;iik a ioi R.-k. nieuws- en advertentieblad voor noord-holland t IO.-5 •dorp, IMF, 00m PPij, No. 90 Donderdag 1 Augustus g overbodig! ioi vmr iJ Leming, efoon 92. Wijziging der Kieswet' gewensclit? Een edel hart. Buitenland WITTE, No. 88» othandel. nterc Tel. 363. JAGER', Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. ié.) snden wordt bs- het f20.-^ f 510 f 2.55 I 015 UBAT. to voorkosaen g§« de >gfifer|| TOBP 58. *5 den dag 20 jaiar. Cornells istima Harderwijk, 1 Johannes PU* 36, tuin* - Uitspanning. m F. Interc. No. 4. ABONNEMENTSPRIJS: Per kwartaal franco hu'sf 1.15 Met geïll. Zondagsblad bij vooruitbetaling f 1.55 Afzonderlijke nummers van de courant f 0.05 het Zondagsblad f 0.05 ADVERTENTIEN IV> Twee groote beweegredenen vooral hebben de regeeringi aangezet voorstel len in te dienen voor Evenredige Ver tegenwoordiging. Beide waren ontleend aam het g e - organiseerde kiezerswezen, en nu is 't wel merkwaardig, dat er onder die voorstellen ook eene bepaling is, die er' van nature q(p gericht schijnt te zijn de organisaties zoo hard mogelijk tegen te werken. We bedoelen de mogelijkheid om voor keurstemmen uit te brengen. Iedere partij heeft-het parool gegeven: „Stemt no. 1," doch ook bijna- iedere partij heeft een gekozene door van dit parool af te wijken, 't Was aan de reclame voor Koopman, den directeur der Nederlandsche Opera, zeer goed te zien, dat hij Henri ter HaLl van zijn verheven plaats trachtte te .stoeten, al had die poging niet het succes, dat Dr. v. Beresteijn, Mr. Oud en Weit- kamp behaalden. Maar oolc in onze partij zijn er, die niet vrij uitgaan. Mr, Swa-ne zetelt' tegen het politiek advies" in, en de zaak-V. 'Dingen ligt nog te versch in ieders geheugen, dan dat, oprakeling noodig zou zijn. Noord-Holland staat aan de spits' ir- het opvolgen van het politiek advies, en de pogingen van enkele tlisënters om hier verwarring te stichten waren totaal vruchteloos. Zuid-Holland gecombineerd heeft- 4 afgevaardigden gekozen, geheel correct ie eerste Vier van de lijst, doch in de reserve zien we een -bokkesprong. Dooi de houding van den heer BalverSj en het weinige organisatiebegrip zijner aanban gers, staat deze thans no-. 1 der reserve, met de kans, dat, zoo een der geko zenen minister wordt, sterft of bedankt, genoemde heer Balvers slechts ge steund door een 1003 ki ezers de 'Tweede Kamer binnenstapt-, terwijl ruim 53000 kiezers, die zich ordelijk aan het advie- hielden. en daardoor loonden die kans liever aan een viertal anderen te geven, tegen zulk gedoe machteloos staan. De premie op de ordeloosheid! 't Kan niet anders p-f de mogelijkheid om dit te bereiken brengt een dubbel groot kwaad. Vooreerst werkt bet zeer -verlammend op de organisaties. Duizen den mensehen, die 't nut van organi- seeren inzien en luisteren naar de stem der leiders, komen soms bedrogen uit door een handjevol onwilligen, die niet luisteren willen, die weigeren hun kleine belangetjes ondergeschikt te maken aan het groote belang der partij. Wij' hebben erover verbaasd gestaan, hoe in meerdere kjesvereenigingen, bij het opmaken der groslijsten, 25 katho lieke Kamerleden, die reeds jaren op de bres gestaan hadden voor de katholieke zaak, eenvoudig genegeerd, gepasseerd werden en hoe men allerlei dorpsspe cialiteiten naar voren bracht. Wij Bedoelen hiermede volstrekt niet een minachting of geringschatting voor die mannen uit te spreken, integendeel, in een gecompliceerde machine zijn do kleinere raderen evengoéd noodzakelijk als het groote vliegwiel, doch ieder kenne zijn plaats. Men kan in- een kiesvereeniging groote verdiensten hebben, in een Ge meenteraad blijk geven van een gezon- FEUILLETON Omgewerkt naar het Fransch. 69. 't Is hier nogal schoon, zei eens klaps Jacques, beheerscht door den in druk eener onbeschrijfbare droefgees tigheid, maar wat is het tevens treu rig 1 Men zou zeggen, dat alles volop in verval verkeert. En dat is waar ook, antwoordde Mathieu, sedert de dood harer kinderen heeft mevr. de markiezin in niets zin meer. En darf, 't is zoo moeilijk voor eene oude vrouw personeel te besturen Heeft die ongelukkige dan geen familie meer? vroeg mijnheer de Rho des, tamelijk ontroerd. Haar zoon verloor het leven bij een jachtongeval. Haar schoondochter, jonkvrouw Henriette de Navailles, die hare nicht was en dia zij als eene doch ter liefhad, ,is van verdriet en bijna schielijk gestorven. Mevrouw was krank zinnig tengevolge van al die rampen, eln langen tijd verwaarloosde zij volkomen haar landgoed, ofschoon zij een klein zoon had, die nu ongeveer vijftien of zestien jaar p-ud moet zijn. Thans ziet zij! haar ongelijk in, maar 't is te iaat; -zij heeft geen geld meer om hare landen winstgevend te maken en totale ondergang staat voor de deur. Jacques de Rhodes meende uit te stij gen, want hij! wilde met zijn phaëton jïet eereplein niet oprijden, toen eeti den ikijk op vele zaken, maar 'men wete ook, dat er voor een goed Kamer lid meer gevorderd wordt dan dat. En velen dier mannen hebben dat gelukkig ingezien, en dankend voor het vertrou wen hun geschonken, z'ch teruggetrok ken. Zoo moest 't toch ookl 1 Evenred'ge Vertegenwoordig ng betee* kent toch alleen, dat. er voor een slechte verkiezingsmeth-ode een betere, recht vaardige wijze in de plaats kwam, maar toch niet dat - er 100 andere afge vaardigden in de Kamer zouden komen. En hen, die zoo sputteren tegen ons politiek advies, willen wij er op wijzen, dat juist het feit, dat er zoo ontzaglijk veel candidaten genoemd werden en op onze groslijsten gebracht zijn, overdui delijk doet zien, hoe broodnoodig 'twas, dat ei ter bevoegder plaatse een advies gegeven werd. Wie dat niet inziet toont daardoor tevens zijn gebrek aan inzicht, en hij stelt het ondergeschikt belang, waar voor hij gekozen moest worden, boven het algemeen belang;, ofhij is slechts een dienaar van zijn eigenbelang, een baantjesjager, die de katholieke zaak misbruikt om zelf een eeretitel, een salaris van f3000 en een pensioen te behalen! Maar hij verknoeit het werk der. or ganisatie, na moeilijken, noesten arbeid verkregen. Er is nog een ander groot kwaad, dat uit de mogelijkheid om met voor keurstemmen geko-zen te worden,, ge boren wordt-, en wel dit. De strijd, die vroeger gestreden werd, wa^Sdikwïjls een personenstrijd, tusschen de candi daten der verschillende partijen. Dooi de invoering van 'Evenred'ge Vertegen woordiging kan die strijd zooveel edeler en êeriijkér zijn, een 'strijd h l. over beginselen. i Diocli'door hetuitbrengen van voor keurstemmen zijn we weer te Wachten een feilen personenstrijd en welfuspehe» „de huisgenooten des geloofs", met al do bitterheid en kuiperijen daaraan ver bonden: Maar wat dan'? Daarover in een vol gend-, laatste artikel. A. KOKKELKOREN, pr; IN EERE HERSTELD. Sinds hoelange tijden wordt er niet. gesmaald op het „donkere zuiden" van ons land, met hoeveel kwaad-bedoelde opheffing is er ook in openbare college's niet vaak gesproken over de abnormaal groote kindersterfte in onze zuidelijke provincie's! Men meende recht van spreken te hebben. In een rapport immers, door den hoofdinspecteur der Volksgezondheid in Mei 1916 uitgebracht aan de Pro vinei ale Staten van Limburg, werd de jn die provincie voorkomende, abnormaal hooge kindersterfte toegeschreven aan de kunstmatige en ondoelmatige voeding, de ©economische verhoudingen, ook in verband met de grootte dei- gezinnen en verder de onkunde, onverschillig heid en daarmee samenhangende zorge loosheid van vele moeders-. Doch zie, thans is ook eens de "heer Jan Truyen, oud-afgevaardigde naar de Tweede Kamer voor het district Weert en lid van het college van Provinciale Staten, op onderzoek uit geweest en hij is tot heel andere conclusies ge komen j ssbh jongeling, zestien tot zeventien jaar oud, daar aankwam. 1 Hij: was jn jachtgewaad, droeg! been kappen van geel ieder, had- een gieweer bij zich, en was gekleed in een groen fluweelen vest met zilveren knoopen. Een wit wollen baret deed de matte bleekheid van zijn brutngelint gelaat uit komen. Hij had, in 't algemeen, fijne,, regelmatige gelaatstrekken, een helderen oogopslag; hij zag er vlug en verstan dig uit. Hetonderste van 't gelaat échter, bevredigde minder dan het bovenge- deeltg. De tamelijk dikke lippen, de min of meer vluchtende kin, drukten een zonderling merk van besluiteloos-, en zwakheid op dit argelooze, brave wezen, dat nog aantrekkelijker werd door de uitdrukking van droefgeestige zachtheid welke er over gespreid 'lag. Bij 't zien van den vreemdeling, bleef de jongeling eerst staan; daarna deed hij eenige stappen naar Jacques toe en nam zijn hoofddeksel af. Zijt gij niet mijnheer graaf de Rho des, onze buurman? vroeg hij1, op Ja cques zijn heldere oogen vestginde. Gij hebt u niet vergist, jongeheer. Doch, mag ik ook vragen met wien ik de eer heb te spreken? De Jongeling 'richtte zachtjes 'pijn hoofd op en antwoordde, wat fierheid men gende met zijh gewone zachtaardigheid: Met markies Fabien d'Argelles, Maar Jacques hoorde den titel niet, noch merkte het gevoel van hoogmoed op, waar die vier woorden van door drongen waren, Vóór 1880 was in Limburg de zuige lingensterfte aanmerkelijk lagei' dan in de andere provinciën. Na 1880, toen men in de meeste provinciën, (waar men zoo smalend spreken durfde over kindersterfte enkindermoord ver gat) algemeen begon met toepassing van denieuw-malthusanistische practijken, gingen, in die provinciën daliing van, de geboortecijfers en van de sterfte cijfers hand aan hand; in Limburg ech ter; waar het nieuw-malthusiansime geen ingang vond, steeg het geboortecijfer, majar daarnaast ook de zuigelingen sterfte. Een- onderzoek of er verband bestaat tusschen den geboorte-achteruit gang. en de daling der kindersterfte na 1880, in de meeste provinciën, bracht aan het licht-, dat dit verband inder daad aanwezig is. Daar in den regel sterke ver mindering van kindersterfte met ach teruitgang van geboorten en groote kindersterfte met een hoog ge boortecijfer gepaard gaat, is liet verklaarbaar, dat in Lini* burg, ondanks zijn hoogö kindersterfte, het. geboorteoverschot aan merkelijk grooler i 9 dan inde provinciën, waar de kinder sterfte het laagst is. Over *t algemeen zijn in katholieke gezinnen de geboortecijfers hooger dan bij anders-denkenden, doch ook de kin dersterfte is -er gr-ooter; de kindersterfte is derhalve in Limburg zoo hoog, om dat de bevolking in die provincie bijna geheel katholiek is. De Limburgsche vrouw, diq, zoowel Vóór als na 1880 dezelfde zorgzame moeder bleef; die, afkeerig van nieuw- malt-husiaansche practijken, liever den last eu de gevaren van het moeder schap aanvaardde, dan ontrouw te wor den aan hare natuurlijke en gosdien- stige verplichtingen, werd juist, omdat zij, tengevolge der hoedanigheden, aan vele kinderen het leven schonk en daar om- ook meer verloor dan do moeders -van kleine gezinnen, met den na-aijj pliehtvergeten of minderwaa-d'g bestem - pekl, waartóee er, zooals een eerlijk en onpartijdig onderzoek uitwijst, een onverdiende blaam op haar wordt ge worpen. Ziehier de moeder van het „donkere zuiden" in eere hersteld! V VREDESARBEID. Waar vélen werken voor den oor log, daar zijn er Goddankl ook nog velen werkzaam voor den vrede. Met dankbaarheid mag daarvan op den huidigen oorlogsgedenkdag (vier jaar geleden vielen aan de grenzen der on derscheiden oorlog-beginpende landen de eerste schoten, en stormden voor 'teerst, de menschenmassa moordend op elkan der in) melding worden giempakt. Wij doelen hier op den arbeid van dep Ned. Anti-Oorlog-Raad. Den vierden verjaardag van den oor log wil de N. A. O. R. aller aandacht vragend voor zijn streven maken 'tot een propaganda-dag voor den vrede, zooals dit twee jaren geleden op den zelfden datum geschiedde. Herinnerd wordt aan de ervaring, van dezen ver- schrikkelijken tijd, aan de lessen van den oorlog. Die «belangstelling van allen wordt gevraagd voor het werk der vre- des-beweging', die tracht den oorlog te voorkomen en thans te doen eindigen. Gaarne wekken wij ertoe op aan deze propaganda mede te werken: D'Argellesde zoon uit het huis waar Blanche in opgenomen was en verzorgd werd; hij zou dan nieuws ver nemen! iQ! mijnheer, etortterde hij, heb medelijden [met mij, en zeg me hoe mevrouw- de Rhodes hét maakt?Ik smeek u, zeg mij de waarheid, wat is er gebeurd? Mevrouw heeft in de „lande" een bloedspuwing gekregen en is dan in be zwijming gevallen Er is zeker in haar maag een ader gesprongen? In 't geheel niet, ten 'minste, de geneesheer gelooft het niet Ach! en hóe luidt dan zijn oor deel? Groot moeder,zal 't u zeggen. Naar 't schijnt, was de bloedspuwing geens zins het gevolg van een onmiddellijk ongeval. Ze zo-u mevrouw evengoed overkomen zijd ten uwent, te Astarao. Maar toen het voorviel, hebben jonk vrouw dé Rhodes en hare vriendin, jonk vrouw DLane, beiden het hoofd verloren. Een van haar is 't volk van 't kasteel komen waarschuwen. Grootmoeder is aanstonds vertrokken met de dienstbo den. Zij1 heeft mevr. de Rhodes, die nog immer in bezwijming lag, naar hier doen brengen. Die nacht is goed voorbijge gaan, maar dezen morgen vond de ge neesheer de zieke te zwak om haar naar Astarao te laten weerkeren. Grootmoe der is dan met hem overeengekomen te wachten totdat gij hier waart om een besluit te nemen. Jacques wankelde. Van 1—5 regels f 0.75 Elke regel racer1 0.15 Reclames per regeli 0.425 Rubriek vraag en aanbod per plaatsing f 0.40 - 1 1 1 11 1 'i l| i Het is onze katholieke plicht, den vrede mede te helpen bespoedigen, wat de N. A. O. R. van ons verlangt, dat is: de streving naar, de werking vóór een ideaal, dat geheel het onze wezen moet. l i m i OOULOGNDYERZUUT Wat 'u geweldige, wal- 'u niets ont ziende anarchie, heersohi. er in het groote Rusland, dat suids langen tijd eigenlijk niet meer als één Eurppeescü rijk kan beschouwd wordenl Werd kort geleden de Duitsche giezani Mij-bach te Moskou vermoord, thansis de Duitsche dictator in de Oekraine, generaal von. Eiehhorn, in Kjei', toen hij van de sociëteit naar huis terug keerde, door een sociaal-revolutionairen met een bom doodelijk gewond. Korten tijd daarna stierf de generaal aan de bekomen wonden, evenals zijn adjudant Gelijk in heel Rusland, zoo gaat het ook in de Oekraine: men treft er een deel pro-geallieerden, een deel pro-Duit- schers en 'n deel neutralen oftewel vijanden van allebei. Von Eiehhorn is het slachtoffer ge worden van de blijkbaar met de En tente meegaande groep sociaal-revo lutionairen, die de Duitsche politiek in de Oekraine niet wensclien te verdra gen. Von Eiehhorn was het ook, dié von eenigen tijd zeer strenge orders uit vaardigde voor de bebouwing van he land en voor de regeling van den oog->t Deze bevelen, die op zichzelf wellieh te verdedigen waren, maakten diepen indruk, wijl zij kwamen van den com mandaat der Duitsche bezettingstroep n; •an. die indruk bleef bestaan, ook toen de Oekrajiensch'p regeeringi een veror dening uitvaardigde, waarin dit land •bouwbeslu-t van den generaal von Eieh horn werd overgenomen. Hoe verklaarbaar deze moord in som migen oogen ook moge wezen, 't is en blijft een sluipmoord, die overal af keer verwekt. In hoeverre er samenhang bestaat tusschen den aanslag op von Mirbaoh, die ala direct gericht tegen de Sovjet regeering kan worden opgevat, en deze aanslag op von Eiehhorn, zal nog moeten blijken. Doch dit is zeker: dat uit dezen moord blijkt, hoe de sociaal-revolutionnairem al maar stouter optreden en al maar erger de Bolsjewiki bedreigen. i Aan 'het westfrontis thans óp te merken, dat de Duitschers op hun terug tocht houvast gekregen hebben; zij hou den stand op de door' hen ingenomen achterwaartsche stelling en „in de streek van Fère en Tardeno'sVille en Tarde- nois." De legerberichten maken van het afslaan van wederkeerige aanvallen mel ding, zoodat er van vordering; niet meer ite spreken is. i j Heel plaatselijk kon wederzijds eemg succes behaald worden. VERSPREIDE RERICHTEN Troelstra en de Fransche socialisten. Het Holl. Nieuwsbureau meldt, dat volgens de „Temps" de Fransche goo'a- listen een brief hebben ontvangen van Fabien merkte die hevige ontsteltenis en raadde er de oorzaak van. Wees maar gerust, zeide hij, mevr. de gravin Loopt niet het minste gevaar. Maar zij is buitengewoon zwak. Trou wens, ik zie grootmoeder naar ons toe komen, zij zal u beter geruststellen dan ik 't kan. Hij groette, en kieschheidshalve, ver wijderde hij zich in de richting dei- stallen, zijn honden fluitende. Mijnheer de Rhodes wendde .zich om en zag een kleine, ziekelijke, magere vrouw, met gebogen rug, sneeuwwitte haren onder een kanten mutsje. Zij kwam naa-r hem toe, zoq snel haar ou derdom het maar veroorloofde. Zij ge leek wonderwel op haren kleinzoon, en bij haar kwam de zachte, brave en treurige uitdrukking, welke Fabien ken merkte, nog meer door. 't Was de oude markiezin d'Argelles, geboren Inès de Navailles. i Jacques had het groatstb^gedeelte van den weg afgelegd en ging haar tege moet. Mevrouw de markiezin, zeide hij, diep buigende, ik weet wat gij gedaan hebt voor mevr. de Rhodes, ik ben er u zeer dankbaar voor. Maar de stem Van den reeder klonk zóó benauwd, zijn gelaat was zóó ont steld, dat de waardige vrouw er zei tot in het diepste van haar gemoed dooi ontroerd werd. Heer graaf, zeide zij', wéés maar gerust. Mevr. de Rhodes maakt het zoo goed als 't maar zijn kan. Als 't maar zijn kanlherhaalde mr, Tïoelstra, die te Vevey vertoeft, waarin hij hen uitnoodigt een samen komst rnqt hem te hebben voor een bespreking der vredësmogeiijkheden. De Fransclie socialisten antwoordden, dat ?jj aan dit verzoek geen gievolg kon den geven. Spoorwegongeluk. Maajidaginargen brak tusschen Zan- tock en Gurkow in de. buurt van Lands berg een slang; van de, locomotief van een D-trein. Deze stjgt tegen de rails van de lijn 8chneidernühiBerlijh en deed de locomot et ontsporen, waardoor de laatste vier wagons' van een goede rentrein, die voorbijreed, eveneens uit het spoor geworpen werden. Van den D-frein verbrandden vier, van den goe derentrein drie wagons. Het aantal doo- den bedraagt ca. 40, dat der zwaarge wonden 19, dat der lichtgewonend twee) dat der lichtgewonden twee. Engejsche officieren in P,ar ij s. De „Manchester Guardiavertelt vol gende kiene geschiiedenis, die niet on aardig aantoont, dat Engelsehen en jAma- nkanen nog steeds gevaar loopen in Frankrijk „gesneden'.' te. worden. Een Engelsch officier had in een Pa- rijsch café gedineerd en liet zich da rekening geven. Niet voldoende op de hoogte met het Fransche geld, over- gende hij den kelner een bankbiljet zonder zelf na te rekenen en de kelneii gaf daarop een som terug, die de offi cier zonder eerst na te teilen bij zich stak. Op dat oogeublik tochtte het eenigs- zins in het Lokaal en de officier wendde zich tot een politieagent, die zich Ree! toevallig bij de deur ophield, met 't veyzgek de deur te sluiten. Op hetzelfde oogenblik liep de kelner weer maar de tafel toe en legde den officier tot diens verbazing; nog een heele hand 'vol mun ten op de tafel neer. KORTE RERICIITEN De „Echo de Paris' schrijft, dat het. gerucht, als zou men voor- nepiens zijn, de zaak-Caillaux aan het Hooggerechtshof over te geven eenige vastheid schijnt aan te nemen. Toen de koning van Gri eken- land van het front terugkeerend, z'.oh dezer dagen in den trein op het station Fiorina bevond, wierp een vijandelijk vliegtuig daarop een bom naar bene den. De bom veroorzaakte geen onge lukken. Heden zal minister Bonait Law in het Engelsche Lagerhuis een krediet vragen van 700 millioen p.st. Dat is het hoogste bedrag sedert het uitbreken van dén oorlog gevraagd. Het Amerikaansche ministe rie van binnenlandse he zaken gaf toe stemming aan de Amerikaansche ban kiers tot het sluiten eener leening met Ohina, naar verluidt ten bedrag van 50 millioen dollar. In Hongarije is een wietsont- werp ingediend om het geheelq bioscoopbedrijf aan de gemeentebesturen te brengen, met volkomen uitsluiting) der particuliere exploitatie. Smuts, de in Engeland ver heerlijkte exboerengeaeraa^ schijnt in Engeland „g|edaan" te krijgen, Naar uit Londen gemeld wordt, wordt) hij door de Northcliffe-bladen aangeval- Jacques, diep getroffen; -wat scheelt haar dan? De doctor vindt dat hare borst zer zwak is. I En in een visioen, sneller dan de bliksem, herzag hij de eerste mevrouw] de Montégut, de moeder van Blanche, na enkele maanden ziekte, aan vliegende) tering gestorven. Maar in dien tijd had de geneeskunst het nog zoo ver niet gebracht in de wetenschap., f Kan zulke kwaal niet genezen, ala men er spoedig bij is en geen enkele zorg verwaarloost? Mijnheer de Rhodes werd uit zijne overwegingen gerukt door de stem der, markiezin Hwe vr-ogw weet, dat gij aan gekomen zijt, heer graaf, zeide zij tot Jacques, zij heeft uw rijtuig hooren rollen door de laan; laat haar niet ta lang wachten. In een luchtige, gerieflijk ingerichte! kamer, geheel behangen met oude doe ken van Jouvó, lag Blanche op een don zige rustbank uitgestrekt. Zij was zoo danig veranderd, dat de reeder wan kelde. Was zij niet reeds doodelijk aan getast en kon zijn liefde, zijn toewijding, zijn wil haar nog betwisten aan den dood? Hij; had echter nog klracht genoeg om te glimlachen, want hij mocht haar in geen geval sehrik aanjagen. Na hem binnengeleid te hebben, was mevr. d,Argelles bescheiden heengegaan. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1918 | | pagina 1