No, 33
Dinsdag- 19 Maart 1918
12e Jaargang-
DIT BLAD VERSCHIJNT DINSDAG,
DONDERDAG EN ZATERDAG
ft. K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
ABONNEMENTSPRIJS s
Uitgave van de Naamlooze
Vennootschap „ONS BLAD"
ALKMAAR.
Bar.: BREEDSTRAAT 12.
Telefoon No. 433.
Een nationale
v krachtdaad
Een edel Hart.
Per kwartaal franco huis. f 1.16
Met geill. Zondagsblad f 1,66
bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers:
van de courant re.06
van het Zondagsblad j 0.053
Van 1—5 regels10.62'
Elke regel meer. -f 0.12'
Reclames per regel10.36
Kleine adv.: 80 woorden bij voornitbet. f 0.40
AOVERTENTIÉN:
II. (Slot).
Te midden van de vier groote polders
sal dat blijft natuurlijk noodzakelijk
voor de afwatering uit het binnenland
vanzelf een meer, het IJselmeer, gevormd
worden als alle inpolderingen voltooid
zijn, zal het IJselmeer 145.000 H.A, groot
wezen.
Bij eb zal men het water van het IJsel
meer laten afvloeien door de uitwaterings
sluizen bij Wieringenbij vloed zuilen deze
sluizen gesloten worden. Intusschen blij ven
de IJsel, de Eem, de Vecht en andere
zoetwater-rivieren hun zoet water voort
durend uitstorten op het IJselmeer, zoodat
binnen betrekkelijk korten tijd het IJsel
meer nagenoeg geheel uit zoet water zal
bestaan; althans zal het water dan neg zóó
weinig zoutgehalte heboen, dat het voor
industrie en voor drinkwater uitstekend te
gebruiken zal rijn. tiet IJselmeer kan dan
het groote zoetwater reservoir woraen voot
de omliggende provinciën, waardoor net
waterbezwaar vooral voor Noord-Holland,
Gelderland en Friesland geheel kan worden
opgeheven. Deze landen zullen hun teveel
aan water in den wintertijd kunnen loozen
op het IJselmeer, en hun tekort aan water
in den zomer door inloozing van zoet water
uit het IJselmeer kunnen aanvullen.
Wat de voorziening beteekent in een
eeuwenlang bestaan hebbende behoefte.
Hae giooten last immers ondervonden de
om de Zuiderzee gelegen landen niet nü
yap te veel, dün van te weinig water 1
Gok in den kring van onze lezers kan
men daarvan meespreken.
Het behoeft niet gezegd, dat aan de
uitvoering van deze grootsche nationale
krachtdaad ook bezwaren en gevaren ver
bonden zijn; doch danstonds zij voorop
gesteld, dat deze ons niet van het stellen
derzelve mogen afschrikken.
Bezwaren en gevaren zijn er... om over
wonnen te worden!
Zoo zul.en b.v. de Zuiderzee-visschers
ernstig in hun bedrijf worden geschaad;
al is het waar, dat dit deel der omwonende
bevolking zich op de zoetwater-visscherij
zal kunnen gaan toeleggen: er zullen tij
dens de werkzaamheden aan de droogleg
ging jaren komen, gedurende wélke de
yisschers niet te vrijwaren zijn tegen erge
belemmering in hun broodwinning, doch
in het Wetsontwerp is ook eene voorziening
getroffen voor eene tegemoetkoming in de
schade, welke de Zuiderzee-visscheis door
de afsluiting in hun bedrijf kunnen onder
vinden. Grondgedachte van die schadever
goeding is eene pensionneering van de
oudere visschers, zeg boven 55 jaar, en in
een steun aan de jongere visschers, om,
indien zij de zeevisscherij willen blijven
uitoefenen, daarvoor betere vaartuigen te
EEMILLET-QN,
Omgewerkt naar het Eransch.
.13, i I li,
Kijk, sprak hij, mijnheer "Roselin!
Kent ge mij? vroeg deze verrast.
Ja, ik heb u bij den brand gezien.
Weet ge wel, dat ge een moedige kerel zijt?
Hij, mijnheer pastoor, stelde zijn leven in
gevaar om het kind te redden, voegde de
nieuw aangekomene er bijl
Dan is 't ook billijk, dat het kind
hem toebehoore, zei de priester.
Zijt gij hier omwille der kleine Marie?,
vroeg de agent,
Enkel om haar.
En zonder zich te laten- bidden, verhaal
de hij hoe jLaure de kleine wees beminde
en wilde behouden. Zij1 had hem uitge
zonden om te vernemen wat zijl misschien
door de politie niet zou geweten hebben.
Komaan, sprak Eugène Greliche, ik
zie al, dat gij mij niet hinderen zult, in
tegendeel. we kunnen samen reizen, dit zal
den weg verkorten. Vertrekt gij heden nog
verder?
Ja, met het rijtuig, dat mij dezen
morgen hierheen bracht,
Een huurrijtuig?
Neen, de omnibus van Condom.
De pastoor keek op zijn uurwerk.
Zij is al ruim een uur weggereden,
riep Cadette van uit hare keuken, als om
te toonen hoeveel belang zij stelde in de
gesprekken welk* haar heer voerde,
Oat aet ei; au «au lief uit i sprak
verkrijgen dan zij thans gebruikend
Zoo zullen b.v. ook op meerdere k»st;
deelen de dijken flink moeten worden her
zien, verstevigd en opgehoogd, om de
hoogst-te-verwachten stormvloeden d*or
de afsluiting der Zuiderzee méér te duchten
dan thans te kunnen trotseeren.
Hiermee, en met nog meer, thans mis
schien nog niet in 't zicht gekomen moei
lijkheden, zal men rekening moeten houden;
al werkende zal men vermoedelijk nog
telkens op onverwachte grootere of kleinere
moeilijkheden stuiten doch wat beduiden
dergelijke moeilijkheden voor het doorzet
tingsvermogen van den Hollander, die weet
bèzig te zijn aan grostschen arbeid voor
het huidige menschdom en veor vele na
geslachten!
©f, en zoo ja wanneer wij de
voltooiing van het werk zullen mogen be
leven
De duur van het werk wordt gerekend
voor den afsluitdijk op 9 jaar sa den aan
vang, en van 33 tot 38 jaar voor voltooiing
van alle droogmakerijen in de polders.
Moge het velen onzer lezers zij
het ook op den ouden dag gegeven
zijn, nog eenmaal den bodem der Zuider
zee te bewandelen, dcor dicht overlom
merde lanen, langs schilderachtige, welva
rende landhoeven te midden van weel
derig gewas 1
ggaflBSHg
WOORDEN EN DADEN.
Toen Amerika zich aan de zijde der
oorlogvoerenden schaarde, meenden wij hier
in een voor ons land gunstig teeken te
moeten zien, daar wij' op den invloed van
het zop democratische Amerika, dat den
mond vol had over de „rechten van kleine
volkeren", „volkerenbonden" en zoo vele
andere schoonklinkende phrasen, op de ge
allieerden meenden te mogen vertrouwen:
om alle onaangenaamheden, die wij zoo
nu en dan van beide oorlogvoerende par
tijen ondervonden, in de toekomst zeker
van de zijde van Amerika en zijn bond-
genooten vermeden te zien. Hoe bitter
is de ontgoocheling geweest, De Duitsche
duikbooten hebben de scheepsruimte der
geallieerden zoo gehavend, dat men 'danig
in het nauw zit en zich een uitweg zoekt
zij het dan ook door middel van onwettig
heden. De Scandinaviërs en andere neutra
len moesten veeren laten, doch het gaat
nu maar -eventjes om: de geheele Hol-
landsche kip te plukken. Engeland'» te hoog
gespannen verwachtingen en de door de
Vereenigde Staten te luid uitgeschaterde
reusachtige hulp, te brengen door het bou
wen van schepen, enz., hebben jammerlijk
schipbreuk geleden. Amerika doet te wei
nig en men ziet uit naar een stille reserve;
de laatste hulpbronnen moeten worden aan
gesproken, al Zijin die hulpbronnen dan ook
noodig voor "het in stand houden van de
levenskracht eener andere natie. Ons yolk
is vóór alles een volk van handelsmenschen,
Roselin verschrikt, Is er een ander middel
om vandaag hier nog weg te komen?
Ik weet 't zoo niet!
Maar ik ben met een eigen rijtuig
naar hier gekomen, zei Qreliche; er is
plaats voor twee; neemt gijl aan?
Zeer erkentelijk.
Beiden namen afscheid van den waardi-
g'en geestelijke en gingen naar de herberg
waar de agent ontbeten had, het rijtuig
halen, dat daar uitgespannen stond.
Is mijn paard gereed? vroeg hij aan
een lief, bruingetint meisje, dat op den
drempel der herberg verscheen.
Vertrekt mijnheer nog? vroeg zij ver
wonderd.
Zeker. Waarom vraagt ge dat?
Omdat de avond spoedig zal inval
len. .Wilde mijnheer wachten tot morgen
vroeg, hij en zijn paard zouden beter uit
gerust zijn.
Och! de nachten zijn schoon in deze
streek, vooral in de lente, en ik heb een
goed paard bijl me.
Als de kleine rekening betaald was, ste
gen Eugène en Roselin in een bescheiden
Victoria, met vier zitplaatsen, dat de poli-
tie-commissaris van Condom voor den agent
had gehuurd, borg voor hem blijvende.
Kent gij goed den weg? vroeg Ro
selin.
't Is altijd recht door, antwoordde de
andere. Er valt enkel de groote weg te
volgen. In ieder geval, ons paardje zal
geen anderen weg kiezen dan deze welke
naar zijn stal leidt, Verontrust u dus niet.
Zij reden over de schoone laan, aan
weerskanten beplant met olmen en plata
nen. ZM geleek, In dn «voAduftemerina,
wat duidelijk te constateeren valt uit het
feit: dat de tonnenmaat onzer s-chepen kon
wedijveren met die van groote landen en
volkeren; ontneemt men nu Nederland zijn
sehoonie fvloot, dan zal het wegkwijnen.
.Verantwoordelijke staatslieden in Engeland,
Frankrijk en Italië zien met schrik de toe
komst tegemoet, want na den vrede zal de
zwaarste last op de vloot vallen om het
door den oorlog ontredderde weer te her
stellen. Doch de vloten dezer landen zijn
herhaaldelijk gedecimeerd door de torpe
do's, gelanceerd uit de duikbooten. Wat
zal dan hulp kunnen aanbrengen? Zal Hol
land nu zijn mooie vloot moeten geven om
de gaten van anderen te stoppen? Welke
toekomst gaan wij tegemoet, wanneer wij
zonder vloot of met een vloot waarvan een
deel door het varen in Entente-dienst "door
duikbooten is vernield, den strijd om het
bes-taan zullen moeten voeren? Er rijd ons
beloften, gepaard met bedreigingen gedaan,
doch meerdere gegeven beloften zijn ge
broken, en al» de nood 'bijl de geallieerden
nog méér zal gaan nijpen, zal men zich
om 'ons ongelukkig volk dan bekommeren,
en niet eerst op eigen behoud bedacht zijn?
Met weemoed kan men thans denken aan
de schoone, humane verklaringen van den
president der Vereenigde Staten met
de Engelsche staatslieden, de hoofdschul
digen van den aanslag op 'Holland,
verklaringen, die in het licht der laatste
feiten tot bittere ironie geworden zijn. Redt
onze bekwame minister Eoudon ons uit
dezen benarden toestand, dan zijl hem een
standbeeld „aere perennius" opge
richt een blijvende dankbaarheid n.l,
in het hart van ons volk zij' zijn deel!
BINNENLAND.
NEDERLAND EN PE OORLOG.
DE 44e BROODKAART.
De directeur van het Centraal Brood
kantoor maakt bekend, dat de broodkaart
van het 44ste tijdvak l<?bpt van 19 tot en
met 29 Maart, („St.-Ct.")
NEDERLAND EN DE GEASSOCI
EERDE REGEERINGEN.
In de Tweede Kamer verklaarde minister
Loudon gisteren, dat, nu Duitsichland op
de desbetreffende vraag verklaarde, onmoge
lijk binnen twee maanden 200.000 ton tarwe
te kunnen leveren, de regeering zich ge
dwongen ziet den eisch te aanvaarden van
het varen onzer schepen door de gevaarlijke
zóne, dien de Geassocieerde regeeringen aan
de levering op 15 April van 100.000 ton
tarwe verbonden hebben. Zij heeft haar
toestemming echter afhankelijk gesteld van
de volgende voorwaarden:
Nederland moet kunnen rekenen op vol
doende Nederlandsdie scheepsruimte voor
de voorziening des land®, aangegeven in de
Londensche „basis of agreement''. Bunker
kolen voor den aanvoer naar Nederland en
daarvoor aan te w-ijzen Nederl-andsche sche
pen zullen moeten worden verstrekt. Ten
aanzien van de vaart in het bezette gebied
door Nederlandsche schepen zullen de ge
associeerde regeeringen moeten waarborgen,
dat die schepen geen troepen of oorlogsbe-
noodigdheden vervoeren, niet bewapend zul-
een helder en recht lint, zoover loopende
als het 'gezicht reikte.
Zoodat we beiden denzelfden haas
jagen! begon Eugène schielijk,
Roselin huiverde.
O! wat mij1 betreft, 't is niet het
zelfde.
Ja, dat weet ik wel, gij zoekt de
kleine te behouden, brave kerel die ge zijt.
Maar zoudt g;e den naam niet willen ken
nen van de feeks, die 't huis u|Wer ramp
zalige vriendin in brand stak.
Voorzeker, ja.
Hebt gij' uit het gesprek met den
pastoor van Castelnau iets- kunnen aflei
den, dat ons op haar spoor brengen moet?
Roselin keek verbaasd op.
Iets kunnen afleiden?herhaalde
hij. Toch wel. Ik ben overtuigd, dat het
kind. dat Clémence foulon tej; hand werd
gesteld door groot volk, dat belang had
bij zijne verdwijning, zooals ik er belang
biij heb, dat die familie haar vergete. Ik
keer dus terug met de zekerheid, dat nie
mand ook mijne vrouw lastig zal vallen;
meer .verlang ik niet.
Heel moeilijk zijt ge niet.
Wat zegt ge daar?,...
Dat gij spoedig tevreden zijt gesteld.
Denkt ge dan dat jk nog meer be
hoef te weten?....
Dat meen ik, ja.
Hoor eens, jk ben maar een arme
werkende jongen, en ben niet gewoon
mijn hoofd te breken met ingewikkelde
zaken. Thuis, voegde hij er naiefweg bij,
denkt Laure altijd voor twee na,
En als »we vrouw de waarheid ver»
langt 1» fceaMria aüèJ '&I.Ü3I
len zijn en de bemanningen vrij zullen zijn
al dan niet aan de vaart deel te nemen en
dat eventueel vernietigde schepen terstond
na den oorlog door andere vervangen zullen
worden. Verder kan en mag de regeering
niet gaan.
De Minister voegde hieraan nog toe fle
mededeeling, dat zoodra het antwoord der
geassocieerde regeeringen hem heeft be
reikt, hij! ook dit aan de Kamer zal mede-
deelen.
Besloten is heden, na de pauze, het
standpunt door de regeering ingenomen, in
bespreking te brengen.
DE VEEVOORZIENING.
Naar het „Hbld," verneemt, zal van
regeeringswege getracht worden nog deze
week te zorgen voor den aanvoer van vee
tegen de vastgestelde maximum-vleeschprij-
zen.
Intusschen schijnt het in de bedoeling te
liggen op de markten van regeeringswege
vee in beslag te doen nemen. Gisterenmor
gen is dat op de Ams'terdamsche veemarkt
begonnen.
SCHOENEN- EN KLOMPENBONS.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
Het blijkt hoe langer hoe meer, dat er
in het algemeen groote bezwaren verbonden
zijin aan de gangbaarheid der Schoenen- en
klompenbons buiten de gemeente, waarin zij
zijn afgegeven.
Het Koninklijk Nationaal Steuncomité acht
het daarom noodig de bestaande regeling
aldus te herzien, dat -de bons slechts gel
dig zijn in 'de gemeente van afgifte, behou
dens de uitzonderingen, welke in overleg
met de burgemeesters zullen worden vast
gesteld.
Het Kon. Nat. Steuncomité heeft voorts
aan de burgemeesters bericht, dat het drin
gend gewenscht is, niet alle bons, waarop
een gezin aanspraak heeft, tegelijkertijd uit
te reiken, aangezien de betrokken personen
daardoor in de verleiding worden gebracht
bons aan anderen over te doen, of meer
bons aan te bieden ter verkrijging van ten
paar schoenen (klompen) zonder betaling.
Het verdient dus aanbeveling, om aanvanke
lijk f>er gezin niet meer dan hoogstens twee
bons uit te reiken, en met de uitreiking
slechts dan door te gaan, wanneer des-
verlangd de schoenen (klompen), welke op
de reeds aan dat gezin verstrekte bons zijn
aangeschaft, kunnen worden vertoond.
HULP VOOR DEN LANDBOUW.
In verband met de groote moeilijkheden
voor de voedselvoorziening, waardoor de
landbouw voor Nederland van zeer groot
belang geworden is, wordt er de aandacht
op gevestigd; dat onder de geïnter
neerden honderden geschikte werkkrach
ten voor den landbouw beschikbaar zijn.
Werkgevers, die gebruik wenschen te ma
ken van de hulp dezer arbeidskrachten,
worden verzocht hunne aanvragen daartoe
te richten tot het Hoofd 'van den Inter-
neeringsdienst, Generaai-Majoor Onnen te
's-Gravenhage.
PRONKBOONEN.
De Min. van Landb., de wenschelijkheid
overwegende, dat de teelt van pronkboonen
meer dienstbaar gemaakt worde aan de
volksvoeding dan tot dusverre het geval
was, brengt ter algemeene kennis, dat met
betrekking tot genoemd gewas dit jaar de
volgende regeling zal worden getroffen:
Iedere verbouwer zal verplicht worden
voor elke 1000 K.G, groene pronkboonen,
door hem in 1918 op een veiling te bren-
Rosefin was niet lang verlegen.
Dan zal ik haar herhalen, kameraad,
hetgeen ge mij toevertrouwen wilt, ant
woordde hij.
Ik ben overtuigd, dat de kleine Marie
iemand in den weg loopt, 't is een geld
kwestie.
Waarop steunt dat vermoeden?
Op de vrouw, die Clémence Foulon
is komen voorstellen het kind aan te ne
men en groot te brengen, 't Is een vrouw
uit de hooge wereld, en de beeltenis,
welke de pastoor van haar schetste, komt
vrijwel voereen met de persoonsbeschrij
ving, welke Marcel jBarrère gaf van de
vreemdelinge, door hem achtervolgd.
Kijk! dat is waar, gaf Roselin toe.
daar heb ik niet eens aan gedacht.
Die vrouw, vervolgde Greliche, heeft
vooreerst het kind verwijderd, daar zij Jiet
niet uit den weg durfde te ruimen. 6 jaar
lang heeft zij noodig gehad om zich te
gewennen aan het denkbeeld der misdaad,
welke zij ten slotte bedreef, toen zij de
woning der winkelierster in brand heeft
gestoken. Dit wanbedrijf moet haar, stof
felijk gesproken, ten goede komen.
Gij hebt gelijk: want de arme kleine
Marie, die ik ie midden der vlammen vond
met samengebonden beenen, was ter dood
veroordeeld.
De brand was gesticht om 't kind
uit den weg te ruimen.
Maar Marie is zeer verstandig voor
haren ouderdom. Eens genezen van de
koorts, zal ze spreken. Zij zal ons den
haam opgeven der brandstichter, der af
schuwelijke kindermoordenares!
Niet zeker dit de kleine bm naam
gen, vóór 1 Febr. 1919 in te leveren 40
K.G. droge pronkboonaaden van den oogst
1918, teg»n een prijs van f0.50 per K.G.
GEEL MOSTERDZAAD.
Bij besch. van den Min. van Landb.
is verboden geen mosterdzaad te Verwerken
behoudens offioieele uitzonderingen,
ZAAIHAVER,
De Min. van Landb. brengt ter kennis,
dat indien bij de opneming van de opper
vlakte bouwland beteeld met graan, te oog
sten in 1918, mocht blijken dat landbou
wers minder zaaihaver hebben gebruikf dan
zij ontvingen, en dat zij de restanten niet aan
de Regeering hebben teruggeleverd, alle
haver van den oogst 1918 van de betrok
kenen zal worden afgedorscht en wegge
haald, zonder dat voor voeding van eigen
vee iets zal worden gelaten. („St.-Ct.")
ONRIJPE HAVER.
De Min. van Eandb, heeft het maaien
en voor veevoeder gebruiken van onrijipe
groene haver verboden. („St.-Ct.")
DE MELKPRODUCTIE.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
De melkproductie is op dit oogeublik
weer stijgende. Het laagste punt werd be
reikt in de week van 1723 Febr., toen
de productie 77.05 percent bedroeg van
dit in de laatste week van 1917. In de
week van 24 Febr.2 Maart bedroeg dat
percentage 81.8 en aangenomen mag wor
den, dat er nu eene» voortdurende stijging
zal komen. Daarmede zijln echter de moei
lijkheden van de melk voorziening nog lang
niet overwonnen. Het is mogelijk dat men
in de kleine steden gaandeweg met rant-
soeneeren kan ophouden, doch in de groote
steden bestaat nog een zoodanig tekort,
dat men voorshands nog zal moeten blij
ven ramtsoeneeren.
ONS BROOD.
Naar de „Msb." verneemt zijn proeven
'genomen met bijmenging van lijnzaad. ,Voor-
loopig waren de resultaten bevredigend, zoo
dat wij1 binnenkort mogen verwachten, dat
lijlnzaad eveneens een bestanddeel van ons
Brood zal uitmaken. Het percentage is nog
niet vastgesteld.
¥ERZEKERINGSPERSONEEL.
Het Bureau voor de R. K. Vokarganisktie
deelt mede, dat bijl genoegzame medewer
king van de zijde der R. K. Volksbonden
en R. K. Werklieden-vereenigingen, in den
loop van den zomer nog zal worden over
gegaan tot oprichting van een Ned, R. K.
Bond van verzekeringspersoneel.
DE AANSTAANDE VERKIEZINGEN.
Men meldt uit Den Haag, dat de datum
der verkiezingen voor de Tweede Kamer
voorloopig is bepaald op Woensdag 3 Juli.
Zooals bekend is, heeft de candidaatstelling,,
ingevolge de Kieswet, plaats op Dinsdag
21 Mei,
ZOMERTIJD.
De Tweede Kamer heeft gisteren het
wetsontwerp i. z. den zomertijd, met het
amendement-Van Doorn betreffende de per
manente invoering, aangenomen.
NIEUWE SPOORWEGDIENST
REGELING,
Naar wij vernemen zal de nieuwe spoor»"
wegdienstregeling op ,15 Mei a.s. worden
ingevoerd. '(„Msb."),
kent!....
Wat!Zou die misdaad dan on-
gestraft blijven
_Tenzij wij de feeks ontdekken in
deze streek zelve. Want ik reken er stellig
op, dat gij mij helpen zult.
Waarom niet! Maar ik verwittig u,
dat ik niet heel sterk ben in die zaken.
Ge zult me gezelschap houden. Met
u pratende, zal ik mijne gedachten ont»
warren.
Als 't maar waar is!Maar, zeg
eens kameraad, gij wilt op zoek gaan naar
die geheimzinnige boosdoenster. Moeten wij
morgen dan te Castelnau tefugkeeren?
Dit zou geen reslutaat opleveren, ant
woordde Greliche, al glimlachende. Zij, die
destijds den pastoor jn het kerkportaal ont
moette, zij die brand stichtte in de woning
der rue Fontaine-au-Roi, .verblijft niet in
deze streek.
Na een oogenblik hernam hij:
Als ik zeg in deze streek, vergis ik
mij; ik bedoel aan den kant dezer streek.
Ik geloof, dat het iemand is, die Clémence
Foulon gekend heeft, toen deze nog .dien
de te Condom of te Agen. Daar moeten
wij op inlichtingen uitgaan. Mogelijk vin
den wij eenige aanduidingen; de politie
commissaris van Condom schijnt me een
schrander man toe. Hij zal ons wel hel
pen,
Het paard, dat in volle vaart voort-
draafde op een tamelijk steile helling, stiet
op dit oogenblik tegen een grooten steen,
welke te midden van den weg lag, en
waarschijnlijk van een kar gevallen was,
jOKöïdt vervolgd.) j