No. 48
Dinsdag 23 April 1918
12e Jaargang
R. K. NIEUWS' EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
Uitgave van de Naamlooze
Vennootschap „ONS BLAD"
ALKMAAR.
Bw.: BREEDSTEAAT 12.
Telefooa No. 433.
dit blad verschijnt dinsdag
donderdao en zaterdag.
toeslaq.
Vergadering
N.V. „Ons Blad",
op MAANDAG 29 APRIL 1918,
Stad en land
Een edel Hart.
ABONNEMENTSPRIJS:.^,
Per kwartaal franco huis. f i.15
Met geïll. Zondagsblad fl.B5
bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers:
van de courant f 0.06
van het Zondagsblad 0.05
Van i—5 regelsJ 0.62»
Elke regel meer.0.12»
Reclames per regel vf 0.35
Kleine adv.: 80 woorden bij vooruitbet f 0.40
ADVERTENTIÊN:
DE ADVERTENTIEPRIJS JS VER
HOOGD MET 20 ,o/o OORLOQS-
van de
R. K. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland,
des avonds half acht,
ten huize van deu Heer PROOT
a.d. Langestraat Je Alkmaar.
Te behandelen:
Balans, winst- en verliesrekening.
Bestuursverkiezing wegens periodieke af
treding van den Heer j. F- jQUAX.
Verkiezing van een Commissaris, wegens
periodieke aftreding van den Heer H.
SOECKER.
Vaststelling advertentieprijs.
Bespreking wijziging uitgave van „Ons
Blad",
Het Bestuur:
H. B M. KRAAKMAN.
H. KENTER,
J. JE, ftUAX.
in crisistijd.
II.
Dat wij thans zoo in zorgen en in last
zitten met onze .voedsel- en verbruiksmid-
delen-voorziening, dat is zoo luidt de
term te wijten aan den oorlog.
Zeker! doch ondanks den heilloozen in
vloed van den oorlog waren wij behoed
gebleven voor -een crisis als de huidige,
wanneer de regeering, de gemeentelijüe
overheid, wanneer ook ons vólk minder
kortzichtig was geweest, wanneer men zich
tijdig op dézen crisistijd had weten voor
te bereiden.
De verontschuldiging ligt voor de hand:
niemand heeft gedacht, dat de oorlog
zóó lang duren zou en dat de voeding
van ons volk nog eens zóó zorgwekkend
zou worden, als thans het geval is,
doch „regeeren, dat is vooruitzien"
zegt een Fransch spreekwoord, en van die
vooruitziendheid heeft jnen in deze jaren
bij onze regeering voornamelijk bij mi
nister Rosthuma bedroevend weinig kun
nen bespeuren.
We willen echter thans geen nutteloos
werk verrichten, door den regeeringsman-
nen hun fouten en tekortkomingen te ver
wijten: we zouden er niets (nee opschie
ten; gedane zaken nemen geen keer.
We zitten nu eenmaal in het schuitje cn
wij moeten naar beste krachten beproeven
zoo veilig en zoo Jang mogelijk vóórt te
dobberen.
EEU1LLE1QN.
Omgewerkt naar het Eransch,
3I* i ,1111 &i .1
Uij hebt gelijk, sprak hij, ik ben een
man. Mij komt het toe den eersten stoot
te ontvangen, want mijn arme vrouw zou
het besterven. Spreek, dokter, ik zal trach
ten sterk te zijn."
Welnu', er zijn op dit oogenblik jn
de straat verscheidene gevallen van groep;
ik ben maar bang, 'dat de keelontsteking
van uw zoon tot die erge ziekte ontaarde,
Mijn God!.,. Mijn Qodl...
De koorts is zoo hevig als bij groep.
Maar 't kind schijnt een uitmuntend gesteld'
'e .katten; begaat ge geene onvoorzich
tigheden, behoudt ge uwe kalmte eri koel
bloedigheid, dan is er hoop, veel hoop
zelfs, ik keer morgen weer, al vroeg.
De nacht was verschrikkelijk.
De koorts klom nog, de verzwakking
insgelijks.
Laure wilde niet gaan slapen; maar ze
dwong Henriette naar bed te gaan in het
kamertje waar Maurice gewoonlijk den
nacht doorbracht.
Roselin, gebroken door slaap en ver
moeienis, was op een stoel in slaan Be
vallen.
Ongeveer om 2 uur voelde Laure, die het
wreede visioen der zieltogende Rosou weer
voor den geest zag, een kleine hand haren
arm aanraken.
Zij keerde zich om.
Hennette, in haar nachtkleedje, stond
°aast haat, j, ,1 j
De nooden van het oogenblik noem
ze dan geschenkjes van onze regeering,
noem ze dan de gevolgen van aller kort
zichtigheid, noem ze desnoods de valstrik
ken, waarin wij, menschelijkerwijze gedacht,
wel loopen moésten, nu wij deze, ons zoo
totaal vréémde omstandigheden te beleven
kregen, de nooden van het oogenblik
moéten wij aanvaarden; daar js geen „lieve
moeder" aan te doen: waar niet i sj kan
niet gegeven worden, en waar weinig
is (zooals bij ons), daar moeten wij als
verstandige menschen dat weinige zoo spaar
zaam mogelijk gebruiken, r— daar moeten
wij on9 aanpassen aan de tijdelijke om
standigheden, en bedenken
Hoe moeten wij werken, om in de toekomst
een noodtoestand als de huidige onmogelijk
te maken, en hoever zullen wij 't met werken
in die richting kunnen brengen? m. a. w.
in hoeverre zullen wij ons zelf geheel kun
nen redden en in hoeverre zullen wij ons
opofferingen, verstervingen moeten blijven
getroosten? vooropgesteld natuurlijk, dat
de oorlog voortduurt en dat wij ons niet
meer wagen aan de bedriegelijke vóór
spiegeling van een spoedig oorlogseinde
Ons dunkt, dat we, om deze beide vra
gen te beantwoorden, wijzen moeten op
Duitschland's voorbeeld in dezen tijd.
In Augustus 1914 werden Duitschland
en Oostenrijk-Hongarije vrijwel plotseling
afgesloten van de overige wereld; door
meerdere neutralen werd nog vrij geregeld
de uitvoer naar de genoemde rijken toe
gestaan en op groote schaal werd er nog
héél geregeld voor woekerwinst gesmok
keld, doch meerdere berekeningen hebben
uitgewezen, dat al die uitvoer en al die
smokkelarij een zoo enorm .talrijke bevol
king, als die van Duitschland en Oosten-
rijs-Hongarije samen, maar zeer dubieus van
verhongering zou hebben kunnen redden,
dat al die uitvoer en al die smokkelarij
per slot van rekening voor de ingesloten
bevolking maar zeer weinig voedsel per
hoofd beduidde.
Zeer kommervolle jaren hebben de Duit-
schers en Oostenrijkers toen beleefd; men
bevond zich opeens in een positie, waarop
men niet berekend was; er werd honger
en gebrek geleden
Doch de Duitsche werkkracht en het
Duitsche organisatie-vermogen, te dan
ken aan discipline verloochende zich
niet
men paaide zich in Duitschland piet met
de gedachte, dat de oorlog wel niet zoo
lang meer duren zou, dat de neutralen wel
voedsel zouden kunnen aanvoeren in zóó
groote mate, dat men den honger zou
kunnen weren; men bleef piet zitten jam
meren en mopperen over de beroerde toe
standen.
Integendeel: de bedreiging van honger
en gebrek prikkelde de werkkracht en den
werklust
Men toog aan ~'t werk; allerwegen wer-
Wat is er? vroeg Laure, verschrikt
het kind in 't holle van den nacht daaite
zien.
't Is nu tijd om Maurice zijn keel
te schilderen, moeder, sprak het kind. .Wil
ik u helpen?
Een groote aandoening greep de arme
moeder aan.
Die kleine, zoo goed, zoo verstandig
dacht dus aan alles.
Ja, help mij eens, sprak Laure. Of
liever, ik zal u helpen, want gij moet
schilderen.
Henriette bleef Maurice verplegen zoo
kakn en zoo handig, dat "dokter Chauny
er verbaasd over stond.
Twee, drie dagen gingen voorbij.
Men dacht dat de vreeselijke ziekte ge
weken was.
Laure had geen oogenblik rust meer ge
noten.
Zij waakte bij haren zoon, terwijl' de
kleine het huishouden deed, bezig was met
alles, de consultaties, bijwoonde, de ge
neesmiddelen toediende.
Wat zouden wij gaan "doen zonder
haar? zei Laure tot Roselin, die zelf wei
nig hulp verstrekken kon, daar hij moeilijk
zijne machine kon verlaten.
Het schijnt me, dat onze kleine zieke
wat beter is, zei dokter Chauny den avond
van den derden dag. En toch, de koorts
vermindert niet veel, en dat vind ik niet
heel natuurlijk. Waak goed dezen nacht.
Vergeet de geneesmiddelen niet.
En, wezenlijk, ongeveer drie üiur, zette
het kind zich overeind; het zag rood, op
gedrongen, hijgde naar adem; z'ijn lippen
waren schielijk blauw geworden.
Moe,,, ik stikl.,, mompelde het, zijp
den de graslanden gescheurd, geen plekje
gronds bleef onbenut; de Duitsche gromf
moest het eigen volk voeden, en ziet!
na enkele jaren is de voedingstoestand in
Duitschland zóó, dat men er aldaar in
meerdere opzichten béter aan toe is, dan
de neutrale Hollander!
Een zoo gering brood: aaitsoen, als waar
mee wij ons tegenwoordig tevreden moeten
stellen, kénnen de Duitschers, die z,g. uit
gehongerd worden, niet. Duitschland heeft
zichzelf van hongersnood gered, doordat het
met nuchtere vooruitziendheid zich van
stonde af aan toelegde op wei-berekende
daden ter voorziening in de voedingsbe
hoeften,
Den noodtoestand overzien, dan den
ken, dan doen....
Ziedaar de heele oplossing van het tij
dens dezen oorlog zoo ingewikkeld gewor
den voedingsprobleem, - welke oplossing
de vijanden van Duitschland voor zichzelf
nog maar steeds niet schijnen gevonden te
hebben.
Want 't is eigenaardig te consta-
teeren en tevens voor ons een voorbeeld,
hoe wij ni-et handelen moeten dat
ons uit Frankrijk en Engeland, die Duitsch
land juist nog. wel door economische maat
regelen tot overgave wilden dwingen, steeds
méér alarmeerende berichten bereiken om
trent de voedselvoorziening daar te lande.
In de laatste JFransche Kamerzitting,.
b,v, waarin over den graanoogst en over
de broodvoorziening gesproken werd, wees
men er met nadruk óp/ dat Frankrijk's
jaarlijksche behoefte aan broodkoren tus-
schen 90 en 95 millioen dubbele centenaars
bedraagt, dat sinds den oorlog die be
hoefte nog grooter is ':"eworden, wijl de
mannen aan het front meer dan gewoon
lijk gebruiken en het Aantal consumenten
door vluchtelingen en nuitenlandsche ar
beiders aanzienlijk gestegen is, en dat
de productie daarentegen van 7? millioen
dubbele centenaars in 1914 tot 40 millioen
dubbele centenaars in 1917 is gedaald....
Engeland ziet zich genoopt tot een zoo
spaarzaam mogelijke rantsoeneering van
bijna alle voedingsmiddelen over te gaan
't Js teekenend: in déze landen heeft men
(waarschijnlijk tengevolge van de meer gun
stige positie) den noodtoestand niet over
zien, daar heeit men niet gedacht, daar
heeft men niet gedaan!
Welk voorbeeld zal thans Holland vol
gen?
BINNENLAND.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
HARDE ZEriT U.i.4 ziin.rTUi.iJlii<.
Be aflevering en het vervoer van harde
zeep en zeeppoeder uit eenig doel der ge
meente saar alle overige deelen des rijks,
hetzij in of buiten die gemeente gelegen,
is verboden,
GRAAN UIT DUITSCHLAND.
Het schip „Hardy", met een lading van
444 tons graan, voor de Belgian Relief
hamd aan zijne keel slaande.
En daarop werd hij door een schorren,
diepen hoest, gelijk aan 't kraaien van den
haam of aan 't bassen van een hond, ge
schud gelijk een riet in vollen wind.
En de eene crisis volgde op de andere,
afgewisseld door jammeren en kreunen om
een ateenen hart te breken.
Moei... herhaalde hij hijgende, moe,
ik sterf... lucht... ik stikU..
Zoodra de dag jn de lucht kwam, liep
Vallauris om den dokter.
Op den trap hoorde de geneesheer den
knaap hoesten en 't deed hem verbleeken.
Dat heb ik gevreesd, mompelde hij
met opgetrokken wenkbrauwen.
Ditmaal is 't wel de groep, nietwaar?
vroeg Roselin wankelende.
Helaas! ja....
Moet hij dan sterven?
Er moet aanstonds een operatie ge
beuren; het is nu nog tijd.
Laure had die woorden gehoord.
De keel van mijnen zoon openleg
gen!.... riep zij handenwringende uif;
neen, dat niet, nooit!....
Ziet gij hem dam liever verstikken
en doodgaan? sprak de dokter.
Mijn Qodl... mijn Qodl... jammer
de de ongelukkige moeder; moest ik dat
nog beleven!
Op 't gillen v,an Laure was Henriette
komen toegeloopen.
Moeder, zei ze, arme moeder, laat
den dokter begaan!Oa naar uwe ka
mer. Al die dingen maken u te ziek!
Ik zal er bijblijven en den dokter helpen.
Laure snikte.
Spoedig, zei de geneesheer, na den
zieken knaap onderzocht te hebben, loop
Commission passeerde Lobith, komende
van Duitschland.
SPINAZIE EN SELDERIJ.
De Groenten Centrale heeft bepaald dat
Van heden af van spinazie 50 pCt. voor
het binnenland moet worden geveild, en
van selderij 25 pCt.
VORDERING VAN VEE.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
Tot nu toe laat de levering van vee
door de boeren nog zeer veel te wenschen
over, daarom heeft, in opdracht van den
minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel het Rundvee-kantoor alle provin
ciale combinaties, die in overleg met plaats-
selijke commissies op oordeelkundige wijze
slachtvee zouden uitvccren en aan het
Rundvee-kantoor leveren, dringend aange
schreven, dat nu zonder verwijl tot die
levering behoort te worden overgegaan.
Geschiedt dit niet, dan zal dear inbeslag
name gezorgd worden, dat het benoodigde
quantum vee er wekelijks komt. Daarbij
zal het dan niet altijd mogelijk zijn met
zóó groote zorg het vee uit te kiezen, dat
niet ook dieren op de slachtbank kornen,
die beter gespaard waren gebleven.
De veehouders zullen dit dan alleen aan
zich zelf te wijten hebben.
Het is volstrekt noodzakelijk, dat bin
nen zeer korten tijd de noodige hoeveel
heid vee ter beschikking komt, en dat
iedere -provincie daartoe haar evenredig
deel bijdraagt. Het is dus in het belang
der veehouders thans terstond tot levering
te besluiten. Wordt er gevorderd, dan kan
met hun particuliere belangen geeneilei re
kening worden gehouden.
VERVOER .VAN KAAS.
Nader deelt men mede, dat alleen kaas
gemerkt 20 -f- en geadresseerd aan ge
meentebesturen tuss.chen zoogen. „natte sta
tions" mag vervoerd worden.
DE NIEUWE DIENSTREGELING.
Naar „Het Centrum" verneemt, zullen bij
de nieuwe dienstregeling der Spoorwegen,
die op 1 Juni jn werkng trieedt, de jaat-
ste treinen van Den Haag en Rotterdam
naar Utrecht reeds kwart over 8 uur ver
trekken, de laatste trein van Amsterdam
naar Utrecht om kwart voor tien van de
Weesperpoort.
ONZE BROODKAART.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de .Voedselvoorziening meldt:
Van meer dan één zijde is er op, ge
wezen, dat het zeer bezwaarlijk is liet 1
broodrantsoen zóó over 14 dagen te ver-
deelen, dat niet aan het eind der 14 dagen
een tekort ontstaat. Men meent, dat liet
gemakkelijker zou vallen een rantsoen van
1400 gram brood te verdeelen over één
week. De regeering heeft besloten aan
dezen praktischen wenk gehoor te geven.
Intusschen zou er geruimen tijd mede ge
moeid zijn, wanneer gewacht moest wor
den op het drukken van broodkaarten, die
op een rantsoen van 1400 gram voor zeven
dagen zouden zijn 'ingericht. .Daarom is de
volgende regeling getroffen.
Tot en met Vrijdag 26 April a.s. blijft
de thans loopende broodkaart voor het 46ste
tijdvak op de gewone wijze geldig. De
broodkaart voor het 47ste tijdvak, die dan
aan de beurt komt, zal echter slechts dienst
doen voor de week van 27 April tot en
met 3 Mei, maar de bakker zal steeds
een dubbel aantal bons jn ontvangst nemen,
dus voor 200 gram brood die hij afgeeft,
bons voor 400 gram, voor 400 gram brood
naar twee mijner confraters, die ïk giste
ren al waarschuwde; geef hun mijne kaart
afwacht! ik zal er Iets op schrijven
en ze zullen aanstonds medekomen.
Roselin vertrok zoo vlug hij. kon.
Na fwintig minuten kwam eèn der twee
geroepen geneesheeren .toegesneld; de an
dere was al niet meer te huis, en zou niet
voor den 'middag terugkeeren.
Wij kunnen niet langer wachten, ver
klaarde docter Chauny, laat ons de opera
tie aanstonds doen.
't Zal moeilijk gaan met ons tweeën,,
merkte de andere dokter aan.
Chauny wees naar "Henriette.
Dit kind zal ons helpen, sprak hij.
De andere keek verwonderd op.
Dit meisje! zeide hij; kom ge lacht
er mee
Ziet niet naar hare gestalte of ouder
dom. Zij is eene vrouw, door haar hart
en hare rede; overigens, er valt niet te
kiezen, bezie den knaap maar eens.
Inderdaad, Maurice ademde nog enkel
met groote inspanning; zijn lippen wer
den al blauwer en blauwer; zware zweet
druppels bedekten zijn opgedrongen ge
zicht; schorre, onsamenhangende jammer
klachten wisselden af met de hoestbuien
en aanvallen van verstikking.
Dokter Chauny volbracht met veel be
hendigheid de heelkundige bewerking.
Ternauwernood waren eenige druppels
bloed zichtbaar aan de qpening van de
tamelijk lange holte, waar de geneesheer
eerst zijnen vinger instak, en daarna een
licht omgebogen zilveren pijpje.
Toen alles gedaan was, wendde hij zich
tot Roselin, die, met gesloten pogen en
Week als de dood, ia de kamer stond, De
bons voor 800 gram enz.
Op dezelfde wijze zal gehandeld worden
met de broodkaart voor het 48ste tijdvak,
die dus gelden zal van 4 Mei tot enmet
10 Mei en zoo vervolgens.
Er komt dus geenerlei verandering in
liet broodrantsoen, dat 200 gram per dag
blijft, maar de huismoeders kunnen nu de
broodkaart over een week, in plaats van
over J4 dagen verdeelen.
«f
In verband hiermede heeft de Minister
een oirculaire tot de gemeentebesturen ge-,
richt, waaraan het volgende ontleend js:
Bij de controle van de door de bakkers
in te leveren opplafcbladen zal derhalve
met het bovenstaande rekening moeten wor
den gehouden. Een geheel vol opplakbord
zal een waarde vertegenwoordigen van 3
K.G. brood.
Voor zoover in uw gemeente dagbrood
kaarten worden uitgereikt, verzoek ik u na
27 April a.s. de afgifte daarvan zoo te
regelen, dat houders per daig de beschik
king hebben over een aantal bons tot een
totaal van 400 gram, hetwelk dan der
halve 200 gram brood vertegenwoordigt,
VETR ANTSOENEERING.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft aan de burgemeesters
kennis gegeven, dat het in de bedoeling
ligt met ingïDg van een nader te bepalen
datum over te gaan tot de inv.bering van
een rantsceaeering van vetten, die zoowel
het bak- en braadvet als de margarine en
de boter om zat. Om redenen van techni-
schen aard is het niet wel doenlijk alsdan
met de distributie van het bï.k- en braad
vet op den huidigen voet te blijven door
gaan en daarnaast de vele soorten mar
garine, die thans in den handel zijn, te
behouden.
In verband hiermede ligt het in de be
doeling 'in de toekomst een bepaalde soort
marcarine te doen vervaardigen, die in
de plaats komt van het bak- en braadvet
de normaal-margarine en andere
goedkoope soorten margarine daarna? st zul
len verkrijgbaar worden gesteld, een tweetal
mengels van margarine, met boter, en wel
een mélange A. bevattende 25 pet. boter
en 75 pet, margarine, en een melange B,
bevattende 50 pet. boter er. 50 pet. mar
garine. Voorts zal nevens deze drie soor
ten ook boter verkrijgbaar worden gesteld.
De prijzen, waarvoor deze artikelen de
bevolking zuilen bereiken, -zullen de vol
gende zijnnormaal-margarine 50 ets en
boter f 1.60, beide per K G, De juiste be
dragen vcor de margarine^ mengsels kun
nen nog niet met zeserhsid worden ge
noemd; zij zullen vermoedelijk worden
gesteld op 75 ets per J4 K.G, voor wat
de mélange A en op t 1.10 pe^ j( K, G
voer wat de mélange B betreft.
Het rantsoen aan vetten, dat per hoofd
der bevolking beschikbaar wordt gesteld
kinderen beneden den leeftijd van één
jaar niet medegerekend zal 250 gram
per week beiragen.
Het ligt in de bedoeling, dat genoemde
vetten uitsluitend op bons verkrijgbaar
zullen zijn. De kaarten zullen al naar ge
lang der daarop verkrijgbare soort in ver
schillende kleuren worden gedrukt; elke
kaart zal in totaal 13 bons bevatten, elk
recht gevende op 250 gram van de op de
kaart vermelde soort vet. De kaart is bij
gevolg geldig gedurende een periode van
drie maanden en elke bon gedurende één
week.
Men kan bekomen öf normaal-margarine-
öf margarine-mélange A, of margarine-m'é-
arme man'had den moéd niet om-het staal
te zien dringen in dit brandende vleesch.
Mijnheer Vallauris! riep de dokter.
Roselin huiverde.
Kom hier, vervolgde de man der
kunst, gij moet leeren 't pijpje te reinigen.
Na een bovenmeiischelijke poging, trad
Laure's man nader.
Maar aanstonds begon hij te rillen ge
lijk een blad.
Groote God! mompelde hij al
wankelende.
Welnu, wat is er?sprak de ge
neesheer. De operatie is gedaan en zij is
allerbest afgeloopen
En met wonderlijke behendigheid, be
vestigde de andere dokter.
Chauny bedankte zijnen confrater met
eenen glimlach en ging voort:
Ge moogt nu volkomen gerust zijn,
mijnheer Vallauris, en hopen dat het goed
afloopt. Kijk, onze kleine ademt, zijd ge
laat ontzinkt, en dat is een goed teeken;
hij zal nu tamelijk kalm insluimeren. Een
verstandig man als gij maig zich niet laten
terneerslaan door belachelijke zwakheid.
O! vergeef me, dokter; maar mijn
kind daar ,fe zien liggen, zonder zich te ver
roeren, 't js wreed, ziet ge!
Groote tranen rolden over zijn wangen
en men zag, dat hij groote wilskracht aan
wendde om snikken te onderdrukken.
't Is wel!... 't is wel!... als iku
zeg, dat gij vertrouwen moet hebben?...
Toon u als een man, opdat ik wete aan
wie He onderrichtingen te geven heb.
(Wordt vervolgd.)
