BERICHT. I
Dinsdag 25 Juni 1918
Alkmaar,
a lresieloos»
Uitgave van de Naamlooze
Vennootschap „ONS BLAD"
ALKMAAR.
Bm.: BREEDSTRAAT 12.
Telefooa Nn. 433.
ABONNEMENTSPRIJS:
KT BLAD VERSCHIJNT DINSDAG,
DONDERDAO EN ZATERDAG.
R. K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
ADVERTENTIE*
POLITIEK.
Een edel hart.
I VnnBeusekam, A..L.
Wagcningen
Thomson, G. J. p. a.
Arahein
IKöstor Henke, Yf. L.
H. Harderwijk
IDamm«r8, P. J.
Utrecht
iCouwenbergh, J.
Galeen
Tan der Weijden, J.
Waarder
ÏDutfs, J. Ifi. W.
Zaandaih
IYan der Waerden,
Th. Amsterdam
I Thomassen, C.
Bussum
jJfagtzaam, A.
Haarlem
Van Eizenga, J.
3 Bu8sum
IA. W. Michels,
Helder
iCaderius ran Veen,
E. H. C. Amsterdam
iHrtijbers, J. H.
Amsterdam
Paarlstelleü, Ringen,
llons, enz.
Drachtige gouden
GEL- VER-
a kcateioo3'
Per kwartaal franco huis. 11.16
Mei geill. Zondagsblad (1 66
bij vooruitbetaal
Afzonderlijke nummers
van de courant i 0,01
van het Zondagsblad 0.06
Van 15 regels8 75'
Elke regel meerI 0 16§
Reclames per regel j 0.42*
Kleine adv.: 80 woorden bij vooruitbet f ö.<tó
Wegens den Feestdag! der H.H. Petrus
en Paulus zal het eerstvolgend) nummer van
„Ons Blad" op VRIJDAG a.s. verschijnen.
XXII.
Hoe weinig geldt voor den tegenwoor-
digen landman meer het zoo bekende versje
van Poot: „Hoe rustig rolt het leven van
den kalmen landman heen"! Die tijden zijn
voorbij; het is uit met zijn rust, ja, meer
dam dat, het is gedaan met zijn vrijheid.
Vroeger was hij koning op zijn erf, aan
niemand verantwoording schuldig voor de
Wijze, waarop hij zijn bedrijf uitoefende,
alleen .gedreven door de verplichtingen,
welke hij had' tegenover zich zelf en zijn
gezin. Thans heeft hij verantwoordelijkheid
tegenover geheel de wereld en terecht is
hij onderworpen aan bepalingen, voortge
komen uit de droeve tijdsomstandigheden.
Men schrijft hem voor, wat en hoeveel
hij verbouwen mag, vordert het door hem
geteelde op en dwingt hem, indien hij Zijn
consent van verbouw heeft overschreden,
dat meerdere ten spoedigste te vernietigen.
Een ieder en zeker ook de landbouwer
zelf-, zal het billijken, dat hij1 aangewezen
is, daadwerkelijk mede te werken tot een
zoo goed mogelijke levensmiddelenvoorzie
ning in ons vaderland, en sprekende
uit ondervinding mag ik zeggen, dat het
werkelijk aan medewerking van hunne zijde
niet ontbreekt. De meest ingewikkelde ge-
gevens voor de thans jn te vullen inventa
risatie-biljetten worden nauwkeurig verstrekt,
de telkens herhaalde opgaven worden steeds
met de meeste welwillendheid gegeven. En
wat staat hier tegenover? Een vrijwel al-
gemeene miskenning. Dagelijks, leest men
beweringen, als zouden de boeren tot de
grootste hamsteraars behooren, een bewe
ring, die al even Weinig waarheid bevat,
als de veel gehoorde opmerking,, dat op
het platteland de levensmiddelenvoorziening
zooveel beter zou zijn dan in de groote
steden. Ook buiten is het mondjesmaat en
moet het grootste deel der bevolking zich
tevreden stellen met wat de distributie ver
schaft. Sommige artikelen zijn er zelfs, moei
lijker dan in de steden van |dè regeering
te verkrijgen. VleesCh, dat, al was het
mondjesmaat, in de steden althans nu en
dan nog werd gedistribueerd, was de laat
ste maanden op het platteland niet te krij
gen. Ook van andere artikelen, waaronder
de zoo onmisbare zeep, wellicht aardappe
len;, melk en peulvruchten uitgezonderd, zou
men Jiet zelfde kunnen zeggen. Doch ter
zake. Wiat staat er tegenover de groote
moeilijkheden, Welke de landman in jdeze
tijden heeft te verdragen? Zeker geen finan
cieel voordeel, waar de vrije handel voor
hem zoo goed als verdwenen is. Neen,
zelfs een financieele nadeel. En dat is niet
FEUILLETON.
Omgewerkt naar het Fransch.
55.
Eene zuster van mijnheer de Monté
gut, die overste is in een Urseliwenklooster
aan den kant der Pyreneën. schreef haar
gedurig tot haar te willen komen'; had de
jonkvrouw geen roeping tot den klooster
lijken staat, dan kon ze toclh gerust leven,
teruggetrokken maar eervol.
En ten langen laatste heeft Blanche
daarin toegestaan., niet waar?
Ja, maar eerst toen de vier j.aar ver-
ioopen waren. Zekeren dag kwam ze mij
hier opzoeken. Zij was bleeker dan een
doode en kon bijna, op haar beenen niet
•neer staan.
Ik vertrek, zeide ze mij. Jacques is
dood, anders had hij me we! geschreven.
Wat ik nog te leven heb, ga ik aan God
schenken.
Ach! lieve hemel! En zij heeft ge
loften uitgesproken?
Ik weet het niet, maar het, is waar
schijnlijk.
Neen, gij vergist u, dat is onmoge
lijk..,. indien me zulk eem ongeluk over
kwam, zou ik er van sterven!Waar is
Waar is dat klooster?... Ik wil
haar terug hebben.
Als jonkvrouw Blanche geloften uit
gesproken heeft, moet gij aan haar verza
ken, mijnheer Jacques. Gij weet wel, dat
pj een diergenen is^ welke liever sterven
alleen gelegen in die prijzen, die hem wor
den voorgeschreven, doch ook in het feit,
dat de betalingen voor de door hem ge
leverde goederen, door de regeering zoo
lang op zich. laten wachten. Het is vooral
op dit punt, dat ik de aanldiacht wil ves
tigen. Maanden lang moet de landbouwer
geduld oefenen, éér hij het hem verschul
digde ontvangt, hefcgeen naast rentederving
hem groot ongerief bezorgt, daar hij veelal
terstond zijn geld noodigi heeft als be
drijfskapitaal Waar de schuld in deze schuilt,
weet ik niet, maar een feit is het, dat
betalingen, voor wat in den vvinter werd af
geleverd, eerst in het late voorjaar volgden,
en nog zijn er plaatsen, waar die betalingen
niet geëindigd zijn. Dat hierin verandering
moet komen wil men op de welwil
lende medewerking der landbouwers blijven
rekenen staat als een paal boven water.
Men kan en mag niet eisidhen, da,t zij op
een eerste vordering afstand doen, van het
geen zij geteeld hebben, zonder dat daar
een spoedige betaling op volgt. Ook wat
noodig is voor het levensonderhoud van,
den landbouwer en, zijn gezin late de regee
ring in 's landbouwers bezit. Reeds' zoo
sterk wordt, noodgedrongen, in de richting
van het individu in deze tijden ingegrepen,
dat een te ver doorgevoerd opvorderings
systeem moet worden voorkomen. Het re
sultaat dat men met een algeheele opvor
dering zou bereiken, zou het tegendeel op
leveren van wat men wilde. Men zou: ver
oorzaken, wat men wil voorkomen-, een
geheimzinnige en moeielijk te controleeren
achterhouding van de meest noodige voe
dingsartikelen. Men wakkere derhalve een
nuttige productie aan, late men den land
bouwer in het bezit van.'wat hij noodig
heeft en betale hem voor "de opgevorderde
producten terstond na de aflevering uit.
Van den landbouw hangt voor geheel ons
volk ontzaggelijk' veel af, en mijn onder
vinding beeft geleerd, dat werkelijk op tie
medewerking der landbouwers valt te reke
nen, indien zij oordeelkundig en billijk wor
den behandeld. Het is te hopen, jdat bij d'e
a.s. verkiezingen onder de talrijke katho
lieke afgevaardigden, die in de Volksver
tegenwoordiging de belangen van ons volk
gaan behartigen, er ook velen zijn,, die met
kracht zullen opkomen voor de belangen der
landbouwers, die meer dan ooit in onze
dagen zulk een belangrijke plaats innemen
in onze samenleving.
Mr. PAUL v. SONSBEECK,
Egmond a/d. Hoef.
VOOR ONZE MILITAIREN.
Onder de verscheidene kiezersgroepen, Idie
zich vormden om uit vak- of stands,belang
o.f iets diergelijks onze kiezers af te lok
ken van bun partijiplicht, heeft zich ook
een militaire groep gevoegd.
Blijkens een ons toegezonden schrijven
gebeurde er in de Kazerne der Bereden
Wlapens te Amserfoort iets, dat te denken
geeft en dat ons tot een waarschuwing
Ill in I 1.mui
dan aan eenen plicht te kort komen.
Mijnheer de Rhodes nam' afscheid.
In welke streek verblijft zij; thans
vroeg hij.
Te Isle-en-Jourdain, niet verre van
Toulouse.
In 't dorp zelf?
Neen, buiten het dorp.
Goed, de eerste de beste landman
dien ik ontmoet, zal me dit klooster kun
nen aanwijzen.
De dag liep ten einde; over de natuur
hing als een waas die geheimzinnige en
zoete droefgeestigheid welke men gevoelt
op min of meer eenzame plaatsen,.
Mijnheer de Rhodes stapte langzaam
door; hij doorliep in gedachten de ver
vlogen jaren zijner jeugd^, Welke zoo ge
lukkig voorbijgingen in die streek, waar
iedere weg, ieder hoekje van het landschap,
iedere struik hem eigen was.
De eene herinnering wekte dé andere op.
Zijne moeder stierf toen hij' acht jaar
oud was die moeder had hij als kind
vurig bemind', zoo vurig, gelijk hij1 nadien
alles zou beminnen wat tot zijn hart kon
doordringen.
Zijn vader Was een onverschillig en koel
mensch.
Dan de ongelukkige, beminnelijke, aan
gebeden Blanche, zoo kiesch en toch zoo
liefdevol, die in hem heropend had al de
bronnen van teedehreid, Welke sedert het
overlijden van mevr. de Rhodes uitge
droogd schenen'.
■Eindelijk zijn ondergang, zijn vertrek, zijn
harde arbeid te Bordeaux, de stalen wil,
dien hij had moeten aanwenden om een be-
noopt.
Den '20en Juni des morgens comman
deerde een Sergeant-Majoor der Ponton-
afdeeling aldaar.zijn ondergeschikte militai
ren bijeen en hield voor hen een politieke
verkiezingsrede. Deze instructeur, schrome
lijk misbruik makend van zijn bevoegdheid
zette uiteen aan militairen zijner afdeeling,'
van verschillende richting eni Godsdienst
en min ot meer gedwongen aanwezig
te zijn en fe blijven, hoe zij den 3en Juli
a.s. moesten stemmen en wie hun, candidal
moest zijn. Kaarten of briefjes werden rond
gedeeld, om met behulp hiervan ook bij het
a.s, verlof familieleden en kennissen voor
dien candidaat te bewerken. E,n. wie was
die candidaat? De man van het Verbond
tot Democratiseering van de Weermacht,
opgericht door of naast de zgn. Neutrale
Onderofficieren-Vereeniging „Ons Belang",
welke vereeniging herhaaldelijk heeft ge
toond aan onze Katholieke beginselen zeer
vij'andig te zijn.
Bovenstaand geval werd spoedig in en
buiten de kazerne besproken. Een onder
zoek is ingesteld bij' den Kapitein-Comman
dant der Divisietreinen, en "het protest, al
daar uitgebracht, had tengevolge, dat de
zaak ernstig zou worden onderzocht.
Wat in Amersfoort geschiedde, is op
misschien minder brutale manier ook
elders mogelijk.
Onze katholieke militairen mogen op hun
hoede zijn!
Men late zich in onnadenkendheid niet
verlokken; men 'houde vast aan zijn be
ginsel, en stemme op 3 Juli a.s. den
candidaat van zijn eigen Roomsche
partij 1
Wat heb ik den 3en Juli te doen?
Het witte stipje in het BOVENSTE
hokje van de DERDE lijst (vóór den naam
Bomans) zwart te maken.
DE LAATSTE WEE KI
Nog één week van zeven, al te snel ver
vliegende dagen scheidt ons van iden groo-
ten dag der stemming.
Kort is nog de tijd, en lang en, veel
dat kan niet anders is overal nog
het verkiezjngswerk.
Wieest nu op uw qui-vive.
Kuut ge nu zeggen, dat ge met uw pro-
paganda-taak gereed zijt'? Is al het doen
lijke door u verricht? Is op niet één plekje
van bet ditmaal zoo uitgestrekte terrein
uw zorg uitgebleven? Maar ge weet zelf
immers maa,r al te goed, dait er ditmaal
van zulk een volledig en stipt afwerken
van uw verkiezingstaak zoo gloed als, ner
gens sprake was. Het terrein, waarop uw
j werkzaamheid' als tooveren moest, was veel
te uitgebreid. De nieuwe indeeling van het
I terrein gaf allerwegen verwarring. En de
j taak zelf, die op u rustte, droeg een ge-
heel ander karakter dan voorheen.
Nog in 1913 kwam het er alleen op aan,
om uw kiezers naar de stembus te lokken,
bij de vergeetachtigen aan de bel te luiden
en de overbezetten af te halen. Ge wist dan
dat ze goed stemden. En waar dit stemmen
zoo licht verzuimd werd, moest ge dan
met paard en rijtuig de straten en stegen
doorrennen, om te maken dat ze bij; de
stembus aanlandden.
Dit is allemaal veranderd.
De wet dwingt thans een ieder ter stem-
bus te gaan, doch uwe zware taak is het,
te zorgen, dat cr goed gestemd wordt.
Door ten eerste: de kiezers, zoo noodig, j
nog meer bewust te maken van hun zede
lijken plicht, door, ten tweede, den
kiezers op eenvoudige wijze duidelijk te
maken, hoe zij aan dien zedelijken plicht
moeten voldoen.
Het eerste bereikt men, door in zijn
mede-kiezers de eigen overtuiging over te
storten, dat het hier geldt de zaak van God
op aarde, dat wij' strijden voor een betere,
een meer heilige maatschappij, in het besef,
dat .het aanschijn der aarde slechts ver
nieuwd1 kan worden, wanneer de Staat ge
regeerd' worden kan volgens rechtsche .be
ginselen.
Dit laatste wordt ons duidelijk, als wij
bedenken, hoe links steeds handelde,
als wij dus weten, dat er van links niets
goeds voor God in de maatschappij', en
voor ons, Diens voovaechiters, te verwach
ten is;
Het tweede wordt bereikt, Wanneer de
propagandisten, met een stembiljet-proeve
gewapend (gelijk ze ook in „Ons Blad"
verschenen) den kiezers beduiden, dat het
bovenste hokje van de derde lij-sit (een lijst
is de opsomming der candidaten van eene
partij') moet worden zwart gemaakt.
Mannen-propagandisten 1 aan het werk 1
De laatste week van verkiezingswerk
Wacht u; woekert met dien tijd met
groote werkkracht!
staan te aanvaarden, dat indruischte tegen
zijne gewoonten, zijne neigingen... en ten
slotte zijn welgelukken!
En nu hij eindelijk een vermogen ge
wonnen en zoo duur het recht om geluk
kig te zijn gekocht had, zou dit geluk voor
altijd verloren Wezen?....
Dat was niet aan te (nemen.
Een schril gefluit sneed door de lucht
en ontrukte hem aain zijn overwegingen.
't Wias de trein die naar Bordeaux stoom
de en die ternauwernood den sneltrein voor
uitging, welke hem naar Toulouse brengen
moest
Jacques versnelde zijn stap.
Hij bereikte het station^ op het oogen-
blik dat de sneltrein binnenliep.
Hij bad maar juist den tijd om in eenen
wagon te 'springen; drie uren later stapte
hij te Toulouse uit.
Bij 't aanbreken van den dag nam 'hij
den eersten trein naar Isle-en-Jourdain, een
plaatsje aangenaam gelegen tusschen Auch
en Toulouse.
Aan eten dacht hij niet; maar Jacques
was koortsig van angst, en dit verdreef
zijnen honger.
Hij deed zich naar het eerste het beste
restaurant geleiden.
Het kon niet beter treffen.
In 't bureautje zat een net, bruinharig
meisje, op wier gelaat verstand en goed
heid' te lezen standen.
Jacques vond dit fijne wezen naar zijnen
smaak.
Zij is schrander en lieftallig, dacht
bij, zij zal mij wel inlichten.
'Zal mijnheer hier «enigere tijd verfolij-
Bedenkt het wèl: op Woensdag 3 Juii
a.s. moogt gij SLECHTS EEN HOKJE
zwart maken; maakt gij méér dan één
hokje zwart, dan wordt uw stembiljet
ONGELDIG VERKLAARD.
BINNENLAND.
R. K, CENTRAAL PROPAGANDA-
BUREAU.
De actie en propaganda zijn in vollen
gang. Het bureau ondervindt dit op ge
weldige wijze. Van de „Vliegende Blaadjes"
zijn er tot op heden (Donderdag) ruim
750.000 besteld.
De nummers 11 en 12 zijn aan alle kies-
kringbesturen toegezonden: ter kennismaking,
alsmede de programrede van Mgr.
Nolens jn brochurevorm, waarin tevens
ons Katholiek Program is afgedrukt.
De „Vliegende Blaadjes" bovengenoemd
kosten f4 de duizend bn de program-
ven? vroeg zij;
Neen, juffrouw, ik geloof het niet;
't zal trouwens afhangen van de jnlichting,
die ge tnij verstrekken zult.
Spreek, mijnheer, 't zal me aangenaam
zijn u een dienst te kunnen bewijzen.
Ik keer terug van eene lange reis; ik
meende in mijn geboortestreek een bloed
verwante te bezoeken, maar ik vernam daar
dat zij 'haren intrek genomen had in' een
UrsulinenklooS'ter, in de omstreken van Isle-
en-Jourd'ain. Kunt ge mij zeggen, Waar dit
klooster ligt en hoe ik er het best komen
kan?
Voorzeker, mijnheer, en dit des te
gemakkelijker, daar ik in dit geliefde (kloos
ter mijne opvoeding genoot.
Jacques rilde.
O! sprak hij, het meisje hoopvol aan
ziende, mogelijk 'hebt gij: het nog niet lang
verlaten
Eene maand' of (wee geleden.
Dan hebt gij er misschien Blanche
de Montégut gekend?
Blanche de Montégut, mijnheer, het
nichtje van moeder-overste, maar die Was
mijn beste - vriendin.
En zonder Jacques een woord te laten
bijvoegen, vervolde zij, terwijl hare oogen
van geluk blonken:
Gij zijt graaf de Rhodes! Ha! hoe
gelukkig zal ze zijn, die arme Blanche!
Jacques herademde.
Een diepe zudht van verlichting verruim
de zijn beklemd hart.
Adh! sotterde hij', zij is dan nog
vrijzij verwacht me nog altijd'!
Vrij? antwoordde het meisje droo-
rede 5 cent per stuk.
Dat men dus bestelle en spoedig.
Tevens verzoeken wij dringend, indien
eenigszins mogelijk, dit per postwissel
te doen, het bedrag verhoogd met port- of
vrachtkosten, waarvan wij de begrootiug
aan den afzender overlaten.
Bovendien zal deze week per post
worden gedisponeerd over de bedragen, die
de afdeelingen en kieskringen schuldig zijin
en aan bet adres waar het bestelde
is agfeleverd.
Wij verzoeken dringend direct te vol
doen. Het bureau legt op ae „Vliegende
Blaadjes" geld toe en had niet gerekend)
op zulk een groote oplaag.
Indien men ons dus nog eens
financieel wilde gedenken zou
het ons hoogst aangenaam zij!in.
Ten slotte maken wij er de kiesvereni
gingen op attent de aanvragen om spre
kers of debaters nu maar rechtstreeks te
richten tot belanghebbenden en maakt on-
dergeteekende meteen van deze gelegenheidl
gebruik beleefd te verzoeken hem niet te
vragen, daar hij' tot den laatsten dag toe
bezet is.
Aan alle besturen der kieskringen en af
deelingen en zeker niet het minst aan onze
ij verige propagandistenvan harte suc
ces!
Namens het R. K. Centr. Prop.-Bureau,
B. TH. DE WOLF,
Amsterdam, Spui 22. Telefoon N. 4152,
PROVINCIALE STATEN.
NOORD-HOLLAND.
Ged. Staten deelen mede, dat zij; opnieuw
aan de N. V. Electrische Stroomverkoop-
Maatschappij' „Zaanland*' te Wormerveer,
vergunning verleend hebben voor de leve
ring van electrischen stroom in de gemeenten
Wormeaveer, Koog aan de Zaan, Zaandijk,
Warmer en Krommenie.
Ged. Staten stellen voor met jhr. mr.
H. Gevers te Heemskerk, onder de door
dit College te stelten voorwaarden, eene
overeenkomst van ruiling aan te gaan, waar
bij door de provincie Noordhülland wor
den afgestaan strooken duingrond, gelegen
langs de zuidgrens van het provinciaal land
goed onder Castricum, te zamen groot
4.39.10 H.A.. waartegenover door jhr. mr.
H. Covers aan de provincie Noordholland
worden afgestaan strooken duingrond, even
eens gelegen langs de zuidgrens van het
provinciaal landgoed onder Castricum.
Ged. Staten stellen voor de verorde
ning op de vervening voor sommige ge
meenten in Noord-Holland in te trekken.
Hare instandhouding kan., nu in verband
met de heerscher.de brandstoffenschaarschte
het graven van veen tot turfvermi: g| al.er-
wegen wordt ter h.,nd genomen, tot onge-
wenschte toestanden aanleiding g'eveii en 'het
verdient daarom aanbeveling, de verorde
ning, onuer goedkeuring der Kroon in te
.rekken, waarna ook in de bedoelde ge
meenten, evenals ove.ai elders in onze pro
vincie, de besliss ing of r eene ver. ening. al
dan niet zal kunnen worden toegelaten,
overeenkomstig de bestaande wet, behou
dens beroep op de Kroon, a,an Ged. Staten
zal toekomen, hetwelk bij: die beslissing
dan niet door verouderde voorschriften zal
worden belemmerd. Dit is wel van belang,
aangezien juist in dit gedeelte der provinc e,
met het oog op de waterstaatkundige loe-
standen, op verschillende plaatsen het on
beperkt weggraven van veen niet zonder
ernstig bezwaar zou kunnen worden toe
gelaten.
merig, dat weet ik niet....
Hoe dat? O, ter liefde Gods, spreek
duidelijk.
Wiëlnu, na vier jaar op u gewacht te
hebben, had Blanche de gastvrijheid harer
tante aanvaard', niet meer hopende u nog
terug te zien naar zij zeide. Maar ik
ben overtuigd, dait zij, ondanks hare woor
den, in het diepste van haar hart toch nog
hoop voedde.
Heeft zij u dat toevertrouwd?
Neen, maar ik ken haar zoo goed,
dat ik er zelker van ben.
Ga voort.
Hare tante, moeder Saint-Dominique,
drong er op aan, dat zij hare geloften zou
uitspreken; Blanche, hoewel in schijn daar
toe geneigd, verdaagde gedurig dit oogen-
blik. .Eindelijk, in den laatsten tijd, is moe
der Saint-Eiominique met hare nicht ver
trokken, denkende beter haren tegenstand
te overwinnen in een. huis waar Blanche
niemand kende.
Jacques verbleekte.
Dus, sprak hij, juffrouw de Montégut
is niet hier?
Neen, mijnheer, zij is at weg sedert
eene maand.
Te Dax.
Zijt gij er zeker van?
Zeer zeker.
Ik dank u, "juffrouw; vind ik haar
terug, ik zal het u te danken hebben.
(Wordt vervolgd.)
I 0