renhuis.
Wtm Sath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Bolland.
CERT,
etalage Achterstraat,
uk.
Zaterdag- 4 November 1911.
Jaargang-
88 HAARLEM.
i in hare
rije kluis.
FEUILLETON
„Toetie Walther,"
nketbakkerij, FHIDSEH 92.
Verschijnt Woensdag en Saterdag*
bollen,
erbanket,
orstplaat.
IMMING.
No. 88
s het daaropvol-
ïoudelijke Artike-
g betreft, steeds
geven de inrich-
is, dat hetALK-
Inste waarheid
gen.
RAAT.
al 417.
HTERSTRAAT.
zijn.
stort f 250.000.
iT:
TOOR.
ïffecten, Deposito's,
iën enz. enz.
S
□XE GEBIED,
ets fels, Mahonie,
dewerk, Kristal,
d, gegarandeerde
k Vazen en Beel-
ebied omvattend.
Achterstraat.
Drinkwater.
•-•••
gapt - -
elend,
iur, in de „Harmonie",
■an
Iterdam.
Alt, Gorinchem,
sterdam.
iaar.
an af 1 Not. gelegenheid
en dag der uitvoering en
akannen 179 et.
inteertrommels met nikkel
et.
-kammen 3 ot.
9 et.
ielicht£cherinpjcs 21 et.
ikers 89 et.
4 et.
3 et.
en schotels blauw poree-
>or 24 eieren 29 et.
ekstellen 149 et.
er.
der Staten Generaal en
meester van Alkemade, te
Staten Generaal en Barge-
van den Baad van Beroep
Staten van Noord-Holland
-lem.
417.
orden door interoommanald
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
CO ot pier 3 maanden franco huis; 90 ot. met geiiluslreeiidl
Zondagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers van de courant 3 cenit.
.Van heit Zondagsblad 5 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels 30 cij^
Elke regel meer6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet. 23 a 1
De commissaris der Koningin in de pro
vincie Noord-Holland heeft" het volgende
geschreven aan (de gemeentebesturen in die
provincie:
De minister van binneniandsdhe zaken
heeft mij nadere inlichtingen gevralagd aan
gaande het gebrek aan drinkwater van
mensch en (lier, hetwelk zich in den afgeloo-
pen drogen zomer meer nog dan anders op
vete plaatsen heeft geopenbaard.
In verband hiermede zou ik gaarne van
u vernemen, 'hoe tie toestand te dien op
zichte in uwe gemeente is geweest.
Ik teeken hierbij aan, dat alleen het be
zit eener 'waterleiding in staat is om' aan
toestanden, zooals "die zich nog steeds schij
nen voor te doen, voorgoed een einde!
.te tmaken.
Ik dring er daarom bij u op aan om geen
poging na te laten om uwe gemeente tie
vooudeelen eener -waterleiding deelachtig te
doen worden. In de meeste gevallen zal
samenwerking met 'andere gemeenten een
eerste eisch 'zijn omi tot een goed einde
te geraken.
Mocht mijn 'medewerking opj eenigerlei
wijze aan het weistagen uwer pogingen
bevorderlijk kunnen 'zijn, dan zult u op
mijn steun 'en voorllidhting niet te vergeefs
een beroep Üoen.
Intivssclien zal 'er uit den aard der zaak
nog wel 'eenige tijd verkropen, alvorensi
alfhans het 'grootste gedeelte dezer pro
vincie zich gelukkig kan rekenen in het be
zit eener waterleiding, terwijl er bovendien
wel steeds nog enkele deelen der provincie
zullen overblijven, "die door bun ligging
van goed teiidingwiater verstoken zullen blij
ven.
Maatregelen van tijdelijken aard om wa
tergebrek althans voor tie eerstkomende zo
mers te weren, Worden hierdoor gevorderd.
Vooral wanneer de toestand voor uiwe
gemeenten in den afgeloopen zomer reden
tot klagen heeft gegeven, verzoek ik ui, mij
mede te deelen, welke middelen uiw be
stuur denkt aan te wenden ami het be
staande euvel voor de naaste toekomst tot
de kleinst mogelijke afmetingen terug te
fcfengen.
Mocht als zoodanig niet in aanmerking
kamen het slaan van nortonpiutten, hetzij
van gemeentewege, hetzij door de belang
hebbenden zelf 'op initiatief van uw bestuur,
dan verneem ik gaarne op welke bezwaren
zoodanige maatregel afstuit.
Verzwakking van het rechts
gevoel.
De Amstendamsohe Kantonrechter mr. Hö-
felt verklaarde de verordening opi de win
kelsluiting niet verbindbaar en sprak mits-
t
45)
Gespannen, richtten aller blikken zich op
de deur. Weldra gooide Piet deze wijd open
otn den heer Brown binnen te laten. Stokstijf
bleef deze op den drempel staan, en wreef
met zenuwachtig gebaar over de oogen.
De aanwezenden schrokken. Hij' zag er ont
daan uit, doodsbleek, met verwrongen ge
laatstrekken. Zijn oogen, waarin hevige ont
steltenis te lezen stond, gleden zoekend
over 't gezelschap. Na een vluchtige bui
ging in 't .algemeen en snellen, ontroerden
blik op de zacht-blozende Toetie, tad hij
schielijk op mijnheer Walther toe.
„Gaarne|h^d ik u eerst even alleen gespro
ken, doch de tijd dringt, ik was eerst aan
uw vito,^ uw bedienden verwezen mij naar
hier." Zijn sidderende stem, stokte evien, en
smeekend keek hij Toetie aan.
Onwillekeurig stond rij op en ging naast
haar vader staan, leunend tegen zijn stoel.
„Ik kom u smeeken, Toetie toe te staan,
onmiddellijk met me mede te gaan. Teddy
is een ontzettend ongeluk overkomen. Het
laatste uur doet hij niets anders dan om
Toetie roepen. Je wilt den wensrih van een
stervende toch wel vervuilen?" snikte hij,
zich tot haar wendendl,
„Een stervende?" stamelde ze, h.em ont
zet aanziende, i
fsJa, kind, vain een stervende. Vanmiddag
dien een winkelier, die na 9 uiur bet slui
tingsuur had verkocht vrij.
Die Amsterdams ohe Kantonrechter Mr. Car-
sten veroordeelde twee winkeliers die de
verordening overtreden hadden tot gelti-
btoeten. Volgens kiezen rechter was de ver
ordening dus 'wèl' geldig.
En een 'derde Amsterdamsdhe Kantonrech
ter. mr. 'Kranenburg schaarde zich aan de
zijde van zijn collega Mr. Carsten, ver
oordeelde beklaagden tot geldboeten.
Toch zijn beide laatste vonnissen niet ge
lijk aan elkander. Bevatten die vain Mrsi.
Höfelt en Carsten een reeks van „over
wegingen" waarop het vonnis is gegrond,
Mr. Kranenburg is kort en bondig.
Hij noemt eenvoudig de titels der veror.
dening zonder meer.
Zoo hebben wij, dus drie verschillende!
uitspraken in verschillende zaken omdat
er drie 'verschillende personen rechtspreken.
Afgescheiden van de kwestie zelve, miee
nen we toch, dat deze uitslag allesbehalve
er toe zal bijdragen om het gevoel van de
Nederlanders, dat er nog wel, „recht" te
vinden is, te versterken.
Integendeel, de uitwerking zal contraire
zijn.
Ware het nu niet tactiscfaer geweest, dat
de zaken betreffende de overtredingen op
de verordening winkelsluiting door één Kan
tonrechter waren berecht?
Men kende toch de opzet, welke was in
hoogste instantie, door den Hoogen Raad,
te laten bes,lissen."
Nu krijgt de géheele kwestie eene komi-
s,che zijde, die aan onze rechtspraak, welke
toch al niet in ver-trouwen was vooruitge
gaan na tie Papendreohtsdhe strafzaak, weer
een gevoeligen stoot geeft.
Import van vuil.
In München is dezer dagen in geslo
ten voorstelling, daar de censuur het stuk
niet wilde loten passeeren een „burger
lijk blijspel" opgevoerd, waarvan wij noch
titel noch inhoud ook miaiar eenigszins kun
nen aanduiden.
Wij zouden hierop niet verder ingaan,
wanneer niet 'de „Telegraaf" een uitvoerige
recensie van 'dit stuk had gepfaatst, waarin
ons ook 'wordt medegedeeld, dat dit stuk
waarschijnlijk zal worden uitgekozen om
er het 'Lustspiellhaus-ensemble een tournée
door Holland m,ee te doen maken, „da!
Holland ja keine Cens,ur hat."
De „Telegraaf-man 'vindt hierin een af
doende reden, om' een gedetailleerd over
zicht van den hyper-gemeenen inhoud .aan
zjjne lezers 'mede te deelen. Het is voor
ons eene ontzettende gedachte, dat zuik
een courant nog bij heell wat gezinnen, die
zich Katholiek noemen vooral in de
hoofdstad hls „vriend des huizes" ont
vangen wordt en ook de kinderen er wel
heeft hij getracht zelfmoord te plegen; de
dokter zegt, dat (hij den nacht niet kaïn
halen. Ik bid je, kom, todh terstond inedej
er is al zóó veel tijd verloren door mijn
zoeken," ij
Een kreet van afgrijzen was ontsnapt aan
de lippen van Toetie, toen de heer Brown
het woord „zelfmoord" uitsprak. Ze wan
kelde, en klampte zich krampachtig aanhaar
vader va'st, die haar teeder omvat hield.
„O, Toetie, hou je toich goed, 't is zoo
ontzettend, die steeds zwakker wordende
stem zoo pijnlijk verlangend: „Toetie,Toe
tie" te 'hooren kreunen", smeekte Teddy's
vader.
Bij deze woorden vtoog de welbekende
energieke trek over haar teer gezichtje. Ze
moidht niet zwak wezen, aa:n zich zelfden-
ken. Een stervende verlangde naar haar.
Ze moest sterk zijn, zijn wensch vervullen,
hem bijstaan, helpen, zoo veel ze kon. Ze
had Teddy jaren lang als. een broeder
liefgehad, en den airrn haars vaders grijpend,
smeekte ze
„Gauw, Raatje, laat ons geen moment
langer dralen", en trok hem, de kamer uit,
voorgegaan door den heer Brown. Zonder
aan haar dunne kleeding te denken, volg
de ze hem naar het rijtuig, en eerst toen
ze een eind ver waren, werd haar vader,
doordat ze huiverde, er attent op gemaakt
dat ze haar ibournous in de haast Ihadj
vergeten.
„Maar, pop, je zult ziek worden,", kerm
de hij1, verschrikt.
Terstond trok mijnheer Brown zijn oivier-
;eens in snuffelen.
Ook den Telegraaf-recensent werd het
soms te "bar, zooals uit de volgende tirade
blijkt:
„Dit stuk 'dat bijna drie uren duurt,
zal ons Ho,Handsch publiek voorgezet wor
den. Gisteren werd er hier aan ge
smuld en gesmikkeldmaar ik geloof niet,
dat de 'directie er bij' ons pjleizier v,an zat
beleven en zeker geen artistiek succes.
Men zou bij.nai voor Holland ook naar
censuur verlangen omi het Lustspielhaus
te kunnen dwingen met een piaiar der
mooie stukken Uit hun repertoire naar
onze steden te trekken."
Nu moge er gebeuren, wat wil, m,aar
ons dunkt, dat de opvoering valn dit por
no,grafische stuk in ons vaderland niet mag
plaatis hebben.
Zoodra omtrent 'de plannen van deze liuid-
jes uit 'Münöhen iets anders bekend is,
moeten „Voor 'Eer en Deugd", afdeelin-
gen der Katholieke Sociale Actie enz. zich
mobiel maken, om te zorgen, dat dit schan
daal1 buiten onze grenzen worde gehouden.
.Wij zullen pnzerrijds natuurlijk 'n oogje
in 't zeil houden en de betrokken ver-
eenigingen, indien 't ons mogelijk is, tijdig
waarschuwen. In 'een couraint is natuurlijk,
uit den 'aard der zaak, geen gelegenheid
nadere inlichtingen omtrent dit stuk mede
te delen.
Tenslotte zijn wij van meening, dat het
boog tijd wordt voor de autoriteiten van
stad en land, om eens erns.tig te overwegen,
welke maatregelen 'kunnen warden genomen,
om de reputatie van ons land, als aschb'elt
voor het literair vuil van gansch Europa wat
te verbéteren. (Msbl)
BUITENLAND.
De ItaUaansch-Tnrksche oorlog.
Zouden de 'kansen keeren? vroegen wij
in ons Vorig nummer.
Het antwoord daarop kunnen wij thans
geven en'is bevestigend.
Ofsahoon volgens de laatste b'eridhten Tri
poli nog 'niet genomen is en de berichten]
daaromtrent ais sterk sensationeel moeten
worden beschouwd, 'kan toch nu wel wor
den vastgesteld, 'dat de positie der Itali
anen aldaar zeer hachelijk moet zijn.
De „Tra-min" 'publiceert een telegram van
den afgevaardigde Rahmid Bey, die zich blij
Tripoli bevindt. In dit telegram wordt ge
meld, dat 'de Italianen, die geen weerstand
meer konden bieden aan de heftige aan
vallen der Turken, zich in de stad hebben
teruggetrokken en rich daar hebben ver
schanst. Twee sterke stellingen in de na
bijheid der 'stad zijn door die Turken ge
nomen, die tevens een grooten voorraad
levensmiddelen kanonnen 'en geweren buit
maakten.
jas uit, en legde die over de bevende
Toetie. Ze merkte het niet eens. Ze wals in
gebied verzonken. i,,0 God' red Tedidly,
laat 'hem' niet sterven", smeekte ze zonder
ophouden. De beide heeren zaten samen
zacht te fluisteren. Plotseling vroeg Toetie
die mat tegen de schouders van haar vader
leunde:
„Waarom heeft hij het gedaan?" ertriï-
de doodsangst in haar stem.
Liefkoozend nam de heer Brown haar
handje in de zijne
j „Waarom hij 't deed, kindje? In een vlaag
van wanhoop. De laatste maanden was. hij
veranderd. Hij scheen geheel' opj hol, was
uithuizig, en zooals, ik nu vandaag pias
hoorde, aan 't spel verslaafd. Het recjhte
veet ik er nog niet van, doahl 't schijnt,,
dat .hij gisternacht hooge sommen verloor.
Waarom hij niet bij mij kwam, is me een
raadsel. Morgen vervalt een eeresohuld,, die
over duizenden loopt. Dat schijnt hem tot
wanhoop gabiradht te hebben. Vanmiddag
om zes uur kwam hiji thuis, dronk staande
nog een kop thee met ons. Hij; zag Keek,
en een vreemde uitdrukking lag over zijn
gelaat. Mijn vrouw vroeg, of hem iets scheel
de?
„Neen, moedertje, all right'" lachte hiji,
doch zijn stem klonk zóó vreemd enheesch,
dat ik zei: „Kerel, je hebt een kou beef,
je moet onder de wol."
dat zal wel 't beste zijn!" Met
schuwen blik knikte hij ons vluchtig toe, en
riep onder 't weggaan met diezelfde heesche
®tW II I I tel
Rahmid zwaait grooten lof toe aan de
Turksche troepen en de Arabieren, die met
grooten moed hebben gestreden.
Voortdurend nemen de Turksche troepen
in den omtrek van Tripoli in sterkte toe.
Vijf-en-dertigduizend Arabieren 'uit Egyp
te moeten rich wederom bij het Turksche
leger 'hebben 'gevoegd.
Want dat 'laat geen twijfel over, dat met
den dag 'de krijgsmacht der Turken wordt
aangevuld en 'dat iederen dag
drommen fanatieke Arabieren,
zich aansluiten 'bij hun strijdende broeders
De gouverneur van Tripoli, pjas uit Tri
poli te Constantinqpel aangekomen, .ver
klaarde aan tien correspondent van. het Berl.
TageM.", dat 'zeker wel een 30.000 Arabie
ren nu rond de hoofdstad gelegerd waren
en dat in de provincie 100.000 Arabieren
nog klaar waren omi opj te trekken.
Ook 'van 'andere kanten wordt bevestigdj
dat (de 'Arabieren, m,et een geest van uiter
ste fanatisme zijn bezield. Zoo vonden wij
in 'Engelische' bladen verteld, dat voor het
jongste 'gevecht een 150 man van de Diur-
fili-stam ricih twee aan twee de voeten
bij "'elkaar bonden en zwoeren niet stil te
zullen 'staan voor dat zij' al hunne patronen
zouden 'verschoten hebben of gevallen zou
den 'zijn. En ook de mannen van de Eï-
Garb-stam 'legden plechtig een eed af hun
Jeiven It fezullen geven vojor de verdedi-
ding 'van hun vaderland.
Deze 'staaltjes bewijzen, hoe diep de vij
andschap tegen Italië er in zit, Tevens wor
den de groote verliezen er door verklaard,
die de 'Turken en Arabieren bij' de laatste
gevechten 'geleden 'hebben en die verschil
lende duizenden imoeten bedragen.
Het gruwelijk optreden der Itallaansche
soldaten.
Dat de haat tegen de Italianen er zoo diep
inzit, ligt aan hun eigen gruwelijk optreden.
Zoo moeten tie Italiaansühe soldaten drie
dagen bezig rijn geweest omi alle bewoners
van de Diase, ten Zuiden van de stad, uit te
moorden 'en 'neer te schieten. Zonder vorm
van proces, werden alten, vrouwen, kinderen
en mannen, schuldig en onschuldig gedood.
Huizen werden :in brand gestoken en met
mijnen in tie lucht „geblazen".
De „Avanti" 'weet te melden, dat de
Italiaansohe soldaten tie Arabische gevan
genen zeer 'gruwzaam behandelden, Die con
servatieve „Stampa" 'die nog al eens door
Giolitti zelf als spreekbuis wordt gebezigd,
bevestigt dit. 'Volgens dat blad werden grijs
aards, vrouwen len kinderen geheel ontkleed
aaneengebonden en 'door de staten van
de stad zoo naar de gevangenis gedreven.
De correspondent Van de Stampa" wil
de zelf itussdhenbeide komen om medelij
den met de ongelukkigen te wekken. Maar
het weid hem. -verhinderd en het Meek, dat
de gruwzame 'behandeling op. gezag van de
„Als u me om zeven uur niet in de eet
zaal vindt, bén ik naar bed."
„In de deur bleef hij nog even staan
en keek ons met verwilderden blik aan,
toen sloeg hij de deur met harden slag
adhter zidh toe.
„Teddy (heeft bepaald koorts", zei mijn
vrouw angstig. „We moesten den dokter
telef'Oneeren," Ik lachte nog omi haar be
zorgdheid en antwoordde, dat we eerst mioes
ten zien, of hij niet aan tafel kwami.
„Kwart voor zeven zat ik in mijn studeer
kamer te lezen, toen ik werd' opgesdhrikt
door een luiden knal. Ontsteld Vloog ik
op, en ïiep naar de gang. Tegelijkertijd
kwam mijn vrouw uit haar kleedkamer ijlen,
met ontsteld' gelaat.
„Brown, dat 'wals. .een schot, 't kwam
uit de richting van Teddy's kamer."
„In doodsangst 'vlogen we er heen. D>e
deur was in 't slot. In mijn radeloosheid!
tapte ik 'ze in, toen...." Hier snikte hij
't uit. 'Toetie druïde, zadht schreiend, rijn
hand, terwijl' haar vader zijn stopwoorden
uitbulderde. Toen de heer Brown zidh eenigs
zins hersteld had, ging hij1 voort:
„De terstond ontboden geneesheer con
stateerde inwendige 'verbloeding. Hij zei,
dat de toestand hopeloos was, en hij den
nacht niet kon hatenEerst lag Teddy
onbeweeglijk, ik 'dacht, dat hij al. dood was.
Sinds de dokter hem heeft verbonden,
kreunt hij 'zonder ophouden, en stamelt;
telkens Toetie's naam. Als mijn vrouw, de
dokter, of Ik hem toespreken, licht hij de
wimpers op, om ze onmiddellijk weer neer
autoriteiten geschiedde. I
Het is duidelijk, dat een dergelijk op
treden de 'Arabieren nog meer moet verbitte
ren en 'nog fanatieker moeten stemmen.
Meer troepen I
De Italiaansdbe bezetting ,van Hom®, die
3000 man sterk is, zond een dringende bood
schap naar Tripoli om meer troepen. Men
besluit er uit, dat de vijaind zijn hoofd
macht nu 'daar geconcentreerd heeft. Een
oorlogschip is 'er heen gezonden.
De oorlogskosten.
Te Rqmie hvorden ip offiaiëele kringen
de oorlogskosten over twee maanden op
f240,000.000 geschat,
Die oorlog duurt nu reeds ongeveer één
maand zoadat Italië tot nu toe circa
f 120.000.000 onkosten 'heeft gehad-
Een oorJogs-geldleening moet echter niet
noodzakelijk zijn.
Nu gaat Turkije eischen stellen.
De „Tanine", het leidende Turksche blad,
schrijft over eventueele onderhandelingen!
fussichen de mogendheden en de Porie om
den vrede fe bewerken: „Italië heeft dezen
oorlog per sie gewild. Wiemscht het nu een
einde aan Iden oorlog te maken, dan moet
het zich uit Tripoli terugtrekken. Indien
wij dan 'lust hebben met Italië in onder
handeling te treden over het weer aanknoo-
pen van diplomatieke betrekkingen, dan zui
len wij tiat opj ons gemak doen,
ITALIË,
Nathanisme of Satanisme.
De gemeenteraad tan Rome, onder het
waardige bestuur Van den jood Nathan,
heeft beslist, 'dat het godsdienstonderwijs]
niet meer in de andere uren van ouder
wijs tusschengeschoven mag worden ,en dat
de lessen niet meer eenigszins verkort mo
gen wonden om' godsdienstonderwijs te kun
nen geven.
Leve de vrijheid'
De hervorming van het Brevier.
Omtrent de 'hervorming van het Brevier
wordt uit Rome nog gemeld, dat dit be
langrijk verkort zal wouden, zoadat voor
taan het bidden er van .omstreeks drie kwar
tier, in plaats van tot nu toe ongeveer ander
half uur zal 'duren. Het nieuwe brevier
verschijnt als aanhangsel 'van het oude, waar
van sommige 'gedeelten geheel opgeheven
worden,
DUITSCHLAND.
De keizer en de Katholieke missles.
Mgr. Munsch, apostolisch Vicaris van Kili-
mandscharo, en tie 'Hoogeerw. pater Provin
ciaal Acker 'van 'de paters van den H,
Geest in 'Knechtsteden 'zijn Maandag in
het slot t(e 'Berlijn door den keizer in audi
ëntie ontvangen. 'Zij 'werden door staats
secretaris von 'Lindeguist voorgesteld. Nai-
dat de keizer 'zich door den bisschop pp
te sfaan, „Toetie" zuchtend." i
Hier hield '':t rijtuig still. Men Wad de
villa der Brows in het Stolkpark bereikt.
De voordeur werd terstond geopend, en
een knecht kwam toeschieten en ontsloot
het portier,
„Hoe is ';t met mijn zoo?" vroeg de
heer Brown.
„Nog 't zelfde, mijnheer."
Toetie volgde haastig Teddy's vader, die
't huis kisneilde. Ze zag zeer bleek, miaair
'liep met vasten tred. Ze bad voortdurend.
Ze merkte niets van de medelijdende blik
ken der bedienden, noah hoorde 't mee
warig gemompel', Hat haar volgde. Ze leed
ontzettend en was zoo Wang, te laat te ko
men.
Terwijl' de 'heer Brown, in het rijtuig,
alles vertelde, had ze wreede folteringen
uitgestaan,
Teddy, dien ze, sinds ze in Holland woon
de bijna als een broeder had liefgiekregen,
lag op sterven. Hij had de hand aan zich
zelf geslagen! O God! W,at moest hij gele
den hebben, eer hij tot die wanhopige daad
kwam! iEn terwijl ze hierover tobde, rees
een nog veel verschrikkelijker gedachte in
haar op, zóó vreesellijk, dat haar- adeimi
stokte, en 't was of ze het bewiusitrijlp
zou verliezen. Teddy was stervend, wel
dra zou hij voor Gods rechterstoel ver
schijnen, en..,..
'(Wordt vervolgd,}
'J
«sa
61
