iON Jr.
laar.
ko. 144
Donderdag 11 Dec. 1913.
7e Jaargang
ots:
ij koeien
ALEMAAB,
m billijkste
?eor
wirkei,
laoiiiili,
de Breedstraai,
1&. Kath» Nieuws- en Advertentieblad
voor Noorcl-HollancL
Verschijn! DUNDAS. DORPERDAG eo ZATERDAG,
Wie volgt?
rsr w
PLAS
Van de Hoeren uit den
ONDERJASJES,
'FEN, NETTE
KAAN.
ASDONK.
E. WILLER8.
tENTHEM—LÜT«
GROOT,
lee, G. FOOR.
WINK.
A. 8ÖTBMANN.
rd. F. LODDER
IN, Hoogzjjde 133o
van slechte melk,
met de nageboorte;
|nROTKREUPEL
enz worden beslist
ien verschaft bg Coen
P. Kwadijk, Graft;
tolküuis, 't Zand;
hneer gem. Oldam;
kum; Jb. Wagen-
n bij den Hoofdagent
VRIES,
Saadm&rkt, Alkmaar
jogen prijs OUDE g~
fEN, ANTIES. ZIL-
1 BLOEDKORALEN
Sid- en Zilversmid.
[AAR.
zuiverder en sntake-
hei beroemde Trap*
;sch verkrijgbaar, bij
in den Bierkelder,
jjang Kapelpleifl-
.IM ~'~3U
VIOOL
':S" Cello
i g MANDOLINE
'-"a Gitaar en Luit
Blaasinstrumenten I
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
Ijl ct R. 3 maanden franco Biuia; 105 cl met geilliustreerö
loodagsbfcul, Te betalen in het Begin yan ieder kwartaal,
Moederlijke nummers van de courant 3 cent,
bet ZondagsbM 5 cent.
Uitgav# van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de g. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433,
ADVERTENTIEN:
Vain 15 regels3Q cent,
Elke regel meer
Riedames per regel15
Kleine advertenties yan 3Q woorden, Bij vooruitbet 25
In dank ontvingen wQ voor het Missiewerk
nu den Priester-Missionaris J. Schipper te
[iwnlatipialle in Britsch Indie
Totaal vorige lijsten f 685,23 6
N,, Egmond aan Zee 0,50
0,50
[pit de spaarpot van Venda, Eg-
mond aan Zee 0,50
jTot iekere intentie, alt Egmond
aan den Hoef 0,50
[Van een ziek kind, Egmondblnnen 0,50
[Tm de kaartclub >Ons gencegen»
te Zijdewind 0,45
|ti! de spaarpot van 3 broertjes
en 2 zuijes 0,50
[Dooi bemiddeling van onsen agent
van een hulsgesin te Warmen
hnizeD, op hoop van zegen 2,25
[Door b. v. o. agent te Oudorp:
uit St. Panera», tot intentie voor
een Jubiiégiffc 1,50
B., te Alkmaar 1,—
Totaal f 693,43'
Een paar benoemingen.
„Zelan-dia" maakt de opmerking, dat on-
le bewering, al® zou Groede voor circa
Hi Katholiek zijn, onjuist is
Rij ontleenden echter de cijfers aan ,,de
fes-almanak", waarvoor de gegevens tel
len jare door de zL.Eerw. Pastoors wor
tel verschaft.
j Maar, al zou dan Groede niet voor 3/i
Katholiek zijta^ het „Graag-op-baantjes-
ptje" dat een inzender aan de Maas
de" zon-d, ook al naar aanleiding van
Jk artikeltie ziet er als volgt uit:
Notarissen. Niet-Kath. Kath,
[Jzendijke 1 1 0
dioondijke 110
fetb-urg 110'
bis 1 1
koeiie 1 1 0
prdenhurg 10 1
die langzaam, zonder
i pad naderde,
toorn! Ach, ik hid u'>
[n boom."
:n, daar moet ze ni'j
ten; wees maar niet
treft de straf."
woorden zal zij ze='
it ik niet lijd om 11
leen ziet, denkt gri
ij zal gaan?" vraag e
mag mij niet lijde»!
dat Elirentrauit eens
ijk was?" Wjillispna
alleen inet het doe
chen moeder en zoon
verhinderen.
iasd. De jonge» na
ark geheugenD®31'
k de kleur van 'ie'
echter zijt de eng4'
s een'eekhoorn tegen
rik op. Hij steeg v3
weldra tussche»
^nen' uwe
iel stil, bid ik U*
ij" smeekte de a
stzweet op het v0
(Wordt vervolgd)
6 5 1'
Eén Katholiek op de 6, terwijl! toch de
(atholieken bijna de helft der bevolking
Jitmaken en de overwegend Roomsche
jaatsen IJzendijke en Slluis een ndet-Kath.
jotaris hebben, is toch werkelijk tekort!
I En door de benoeming van een liberaal te
jboede is dat tekort door dit Kabinet
cstendigd.
püs dus wellicht de verhouding te Groede
liet juist aangegeven, de zaak, waar 't om
jing, blijft er hetzelfde door„de voor Katho
(eken ongunstige toestand in- het Wjeste-
deel van Zeeuwsch- Vlaanderen is door
benoeming bestendigd".
Ambtenaren Openb. Ministerie.
"en schrijft aan „het Centrum" in verband
N het artikeltje „Een paar benoemin-
'en". overgenomen uit „Ons Blad" het
takings zijn er Ambtenaren van hiet
Penbaar Ministerie bij die Kantongerechten
jenoemdter vervulling der plaatsen, welke,
paf opklimming van. Ambtenaren naar den
Pokeren rang, opengevallen waren.
[Die opklimming was mogelijk geworden
Hj vj°or het ontslag van den Procureur-
jeneraal bij het gerechtshof te 's-H-erto-
pnbosch, Jhr. Mr. Serraris:
Als nu van jig n.ieltwe Ambtenaren er een
fetholiek was geweest, dan zou, aldus, de
[houding- bij het Korps tusschen Ka-
£ïek en andersdenkend dezelfde zijn ge
lven
[Maar dat zetfs mocht niet meer!
ewe! er in de staande magistratuur
Par hee! weinig Katholieken zijn, moest
Pi aantal nog meer omlaag! hetgeen- men.
|reikt beeft, met slechts andersdenken-
f". m ben begin-rang van het openbaar
fwisterie te -benoemen.
Waarom de invalide arbeider
niet?
|Ib het -vorig nummer hebben wij er in
fkort op gewezen, dat 9 December
f°r de -arbeiders nu juist geen dag
F 0ln te juichen.
ooral nu Minister Treub staatspensioen
gaan, geven en de Invaliditeitswet van
Talma voorloopig op zwart zaad zetten.
't Zjet er voor de arbeiders juist niet
zoo schitterend uit, nu Talma heengegaan
is!
W|ij merkten 't reeds op: er zijn toch
zeker wel tienmaal zooveel arbeiders, die
vóór ze de 70 bereikt hebben
„af" zijn dan die de 70 „halen."
En nu zal m-en ons- toevoegen: „Maar
wat een- 70-jarigen waren er Dinsdag om
hun f2 te halen! Ik had nooit ge
dacht, dat er in, ons land nog zooveel
m-ensohen de 70 halen!"
Maar denk nu eens goed na!
Wfe zijn dat die 70-jarigen? In welken
tijd hebben ze gewerkt?
Toen- er nog geen fabrieken waren, toen
alles nog op z'n elf-en-dertigst ging.
Kom daar nu eens om! Menig arbeider
werkt in ongezonde atmosfeer, bij de ma
chine, die maar altijd doorloopt, en, als
hij niet oppast, hem te pakken neemt.
Wjat een aandacht wordt er niet van
h-em gevorderd vergeleken bij vroeger!
Laten wij' nu maar een voor ons h-et
dichtst nab-ijzijnd voorbeeld nemen.
De maohimezetter, die de copie „ver
zwelgt" en de handz-etter van twintig, dertig
jaar terug.
De eerste zal de zeventig niet zoo gauw
halen wat de laatste op z'n dooie gemak
deed.
En zoo zijn er meer voorbeelden aan
te halen: de arbeiders in ijzergieterijen,
in hoogovens, op locomotieven enz. enz.
Die halen niet de 70i geen vergelijking
met de oudjes die Dinsdag om hun geld
kwamen, omdat ze .„in loondienst" waren
geweest.
W|at hebben de arbeiders op hun zeven
tigste jaar aan een pensioen, als ze op
hun zestigste al niet meer „meekunne-ni",
waarvan er helaas vele „omdat ze niet
meer meekunnen, op straat worden gezet."
N-een, zoolang de Invaliditeitswet er niet
is, zoolang is er voor de arbeiders geen
reden tot juidh-en.
Staatspensioen op 70-jarigen, laat 't zijn
op 65-jarigen leeftijd is- goed voor ren
teniers, maar niet voor arbeiders uit den
tegenwoordigen tijd die in fabrieken en
moderne werkplaatsen hun leven, „s 1 ij -
t e n", „op" zijn en invalide, vóór dien
leeftijd is bereikt.
BINNENLAND.
Artikel 369 Invaliditeitswet.
Naar het „Vad." verneemt, werden tot
nu toe voor het geheele land 81.000 (voor
Den Haag 1800) renten van twee gul
den 's weeks door de Rijksverzekerings
bank betaalbaar gesteld. De kosten zullen
dus voor 1914 ongeveer acht-en-een-half
miillioen bedragen.
De hJ e er Lason d er, afgevaardigde
voor Rotterdam III, heeft wegens ge
zondheidsredenen ontslag genomen als lid
der Tweede Kamer.
(De heer Lasonder (Unie-liberaal)
werd in Juni bij eerste stemming gekozen
met 2521 stemmen tegen, 1751 op den heer
Hi. Stulemeijer (R.-K.) en 446 op den heer
Jos. Loopwijt (Sj.p.A.PL)
Ouderdomsrente. Dat zich zelfs
aang-eslagenen in de vermogensbelasting of
daaronder behoorende hebben opgegeven,
o-m in het genot te treden van de ouder
domsrente en een bewijs van toekenning
dier rente hebben ontvangen, komt werke
lijk in het ressort Dordrecht voor.
Aan Ü-e .„Dordt. Crt." is een 3-ta,l ge
vallen van dien aard bekend; een ge-
pensionneerde, een boer, die een paar we
ken geleden voor f 12.000 aan paarden had
gekocht en een juffrouw, die het lastig
vo-n-d, zélf d-e uitkeering in ontvangst te
komen nemen en vroeg of zij haar dienst
meisje mocht zenden
H uid e a an Mgr. Gallier. Het Kruis-
verbond in -de parochie ^De Posthoorn"
te Amsterdam heeft aan 7\. D. _H'. Mgr.
A. J. Gallier^ Bisschop van Haarlem^ het
volgende telegram gericht
,„'Hlet Kruisverbo-nd in de Plaroobie On
ze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen te
Amsterdam heeft in zijne vergadering van
8 December Uwe beslissing omtrent „Lo
cal Option" met volle instemming be
groet, en brengt u dit met allen eerbied
ter kennis, A. J. VA Brugman, voorzit
ter^ M. PL Kramer,, secr."
O n d e r o- f f i c i e r e n - w e d u w n a a r s
De Minister van Oorlog heeft het voor
nemen, aan onderofficieren, die weduwnaar
worden zonder kinderen en dientengevol
ge volgens -de voorschriften geen recht
meer kunnen do-en gelden op de toelage
wegens gehuwd zijn, een schadeloosstel
ling toe te kennen.
Ziekenf o-ndsstrij d en N ed. R. K.
Volksbond. Naar d-e Msb. verneemt
heeft de „Landelijke Federatie ter behar
tiging van het Zieken fonds wezen" van 't
hoofdbestuur van den „Ned. R.-Kath. Volks
bond" het verzoek ontvangen om steeds
door de federatie op de hoogte te mo
gen worden gehouden van den stand van
den aanstaanden strijd tusscheni d-e fede
ratie en de Ned-erL Maatschappij tot be
vordering der Geneeskunst.
Idenburg gaat heen? De N. Hrl,
Crt. verneemt „uit zeer goede bron" dat
de heer Fodk, liberaal Kamerlid voor Haar
lem, in het volgende jaar (als het mi
nisterie tenminste dan nog leeft) wisse
len zal met het landvoogd-paleis te Buiten
zorg: de h-eer Fock is onder degenen
die het inéest worden genoemd als can-
didaat naar h-et onderkoningschap van Ned.
Indië, als opvolger van den beer Iden
burg, die 't volgend jaar aftreedt.
Dinsdag was het de dag der kleinere,
maar daarom nog niet alle onbelangrijke
redevoeringen.
Wje moesten tenminste 'ai dadelijk onder
de niet onbelangrijke rangschikken het be
toog van d'en heer van der Molen.
Over het bijzonder onderwijs
De grootste grief van dezen anti-revo
lutionairen afgevaardigde tegen de Regee
ring is, d'at zij bij de Grondwetsherziening
artikel 192 uitsluit. Niettemin, is d'e wij
ziging van d!it artikel sedert jaren ur
gent, d-e geheele ontwikkeling van ons
volksonderwijs wacht daarop: En toch
wordt d-e oplossing dezer quaes-tie ver
sohoven naar een latere periode en wel
naar -een periode, als deze Re-geering er
niet 'meer is, daar deze zal aftreden na
afdoening van Ouderdomspensioen -en
Grondwetsherziening. Een verschuiving
derhalve naar Sint Juttemis. Als de Re
geering op haar -standpunt blijft staan is
dat dan ook in strijd met de gezonde
ontwikkeling van ons volksonderwijs en dus
met 's Lands belang.
H-et volk wenscht vrij onderwijs, con
stateerde spr., en hij verzuimde niet dat
met onweersprekelijke cijfers aan tetoonefl.
In 1875 was het aantal leerlingen der
bijzondere school 24.3 pCt. van het totaal
aantal schoolgaande kinderen. In, 1890,
toen nog geen cent subsidie was genoten,
was dit percentage gestegen tot 29.3j in
1905, toen de wet-Kuyper werd aange
nomen was het 33.4 geworden; in 1912
39.2. Terwijl van 1905 tot 1912 het abso
lute aantal leerlingen der openbare school
stationnair is gebleven.
En wat d-e bewering betreft, dat het
om de dubbeltjes te doen zou zijn, h-ier
wees spr. er og, dat ieder kind der open
bare school in 1875 aan Rijk en Gemeente
f 15.64 per jaar kostte, welk bedrag d-e
voorstanders der bijzondere school dus
zelf moesten opbrengen. In 1890 was dit
bedrag gestegen tot f24.29; in 1895 tot
f 26.72s toen echter ontving de bijzon
dere school per leerling f5.02 subsidie;
h-et verschil was evenwel toch nog f21.70.
In 1905 waren de bedragen respectievelijk
f 34.46 -en f 9.37v verschil dus ruim f 25in
1910 f42.47 en f20.10, verschil f22.37; in
1912 f44.48 ,en f21} verschil nog altijd
f 23.48. En in de groote steden is deze
wanverhouding ten nad-eele der bijzondere
school nog ongunstiger.
Als de koorts der politiek van 'het oog-en-
bük aanhoudt zul-Ien wij, concludeerde spr.,
waardig, kalm afwachten wat de heeren
over ons besloten hebben. Wlij zullen ons
daar -e ohter niet passief bij neerleggen.
Of het tot een non-possumuspolitiek
zal komen, wist spr. nog niet.
Men zal echter niet rusten, voordat de
dwingeland van 1857 geheel is verdreven.
Ook d-e heer Rutgers zeide rake din
gen. Qsa. over
het Sociale program der Regeering
en de positie van Minister Treub'
Te dier zake bestreed hij eerst de gron
den waarop de Regeering„ in strijd met
d-e continuïteit in de wetgeving, het staats
pensioen op haar program plaatste. Ook
hij betwistte, dat de kiezers zich ervoor
zouden hebben uitgesproken. Bovendien
mag vooral een extra-parlementair Kabi
net 'zich daar niet op beroepen. De ver
antwoordelijkheid der Regeering is niet
gedekt door een beroep op de- ver
kiezingen.
En verder is niemand minder dan de hr.
T-r-eub zelf h-et levend bewijs., dat men op
een concentratie-candid-aat kan stemmen,
zonder het concentratie-program te onder
schrijven.
Voorts is voor wegneming van moge
lijke bevoorrechting van sommigen door
de wet-Talma niet noodig, dat de geheele
wet door een ander stelsel wordt ver
vangen. Daarvoor kan met wijziging wor
den volstaan. Wlat ook geldt voor andere
mogelijke gebreken.
Een beroep op d-e stem van den hr. Treub
voor art. 369 om diens tegenwoordige hou
ding, vóór h-et staatspensioen, goed te
praten, gaat niet op. Die stem is alleen
verklaarbaar als uiting van dén wenseh,
om de verzekering uit te breiden buiten
den kring der arbeiders.
Verder kan art. 369 geen uitgangspunt
worden voor een nieuwe regeling; het is
alleen een overgangsbepaling, zóó nauw
in verband taande met het overige deel
der wet, dat wijziging ervan vfijwel gelijk
staat met intrekking er van.
Dat door de inwerkingtreding van art.
369 is beslist ten gunste van het Staats
pensioen, is een mystificatie om d-e-n draai
van Minister Treub goed te praten. Het
is evenwel onjuist. Artikel 369 staat niet
los van de Invaliditeits-verzekering^ het is
daarmede onverbrekelijk verbonden als mid
del van overgang naar de verzekering. Bo
vendien heeft de hr. Treub zelf een der-
gelijken overgang mede helpen voorberei
den; zoodat hij daarop een verandering
van houding niet kan gronden.
De hr, Treub kon het er mee doen!
De heer Rutgers voerde verder ook
alweer niet ten pleiziere der vrijzinnigen:!
goede gronden aan voor zijn bewering,
-dat door de beantwoording der socialisti
sche herstemmingsvragen in strijd- is ge
handeld- met den geest der Grondwet, die
ruggespraak met de kiezers verbiedt.
Derde Anti-Revolutionaire spreker was
-de heer Beumer, diie met heel veel diep
zinnigheid- over d-e ongrondwettige wijze
van indiening der Sitaatsbegrooting (n.l.
•niet bij Koninklijke Boodsohap en niet door
-een commissie) de Kamer nogal amuseerde
Van de katholieken hoorden we ook nu
weer een zeer goede rede.
De heer Aalberse
.zorgde daar voor.
Sip-r. ontkende dat de verkiezingen zoo
-duidelijk hebben gesproken in democra-
tisdhen zin, zooals de hr. Troelstra be
weerde en wees beslist de deswege door
d-en hr. Troelstra gewensch-te andere par-
tilgro-epeering af.
Deze zou in strijd zijn met de feiten
van het verleden. Bij stemmingen over
belangrijke sociale maatregelen stemde de
hr. Bos steeds and-ers dan spr. en d-e hr.
Loeff anders dan de hr. Tydeman.
In de katholieke partij wordt verder een
scheiding tusschen conservatieven en de
mocraten niet aanvaard. In hoofdzaken is
men het in de Kath. partij1 -eens. Alteen
pp het stuk van ondergeschikte punten
bestaat verschil van opvatting, doch d-e
verschillen zijn oneindig veel geringer dan
die, welke d-e Katholieken van de Vrij
zinnig-democraten s cheid-en.
De Katholieken willen bovendien niet zijn
een klassepartij, doch d-e partij voor het
geheele Katholieke volk
VC^el volgt uit de ontwikkelings-geschie-
denis d-er vrijzinnig-democraten, dat zij,
-evenals de Katholieken, een orga-niscben
staats- en maatschappijleer aanhingen. Dit
maakte wpl samenwerking op sommige pun
ten mogelijk en heeft sommigen onder
de Katholieken wel -eens d-oen denken aan
blijvende samenwerking. Doch de tegen
woordige partij-groepeeri-ng in de coalitie
biedt meer prinedpieete aanrakingspuntenen
daarom komt van een andere partijgroepee-
ring niets.
Terwijl bovendien in d-e tegenwoordige
vrijzinnig-democratische partij in zake so
ciale wetgeving klanken worden gehoord
welke zeer aangenaam moeten klinken i-n de
ooren der vrijliberalen.
En dit was dan ook voor spr. het groo
te moment in de totstandkoming der con
centratie, dat de vrijzinnig-democraten van
hun vrijzinnig organisch standpunt terug
gaan 'naar het liberale standpunt, het
individ-ueele.
Het is dan ook zijn grief, dat in dit
Ministerie zitting hebben twee mannen, de
Ministers Treub en Gort van der Lihd-en,
die beide aanhangers waren van de orga
nische staatsleer en nu -komen met h-et daar
mede in strijd zijnde Staatspensioen en
een uitbreiding van het individualistisch,
kiesrecht.
Spr. vroeg dan ook met het volste recht
welk standpunt het Kabinet inneemt; het
individ-ueele of datv hetwelk zijn grond
slag vindt in het organisch kiesrecht.
Verder was d-e dag gewijd aan het anti
papisme.
De heer Ter Spill ving er mee aan.
Deze vrij-liberale afgevaardigde moest
beproeven
zijn anti-papisme
te bemantelen. De mantel evenwel, waar
mede hij zijn gebrek trachtte te verhullen,
zat vol met anti-papistische vlekken.
Hij begon met de verklaring, dat hij
alles wat hij in zijn redevoeringen heeft
gezegd nóg voor zijn rekening neemt. Hij
protesteerde echter tegen het verwijt van
anti-papisme. Niets staat hem meer tegen,
zeide hij met een zoowaar ernstig gezicht.
M-en heeft hem niet volledig geciteerd,
beweerde hij: In zijn werkkring bij de pers
heeft hij trouwens geleerd, dat juist en
volledig citeeren niet het fort is van d-e
Rechterzijde, insinueerde hij venijnig. Hij
beziet de zaak alleen uit politiek oogpuint.
En om dit aannemelijk te maken, kwam
hij met stellingen als deze:
„De Katholieken zaaien zelf wind en-
zulten dus storm oogsten". „Zoolang er
éen Liberaal in ons land is, zal geen
hunner burgerrechten gekrenkt worden."
„Als staatspartij kan het Katholicisme,
consequent doorgevoerd, n-ooit nationaal zijn
„Als een roode draad loopt door onze
geheele geschiedenis -de strijd tusschen den
Staat en de Katholieke Kerk."
„Het Liberalisme -kan wel eens uit nood
weer tot uitzonderingsmaatregelen moet en-
komen".
En toch heeft de heer Ter Spill zulk
een hartgrondigen hekel aan anti-papisme!
Geestig werd hij zoo enp-assant even-
door den heer Aalberse in het zonnetje
gezet.
De katholieke afgevaardigde geloofde, dat
er in het land een zucht van verlichting
zal opgaan nu de hr. Ter Spdll gezegd
heeft, dat hij geen uitzonderingsmaatregelein
wil tegen de Katholieken en dat een Ka
tholiek van hem voorzitter der Tweede
Kamer mag zijn 1
De rede van d-en hr. Ter Spill herin
nerde aan d-e zeventiger jaren in Duitsch-
land; toen werden als voorbereiding van
-den Ku'iturkampf tientallen redevoeringen
g-ehouden met dezelfde citaten. Nu -echter
bet gehoorde slechts uit dezen mond is
gekomen, zullen de katholieken zich nog
maar niet ongerust maken.
F-elIer, laffer, hatelijker, on-beschofter, bfu
taler dan d-e rede van den heer Ter Spill
was evenwel de van haat druipende aan
val van den heer Lieftinck op d-e Katho
lieke Kerk en haar bedienaren:, welke aan
val moest dienen als
verdediging der Loge.
De n estor der Kamer sprak daarbij van
den invloed- der Jezuïeten eri van Kardi
naal van Rossum op de verkiezingen; van
-de ,.slinksohe wij-ze, waarop de heer van
Wijnbergen in het bezit zou zijn gekomen
van een magonniek tijdschrift; dat de hr.
van Wjijnbergen dit maar met zijn biecht
vader moest uitmaken; dat hij den heer
van- Wijnbergen uitdaagde den pauselijken
banbul tegen de vrijmetselaars in het Hiol-
Iandsoh te vertalen in de Kamer; dat de
heer van Wijnbergen- indien hij zich
wat spr. geloofde ^aarvoor geneerde^
het dan maar moest opdragen aan den hr.
van Twist (W|at te zeggen van een Voor-
fitter, die zulk een grove, brutale belee-
