I
TWEEDE BLAD.
No. 38
m
M
i
loonen.
oen© Erwten.
Zaterdag 31 Maart 1917.
FUkmaar en Omgeving
in den ouden tijd
„Zand in de oogen".
tl
ONS BLAD.
^an Zijao Excellent!*
Landbouw, kunnen
merende prijzen
'Zuivere Frieschov
Bij dö sluiting der maand
Maart.
EilZONDER TOEGEWIJD AAN DE VER
EERING VAN DEN H. JOSEPH.
4.
De dood der Heiligen, kostbaar in de
oogen dies Heer en, is bet begin hunner
gelukzaligheid).
Re terugblik ojp- dien goed: volbrachten
strijd geeft uitzicht op de kroon en op 'bet
loon des Hemels.
Re dienst des Heeren 'schenkt gegromde
hoop op honderdvoudige vergelding.
De Heer zelf zal onze overgroote be-
looning zijn.
Hoe zoet moet dan wel de diooldl van
dien rechtvaardigen Joseph geweest zij»,
die in zulk eeme nauwe betrekking- stond
tot Zijnen Verlosser en Zaligmaker.
Als hij dertig jaren in het gezelschap
van Jezus en Maria geleefd bad(, en vol
was van genaden ei» van verdiierasteira, steeg
zijn geluk ten top, toen hij zijnen geest
gaf 'in de armen van Jezus era Maria.
Joseph stierf, na zijnen God te hebben
opgevoed en verzorgd als zijn eigen kind;
hij stierf, na dlsen. Zaan Oni de gevaren
verdedigd, en, 4ra de ballingschap van
Egypte, onder duizend offers verpleegd;
te 'hebbenhij stierf, na de gelukkige ge-
tuige te zijn geweest der goddelijke voor
beelden, en idie woorden nes levens van
de lippen des Ver-lossers te hebben op
gevangen; zacht en kalm gaf hij zijnen
geest in de handen van zijnein Schepper.
Zijn Rechter is Diegene. Dien hiiji -als
zoon bemind 'heeft, Wiiera Ih.ij als vader
zijne bevelen beeft gegeven.
Joseph verwadht zijn oordeel .eini vonnis
van Hem, Dien1 bij dertig jaren bestuurd
heeft.
Jezus nu behoeft zich slechts te ver-
toonam, om in aller hart de kalmte en
den vrede te herstellern, gelijk Hij' een.
maal deed op bet meer van Gemesaretih.
Zie thans, ho>e de Heer zich beijvert,
zijnen geliefden Voedstervader mei onuit
sprekelijke vertroostingen te vervullen.
Met welk vertrouwen ook vertoont die
H. Joseph zijne hamdien, die zooveel voor
1 zijnen Rechter gearbeid], zijne armen, die
Hem zoo vaak gedragen hebben!
Hij verlaat zijnen Zoon en zijnen God
slechts, om Hem als Koning der onster
felijke glorie terug te vinden.
O, hoe zacht en teedler wondt onze ziel
f geroerd), Ms wij den H. Joseph zien sterven
j in die armen van Jezus en Maria!
Hij vestigt zijne brekende oogen op
l.zijn Goddelijk Voedsterkind, Dat hem tot
het laatste toe, met den tenderen naam van
Vader blijft vereeren.
Hij richt zijne blikken op de Koningin
I dier Enigeten,, die hem als 'baren kuischen
Bruidegom ten einde toe lief heeft.
Als hij voor de laatste maal, met onuit.
r sprekelijke vertroosting, de zoete namen
van Jezus en Maria heeft uitgesproken,
sterft Joseph door die overweldiging der
liefde.
I Gelukkige dlocid van dezen Rechtvaar-
I diige, waarlijk kostbaar in (de oogen des
ifieereri'[s
Quatis vita, finis i'tadie dood is de
echo van bet leven
De sterfdag is de triumfdiag van een
i welbesteed leven in dien diensn des Heerera.
[Daarom vermaand ons die H. Pietrus, de
[prins der Apostelen: „Mijne broeders, be
ijvert u, om door goede werken uwe roe-
Iping en uitverkiezing (voor den Hemel)
b verzekeren."
Alkmaar, dien 31en Maart 1917.
M. P. A. OOMS,
D.P.
door
LEO SPEET.
(25.
De beer Rijkenberg constateert, dat de
(publieke vereering reedis vóór 1433 moet
I neganten zijn; vóór 1433 moet ook reeds
[verlof verleend zijn om jaarlijks op den
[gedenkdag eene plechtige processie te raou-
lueii; tot bet jaar 1501 schijnt deze pro
lcessie echter binnen die kerkmuren gebleven
[tc zijn, doch sinds dat jaar toog zij' door
Alkmaar'® straten.
Hieromtrent vond Boonkamp1 de volgende
|»ResoJu,tie":
Burg emeest eren en Schepenen ©nde
gantsche Raiedit ider stadt Alkmaer goedlt
gedacht, nadat wij gesien hadden het
waerachitig mirabel van 't heilig Bloedt,
dat alhier tot Alkmaer in de Grote
Kerk is gestort, dóór een jong Priester,
genaemt Volkert, dat men alle Jaren
Ommegang of Prosessie van het heilig
Bloedt zal laten doen, en dat op St.-
Philippi en Jacobi dadb, zynde dien
1 Mey: en zoo daier eenigen belieft
deezen Ommegajng bij te1 wonnen, die
achessieeren zig Jot Alkmaer by de
li Drdte Kerk op den 1 Mey voorsz.
Aldus gedaen en gearresteert bij Bmr-
gemeesteren, Sahepenien en dsn .gant-
sdhen Raedt der Stadt Alkimaer, den
4 Febr.' 1501.
Sinds dien is lange jaren de veröering
van b.et H, Bloed-mirakel he Alkmaar zeer
't Seizoten 1916-'17 besluit „Inter Nos"
met d!e opvoering van 'n Fransch blijspel,
„Zand in die oogen". 't Vormt 'in waardig-
besluit in die trits, begonnen met Molière's
„Le Malade Imaginaire" en voortgezet met
Seheffers „Die Pastoor van Neuvillette".
Om een goedl blijspel te »dhrijvei\ moet
m'en kunstenaar zijn, dl.w.z.idlóór «n 'dóór
voelen al de mensdhelijke strevingen en
roerselen, en die weergeven, juist, zuiver,
tot iii da finesses gereflecteerd:. Die dat
verstaan,, zijn er niet veel! Surrogaat-fabri e-
kersi, speculanten op grown wansmaak, die
zich blind staart op en physiiiek en psycho
logisch aangedaan wordt, door felle,
schreeuwende effecten, kunst-clowns, be
lachelijke potsenmakers, wanstaltige Bree-
roo''s ien Molière'5, dlia ziöhi om 'n toe
vallig overeenkomend haarlokje „artiest"
noemen', die dien breedem, dlommieirj lach
van Jan Publiek tot re-imen kunstcijns, pro-
mavaeren, die zijn er-fi done! zooveel!
zoo wanhopig veelEn dan vergasten ze
't grage op sensatie o, die sensatie!
beluste volk op onsmakelijke, litterair- en
morael-lage banaliteiten. Als ergens, dan
op 't tooneel; les extremes ae touchent!
Luguibre: moordpartijen, allerwreedste, cy
nische bloedgeschiedenissen,, onmogelijke,
schokkende ontrouw aan idem eenen
suikerzoete, geeuwvervelendle, onzinnige
aardligbedien,, idiote karikaturen, die niet
spraken,, niet „menschelijk" diaetn kunnen
en daarom zoo ijselijk leuk zijn aan den
anderen kant.
't Eerste noemde men „drama", 't laat
ste „blijspel". Kinderen maken wel eens
teekenvngen van merasch «ra versieren
die dan met voricige handen, stokkige bee-
nera, kamtandige harem. In 'in 'dergelijke
verhouding tot de werkelijkheid staan de
biOvenibiedtoielide tot 'n waarachtige „trage
die", tolt 'n goede „comédïe".
„Zand in de oogen" behoort tot het
aangeduide niiet. Hier geen effectbejag,
geen felle, pakkende, ongezonde scènes.
Maar fijne, origineel® geestigheid, rustige,
ik zou zeggen, huiselijke geestigheid!,
diat je bij jezelf zou opmerken: „Maar dat
is daar ook zoo." Dat is 'i. 'ra Comédie de
moeurs,. 'n zedenblijspel bedioelt te heke
len op fijn-satyriscbe manier 'n bestaande,
'n voorkomende;, geen gefingeerde tout,
't Doel iis heusch niet te laten lachen, dat
is goedlkoop genoeg. Neen, 'n blijspel is
tendlerazi'Bus, daar zit moraal in. 't Moet
verbeteren;, een openhartig, 'ra maatschap
pelijk kwaad geducht aan dei kaak stellen,
vooral als 't zoo epidemisch is. Dat wist
Aristophanes, dat betrachtte. Hooft, Biree-
roo,, Langedijk, dat wilcfe ook d« schrijver
van „Roudhe aux yeux" („Zand in de
oogen"), Eugèjlie Marius Labiche, Hij tast
te in zijn onderwerp met mis. In onze
diagen is 't maar jammerlijk genoeg al te
waar, dat schijn' bedreigt, d'at al wat blinkt,
nog geien, goud is. 't Parool is tegenwoor
dig: „Ver'olindien!" W.ees pmze scherp-cri-
tische Justus van Effen al niet ini „De
Spectator" op schitterende uithangborden
en leege, armelijke étalages? Eni jn ge-
moede: raakt mien niet voortdurend door
dat mom' van étiquette en conventie 'diep
klus kwijt? Is cilaar niet die idee „standi"
van afhankelijk? Wint popperige praal
idle 'Uitwendige schittering 't iniiet van leege
degelijkheid?
Om rati op1 Labiche terug- te kamenj,
'n fijne, satyre van genoemd actueel kwaad
te geven, dat bedoekte bij. En li.ij deiedl diat,
fijn-geestig, frisch-vroolijk, met Fransche
élégance, maar juist, doeltreffend, de punt
jes op de i zettend', al was 't met 'n glim
lach op de lippen.
Trouwens:, de naam staat 'er ons borg
voor, dat hij geen broddelwerk zou leveren.
Zijn reeks van mooie blijspelen, waaronder
b.v. 't bekenidle: „Les vivacités du capi-
taiine Tic", bezorgde hem genoeg naam om
levendig geblevenhet doet ons goed),
dharin een bewijs te zien van die vrome
gezindheid onzer Middieleeuwsdie voorvade
ren.
In oude stadsrekeningen is gevonden, dat
b.v. in het jaar 1'50S op dien eersten
Mei van stadfswege werd betaeld „aen
de Priesters, die het heilig Bloedit en die
Tabernakule droegen ider 2 stuivers"; nog
werd! ira een oude aanteekening gevoradieni,
dat het H. Bloed, in de Groote Kerk van
die Gravetmakars idooT 2 of 3 personen
bewaakt wierdt, waervoor ieder genoot 1
stuiveT era samen een mingelen bier.
Ten slotte zij nog vermeld), dat er jaar
lijks bij deze gelegenheid „Speelluiden" van
Haarlem naar Alkmaar reisden', om hier op
Meidag voor het H. Bloed te „spelen";
als loon hiervoor ontvingen zij vain de stad
Alkmaar 4 .gulden -en 4 stuivers; toen zij
dieze som dn. het jaar 1508 (niet langer ge
noeg vonden, jheeft de stad Alkmaar aan
ieder der „Speelluiden" 23 stuivers toe
gestaan; in 1548 moest dit loon wederom
verhoogd worden tot betrekkelijk spoe
dig daarna de Reformatie een einde maakte
aan de heerlijke, louter-Roomschheid van
Alkmaar en ook het houden der schoone
jaarlijksche processie verboden werd.
In het jaar 1430 moeten hier reeds drie
nonnenkloosters „zusterbovera" be
staan hebben, dewijl wij lezen, dat in
gemeld jaar het „Siinte Gaithariniehof", het
„Onser .Liievei Vrouwenhof", en Ih.et „Sf. Ma
ria Magdialenaihioif" idoor een gunstbrief van
het Stadsbestuur ontheven wórden van alle
accijnsen, etc.
Het Sint Catbarinehof, in die .onmiddel
lijke nabijheid van de stadswallen {in den
hem als lid van de Académie frangaise te
doen aannemen- Werkelijk geen geringe
onderscheiding. Reedis vroeger werd 't met
succes onder 'n anderen naam in Amster
dam opgevoerd. Echter naee uitgegeven.
In geheel nieuwe Hodlaxidbdrae vertaling
en bewerking zal „Inter Nos'j het blijspel
than-s opvoeren.
Vlotte, natuurlijke .dialoog, prettig-vloeiende
conversatie, elke geestigheid juist belicht
en. naar voren gebracht. De vertaler (hieeft
met deze overzetting 'n mooi werk geda&n
aan onze Hollandsche litteratuur era 'rt
weldaad aan ons tooneel, waar' 't 'ra tegen
wicht vormt tegen de laffe zoutelooze
kluchten, die thans als amusement furagee-
ren. Moge 't spoedig de waardeering ver
krijgen, idiie ihet verdient. 'tStuk speelt
in. die twee families: Maliingeax eraRatiraois,
beide in ruime mate behept met dien eigen-
aaTiffigen trek: „verblinden, zaradi in die
ocgen strooien",. Mal.ingear is dlokter, maar
zonder praktijk1, geeft ziidhi uit of liever
wordt .uitgegevear door zijn bijdehande
vromw als .geleerde, steeds bezige practi
cus. Ratinoiis is renteiniiererad bakker; z'n
edrtgenoote vindt beter, hem voer suiker-
raffinadteur te doen doergaan, Béidera heb
ben 'n loge in dlera Italiaauschen. Sdiouw-
burg, zonder tnuziekkenmis, houden équi
page, tooverem bij wederzijdsch bezoek de
een 'n livTei-bediend.e, de aridier 'n neger,
voor den- dag. Eigenaardig is die juiste
cmvervalschte toestand, als men „era fa
milie" is. Dan klaagt men over duurte,
'dan breit mama kousen, of stelt levendig
belang in koolprijzeii; poeliersrekeningen
en idergelijke anti-chique onderwerper,
meer. De intrique speelt zich cm Maling-
ear's dachiter, Emnieline era Raitónois' zo'ora,
Frederic, die 't er onwillens op aanleggera,
da families meer intiem mev elkaar in
relatie te brengen. De alvenhogiende liefde
bewerkt dit. De eigenlijke bomwerper is
oom Robert. Die kent geen' étiquette, dSe
flapt .er alles uit, juist op 't moment,
diat id<e beide vaders zich in zoo'n peniible
parket gebracht hadden, door COO.OOO
francs huwelijksgift te beloven, „Af de
maskers" roept eindelijk Ratinofs uit. Dan
wordt alles weer botertje tot op den
bodem: verloving van Emmeliine era Fre
deric era 'ra heerlijk' diner bijl Ratiraoas.
Ter gelegenheid van z'ra eerste lustrum
voert „Inier Nos" „Zand in (de oogera"
op. We hopen er op terug te konten.
Alleen spreken we dien. wemdh uit, dat
R'oiomseh Alkmaar vooral ditmaal 't mcoiie
streven van de vereenigirag zal waardeeren.
Dat verdient hetDe steeds tof in de
puntjes verzorgde uitvoeringera waarborgen
ui weer 'n mooien avond.
WIM V.
ALKMAAR.
RAADSOVERZ1CHT.
We lieven toch in een. raren tijd! Die-
vorige week .besloot de Alkmaarsdhe Raaid
den. aankoiop van groradi om daarop het
landbouwbedrijf uit te oefenen, alzoo een
geimeemtelijk landbouwbedrijf, Doinder-
dk^' kwam bet voorstel van Bi en W.
aan de oinde om van gemeentewege eera
centrale keuken in te richten. Die ge
meente verhouwt verschillende 'prcdiuctenj
ails aardappelen, .erwten, boonera, enz.; laat
die -bereiden in haar centrale keuken en
verschaft zoio het middagmaal, aan. hare
gemeentenaren. Nog één klein stapje (voor
het bereide voedsel wordi nog wat be
taald)) en we 'zijn aan het reinste staats
socialisme
Ver zijn we in alle geval mist meer af
van eene maatschappij, zooals de socialiB-
ten die wel wensdhten.
In het 'bekende werk van Viktor
Gatihrei n „Het Socialisma" wordt id/e
toekomststaat dier socialisten in alle kleu
ren geschilderd. Wij lezen o. m. het vol-
gendle: „Thans (in 1902) kan ieder naar
zijn verlangen in al zijn 'behoeften of wel
door eigen arbeid óf vveL dioor kooip, bij
wian, wanneer era waarhij wil, binnen
of buitenshuis voorzien. Zoo is het hem
mogelijk het inwendige van zijn huishouden
aan nieuwsgierige blikken te onttrekken
want ook kooplieden, ambachtslieden, ge-
nee sheeren en apothekers zijra in hun eigen
belang tot stilzwijgen gehouden. Ira den
socialiistenstaat echter zoui een ieder door
de behoeftenlijs'fcen van aradieren tin te zfen,
elk 'huisgezin, in alle bijzottidernadieni, tot
zelfs in de braadpan; kunraan nagaan. Want
volksmond heette dit klooster meestal het
Oude H af] werd reeds «int die 14de, eeuw
gesticht op een stuk land!, de Kr oft
geheeten, bewiesten de Kerk gelegen, en
werd van tijd tot tijd aen merkelijk ver
groot.
Gelijk wij hierboven mededeelden, kreeg
bet in 1430, evenals de beide andere ge
noemde zusterhoven, van de Stadisregeering
vrijstelling van alle accijns-opbreragimg en
verlof tor het drijven van neringen mits
alleen poorters >of poorterskinderen aan
nemende nfaar juist 100 jaar later is
die vergunning weer ingetrokken, omdat
de stichtingen zioh niet stipt aan. de v om-
waarden hielden.
„Tot ©er der nijvere zusters van dit
huis moet ik zeggen, dat haar lijnwaad
zoo fraai -era fijn van weefsel .is, dat men
er zelfs buitenslands hoogen prijs op stelt:
in 1568 werd een stuk linraeni van 76 ellen
lengte .en slechts 3 ponden zwaarte aam
Koningin 'Elisabeth van Engeland' gezon-
den." 1)
Dé zusters leefden waarschijnlijk volgens
den derden regel van St. Augustinus, doch
het volk noemde haar B; a gijn en, en daar
van heeft de .straat, die van de
Heul tot de Geroete Kerk langs
het klooster liep, den naam van
Bi a gijn ens tra at gekregen.
Het „Lievevrouwenhof" of bet „Maria-
kfooster" ook het Jonge Hof ge
heeten bevond zich tegenover de Doe
len s en stekte zich uit langs die Nieuwe
Sloot; het werd waarschijnlijk omstreeks
j 1427 gesticht en was een der grootste
kloosters^ die Alkmaar gehad, beeft.
Die Bisschop va.n Utrecht verleende tn
eien afzonderlijke stand vara beambten, di»
dloor hun .eigenbelang tot zwijgera gebon
den zijn, bestaat er niet meer, era .apenbare,
lijsten liggen ter kennismakiing esni inzage
van liet Souvereine volk."
Hoever zijn wijl van dlaze regeling ur.
dlara „toekomststaat" af, wij met ons
broodkaarten era bonraen-syisieean? Een. cen
trale keuken moet -er raoodlig bij en het
spel. is volmaakt! Dan kunraeira wij „elk
huisgezin in alle bijzaiiderhedierJ, tot zelfs
in die braaidipan, nagaara".
Op grond) ld,us van het feit, dat wij
ons op ©en hellend vlak bevinden era zoo
zachtjes aan afzakken naar die socialistische
maatschappij, kan er niet genoeg tegen
gewaarschuwd worden, dat de Overheid
met .de tegenwoordige maatregelen, die de
jijdsonnstandigheden «isqheu, «iet te ver ga.
Dte heer Verkerk slaagde er die vorige
week in, dien Raad. te dotera besluitemj
dat idie gemeente een landbouwbedrijf zal
gaan, uitoefenen; Donderdag speelde hij
•het echter niet' klaar met zijn centrale
keiuken.
En wij verheugen ons daarover.
Immers de gemeente heeft ©en 'dtubbele
taak te vervullen. „Deze dubbele taak
noemt men aldus Prof. Aengeraent
in zijne les over „De Gemeente era de
Sociale Quaestie." te zajmen ook wel
het algemeen welzijn genoemd. Ondier al
gemeen welzijn wordt verstaan, de som van
voorwaarden, die noodzakelijk aanwezig
moeten zijn, opdat een ieder zelfstandig
zijn .eigen particulier welzijn kunrae berei
ken. De Overheid, in de gemeente als ira
den staat, moet dus dlaarvoor alleen zorgen.
En dat idioter zij, als zij vooreerst zorgt
voor de veiligheid der rechten vara indi
viduen, huisgezin en wettige veraeiraigjngera.
En ten tweede voor id.e aaravulli'ng van het
particulier initiatief. Kunnen die burgers
soms zelfs .iets bereiken, dan. late tde Over
heid hen begaan; kunraeii zij het slechts
gedeeltelijk, dan géve de Overheid steun;
zijn zij absoluut of moreel onmachtig om
oen maatregel te stellen, die toch moodig
is voor hot algemeen welzijn, dlaira neme
die Overheid die taak zelf ter handt"
Tot zoover Prof. Aengenent.
De bekende saci olocg Lambert P o e 11
zeti in, eene les over: „Gemeecite-exploha-
tie en Socialisme": „Volgen» oraze op
vatting is het ide taak der burgerlijke over
heid, dus ook van 'de gemeente, om te
zorgen, voor bet -algemeen' welzijn; m.a.w.
zij moet zorgen, dat aanwezig zij! de som
van voorwaarden, die notoidlig zijra, opdat
iiddler zijn eigen particulier welzijn terne
bereiken. Die taak omvat eene dubbele
functie: a. zij moet de rechten der indi
viduen beschermenb. zij moet bet par
ticulier initiatief steunen."
Na: dézen ietwat breeden opzet vara
de beide ;ira nauw verband! met elkaar
staande onderwerpen; die de belangrijkste
waren in die raadsvergadering van Donder
dag, n.l. volkstuiiitjies en, oeratrale
keuken, zijn wij dam gekomen/ tot d.e
behandeling dezer beide punten in den
Raad.
W;aar zoovele belanghebbende®! dioor bet
aanleggen van. 'tuintjes die proidiuctie van
levensmiddelen willen verhoog©® wat in
dézen tijd zeker toe te juichen is lag
helt op, dteni weg der gemeente; dat parti
culiere initiatief te steunen.
Hoever die gemeente daarin moest gaan,
is een, tweede!
Naar onze meening ging die Raad met
aanneming van het voorstel-den Boesterd,
dia enkel wenschte te helpen degenen,
di-e het niet kunnen betaleai, niet ver ge
noeg: wie in diezen tijd meehelpt de pro
ductie te verhoogen, -verdient eera pluimpje.
Zeker, niet iedereen heeft tijd, eni ge
legenheid om te tuinieren, maar moeten
zij, die dien tijd. en gelegenheid wèl héb
ben, daaronder lijden? Moet hura die deur
worden, gewezen, omdat anderen het niet
kunnen doem. Dat is todh niet billijk!
Dé Voorzitter vreesdie voor het scheppen
van leen precedent, wanneer mera dieze
„voikstuinders" niest gaf. Maar zou het
dan zoo verkeerd zijn van.1 gemeentewege
meststoffen te verschaffen ook aam aradieren
om hun lapje grond bij huis productief te
kunnéra mak,era?
Moeten wij allen niet zooveel mogelijk
meewerken de productiviteit van den bo
dem te verhoogen? Gaat men in het bui
tenland er nier toe overom; bloemen-
tuinen, parken, 'enz. te bebouwen?
Daarom vinden wij het jammer, dat de
1433 veertig dagen afl.aai aam allen; die
dit (klooster zouden begiftigen «m in ide
Moiosterkerk de H. Geheimen, vieren zou
den; batgeen er niet weinig toe bijge
dragen heeft, dat dlit klooster ook met
aardlsdhe bezitting/en rijk gezegend werd
en zoodoende ira staat was b.v. ira het jaar
1534 vrijwillig 197 guldens,1 .op te brengen
voor den oorlog tegen de Turken.
Het „Maria Magdalena-klooster" moet ge
staan hebben aan het daarnaar genoemde
steegje; oorspronkelijk verbleven in dit
klooster de „boetvaardige zondaressen",
dodh later werd,era ook andlere vrouwen
binnen deze muren opgenomen,.
In gemeld jaar 1430 moet wel reeds sinds
■een Ibeele eeuw bet „B'agijneni-klaaster", of
Middelhof, bestaan hebben- Het be
vond zich op de plek, waar later ons Bur
gerweeshuis zou verrijzen; dioor begunsti
ging, van den Abt vara Ègmoirad wwdl het
omstreeks 1320 gesticht „ter /eren van Sal
vador 'en zijn moeder "Maria geberaedijt".
In het jaar 1344 werd het aanmerkelijk
vergroot in aanbouw door dé stichting van
©eln gasthuis, ter eere van, St. Eli-
sab ©th; vwor armé zieke vrouwen; kloos-
tes idn gas,thuiis schijnen .echter niets m.et
elkander gemeen giehad te hebben-
De naam' Gasthuisstraat is hier.
Mterie wèl verklaard.
Lte naam 'Claris»,en.buurt duidt cp
nóg eera klwaster; dit klooster kan, raiet
hetzelfde geweest zijn als dat, 't welk wij
H et Oude H of of bet S t. Cath ari ne-
klooster noemden, ofschoon het heel
dicht daarbij geltgien moet hebben, Uitdruk.
Raadl zoo krenterig' was tegenover devoiks-
tuindiers. i
Dat die heer Verkerk tegen het voorstel
gekant was, kunnen vyij begrijpen, omdat
hij staat op het socialistisch standpunt:
algéheele regeling door die Overheid
dus gemeentelijk bedrijf.
Dat tal van arbeiders geen tijdi hebben
te 'tuinen, met die bewering van dien sac.-
bem. afgevaardigde gaan wij accaomd. Daar-
oan zijn wij niet zulke groote voorstanders
van voilkstuintjes, want wat is het gevolg?
Dat men idle arbeiders den geheele® Zon
dagvoormiddag ziet werken in. hura tuintjes.
Wie er meer vara wil weten, ga des Zon
dags maar eens een kijkje nemen langs
dien Munniikenweg of Oostwijk.
Daar zijn echter zooveel© andere cafe-
goriën personen, die wèl tijd; «ra gelegen
heid hebben, te tuinen en die moet jnera
ni.et tegenwerken omdat de arbeiders riet
kunnen. Dat zou eeme zeer eenzijdige poli
tiek zijn.
Die heer Verkerk zei met betrekking tot
die volkstuintjes o. a- het volgende: „dtoor
die beroerde regeling van bovenaf heeft
men dit tuintjes-geid.oe", maar toen even
later .in behandeling kwam een adires
van ieen aamtal heerera om een centrale
keuken te stichten, toen; heette het raiet:
„van bovenaf dlringt men d;e arbeiders,
dïe centrale keuken op; de arbeiders zei ven
hebben er niet om gevraagd!."
Wieg was alle consequentie bij de® ver
tegenwoordiger der S.D..AP, 1
Weer zeggen wij het Prof. Aengememr
na: het particulier initiatief voorop.
Ook de centrale keuken dient uit te
gaan van het particulier initiatief. Het
Koninklijk Nationaal Steuraaomité wees in
©ien circulaire aan de burgemeesters era, de
plaatselijke: steuncomité's op de inrichting
der centrale keuken te Rotterdam.
Ook daar ging de oprichting uit raiet
van die gemeente, maar van een comité,
bestaande 'uit 4 personen, die binnen wei
nige diagen een zoo belangrijk kapitaal
bijeen wisten te brengen, dat tot de op
richting van de centrale keuken kon worden
overgegaan en in die eerste maanden g'eera
verdere finaracieeLe steun zal raoodig zijn.
Het denkbeeld van bedeelimg is uitge
sloten; alleen geeft het comité eera toeslag-
op dein prijs. Een portie van 10 oerafc
bereide spijs heeft dé waardei van 10 cent
onbereide. De kostein, vara bereiding en
exploitatie worden er op toegelegfd-
Het Steuncomité in Den' Haag was zoo
met het denkbeeld' ingenomen, dat alle
gemeentebesturen zijn uitgemoodiigd maar
dit voorbeeld dit werk ter hand te nemen.
Het Steuncomité zal dan 75 pCt. van Üe
exploitatiekosten 'bijdragen.
BI en W. gaven spoedig hun voorstel
prijs en beloofden met een ander voorstel
te zullen kamén.
Het deed' anders wel vreemd aan te
vernemen uit den morad van den Voorzit
ter, dat B- en W- reeds een flink aantal
ketels vaar het doel hadden aangeschaft.
Dit college is wel eens niet zoo voort
varend!
Da heer Verkerk wilde bewenen, Idat
wat .particulieren met steun van. de ge-
iitesenfe in deze verrichtten, niet veel uit
haalde. En hij wees toen op het voorbeeld
Van Den Helder, waar de S.D.A.P. ver
zocht het van gemeentewege te doen, dus
niet meer door den Volksbond1.
Geen wonder! Jalouzie de metier!
Een argument voor gemeentelijke exploi
tatie was het echter niet.
Verwonderd heeft bet ons, dat de 5
hejerein, die aan den Raad' het verzoek
«Mitten, can een central© keuken in te
rildhten, zelf niet een comité vormden ge
lijk' te Rotterdam, dé koe bij de horens
Vatten ien Paan het werk gingen om die
keuken voor elkaar te krijgen.
■Enkel een adres te richten aam den Raad
kast zooveel werk niet!
0. en Wi zullen dus met een raieuiw
voorst él komen. Wat het wezen zal: een
centrale keuken van gemeentewege of een
centrale keuken door een comité ingericht?
Ze zuilen er nog eens over slapen. „Komt
tijd, komt raad."
tn*
Oe isiuizen der welsprekendheid waren
Donderdag wijd opengezet. Er vroegen op
een zeker moment zooveel raadsleden te
gelijk het woordl, idat die Voorzatter er geen
raad mee wist, wiera hij het eerst het
woord zou verle'emen en' maar voorstelde
kelijk vinden wij immers vermeld; dat het
klooster Iter eere van St. Clara ©erstan
tt jaaK 1309 werdl ingewijd' en bevolkt
werd! imiet zusters Claris/sen uit Gouda.
Zeer anti-papisllaiscb weet Boomkamp dit
feit te verhalen, (en door die gezindheid
laat hij zich' zelfs tot domheden verlei.
den); miera luistere:
„De soberheidt van 'sSéadts inkomsten
was raogfhaais «iet genoeg om de honing-
zuigers dier Raomsche Kerk te weeren, de
wijl in, het volgende Jaer 1509 hét Klarisse
Klooster alhier werd' ingewijd#), én door
Klariss.cn van Gouda gepopuileerdit, dodh de
Kloosterlingen veel visdhi béhoeveinde', ge-
bewdle een ongelukkige toeslag,, doordien
de Zee-dijk tusschen Crajbhendmn, em St.
Maertén doorbrak op dien 27 September,
waier door qp de Oudlorper Geest;,, en in ide
Sldhernter Caibbeljauw en Schelleviseh ge
vangen wierdt." 2)
Commentaar hierbij" achten wij ovefbodlig'.
.Todh is het vreemd|. idat elders 3) ver
meld staat: „De Arme Klarissera hadden
'er «ok een convent bij die Geest er poort
staan: onder dén naam vara St. Ca.tarinaas
Kcmmejnt."
Dé eenig mogelijke oplossing is déze:
dat èn op hét Oude Hof (de plek van
onze Tuchtschool) èn op de plek van ide
Clafissenbuurt die zusters van een
zelfde «die gewoond' hebben.
1) „Alktnaaar in 1560" tdioor C. W,
Bruinlvts.
2) „Alkmaar en Zijne Gje'sthotdemissen",
pag. 54.
3) „Oudheden en Gestichten van Noord.
Holland", Dee! If, pag. 23,
