FEÜÏLLËTÖNr
Onrechtvaardig verkre
gen geld gedijt niet.
Brievsn uit Midden-
Kennemerland.
BINNENLAND.
ii
ABONNEMENTSPRIJS
75 ct p. 3 maandje® franco h|uis; 105 ct, met geillustreertj
Zondagsblad. Te Betalen In Bet Begin vain teder kwartaal,
Afzonderlijke nummers vain de courant .3 cent,
|2iq bet Zondagsblad 5 cent,
Verschijnt DliiDAS» DQÜDERDAG m ZAÏERM8.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R.
Telefoon No. 433.
„ONS BLAD".
K> Kerk, te Alkmaar.
ADVERTENTIEN1
Van 15 «gels30 «int.
Elke regel meer ffl
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 130 woorden, Bi; vooruitbet 25
De Bond van R. K- Raadsleden.
11.
De vraag stellen is haar beantwoorden.
Welke eischen mag men tegenwoordig stek
te en wel vooral aan nieuwe en jongere
'raadsleden. Wie mogen in dezen tijd aam-
spraak maken om te zetelen op de stoei.
len onzer gemeentelijke wetgevers. Geleer
den? Mis lezer, dat is in 't geheel niet
noodig en bovendien treft men die ten
plattenlande weinig aan. Een raadslid kan
en behoeft in elke zaak geen specialiteit
te zijn. Zoo iets is onmogelijk. En trouwens
doen de tegenwoordig meer en meer o,pt-
komende advies-bureaux voldoende dien
sten. Wjat zal daarom voor R. K- raads
leden een eventueel eigen orgaan annex
adviesbureau een niet te miskennen steun
I zijn voor de velerlei aangelegenheden, waar-
in men geen deskundige is en des te meer
behoefte heeft.
Maar wat wel noodig is en waar vroeger
niet zo© op behoefde gelet te worden,
dat is, dat n.tn. tegenwoordig die mannen
in 's raadzaal de gemeentebelangen behar
tigen, die blijk geven te bezitten een ge
zond oordeel. Mannen van ontwikkeling.
Want ontwikkeld .of geleerd is hier nog
een groot verschil. Wielnu, die mannen
heeft men in onze dorpen zoo goed als
in de sitad. Zegt niet het spreekwoord:
Ben druppel gezond verstand is meer waard
dan een Heideïbargsch vat vol geleerd
heid?
Een goed .oordeel, gepaard met ruimen
blik en een ijverig meeleven met hetgeen
in het publiek maatschappelijk leven gei-
beiut. zijn de twee factoren, welke een
kiezer in dezen tijd geschikt maken voor
gekozene. Deze tweei zullen hem 't best
steunen om de rechten en zelfstandigheid
onzer gemeenten te handhaven.
Want ondervangt men niet ter dege, wat
tegenwoordig gevraagd wordt en wat kan
worden voldaan, dan, is of raakt men
bij gemis van die twee hoedanigheden de
kluts kwijt en doet men 't een ©nnoodig
en t ander verkeerd.
Zoo zijnde en doende wordt van zelfs
de dwarskijkerij versterkt, heeft en krijgt
men meer en, meer een verkeerde vrees
voor hoogerhand en, verstaat en hoort
men niet gaarne de bevelen, van dien kant
gegeven. Vandaar dan oiok veelal last voor
zich zelf en voor Gedeputeerde Staten èn
voor hooger regeering.
Hoe dikwijls toch worden in 's raads.-
vergaderzaal wenken of bevelen van hooger
gezag met tegenzin aanvaard, niet begrepen
of opgevolgd.
19
Sedert de schoolmeester in zijn leven
was getreden, was voor zijne geest een
meuw gebied geopend; met een waren hon
ger verslond hij alles, wat hem werd ge-
end, en wel zelden had zijn leermeester
zulk een ijverigen, leergierigen leerling ge-
nd. Ook de waarheden van den godsdienst
werden hem geopenbaard, en zijn kinderlijk
'ein hart bewaarde trouw elk woord, dat
ve' ontving- Nu echter zou hij naar
Men, naar de velden met al hun zomer
se e pracht, oom Christoffel zou hem elk
ad, eiken halm toonen en verklaren! Vol
dankbaarheid keek hij Georg aan, die hem
"and tot afscheid reikte.
„En de rolstoel krijg ik dien gauw?"
poogde hij aarzelend, en zooals zijne
f uchterheid met zich bracht, zacht spre
kend.
glimlachte. „Zoo gauw als ik "hem
'h zal hem vandaag nog zoeken"
elk een beklagenswaardig bestaan
v°lgde met den blik den langzaam
0 sukkelenden man en het arme schep-
- Je- dat hij óp zijnen rug droeg. Het
"gere lichaam was tot op de helft ver-
en za£' «r erbarmelijk uit. Van wien
s ooh dit arme kind? Darling had het
Als van nature is de plattelander, de
buitenman, de meest onafhankelijke man
der samenleving. Hiji is en blijkt graag
vrij. Dod alleen is zijn Heer. Zijn land
zijn dienstbare en onafhankelijk van ieder
zijn leus.
Baas in eigen- en ook in gemeentelijke
huishouding. Een goed ding, maar d|t is 't
'm juist, om dat tegenwoordig te blijven.
Nk(t den weg: op naar centralisatie als in
Frankrijk. Stelt dus de plattelandsgemeente
prijs op haar zelfbestuur en zelfregeering,
dan dient ter dege rekening te worden ge
houden met de eischen onzer gecompli
ceerde samenleving d.w.z. niet om daaraan
te hooi en te gras maar toë te geven
maar om ze met gezond oordieei weten te
toetsen aan het algemeen belang.
Doet men dit niet, dan ontgaat men toch
den drang van vader Staat niet, en voe
gen Gedeputeerde Staten daar gaarne een
woordje bij.
Voldoende is dit uitgekomen bij het
tot standkomen der Woningwet, eene so
ciale wet, niet waar, beoogend betere volks
huisvesting.
Waar is heit, dat men voor dien tijd
niets of weinig voor betere volkshuisves
ting deed. Wiel had men in enkele gemeen
ten bouwverordeningen, maar deze hadden
geen socialen zin, wijl zij er meer waren
in heit belang der openbare orde, bij wijze
zan politiemaatregel en niet op de eerste
plaats beoogden betere volkshuisvesting.
W|ij weten, dat bij de Grondwet van
1848 het maken van verordeningen, noo
dig in heit belang der gemeente, aan de
gemeenten werd overgelaten, d.w.z.
het recht, wat zij van nature bezaten,
'behielden zij. Aan den Raad bleef dus
overgelaten het al- of niet maken van
eene verordening.
Wiat zagen wij nu gebeuren, bij het tot
standkomen van een onzer eerste sociale
wetten? Dat reeds het allereerste artikel
der Woningwet begon met de gemeen
teraden te dwingen om verordeningen te
maken in het belang der volkshuisvesting,
dus op recept van id e wet. Een groote
knauw kreeg hier het recht van de ge
meenteraden, n.m. om dit zelf en naar
eigen inzicht te doen.
Een groot geleerde in ons gemeenterecht,
prof. Oppenheim noemde dit terecht: „een
stok plaatsen voor het gemeentehuis". En
verder: „het neerhalen van den Staats
rechterlijken vaan door de mannen van '48
voor de poorten der gemeenten geplant."
Enkelen waren 'het hiermede niet eens,
o.a. de vader der wet Mr. Goeman Bor-
gesius, die de gemeentelijke autonomie zoo
relatief mogelijk beschouwd en o.a. heeft
gezegd, dat dan het hoofdbeginsel der
autonomie in dit geval maar moest wijken
voor eene goede woning.
meegebracht, dat wist hij nog goed, de
dag stond hem nog duidelijk en onverge
telijk voor den geest. Op dien dag had
ook de groote rijkdom een aanvang ge
nomen ja, zoo was het, van dien
dag af! Georg zuchtte diep. Hij' was on
der de hooggewelfde poort 'blijven staan.
„Ik word nog krankzinnig. Als die af
schuwelijke twijfel me maar niet folterde!
Had Stephan van Darling zooveel geld
meegebracht?"
tl Op hetzelfde oogenblik keek hij ver
schrikt op. Hij had eene stem naast zich
gehoord. Hij was zoo diep in gedachten
verzonken geweest, dat hij niet bemerkte,
hoe een jonge, slanke man, die een hin
kend paard bij den teugel leidde en verge
zeld was van een schoone, jonge dame
te paard, hem zeer dicht genaderd was.
„Wil mij verontschuldigen", begon de
vreemdeling glimlachend, „zeker zijt gij een
Wedding?"
Verbaasd, doch zich spoedig herstellend,
maakte Georg eene buiging.
„Ik ben prins Carolath-Wolfegg en was
met mijne nicht, gravin Sturm, een wan
delrit gaan doen. Mijn paard struikelde
en viel in een sloot; met veel moeite
gelukte het mij, het er uit te halen. Het
is erg gekwetst aan de knie, zoodat ik het
niet verder kan 'brengen. Zoudt ge me
nu willen veroorlooven, het hier te laten,
tot ik lieden zend, die het naar huis kun
nen brengen?"
Prins AUain was eerst gisteren van zijne
reis naar India teruggekeerd. Hoewel niet
Nog mooier werd het in art. 7 dier
wet, waar zoo maar eventjes de verorde
ningen der gemeenteraden betreffende de
volkshuisvesting, aan goedkeuring van Ge
deputeerde Staten werden onderhevig ver
klaard.
Nu weten wij alleen, dat noch de grond
wet, noch de gemeentewet goedkeuring
eischt van gemeente—verordeningen, het
vermogen der gemeente niet rakende.
Niettegenstaande dit alles en hoe ongrond
wettig ook, greep toch hooger macht hier
in, plaatste zich de algemeene wetgever
op de stoel van den plaatselijke», wetge
ver en moesten de gemeenteraden die pil
maar slikken.
Zoo eischte de wetgever, zelf niet com
petent om algemeene regels te stellen, eene
strafverordening van de plaatselijke be
sturen.
Wiaar met locale aangelegenheden te wei
nig werd en kon worden rekening ge
houden, daar kon het niet anders of deze
wet moest met de overbekende antipathie
worden ontvangen. Zij was te streng. Hare
eischen waren te hoog.
Toch mag niet uit het oog worden ver
loren, dat zij niettemin van eene goede
gedachte uitging en tot het complex van
die maatregelen behoort, welke verbete
ring trachten te brengen ini de sociale
toestanden. Bovendien zijn. groote verbete
ringen daarin aanstaande, waaraan juist
dezer dagen in de „Maasbode" een viertal
leerzame artikelen werden gewijd.
Doch daarover is het hier niet te doen.
Ditter zijde latende rs het hier meer
om te doen uitkomen, dat, waar de ge
meenteraden zelve niet goed op hunne
rechten passen en deze verstandig weten, uit
te oefenen, de tijdsomstandigheden van dien
aard zijn, dat het Centraal gezag gaande
weg meer een woordje komt meespreken,
zijl het dan ook met aanranding van ons
historisch gemeenterecht.
Veel valt hier uit te leeren, vooral voor
de t oekomst.
Het zeer groote belang van den bond
van R. K. raadsleden treedt hier meer en
meer naar voren en is het misschien niet
overbodig aan de hand der praktijk op een
paar punten nog eenige aandacht te ves
tigen. H. van B.
De herstemming in Dist riet III
van Amsterdam. De „Nederlander" meldt:
Naar wij vernemen heeft de uitslag in
Amsterdam III in Christelijk-Historische
kringen aanleiding gegeven tot ernstig be
raad op hetgeen onzen vrienden in Amster
dam nu te doen zal staan. De overwe
ging dat 's lands belang nimmer kan mee
brengen de kans te verhoogen om den
als militair gekleed, verried toch zijne hou
ding den officier. Zijn gezicht had niets
verloren van zijne voorname bleekheid en
was niets donkerder geworden. Alleen de
schoone hand, die den teugel vasthield, was
een weinig gebruind en scheen, krachtiger
gevormd oncTer de gevaren van. een onbe
schaafd land, waarin hij zich jaren lang
had opgehouden.
„Onze bedienden staan te uwer beschik
king", Georg boog beleefd en riep een
rijknecht, aan wien hij bevel gaf het paard
van den erfprins naar dem stal te ge
leiden en den veearts te halen. „W|ij heb
ben a en eigen veearts, daarom zoudt ge
beter doen met het paard bij ons te laten,
tot het weer genezen is", zeide hij tot den
prins, die zeer bezorgd scheen over het
schoone rijpaard.
„Ik ben u zeer dankbaar", antwoordde
hij. Het is mijn geliefkoosd paard, en
ik heb het over den Oceaan meegebracht;
de eerste rit is helaas! slecht uitgevallen.,
Ik zal het zelf naar den stal brengen,
wees zoo goed mij den weg te wijzen",
zeide hij tot den bediende.
Georg volgde den prins naar den paar
denstal,'terwijl de jonge gravin, spijtig om
zich heen keek. Eindelijk stuurde zij haar
paard naar den bekoorlijken tuin, die zich
voor het slot uitstrekte, en reed hier
langzaam heen en weer. Herhaaldelijk reeds
had zij haar staalblauw oog op het slot
gericht,. welks voorname rust haar aange
naam aandeed, en welks prachtig front haar
kunstzin wakker riep. Oo het terras was
leider der spoorwegstaking van 1903 in
de Kamer te brengen, heeft Chri-Hist. Kies-
vereenigingen uit een andere plaats reeds
doen besluiten tot het uiten van den
wensch, dat de Amsterdammers met die
overweging, vooral zouden rekenen. "Men
kan dus in Amsterdam III een uiterst scher
pen strijd tegemoet zien.
De „Standaard" verklaart zich tegen het
steunen van den liberalen candidaat, Otto.
Het hoofdbestuur der Vereen, v. Amst.
Winkeliers met verschillende bestuursleden
van vereen, uit den Handeldr. Middenstand
besloten door huisbezoek enz. te werken
voor de candidature—Otto om te keeren
den man van de spoorwegstaking in 1903
Uit de memorie van antwoord
van den Minister van Koloniën op het
voorloopig verslag:
Inderdaad bestond er voor den Minister
geen enkele reden om een vervroegd af
treden van den Gouv.-Gen, te bevorderen.
Aanstonds 11a zijn optreden heeft hij den
Landvoogd op de gebruikelijke wijze doen
.blijken, dat hij prijs stelde op zijne mede
werking. Hij werd daartoe geleid door de
overtuiging dat, ondanks het verschil in
politieke richting' tusschen den G. G. en
hem samenwerking zeer wel mogelijk kan
zijn. Tot zijne oprechte voldoening deelde
de heer Idenburg zijnerzijds in dat gevoe
len. Onderhandeling over de te volgen ge
dragslijn heeft niet plaats gehad.
Voor hef overleggen der gewisselde tele
grammen, wat geheel ongebruikelijk zoude
zijn, bestaat naar het hem voorkomt, geen
aanleiding.
Besmettelijke ziekten- Volgens
opgaaf in de Staats-Courant kwamen in de
week van 29 October tot en met 4 Novem
ber te Zaandanj, 2 gevallen van besm. ziek
ten voor n.l. 1 geval van typhus en febris
typhoidea en 1 geval van diphtheritiste
Wormerveer 1 geval van Diphtheritis.
Federatie van R. K. Werklieden
bonden, in de te 's-Hertogenbosch ge
houden vergadering der Federatie van R.
K. Diocesane Wierkliedenbonden kwam men
inzake actie voor de Zaterdagmiddagrust
tot geen eenstemmigheid. De bonden van
de bisdommen Haarlem en Den Bosch be
sloten tot medewerking; die van het bis
dom Breda moet nog een besluit nemen,
terwijl die van het bisdom Roermond al
leen moreelen steun heeft toegezegd. Ge
poogd zal worden te komen tot een inter
nationale huldebetooging in 1916. wanneer
het 25 jaar geleden zal zijn, dat de En
cycliek „Rerum Novarum" werd uitgevaar
digd. Hgzn.
Salarissen Gemeente-ambtena
ren Noord-Holland. Ged. Staten
van Noord-Holland hebben o.m. de jaar
wedden van burgemeesters, secretarissen
geen levend wezen te zien. zelfs de haze
windhond was verdwenen van de marme
ren steenen.
jPrachtie:!" mompelde zij nu- terwii.1 ze
haar paard deed stilstaan. „Een kolossaal
eebouw ..en kolossaai moet ook het ver
mogen der Weddings zijn! Als ik bedenk,
dait Allain en mij niets overblijft dan een
rijk 'huwelijk om onzen ouden naam op
fe (houden, zou dit slot mij sterk kunnen
bekoren! Maar heit eenvoudige Wledding
zonder kroon, zonder wapen! Halt, ik
vergis mij, daar is een oud 'wapen in
steen gehouwen". De jonge gravin
bracht haar lorgnet voor de oogen en
las meit moeite de woorden onder den
leeuwenkop.
„Eer eer!" Niest kwaad. Ze hebben
dus de eer aan hunnen naam verbonden?
Als ik uw geld had, liet ik de eer gaarne
aan u", voegde zij er zacht lachend bij-
Het was een verstandig, blond hoofdje,
dat zoo trotsch op den slanken hals stond,
als wilde en kon het nimmer 'buigen.
„Wedding! Zeker is dat de knappe lui,
tenant, van wiens rijkdom en prachtliefde;
de geheele residentie den mond vol had.
Welaan, ik moet meer op zijne hulde-
bewijlzen letten, want gehuldigd treeft hij'
mij zonder twijfel. Juist, 't is die met de
zwarte oogen en de blonde krulharen
een interessante kop! Bezat ik de helft
van zijn vermogen" gravin. Sturm strekte
de hand uit naar het slot „dan, ja
dan, Allain, moest ge aan mijne voeten;
misschien ook, dat ik" voegde zij er
en ontvangers van onderstaande gemeenten
als volgt vastgesteld:
Burgem.
Secr.
Ontv.
Akersloot
f
800
Alkmaar
f
3500
Anna Paulowna
1300
f.
700*
f
600
Barsingerhorn
V
850
800
u
450
Beemster
9)
1700
1450§
750
Bergen
tt
1050
700
M
500
Berkhout
1000
925
n
475
Beverwijk
it
2100
2000
>f
1350
Broek od Langend.,,
1000
700
if
350
Callantsoog
)i
600
400
200
Castricum
>j
1350
925
■ff
500
Egm. aan Ziee
Jt
1150
1050
ff
575
Egm.-Binnen
900
850
w
400
GrafJ
750
700
ff
350
Harenkarspel
1100.
900t
»i
475
H.-Hugowaard
1300
900
11
550
Heiloo
yt
1050
700
if
475
Hoogwoud
tt
950
675
450
Jisp
550
500
Koedijk
850
11
325
Limmen
t>
200tt
St. Maarten
tt
700
250
N.-Niedorp
800
650f
11
N.-Scharwoude
tt
850
f»
600
H
452
Obdam
yt
700
475
if
250
Opmeer
400
11
350
ff
150
Oterleek
yt
500
11
250
O.-Niedorp
700
475
if
275
Oudkarspel
V
900
625
■w
450
Oudorp
600
D
550
200
&t.-Pancras
yt
650
H
450
M
200
Petten
tt
400
II
125
Purmerend
v
2000
n
1900
De Rijp
800
-li
750
If
400
Schagen
t>
1400
II
700
S'chermerhorn
yt
700
if
650
Schoori
1»
800
ft
650f
-ff
350
Spanbroek
9i
800
it
750
ff
300
Sijbekarspel
750
n
700
275
Uitgeest
tt
1150
.11
1050
ff
575
Ursem
tt
700
11
650
13
275
Velsen
yt
3000
11
2700
U
1800
Venhuizen
J>
950
11
900
ff
375
Warmenhuizen
yt
900
ji
850
ff
400
Wieringerwaard
yt
700
575**
ff
250
Winkel
tt
800
11
750
H
450
Wognurn
tt
850
11
600
ff
300
Z- cn N.-Schermer
650
ii
450
It
225
Zuidscharwoude
yt
850
>1
800
Zijpe
tt
1500
It
700
Men leze voor:
met vrije woning a f200; id. a f150;
t id. a f 100; ft id. a f600; id. a t75,.
ALKMAAR.
GESLAAOD.
Onze stadgenoot, de heer K. Bos, slaagde
te Amsterdam voor het examen vrije- en
orde-oefeningen der gymnastiek.
Ook de dames C. M. Blom en N. Bruin,
beiden van hier, slaagden voor gemeld
examen.
INGETROKKEN VERPLAATSING.
Ingetrokken is de verplaatsing -van den
bewogen bij'. „Ik bemin hem grenzenloOte,
waanzinnigmijn hart klopt onstuimig, als
ik maar aan hem denk. Hoe ongelijk
verdeelt de fortuin haar gaven. Hier hééft
zij den mammon meters hoog opgesta
peld, en in mijn stamslot liggen, 'de mui
zen dood voor de kast! Wel u, oom Ca.
rolath-Wplfegg, dat ge zulk een "begeerens-
w.aardigen erfprins hebt! De dochter van
den hertog wordt de zijne! "Met welk eene
geestdrift zij onlangs over zijn portret
sprak! Ik had haar wel kunnen vermoor
den Maar Wat kan ik er aan doen Moet
ook hij zich niet schikken n.aar de *óm-
stanndigheden? Zij is niet half zoo schoon
als ik, en toch moet hij' haar tot vrouw
nemen. Hoe feeder de oude heer, de
deugden der rijke prinses prees; de goed
heid haars harten deed haar gelijken, op
een engel, hm hij Whs wel zoo voor-
zichtig, niet van hare schoonheid te rep
pen, anders wafe ik boos geworden en.
had het in bloei staande koren onbarm
hartig laten verhagelen. Allain merkte -nog
niets, 's Avonds bij het diner zingt de
oude ongetwijfelt weer den lof van Cle
mentine, op eene andere wijie, natuur
lijk, anders wordt het vervelend en pakt
niet meer. Het leven is een spel: wie
het best speelt, wint den prijs, tie groote
inzet heet: geluk Geluk, wat is dat?"