L
Dans
E. Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
oedefl
do. 139.
Zaterdag 29 Nov. 1913.
7e Jaargang
'I
■:PERKAMP
l n.m. 4 uur,
en.
Onrechtvaardig verkre
gen geld gedijt niet.
[MAAR.
ijzen.
it worden
it
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG eo ZATERDAG.
Brieven uit Midden-
Kennemerland.
iv.
i van alle
ft-
BINNENLAND.
ité om te behandelen
t door den Raad ge-
eigenaars van jper-
noodig is voor de
Nieuwesloot.
n„ ...i -- ,1„
iniskamer
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
ct. p. 3 maiandeni franco huis; 105 ct met geïllustreerd
feottdagsblad. Te Betalen in het Begin van ieder kwartaal,
Afzonderlijke nummers van de courant3 cent,
ia het Zondagsblad 5 cent,
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K,. Kerk', te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN
Van 15 regels30 ceint,
Elke regel meer
Redaimes ger. regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, Bij vooruitbet. 25
De Bond van R. K- Raadsleden.
Wel mochten wij in onzen vorigen brief
[ven stilstaan bij de jaarwedden-regeling
de pensioenwet voor gemeente-ambte-
jaren, om te doen zien, hoe de uitvoering
San deze wet zoo maar eventjes als een in-
Irmezzo komt binnen vallen tusschen de
leierlei zaken, waarmede onze plaatselijke
(esturen bezig zijn en nog bezig zullen
erden gehouden. En dat zijn er vele.
[Regeling van goede verkeerswegen- en
VSelen, gas en electriciteit, woningbouw,
laiervoorziening en zoovele andere zaken
Jan socialen aard vullen steeds meer en
peer het gemeentelijk program van onze
leine gemeenten.
iDat in den tegenwoordigen tijd goed
fcrkeer een van de noodzakelijkste eisdien
welke men aan de gemeenten mag stellen,
zeker wel niemand meer betwisten.
Hoe meer en beter verkeer, des te meer
lOruitgang.
onder verkeer stilstand en aehteruit-
ng van bouwgrondwaarde en een be-
jsel voor vestiging van gegoeden. Dezen
fch, zoo gaarne gezien voor de gemeente-
lasting, hebben veelal elders hunne rela-
en zijn daarom goede verkeersmidde-
I voor hen een der eerste eischen, welke
[op hunne beurt van de gemeenten kun-
en 'mogen stellen.
[erder stilstand in liet dorpsleven en
kwijnende middenstand. De verterin-
|en wurden elders gedaan, wijl de zaken
taakjes blijven.
Hetzelfde met industrie. Geen bloeiende
Industrie, want haar afzet kan niet dan op
leen karretje naar het minstens op 1 of meer
ken aïstands gelegen station of boot wor
den a|gezonden. Kortom er i.s geen ver
ier. En zeker leeft zoodanig dorp niet
[volgens de leer der economie, die leert
Bat in goeden zin althans - het geld
Boet geruild, gebruikt en verteerd wor
ks. Wel wordt dit gedaan, maar juist
Iders, waar men meer „te keur en te
leus" kan gaan.
Het mag daarom als een niet gering deel
fan onze gemeentepolitiek beschouwd wor
pen te voorzien in goeden wegenaanleg,
fti het bevorderen en verleenen van con
fessie tot instandkoming van openbare rnid-
Jelen van vervoer.
■Meer dan ooit dienen in dezen tijd de
Tehartigers onzer locale belangen hier hun
landaclit te schenken, om als ware pioniers
baanbrekers de gemeenten tot groei
[n bloei te brengen.
i
I De laatste kleur week uit het gezicht des
pngelings. Zijne handen trilden krampach-
fk en zijn lichaam beefde.
Is dan toch waar! zooals ik vermoed
fd, groote God! Hebt gij het aan
■hristoffel gezegd?" vraagde hij op kalmer
Pon, toen hij zag, dat Willi hem met ont-
|"ing aankeek.
Deze schudde het hoofd. Hij scheen zeer
prschrikt over de uitwerking zijner woor-
|ti.
[«Antwoord mij, bid ik u."
[«Neen. Men heeft mij niet meer ge-
<1, sinds den dagWilli aarzelde.
aeorg knikte. Ja, hij herinnerde zich den
|g nog zeer goed. Wiat al lag er tus-
Teu dien dag en heden! En zijne moeder
jzlJ, die nooit een onwaarheid sprak, had
I ukkelijk gezegd: „hij is de zoon van
jtrling niet." Maar dezen knaap ge-
|>Me hij eer. Waarom verloochende zij
knaap, waarom?
Het angstzweet brak hem uit. Zijne hand
peek over het voorhoofd, hoe kookte
hamerde het daarin. Het geld, het on
paar vele geld, hing het samen met dit
j^' »Ja, ja", klonk het in zijn hart;
Ja", bevestigde zijn geweten. Daarom
geheimzinnigheid de onmetelijke
pdonj na de bitterste armpede. „O, *o!"
Wjant naast velerlei andere nuttige in
stellingen die er reeds zijn of er nog
komen, zijn op de allereerste plaats goede
verkeerswegen- en middelen in eene ge
meente de dommekrachten voor opheffing
uit haar isolement naar den vooruitgang
ten bate van a lie daar levende standen.
Van niet minder belang is tegenwoordig
het verlichtingsvraagstuk. Dat dit werkelijk
eene algemeene behoefte is, bewijst wel
dat zeer vele gemeenten met dit waag
stuk tegenwoordig bezig worden gehouden.
Gas of electriciteit is hier de quaestie.
Wlant al of geen beter licht is geen quaestie
meer.
't Komt er nu maar op aan, hoe zulk
een vraagstuk op te lossen. De een is
voor gas, de ander voor electriciteit. De
meeningen zijn hieromtrent zeer verschillend
Beide zijn aannemelijk, zegt men, maar gas
biedt het voordeel dat daarop kan wor
den gekookt. Naar ander meening mag
men zich hier weer niet op blind staren,
want is electriciteit in kracht en licht de
meerdere, zoo is ook de mogelijkheid niet
uitgesloten, dat het spoedig in het koken
ook meerderheid zal zijn.
Voor groote gezinnen is koken op gas
duur. beweert men en als bewijs diene,
dat groote gezinnen, bekend zijn, die daar
om met het koken op gas hebben opge
houden. En daar mea nu Juist ten platten-
lande nog al groote juist niet finantieel
sterke gezinnen heeft, gebruikt men dit
als een van de tegen argumenten, voor hen,
die zoo voor kookgas zijn.
W|ij zullen ons echter hier niet in ver
diepen en dit aan hen overlaten, die deze
zaken hebben op te lossen.
Als ieeken op dit gebied moeten ook
de gemeenteraden wel bij deskundigen te
rade gaan. Maar welke deskundigen, er
zijn er zoovelen en wie bieden de beste
waarborgen Wiat springt voor onze R. K.
raadsleden ook hier i n 't oog de behoefte
aan .hulp en voorlichting! Hoe zou een
kloek 'R. K. orgaan voor hen in dergelijke
aangelegenheden van dienst kunnen zijn
en hen aan vertrouwbare raadgevers en
deskundigen kunnen helpen. Wlat een voor
lichting en ontwikkeling zou daarvan uit
gaan en welke uitstekende informatiën zou
den gegeven kunnen worden door de be
kwaamste mannen, wanneer de meer dan
5000 R. K. raadsleden daaromheen stonden.
Want waar alles zich tegenwoordig out-'
wikkelt en zich niet meer individueel maar
gezamelijk uitspreekt in vergaderingen en,
vereen igingen, daar wordt toch de be
hoefte daaraan des te grooter, naarmate
de eischen meer en meer zullen toenemen.
Komen ook nu niet reeds bij de ge
meenteraden adressen in van landbouw- en
tuinbouwvereenigingen, van arbeiders en
kreunde Georg vertwijfelend.
„W|at scheelt er aan, Georg?" vraagde
Willi, angstig en schuw tot den jongeling
opkijkend.
„Wiat mij scheelt? Het geloof is mij
ontnomen
„Het geloof aan" mjjne moeder", had hij
willen zeggen, maar nog te rechter tijd
zweeg hij. Met groote haast duwde Ijij
den stoel vooruit. Groote zweetdroppels
vielen op den grond. Zijne aderen klopten
zacht van inspanning, zijne borst zwoegde,
maar de draad zijner gedachten brak niet
af: „Omdat'het zien van dit kind haar ge
weten wekte, witóe zij het niet onder
de oogen hebben, liet zij het ongelukkig
worden of had zij gehoopt, dat het
sterven zou
Georg beefde, alsof hij de koorts had.
Daarbij niet de minste schemering1 van
hoop in zijne ziel, niet de minste twijfel
in zijn hart!
Een luid geroep deed hem plotseling stil
staan. Hij was te midden van de groo
te, rustig grazende kudde schapen terecht
gekomen, die nu ijlings in alle richtingen
wegstoven.
De herder Christoffel, floot en de
goed afgerichte honden haalden de vluchte
lingen weldra terug.
„Daar had.t ge mij bijna eene groote
verwarring aangericht, jonge heer", zeide
hij, naderbij komend. „Maar, wien hebt
ge daar1?" Hij zweeg plotseling stil
en keek Georg met een langen,, zonderlin
gen blik aan. „Gij hebt Wjilli naa? buiten
gebrachtHij scheen het niet te kunnen
begrijpen.
middenstanders, adressen die men maar
niet zoo gemakkelijk meer als vroeger
voor kennisgeving kan aannemen, maar die
somwijlen tot gevolg hebben een groote
ommekeer in gemeentelijke toestanden?
Ontwikkeling en boekhouden, sociale cur
sussen, landbouw- en herhalingsonderwijs,
'kortom steeds luider spreekt de massa
en zouden dan zij, die de belangen van al
len te behartigen hebben, zich niet onledig
hebben te houden met zich op de hoogte
te stellen? En waar zou dat beter kun
nen geschieden dan in een eigen orgaan
en vereeniging, die als eerste krachten
hen in hunnen taak zou vooruitdrijven naar
het goede en gewenschte doel.
Zoo voortgaande is er nog zooveel meer.
Hoevele raadsleden zijn er misschien niet
die hun licht zouden wenschen te ont
steken O'ver het Wloning-vraagstuk. Over
al bijna woningnood.
Wqar moet men zich wenden en wat
moet men lezen om principieel met het
woningvraagstuk op de hoogte te komen.
De zaken- eenvoudig negeeren en kalm
zijn pijpje blijven rooken gaat niet meer
aan. Daarvoor is toch hier en daar de
nood te groot.
De woningwet, maar met deskundige
voorlichting, geeft hier het middel ter hand.
Voor particuliere bouwvereenigingen om
zelf te 'bouwen is het geld te duur en
zijn veelal zulke ondernemingen voor hen in
de dorpen te groot.
Bouwvereenigingen uitsluitend be-
oogend betere volkshuisvesting' kunnen
worden opgericht en door den Staat wor-
doen toegelaten. Daardoor kunnen zij'voor
schotten en geldelijken steun verkrijgen
van den Staat tegen eene rente van3pCt.
nationale schuld. De aflossingen behoeven
eerst in 50 jaren te geschieden. Bij aan
koop en afbraak van sledhte woningen
kunnen die vereenigingen eveneens gelde
lijken steun erlangen.
Kortom hoe toont misschien dit weinige
reeds, dat bij dit urgente vraagstuk, ern
stig onderzoek hier lang niet misplaatst
is, wil men ook deze zaak naar behooreii
flink aanpakken om aldus op goede grond
slagen en naar het beste systeem voor hy
giëne en zedelijkheid betere en voldoende
huisvesting bevorderen.
Zie hier waarde lezer, een paar losse
grepen uit de vele vraagstukken, welke
tegenwoordig aan de orde zijn. En er zijn
er nog zoovele.
Wlant zoo rondloopend op het groote
sociaal terrein, als van zelf sociaalden'kend
en voelend, moet men wel inzien en de
consequentie aanvaarden, dat, waar de Wo
ningwet is gevolgd op "de Gezondheids
wet, het vraagstuk van goed drinkwater
meer en meer .naar voren komt treden.
„Oom Cihristoffel, Georg heeft mij ge
haald en in den stoel gedragen", vertelde
Willi, blij, dat de wilde jacht gelukkig was
afgeloopen.
„Dat is Wjeddingbloed!" antwoordde de
oude, zijne hand met den staf uitstrekkend
„God loone het u, gij hebt hem een groot
plezier gedaan", verzekerde hij, zich over
den ziekestoel buigend.
„Wieddingbloed en is het 't echte?"
„Ja, het echte. Ik dank u nogmaals,
jonge heer!"
„Danken? Cihristoffel, dankt gij mij
voor den dienst, welken ik Wiilli Darling
heb bewezen?"
Een vlijmende smart trilde in zijne woor
den.
De oude man keerde zicih om, zoo snel,
als telde hij' pas achttien jaar en niet
zestig, die zwaar op hem drukten.
„Jonge-heer, jonge heer!" stamelde hij
versahrikt. Hij keek in het 'bleeke, jeugdi
ge gezicht, waarover twee .groote tranen
rolden; hij zag, hoe de tanden de lip
ten bloede klemden, om niet in een alles
vergetende .smart uit te barsten. 'Een na
meloos wee sprak uit de donkere oogen,
die strak op 'het gelaat van den knecht
waren gericht, als moesten zij daar de
bevestiging lezen van de vlek, welke rustte
op de eer der Wleddings en het schu
we, door ouderdom verzwakte oog van den
grijsaard wendde zich af. Hij loochende
niets, hij kon geen leugen toevoegen aan
het hemeltergende onrecht, dat den knaap
was aangedaan; daarom zweeg hij.
Met ontzettende duidelijkheid herinnerde
Georg zich het gesprek, dat hij met zijne
Zijn de daar straks genoemde zaken te
genwoordig bij de gemeenten voldoende
ingeluid, betrekkelijk jong is nog de bewe
ging voor betere Watervoorziening. Hier
over een volgende maal. H. van B.
LOCAL OPTION.
Door het hoofdbestuur van den Maria-
bond i n het bisdom Haarlem is aan de
besturen der aangesloten vereenigingen een
circulaire gericht, waaraan we het volgende
ontleeifen
„Zonder twijfel hebt ge allen reeds ge
hoord van de beweging in de drankbestrij
derswereld bekend onder den naam: „Volks
petionnement voor Local Option of Plaat
selijke keuze.
Hoewel uitgaande van een gemengde
commissie, waarin onze Federatie „Siobri-
ëtas als eerste is genoemd, verjvekte deze
beweging geen algemeene sympathie onder
de Katholieken.
Een gevolg daarvan was veel geschrijf
in de pers, en veel verschil van meenang.
Ons bondsbestuur, ofschoon van, mee
ning zijnde, dat de beweging voor het
bisdom Haarlem ontijdig was, wilde „So-
briëtas niet tegenwerken en besloot aan
vankelijk de afdeelingen vrij te laten..
Door 'de ontstane wrijving moest het
zijn houding wijzigen en het vond den
juisten weg: om in overleg met denWjel-
eerw. heer L. J. Schalke„ bondsadviseur,
Z'. D. H. den Bisschop zelf te raad
plegen.
En dit is het antwoord van Monseig
neur:
De R. K. vereenigingen in het bis
dom Haarlem mogen niet meedoen aan
de actie op dezen grond:
De federatie Sobriëtas is buiten haar
statuten gegaan en is niet door de honds-
besturen met de afdeelingen in contact
getreden, mahr heeft persoonlijk de afdee
lingen aangesahrëven.
Zoo kon dus niet eerst de zaak over
wogen en de meeming van het hoogste
gezag gevraagd worden, maar werd ter
stond uitgevoerd. f
Waar ge dus nog niet begonnen zijt:
vat dit werk niet aan; waar ge wel
zijt toegetreden tot de coinité's moet ge
u terugtrekken.
Als getrouwe leden van den Bond zult
ge aan den wensch van uwen Bisschop
gehoorzamen."
Treub's rente. „Het Volk" is met
het wetsvoorstel in zake ouderdomspensioen
niet bijster tevreden. Het schrijft.
Het is wel het allermagerste wat de re
geering kan voorstellen: f 2 voor de be
hoeftige 70-jarigen, die na hun 65ste jaar
moeder had gehad; nu eerst vatte hij den
zin harer woorden. De booze geest had
haar verblind. De satan had _gewetens dat
hij van dit hart slechts i ets groots mocht
eischen,. omdat het "te diep was geweest
voor kleine valstrikken; hij had nauwkeu
rig de onbegrensde grootte van dit karak
ter berekend en er daarna het zwaarste van
geëischt, nadat hi[ zijn slachtoffer door on-
zaligen trots en hebzucht verblind en. het
't geluk zijner kinderen met verleidelijke
kleuren had geschilderd! De onzinnige lief
de, waarmee de weduwe Wedding hare
kinderen beminde, had den booze een hulp
middel geboden. Hij had het oogenblik
harer diepste vernedering afgewacht en haar
toen de bezoeking in huis gezonden, wel
wetend, dat zij deze bezwaarlijk kon weer
staan. En de alwijze God had het sterke,
trotsche hart laten vallen, om het de zelf
gekozen foltering te doen doorstaan., om
het te beproeven en zoo diep mogelijk te
vernederen. En zou voor deze verblinde
ziel eindelijk niet een lichtstraal komen
van de Goddelijke barmhartigheid," een straal
der oneindige Ghristustiefde, die de groot
ste zondaars met voorliefde opzoekt?
„Christoffel, gij hebt het geweten, al
dien tijd en toch hebt gij gezwegen?"
Het klonk als een bitter verwijt.
„Ik heb gezwegen en zal blijven zwij
gen, om de woorden, die de oude Wled
dings boven de poort van het huis heb
ben aangebracht! Ik ben geboren, in den
dienst der familie, reeds mijn grootvader
woonde hiier-; en evenals deze en. mijne
ouders wil ook ik sterven als een trouw
dienaar der Weddings, Is mijn. geweten
niet zijn bedeeld, die na hun 60ste jaar
niet zijn veroordeeld wegens bedelarij, of
meer dan een jaar gevangenisstraf hebben
gekregen, die niet aan den drank zijn en
niet bekend staan om een slecht levens
gedrag.
Wiat verder omtrent Treub's rente wordt
medegedeeldv laat nog allerlei uitlegging
toe. De gemeente wordt in de regeling
betrokken, maar in hoeverre? Wordt aan
haar de beslissing over dev aanvragers op
gedragen? Dit zal nog moeten blijken Ook
de finantieele regeling is nog niet duide
lijk. Maar dit staat wel vast: indien deze
schim van staatspensioneering in de plaats
moet treden van art. 360 der Invalidi
teitswet, zal menigeen die nu de rente heeft
gekregen, ze weer verliezen. Menigeen, die
het zonder bedeeling tusschen zijn 65ste en
70ste jaar niet harden kon, menigeen ook,
die niet als behoeftig zal worden aange
merkt door een bureau-cratisch armbestuur
of een hardvochtigen gemeenteraad, maar
voor wien niettemin de f 2 rente een
ware uitkomst is.
W|ij zullen moeten afwachten, hoe het
wetsontwerp er uitziet als het voor de
Kamer komt: maar een stevj^e propaganda
voor wat werkelijk e.en staatspensioen mag
heeten, is in de naaste toekomst noo-
diger dan ooit.
Goederenvervoer naar het bui
t e n I a n d. Door de Hollandsche IJzeren
Spoorwegmaatschappij zijn ten dienste van
het goederenvervoer met ingang van 1
December a.s. in overleg met de Duitsche
spoorwegen verschillende snelverbindingen,
in het leven geroepen, waardoor zoowel
van Rotterdam en het W'estland, alsook
van Amsterdam en de Noord-Hotlandsche
landbouwstreken een aanmerkelijk vervroeg
de aankomst der goederen is verkregen in
Ziuid-Duitschland, Oostenrijk en Zwitser
land.
Burgemeester van Zaandam.
Bij Kon. besl. is aan jhr. mr. C, A.
Elias, op zijn verzoek met 1 Jan. 1914,
eervol ontslag verleend als burgemeester
,van 'Zaandam.
Verkorting der December-d e-
batten in de Tweede Kamer. Er
is, naar de „N. Ct." verneemt, in overleg
met de verschillende fracties, een regeling
vastgesteld ten doel hebbende om de De-
eember-debatten te bekorten. Bij de alge
meene besciliouwingen over de hoofdstuk
ken zal niemand langer dan drie kwartier
het woord mogen voeren; behalve wat de
Hoofdstukken VI en VIII betreft, waarbij
den spreker een uur toekomt. De alge
meene beschouwingen over Hoofdstuk I
zijn zóó algemeen, dat men te haren aan
zien geen limiet heeft aangedurfd. Bij de
artikelen mag niemand langer spreken dan
een half uur en voor repliek is daar
tien minuten de uiterste grens.
door mijn zwijgen bezwaard, ik heb ge
tracht zooveel goed te maken, als in mijn
vermogen is. Met iemand spreken over
iets, wat de eer der Weddings moet be
smetten, zal ik nooit doen. Lang aan
geboren dienstbaarheid gaat in het bloed
over. Ik zal sterven, zonder gesproken te
hebbennu gij echter, jonge heer, er achter
gekomen zijt zonder mijn toedoen, zal het
uw plicht en uwe taak worden, de vlek
af te wasschen, of het wagenschild weg
te nemen van de plaats, waar het eeuwen
heeft geprijkt, en waartegen tot heden
toe niemand de hand heeft durven op
heffen."
Met eigenaardig schitterende oogen had
Willi naar het gesprek geluisterd. Ofschoon
hij zelfs niet vermoedde, hoe groot het
onrecht was, dat de Wleddings hem hadden
aangedaan, zijn scherp verstand begreep
toch onmiddellijk, dat er spraak was van
een geheim, waarvan hij het middelpunt
vormde. Hij greep naar Georg's moedeloos
neerhangende hand en zeide:
„lk heb u lief, Georg."
Deze legde zijn brandend heet voorhoofd
op de koele vingers van den armen wees.
„Ik uw dienaar, gij mijn heer!"
„Wiat zegt gij daar?" riep de kleine
angstig. „Christoffel, spreek tot hem, stel
hem gerust."
„Laat het goed zijn, Christoffel, later
spreken wij er*- nog wel eens van. Ik
wil nu met Wlilli terugkeeren. Vaarwel,
trouwe ziel, vaarwel!"
PM
h
f'