E. Katk Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
Kunt U ook geen kiezer worden
No. 10.
Zaterdag- 25 Januari 1913.
7e Jaarg-ang-
FEUILLETON.
Verschijnt DINSDAG. DONDERDAG en ZATERDAG.
H.H. Correspondenten
Aanspra&&^M§& bij
Coöp. Vereenigingeïi.
„Aan 't erf geweest".
kerknIïëüws.
binnenland.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
75 ct nar 3 maanden franco buis; 105 et. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in Het Begin ma leder kwartaal,
Kfzomied'jke nummers vian de courant 3 cent.
Cam bet Zondagsblad S cent.
Uitgave ran da Naarol, Vennootschap „ONS BLAD", I
SUREAUt Breedstraat 12, tegenover da 1, K, KecK» fa Alkmaai,
Telefoon No, 122.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels30 cent,
Elke regel meeru
Reclames per regel19
Kleine advertenties van 1—30 woorden, Bij vooruitbet, 29
verzoeken wij nogmaals hunne
nota's over het 4e kwartaal 1912
In te leveren.
Wilt U een antwoord op die
vraag. Welnu, richt U dan tot het
bureau van inlichtingen, dat eiken
avond van 810 unr In het Bonds-
gebouw aan de Bierkade te Alk
maar zitting houdt en GRATIS
site gewenschte Inlichtingen ver
strek'C
Bovenstaand onderwerp verdient In de-
zen tijd zeker wel aller aandacht, zoowel
van middenstander als arbeider. Wiat de
Naamlooze Vennootschap üs voor den „gm-O-
ten" man, iis. de Coöperatieve Vereemiging
jyoor den „kleinen" nun.
Oeen onderwerp, zegt Dr. Nouwensi dan.
ook in zijn voorbeeld' van 'het boekje:
„Middenstand en Coöperatie",
dat zoozeer de aandacht trekt, en ook de
aandacht verdient, als bet Coöperatie-vraag-
atiik.
Overtuigd van de waarheid diezer woor.
den en vooral in verband' met de tijds
omstandigheden, vragen wij dus de aan.
dacht voor bovenstaand onderwerp, belang,
rijk niet alleen, voior middenstanders en ar
beiders m;aar ook voqr lanidbouWens, die
coöperatief inkoopen doen, coöperatieve
leenbanken oprichten, enz.
Coöpieratievie vereenigingen werken m:et
kaporaal, dat door de leden wordt bijeen
gebracht. Nu rijst dadelijk de vraag: an
hoeverre zijn de leden, dus degenen, idiia
het kapitaal hebben bijeengebracht, aan
sprakelijk? Bij eene Naamlooze Vennoot-
schap strekt [de aansprakelijkheid der aan
deelhouders zich istlechts uit tot het be
drag hunner aand,eelen. Zijn de aandeeleto
b.v. f 1000 groot en daaropi f 250 ge
stort, dan its de aandeelhouder verplicht
bij een eventueel tekort de f 750 bij te
passen. Vandaar dan ook, dat.de wet voor
schrijft, dat n iiet Volgestorte aand,ee!en o pi
naam moeten staan. .Meer behoeft hij
echter niet bij te dragen, in liet .tekort. De
aansprakelijkheid is dus voor elk aandeel
houder van f 1000 beperkt tot f 1000, dat
is derhalve tot bet bedrag van zijn aandeel
Is dit nu ook het geval jbij de leden
eener coöperatieve vereeniging? Art. 19der
Coöpieratiiewet Stdhrijft voor, dat een tekort
„Ik moet je niet hébben" liet Ealk-
bak er o|p volgen. „Jullie willen zeker die
ouderwietsche pairapluie van mijn vrouw,
die nog een erfstuk is van haar moeder
zaliger, ook al voor ouidbedens gebruiken",
„laat juijn vrouiwi er door".
„ik mag ïi niet toelaten zei die oppasser
en [herbaalde nogmaals de reden wlaarom"
Wiel heb iik vain mijn tevenzal Kalk
bak toen, dat is zeker net zoo'n akelige
vent als in den apentuiu, inaar nu zullen
ze mé niet zoo te ppikkieira nemen! Oia
zij ipainzeg ik je pf ikl zal'(je lee."
ten, dait ik een paar mets,elaarsvrais,ten aap
mijn lijf heb!
He portier bjeef evenwel mis een stand
beeld staan en Kalkbak maakte zidhi daar
door .zóó kwia-ad, dat hij den man zulk
een Ihevigen stoot gaf, d,at hij omviel
Lade] ijk liepen toen de kinideren voorop en
mijnheer en mevrouw naar binnen en meen
den hun weg te vervolgen, toen zij zich eens
klaps omringd zagen door politieagenten, die
altijd [bij het museum op post staan.
Zij hadden .gezien, wat mijnheer Kalk
bak gedaan had, en waren toen dadelijk
PP hem afgekomen.
Pf Kalkbak al tegenspartelde en of me-
ovier 'de leden wondt omgeslagen- Zijn dus
de baten onvoldoende om; bij liquidatie
de schulden te betalen, dart zijn de leden
verplicht het tekort te dekken, indien' ten
minste niet anders bij de statuten is bepaald
Daar komt echter nog diit bij, dat de
leden „ook gezamelijk vöoir d,e betaling
van ieders aandeel irt den omslag borg
blijven", (art. 19 Coöpi wet) wat beten
kent, dat, indien1 enkele leden blijken on
machtig t>q zijn' te betalen, de overige, tot
aaanvnlliiig vart dat tekort gehouden zijn.
Gcat 'ld dat het kaipjtaal eener coöpera
tieve. vereeniging is, bjjeeingabradht door
00 leden, en, ieder biurtner heeft f 100 ge
stort, dan zal bij liquidatie, indien ier b.
v. een tekort iei van. f'6000 en niets om
trent de aansprakelijkheid in de statuiten
[bepaald, ieder der leden in, 't tekort nog
f 100 moeten bijdragen.
Blijken er 40 maar in staat te zijn te
betalen, dan isi leder dier 40 gehouden te
betalen ook voor de onmachtige rt en wordt
<Méir fiafefarfejffirtCT bet aandeel in het .te
kort p. v. f loo.—f150.
Zelfs kan de vereffenaar of bij faillisse
ment de curator van ieder der leden ,50 IpCt
van den omslag (irt het gegeven geval 50
pCt. van f 100) eisehen tot dekking van
de kosten der liquidatie, terwijl de leden
gezamelijk voor de betaling van, ieders, aan
deel in dien omslag borg blijven.
Dat wil dus weer zeggen, dat de leden,
ook aansprakelijk zijn. voor het aandeel
in den omslag van hien, die irn gebreke
mochten blijven aan hujnne verplichting te
voldoen.
Gemelde bepalingen strekken zich niet
alleen uit tot hen, die bij de ontbinding
der vereen,ig|inge|n lidi waren maar ook
tot hen di,e in, het ja,a,r aan die (ontbinding
voorafgaande, zijn uit de vereeniging ge
treden.
Naast artikel 19 der genoemde wet staat
evenwel art. 7 noi. 4, dat bepaalt, dat de
akte van oprichting eerter ooöp. vereeniging
moet bevatten de bqnaling, in welke mate
de led,en aansprakelijk zijrt voor de verbin
tenissen der vereeniging. Hieruit volgt, dat
in de Statuien kan worden vastgesteld,
tot welk bedrag die aansprakelijkheid gaat.
Wanneer een dergelijke bepaling in de
Statuten is opgenomen,, dan is ieder der
leden verplicht, indien de vereeniging liqui
deert of failleert, te betalen ho ogis, t ens
het bedrag daarin vermeld.
Deze qua.estie werd in 1908 voior den
Hoiogen Raad behandeld: Een Coöp. Ex-
portslagerij was gefailleerd, de curator be
paalde het te kort op f 3000 en qisrhte
va,n ieder der 63 leden 1/63 van f 3000
met 50 opcenten v. d. kosten.
De leden hadden daar geen zin in,
qmda.t de Statuten bepaalden, dat ieder
voor niet meer dan f 5 kon warden aan
sprakelijk gesteld voor de, verbintenissen
der vereeniging. De Hiooge Raad vond de
vrouw en de kinderen al trachtten man en
vader te helpen, het hiïeLp niets,. Kalk-
bak moest mee en werd naar eelrt politie-
bureau gebracht, gevolgd door Aaltje, en
de huilende kinideren. In een opgenbljik
wias de ijeve straatjeugd er bij, dile zich niet
weinig vroolijk maakte om den spartelen
den Kalkbak era die huilende vrouw) met
hare ,wapp®rende linten' en hare sdhröeiu-
wielnde kinderen. Tioien het politiebureau,
bereikt iwias, werd Kalkbak er binnengeleid,
doch [vrouw! en kinderen konden er bui
ten (blij vera.
Natuurlijk Werd de angst der kleinen
n,og veel grooter, toen zij Kunnen vader
piet meer zagen; zij begonnen hoe langer
hoe (erger te huilen, en om vader te roe
pen, Uit medelijden en ook, omdat die toe
loopt [vpn. nieuwsgierigen hoe langer boe,
grooter werd, mochten, „mevrouw" en de
en, de kleinen ook binnenkomen. In de
grootste angst bleven ze wachten, tot er
eindelijk een agent naar he;n toekwam en
Wlin, meedeelde, dat zij wel naar buis kon
den gaan,, want dat „vader" niet mee mocht
Dat was ttie erg, zelfs voor mevrouw
KalkbakHaar man, moest misschien wel
de gevangenis ini en da.n onschuldig! Waar
om haldden, ze mij de piarapluie' niet laiten
houdenl? De age nt vertelde haar toen,
dat men[ geert piarapluies ini het museum
mede mag nemen.
Nu begreep mevrouw er ailles. vanf!
Maiar de kiinfderejni waren niet tot bed apen,
te brenfeieiq
1 i -
laatste ,op|vatting juist esr'verwierp hettfoor
den curator ingestelde" cassatie-beroep,.
Hieruit volgt, da.t hvt zaak is voor vele
Coöp. vereen, gebruik (e maken van de be
voegdheid toegekend in artikel 7 verirteld
en de aansprakelijkheid der leden tot een
bepaald bedrag] te beperken.
Bekijken wij deze beslissing va.n den kant
der leveranciers en geldschieters aan de
Cqöp. vareeniging, dan blijkt het, dat 't
van hunne zijdie een eisch is te ,onid,er-
zoeken, wat de Statuten daarom trent melden
Via,n groot belang is, dit te weten, ^en-
einde te be,oord celen in hoeverre door hen
crediiet aan de sereen, kan wordlen verleandt
Indien uit tj,e statuten is gebleken, (dat
de aansprakelijkheid der leden is beperkt
tot f 10 en er zijn b'.vi 50 leden 'dan
heeft een geldschieter betrekkelijk weinig
zekerheid. Zijn de. leden aansprakelijk voor
bedragen van f 100 en hoioger, dan is het
za,ak na te gaan of iet!er hunner ,voor ,dat
bedrag gotxl is. Tenslottebepialcn de Sta
tuten, dat jhlet eventueel te, kort zal wor-
"uuwelagen, dan heeft de geldschieter
ol leveranoiier deneCC:'*" waarborgen, omdat
ingeval er eeraige leden die
kunnen betalen, de overige gezaiwelijk voor
de betaling van ieders aandeel Tri' den om
slag borg zijn. Dip onbeperkte aansprake
lijkheid is noodzakelijk voor banken, ten
einde de rtooldige gelden te kunnen lee-
nen, ie» de beste waarborg voor geldschie
ters en spaarders. In dat geval dient te
worden onderzocht naai de soliditeit der
aansprakelijke leden. V
NiOg] eene 'belangrijke bepaling!
Aft. 20 der Coöp. wet zegt:
„Indien de voordeelen der vereeniging
volgens (Ie jete van oprichting ongelijk
tussdhen de leden worden verdeeld, naar
mate ,van Wet bedrag, der inieggelden; (b.
v. bij een coöp. bank waar de leden; een
elk jaar vastgesteld percent krijgen
als winstuiitkeering, berekend oiver hun inleg
Red. O. B.) of e enige n, anderen maatstaf
kan bij de acte Van oprichting worden be
paald, dat de omslag van het tekort ge
heel of ten 'deele naar denzelfden maatstaf
zal geschieden.;
In dat geval kan de aansprakelijkheid
ook worden beperkt tot eene in verhouding
tot den aangenomen maatstaf bepaalde som
Bij toepassing dezer bepaling worden
teruggaven van inleggelden in het jaar,
om de ontbinding voorafgaande, als niet
geschied beschouwd."
cc
Hoe ,woindt men lid van, eene coöperatieve
vereeniging?
Volgens art 12 wordt de toetreding tot
de vereeniging alleen, bewezen door eene
gedagteekende onderteekening in een door
diezelfde wet bij art. 11 bepaaldl register,
ledier l'id moet dps eigenhandig daarin tee
kenen,, .anders iis, bij wettelijk geen lid.
Eerst toep de agent zei, dat vader ze
ker Wel gauw komenl zou, bedaarden zie,,
vv'at. Mqvrouw Kalkbak moest dus zonk
der haren mam naar het Hotel terug.
Geen oog deed ze dien naicht toe. W)ie
wist, hoe langhaar arme man wel zou
Wegblijven en wat ze wel'met hem zou
den1 doen!
Irt doodsangst liep ze hare, kamers op
en neer en maakte daardoor harp kindie-
rqnj hoe langer hoe meer beangst, 't Liep
echter bieten af met mijnheer, dan zijne
vrouw wet gedacht had.
Toen, gebleken Was, dat hij zicib zoo,
driftig gemaakt had, omdat hij njiet wist,
d,at de pprtier siledhts zijrtera plicht idieedq
liet men) jh'em den volgenden morgen meer
vrij. Todh moest bij n|og eene zware geld
boete betalen, doch wat beteekende dat?
Hij was weer vrij en| daarvoor had hij'
wel alles willen) geven wat hij bezat:.
Zpo vlug, mogelijk Het hij zi,oh toen) naar
vrouw en kinderen brengen,
Onmogelijk zou men u kunnen beschrijven,
met welk eenie vreugde hij door dl el zijnen
ontvangen Wend. Zij vlogen hem allen te
gelijk om den) hals, en snikkend riepen ze uit:
„Vader! lieve vader!" Meer kon ook
Aaltje n|iet uitbrengen;.
't Wias alsof hij wel tien jaar weg
geweest was inplaats van éen nacht
Toen de grootste blijdschap; wat voorbij
was, zei Kalkbak: „Aaltje, Aaltje, wat ben
iik er nog goed afgekomen maar jlk blijf
geen dag meer bier in die mare stad,
HiO'E .HOUDT MEN OP LID TE ZIJN
EENER COOPl VEREEN.?
Ar(. 13 wet zegt het weer. „De
opzegging van het lidmaatschap wordt ten
aanzien ,van, de leden en van derden al
leen, [bewezen (Spat,, van ons Red. O.
B.) door de .inschrijving eener daartoe
Strekkende .verklaring op den kant van het
in art 11 bedoelde register' naast den naam
van Ihei; uittredend lid of door eene nota-
riëele acte in afschrift aan, het register;
gehecht;."
En nu lefte men wel er op
In de tweede alinea tot dit artikel 13 staat
uitdrukkelijk
„Deze inschrijving wordt gedagteeken|d
en ld oor {il et uittrede nd lid (Spat.
van ons) en hef bestuur onderteekend."
Uit dezen zin, blijkt dus, dat, wa nine er
een lid bij zijn uittrede nliet heeft getee-
kend iin dat register,, hij no^» isteeds lidl
blijft dus aansprakelijk blijft voor een even
tueel tekort.
Vele lezers zullen hiervan ophooren, en
toch is 't zoo!
Er blijkt Lnfussdhen, weer eens uit, hoe
groot'de onsftó'hl?-. on dit gebied-nog is,
Koe velen, er in „vliegen:."
Den, mens die n, vaak „arme tobbers
die lid worden eener Coöp. bank is deze
onkunde niet kwalijk te nemen. Volstrekt
niet! Want Hoe gaat het in Ide wereld?
iemand zit verlegen om geld. Een eerste
hypotheek staat al op zijn htuiiis. Probeeren
ol er {-en. tweede te krijgeh iis!
Gewaagd, nog eens gevraagd, gebedeld, 1
maar overal tevergeefs, éindelijk bij de
coöp. bank, daar kan men klaarkomen!
„Ja maar dan, moet ge lid worden!"
zegt de directeur, „en dat is geen be
zwaar: ge' leent f 7000.op tweede by-1
potheek, wij maken u meteen lid, dan laat
ge f 70!.staan
Afgesproken! Als men in de „penarie"
zit, is men al blij, geholpen(?) te zijn- aan
geld.
Men teekent getrouw in het ledienre-
giste»'.
Eindelijk na veel tobben, weet men
omdat de rente bij de Bank zoo hoog,
is van anderen te leenen. Aan de
Cqöp. Bank wordt dus het geleende geld
teruggeven.
Eén-op de honderd, die er om vrtaagt,
die Wet weet, dat hij in het register moet
worden afgeschreven als lid.
Is het dien menschen hunne onkunde
te wijten?
Dte directeur vraagt het ook niet, „denkt
er niet om." Zegt misschien nooals
wij |dezier dagen vernamen „Iaat maar
wat staan, dian kunt ge eeu volgende maal
ije weet nooit hóe het nog eens loopt
gemakkelijk geldi krijgen, wiant ge zjjt
dan reeds lidi."
Maar de gevolgen?
We gaan heden nog naar ons eigen huis.
„O, ja lieve man, laten wij maar zoo
spoedig mogelijk gaan. Ik kan 't hi'er niet
meer uithouden, maar met de eerste trein
anders kom,en we hi,er niet levend vandaan
De kinderen wilden ook graag naarhuis,
ze hadden oök bijna niets anders dan
verdriet gehad.
Nog geen' twee uren later had .Kalk
bak zijn hotelrekening betaald; en den bedien
de uitlouter blijidschapldiath'ij Weggingvijf
gulden gegeven als fooi, en nu zaten ,ae
in den trein, die Ken weer naar hun ge
liefd dorp; terugbracht.
In 'deu trein bespraken man en vrouw
nog eens hun wederwaardigheden en toen
ze alles nog eens bepraat hadden, zei
Kalkbak:
„Nu zullen wij onze eigen rekening eens
opmaken; en, zien wat of wij .overgehouden
hebben."
O! o!, Wat viel hun dat tegen. Na er
alles lafge,trokken ie hebben bevonden zij
dat er nog duizend gulden over was.
„Aaitje, Aaltje wat waren we todh gek,
om op reis te gaan, veel geld kwijtgeraakt
en weinig pleizier gehad."
Aaitje's trots was verstoven als kaf voor
den iwind en treurig riepl ze uit: „Waren
we todh maar thuis gebleven dan hadden
we a lles nog, wat m.oeten we nu beginnen
Ik dacht dat men met f3000 rijk was,
maar nit weet Ik wel beter! Als dié 1000
gulden op zijn wat moeten wij dan be
ginnen, dan sterven wij misschien .wel van
lie Bank gaat failliet. Zij staan wette
lijk Hug als lid) ilra 8e boeken, zijn dus
inog aansprakelijk voor hun aandeel in Wet
tekort. t
Gjegron'd op bovenstaande mieenep wij,
dat het wel eens goed is dén meusdheti:
op ide hóogfe te stellen, van d© bepalingen,
der coöperatie—Wet.
Dit is in denera tijd nobdig.
Wiij sluiten dit artikel imett eetiq her
haling van hetgeen, wij hi,erboven schre
ven,:
„W[at de Naamlooze Veranoiort-
scWa.p is Voo'ir den „groorten"
man, dat is de Coöperatieve Vi,er-
een, iging voor den „kleinen"
m a ra,
V Het roode vaan in den mist!
Te Utrecht .moet voor de,n gemeente
raad (vacature-Zoetmulder ,R. K.) eene her
stemming plaats Webben tusschen Mr. Duy-
zings (R. K.) en Mr. J. A. Rosenveldt
(Soc, Dem.) I
Donderdag avond nu besloot de Utredht-
sdhe Kiesvereeniging (liberaal) de kieaerr
aan te raden hun stem ut
brengen op den sociaaUdei^»^
Deze verkiezing, p-r -f
«eken van lUls wel m W
1/-.^ yjyf ^Jtet roode vaan in den
mist."
W|el zijn Wij het gewóón, Jat de libe.
rale kiesvereenigingen liun kieziets „vrij"
lieten "(wat dat „vrij" laten beteekende
wisten we wel.) Maar nu gaat zie openlijk
den socialist steunen, dat is 'n verschil.'
„- f :nt rood.!" zoo is nu het advies.
Dat belopft wat voor 1913!
De Wieleerw'. heer Moierland, vroeger
rector der Zusters in de Kampierlaan te
Haarlem, heeft zich en pension begeven in
het S. Henricusgesticht te Li.eropi, Waar.
aan ook de landbouwhuishondsChöol voor
meisjes verbonden is.
Centraal Bureau v.d. K. S. A'.
Wieg-ens de groote, uitbreiding deir werk
zaamheden .wordt het Gentraat Bureau begin
Februari verplaatst naar een afzonderlijk
gebouw, Oude Singel 58, Leiden.
De Standaard, het Anti,-revolutio
nair Orgaan, dat tengevolge der typiografen-
staking nu bijna reeds drie weken achter
een niet was verschenen, kwami Donder
dagavond weer uit, met 2 pagimas druks.
De Gouden Vijf-guldenstukken
Naar wij uit goeden bron vernemen, zullen
binnen niet te langen tijd de pas in iCir-
eulatie zijnde gouden vijf-guldenstukken
weer worden ingetrokken. Zie wonden i,n
het gebruik neti genoegzaam doelmatig ge
acht. (Rott.)
Uil II
gebrek, en zij barstte in tranen pit."
„Kom, kom, Aaltje, nu maak je 't wel
Wat a1 |.e erg, zoo erg zal 't wel niet
worden, wij koopen ons huisje Weer, en
metselaarsgereedsdhappen en begin ik Weer
van voor af aan. En zo© gebeurde het ook
Met het overgebleven geldkon Wij Zich
wteer van alles voorzien en ,na een paar
dagen had hij werk, hij werkte weer
van 's morgens vroeg tot 's avonds laat
om, de sdh'ade in te halen en had zijn
oude vroolijkbeid, weer teruggekregen.
De mooie hoed als eenige herinnering
van de r eis werd in een kast .opgeborgen,
en met haar gewone huisjapon aain voel
de zij zidh ook weer spoedig jop haar
gemak. Ook de kinderen, vondien 't [hier
veel pretigger, nu hoefden zij ntet de hieele
dag met schoenen aan iln huis te zitten,
maar konden heerlijk op hun klompen bui
ten spelen en wat 'hinderde'Lnu als 'je in de
plassen trapte.
Nu Zij allemaal weer gewend waren spra
ken Kalkbak en zijn vrouw nog dikwijls
o|v«r ide dwaasheid; van op rei's te gaan
en veelal eindigde het giesipreik met idle
woorden
„Ja, j'a, Aal 't spreek,woord „-schoen
maker blijf bij jto lieesjt" jb toch! altijd
waar. Onz'e recbjust en, onze zucht fam meer
te sichijnen dan wij z'ijte, hebben, door dile
1 lea ons vo-ikomen genezen ,n,3et wa.a??
E1NQ1.
