Hi. Kath. Nieuws- en
voor Noord
No. 91,
Dinsdag1 3 September 1912.
6ae Jaarg-ang-
ïii Advertentieblad
olland.
De vacanties zijn voorbij.
FEUILLETON
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
Qnsctoild'g vsiocrdsDld of esn
slachtoffer der wraak.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
75 A per 3 maanden, franco1 huis 103 ct. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het b'egin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers van de courant3 cent.
Van het Zondagsblad 5-cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD", i
BUREAU.: Breedstraat 12, tegenover de R. KerJB, te Alkmaar,
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 30 cent..
Elke regel meerg j
Reclaim es p er regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruit'bet. 23
Nu met de vacantiemaamd Juli ook Au
gustus weer voorbij is, is de vacantietijdi
teneinde.
Eene nieuwe werkpieriode is voor de
mensdien aangebroken.
Alles wijst er op: de pensiongasten zijn
verbakken: de badplaatsen maken zidi
zachtjesaan weer gere.ed tot haar lange win
terslaap; in de stad! wedden de bordjes
„niet thuis." of „afwezig" zeldzamer; in
de bladen lezen wij onder de adverientilei-
rubriekj, dat de dokters wederom hun prac-
tijk hebben hervat; Ioco.-burgemees.ters en
dito secretarissen zien zidh van hun tijde
lijk opgetegden 'taak ontheven, kortom al
les raakt weer zoioi zachtjes aan „in zijn
ouden 'doen."
't Is uit met de vacanties!
De dames hebben weer een nieuw on
derwerp voor hare conversaties: najj^irs-
eostumes en ditoi hoeden; voor de winke
liers is hit eveneens de z.g. stille tijd
voorbij' en komt er met het najaarsseizoen
nieuw leven in> de zaak4
Ook in het vereenigingsleven is, bet uit
met de vacantie.
De warme a'vonden zijm al geen beletsel
meer voor geanimeerde vergaderingen, inte
gendeel de lange avonden jcotnen, weer
en mei hen de gezelligheid.
De besturen der vereenigingen hebben
hun practijk hervat.
De voorzitters confereeren weer met hun
secretarissen, de secretarissen werkten hun
notulen bij, de penningmeesters hebben eens
nagekeken of hun kast „klopt" en wat er
nog te innen en te betalen is, kortom zij
maken zich ipfUen, gereed tot den, arbeid
voor een maand of acht.
Als alle leden zich nu maar weer gaan
interesseeren voor |h un vereenigingen, dan
duurt het niet lang meer of de actie is
weer begonnen, i
Dus n,a deze vacantie met frissohen moed
aan het werk, opdat we na deze bomende
adht wintermaanden met tevredenheid op
den in die periode verrichten arbeid kun
nen terugzien, opdat we daarna niet behae
ven te zeggen: Wie hebben den gejraeleta
nacht gearbeid, maar biets gevangen."
„Een goed begin is 't halve Werk", Ia-
ten alle vereenigingen dus een. goed begin,
maken met haar arbeid.
Kiesrechtliefde.
Naar in „H.et Volk" wordt meegedeeld,
hebben de Twan'jsche Fabrikanten besloten
aan de arbeiders opi hun fabrieken niet
vrijaf te geven voor jen meedoen aa,n
den Roeden Dinsdag in Den Haag.
Natuurlijk wordit daar in het socialistisch
orgaan wraak over geroepled,; die Twente
Sfhe fabrikanten krijgen 'heel wat te hoe
ren. Doch ook is er wat de Vrijzinnigheid,
betreft, een politiek kantje aan de zaak.
„De biecht komt 'bier niet ter sprake",
antwoordde de kapelaan hoofdschuddend'."
Mijn oordeel, berust op, het gedrag
van de gevangene.
„Maar dit komt door haar voortreffelijke
opvoeding", zeide de directeur.
„Juist door hare voortreffelijke opvoe-
dinng", onderbrak hem de kapielaan, weet
Z1J> dat eene begenadiging eene bekente
nis veronderstelt.
Ik kan mij indenken, dat zij pp het ge
weten der rechters gespeculeerd en zich
onschuldig gehouden heeft, zoolang de bijl
boven haar hals hing; maar dit js thans
voorbij en nu zou ik wel eens den goeden
grond willen hooren, waarom zij zich on
schuldig moest houden, terwijl zij daarmee
ue mogelijkheid eener begenadiging ver
speelt. OF zij, begenadigd, wordt weet ik
met; maar dat zij niet begenadigd wordt
zoolang zjj liegt en dat hare begenadiging
es te onwaarschijnlijker wordt, dat weet
wel. Want (lat heb ik haar reeds, voor
laren gezegd en sindsdien ontelbare
fh'tleti herhaald; maat ik heb in mijn leven
Ziehier w;at we in Het Volk lezen.:
Het is maar goed, dat deze oud-liberale
heeren uit Twente, het beloofde land van
de Nieuwe Courant, goed laten zien, wat
hun kiesrecht-liefde waard is. Dit zijn de
heeren, met wie de vrijzinnig-democraten
en de Unieliberalen zoo verschrikkelijk
graag willen koaliseeren, „zonder dat de
kiesrecht-eisch in de verdrukking komt."
Laten die burgerlijke demagogen, die voor
een zoo, belangrijk deel het oog gevestigd
houden op de stemmen der arbeiders, ge
rust samengaan met deze oudliberale volks
vijanden. Laat hen rustig een wassen kies-
reebtneus bedenken, die elk straffeloos op
zijn tronie kan plakken, zoodat zijn aange
zicht een „demokratischen" grijns erlange,
maar nochtans, adhter het mombakkes der
demagogie de berekenende facie van den
volksvijand loere. Laat ze konoentreeren
Wij zijn er óók nog, om dit spel, in al
zijn ellendige naaktheid, aan de arbeiders
bloiot te leggen, als daar straks de jagers
uit stroapen gaan, Dit Rooide Dinsdag-ver
bod bewaren wiji in ons geheugen voor de
geconcentreerde „demokraten" de bekeer
lingen van 1913,.
De Residentiebode is er nieuwsgierig naar
of hiet geheugen, waarvan, luier sprake is,
wel zal werken tot en, met de herstemmin
gen iri 1913. Nu, het is wel te voorspellen,
dat h,et geheugen dan niet meer zal wer
ken; dan zijn de viunigste socialisten pre
cies als de conservatiefste liberalen heel
gewoon „anti-clericaal,"
Den spijker op den kop.
In een coupé 2de klas werd, vooral we
gens de aanwezigheid van een priester door
eenige lichthoofden gesdiimd op den gods
dienst. Ze hadden het hierover in 't bijzon
der, dat in de Kerk alles betaald moest
worden; de H. Mis, de Sacramenten enz.
De priester keek even op,, en vroeg aan
een hunner: ,,Wiel vriend, hebt ge ^1 ooit
Leis moeten betalen voor de biecht?
uJa, zeker, eiken keer!"
^zioo! htn! in de biecht betaalt men al
leen gelid, als er restitutie valt te doein
voor,diefstal o,f bedrojg."
Zij hadden genoegt (O. N.)
BINNENLAND.
Op'ih effing instructie-b ata lj om
De vermoedelijke opheffing van het in
structie-bataljon te Kampen houdt verband
met het voornemen van den Min. van Oor
log, om aldaar een Centrale Kaderschool
te vestigen voor het wapen der infanterie
zegt de „AVpi."
Het voiornemen bestaat, om voortaan al
leen die personen tot een vrijwillige ver
bintenis bij de korpsen toe te laten, wel
ke geschikt worden geacht tot opleiding
tot den ohderofficiiejjsrang,
nog nooit iemand aangetroffen, die jaren
lang consequent i,n de leugen volhard had,
nadat hij tot 't inzicht gekomen was, dat
de waarheid hem van nut kon zijn. Dat
is mij een psychologisch1 raadsel.
„Men zou kunnen zeggen, zeide de pro
cureur, dat er een zeker eergevoel ten
grondslag aan ligt. Zij beweert immers altijd
haar onschuld, zij proclameert zich als mar
telares en lijdt liever dan zich: als leuge
naarster te laten kennen. Daartegenover
staat dat men zulk een eergevoel nauwelijks
bij een persoon kan veronderstellen, die met
veel overleg een moord begaat, om te
erven. Daarbij komt nog en daarom heb
ik u eigenlijk hier laten ontbieden, mijin-
heer kapelaan dat het onderzoek begon
ten gevolge van eene bij het parket ont
vangen anoniem schrijven, welke het opi
deze vergiftiging opmerkzaam maakte. Daar
kwam nu een zekere Grob dezelfde,
waarvan ik u gesproken heb, mijnheer de
directeur, met de bewering, dat deze ano-
ni,em schrijver van 'de vergiftiging moest
weten, Want het bericht van den, |dood
kon langs den gewonen weg niog piet in
Keulen zijn, toen de brief daar reeds in
de brievenbusgeworpenwerd. Dit feit
staat vast en dit heeft mij ppi de gedachte
gebracht dat de moordenares' of mede
plichtigen in den moord had, of dat een
ander bij den moord betrokken is, die de
verdenking otp baar bracht,"
De opleiding zal dan worden genoten bij
waar ma een, tweejarigen cursus, examen
waarna Ten tweejarigen cursus, examen
voor den sergeants-rang wordt afgelegd en
overplaatsing in dien rang naar de verschil
lende regimenten volgt.
Hondenwagens voor den p; o s t-
d'i enst. Naar de Msb. verneemt zullen bij
wijze van proefneming voor het overbrengen
ten plattelar.de van middelmatig zware vrach
ten, hondenwagens i n gebruik worden ge
nomen door den dienst der posterijen. De
postboden, aan wie de uitvoering van dien
sten pier 'h ondenwagen is opgedragen, zijn
gehouden aan de bepalingen van een terzaikie
vastgestelde instructie, waarvan bun een,
exemplaar zal worden ter hand gesteld. De
brievengaarders, onder wier 'bevelen de
ppstibioden zijn gesteld, zijn, met het toezicht
op die diensten belast.
Do Katholieke Sociale Week.
Te Breda ia Zondagavond de zevende
Sociale week geopend.
Rechtvaardigheid en Naastenliefde ia dit
maal het algemeen onderwerp.
De openingarede werd uitgeaproken door
den heer W. H. Bogaard, lid der Tweede
Kamer, voorz. der K. S. A. in Nederland
en Dioceeaan voorz. der K. S. A. in bet
BÏBdom Bieda. Hij riep h-t welkom toa tot
de Damea en Heeren, die in greoten getale
aanwezig waren en zetle daarna in 't kort
uiteen, waarom bovengenoemd onderwerp
voor deze Sociale Week waa gekozen
Rechtvaardigheid en Naaatenliefde, twee
•teunpilaren, waarop het gebouw der Katbo
lieke Sociale Actie ru*tjtampilareo, welke
op bun beuit diep zjjn gefundeerd op de
aloude moraal der onvergankelijke Katholieke
Kerk,
Met een«Jnatltia fundamentum regno
rum». De rechtvaard'gheid ia de grondalag
der maatschappij. Dit Bxioom ia het deviea
der K. S. A. 1 Moge daarom deze Sociale
Week met haar rijk program aanvullen, wat
men ala Katholiek op aociaal gebied aan
wetecachap nog miet. Moge ik op haar einde
met trota getuigen, dat ze, evenala haar zea
voorgangsters, ia geweeat een heerlijke open
baring van het Roomsche geloof en de
Roomiche wetenschap, rotsvast steunende op
het aloude Obriateljjk beginsel der Recht
vaardigheid en Naastenlief je, veiklaarde hg
de zevende Sociale Week geopend en gaf
het woord aan Pater Borromasns de Greeve.
Dezen had tot onderwerp gekozen Recht
vaardigheid en liefde. In deze eerete les
zette de Eerw. spreker het a'gfmeen begrip
niteen.
De geheele sociologie komt aamen in deze
twee punten.: Rechtvaardigheid en Liefde, ze
zgn als de beide polen, waarop de at rust,
waarom de sociale wereld d-aait. Ze zgn de
kolommen der menscheigke samenleving.
Om de zieke maatschappij te genezen
hebben wij noodig den geneesheer van het
recht en de zuster der liefde. Nu beatt-
woordt spreker in den breede de vraag
„Da.t is inderdaad een nieuw gezichts
punt", zeide de directeur, waarvan niets
in mijne stukken staat. Daar moet eens
aver worden nagedacht.
„Dat is beslist van belang", verzekerde
de kapelaan. „Vier jaren zit het meisje in
de gevangenisHet is verschrikkelijk!.
„Diit is de diepere grond, waarom de
voltrekking van het vonnis gestaakt is.
De politie heeft naar den briefschrijver
gezocht, maar ondanks alle jjver is hij!
niet ontdekt,
Öp het parket wilde échter niemand meer
de verantwoordelijkheid voor dit vonnis
op zich nemen, en zoo' is de verandering
van straf gevolgd, ofschoon de beklaagde
geen rouwmoedige bekentenis aflegde en
geen request om gratie indiende,.
„Dat begrijp ik thans zeer goed", zeide
de kapelaan. Dat is het eenige, dat voor
mij van boven af vrij duister iwas."
„De zaak g.ing in 't vergeetboek, maar
ik wil de zaak nog eens ter hand nemen.
De briefschrijver is thans lang in veilig
heid. Stuur mij een uitvoerig rapport over
het gedrag der gevangene in de gevan
genis. Ik zal de stukken laten komen en
ook met mijnheer Grob spreken."
Daarna kwamen andere personen eni din
gen ter sprake, die voor den }oopi van
ons verhaal van geen belang zijn,. i
Het gevolg van 'dit onderhoud was dat
mijnheer Grob na eenige1 dagen 'de?e wit-
»Wat ia Rechtvaardigheid? Wat ia eociale
Rechtvaardigheid Welk ia de verhouding
tuaschen Rechtvaardigheid en Liefde?
Do verwarring dezer begrippen immers
heeft aanleiding g'geven tot allerlei mis*
•tanden in de lociale wereld. De Rechtvaar
digheid wordt te kort gedaan, 1. omdat men
de Rechtvaardigheid vaak vergeet, nog wel
onder den dekmantel der Liefde, 2. ter
oorzake der Liefde en 3 niettegenstaande
de litfde. Spreker bawg»t zulks met pakkende
voorbeelden.
De Rechtvaardigheid moet hersteld door
Sociale wetgeving, door sociale ontwikkeling,
door «ocialan arbeid, vooral vereenigingen.
Toch iou de gevolgtrekking, dat alleen de
Rechtvaardigheid moet heratellen, wat er
hapert en kracht in het gebouw nog treu
riger toestanden handhaven, ja zelfs te
voorjehijn roepen. Ook de Liefde kan
niet gemiat worden.
lo. de Liefde is noodig daar waar de
wetenschap der Rechtvaardigheid tekort
schiet.
2o. Rechtvaardigheid en Liefde voeren
dan tot sociale wetgeving.
3o. de Liefde is en bigft noodig naast
de rechtvaardigheid, want als ieder het zijne
heeft, waarop bij recht heeft, kan hg üog
tekort hebben.
Spr. komt tot het besluit, dat de Liefde
de Rechtvaardigheid dienen moet en dat zg
beiden uitgaan op hetzelfde terrein.
Ali die Liefde most bloeien, dan is daar
toe maar één middel n.l. dan moet de gods
dienst meer invloed krggen op een ieder.
Daarom beveelt spr. aan de godsdienstige
vereenigingen, Maria congregaties, H. Familie,
maar vooral de Derde Orde.
In een gloedvolle peroratie wijdde de
welsprekende redenaar eindeigk nog eens uit,
hoe liefde en rechtvaardigheid elkander die
nen. Wat sociale actie is zonder de liefde
leert de sociaal democratie, leert het anar-
chlrme. Zonder de liefde als motief loopt
heel de sociale actie op niets uit.
Na het donderend appleus werd de bg-
eankomst met het zingen van >Aan U o
Koning der Eeuwen» gesloten.
Arbeidsloon.
Maandagmorgen vingen de e'gsnigke les
sen aan. Er werd gesproken over het onder
werp »Arbeidiovereenkomst» dat in twee
onderdeelen werd behandeld n.l. arbeidsloon
en arbeidsduur.
De opkomst belioft veel voor het wel
slagen dezer week, de openirgsvergaderirg
van gisteren sloeg zelfs h6t record van alle
gehouden Sociale Weken met 8B0 toehoor*
deres«en èn toehoorders.
Mr. Aalberse sprak des morgens over
Arbeidsloon».
Hg beantwoordde achtereenvolgens de
vraag»Wat is arbeiden aan de hand
der Rerum Novarum.
Spr. zette uiteen het doel van den ar
beid Eerstens het zede ijke Het vervullen
van Gods gebodTweedens iets stoffelijks.
noodiiging ontving, den procureur Folfc-
mar in Damberg op zijn bureau pao spoe
dig mogelijk te bezoeken.
Mijnheer Grob werd met goede hoop
vervuld, persoonlijk had hij met dezen be
ambte niets te doen, en wanneer hij hem
riepi, kon dat slechts, om de dochter van,
zijn principaal zijn. Hij wist, dat ide ge
vangenis tot het district Damberg behoor
de. Hij1 had daar eens verzocht, ,Catha-
rina Normann van tijd tot tijd te mogen
bezoeken en dit was hem geweigerd. Het
reglement van de gevangenis stond slechts
alle driemaanden een bezoek toe, en dan
nog maar aan de naaste verwanten.
Voor mijnheer Grob eene uitzondering
te maken, daartoe bestond geen reden
Thans vroeg 'hij zich s'lechts af, wat de
uitnoodiging beduidde. Waarschijnlijk zoo
dacht hij, gaat het Initiatief vain freule
Normann uit, aan wie het wellicht toege
staan is, in iets haar wensch te kennen
te geven. In jeder geval zou hij met den
eersten trein naar Damburg vertrekken,
en weinige uren na de ontvangst van den
brief stand hij bevend, op het bureau van
den procureur Folkmar.
Deze kwamvuiit het kabinet, /nadat hem
een klerk 'de kaart van den bezoeker ge
bracht had.
„Mijnheer Grab?"
De procureur bleef verrast op dendrem-
pjel slaan,.
Het laatste heeft een persoonlijk doel n.l,
om in het benoodigd levensonderhoud te
voorzien en een maatscbappeigk doel n.l,
om nnttig te zgn voor de maatschappg. Het
i« een natuurrecht van den mensch, het
zich verschaffen van levensonderhoud. Naast
dit recht bestaat de plicht tot arbeid, ook
die volgt uit menschen natuur.
Degene, die geen eigen arbeidsmiddelen
heeft, kan zich die veriekeren b.v. door ze
van een ander te buren enz. (b v. pacht -
overeenkomst enz) Een andere soort van
overeenkomst ia dezedat men [zich wendt
tot den bezitter van de arbeidsmiddelen, om
voor hem te werken met deze middelen te
genover een bepaald loon, en dit nu is de
arbeidsovereenkomst. Men spreekt veel ook
in de wet van >huur», een dienstbode - hu
ren enz.
De arbeidsovereenkomst is das geen koop
contract, geen huurcontract, geen ruilover
eenkomst, geen maatichap. Doch een over-
eenkomst met eigen aard Want er is niets
te huren, te koopen, te rnilen en er is geen
maatschap, omdat geen twee patroons, geen
twee gelijkwaardigen tegenover elkaar staan.
De praestatie van den een zal geigkwaardig
moeten zgn aan die van den ander. Wil er
dus zijn evenwicht, een rechtvaardige over
eenkomst, dan zal arbeidspraestatie en loon
geigk moeten zgn. De groote vraag is das,
wat is de waarde van den arbeid
Kort samengevat kan men zeggenuit
het recht op bestaan, in verband met het
recht en den plicht tot arbeid, vloeit voort,
dat de minimum waarde van den mensche-
ïyken arbeid moet zgn datgeen, wat een
gemiddeld rechtschapen arbeider nooiig heeft
voor zich en zgn gezin. Hg moet dus ook
kannen leven in degen, dat hg wegens
werkloosheid, ziekte, ongeval, invaliditeit of
onderdom niet werken kan.
Ten slott9 ste'de mr, Aalberse de vraag:
Heeft de Staat het recht en den plicht, zoo
noode, de arbeidiloonen in particnliere be-
drgven vast te stellen Na er op gewezen
te hebben, dat schier alle naamhebbecde
kath. schrijvers het er over eens zgn, dat
de Staat recht en plicht heeft, desnoods in
te grgpen, stelde spr. voorop dat de Staat
eerst dan moet optreden ais dit noodtakeigk
is voor het algemeen welzgn en het euvel
niet indirect ie uit de wereld te helpen.
Volgens spr. zal de Staat in de toekomst
regelend moeten optreden tegen hen, die
buiten de organisatie staan en onder de
bepalingen der collectieve contracten gaan.
Het collectief arbeidisontract zal dus niet
alleen jnrldUch maar ook pnbliekrechteigk
door den Staat wettelijk moeten erkend
worden. Maar ook vcor de menschen, dis
buiten de organisaties staan, dient de Staat
beschermend op te treden zoo bg de
regeling der huisindustrie en sociale verze
kering. Aldus besloot mr. Aalberse zgn
eerste les.
„Zijl gij mijnheel' Grob? Ik heb usledlilS'-
eenmaal gezien; maar ik 'heb een voor
treffelijk geheugen, er zweeft mij een ge
heel andere verschijning voor den geest..
„Het its waar, mijnheer procureur", ant
woordde Grob op een toon vol bitterheid
„Mijne vrienden zeggen dat ik jn, de -
laatste paar jaren zeer verouderd ben.
jdijne haren, zijn wit geworden, ik sta
op de scheiding vam mijn leven, en dan
veroudert men spoedig, wanneer men hen,
die men liefheeft en die de achting van
allen verdienen, miskend en voor de we
reld eerloos gemaakt ziet.
De procureur noodégd-e met eene hand
beweging mijnheer Grob uit binnen te ko
men, en terwijl hij de deur sloot, wees
hij op een aedel met de woorden. i
„De wereld' is gelukkig niel) zoioi kwaad,
als gij denkt. „Zij- yergeet zeer spoedig
de eerloosheid en is steeds bereid; Voor
hare Veraohi'jimg voldoening te geven.
„Mijnbeer de procureur", onderbrak hem
ene opgerui®
iding fijn
d'ieis er iels voorgevallen
„Neen", antwo'Oirdide Folkmar en dat
Woordje beweridie dat Grob's kin op| zijn
borst zonk.
„Wiat wilt gij dan Vain mij vroeg hij,
Grab niet eene 'opgeruimde stern „moiet
dit eeme i nleiding fijnach bespaar mij;
PKonit vervolgdj
