B 58
ELSENBUIE.
flient L
neer-artikelen,
si.
wij en 'iurwBik
ai.!
Katk Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
gramma.
No. 113
Dinsdag 30 Sept. 1913.
7e Jaargang
Ozaar Peterstr. 77,
MONARCH.
ieer X. Schagen.
HOENEN
oer 1913
R. KAAK'
KLANT,
liebe Illustratie
SCHINKEL
Het Jubilé ter eere van
Constantijn.
te Sehoorldam,
sttanden.
IS
C. BURGER,
Laagzijde.
billijk.
s@ii@dst@ adim
3e Rang 20 ct.
met de goede zeden
.UWEEL
concurreerefld.
en billijke prijzen-
tegenheid voof
i de bovenzaal'
Verschijnt DIHSDAS. DONDERDAG en ZATERDAG.
kerknieuws.
binnenlandT"
plaatselijk nieuws
t het opmaken van alle
aeten, als: koop-, ruil.
en, inventarissen, boedel-
nceessie memoïiën enz
bezorgt gelden op hy-
n andere zekerheid. Sluit
egea brand, inbraak en
Ichtlrg voor het plaat
las KUNSTGEBITTEN,
nieuwste vinding.
A N D A M.
;e ALKMAAR iederen
van S tot 4 uur, bii
H. OOIJEVAAlt Jr.,
el, Ritflevoort 1.
Voor levering en her-
KunBtgebitten wordt
staling gevorderd, indien
sn naar genoegen is.
oze behandelbar-
<2§l
S£»
9?
M
tW
met een nieuwen jaar-
en nu, vooral voor de
goede en boeiende lec-
ohtige platen, abonneert
or een jaar.
maanden 90 eent, franco
reiend,
ET ADRES
reeren van parapluiee ia
WAGEN AAR,
ALKMAAR.
AHSTOUUM.
van OUDKARSPJïL en
et zijne hier we
SN:
99
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
75 ct p, 3 ma]ain0ieni franco hiuis; 105 ct; met geiltustreencj
Zondagsblad. Te Betalen In het Begin van ieder kwartaal,
Afzonderlijke nummers van de courant3 cenL
y»n het Zondagsblad 5 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk', te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN
Vatn 15 regels30 cent,
Elke regel meer6
Rleclames per regel 15
Kleine advertenties van 1—30 woorden; Bij voaruithet 25
Wij vieren een jubilé dit jaar ter eere
van Constantijn den Grooten.
Het Romeinsche comité, dat in de eeu
wige stad de „Constantijnsche feesten" re
gelt, geeft op geregelde tijden te Rome
conferenties, ten einde over het zestiende
eeuwfeest het noodige geschiedkundige licht
te verspreiden.
Opdat het volk leere, wete en begrijpe.
De „L. K." S'chrijft het volgende over
hetgeen zestien eeuwen geleden in Italië
is geschiedt, opdat men begrip krijgt van
hetgeen Godfried Kurth genoemd heeft een
der belangrijkste keerpunten in de geschie
denis onzer kerk.
De feiten loopen van 28 October 312
tot Januari 313 en zijn in den beginne
van zuiver militairen aard. Constantijn zelf
rekende in den aanvang volstrekt niet op
de buitengewone middelen, welke ten gunste
zijner eindoverwinning zouden beslissen.
In dien tijd (312) was het Romeinsche
Rijk nog in den toestand, welke door
Diocletiaan was geschapen: het was ver
deeld in vier stukken, waarover vier vor
sten regeerdenMaximinus regeerde in het
oosten, Maxentius in Italië en Afrika; Li-
cinius bestuurde Griekenland en de Do-
nau-straten terwijl Constantijn, die zijn va
der, den vreedzamen Constantius Chiorus
was opgevolgd, te Trier zetelde en re
geerde over Frankrijk, Engeland en Spanje
De eendracht onder de vier Cesars was
niet volmaakt; Maxentius vooral, die in
Rome zetelde, had een begeerig oog ge
slagen op de provinciën van Constantijn
en zocht twist met dezen.
Een voorwendsel was weldra gevonden;
ook in dien itijd zocht men al stokken
om honden te slaan. De schoonvader van
Maxentius had een moordpleging gedaan
op Constantijn en was deswege ter dood
gebracht; Maxentius liet daarom de stand
beelden, in Rome ter eere der kinderen
van Constantius Chiorus, omverg'ooien en
door het slijk sleuren. Toen riep hij zijn
soldaten bij elkaar om Galië binnen te
vallen.
Constantijn was hem echter voor.
En wat in de moderne krijgskunde als
een groot voordeel wordt aangemerkt; dat
inen zij in offensieve beweging, dat kende
Constantijn in zijn tijd ook: hij rukte da
delijk naar het zuiden, trok de Alpen over,
nam achtereenvolgens Turijn, Milaan en
Verona, had daarmee Boven-Italië vermees-
terd en den weg naar Rome geopend.
Hij aarzelde geen oogenblik, wierp zijn
troepen onmiddellijk Midden-Italië door en
verscheen in October 312 voor Rome.
De eindstrijd tusschen Constantijn en
Maxentius zou in de omstreken van Rome
worden uitgevochten.
Het waren wel aanvoerders van verschil
lende aard, die daar tegenover elkander
stonden. Constantijn telde 38 jaar; de faam
van zijn dapperheid en nobele inborst had
zich over heel het rijk verbreid.
Toen zijn vader den troon besteeg, werd
Constantijn, zooii van een eerste vrouw,
Helena, als gijzelaar weggezonden en leerde
lij den krijgsdienst onder den veldheer Ga-
Rfius, die hem met wantrouwen behandelde.
Zijn geschiedschrijver Eusebius, die hem
voor het eerst zag in 305, teekent aldus
zijn portret: „Hij ging ter rechterzijde van
'en vorst; men roemde algemeen zijn no-
el voorkomen en zijn kranige houding
van soldaat; hij was van hooge gestalte,
iad regelmatige trekken, een stevjgen bouw
- e,i ik weet niet welk air van koning."
In 306, toen hij hoorde van zijns vaders
ziekte, ontsnapte hij aan de waakzaamheid
zijnei bewakers en kwam in Gallië aan
juist op tijd om den laatsten ademtocht
van Constantius Chiorus op te vangen,
ij nam de regeering over en onder zijn
estuur leefde het Tand in rust en vrede.
Van zijn goedheid heeft men verschil»
bewijzen bewaard. Zoo kwam hij
op zijn tocht naar Rome door Auiun, waar
e elden verwoest waren door een binnen-
an schen strijd en hooge belastingen den
oi ergang_ der bewoners verhaastten. Toen
e Senaat hem met de gewone plichtple
gingen ontving, onderbrak hij deze door
e z®ggen: ik ken uw ongelukken en korn
njrstel brengen. Hij ontsloeg de burgers
.van belastingen en de zegeningen der me
nigte vergezelden hem op zijn verderen
tocht
Het karakter van Maxentius was geheel
anders. Nooit is een troon door zooveel
schanddaden bevuild als die van Maxentius,
„Hij gaf", schrijft Eusebius, „het schouw
spel van een ongebreidelden wellust, ge
paard aan onbegrensde wreedheid. Eiken
morgen sprak een keizerlijk edict echtschei
ding uit van een patricische dame, wier
schoonheid de aandacht van den gewelde
naar getrokken had. Het schrikbewind ver
stikte de klachten. Men moest zijn tranen
verbergen voor de spionnenAllen
wachtten met smart op het uur der verlos
sing.
De schurk^ meende zich welgevallig te
maken aan de goden door pasgeboren kin
deren open te snijden om in de ingewanden
te zoeken naar orakels. Zijn soldaten liet
hij plunderen en brandschatten, vooral goe
deren van senators, die tegen hem dorsten
ijveren; het leger was aldus te zijner be
schikking, de overige bevolking haatte hem.
Deze twee vorsten waren de vertegen
woordigers van twee werelden: van het
opkomend Christendom en het heidendom,
stervend aan eigen uitspattingen.
De legers waren van ongelijke sterkte:
Constantijn beschikte over 40.000 man te
gen 70.000 voetknechten en 18.000 ruiters.
Maar in het leger van Constantijn heerschte
orde en tuchtj dat van Maxentius was saam-
gesteld uit diverse elementen enx miste vol
doende vertrouwen in de overwinning, daar
een orakel aan Maxentius den dood had
voorspeld, zoo hij Rome verlaten dorst.
Een eerste veldslag schijnt voor Constan
tijn ongunstig te zijn geweest; niettemin
wist hij voort te rukken en zijn leger te
brengen tot aan dé Pons Mulvius, vlak bij
Rome.
En heel dit leger droeg op zijn vaandels
het kjuis van den Christus.
En dit kruis was erop geteekend door
een 'éigen bevel van God.
Zoo heeft Constantijn het mijzelf ver
haald, schrijft Eusebius.
En Lactantius, die ook in den tijd van
Constantijn leefde, en die de opvoeder is
geweest van zijn zoon Crispus, verhaalt
het feit even stellig. Zelfs heidensche schrij
vers melden het, ofschoon zij den naam
van den God der Christenen niet noemen.
Het feit heeft eene historische waarde,
vooral in de oogen van hen, die de moge
lijkheid van een bovennatuurlijk ingrijpen
in de zaken dezer wereld erkennen.
Eusebius dan verhaalt: Op een middag,
toen de zon reeds dalende was, verscheen
er in de lucht een lichtend kruis, waarop
zeer duidelijk deze woorden geschreven
waren„In hoe signo vince"overwin door
dit teeken. Het geheele leger was getuige
van dit wonder en men stelle zich zijn ver
bazing voor. De Pfizer zocht lang naar
de beteekenis ervan.
Op een nacht had Constantijn een droom
gezicht, waarin hem bevolen werd, „het
hemelsche teeken van God", zooals Lactan
tius hét noemt, op de vaandels van zijn
leger te schrijven m.a.w. zijn leger toe te
wijden aan Christus.
Constantijn deed het onmiddellijk en
rukte met zijn bekruiste vanen recht op
Rome aan.
Het was de vijfde jaardag van Maxentius'
troonsbestijging: Rome was in feest en
Maxentius zat een slemppartij voor aan
zijn hof. Daar komt tijding van zijn le
ger, dat Constantijn aanvalt; Maxentius
spoedt zich derwaarts, trekt den Tiber over
en laat de brug achter zich afbreken. Had
den de goden hem niet gezegd, „dat de
vijand van Rome vergaan zou?" Hij vocht
als een leeuw en het leger met hem. Het
kruis echter "verwon het leger van Maxen
tius dat in den Tiber werd geworpen de Kei
zer zelf verdronk en Constantijn trok den
volgenden dag zegevierend Rome in.
Victoria liberatae Urbis", schrijft Lac
tantius, de overwinning, die Rome bevrijd
de van,een ondragelijk juk. Zijn woord was
nog méér waar, dan hij zelf wist; dit
wais, zoo 'Schrijft Chateaubriand, niet enkel
een feit uit de krijgsgeschiedenis, maar
een geheele omwenteling.
De goden van den Janiculus zouden
plaats maken voor den éenen waren God,
tot dan toe vervolgd in de Christenen der
eerste eeuwen,
Dat slaat op Duys
In een beschouwing, die Het Volk geeft
over de keuze van mr. Troelstra tot vice-
president van de Tweede Kamer, treffen
deze woorden:
„De leiding der vergaderingen zal allicht
minder van den president vergen dan in
het afgeloopen tijdperk, want wij mogen
hopen, "cjat er wat rustjger, wat waardiger
zal worden gewerkt. Wjij kennen links geen
Lohman, klaar om naar den president te
vliegen, als die de neiging vertoont om aan
de minderheid haar recht toe te meten.
Ook is er links meer besef van de waarde
en de waardigheid der volksvertegenwoor
diging dan bij de reaktionaire elementen
der rechterzijde. Het kousenbreiende enkof-
fieleuterige volksdeel zal dus niet al te vaak
geschokt worden door het schrikbeeld van
•een socialist op den voorzittersstoel der
Tweede Kamer.
e
Vanzelf rijst de verwonderende vraag,
zegt de Rotterdammer:, op wie slaat dit?
Niet op diegenen, die door onwaardige
obstructie het Ministerie-Heemskerk in zijn
arbeid zochten te bemoeilijken.
Neen, het slaat speciaal op Duys.
Die toch heeft zoo veel „besef van de
waarde en waardigheid der volksvertegen
woordiging", dat toen hij op een sociaal
democratisch congres zich wanordelijk en
rumoerig aanstelde, een partijgenoot, nu
mede-Kamerlid hem toevoegde:
„Duys, hou je fatsoenlijk. Je bent hier
niet in de Tweede Kamer!"
De school der natie.
Uit Hardenberg schrijft men aan „Het
Volk"
„Door den Raad van Ambt-Hardenberg
is onze partijgenoot Hl. Meertens, onder
wijzer te Kloosterhaar, ontslagen, op grond
van 't weigeren van orders hem door het
hoofd dier school gegeven.
„In het voorjaar besloot men een school
feest te organiseeren en te houden in Au
gustus of September van dit jaar. Meer
tens voldeed hieraan gaarne, omdat de kin
deren op die plaats van bijna alles ver
stoken zijn, doch wilde in geen geval dit
schoolfeest aan het onafhankelijkheidsfeest
verbonden zien. Eenige weken geleden ge
lastte 'h'et hoofd der school aan Meertens
den kinderen nationale liederen te leeren
zingen. Meertens meende, dat dit volgens
het leerplan niet behoefde en weigerde.
Na gedane klacht heeft de Raad met al-
gemeene stemmen tot zijn ontslag be
sloten."
Z,. Dl H. de Bisschop van Haarlem, heeft
benoemd tot kapelaan te 's-Heerenhoek
den Weleer, heer A. G. V. v. d. Oord,
tot kapelaan te Middelharnis, den Wleleerw.
heer P. y. Kampen (15 Aug. 1,1. priester
gewijd); tot kapelaan te Amsterdam (Al-
lerh. Hart v. Jesus) den Weleerw. heer
J. Niehus, tot kapelaan te Noordwijk den
Weleerwi. heer N. W. Sentenie, tot kape
laan te Wateringen den Weleerw. heer F.
C. H. Steyger en tot kapelaan te Stomp-
wijk den Weleerw. heer H. P, M. van
Geest (15 Aug. 1.1. priester gewijd.)
ZILVEREN JUBILEUMS IN HET KLOOS
TER DER EERWJ PATERS DOMINICA
NEN TE HUISSEN.
Het klooster der Eerw. Paters van St.
Dominicus gevestigd in het eeuwenoude
stadje Huissen aldus de Geld. vierde
Vrijdag een vijfvoudig feest.
Niet minder toch dan 5 Paters dezer orde
herdachten den dag waarop zij 25 jaar gele
den geprofest werden, en onder deze was
de HoogEerw. Pater Antonius ter Maat.
geboortig van Arnhem, Provinciaal der
Orde. Omgeven door familieleden en voor
malige klasgenooten, mocht hij van vele
zijden gelukwenschen ontvangen.
Een 30-tal Eerw. Paters, vertegenwoor
digende alle h'uizen der orde in de Ne-
derlandsche Provincie, waren overgekomen
om den jubilaris te huldigen.
Ten half tien werd in de fraaie met
groen en bloemen versierde kapel van het
klooster door den jubilaris een plechtige
Hoogmis opgedragen, waarbij hij geassi
steerd werd door zijn jubileerende klasge
nooten, den eerw. Pater Magister Alber-
tus Doodkorte, professor Summea als
Presbyter assistens, den eerw. Pater Au-
gustinus Orie, kapelaan te Alkmaar, als
Diaken en den eerw. Pater Constantinus
Siemens, Rraeses in het klooster Langen-
boom bij Mil, als Subdiaken.
poor de eerw. Paters werd plechtig en
mooi een Gregoriaansche Mis gezongen en
het „Laudate" van den heer Jac. J. Ruijg-
rok directeur van het St. Vincentius con-
i eert te Arnhem ten gehoore gebracht.
Na den H. Dienst verzamelden zich al
len in de rijk met palmen en bloemen ver
sierde kapittelzaal van het klooster, waar
receptie werd gehouden en waar door de
eerw. Paters den jubilarissen de schoo-
ne cantate van kapelaan Hamers werd toe
gezongen.
Tot de jubilarissen behoorden behalve
de reeds genoemden, de eerw. Pater Lau-
rentius van Thiel, geb. te Beuningen, en
de eerw. Pater Aloysius van Dijk, biblio
thecaris te Schiedam.
Aangenaam verrast waren de feestvieren
den, toen ook Z. D. H. Mgr. van de Wee
tering, Aartsbisschop van Utrecht, Mgr.
Schoemakers, deken van Arnhem en pa
stoor van St. Eusebius met den Eerw. hr.
Pastoor Bodifée van Huissen hen kwamen
gelukwenschen.
Na het officieele gedeelte werd het feest
in het Klooster in den huiselijken kring
tot den avond gezellig voortgezet.
W)ij van onze zijde voegen onze geluk
wenschen bij de vele, den jubilarissen aan
geboden. Moge het hun allen gegeven zijn,
nog, eenmaal het gouden feest te vieren.
Sanatorium „Dekkers w aid".
Naar de „Tijd" verneemt, kan de plechtige
opening van het R. K. Sanatorium voor
longlijders, te Groesbeek, tegen het mid
den van Oct., waarschijnlijk op 16 October,
worden te gemoet gezien.
De inwijdingsplechtigheden geschieden
door den hoogeerw. heer Mgr. J. Pompen,
vicaris-generaal van het bisdom 's-Hertogen-
bosch.
De 8-urige arbeidsdag te Zaan
dam. In de dezer dagen gehouden, verg.
van den Raad der gemeente Zaandam werd
naast veel minder belangrijke zaken de acht-
urendag ernstig en langdurig besproken,
meldt de „Tel." De voorzitter en de hee-
ren Feisser en Brinkman verklaarden zich
voorstanders van de invoering, doch acht
ten de financieele omstandigheden der ge
meente van dien aard dat momenteel niet
tot invoering mag worden overgegaan.
De heer Duijs noemde den achturendag
geen luxe, maar een eisch des tijds, en
hoewel dfeze voorloopig alleen ten goede
zal komen aan de gemeente-werklieden, zul
len de gevolgen veel verder gaan. Straks
toch zullen de uurloonen in de bestekken
verhoogd worden en de invloed daarvan
zal zich doen voelen bij de arbeiders in de
bouwvakken, enz., die alzoo mede de vruch
ten zullen plukken van de politieke en eco
nomische actie, door de sociaal-democra
ten "In den Zaandamschen gemeenteraad
gevoerd. Op hun daden letten niet alleen
de gemeentewerklieden, maar nagenoeg alle
bewoners van het Jand.
Dat te Zaandam de achturendag wordt
ingevoerd, is niettemin zeker, want toen de
hoop werd uitgesproken, dat enkele sociaal
democraten zouden inzien, dat de invoe
ring thans onmogelijk is om financieele
redenen, riep éen hunner: Geen kwestie
van!
SCHAGEN
Alhier zijn tot de Rijkslandbouw-winter-
school toegelaten F, Bartstra, de Rijp: T.
Beets, Ooster-BIokker; J. C. Bakker, An
na-Paulowna; Th. Dekker, St Maarten; G.
H. C, Geerliugs, Anna Paulowna; Wj. B.
Kuhn, Naarden; A. Langerijs, Anna Pau
lowna; R Meijer, Wormer; *P. Pluister,
Barsingerhorn; j. Rus, Schoorl; J. Scherin-
ga, Callantsoog; C. Spaans, Barsingerhorn:
M. Stammes, Schagen;- Pk Vries, Keins-
merbrug en A. Wit, Barsingerhorn. De
lessen, uitsluitend in zuivelbereiding, zullen
worden gevolgd door J. Dekker en Pi Duin,
Schoorl: J. Vooger, Burgerbrug en A.
Mulder, Heiloo.
In het bericht omtrent den bouw van
een nieuwe "R. Kj, School te Volendam,
waarvan de heer Snel alhier architect is,
blijkt een onjuistheid te zijn geslopen. De
aanbesteding heeft reeds 20 Juni 1.1 plaats
gehad en de bouw, onderhands gegund aan
den aannemer Verberne van Westerblokker,
is thans reeds zoover gevorderd, dat de
kapspanten met behooren op geheel de
school zijn geplaatst en de eerste balk
laag der onderwijzerswoning is gelegd.
EGMOND AAN DE HOEF.
Vrijdag viel zekere K. de Geus van hier,
die voor de Tuinböuwvereeniging producten
naar Beverwijk vervoerde, nabij Noorddorp
van zijn voertuig waarbij 't voertuig over
hem heenging. Inwendig zwaar gekneusd,
werd hij naar huis vervoerd, waar hij
reeds dienzelfden avond is overleden.
HEER HUGOWAARD.
Benoemd. Tot onderwijzeres aan de
Christelijke school alhier is benoemd mej.
N. Hl Hoegen, te Heerde.
Electriciteit, Naar wij vernemen
gaat het met de aansluitingen voor electri
citeit zeer naar wensch.
BERGEN.
De uitslag der harddraverijs
Zondag bij gelegenheid van de kermis op
het Woud gehouden is als volgt: le prijs,
een servies, W. Kraakman, berijder Bertus
Kraakman, 2e pr. een sigarenstel, HL W-
Kager, ber. Jb. de Wlaard, 3e pr. een ba
rometer R. Roskam, ber. R Bakker.
LIMMEN.
K r u i s v e r b o n d £ondag vergaderde
in het lokaal Winder, het Kruisverbond.
De voorzitter opende als naar gewoonte
deze vergadering met gebed, waarna voor
lezing volgde der notulen, welke werden
goedgekeurd.
Hierna volgde installatie van een nieuw
lid, waarna 2 afgevaardigden werden ge
kozen, naar de Algemeene Vergadering van
den Dioc. Bond.
Vervolgens hield de Kapelaan de ,W|eI-
Eerw. Heer de Groot, eene lezing over
„de Pers", welke de aanwezigen blijkbaar
ten zeerste voldeed.
Jammer maar, dat zoo weinige leden
tegenwoordig waren!
Na eenige korte besprekingen van huis-
houdelijken aard, werd deze vergadering
wederom met gebed gesloten.
WARMENHUIZEN.
Tuinböuwvereeniging „D e
Noor d":. Als het belangrijkste uit de al
gemeene verg. van gisteravond stippen wij
aan: Besloten werd op de veiling te War»
menhuizen (opengesteld 1 October a.s. 's
morgens 11 uur) alle producten te veilen
en ook te leveren.
De chef van dienst deed toezegging zorg
te dragen voor voldoend materieel.
Het mijntoestel zal Voor oefening open
gesteld zijn Maandag a.s. nam. 1 uur.
De hr. Knijnenburg zal een bemesting
cursus houden voor volwassenen.
ZUID-3CHARWOUDE.
Benoemd. In de .plaats van den heer
C. Hartog aan wien wegens dienstplicht
8 maanden verlof is verleend is als
tijdelijk onderwijzer aan de openbare school
benoemd de heer Tel te Hoorn.
NOORD-SCHARWOUQE.
Het Witte Kruis. In de Vrijdag ge
houden vergadering van de afd. Langen-
dijk werd als bestuurslid herkozen de Ew. hr
ds. O. J. Staal en gekozen, in de plaats
van de heeren A J, Reinders en J. Wj- C.
Kroon, de heeren j. du Burck en R Berk
hout. A's afgevaardigden naar de alg. verg.
werden gekozen de heeren A. Vroegop
en H. Houtkooper.
Door den Raad van Broek op Langendijk
is de subsidie aan de afdeeling ingetrok
ken. dit in verband met het verleenen aan
den ontslagen bode-magazijnmeester. Aan
gedrongen zal worden op intrekking van dit
raadsbesluit.
Over het pensioen zelf werd nog gedis
cussieerd, maar door den voorz. werden de
besprekingen hiervan verwezen naar de ver
gadering, waarin de begrooting zal wor
den behandeld.
Naar „de Staatscourant" meldt is bij Ko
ninklijk Besluit benoemd met ingang van
2 Oct., tot burgemeester dezer gemeente
de EA, heer C, Brinkman, secretaris»