoe onder jongen en ouden op
menig gebied de geestdrift nog niet
gedood, de toewijding nog niet verluren is.
tig door de nauwe straten naar den wal,
waar Frans op wacht stond. Een zware
soldatenstap naderde en de roep „Halt!
werdaweerklonk.
„Frans" fluisterde zij, terwijl zij hare
vermomming eenigszins opende, om zich
kenbaar te maken.
„Om Gods wil, Colinette, zijt gij het?"
vroeg hij.
„Frans, gij zijt een kind des doods, als
gij bij deze vrceselijke koude den geheelen
tijd op post blijft!"
„Onzin, lief kind. De hemel zegene ove
rigens uwe trouwe bezorgdheid. Een sol
daat moet zich aan hitte en koude gewen
nen. Heb geen zorg, ga weer naar huis
„Neen, niet ik ga naar huis, maar gij.
Moeder heeft een k.eine verkwikking, voor
u gereed gemaakt. Totdat gij terugkeert,
neem ik de wacht over."
„Wat valt je in? Ik mijn post in den
steek laten? Nooit."
„Daarvan is geen sprake. Gij zijt eenvou
dig door mij afgelost."
„Denk aan het gevaar, dat ons dreigt,
als het aan den dag komt."
„Gevaar is er alleen, wanneer gij daar
blijft; want welke bescherming, verleent een
bevroren grenadier aan de stad? Geef mij
je geweer en spoed je naar huis!" drong
Colinette a an. ,Een half uur is voldoende
om je te verkwikken, en vroeger komt er
geen ronde. Wees maar niet bang", voegde
zij er bij, „de vei igheid der stad is aan
de h anden barer dochters even goed toever
trouwt a's die barer zonen!"
Frans voelde dat Colinette de waarheid
sprak; want een buitengewone versapping
had reeds al zijn ledematen aangegrepen
en zijn zinnen begonnen van minuut tot
minuut te verdooven. Waren dat voorboden
van den dood? Hij zag de noodzakelijkheid
in, Colinette's raad te volgen. Groote
vreugde vervulde haar hart, toen zij haar
edel doel bereikt zag. Zij hulde zidh dieper
in haar mantel en ging in militair tempo
op en neer. Als edht soldatenkind was
zij met het hanteeren der wapenen en met
de wachtwoorden yolkomen vertrouwd. Aan
Zulk een man van geestdrift en toe
wijding heeft in Amsterdam zijn werk
neergelegd en al behoort hij niet tot
mijn kring, ik wil iets van hem zeggen.
Ik bedoel Mgr. Kouings, de geestelijke
adviseur van den R K. Volksbond in
de Hoofdstad. Over .geestelijke advi
seurs worden wel eens minachtend
de schouders opgehaaldt wordt voor
gesteld alsof de arbeiders door hen aan
den leiband worden gehouden en geheel
afhankelijk blijven.
Doch er is geen maller bewering
Waut de socialisten, die dan zoo op
de „geestelijke adviseurs" afgaven, be
zitten zeiven een goede portie van zul
ke adviseurs. Wat doen de kopstukken
van de partij dagelijks anders dan
geestelijk adviseeren. Als de revolutie
maar eerst in de hoofien en in de har
ten zit, komt ze van zelf wel naar
buitenhet gebeurt dan zelfs wel eens
dat op een critiek oogenbiik een van
de geestelijke adviseurs zijn hoofd ver
liest en met angst vraagtWat nu
Dun houdt natuurlijk het geven van
geestelijke adviezen op en komt de
praktijk aan 't woord, die altijd een
weinig gevaarlijk is.
Er is heelemaal geen reden om op
geestelijke adviseurs laag neer te zieD,
integendeel, ze dienen gewaardeerd; en
wie net voorrecht had wel eens in aan
raking te komen met Mgr. Konings,
vond een van die uitnemende mannnen,
die, volkomen op de hoogte van hun
taak, zich met groote liefde en toewijding
g .ven. Uit den aard dor zaak kom ik
weinig met Roomsche geestelijken in
aanraking, maar Mgr. Konings heb ik
wel een paar malen ontmoet, en ik
weet wat groote en goede kracht er
van zijn sociaal en politiek optreden
uitging. Hij zelf was niet alleen een
bezield en geharnasd strijder maar hij
verstond óók de kunst om zijn bezieling
in anderen over te storten.
In den politieken strijd trad bij gaarne
op. Onze vrienden in district "VIII weten
er alles van hoe hij met vuur en geest
drift kon arbeiden.
En nu gaat deze grijsaard onze stad
verlaten. De rust misgunt hem zeker
vankelijk beschouwde zij de zaak als grap;
later 'echter, als zij zoo eenzaam op den
door de maan beschenen wal stond, kwa
men haar alle mogelijke ongevallen voor
den geest, die haar konden overkomen.
Aan gene zijde van de Moezel stonden
de Duitsche voorposten. Hoe, a's Frans te
huis ziek werd en voor de aflossing niet
terugkeerde? wat dan? Dan was hij dien
zij het leven wilde redden, onverbidde
lijk verloren.
Het uur der aflossing sloeg. Het was
hoog tijd. Nu werden er in de s'i te van
den nacht voetstappen hoorbaar. Nog een
oogenbiik en aan het einde van den wal
dook een schaduw op.
De schaduw kwam langzaam nader.
Nu bleef zij een oogenbiik staan. Eens
klaps g linsterde dn den maneschijn een blan
ke degen, aan welks spits een zwarte doek
fladderde. Wat is dat? Dat is Frans niet?
Wat nu Redding zoekend zag zij naar alle
kanten rond. Er was niemand te zien. Toch!
Daar aan gene zijde van den Moezel doken
eveneens schaduwen op den besneeuwden
en door de maan beschenen grond op.
Wat te doen? Hande.en? zoo klonk het
in haar binnenste, en de aangeboren so.da-
tenmoed o ntwaakte. Onbevreesd naderde zij
de verdachte schaduw en riep op voorge
schreven afstand: „Werda?" De schaduw
bleef stom en onbeweeglijk. Nogmaals riep
zij.
Daar ijlde de schaduw op haar toe en
riep haar met ruwe stem toe:
„Zoo, zijt gij het, Colinette, G'oed, dat
ik je nog tref. Nu zal ik mij naar hartelust!
aan je wreken voor de laatste kennis.
Wacht duifje, je laatste uur heeft gesla
gen."
Flet was luitenant Kellert, haar doodsvij
and. Bij de laatste kermis had zij zijn
onbeschaamdheid zoo bes ist afgewezen, dat
hij met schande moest aftrekken. Dats'echts
koene vastberadenheid haar kon redden,
stond h aar duidelijk voor oogen. De op
het s neeuwveld naderende schaduwen duid
den op een opzettelijk verraad van den of
ficier. Nogmaals gebood zij hem halt. Daar,
niemand; voor het herstel zijner ge
zondheid koester ik de beste wenschen;
vooral de Roomsche arbeiders zullen
hem missen; de Amsterdammers in 't
algemeen raken een medeburger kwijt,
die populair was onder hen.
Moge, en dat vooral onder ons, de
geestdrift levendig blijven, Er is in
deze groote stad zoo verbazend veelte
doenen zonder hartelijke toewijding,
zonder blijmoedig ons geven aan Hem,
die ons tot den arbeid roept, zou er
weinig van ons werk terecht komen.
De ramp in Italië.
Vluchtelingen, te Rome uit Napels aan
gekomen, verha'en dat eene waterhoos en
eene overgroote massa slijk over Casamj?
ciola zijn neergekomen. Niettegenstaande
den hevigen regen, vlucht en de inwoners
op de idaken, waar zij lange uren moesten
blijven, en getuigen waren van het werk
van verwoesting. Straten en p'einen liggen
vol rotsblokken van den berg. Sommige
zijn tot 70 kub. meter groot. De badin
richting is vernield.
Op het eiland Ischia is het getal slacht
offers nogal beperkt, terwijl men in het
district van Amalfi nog het aantal dooden
niet kent. Volgens de bladen heeft de
cycloon 50 gebouwen vernield te Cetara.
De stationschef van Victri werd door den
bliksem gedood, terwijl hij om hulp seinde
De Tribuna zegt dat heV schouwspel
vreeselijk is te Cetara, waar de kronkelen
de straatjes overweldigend zijn door een
laag s lijk van verscheidene meters dikte,
waaruit verminkte lijken opsteken.
Het blad betreurt de onverschilligheid!
der bewoners, sterke mannen, die weigeren
aan de reddingswerken te helpen. De solda
ten daarentegen deden hun best en red
den de menschen met gevaar voor hun eigen
leven. Zelfs krachtige jonge mannen wei
gerden de soldaten te helpen. Blijkbaar was
dit gevolg van den ontzettenden schrik.
Men pïees daarentegen de soldaten die
wonderen verrichtten. Een korporaal wierp
zich bijvoorbeeld in den stroom om een
kind te r edden en brak daarbij een arm.
Toch gaf hij het niet op, in de branding
op hetzelfde oogenbiik dat Kellert zich op
haar wilde storten, knalde een schot
de luitenant wentelde in zijn bloed. Ginds
oph et sneeuwveld maakten de schaduwen
haastig rechtsomkeert en ook zij was in
een oogenbiik omringd van soldaten, die
op het alarmschot in allerijl kwamen toe-
loopen. Een meisje op wacht! Colinette
Daar de reutelende officier met den ontbloo
ten degen, aan welks spits nog de verrader
lijke vlag bevestigd was, en daarover de
Moezel de vluchtende vijand. Waarlijk, een
raadselachtig tooneelWat was er ge
beurd?
Colinette werd naar het wachtlokaal ge
bracht, waar zij onmiddelijk een streng
verhoor moest onedergaan. Openhartig deel
de zij de geheele zaak mede. De onder
zoekende officier liet haar gaan met de
woorden
„Voor Frankrijk dochters bestaat er geen
krijgswet! Gij hebt zeker uw plicht op
prijzenswaardige wijze vervuild, maar uw
verloofde komt voor den krijgsraad."
Men zocht onmiddellijk naar Frans en
vond h em, overeenkomstig haar verk'aring,
in haar ouderlijk huis, doch meer dood
dan levend. De gevreesde bewusteloos
heid was ingetreden, nadat hij nauwelijks
een voet over den drempel gezet had. Hij
werd naar het hospitaal gebracht, endaar
verliepen eenige dagen, voor hij weer tot
bezinning kwam.
Onder de papieren van den getroffen offi
cier vond men de stellige bewijzen van ver
raad. Een bijzonder licht wierp op zijn ka
rakter het bewezen feit, dat hij in lage
wraakzucht Frans in zijn verraad trachtte
te verkwikken, door tot de uitvoering van
zijn boosaardig p'an juist dien post uit te
kiezen. Toen Frans hersteld was, kwam hij
voor den krijgsraad en werd ter dood ver
oordeeld.
Toen Colinette vernam, dat alle hoop
verijdeld was, ging zij den veroordeelde be
zoeken.
Bij het afscheid hing zij hem een gewijde
medalje om, kuste hem op het voorhoofd,
schudde hem hartelijk beide handen, terwijl
en hield het kind vast met den gezonden
arm, zoodat beiden gered konden worden.
Da hoofdoorzaak van de ramp,
die de provincie SaternO' geteisterd heeft,
is, naar uit Rome aan de Lokal Anzeiger
wordt geseind, gelegen in het feit, dat
de steil uit zee oprijzende bergen onbe-
plant zijn en vol losse steenen liggen.
Waar het maar eenigszins mogelijk was,
hebben de boeren tegen de rotswanden aan
terrassen aangelegd, deze met aarde op
gevuld en daarvan de prachtige tuinen voor
allerlei zuidvruchten gemaakt. De wolk
breuken hebben nu de bergbeken geweldig
doen zwellen en deze hebben terrassen met
tuinen en al meegevoerd. Er zijn groote
modderstroomen gevormd, die de plaatsen
langs de golf van Salerno bereikt en ver
schrikking, dood en verwoesting verspreid
den. En wat de modderstroom heeft heel
gelaten, heeft de cycloon vernield, die de
daken van de huizen afrukte, muren om
verwierp en groote rotsblokken van de berg
toppen naar beneden deed rollen.
Zoo. hebben overstrooming, modder, cy
cloon en de razend opgezweepte zee, die
den straatweg Salerno-Amalji op verschillen
de punten vernield heeft samengewerkt om
de vernieling te bewerkstelligen en alle
verbindingen van wegen, telegraaf of tele-
phoon zijn vernield. Uit alle berichten blijkt,
dat het kleine plaatsje Cetara het zwaarst
getroffen is. Cetara ligt aan den voet van
de Monte Avocata en de Monte del Com
posanto. Tegen de Monte Avocata liggen
ongeveer 43 huizen van twee verdiepingen,
die met de kerk van de Santa Maria della
Grazia zijn weggespoeld. Uit die puinhoopen
komt vreeselijk gekerm en geroep van ge
wonden.
Dc Vesuvius
is kalm. Er vloeien geen Lavastroomen
meer. De meeste straten zijn vrij gemaakt.
Het tramverkeer is hersteld. De rust keert
terug.
Vluchtelingen uit Cacamiccjola verhalen
ontzettende bijzonderheden over de ramp.
Volgens hen is San Antonio van de aarde
verdwenen.
Van den Epimeo berg maakten zidh enor
me rotsblokken los, die a's lawines in het
dal rolden. Een blok van zeventig kubieke
zij met een van tranen half verstikte stem
tot hem zeide: „Frans, sterf standvastig)
als katholiek en als soldaat! Hierboven)
in den hemel zien wij elkander weer 1 Tot
aan mijn laatsten ademtocht zal ik voor
je bidden
Colinette was op den dag der terecht
stelling uit Metz verdwenen. Zij had zich
gewijd aan de verpleging der op het slag
veld gewonde soldaten en zij werd door
haar zachtheid en deugd door de Zusters
van liefde als haar gelijke behandeld.
Na de overgave van Sedan trok dit meis
je met de Zusters van Liefde naar Parijs,
waar ze in een hospitaal dezelfde bewonde
renswaardige werkzaamheid ten toon spreid
de. Als na dc geweldige uitvallen der Pa-
rijzer bezetting de ambulansen haar ge
vaarlijken dienst verrichten was dit meisje
er bij. Bij zulk een expeditie werd zij ge
vaarlijk gewond. In het hospitaal gebracht
weid zij aan een geneeskundig onderzoek
onderworpen. Een jong Fransch soldaat,
die dicht in hare nabijheid lag, beschouw
de haar bij die gelegenheid langen tijd
scherp. Toen de geneesheeren weg waren,
snelde hij naar hare legerstede met den
uitroep; „ColinetteColinette!"
De stervende sloeg hare oogen op en
sprak zacht; „Robert! Robert! Lieve broe
der Ik ga naar Frans I Groet vader en moe
der!" Nog een lichte ademhaling en Coli
nette was in den hemel.
Nadat de vrede gesloten was, keerde Ro
bert, die Weer geheel hersteld was naar
huis terug en bracht zijn verheugden en
verbaasden ouders niet slechts de tijding
van den heldhaftigen dood hunner dochter,
doch ook haar gebeente. Onder deelneming
der geheele bevolking werden de overblijfse
len van Frans en Colinette, van bruid en
bruidegom, op het kerkhof in een gemeen
schappelijk graf begraven. Van verblindend
wit marmer verheft zich boven hun graf
een Moedergodsbeeld. Op het voetstuk van
den grafsteen prijken in gouden letters de
eenvoudige woorden
„Getrouw tot in den dood."
