Tsbak van 3. R. Iran
No. 128.
Zaterdag1 4 November 1916
10e Jaargang
A;T-6HMANtRENLKiSS-
ABONNEMENTSPRIJS:
dit blad verschijnt dinsdag,
donderdag en zaterdag.
ADVERTENTIËN:
Tooneelkunst en
Bioscoop
Grijze dagen.*)
Uitgave van de Naamlooze
Vennootschap „ONS BLAD"
ALKMAAR.
Bur.BREEDSTRAAT 12.
Telefoon No. 433.
Per kwartaal franco huis. 90 ct.
Met getll. Zondagsblad 125 ct.
bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers:
van de courant 3 ct.
van het Zondagsblad 5 ct.
Van 1—5 regels50 ct.
Elke regel meer10 ct.
Reclames per regel25 ct.
Kleine adv.: 30 woorden bij vooruitbet. 30 ct.
II. (Slot.)
Wij hebben nog méér bezwaren, ofschoon
die misschien niet zoo principieel-tegen-de-
bioscooppoging zijn te noemen als de boven
uitééngezette.
Fen bioscoopvertooning verloopt te snel,
zöó snel, dat zij een bespotting van alle
natuur en mogelijkheid wordt; 't is
gelukkig, dat zij zelf hierdoor hare tooneel-
nabootsing zóó belachelijk maakt, dat zelfs
het gauw-tevreden publiek dat nou wel een
beetje al te mal vindt.
Dat snelle tempo is natuurlijk een ge
volg van wat wij hierboven bedoelden, toen
wij spraken van „afgeknipte stukjes tooneel-
gebeuren"er valt véél -iusschen uit en
de bioeopist moet wel snel draaien, wil hij
wiet al te duidelijk laten zien, dat de heele
vertooning maar een af-filming van telkens
ietwat andere plaatjes is wil liij ook de
bewegingen niet al te hoekig en houterig-
stijf doen worden.
Wat is het gevolg van dat snelle tempo?
Dat de bioscoopbezoeker, die geestelijk
niet sterk, genoeg is om volkomen koud en
onverschillig te blijven bij de fraaie ver-
I tooning (en de bioscoop bedoelt toch
eigenlijk, dat de bezoekers niet koud en
onverschillig zijn!) dat de bioscoopbezoe-
onwillekeurig zenuwachtig wordt, zóó
1 zenuwachtig, dat het 'allemaal nog niet snel
genoeg voor zijn oogen geschiedt, dat hij
het tooneelspel nog sneller zou willen zien
I verloopen. enkel en alleen uit overspanning
der zenuwen, waarvoor het gewone tempo
nog te weinig gejaagd, ja.... vervelend gaat
j worden.
Dan: wij missen daarbij de menschelijke
stem, zooals ons die in de dialogen
toch waarachtig niet voor nietstegen
klinkt van het werkelijke tooneel.
Dit willen wij nu ook niet zoozeer eön
„principieel" bezwaar noemen, omdat wij
de mimiek wel degelijk als kunst-aanvaar
den; wij spreken in dit artikel echter van
„tooneelkunst en bioscoop"; daarom "is het
ons geoorloofd ook dit gemis van de bios
coop hier te memoreeren.
Nu heeft men op een allerbelachelijksle
manier (och, van 't eene kom je toch tot
hei andere) getracht die tekortkoming aan
te vullen; men heeft een „explicateur"
jaangesteld.
Daardoor wordt de heele zaal gedwongen
te zien datgene, wat zijne hoogheid daarin
eens zagen wat de menschen dan voelen
moeten, dat zegt hij....
Ga eens een halt uurtje naar de bioscoop
en luister naar den explicateur, als ge u in
zwaarmoedige buien wat vroolijker stemmen
f wilt!
Ook de films zelf trachten dat gemis der
menschelijke stem (behoudens die Van den
explicateuraan te vullen.
Zij geven in kloeke drukletters, tusschen
de vertooning in, heele verhalen van „hoe
't verder ging".
Het pleit toch niet voor de „mogelijk
heid" van de bioscoop, dat zulke belache
lijke middelen moeten worden aangewend,
rnMTT-IMriW
FEUILLETON.
«Dat is nut leclrit Novemberweer," da-cbt
oud'e Rïk, terwijl bijl zijn dleunken opem-
lucl ten '>Ui*en 'kee,k oaar *®e £rauwe mist-
Hij trok «ett rookwolk nil zijn kort pijipike.
WauwigikrulietaJ wervelde idle damp langs
kik zijn glinsterend zilveren haren-, boven
tijm zwarte klak, -en wuifde ui-teem, zich
raR'lP'0SS'eiW* in Sr'ize 'u-Cirt-
Kïk onderscheidde nauwelijks "de fruit-
confas uit zijn. hofk-e, wegdoezelend in
Jen mist; -en ginder verre, waar hij wist
fat itcogie boomkruinen waren-, zag hij
sets dan aschgra-uwan-, dliikkem. smpio-r.
5 ^as zóó stil ira -de- morgenlucht. Hij
S'l'S in zijini tuintje. Zware droppels vielen
.air de twijgen en- tikten heer op dien- gr-on-d
'O droevig getra-an. Een citroengeel blad
'"el-de sclio-mmel-endi naar beneden,...
«en koud windje voer door die huiverende
Ifen 'en 'd-e- rosse blaren wiegewaiag-den
aag n-u lag-en ze daiar, de rondkop-eren
Dutirtbronzen blaren, tivsschen- die vuil-
groene, ge-el-geaderde, -in w-eielderiig kleuren-
PeMaar bov-era en Jinks -en rechts- was
4 mist, waltti-g-e mist, raschgrauW c»
ail2rijsSchorJkrassenidi, met luMoo-
ei1 vleugelslag, de-oikffi-efdien -een-toe kau
wen d-e dikke lu-cht.
hil-'nl ^a' ftfteeeo," z-eii Riik toen hij terug
n c'ie vetltiSe aarde van- zijn voe-
klo-pip-end).
Lu l?1* f!0 ook" t W,as Fien. de ouid-e
- we bij Rik woonde sinds Trien-, Rik
L vr»uw, gestorven was.
7iin e^°UiC'ie ven,t: maaikte zi'ch- gereed v-o-o-r
'aar ^rSenwandelimg Hij trók zijn duffe-
ii-m vilt' ®eko'Pen Hóo-r Fi-en. Zij' ga-f hem
atop, e" 11 uit d'e 'kleerkast en Rik
klokkek»,e" St0k UÈt ,&n h0ek' naast
„Gaat |j rntee!" zei Rik m-et vroo'.ijk-e
alléén nog maar om de toeschouwers te
doen begrijpen!
Wjj zouden ons zooveel moeite niet ge
troost hebben tot de onmogelijk-verklaring
der bioscoop inzake tooneelkunst alle
arbeidskracht immers is' een betere zaak
waardig ware het niet, dat nog al te
velen de bioscoop lief nemen voor wat zij
is, dat nog al te velen niet beseffen, boe
de bioscoop de ware kunst bespot én;
de ware kunst benadeeld.
„Gaan we niet naar den Schouwburg,
nou, dan zullen we maar naar de bioscoop
gaan" alsof dat vrijwel 't zelfde ware
Van welken invloed moet de bioscoop
op het volk zijn
In dezen zin degeneerend, dat alle begrip
van tooneelkunst en alle waarachtige liefde
daarvoor bij de groote- masSa geheel ver
dwijnen zal.
De bioscoop immers wordt door een véél
grooter percentage van het volk bezocht
dan de schouwburg en, nu er bioscopen
zijn, worden de schouwburgen door velen,
die daar vroeger nog wel eens een voor
stelling bijwoonden, in 't geheel niet meer
bezocht, om nog te zwijgen van de tallooze
kinderen, wien door middel van de bios
coop de éérste indrukken -de meest blij
vende van heel het leven worden bij
gebracht; wat er van de geslachten, die
daaruit volgen zullen, geworden zal
Wij willen toegeven, dat de moreele be
zwaren, aan bioscoopbezoek vooral voor
kinderen verbonden, véél grooter zijn
dan de hier, uit kunst-overweging genoemde;
door echter dit bioscoop gevaar eens helder
te belichten, meenden wij geen onnut werk
te doen.
Wij hebben in zekeren zin dieper willen
tasten door te bewijzen, dat de bioscoop
daar zij tooneelkunst wil vervangen
in haar wezen een onmogelijkheid, een
onding is, nog afgezien van datgene, wat
zij in de meeste gevallen heel verder
felijk te „genieten" geeft.
Wij meenen ernstig, dat de bioscoop een
bespotting is van de kunst, een gevaar voor
de kunstliefde thans en méér nog in de
toekomst.
BINNENLAND.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
DE „OLDAMBiT",
M-era meldt van den Hoek van Holland:
Het Woensdagavond rra-ar Londen ver-"
trokken- Ned. stoomschip „Oldambt" werd
buiten- aangehouden door een Duitsdhen
onderzeeër, -die -ee-n prijsbemann-ing aan
boord- zette voor Zeebrugge.
Eergisterenmorgen te 6 uur verscheen
een- Engelsche torpedojager, idii-e die prijsbe-
manning -gevang-en, -nam. Deze 1-i-et eerst
twee bom-meni in de miachin-ekaimer ont
ploffen, doch het s-dhiip bleef, drijvende.
iDe bemanning van de ,,0-ldambt" is op
het vuurschip „Maas".
Omtrent het ongeval met die „Oldambt"
werd] na-der vernomen:
Donderdagmorgen werdl het stoomschip
op 10 mijl tem Oosten van eten Noord-
Hinder aangehouden door zes Diuitsche
torpedojagers, die inzage- der sche-epsipapi-e-
stem.
-Pi'ko, -de bejaarde- bond, mét zijn grijze
sm-uit ien zijn -glasbla-uw-e oogen, sprong
vreuig-diig rond Ri'k zijn houterige been,en,
schudde zijn oud-en 'kop- en wuifde tevreden
met zijn staart
„Gaat hij mee!.-... Hij is- zo-o braaf!"
iPiko trok zijn bovenlip op- en rijn g-el-e
tandien lacht-en Rik tegen,. De hond liep
al vaoro-p niaa-r de voordeur.
„Zoud't ge uw paraplu n-i-et meenemen,?" i
„Neen 'k; 't zal opklaren, zeg ik; let er
eens op
Rik trok naar buiten -en volgde de wal
len, die -de- stad omgordde». Al-om hiiing
vuilgrijze mist, omnevelend die bOomen,
begravend onder zijn id'ikk-e grauwheid! da-ken
en torens -der stad, watti-g vvolk-e-tnd o-ver
de verlaten- landerijen in bread gegoi-f'. Daar
sponden liin. -d-e verte vage boa-m-gestali-en,
wegsmeltend in -dien. smoor, roerloos-stil. D-e
beemden lagen werstroamdl met ni-ai, lood
kleurig wat-er. Hier -e-ra -daar stak 'een klein,
vierkant heuveltje o-p; zwart-vlekkend te
midden van 'd-e grijze waterstilte, en benden
spreeuwen vlerkten er -opi meer, azend- op
wormen -in -den nat-veltig-em grondl. De boo»
.■mieni -der vestingen, grijs-am-maveld, stonden
zoo treurig te peinzen langs- den weg.
De wind zuchtte -door de prachtig getinte
kruinen, 'en blaren -en takken ru-ischten-
deni stille klacht in een. bang voorgevoel
van de komende, snerpende kou -en, de hui
len-de rukwinden- -die o-v-er de streek giim-
g-e-ra varen in- breed-machtig gevlerk
Hier era -daar rees- .1) -een blad neer,
schui-ra-soho-m'melend, wiegewagendl, neër-
sli-erend als een g-ékwetst vogel-tj-e. Van
de n-at-blinkendle takken vi-elen -altijd-aan
-d-ikk-e. wit-gla-razende -miist-dropipels n-eer in
zwaar-droe-f getra-anL
Do-or den aschgrauwen smioio-r uit on
zichtbare stadsstraten klonk h-ef idof dok-
k-erera van eem kar op de kei-en, -en langs
1) Ree? vi-eh.
rem vroegen, waarna 9 man en 1 officier
als- prijsb-eimanning aam boord gezet w-er-
deni om het schip- naar Z-eebrugge te bren-
gera.
Te 6 u,ur -in den morgen verschenen
zes Engelsche kruisers, die die Dfni'tsdbere,
w-e-lke dadelijk de- groote reddingsboot in
bes-lag hadden genomen, gevangen- paan-en,
Die 14 Hollanders- moesten zich bergen
ini èen 'kleine jol
De Eragelsch-en namera eerst de Hollan
ders aan- boord en .-'daarna de gevangen
Duits cbers.
Donderdagavondi vyerdl uit Ho-elk van Hol
land ge-seind: D-e „Oldambt" is o-mg-e-
slagera. D-e lad-ing -drijft er uit.
QNZB VLlEOlTUJGEN IN INDIË.
De corr-espon-d-e-nt van d-e „N. R:. Ct."
te .So-erabaja seint:
Ira militaire kringen heers ebt groote op
schudding o-v-er h-et feit, te B-atavia ge
constateerd', idait alle vliegtuigen en wa
tervliegtuigen, uiit d-e Vere-eniigide S-taiten
ontvangen, absoluut ondeugdelijk! zijn ge
bleken, -daar het "materiaal, voor de vlieg
tuigen geb-eizigd', te zacht is -eil o-veral
r-e-eds scheurera v-ertoont.
H-e-t on-dierzo-eik van d-e machines he-eft
bewezen-, dat ier geen enkele is- miet le-ein
go-ed-e motbr. Aan -de- offici-eren-instnt'c-
terrrs is de raad ge-geven, hun leven n-i-et
m-et die ondeugdelijke toestellen te wagen.
INui is dei vli-egdie-mst in In-diiië absoluut
onmogelijk..
De bestelde -machi-raes zijn vo-or het m-e-e-
rend-eel r-e-eds ortd-erweg ien betaald. De
fout h-e-et te- berust-era b-ij: de Ned-erlandisolTc
coimimissii-e te 'San Francte-coi.
PLUIMVEEHOUDERS.
Mem' zendt ons h-e-t volgend-e co'-mmuniqué
In- de maand- .October is- doio-r den Minis
ter -van- Landbomw -een besluit uitgevaar
digd-, tem einde houders van minder dlaai 50
stuiks pluimvee de gelegen-hei-dl t-e geven,
mais of gerst va-ra de Re-ge-ering t-e be-
koim-en-. Naar wij yerne-m-en, dreigt d-eze
go-ede bedoeling .schi-pbreuik te lijden, dlo-or-
'dat d-e winik-eliers ni-et op de voiorgeschr-e-
ve-n. wijz-e, noch aam het juiste adres, hunn-e
aanvragen i-nd-i-enem. Daaroim zij nog ee:n.s
herhaald!, dat voor -December winkeliers
hunn-e aanvra-geiri -moeten doen o-p- formu
lier-era, welke onder inlev-erin-g van (al of
mi-et. gebruikte) -bons van- vorige- maanden,
d-cor bemiddeling van grossiers- uiterlijk
14 November a.s-. inge-dï-end moeten- wo-r-
deni bij de Veevo-ederb-ureaux, waar ver
dere inlichtingen kunnen word-era ïmige-wan-
■rae-n.
BiOOjNEN VOOR' VEEVOEDER.
De Minister van Landbo-uw heeft aiam
d-a Prov. B-roodcommis-s-i-e, ter uitrai-king
aan d'e burgemeesters, d.-d. 12 Oct., de
volge-rade circulaire -gezorad-en:
Het is mij ini het belang der vee-voede-
ring noodzakelijk gebleken, dat het Rij-lc id:e
beschikking verkrijgt ovar -d-en. binnenlamdi-
sche-ni oogst van die boons-ó-o-rteini, welke
als veevoeder gebruikt worden-.
Ik -nood-ig u derhalve uit, ami met ge-
bruikimakinig van de- consentverkla-ring (af
gedrukt in, „St.-Ct." 258) zoo spoedig mo
gelijk over te- gaa-ra tot -dien aankoiop- van
alle in uwe gem-eente- geteelde- paarden-
de-m anderen kant roffelde het zware direu-
raen van -een- trei-n, wegijlend dio-or s-mob-ere
-grauwtera in l't onbeke-nd-e ,iOiinid-er baste
een hond1. D-aar sdh-eurde» opeens dbo-r de
.-dikke lucht de joelkre(era van troepen kiin-
-d-ereni -dli-e naar de school trokken.
Blo-ven R'i-k zijn hoo-fd1, heel hoog, splitste
de mistlaag op-en -m-et uitrafeleftdè randen,
-en leen streep- lucht blauwde .door dien
gebarsten smoor als -een flauwe boop-sfra-af
te -mi-dden dier droeve ellende van «fen ijlen'
herfstd-ag. Rik "kwam- ira 't open veld. D-e
mist trok he-elemaal weg. D-e zon- glans-de-
door d-era n-evel: een- witte bol met scher
pen- rand. Achter Rik lag -d-e stad-; én- als
hij omkeek zag hij. e-eiii spits torentje, op
rijzend boven de dunne smoorlaag.
't Was in 't Octaaf van Allerzielen- en
de doodsklok begon t-e weene-n,' tra^g, som- l
b-er-ibo-nz-end. De droeve tonen vlogen I
alom-, over de- huizen, oiver de velden,
.in broeden vleugelslag, koudl -era treurig.
Dat
core-ra -en roerde ini zijn
o-p, die zoo- v-er lag maar z-o-et-stil weer
óprees in treurig gepeins.
Piko gin-g achter zijn m-eester, tegen zij.n
been-en aam-, pootje voor pootje, voorzichtig,
ouwe-lijk; -en als -er een vogeltje opschoot
van 't veld, dan keek 'Piko 'het achterna'
m-et -dofblauwe oogera, maar vloog er niet
m-e-er heen, keff-e-ndl, sollend en. bollend'
c-ver 't zwarte land1 im -dolle drift zoo-ails
vc-orhe-en
Rik stapte voort, peinzend, langzaam,
zwaar-steunend- o-p zij-ra stok met zijn bib
berhand', -en altijd' zoet-eleens sdnu-didie'bo!-
len-d. Zco sukkelde hij voort tot aan het
kerkhof, het -gewone do-el van zijn- wan
deling in 't Zi-elen-octaaf,
Daar stond hij ond-er -de ingangspoort;
„Zoo vro-e-g te been-, Rik!" riep- Tist
de grafmaker hem tegen van uit zijn zij
kamertje.
„Ja, Tist; "t was anders maar frisch
als ik wegging van huiis; m-aiar 't zal -een
.vkvl" - - s-cfiófin 1) 3 11 n'n 1
-^ALKMAAR. T%j-,27ft-."'Stcenejibrug Ty.eröL.aÖör^).,;
boon-en, wierbootie'n, schaperaboionen, dui-
venboonen en W.aalsche- of tuiin-b-oo'-ien.
(inret uitzond-erinig van s-peciaal voor zaa-d
gewonnen wit-k-iemige, groene of zwarte
tuinbo-onsoorten) en -daarbij gevo-lg te geven
aam -d-e voorschriften, die u namens mij
do-or ide Provinciale Birooidlcommissi-e zul
len worden verstrekt.
Het is niijne bedoeling boven genoemde
bo-onsioiorten ju -de distributie vara het ove
rige veevoeder op te nemen.
De prijzen door u te- bepalen zijn als
volgt do-or -mij vastgesteld: paa-rd-enboio-
raen. wi-erboonen, schapenb-ooin-eini, duiiven-
bc-oraen, Waalsche- of tu-inb-o-oniien f 17 per
100 K.O. voor goede .qualiteit.
Ira het belang der veevoeding zal aan
-de landbouwers, dié gewoon waren «gen-
verbouwde boon-en vc-o-r veevoeding te ge
bruiken-, des verlangd' kunnen worden toe
gestaan, -dl at zij -de beschikking houden over
-dat gedeelte van 'hun oogst, idait n-ocdlzakelijk
-is voor veevoeding gedurende de eerst
volgende acht maanden.
T-er bevordering van d-e goede uitvoe
ring 'dezer maatregelen is het mijn-e be-
■doieling, -den handel in de geleg-ëhheid te
ste-Ileni de Provinciale Biroo-dco-mmissie bij
hun-ras taak behulpzaam te zijn.
Zoo 'door u -mocht wor-d-em getwijfeld aan
de juistheid! der afgelegde verklaring, mach
tig -ik u ira dit ge-val -een schriftelijke vor
dering, als bedoeld in art, 9 der D'istriim-
tiiawet, t-e do-era.
VAN HET BINNENHOF.
Y -e r g a d-e r i- rag va n Di onder d a- g
2 No-vember.
Wat de heer Knobel (V-.L,) o-ver
h-et vrouwenkiesrecht zei, kunnen- w-e
laten zw-emmen. Te m-eer -daar we
ons haasten willen omi -onze lezers
een blik te -gunnen o-p den als g-eharnas*-
te-n stormloop 'bedoelden, doch- als een
strijd tegen windmolens uitgevall-eni aanvail
van -den heer O-11 o- (U..L.) óp art. 192.
De feitelijke inhoud' der re-de van dl-en
vriend -der openbare school kwam hierop
neer:
Het practisch -effect va-ni het vo-orgestel-
d-e artikel 192 zal zijni -dat d-e 'bijzondere
s-chool reigel, de opeiibjre aanvitlMn-g wordt.
Het za-1 tot schade strekken van land en
volk. Het i-s volkomen strijdig met de
liberale o-pvatting van -de- taak v-an. d-en
Staat. Er 'besta-ara geen vo-ldoende motie
ven- olm het voorstel t-e aanvaarden, zij het
als -een noodzakelijk kwaad. Oinjui-st is het,
dat als zcoian-ige motieven kunnen gel-den:
de consequentie va-n -de wet van 1889; de
meening, -dat de openbare s-chool e-en mo
derne se-ct-eschool z-o-ui zijn; dat aan het
aannemen va-n het arti-k-el voordeel-en in-
ha-erent zouden zijn, d-i-e -opwegen tegen
de n-adée-l-en; -d-at overwegingen, buiten de
zaak zelf, -de aanneming zoude-ra maken tot
eera politieke ïiood.zakelijk-he'id'.
Zco kalm als het'daar sta-at was- het
lange betoog in zijn geheel -evenwel ni-et.
De uitwerking van -den zakelijken, inhoud-
was natuurlijk zoodanig ingekleed-, dat de
rede -doorsjpekt w-erdl met allerlei- liefelijk
heden;
Dat -de heer O-tto het daarbij had- over
de „ongelooflijk laatdunkendheid" der Me
morie vara Antwoord', -over het losjaien der
openbare ^school -door d-en Minister, die
zijn- slachtoffer -daarna nog een) schop- zo-u
hebben gegeven, -era -diergelijk moer, had'
alleen tof uitwerking, -dat Minister C o r t
va.ra -dier Linden spreker den rug toe-
draaiid-ej.
Voorts' vern-am-én we -o-nd-er heel veel
meer dergelijks de verbluffende bewering,
dat door -de fin-ancieel-e gelijkstelling „d-e
toch reeds zoo- kapitaalkrachtige1 bijzon
dere school" materieel zo-ra word-en-
bevoordeeld] bov-eni -de openbare; die m-u-ffe
insinuatie, dat de bijzondere- scho-o-l oo-k
moreel e-en voorsprong zou- krijgen, omdat
-de -dwang van geestelijken, armbesturen,
enz., zooveel.te gemakkelijker zou worden;
het sommigen d-e- stui-pen op het lijf jagen
de betoog, dat art. 192 de overwinning
zou b-eteekenen van het cferiicale beginsel:
-die Kerk boven -den Sta-aik
In-tusschien kwam- door die onvoorzich
tige opmerking van den- heer O t-t o d-e wa-re
aap. toch e-v-en uit den mauw. Spr. ma-akte
namelijk -d-e o-pmerking, dat;; waar -een open
bare school naast -een even- go-ede b-ijzom-
-diere staat, -eertzeer -groot de-el van ons
vo-lk -de laatste verkiest, -en wékt daar
door het -gerechtvaardige vermoeden-, dat
hij e-en -eerlijken strijd tussdben b-eidie rieh-
-tinige-n ni-et aandurft, o-m-dlat het volk in
meerderh-ei-dl -d-e openbare school niet
wenscht,
,We m-emoreerera nog -enkele-fraai-igheden.
Het mi-enwe 1 stelsel is anti-natioin-aial; het
zal dia verdeeldheid o-p gruwelijke wijze i-ra
die hand Werken; 'het i-s anti-liberaal, om
dat het ingaat tegen hot beginsel vaini h-et
vrii-0 onderzoek -en tegen de vrije ont
wikkeling' -en leidt tot geestelijken dwang;
het zal d-e 'bijzondere sahool mak-en tot
e-en staat in die Staat, onderhouden met
Staatsgeld; Het vo-lk-soniderwijs- is- niet to-e
ta vertrouwen aan de Kerk en -aam parit»
ouh'eren-, o-mdat het in diie handen niet
veilig is; zoodat strenge waarborgen voor
deugdelijkheid waaronder goedkeuring
van h-et leerplan, moeten, worden -geëisoht.
D-e openbare school i-s alleen voor drijversi
niet bruikbaar. Enz., enz., enz.
Aan- -het slot zijner rede verklaarde spr.
voorstander te zijn van algemeen kiesrecht,
van vrouwenkiesrecht, van -evenredige ver
tegenwoordiging, van stemplicht, -d-oiciii- -g-eera
dezer zaken te willen ruilen voor het open
baar onderwijs-. Evenwel kunnen we niet
meer terug uit he-t moeras, waarin we ten
aanzi-en van het onderwijs geraakt zijn.
En daarom wi-1 spr. nog wiel- verder recht
do-en aan de verlangens der voo-rstanders-
vam -de bijzond-ere schoof; mits o-n-d-er be
hoorlijke zeggenschap van -den Staat -en
zonder -dat -daardoor te kort ge-daan wordt
aan -de belangen van- -e-en ander de-el der
n-ati-e en zon-dër -dat vo,o-r de -toekomst
ih-e-t m-akera van alle- onderwijs tot Rijks
zaak onmogelijk wordt ge-maakt.
ALKMAARSCHE
OVERAL VERKRIJGBAAR
-i—g
klonk zoo stil-wc-em-oedig in Rik zijn.
n- -en roerde in- zijn hart -d'e droefheid
scho-one dag worden vanda-ag-•Hier,
Piko
Het brave -beest kende zijn plaatsk-e en
strekte zich neer onder -dien stoel, dien- kop
o-p zijn voorpiooten, -e-n nee-p- zijn oogen
to-e
Rik stapte 't kerkhof op- en Tist k-ee-k
hem achterna va-n uit zijn -deurk-e.
„Wie komt daar?" vroeg Riik, zijn vinger
uitstek-end naar e-en pa-s gedolven kuil.
„Karei Verstrepen," zei- -de- grafmaker.
Riik ik-e-ek Tist verwonderd! aan: „Ver
strepen?"
„W-el ja, V-erstrepen-, Karei, die timmer
man uit dei Blindestraaf, schuiinsi over An-
■dri-ess-en, den beenhouwer.-..."
„Ha," z-ei RiiR, zo-ekendi ira-zij-ni geheugen,
,,'-k mo-e-t hem toch gekendl -h-eb-ben
d-at mo-et d-e zoon- zijn van- N-elis Verstrepen,
-di-e van Tilburg gekomen ïs, laat zien, o-ver
-een -dikke- veertig jaar."
Rik volgde den- broeden hoofdw-e-g, lan-gs
massieve praalgraven, nevensi marmeren
-kruisen -en zuilen. Hier -en daar hing nog
-een lichtje te schommel-en in gele of roode
glazek-es, en overal l-a-gen versche bloe
men voor geliefde -doolden,
Rik sloeg -een- zijweg in era kw^m aan
h-e-t verroest ijzeren- -krui-s m-et het houten
zitbankje -ervoor waar zijn Trien- -begraven
lag. Da-a-r stond hij nu stilman-gedaan te
dubb-en- als -een oude, alle-en-ige sukkelaar,
era hij las- h-et half vergane opschrift, d-at
hij van- buiten -kende: Hi-er ligt begraven
Anna Catharima Van de PjaisAn-n-e
Katri-en z-ei-den ze op heur dorp, peinsde
Rik;.... geboren te Weeldle- den 5en M-ei-
1820i. Ze was van 't j-a-ar 20 en ik
van 14
Rik wro-ette in zijn broekzak -en trok
zijn rozenkrans uit. Hij'-ontblootte zijn-korte,
zilverwitte haren en s!o-eg -e-en- kruis-, Dla-n
zette hij zich neer o-p- 't houten ban-ks-ke,
-en langzaam schoven de- beiers van d-e-n
rozenkrans tusschen zijn bevende vingers.
Terwijl zijn lippen de- weesgegroeten werk
tuigelijk preveld-en, terwij-l zijn zieli vurig
ba-di vo-or zijn brave' Tri-en, di-e- daar n-u al
dri-e jaar rustte, za-g R-i-k in- zijn verbeeld-iiig
zijn- vrouw terug zooals ze samen hun laat
ste kalme -dagen had-den gesleten in stillïe
dc-en-ing-. Tri-en- ging «ini de -k-eaken- om -en
w-eer, zooals Fien- nu deedi, -en schilde
aardappelen of zat 's middags aan 't ven
ster achter 't o-pgeschoven- gordijntje m-et
-eien grooten bril op- den- neus te breien
aan een wollen- -kous, di-e Rik nu m-o-g
dro-egPiko lag ra-evens h-eCtr op- de
oude mat, -en Rik zat in den zetel nevens
dta stoof -een uiltje te vangen, maar hij
hoorde toch alles: het zwaar tikken van
-de huisklok in -beur eik-en kan -en bet val
len van de vnurkooltjes in den aischbaik...
IRik begon -een tweede tientje, steedis sehrad'-
debO'llend;
(Slot volgt.)
Uit „K-eurlesse-n" door J. -L. Horsten,
Jos. M. Reynd-ers en S> Rombouits.