8^ Katli® Nieuws- en Advertentielilad voor Itfoord-XSollantL No. 18. Dinsdag 15 Februari 1916. 10e Jaargang IENZAAD, 26 Febr. 1016, itaald voor alli soorten KUIJT, Laat LATSLOTERIJ. i 16e lijst Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG ei ZATERDAG DE EEDSWET. V Niels verzuimd. i A. WEI AND, ir een ruim bestaan een der volkrijkste niddelijke nabijheid >n. aan C. J. BOSCH' ISrood, Haarlem. OOP: NKER, Tuitjenhom, ut, in de Kooi van L V E R S, aan den eener naaimachine (sluitend op den prijs waardige macnine is onderhevig, werkt akt oij wemig arbeid a de besparing in den Wie werkelijk billyk eene Winielmann, n naaimachine welke aktneid oezitten Zij e bekende degelijkheid lichte geruisohwoze one groote duur- aaimachlnehandel irkt 66. Tel. 286. et'd aanbevelend, HILDEBIB6. e reparaue-.nnchting. etalmg verkr^gbaar. mdern borduren. BLEB KOFFiEKAN- E, KOPEB, BEBHfiH, S «n COOBAHTEH. Aanbevelend iDAHé ng Tan het Kruis rerbocd Obiiam, op Zondag SO iet lokaal >De Admiraal ipeniog, 8. Sobrietaslied. versiag. 6. Bekeoiog en Aanneming nieuwe leden r beloften. 7. Beet. ver- aftr. 8. Beepr. van een 9..Zang, 10. Rondvraag. 'DORR. :lub. Jaarvergadering ruarL Aan de beurt van ito. A- da Boar an P* :sbaar), Tevens zal een an bet bestuur worden candidates van Sit, Pian- r in aanmerking. Namen r 5 leden onderteekend ig IS Retor, ingeleverd xêtaris, net premie van f30000 1471 13735 ieder t 1000 6534 9068 11403 16663 ONS BLAD. ABONNEMENTSPRIJS i S3 ct, p, 3 maanden franco buis; 105 ct. met geïllustreerd Zondagsblad. Te betalen in het begin van leder kwartaal, Afzonderlijke nummers van de courant 3 oenti Van het Zondagsblad i t i 5 cent. Uitgave van de Naaml. Vennootschap "ONS BLAD,,. BUREAU* Breedttraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar* Telefoon No. 433. ADVERTENTIEN Van 1—5 regel» i 30 cent, Elke regel meer. 6 Reclames per regel i i g i H ui Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet, 29 ieder f200. 15039 80857 leder f100. Opnieuw, werd- in die Tweede Kamer het debat begonnen over een dier neteligste vraagstukken der tegenwoordige politiek:d'e eedskwestie Zooals onzen lezers beleend, is het eerste wetsontwerp door de Eerste Kamer vervvorpen. Thans kwam na uitvoerige schriftelijke voorbereiding .het tweede eedsontwerpj-ein openbare behandeling. Het is van kieinen omvang, en tot vo-Hedige. voorlichting van den belangstellende, volige het hier in zijn geheel. Artikel 1. in elk geval waarin, een .wettelijk voor schrift het afleggen, hetzij van den eed, hetzij naar de wijze der godsdienstige ge zindheid van een eed of eene belofte of bevestiging vordert of daaraan rechtsge volgen verbindt, is 'een ieder,ook indien hij niet tot eene godsdienstige gezindheid behoort, verplicht den eed af te leggen. Artikel 2. Eene belofte of bevestiging wordt ech ter afgelegd, indien, -die godsdienstige ge zindheid van den te beëedsigen persoon hem het afleggen van eeden verbiedt. Artikel 3. Eene belofte of bevestiging wordt mede afgelegd, indien de te beëdigen persoon verklaart, tegen bet afleggen van eeden gewichtige gemoedsbezwaren te hebben,. Artikel 4. Indien bet wettelijk voorschrift, als in artikel 1 bedoeld, betrekking, beeft op jde aanvaarding van eenig openbaar ambt, van eenige openbare betrekking, waardigheid of bediening, van -eenig beroep of van eenigen meer duurzamen werkkring, als dt-e van voogden of curators, zal de te be- ëedigen persoon de keuze hebben tusschen den eed -en -de belofte of bevestiging. Artikel 5. In wettelijke voorschriften wordt onder eed begrepen, de belofte of bevestiging, welke krachtens -deze wet voor een eed in de plaats treedt. i Nu is de kwestie deze: Moet er in een rechtszaak -een getuige optreden, dan behoort deze tenbahoeve van dien beschul digde voldoende waarborg te verllaenen, dat hij „die waarheid en niets dan de waarheid" zal zeggen. Daartoe is noodig, dat ook bier, wijt het de gerechtigheid geldt, de beslissing valt, niet enkel onder de menscben maar dat God tot getuige wordt geroepen. Van -een geloovige levert deze aanroe ping voldoende zekerheid'; van een god loochenaar, een' atheist, echter niet. Hij kan toch niet iemand1 tot getuige roepen, waarin hij niet gelooft! Dia's onzin. Voor deze categorie van getuigen, dient dus die eed vervangen te worden. In het eerste ontwerp, wilde de Minister het recht om dat toets ingrecht te bepa len aan den rechter overlaten, m.a.w. -deze zou -dan besKssen, of iemand om gegronde redenen -den eed weigerde. Die tegenstand-er van den Minister meende, d-at de rechter in verreweg de meeste gevallen de le vensloop van den beklaagd|e niet voldoen de kent. Die kennis is alleen te vinden hij personen, die- met den getuige persoon lijk omgaan. Teneinde zekerheid omtrent 1- bedoekte personen, te hebben, zouidten deze onder eede kunnen worden gehoorde Aan den atheist zou- o.i. het nalaten van den eed, -en het daarvoor in de pk geven van een verklaring', te regelen zijn in dezer voege zoo-alis de „Standaard" ze aan -de hand doet: „Wie op grond van zijn ndetgelooven in het bestaan, van den Alwetenden God, vrijstelling van den eedi vraagt, kan tot het afleggen van eene verklaring worden toegelaten, indien twee dioor h-em op te geven meerderjarige personen, bereid blij ken, onder eede te verzekeren, dat zij hem van nabij 'kennen -en hem buiten staat achten voor den rechter een valsch ge tuigenis af te leggen." Dat ware een gereede vorm, die in elk opzicht vo-Jldieed, van.geen enkele zijde door omslachtigheid zondigde, en schier fitten bevredigen kon. Dezer dagen ontvingen we een pros pectus op Wink's Geïllustreerde Encyclo pedie (2die -druk). Deze nieuwe druk, zegt het prospectus, is feitelijk een geheet nieuwe bewerking geworden. Niets hebben wij verzuimd om het werk zoo betrouwbaar mogelijk te ma ken. Het prospectus nu geeft eenige proeven van bewerking, uitvoering -en illustratie. En onder die proeven vinden we een artikeltje over de biecht. De biecht is oorspronkelijk een open lijke belijdenis, sinds de 5e eeuw echter alleen voor de oo-ren van den priester bestemd en beschouwd ais voorberei ding voor het Avondmaal. Later verheven tot -een den doop aan vullend sacrament, werd zij do-or I-nno- ce-ntius III in 1215 als strengen plicht voorgeschreven. Volgens de lieer der tegenwoordige Katih. Kerk is de Bl het tweede ge-die-elte van het sacrament van boetvaardigheid, dat vanaf de jaren dies ouderscheids vol trokken moet worden. Inderdaad het prospectus zegt het wel: er is, niets verzuimd om het werk zoo betrouw baar mogelijk te maken! Nu witten we niet o-ordeelen over de andere speciaal katholieke onderwerpen, wel! ke in de g-eitlustreerde encydltopediiie be sproken worden, we- kennen alleen dit ar tikeltje, maar zoo ze met dezelfde zorg bewerkt zijn, dan meenen we, diat deze encyclopedie voor katholieken vrij we® on geschikt is. Misschien is bij onderwerpen op ander gebied niets verzuimd, bij dit onderwerp is zelfs verzuimd een klein catechismus- boekje te raadplegen. Een catechismusjongen zou zoo iets niet schrijven. Kerkdwang. In „Te-ebenen des Tij-dis", het tweem-aan- d'ebjks-cfai tij-dlschrift in vrijzinnig-gad'sdien- stige-n geest, g-eeft da-. A. Rutgers van der Loeff, te Hfiartem, een onverdacht mo derne, een artikel -over: „De- schade die de onkerkschbeid aanricht." Daarin komen een paar uitdrukkingen voor die een licht op den modernen (zetdzamen) kerkgang werpen. Hij schrijft o.m.: „Over het algemeen mag wel worden gezegd: onkerkscbheid wijst op, komt voort uit go-dsdi-enstloosheid1." „Wie de Kerk verwaartopst, zondier dat hoe -dian ook voor het gemis' der Kerk el ders vergoeding wordt gezocht, verwaar loost wat tot in een ver verleden als -hoogste goed heeft gegolden, verwaarloost zijn ziele leven." 't Is een moderne dominee, die dit schrijft ts het voor ons, katholieken, nu niet duidelijker geworden, waarom onze zorg zame Moeder, die Hl. Kerk, haren kindëren de verplichting oplegt ten-minste eens per week ter kerke te komen. VAN DE HEEREN UIT DEN KAAG. Vergadering van Vrijdag 11 Februari. Naast haar bestrijding van het Eedswetje plaatste de Rechterzijde ook -een middel om met de Linkerzijde tot overeenstemming te komen. De heer Rutgers (A.R.) betoogde, dat de getuigeneed een godsdienstige handeling is, waarin de erkenning van God als bron van het gezag en beschermer van het recht ligt opgesloten. Een handeling, welke daar om nog niet als een noodzakelijke is te beschouwen; doch waarvan het-eischen ge motiveerd is, wijl- zij' waarborg is voorhet -erkennen der waarheid. Daar echter de godsdienstige handeling moet worden verricht door den getuige zelf, moet worden rekening gehouden met de godsdienstige gevoelens van den getuige en moeten uitzonderingen op bet alge meene voorschrift worden toegelaten. Even wel moet daarbij niet, zooalis het ontwerp-, wil, worden uit den weg gegaan voor de opgave van het toestaan van consciëntie bezwaren zonder meer. Dan toch wordt aan ieder de gemakkelijke gelegenheid ge opend zich aan de algemeene verplichting te onttrekken; dan wordt door de nadere uitwerking het ook dn het ontwerp voor opgestelde a llgemeene voorschrift ongedaan gemaakt. Er moeten aan de vrijstelling opgrond van gemoedsbezwaren moeilijkheden wor den in den weg gelegd1. Bijvoorbeeld'door het eiscben eener authentieke acte met de verklaring dat men nfot aan God gelooft of dat de godsdienstige overtuiging on overkomelijke bezwaren .oplevert tegen het afleggen van den eed. Sp-r. had in dezen geest een amende ment geformuleerd. Met de indiening zou hij evenwel nog wachten, totdat hem van de gezindheid der Linkerzijde iets .zou1 zijn gebleken; en wel omdat bij de behande ling van het eerste Beds wetje een dee® der Linkerzijde tegen zijn. verzgeningsameude- ment, waartegen zij op zich- zeif geen be zwaar hadden, hebben gestemd op grond van een uitlating van Minister Ort, waar uit vrees' voor de Eerste Kamer sprak. Er kwam van Links al dadelijk eenig antwoord hierop. Die heer van Hamel (U.-L.) verklaar de dat hij niets liever wenschte, dan tot een algemeen bevredigende oplossing te komen; daarbij opmerkende, dat het grond denkbeeld van het ontwerp:, de eedsver- plichting, van de Rechterzijde is overge nomen. Het wetsontwerp zou voor spr., ook in dien er ni-ets aan zou worden veranderd!, zeer aannemelijk rijn, -.-Zr-eewct zou hij Se ver zien, dat m-e-n met de Rechterzijde tot overeenstemming zou kunnen kotn-en. Het -denkbeeld van den heer Rutgers achtte hij dan ook op zich zelf niet ge heel verwerpelijk. Echter zou uit de ge vorderde verklaring bet stempeten tot atheist in ieder geval dienen te verdwijnen en zou bijvoorbeeld moeten worden vot- staan - met de verklaring, dat het afleggen van den eed strijdig is m-et bet geloof of met de godsdienstige opvatting van -den betrokkene. Meer zag spr. dan ook in het amende ment-Van Sasse van IJsselt om in plaats van over „gewichtige" gemoedsbezwaren te spreken over „onoverkomelijke" gemoeds bezwaren. Dit zou, -meende hij, zeergoe-dl een grondslag voor overeenstemming kun nen vormen. Voor afschaffing van den eed! pleitte de heer Visser van Ijzend oor n (V.L.) Met groote belangstelling Duisterde de Kamer naar d'e rede van den- heer van Id s inga (C.-H.) Deze verklaarde zich voor afschaffing vare ambtseed en fiscalen eed. Hij wees ;er -echter op, dat de eed voor hen die de waarheid willen) zeggen een steun is om weerstand te bieden-aan de verleiding onwaarheid te zeggen. Hij achtte de voorgestelde regeling, w-elke neer komt o-p facultati-efstelfing, dan- oo-k ge vaarlijk, omdat zij1 de dteur opent voor misbruiken, welke1 alleen zullen- kumaen uit blijven, als ons volk -deugdzaam- genoeg blijkt om steeds -de waarheid te spreken. Een verklaring evenwel is mind'er waard dan die eed', omdat hij die zweert een beroep doet op een hoogere macht, waar voor een beroep op de waarheidsliefde niet iini de plaats kan worden geschoven 'Die -eed- is de bechtsfe waarborg voor de waarheid1. En als e-ein 'getuige wordt vrij gesteld van bet geven van die waarborg, mo-et de andere partij bet recht hebben- dien getuige te wraken, omdiat haar de hoogste waarborg voor de waaiheidl niet mag worden onthouden. Met gemoedsbezwaren, betoogde spr. verder, kan n-ief altijd worden rekening gehouden. Men, dloet dat. ook niet ten aan zien van den dienstplichten de eeds verplichting is ook een soort dienstplicht. Hij zou dus in dleze vo-lkomen, gelijk heid van allle burgers voor de wet willen. AJs de beste regeling beval hij aan de bepaling, dat met een- verklaring zou kun nen worden volstaan onder beding', dat d-e betrokkene steeds zou kunnen worden op geroepen om zijn verklaring onder eede te bevestigen. i Bij de regeling van, werkzaamheden werd besloten, een week na de afhandeling -der Eedswet aan te vangen met het Afdlee- dingsonderzo-ek van alle beliastingoutwer- pen ook de Pensioen belasting welke Minister Treub het eerst wet wilde zien worden en van de Grondwetsvoorstellen. Terwijl Dinsdag het Afdeetingsonderzoek zal plaats hebben van een ontwerp, dat Nederland het behoud1 van een vold-oend aantal schepen moet waarborgen. BINNENLAND. Bezoek van de Koningin. Hare Majesteit de Koningin zou zich hedenochtend per Hollandsche Spoor te 9.52 voor. enkele dagen naar Amsterdam begeven om van daar 'het geteisterde gebied te bezoeken. Prinses Juliana zal met H1. Mi naar Am sterdam gaan. Watersnood in Indië. H. AL de Konin gin-Moeder heeft aan bet Watersnood-co mité voor N-ed. Oost-Indiië te Amsterdam, een gift van, f 1000 doen toekomen. Jhr. Mr. De Savornin Lohman. Het „Centrum" meldt, uit de beste bron te kunnen mededeelen, -diat bij' den minister van staat, J'hr. Mr. De Savornin Lohman, het voornemen bestaat, zich in 1917 ni-et meer beschikbaar te stelten- voor een her nieuwing van zijn mandaat als lidl der Tweede Kamer. Die beer Lobman is door het district Go-e-s in 1879 voor het eerst afgevaardigd. Tweede Kamerverkiezing Apeldoorn. Die candidaat der Cbr. partijen- in het district Apeldoorn -de h-eer J. R. Sno-eck Henkemans, zal op versdhiliilende plaats-en in bet district optreden, voor 't eerst op Dins-dag 15 Febr. in de Chr. school te Hoef en voorts op 17 F-ebr. te Puttenen te H-uinen. De Prov. bond van R. K. Kiesver- eenigingen. Onder leiding van den heer mr. J. N. J. E. Heerkens Thijss-en houdt de Pro-v. Bond van R. K. Kiesvereen in gingen in N.-Holland op Vrijdag 25 Fe bruari te Haarlem eene vergadering tot bespreking van de a.s. Statenverkiezingen. Evenals verleden jaar, zal oo-k nu. de hr. Heerken-s Thijssen eene rede houden. Groote sociale cursus. Van Maandag 22 M-ei tot Zaterdag 27 Mei-, zal doo-r het Centraal Bureau voor de K. S. A., in o-verleg m-et het R. K. Vakbureau, de twee de week gegeven worden van dien grooten S-ocialen Cursus van vier weken voor voor mannen in de R. K. Vakbeweging. Het onderwerp, dat in deze week zal behandeld worden, is het arbeiderscontract, -beschouwd u-it sociaal en economisch oog punt. Achtereenvolgens worden behandeld: Ar beidsloon; Arbeidsduur; Vakorganisatie; we zen en doel; Werkstaking, uitsluiting en- boycotCoöperatie. Aan elk -onderwerp worden cie avcnd- o-ef-eningen inbegrepen, zes uren besteed. In d-e middaguren worden behandeld een apologetisch' onderwerp: KathoJli-oisme en Protestantisme, en twee economische on derwerpen: het ruilverkeer, en-: geld en m-untvraagstuik. De -Donderdagmiddag is gereserveerd voor een bezoek aan nieuw gebouwde ar beiderswoningen. Er wordt op gerekend, -d-at allen, die de -eerste week meemaakten, ook weer in deze tweede week trouw present zullen zijn. De Dioc. Boerenbond. Die „R. K. Land en Tuinbouwer" meldt: Vrijdag -den 4en, F-etor. j.l. had in het gebouw „&t. B-avo", te Haarlem, o-nder leiding van het Dage-lijksch Bles-tuur van den L. T. BI., -die - installatie plaats van het eerste bestuur van -den D-ioc. R. K. Boe renbond, aangesloten bij den L. T. Bl Zooals men weet draagt de samenstelling van dit eerste bestuur -een voorlo-opig karakter. Later, wanneer alles geregeld is, wordt op de Algemeene vergadering het Biestuur uit en -door de- leden van den Boerenbond zelf gekozen. H-et .eerste Biestuur is samengesteld als volgt: P. Paardekooper, voo-rz. afd. Zo-etcr- woude, Voorzitter; Th. Noordman, voorz. afd. Leirnuidien, 2e Voorz.; IC S-chouten Me-demblik, Bestuurslid; H." K'laver, voor?, afd. Alkmaar, b-estuursll; ft A. Suij, Krui- nipgen, bestuursl.; C. Laan Pz. voorz. afd. Westwoud, bestuursl.; P. Han voorz. af dl. Ouderkerk a.dl Amstel, bestuursl1.J. v. d. Hulst voorz. afd. Wassenaar, bestuursl; j. Pronk voorz. afd. Weesp, bestuursiidi, Als secretaris werd met algem-eene stem men benoemd: de hoofdambtenaar van den L. T. Bl,. de heer A. H-. J. Engels, te Leiden-. Binnenkort hoopt het Bondsbestuur op dezelfde wijze een voorloopig Biestuur voor den R. K. Tuindersband samen te stellen^ De goudstroom. Toen de oorlog be gon had de Ned. Bank een goudvoorraad van 160 millioen, en moest er een wet kernen, die -de verhouding van goud en bankbiljetten van 1 2)ya uitrekte van 1: 5, omdat de Bank andiers de uitgifte van bankbiljetten zou moeten staken. Sindsdien is er veel veranderd. Wij hebben van tijd tot tijd de aan dacht gevestigd o-p de enoTm-e stijging van -den goudvoorraad aan de N-ed. B-ank; het herstel der verhouding van 1: Z'/s heb ben wij indertijd m-et vreugde begroet. En de goudvoorraad -bleef stijgen. 250.... 300... 400 millioen. De vori-ge bankstaat sprong in één week 18 millioen naar boven, wat een on gekend- feit was, door alle fiitancieel-'e ru brieken besproken1. De heden gepubliceerde staat steeg ech ter van 466 op 480 millioen, wat weer een sprong van 14 millioen beteekent. Men zi-et het, -de goudstroo-m houdt aan. De groote~ mogendheden- hebben er alle belang bij, dat -die wisselkoersen te Am sterdam hoog blijven. Diaar worden veie „oorlogsleveranti-es" verrekend. „Dbidi. v. N,-Brabant." Portland-cement D'e Duitsclie regeering beeft, evenals voor ijzer ere aniline, nu o-o-k een uitvoerverbod afgekondigd voor Portland-cement. Dii-eret-engevoiige zijn alle contracten die met Nederlandsöhe firma's waren aangegaan, geannuleerd-. Evenais bij -de ree-dis genoemde artikelen h-et geval is, ligt het ook ni-et in d-e bedoeling, den uit voer van Portland-cement definitief te ver bieden. Me:n wi-1 thans de contracten op nieuw aangaan, doch dien overeen te ko men prijs vaststellen in H-offlandsüh-e gul dens. Tot het vaststellen van dien prijs is gisteren te Berlijn een vergadering ge houden yan cementfabrikanten. Dieze ver gadering was bijeen geroepen do-or d-e.. Duitsche regeering, ten einde zoo moge lijk te ko-men tot een eenheidsprijs. Dit is echter in deze vergadering niiet mogen gelukken. De Duitsche regeering zal. nu, na verschillende partijen gehoordte heb ben, zelf nader den prijs vaststelen. (H-bl.) - In het oorlogsjaar. Naar d'e „N. R. Ct." verneemt, zal de S-o-Dleveld van der Meer en T. H;. van Hattem Stoomvaart- Maatschappij over het jaar 1915 e-en di vidend uitke-eren van 100 pCt. tegen 10 pCt. over het jaar 1914. Diat is bedui-deinde „oorlogswinst." Gelukkig is, naar men verneemt, de Commissie voor de Oorlogswiustbelasting bijna met haar arbeid- gereedl. Nu, het wordt tijd, merkt „Patrimo nium" op. De vaart op Engeland. Met ingang van Donderdag 17 dezer zal de dienst der maatschappij „Zeeland" beperkt wor den. Die booten ziulllien dan Maanda-g, Woens dag, Vrijdag en Zaterd'ag van Vlissingen vertrekken -en Dinsdag, -Donderdag en Za terdag van Engel-and Beschikking over schepen. Naar de „N. R. Ct." meldt, heeft een makelaar insche pen te Rotterdam -reeds n-u- geen uitvoer vergunning kunnen verkrijgen voor schepen, welke do-or zijn tusschenko-mst zijn ver kocht en reeds betaald Kuidenquaestie. Naar we vernemen-, is thans inzake de Hiuidlenquaesfie -een op lossing gekomen. Bijzondere verloven. De Minister van- Oorlog heeft bepaald1, dat aan niet bero-eps- miliitaiiren, hoofden of bedrijfsleiders in h-i-er o-nder genoemde zaken, voor zoover ze op goede gronden aannemelijk kunnen maken, lat ze in heit voorjaarsseizo-en meer dan -wone drukte in zaken hebben, met in- .c!:tn-em:n,g van de toelaatbare afwezigheid vö-or bijzondere verloven, van ongeveer 15 Maart tot ongeveer 15 Juni, bijzonder verlof

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1916 | | pagina 1