mm
w
mm
Ja!
Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
aux.
No. 129.
Zaterdag 30 November 1912.
6de Jaargang
KELEN,
LAN, J
ESectriciep,
RMAN
UGMAN,
iet Hof,
MAAR.
r straat
FEUILLETON.
Oom „Fedia".
MIENT 1-2Ï
Middenstandswetgeving.
I SS Sla^;' 0626 P'0* ha<1 tfft zijne waren
I Mioord, hij haid ze kort te voren' in
Alkmaar.
artikelen,
over de Steenenbrug.
Zaklantaarns
iraanstekers,
ALKMAAS.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
1
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
BUITENLAND.
de SCHOOL-, SLIK-
MANSSCHOENEN
jrende prijzen.
aasmarkt. Alkmaar.
tl d.
tisoh, als een
UILTJES, een
NTJES, welke H|jf
erp concurree-
;amagazijn van
ord op de vraag naar
sinds jaren hiervoor
waar U een zeer uit-
in alle prijzen vindt,
kocht bij
,n de
5S cadeau, een pa&r
2RPANT0FFELS
ze daar gelaten,
en het op de door
n datum netjes in-
ren.
i ook nog een oa
in moet, kan ik n
seerste aanbevelen
ONS
BLAD.
J5 et
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 maanden franco hui®; 105 ct met geïllustreerd
Te betalen In het begin van leder kwartaal,
Afzonderlijke nummers van de courant 3 cent,
pja het Zondagsblad 5 cent
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD1*, i
BUREAU.: Breeditraat 12, tegenover de 8- Kerk, te Alkmaar
Telefoon No, 433.
ADVEgTENTIEN:
Van 1—5 regel» 30. ceist,
Elke regel meerG s
Reclames per regel15 ,5
Kleine advertenties yan 1—30 woorden, Bij vooruHBet 23 ft
Na de pauze behandelde Ma-, A'. Tepe
meer spécialal bovengenoemd onderwerp.
Hij stelde dus; als voor de pauze met
betrekking tot de arbeiderswetgeving, de
volgende vragen: f - 1
1. Heeft de middenstand! reden van be
staan?
2, Heeft die stanid moeilijkheden' enüïe-
nen, die te worden weggenomen door dien
Staat? i i
Spr. antwoordt op de eerste vraag be.
vestigend en toont Uit aan door een blik' te
n op het 'dagelijks ch' leven. De mid-
I deastand toch1 vormt 'een noodzakelijke scha.
i kei tussdhen producent en eonsumelnt Als
\oorb-eeld hlaait hij 'o.a. aan1
Wiat zou het geen tijd kosten om! Uv,
een boek ahn te sdhaffeh; als er geen
boekhandelaar tussdhen uitgever era pprti-
culier persoon bestand. Mem moeist cor-
respondeeren met Tien 'uitgever, eerst den
titel en prijs vragen, da» om inzage, ver-
volgens sdhrijven om Wet te bestellen en
dan wellidht na 'ettelijke weken zou men
j het in huis Webben, wat men verlangde
Thans stapt mén, 'naar Wet kantoor gaan.
de, even een boekwinkel binnen en over
enkele dagen heeft tnen het boek in zijn
bezit,
Dit voorbeeld vermeerdert Sjpr. met an
dere soortgelijke
Tegenover warenhuizen 'zullen blijven be
staan de winkels; irïet speciale artikelen;
I immers iemand, die benige bepaalde airtike-
lm verkoo.pt, kan daaromtrent meer vak.
kennis opdoen dan «en winkelbediende in
een warenhuis; eerstgenoemden kan den
koopar beter van1 advies dienen dan die
ander. i i
Overgaande tot «ene beschouwing over
de arbeiderscoöperatie concludeert spr., dht
de middenstand tenslotte Weinig ooncuirren.
heeft te vreezem van die arbeiderscoö-
'peratie. f j
Doel todh dezer coöpi. isop goedkoot,
pe wijze goede waar te verkrijgen!. Wjan-
neer de middenstand! evengoedkoopi goede
waar gaat leveren, zal de arbeiders-coö
peratie overbodig worden;
Spr. meent, dat die handeldlrijvenidle mid-
Üenstandi inog een terrein' heeft voor 'de
toekomst. i i
Ditzelfde geldt voor Idem iradlulstrie ele ra
niddietnstanid. i
Het daarin, samengaan "van kapitaal en
handwerksman biedt groote 'voordeelen.
Het voordeel van het handwerk is het
verheft den arbeid; het verhoogt de hoe
danigheid! van het product. i
Zal 'er evenwel nog arbeidsterrein voor
den industrieeien middlenstandl overblijven?
Spr. a'ntwoordt bevestigend en noemt als
voorbeeld de leidekkers, i
Dit bedrijf kan nooit door de giroot-in-
diistria worden terhand genomen. En zoo
rijn ar meerdere vakken. i
Deze naam biradht «ene ontroering ©n-
i der het publiek en wekte bij'. de rechters
herinneringen op Zij staken de hoofden
j H'kaar en spraken, zacht m.eet elkan
der, dan zetten zij zsdhi weder nedier en
nteiden versdhiMemde vragen aan den mars-
hamer. Hij antwoordde beschroomd, maar
"dl duidelijk genoeg, om alle twijfels |weg|
i ie nemen. In dien bewuisten raadht was hij
naar de schuur gegaan om daar te rusten
1 ™j had Akulina ontmoet, die met een bos
sboo naaj. huis van Antooin Pietro-
I Msdh gegaan Was, Na m.iddernacht haid
'J de schuw heimelijk verlaten; was naaar
'\ailoska geijld en had daar in de stallen
j vuur gelegd. Reeds lang had hij op| wraak
t gezonnen tegen den heer van Ivanoska, die
r^1 V0lr'®e- Jaar had1 laten afranselen:
MP het \yqond,. wraak legde, hij een bij.
I Aderen nadriikt
Toen men hem zijne ontkenning tegen de
aanklachten voor de voeten wierp,
vroeg hij; of men opj Ivanoska piet een
I pot met een bepaald fabrieksmerk gevom-
Ook op ander gebied zal de kopper hiet
handwerk prefereerera, zioo fev. in hetmieu-
BeJvak, i i j i
Er zajn ech,ter behalve de genoemde nog
aindere vijanden van den middenstand et
dan noemt hij 'als den grootsten vijand,
in Idem middenstand! zeiven te viindien, het
altijd nog maar welig tierende individlualismid
dat in eiken middenstandier een concurrent
vindt. 1
pietvolg daarvain is, dat er Weinig gemeen,
sch'apgevoe), noodzakelijk om iets te be.
reiken, om samen te werken, bij den; mid
denstand te vinden Ts.
't 'Is dus van belang, dat de midden-
Stander «en ruimere blik 'krijgt over het
geheel. T j
'Die middenstand moet zoowel individu
eel al® gemeenschappelijk 'ijveren .naar stands
verbetering. 1
iVarvolgens gaat spr. tot het tweede ge
deelte der tweede vraag over:
(Wélke middelen moet 'de Overheid! ne
men in 't bejalng van den middenstand?
:In de eerste plaats noemt spr. de
middelen tegen de onbeperkte
concurrentie de a|gem, belangen v. ,d,
middenstand 'schadende concurrentie "(hier
onder valt niet de oneerlijke concurrentie).
Spr. wijst op den, toestand: ontstaan tenge
volge van deze onbeperkte vrijheid;
De 'een© winkelier bleef tot negen uur
open, zijn buurman tot tien uur om eerst-
gen. 'te overtreffen, j t i
Absolute Zondagsrust en vervroegde win
kelsluiting zijn noodig geworden.
Indien, 'nu blijkt, dat door het particu
lier rnitiatief dit niet tie bereiken is, dan
is Overfieidsteun noodig era moet de Staat
optreden, I
Een tweede categorie 'van Over-
heidsbemoeiing is een regeling ider
Waarborgen tot billijke verdeei-
ling d er lasten, I
Spr. wijst op de woorden, van Mr. Re-
gout, minister van Justitie, gesproken op
Üe Sociale Wjeelk te Breda 1
„Als er een goede middenstandsorganisa
tie 'bestond, ware rdads lang hiet onrecht
vaardige 'uit de personeele belasting voqr
dein 'middenstand verwijderd,"
Ten 'derde heeft de Overheid re ge
il ent e tfeffen tot ontwikkeling van
den 'middenstaimdl en tot vakoplieiiding.
lAtweer zooweel mogelijk 'door eigen ini-
tia|bief met steun der Overhleid;
|T,ein Vierde heeft de Overheid nege.
lingen fe vinden tbt bevordering van -de
knidd enstajmds,organisatie 'met pu
hli ekrecht erlij k e bevoegdheid; i
Zulks 'met bieh'ulp vain clan Staat. t
De middenstand moet zelf dwn wieg ba
nen. Wja|nneer de middenstandl ziidh! zelf
voldoende heeft georganiseerd, dlan pus ijs
een 'Miiddenstaindskamer van nut.
iHieeft de staiat recht tot (organisatie te
dwlingön? 'ff,
Plater 'Heinrich Pesch' komt tot de oofn-
dusie, 'dat de Staat In principe bevoegd,
d'e stad gekoAt. Dat alles was juist. De
pot, die tot vuurhaard had moeten dlienen,
bevond ztóh orader de bewijsstukken,
De verwondering vara het eerste 'oogenblik
Weeik ,voor de nieuwe overtuiging ten. gunste
van Akulina,. Wellicht was de geheime
wensch, hef ongeluk van deze vrouw af
te wenden, niet de zwakste steun van deze
overtuiging van oom Fedia's schuld. Ojp
hem was ook de eerste verdenking geval
len en slechts ongaarne. Uit gebrek pan
sterkere bewijzen, had men van een yer-
der onderzoek afgezien.
Was het geen beschikking der Giodde.
lïjke voorzienigheid, die den marskramer
drong thans ze}f te spreken; op het oogen-
blik, Waarop ,een onschuldige op het punt
stond veroordeeld te wordien.
In plaats van een benauwde angst be
zielde nu allen een,ge voel van voldoening,
dat alles toch goeid te recht was geko
men. i
iH'et verhoor was spoedig geëindigd. Toen
aisdhte de president vara den marskramer,
zijn zelfa'ankladit te bezweren. Oom, Fed ia
scheen een oogenblik te aarzelen, dan wierpi
hij1 een blik op het kruisbeeld en sprak
den eed 'uiit.
Da rechters jprage" heen om te beraad
slagen. Alleen Voor al deze menschen, ter
neer gedrukt door hun haat en verachting,
tiet oom 'Fedia beschaamd het hoofd zak
ken, Ofsdhioottx ik nu opk aan de schuld
is Om de beroepsorganisatie puib'tiekredhSte.
lijk tfc regelen,
Atgieimeen is men vain gevoelen dal d e
Kamers 'van Koophandel miet vol
doende 'zijn. j i
Die 'Kamers van Koophandel toch eijira
sledhts adviseerende (lichamen en dan
nog 'zijn er te veel, takken van handel
en industrie, terwijl voorts te weinig, wor
den behartigd' de plaatselijke belangen, ook
beschikken de K. v. K. niet over voeldoende
'arbeidskrachten.
Wanneer spr., die getracht Weeft, (de
voornaamste leidende beginselen der ar
beiders- en middenstahdfewetgeving uiteen
te 'zetten, tenslotte de vraiagi ptelt, of de
middenstand redlen heeft ooi zich1 te be
klagen over voortrekken van de arbeiders
door de Overlieid, diah antwoordt hij op!
deze vrahg ira onderstaande conclusies:
de Overheid, dapi antwoordit hij (opj djeze
vraag in onder-staande oonelusiesi I
le. Het is niet steeds mogelijk de Over
heidszorg In de praictijk zoodanig nauwkeu
rig te verdeeiien, dat niemand zich; terecht
bf ten onrechte te eeraiger tijd veronge
lijkt acht. 1 i
2e. Daar de arbeidersstand het meest in
moeilijkheid rt1 minst in staiat is, zich
zelf te helpen, wegens zijne absolute eo©-
nomiisidhe aifhankelijkhieid, is het billijk, dat
voor dezen stand het meest door die Over
heid gedaan wondt i I
3e. Daar ook de middenstandl moeilijke
tijden (doormaakt, besteedt de Overhieidl te
recht ook aan dezen staind veel zorg. lui
meerdere mate edhter nog dan de arbeid Iers
is het den middenstanders gegeven hun
eigen welzijn te bevorderen door eigen
initiatief en krachtige samenwerking, daar
zij hunne zelfstandigheid behouden hebben.
4e. Degenen, diie klagen over, de ach-
ufeetting van den mildden&tanidl Vergeten
in den .regel, dat de middenstanders zelf
veelal nog zoo zeer. 'geneigd zijn elkaar
meer. al® vijanden en concurrenten, dan
als standgenooten met gemeenschappelijke
belangen fe beschouwen; en, dat ,'t juist de
ze kortzichtigheid va'n' de middlenstanldjers
zelf is, Idjit gebrek aan, samenwerking aan
één fijn trekken, dat zoovele sociale her
vormingen 'en verbeteringen pngediaara doet
blijven. Men denke a'an vervroegde winkel
sluiting enz. i' l I i
5. Eenvoudig, ongemotiveerd is diei Öe-
werimg dat de looste n dier arbeiidlers wetge
ving door de midldlenstanldiers in hoofdzaak
moeten gedragen Worden. t I
Die kosten worden .volgens Jt geldend
belastingstelsel over alle standen (waaron
der fook de arbeiders) omgeslagen,.
Wanneer het Mijken mocht, dat inder
daad (ie middenstanders, volgens de eisch-en
der rechtvaardigheid te veel bietalen, dlain
mag dit nooit een argument rijn, tegen de
overigens gemotiveerde artfeiders-wefgieviing
dodh dan blijkt daaruit 'd|at «r aan 't belas
tingstelsel iets hapert I
De gemeenscliappelijke actie der midden-
van mijn 'oudem vriend, gelooven moest;
leed ik tiodi met hem onder de atgemieene
verachting en het was eene verlichting,
toen de rechters terugkwamen, om uitspraak
te doen. Oom Fedia werd tot dwangar
beid naar Siberië verbannen, ter wille vara
zijne vrijwillige bekentenis zou hij natiën
jaren mogen terugkeeren; Men voerde heim
Weg. Toen hij voorbij kwam; stopte dk
hem een paar roebels die ik bij mij had
in de ha'nd. i i
„Het ga u goed arm,e oom Fedia!" Hij
mompelde:
„Hartelijke dank! Wat is er aan mij
gelegen? Om, mijn ongeluk bekommert zich
niemand!" I
Ik herinnerde mij, dat hij nog eens zoo
gespfoken had, opj denzelfdem innigen toon
n.I. toen hij voor de la'atste maal Bij ons
geweest was. t i
Men voerde hem weg en ik verloor hem
uit het gezicht. i
Maanden gingen Voorbij, jaren, zes ja
ren. Ik Was in de zomervacantie thuis.
Wjj zaten in den tuin aan het ontbijt, toen
de piastoor geheel buiten, zich zeiven op
ons kwahi toeloiopien.
„Giroote gerechtigheid! 'Wanneer gij eens
wist, wat gebeurd is!" riep hij reeds van
verre. i
„Ik weet het" zeide mijn vader „Müi-
ler is van de ladder gevallen en gestor
ven; i
standers 'kan hierin verbetering brengen;. J
Bovendien 'mag men niet vergeten, en dit
doet 'men maar al te gralag, dat die mild- j
Üeinstaind er bij gebaat is, wanneer ook de
arbeidersstand welvarender en ,d!us koop
krachtiger Wondt, gelijk tengevolge der ar- j
beiderswetgeving noodzakelijk moet ge-
sollieden, lil
6. 'Eindelijk verlieze men Vooral nimL
mer uit 't o,og dat de Overheidstaak is emi
blijft: bevordering van het lail@em.eeni
welzijn, en dat mien ate argument tegen
hare bemoeiing nooit zal kunnen aanvoe
ren: 't algemeen welzijn moge dan, gebaat
zijn, maar ik lijd er toch: maar schalde
va'n; Is de indfvidueele schade een indirect
onmiddelijk 'gevolg van eenigen 'maatregel
tot algemeen welzijn, dan moet het imdivi-
dueele belang voor het algemearae belang
wijken. Dat zal een ieder begrijpen die
beseft, (dat de mertsth zoowel een. indivi-
dueele Sis een. soaiate taak heeft 1
dat de samenleving onder 'bepaalde omstan
digheden 'offers van hem eisdhien, kan, zon
der tiat daardoor zijn. individualiteit geschon
den wordt.
Met een tdalnkwoord van den Voorz. van
het Pi. Comité der K. Si A'. werd deze
oursusa'vond gesloten. i f i
Ja'mmer, dat er zoo weinig middenstan
ders aanwezig waren. i
De uiteenzetting valn het onderwerp te
volgen Wals wei de moeite waard en bo
vendien zeer leerzaam: er werden „waar
heden" verkondigd'. U
Solidariteit der Joden.
De Israëlieten in Amsterdam geven aan
ons, Katholieken, een mooi voorbeeld,
Br 1® daar n.lL p|as (Onder gemeng|d|
nieuw® 'maakten wij daarvan reeds in ©en
vorig nummer melding, i Red, O, B.)
een buitengewoon luxueus café-restaurant
gesticht, Waarin de eigenaars, de hleeren
F erwerda en Tiemah, liefst alléén leen select-
de'ftig plubliek zouden zie ra. Omi dit te be
reiken en ook om (begrijpfelijkeen zeker
soort van bezoekers fe weren die in, tal
van Amsterdanisdhe ontspannigsgelegenhe.
den het waarlijk-deftige publiek eruit—hou
den, hebben de hleeren :F, era T. eenigei
maatregelen genomen die, opj zeer onhan
dige wjjze bovendien toegepast, de Israë
lieten heftig hebben ontstemdj I
„Een keflner moet er gezegidi hebben:
„Joden iwilten we hier niet hebben", ter
wijl rnein eenige Israëlieten .een dubbelen
of driedubbelen prijs der consumptie liet
b etalen; l i
In boelverre dl? exploitanten nu gelijk of
ongelijk hebben (intusschen zijn middelen
als dh laatste nooit te verdedigen!) la|-
ten wij volkomen in het midden: waarop
we willen wijzen i®, dat de Israëlieten
onmiddellijk tp hoop zijn geloopen en dat
de sterke solidariteit die hleni bindt, zich
dadelijk hieeft geuft I i f
Er heeft zich al wen comité gevormd,
Nu env
„Ja" ging de pastoor voort, „maar gij
,weet het egrste nog niet."
Muller heeft mjj aan zijn sterfbed laten
halen en heeft mij het volgende verteld,
met verzoek het tévens openbaar temaken,
„Vader", zeide hij; ik ben een groote
zondaar; ik beu het, die „Ivanoska" aan,
gestoken heb, om zidh ^n' den heer te
wreken. 'Wjait zegt gijj? Fedia, heeft
het toch gedaan, de marskramer?" Neen,
vader, ik heb het gedaanOom Fedia
bad tin mijn schuur geslapen, ik had de
pot vain hem gekocht, waarmede ik hel
vuur aanlegde. Ik geloof, dat hij het ge
merkt had en argwaan gekregen haid. Den
morgen van de behandeling der zaak is hij
bij mij geweest en heeft tot mij gezegd:
Heden zal een groot ongeluk gebeuren:
men zal Akulina .veroordeelen, die mis
schien geheel onschuldig is. Ik bedreigde
tien marskramer, era, daar hij! bang voor
Imij was, ging hij bevend heen. Hij zal
medelijden gehad hebben met 'die weduwe
en hare kinderen en heeft zich! vóórhaar
opgeofferd en ik, ellendige, heb gezwe
gen. Zeg, dat men alles goed make!"
Ik haid nffg juist tijd hem. te absolveeren.
Hij is dadelijk gestorven. I
Wjij leidden den pastoor da
delijk na'ar den gouverneur. Men
Schreef naar alle kanten van Siberië. Maan
den gingen yoorbij met nutteloos schrijven,
waartoe dw allereerste ,èn| allerdeftigste Jo
den va'n Amsterdam yijra toegetreden: ban
kiers, advocaten era groote kooplieden,
en dit comité (heeft namens alle Joden aan
de firma F, en T, dien boycot aangezegd,
Wlij beoohdeelen dit alles niet, dodhl vra
gen: ,is het geen leer voor ons, Katholie
ken? Voor ons, die on® dag in dag u|it b.v.
laten uitschelden, trappen .en belasteren in
de anticlericate en z.g, neutrale pers, en
tóch altijd maar jdiie pers op alle wijzen
steunen? Voor qns, die altijd in eigen kring
en bij eigen geestverwanten, fouten zoeken
of er aanmerking, pp maken, en bij onze
vijanden alles door de vingers, zien? Voor
onSj di|a eerder met een zeker leedvermaak
den geestverwant zien in een hoek gezet,
da'n dat wij solidair tnet elkander, voor
hem zouden opkomen? Die altijd in eigen
kring kwestie hebben en vergeten dat een
drachtig front maken naar buiten die inner
lijke kracht versterkt?
Wiaarlijk, aan de solidariteit der Joden,
die omdat een enkele door een onhandig
heid is beleedigd, ,als één1 man opstaan,
hoog en laag naast elkaar, en voor elkaar
partij trekken, aan die solidariteit modht
menig christenman, en menig katholiek voor
al, nog Wel eens een voorbeeld nemen!
(N. Hrl. Crf.)
"Wetsontwerpi-Feestdagie.n. Een
wetsontwerp betreffende feestdagen^ 'die met
den Zondag op een lijn te stellen zijn,
heeft het Departement van Binnenlandsdhe
Zaken bereids verlaten, (Rott)
(Land- .en ZeemaoWt
De „Avpi." meldt dat bij de infanterie
eerstdaags een groote promotie in de hoo-
gere rangen kan worden tegemoet gezien,
Nieuwe munten. De vierkante stui
verstukjes zullen waarschijnlijk niet eerder
dan In de tweede helft van het volgend
jaar in omloop worden gebracht. De nieu
we gouden 5-gulden stukjes zijn reeds aart-
gemunt en werden dezer dagen in d|e 2dla
Kamer vertoond. Algemeen viel het nieu
we muhststuk zeer in den smaak.
Ambachtsschool. Het nieuwe ge
bouw der ambachtsschool te Hoorn wordt
Maandag 2 December geopenid.
De Res.-bode meldt d.dl 27 Nov, LI.:
De ZeereerW. deken Leesberg van Ploel-
dijk, die sedert een adhttal diagen het Zie
kenhuis te 's-Oravenhage had veriaten; is
dalar tot groot leedwezen zijner parochianen
weder per zieken-auto teruggebracht, i
De toestand van Z; Eerw, was gisteren
bevredigend. t i
Albanië een onafhankelijk rijk?
Het belangrijke nieuws, dat wij heden
jorazen lozers hebben mee te dealen, is
Bij gebrek aan nauwkeurige opgaven wist
men daar niet welke banneling men daiar
Zodht. Eindelijk maakte 'de gouverneur-ge
neraal van Siberië aan onze nasporingén
een einde; hij schreef of men, hem voor
een dwaas hieldA of men geloofde, dat
de .vagebond, die toevallig als vele andere
Fedia heette, nog gevonden werd. Voor een
jaar waren t.wee van denzelfden naam irt
het ziekenhuis t,e Tomsk en drie in Tobolsk
gestorven, om van anderen niet te spre
ken. Wjanneer de beambten bij ons hunne
stukken niet beter in orje hadden, dan
konden zij zoo vriendelijk zijn om zelf te
komen en hem te zoeken, onder de mis
dadigers van geheel Siberië,
Nu was er geen uitzicht meer.
Akulina' biradht een korf eieren naar detl
pastoor en vroeg hem, voor oom Fedia
een H, Mis te lezen. Wjj gingen allen
naar de, kerk. Ik zag oom Fedia weder
voor mij in zijn pels, midden in de recht
zaal, teneergedrukt onder de verachting va ra
allen. Velen, die hem toen verwenscht had
den, weenden thains bij d,e gedachte aan
hem, aan oom Fedia, die in het zieken-
huist e Tomsk of Tobolsk gestorven was o-f
God weet waar, J- R>
EINDEj
