voor Noord-Bolland. •straat. voorradig. svaler", ISfo. 136. Zaterdag 22 Nov. 1913. 7e Jaargang sen onzer jf zijn wij 3it tegen reren. t. p. pond, t. p. pond •land. 85. Eé Bath. Nieuws- en Advertentieblad it 15. I. PLAS® luwê zaak. i POLAK, TTER. de Cologne, FEUILLETON. Vóór Evenredige vertegenwoordiging. Onrechtvaardig verkre gen geld gedijt niet. Proclamatie. Verschijnt DINSDAG. DONDERDAG en ZATERDAG. en duurdere St. Nicolaas- usterschool. a en Mode-Artikelen. :od, Kielen en Jasses. Slagersjassen, Krui- n. en bruine. i Luiermand-artikelen i-Cadeaux. 5-CORSET. dat de etalafl0 dere St. NICO- Alom verkrijgt»®8'' iket. a$ i ra in „MOLESCHOTT Alkmaar. BINNENLAND. ONS BLAD. ABONNEMENTSPRIJS.: 75 ct p. 3 maanden franco huis; 105 ct met geillustremj Zondagsblad. Te Betalen in het Begin van ieder kwartaal. Afzonderlijke nummers van de courant3 cent, het Zondagsblad 5 cent, Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD". BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar. Telefoon No. 433. ADVERTENTIEN: Van 15 regels30 oent. Elke regel meer6 Reclames per regel15 Kleine advertenties van 130 woorden, Bij vooruitbet 25 te oliëntèle dat hij ssjjo SB verplaatst heeft ag ieders gunst waardig laats voor alle mi DERQ OBDEREN. laars. rioot en laken Rokken, )n, Manohetten, Boorden, Wollen- en Moltondekens. lMAAK. Ter voorkomjoJ rOOR SCHOOLGAAND fflesch 15 ct. gegarandeerd d°o£. Ier Kwakzalverij on Zooals wij in „het nummer van Dondier- ilag 1.1. meldden, is er door de Regeering eene staatscommissie ingesteld, teneinde te onderzoeken, welk stelsel van evenredig kiesrecht voor onze vertegenwoordigende lichamen het verkieslijkst is. Het ds waarlijk eene verrassing, dat, hoe wel in de Troonrede over het evenredig kiesrecht werd gezwegen, de Regeering thans die zaak aan de orde brengt. Niet slechts voor een enkele partij maar voor alle is eene betere kiesrechtregeling gewenscht en de zuiverheid va» de politieke beginselen der verschillende partijen zal ze zeker tengoede komen. Uit de samenstelEng der staatscommissie, waarin ook weer Kamerleden van de ver schillende partijen zitting hebben (de ka tholieken vinden er Mr. Dr. Kooien en Mr. Loeff in, welke laatstgenoemde tevens tot de functie van ondervoorzitter is geroe pen) blijkt, dat naar evenredige vertegen woordiging door alle partijen „gevraagd" wordt, al mogen we misschien niet schrij ven „gewensoht" wordt want dat zal nog moeten blijken-! Het feit, dat de Voorzitter van den Al- gemeenen Bond van R. K. Kiesver- eenigingen in Nederland, door de £egee- ring benoemd is tot lid dezer Staats commissie, wijst erop, dat het ernst is met deze kwestie aan de orde te stellen.; De billijkheid e i s c h t eene betere kies- l rechtregeling, met cijfers zullen wij pogen dat in onderstaand artikel aan te toonen. De vraag, welk stelsel van evenre dig kiesrecht het verkieslijkst is, is voor ons tweede; wij zullen ons daarover niet uitspreken, dat ligt trouwens ook b u i t e n ons bestek, 't Ligt alleen in onze bedoe ling onze lezers op de hoogte te stellen van de beteekenis van „Evenredige Verte genwoordiging." Immers, indien men leest, dat er eene „Staatscommissie" is ingesteld „om te on derzoeken^ welk stelsel van evenredig kies recht voor onze vertegenwoordigende licha men het verkieslijkst is", dan dient men te weten, wat toch eigenlijk zeggen wil die combinatie van twee woorden „evenredig" en „kiesrecht." WAT IS DUS EVENREDIG KIESRECHT? Evenredig kiesrecht duidelijker even redige vertegenwoordiging wordt b.v. ook ia België toegepast. Hoe gaat 't daar? Wpnneer daar eene stemming voor de Kamer is gehouden, worden de stemmen in de distrieten uit éen provincie of uit éen stad op de candidaten van eene be paalde richting uitgebracht, bij elkaar geteld Laten wij maar eens een voorbeeld 21 Een diepe zucht steeg op uit de borst van den zieke-. H'ij nam het stukje rogge brood, dat op de tafel naast hem lag en bekeek het opmerkzaam. „Qhristoffel heeft er weer boter opge smeerd, en het zijne eet hij droog!" riep hij verontwaardigd. „Hij bedriegt mij al tijd, hoe zou hij dat nu gedaan hebben? Ik heb er zoo goed naar gekeken". Een zacht geritsel onder het venster leidde zijne opmerkzaamheid op andere din gen. Met een siprong vloog de grijze kat, die slapend naast het boek lag, de ka mer ia, Voor het venster verscheen Georg. „Goeden dag, Willi, ik heb den rolstoel gebracht! hij stond boven op den zolder Dat zal een leventje voor u worden. Nu behoeft Christoffel u niet meer op den rllif te dragen, dat begon ook zeer zwaar te vallen. Nu zullen we onmiddellijk een uitstapje doen." Met van vreugde schitterende oogen be schouwde Willi den zachten, gemakkelijken rolstoel, die kort bij het venster stond. ..Wil je me werkelijk naar 'buiten rijden?" U)j tprak den jong»* Weddiag met „je" nemen: in eenig district zijn 32000 stem men uitgebracht n.l. op de katholieken 16000, op de liberalen 10.000 en op de socialisten 6000. Laten wij aannemen, dat door het district totaal 6 afgevaardigden worden gekozen. Dan deelen wij de volgende getallen Kath. Liberalen Socialisten 16.000 1.0.000 6000. resp. door 1, 2, 3, 4 enz. en van de uit komsten nemen wij de grootsten; dus we krijgen dan: 16.000 10.000 6000 8000 5000 3000 5333 3333 2000 De in grootte elkander opvolgende ge- tatten zijn 16.000 10.000 8000 6000 5333 5000. De kath. hebben dus recht op den eer sten, de liberalen op den tweeden, de kath. op den derden, de socialisten op den vierden, de kath. op den vijfden en de liberalen op den zesden zetel. Zoodat, van de 6 zetels, de kath. beko men 3, de liberalen 2 en de socialisten 1 zetel. En als men nu eens nagaat de verhou ding tusschen het aantal stemmen uitge bracht op kath., op liberalen en socialis ten, dan is deze verdeeling der zetels zeer wel in overeenstemming daarmede: lib. en soc. hebben samen evenveel zetels bezet als de kath., juist zooals de stemmencijfers het uitwezen HOE WERKT HET? Laten wij dat stelsel nu eens toepassen op DEN HAAG. (De Romeinsche cijfers geven de districten aan, daarachter volgt het aan tal uitgebrachte stemmen op 17 juni 1.1. De kleine „telcandidatem" zijn weggelaten). Rechts Vrijzinnig Socialist I. 3680 1935 4835 II. 4380 3727 2800 III. 2852 6380 1316 Totaal 10912 12042 8951 Den Hiaag vaardigt in 't geheel 3 le den ter Tweede Kamer af, we moeten, dus deelen door; 1, 2 en 3 en krijgen dan: Gedeeld door: 1 10912 12042 8951 2 5456 6021 4475 3 3637 4014 1983 De elkander in grootte opvolgende ge tallen zijn: 12042, 10912 en 8951. Aan de vrjjzinnigen zou dus den eersten zetel, aan rechts den tweeden en aan de socialisten den derden- komen, dus aan ieder één. En hoe was de uitslag dit jaar? Twee zetels aan d-e vrijzinnigen, éen aan de socia listen en aan rechts niets. VOOR ROTTERDAM was het nog erger! Daar werden uitgebracht aan; hij volgde daarmee eene impulsieve ingeving, want niemand had hem gezegd, dit te .doen. Georg lette er niet op, het scheen hem misschien zeer natuurlijk, dat Willi zoo en niet anders tot hem sprak. „Zeker. Kom, ik rijd u- naar het schoon ste plekje vam ).v et parkik zat u alles la ten zien-, wat schoon is." Verlangend strekte Wi-lli de armen uit. „Ik wil allies zien", riep hij snel, „al les, allesMaar je moet me naar buiten dragen, want ik kan niet loopen", yoeg- de hij er aarzelend bij. Georg trad het armoedige kamertje met dé lage bedden en het weinige huisraad binnen, ,,-Hoe is het mogelijk, dat hier men- edhen kunnen wonen en gezond blijven", mompelde hij. „Hebt ge al gegeten, Witli?" „Ik eet vandaag maar een stukjebrood", antwoordde de knaap verlegen. „Wjaarom toch?" „Dinsdags kookt men geregeld boone-n of erwten voor de bedienden, en die mag ik niet eten, omdat mijn maag ze niet kan verdragen," „Maar hebt ge dan geen honger?" „O neen, de helft van het brood eet de grijze poes op. Ik ben spoedig verzadigd, ik heb niet veel noodag." Hij had inderdaad niet veel noodjg, de kleine gestalte was zoo licht, alsof -ze uit papier bestond en niet uit vteesch eai been. Een diep medelijden greep Georg aan, Districten Rechts Vrijzinnig Socialist I 3604 2247 3739 II 4431 3349 3395 III 1731 2521 446 IV 4856 4626 4434 V 2526 2012 2103 Totaal 17148 14755 14117 Wte deelen deze getallen weer door 1, 2, 3, en 5 omdat Rotterdam 5 leden afvaardigt ter Tweede Kamer; we verkrij gen dan de volgende uitkom-sten: Gedeeld door 1 17148 14755 14117 2 8574 7377 7058 3 5716 3918 4706 enz. enz. doch zoo is 't genoeg! De hoogste 5 getallen zijn dus: 17148 14755 14117 8574 7377. Rechts verkrijgt dus den eersten en den vierden zetel, de vrijzinnigen verkrijgen den tweeden en vijfden en de socialisten den derden zetel. Rechts zou derhalve 2 leden afvaardigen, de vrijzinnigen eveneens 2 en de socialisten 1 lid. En wat was nu de uitslag dezen zomer? Rechts bekwam niet één zetel, terwijl ze het hoogste totaalcijfer b eh a a l d e. Ziet, lezers, DAT IS GROVELIJK ON BILLIJK EN DAARAAN ZAL DE EVEN REDIGE VERTEGENWOORDIGING EEN EINDE MAKEN. IN AMSTERDAM, waren de t o t a a 1- cijfers van de 9 districten: Rechts Vrijzinnig Socialist 19410 21990 26694 Gedeeld door 1 19410 21990 26694 2 9705 10995 13347 3 6470 7330 8898 4 4852 5497 6673 De 9 zetels kwamen dus resp. aan de 9 hoogste getallen: 26694 (soc.), 21990 (vrijz.), 19410 (rechts), 13347 (soc.), 10995 (vrijz.), 9705 (rechts), 8898 (soc.), 7330 (vrijz.), 6673 (soc.) zoodat op die manier de socialisten verkregen 4, de vrijzinnigen 3 £fi rechts 2 zetels. En 4e uitslag van de laatste Juni-verfcie- zingen? Hoe luidde die ook weer? Rechts kreeg niets, de vrijzinnigen kregen 5 en de socialisten 4 zetels. Zeg inu imaar, dat dit billijk of recht vaardig is!? Gelukkig, -met de benoeming van de Staatscommissie voor evenredige vertegen woordiging is er tenminste in de toekomst 't is misschien wel „de verre" licht in te zien, dat aan al die grove onbillijkheid een eind zal komen. W;e herhalen aan 't slot van dit arti kel, .waarvoor we heel wat moesten cijferen, Hij zelf deed zich tie goed aan den rijk voorziener disch, en deze ongelukkige kleine met het 'lijfcachtige gezichtje deelde zijn stukje brood nog met de kat! „Arme, kleine vent!" zeide hij medelij dend. „Gij zijt zeker heel ontevreden?" „Ach neen. Toen ik straks het gedichtje las, begon ik mij arm en ongelukkig te vinden, maar toen ik het nog eenmaal doorlas en -bedacht dat het arme kind met bloote voeten door storm en wind loopt, begreep ik, dat ik nog rijk ben." Georg had zijn lichten last in denrol- stoel gelegd en hem trots de zonnewarm te hl een zachten plaid gehuld. Getroffen hield hij stil en keek op den sprekenden knaap neer. „Welk een groote ziel hebt gij in uw ziek, ellendig licbaaimpj-e, ik wilde, dat ik mij ook zoo kon schikken, in mijn lot. Ziie, over eenige dagen moet ik naiair de hooge- school en mag niet leeren, wat mijn. ge liefkoosde studie is." Met sterke armen had hij den stoel in beweging gebracht en rolde hem nu de groote laan in, die naar het slot leidde. „Zal ik u in het park rijden?" vraagde hij den zieke. Deze knikte, doch zich bezinnend, riep hij: „Neen, naair Christoffel! Ik ben nieuws gierig wat hij zal zeggen, als hij mij bui ten ziet? Nu moet hij mij aile dagen meenemen, de wagen loopt gemakkelijk, ni»t w*«r?" i eer nve dien lezers dit schoteltje konden voorzetten, dat 't een tweede is welk stelsel i'an evenredig kiesrecht er komt Hoofdzaak voor ons is, dat er thans wordt voorbereid eene betere k i e -s- rechtregeling, dat stemt ons tot ver heugenis. Proclamatie van Hi. M. de Ko ningin. Gisteren, 21 Nov., den datum waarop in 1-813 door Van der Duyn van Maasdam en Van Hogendorp het voorioo- pig bewind werd .aanvaard, is in alle gemeenten van ons land afgekondigd een proclamatie van H. M. de Koningin aan haar volk ter herdenking van het eeuw feest onzer onafhankelijkheid. Deze proclamitie luidt als volgt: Aan Mijn Volk. Met is Mij eene behoefte Mij op dezen gedenkwaardiger dag te wenden tot het N'ederlandsahe Volk. Heden voor 100 jaren was het oogen- blik geboren, waarop de Vereenigde Neder landers hun nationaal bestaan hernamen. Ik herdenk met dankbaarheid de woorden, waarmede V a ij. Der D u ij n vanMaas- tf-ani en Gijsbert Karèl van Ho gendorp den 21 November 1813 het bewind hebben aanvaard: „Wij voldeden aan den wensch van alle onze Bondjgenooten, wanneer wij, in af wachting van de komst van Zijne Hoogheid 'den Heere Prinse van Oranje, en in. Zijnen Naam, dezen dag, ons stelden aan het hoofd der regeering; wij namen die taak op ons, met vertrouwen op de hulp der Goddelijke Voorzienigheid, wier hand de aanstaande verlossing van ons verguisde vaderland zoo zigtbaar bestuurt; maar wij deden het ook met vertrouwen op den bijstand, op de hulp van elk Nederlander, die zonder herinnering aan het verledene,, zonder onderscheid van rang of staat of van Godsdienstige gezindheid, met o-ns de behoefte gevoelt van nog eenmaal te her winnen dat Vaderland, dat op de elementen, op Philips of Alba veroverd, van den moed onzer voorvaderen zoo heerlijk getuigde, dodh met smaad en schande te lange be zoedeld werd." Dat vertrouwen is niet beschaamd. Het Vaderland is herwonnen. De gewesten van Nederland zijn saam- gegroeid tot onverbreekbare, nationale een heid. Moederland en Koloniën zijn nauw ver bonden. De vrijheden en het zelfbestuur der be volking zijn gestadig uitgebreid. 's Lands welvaart, begunstigd door een opgewekten ondernemingsgeest en verbe- Toen Georg, dit bevestigde, vervolgde hij„Omdat het -Christoffel. altijd zoo zwaar viel, mij te dragen, heb ik altijd gezegd, dat ik niet na-ar buiten willde, ofschoon ik dikwijls mijn tranen niet kon bedwin gen. Maar ge moet hem dit niet terug vertellen-, Georg, hij zou er bedroefd om worden-." „Ik zal niets zeggen", verzekerde deze bewogen. „Zoo jong en reeds zoo zelfver loochenend!" Onwillekeurig beschouwde hij het Meeke, lijdende gezicht van den knaap zonder naam, dien het lot naar hier had gevoerd. „Kunt ge u nog iets herinneren, ilk be doel van vroeger, toen ge nog in Indië waart?" „Jawel, maar heel vaag. ,Wij waren zeer rijk, want mijn vader had veel zwarte bedienden." „Weet ge dat nog?" Verbaasd hield Ge org den stoel .stil, om beter te kunnen hooren. „Zeker, ik weet zelfs nog, dat mijne moeder in de kist lag en mijn vader mij op den arm nam, opdat ik ze nog zou zien, voor men haar wegdroeg. Ook een tuin staat mij nog voor den geest met hooge palmen en dadelboomen. O, het was zoo sahoon; ik speelde en liep daarin rond naar hartelust, want toen kon ik mijne voeten nog gebruiken. Maar ik kan niet meer metzekerheid' zeggen, of ik den tuin in werkelijkheid of slechts in den droom h»b gezien, ik zie hem namelijk terde arbeidsvoorwaarden, ia belaggrijk toe genomen. Een krachtig streven naar zedelijke en geestelijke verheffing heeft zich baange broken. In wetenschap en kunst dingt Nederland ■met andere volken om den voorrang. Het is Mijn innige wensch, dat onder Gods zegen, vrede, vrijheid en voorspoed mogen bewaard blijven. De eendracht van alle Nederlanders zonder onderscheid van rang of staat of van Godsdienstige gezind heid" zij ook in de toekomst de hechte grondslag der nationale onafhankelijkheid. Mei het Nederlandsche Volk hoop Ik samen te werken tot geluk van het Vader land. WilLHELMINA. Het burgemeesterschap van Zaanda m. Naar uit Den Haag aan de „Tel." wordt gemeld, loopt daar het hard nekkige gerucht, dat Minister Gort van der Linden voornemens zou zijn, den heer Wi. Hi Vliegen eerstdaags te polsen over zijn al of niet geneigdheid het burgemees terschap van Zaandam te vervullen. Koemarkt op Zondag. Aan den Kerkeraad der Gereformeerde Gemeente en het Bestuur der Vereeniging tot Evan gelisatie te Hoorn, is door B;. en Wj. op een desbetreffend adres bericht, dat een beperking der groote najaarsveemarkt niet mogelijk zou zijn, zonder dat, zoowel aan den handel als aan de gemeente, belang rijke schade werd toegebracht. Het ligt evenwel in de bedoeling van het Dage- lijksoh Bestuur bij den Gemeenteraad een voorstel aanhangig te maken tot herziening van de verordening op de markten, met inachtneming van liet bepaalde in de Zon dagswet. Centrale Raad voor de K. S. A. In de jongste, te Utrecht gehouden ver gadering van den Centralen Raad voor de K. Si Al, w-elke druk bezocht was, werd door den Directeur van het Centraal Bu reau verslag uitgebracht over dé oprich ting en werkzaamheid der N. V. Lelie-Bios coop. Uit deze mededeeiingen bleek, dat deze nieuwe afdeeling de beschikking had gekregen over een kapitaal van ongeveer f 35.000. Een voorraad van ruim 60.000 M. film was reeds aanwezig. Hiermee wer den thans reeds 14 bioscopen bediend. Bovendien zijn aanwezig 100 series licht beelden. De financieele uitkomsten konden gunstig genoemd worden. Eventueel tema ken winst komt geheel aan het Centraal Bureau ten goede. De films en lichtbeelden, worden ver huurd voor dezelfde prijzen, als waarvoor dit door particuliere verhuurkantoren ge schiedt, terwijl men dan. bovendien de zekerheid heeft, alleen goede films te ontvangen. De moeilijkheid blijft echter, om voort- dikwijls voor mij en speel daarin zooals vroeger, en dan zijn er ook in 't wit gekteede kinderen in met zwarte kroeskop jes, die it?ij allerlei speelgoed geven, en mij allen, o, zoo hef hebben!" De zachte me'lodieuse stem van den knaap zweeg en ging na eene poos, waarin Georg niet had geantwoord;, voort: ,,'t Is mogelijk, dat het de hemel is, want eiken keer zijn mijne ouders bij mij. Ik kan de werkelijk heid niet meer van den droom onderschei den." „Hebt ge uw vader goed gekend, ik bedoel, weet gij zijn naam nog?" vraagde Georg, ibijna ademloos van spanning. „Ja, hij heette Stephan van Darling." Met een ruk stond de rolstoel Stil. Eene doodeüj'ke bleekheid bedekte het ge zicht van den jongen Wedding. „Spreekt gij de waarheid, of verwisselt gij den naam met dien van een ander, die u hier heeft gebracht. Zeg het mij, Willi, maar om Godswil spreek de waar heid!" Een onuitsprekelijke angst lag in de bruine oogen van Georg. Zijne handen omklemden de wasbleeke vingers van den zieken knaap. „Zie, ik smeek het u om Godswil, spreek de waarheid, Wfilii", her haalde (hij nog eens. Verschrikt boog Willi het hoofd ach terover. „Ja", 't is zoo-, Stephan van Darling is mijn vader." vervolgd 1 1

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1913 | | pagina 1