St, Nicolaas-cadeaux.
13e Jaargang
«L IL NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
To 282
Donderdag 27 November 1919
FEUILLETON
REGULATEURS, - WEKKERS
BAROMETERS, PENDULES,
BUITENLAND.
BINNENLAND
JAG I BOOM, Riisevoort 21, Alkmaar.
Verschijn! dagelijks.
Bureaux: HOF 6, ALKJV1&AR. - Telefoon: 4331
V Nog eens:
Loon en levenskosten.
Het witte huis.
GOUDEN, ZILVEREN EN NIKKELEN HORLOGES,
a«8@n.
ZIET MIJNE CONCURREERENDE PRIJSNOTEERING.
Stat@n°Seneraa!
Tweede Kamer
ONS BLAD
Abonnementsprijs;
Per kwartaalper agent t 2.15met geïllustreerd
Zondagsblad i 2.60; franco per post 1 2.50; franco met
L ustreerd Zondagsblad i 2.96afzonderlijke nummers
van de courant 5 ct.yan het Zondagsblad 5 ct.
Advertentieprijs:
Van 1—5 regels tl.— elke regel meer 10.20;
Reclames per regel f 0.52H Rubriek „Vraa? en aan
bod" per plaatsing f 0.50.
Aan silo aber.né's wordt cp aanvraag gratis een poiis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot 'een bedrag van SQO,—S 400,—, f 200,—, f 100,—, 1 60,—, t 35,S— *1 -
Reeds meermalen hebben wij de zeer
moeilijke vraag besproken, op welke wijze
er na de crisis, welke de oorlog' teweeg
bracht, (wederom) een eerlijke, een juiste
verhouding geschapen zou kunnen woruen
tusschen loon en levenskosten,^ en wij
achten de kwestie wel van zóó 1 groot be
lang, dat wij meenen niet onopgemerkt
te mogen laten het middel, dat de gezamen
lijke werkliedenorganisatie's in de sigaren-
industrie den patroons aan de hand doen
in het onlangs aangeboden collectie i ar
beidscontract.
Voorgesteld wordt:
„Indien tijdens de geldigheidsduur van.
dit" contract volgens de daaromtrent ver
strekte gegevens van het „Bureau van
Statistiek der gemeente Amsterdam"
blijkt, dat die prijs der eerste levensbe
hoeften met ten minste 5 pCt. is geste
gen. zal op verzoek van partij ter andere
partij ter eenre binnen 14 dagen op het
loon aan een genoemde prijsstijging
evenredig toeslag worden gegeven."
Ziehier een snel-werkend en een -naar
Onze meening' billijk middel om te po-
gien, een eind te maken aan-de wanver
houding, welke in vele gevallen nog be
staat in sommige gevallen nog steeds
erger wordt! tusschen loon en levens-
kosten.
Kort geleden nam' ook de regeering van
Nieuw Zuid-Wales een gelijksoortigefi
doortastenden maatregel en niet onmogelijk
is het, dat de boven genoemde werkiieden-
prganisatie's zich door die regeering heb
ben doen inspireeren.
Toe te juichen valt het in ieder geval,
dat het denkbeeld zich zoo snel ook naar
Sons land verplaatste, want al weten
Nve ook niet, of het voorgestelde middel in
ide praktijk werkelijk mogelijk en deugde
lijk zal blijken, een proef met dit
middel lijkt ons „überhaupt" aanbevelens
waardig.
We kunnen een kansje wagen, lukt
liet, dan zullen de gevolgen .voorzeker zeer
héilzaam wezen.
DB INTERNATIONALE ARBEIDSCONFE-
RENTIE TE WASHINGTON
Op het internationale arbeidscongres heb
ben <Ie regeering, de werkgevers en arbeiders
hun vertegenwoordigers gekozen, die in v©r-
Ibinding zullen staan met het permanente, in
stituut dat zetelt in de plaats waar de Volken
bond gevestigd is Aan dit bureau of arbéids-
faad zal worden opgedragen het verstrekken
van inlichtingen en zal de agenda voor de
jaarlijksclie vergaderingen van het congres
voorbereiden Bovendien zal h©t zorgen voor
de uitgifte van een blad waarin zaken van.
internationaal belang, betrekking hebbende op
de industrie, worden behandeld
Het bureau zal in voortdurende verbinding
slaan met de regeering en ook met d© ver-
eenigingeu van werkgevers en werknemers
van de geheele wereld en zal overeenkomstig
de bepalingen van het vredesverdrag, den
vooruitgang van het industrieele leven be
vorderen.
De verkiezing van de leden van liet dage-
lijksch bestuur van het bureau, die voor drie
jaren worden gekozen, leverde nogal moei
lijkheden op.
Uit Nederland zal Oudegeest de arbeiders
vertegenwoordigen
Het rapport der commissie voor het werke
loosheids vraagstuk, werd ingediend door La-
Zard (Fr.). Het omvat de ontwerpen voor
32.)
„Indien gij' ons eenigc opheldering kunt
geven, mevrouw, zult ge ons en u ael-
iró waarschijnlijk een grooten dienst 'bewjji
elen, daar het'in het belang vajn uwe g©-
«ondheid zeer aanbevelenswaardig is," aei-
de de dokter o.p bij'na smeekende toon.
„Ikkan u onmogelijk.eene vers-
klaring geven", fluisterde zij! met ©en
heesohe stem. i
„O mijn God, wat een verschrikkelijk
unensch".
„Hebt gij; dien man meer in ,uw feveln
(gezien, mevrouw," vroeg Eduard.
„Neen.... neen..sprak zijl zuchtend
oen dokter van tóch afstooiende; „neen....
•k ken hem niettraag mijl, ik bdd 'u!
füfita meer".
dokte» bespeurende do* ar nieta
Wet haar wtaa uit te richten, sloeg haar
jW*® zich ter ijuste te begeven,
Win welken raad stjjjl eerst geen gehoor
«wica geven, doch nadat er mg een half
^i^vrT8 ®11 wafl' gedurende welks tijds
wop men haar geheel aan tóch zelf had
«W! ito eem veel kalman
bqgaf zij1 zich,
haar u?" den dokter ondersteund',
•fr-cr, en weldra scheen zij
drie overeenkomsten, vier adviezen en vier
moties.
Namens de minderheid der commissi©
diende Baldesi (Italië) een motie in, dat de
Volkenbond, omdat da .workeloosheids-quaes-
tie zoo nauw samenhangt met de vardeeling
van de grondstofffen on de vrachtprijzen van
het vervoer over den oceaan, het eerstge-
noemde probleem zal regelen. Da Nederland-
sche gedelegeerde kwam hiertegen op, omdat
dit gezichtspunt geschikt was om, vooral bij
de landen die voornamelijk ruw-producten
leveren, achterdocht te wakken ten aanzien
van de bedoelingen van het congres, en op
ongeoorloofde wijze rekening hield met de
nationale economische belangen.
HONGARIJE
De nieuwe regpering door de
Entente erkend.
De benoemde minister-president Karl Iius-
zar heelt Maandag een nota aan Sir George
Clark overhandigd, waarin hij hem het resul
taat van de besprekingen der partij conferentie
bekend maakt en hem de samenstelling van
het concentratie-kabinet mededeelt, overeen
gekomen met de partijleiders.
Sir George Clark beantwoordde deze mede-
deeling met een nota, waarin hij oa. -zegt,
dal hij bereid is orn op het oogenblik, waarop
hem wordt medegedeeld, dat de.za regoering
de leiding van 's lands zaken heeft overge
nomen, namens den Oppersten Raad haar
als voorloopige regeering te erkennen, met
welke de Opperste Raad bereid is zoolang te
onderhandelen lot er door ds verkiezingen
da Nationale Vergadering een regeering is ge
vormd, die op den wettelijk en on tot uiting
gekomen wil van het geheele Hongaarschy
volk berust.
De erkenning is natuurlijk afhankelijk ran
het feit, dat de regeering de verkiezingen
onmiddellijk doet plaats hebben, de orde in
den lande handhaaft, niet offensief optreedt
en de voorloopige grenzen van Hongarije eer
biedigt totdat dez.e- in het vredesverdrag de
finitief zijn vastgesteld.
Uit Boedapest wordt nog do spoedige ont
ruiming gemeld van Szegodin door de Fran-
schs troepen om bezet te worden dcor het
nationale leger van admiraal Horlliy.
DUITSCHLAND
De toestand in de Baltisehe
landen.
Nadat was gemeld, dat bij den terugtocht
van do Duitsche troepen uit de Baltiscli® lan
den door de aanvailen der Letsche en Li-
taufche troepen en benden een paniek was
ontslaan, schijnt het nu door samenwerking
tusschen de Entente-commissie, de Letsclie
regeering en admiraal Hoppmann gelukt te
zijn een zekere onlspanning in den toestand
te brengen en den terugtocht te verzekeren.
Do Litauers hebben zich verbonden de
demarcatie-lijn njet meer over te trekken. De
Entente-commissie keurt goed dat, indien de
terugtocht verder overlast ondervindt van de
zijde der Litauscha bevolking en vau oproe
rige troepen, de bescherming van den spoor
baan door de Duitschers wordt overgenomen.
üORTË BERICHTEN
In» Gr o, o t - B e r 1 ij n zullen morgen
nieuwe beperkingen van, kracht worden voor
da verlichting van oafé's en koffiehuizen,
concertgebouwen, circus-ondernemingen, enz.
Na 9 uur 's avonds mag dan geen gas of
electriciteit meer voor verlichting egbruikt
worden.
Z. H. de Paus heeft voor de arme kin
deren van midden-Europa f 100.000 beschik
baar gesteld.
In de openbare en particuliere bei
drijven te München eischen da sparLacisti-
sche arbeiders onder bedreiging met staking,
haatr verloren krachten in een, rustigen
slaap te zullen herwinnen.
Een geruirnen tijd onderhielden de gas
ten tóch nog met elkander. Verwonder
Hing en ontzetting verdreef den slaap
iUiit hunne oogen en het werd drie uren
in den nacht, vióór mart besloot naar
huis te gaan.
Hat was 'de gewoonte, dait men, na af
loop van een avondpartijtje, op het dorp
elkander tehuis bracht, en doorgaans ver
lieten al de genoodigden met den gast
heer en da gastvrouw aan het hoofd ge
zamenlijk het huis waar de vroolijke bij
eenkomst had plaats gevonden.
Ook besloot men ziuite weder te doen.
Laura haakte naar verademing, niets, wlas
haar welkomer dan een wandeling in
da koele nachtlucht, en met genoegen:
nam Zij, «jaar de toestand har er moeder
in dia oogenblikken geen hulp vereischte,
het geleide van den dokter aaij, die haar,
nielt alleen ln haar belang maar ook
tot Zij'n genoegen het voorstel had ga-
daan, om daardoor nog langer vu'n hajar bij'
Zjjta te bunnen genieten.
Laurai ging' heen om hare kleederen te
halen terwijl de overige dames in 'n an
der vertrek tóeh in hoed - en mantel stai-
ken, intusachen op dien dringenden, fluis
terden toon mot elkander van' gedach
ten wisselden, die zoo duidelijk de be
langstelling van het onderwerp, dat men
behandelt, aantoont.
Na ©enige oogenblikken kwam het
meisje terug, zioo mogelijk in nog fcreu
1 bet ontslag van de arbeiders, welke zich
aangesloten hebben bij de rijksweer.
Naar „Die Post" verneemt, zou in'Cen
trum-kringen het voornemen "bestaan om een
caudidatuur van Kroonprins Bupprecht van
Beieren voor bet ambt van Bijkspresident ern
stig in overweging te nemen en indien het
geval zich voordoet, te ondersteunen.
De „Deutsche Z tg'.' meldt, dat minis
ter Erzberger met drie andere liaeneii een
handelsvereeniging voor in- en uitvoer heeft
opgericht.
Uit Belgrado wordt gemeld, dat de
Zuid-Slavische regeering de uitlevering var-
lingt van 600 Oostenrijksche en Hongaarsaic
oficieren en hooge politieke persoonlijkheden,
W.o. graaf Berclitold en maarschalk Kovosz.
Uit Belgrado wordt gemeld, dat vol-
aens de Praida, de Zuid-Slavische regeering
ten gjevolgo van de bedreiging met een be
zetting van het Zuid-Sla.vis-lus gebied aan
de AdriatiSche Zee opnieuw te Parijs stap
pen heeft ondernomen, i
De opperste Raad heeft aan YonLers-
ner, die te Parijs gebleven is, e^n nota over
handigd waaruit Hij zijn verwondering uit
spreekt over het vertrek der Duitsche gedele
geerden en waarin Dultschland verantwoor
delijk gesteld wordt voor het niet van kracht
worden van het vredesverdrag op 1 December.
Als de ontploffing van een granaat,
kwam dezer dagen in het Engelscho Lager
huis de mededeeling van dsn minister van
levensmiddelenvoorziening dat de verkoop
van wliisky, weer vrij was, iedereen verrassen,
-In een der jongste zittingen van de
Spaansciie kamer, heeft zich oeu incident
voorgedaan. De minister van levensmidd&lsn-
vooiziening werd hevig aangevallen door den
heer Laborda. Hij antwoordde op die aanval-,
len en toen wilde Laborda hem mot zijn
wandelstok te lijf gaap.
Onder de a 1 ge vja ar d i gden, die voor
de nieuwe Franschc Immer gekozen zijn, be
vindt zich ook ten onzent welbekende vlieger
Fouck, de „as des as"i zooals hij in Frankrijk
heet.
In een voorstad van Londen, heb
ben de eigenares ©n (te ondorwijzeftjs van cen-
kostsclibol voor jonge kinderen hun 15 in
terne leerlingen, zeer onvoldoende gavcod, dik
wijls zonder reden getuchtigd en zoodanig ver
waarloosd, dat de arme wichten vol onge
dierte zaten: De rechter heeft belde sclmldge.n
tot een maand gevangenisstraf veroordeeld.
Het internationale arbeidscon
gres heeft l.et ontwerp van da achturen-dag
overeenkomst aangenomen en naar de com
missie verwezen ter redactie.
LEIZIN O BARON VAN WIJNBERGEN.
Voor de R. IC. Kiesvereeniging te Bus-
sum hield Dinsdagavond mr. A. J. M. J.
Baron van Wijnbergen een lezing van
politieke strekking.
Nu de oorlog voorbij' is, zoo -ze[Se Ba
ron van Wijnbergen o.ai., dreigt er ge-
vaair, dat ook bij ons, katholieken, de
meening overkeerschend wordt, dat eon
wetvaairtspolitiek thans nummer één is
Doch dit mag niet ons uitsluitend doel
zijn want hierdoor zouden wij' ons pad
verlaten, Wat onze allereerste aandacht
vraagt, dat is, het volgen eener christe
lijke politiek. Wij moeten zorgen dat in
het land 't welk Ood op zoo wondere
vvij'ze buiten den oorlog heeft gehouden,
de naam van Ood niet verdwijno op het
terrein der politiek. Maar hiervoor moe-
rigor stemming dan zij' <fe kalmer liad ver
laten; geheel gekleed droeg Zijl een voor
wierp in haar hand, dat zij eensklaps
in tranen uitbarstende en onder luid©
snikken, aan haar vrienden en vriendin
nen vertoonde met de woorden:
„Zie eens, gerechtig© hemel. Zie.....
ach, wat moet dat beteek enen. Dat vind
ik vertrapt' in de gang liggen".
Het was een klein portret van haar
vader in olieverf, thans geheel onherkeh-
bajair, daar het doek aan flarden hing en
het vergulde lijstje gekneusd en gebro
ken was.
Gedurende al den tijd dat zij' met hare
moeder het witte huis bewoonde, had het
in da voorkamer gehangen en het was
het zelfde .schilderstukje waarop wijl
mevrouw Traumbaeh op zekeren mprgen
miet verontrustend gepeins zagen staren
toen de dokter haar in een van hatei zenuw
achtige vlagen had aangetroffen.
„Wat moet diait beteekenen" herhaalde
bet' verschrikte meisje, terwijl zijl, als
.uitgeput van vermoeienis, op een stoel
nederzionk en 't verhavend portret haar
uit dei handen viel,
„Dónkere wolken pakken zich bloven
onze hoofden san'en, want zoj> iete ge
beurt niet, of het heeft ©ene vrees dij k©
beteekenis", vervolgde Zijl en met haar
handen haai- oogen bedekkende, jchreide
Zijl bitter.
De aanwezigen wendden altó moeite
aan haar om te troosten en vooral waó
Uc Eduard Soes tel die haar wilde ba
ten wijl één blijjven, moeten wij' de ka
tholieke eenheid in all© opzichten be
waren.
Waar zulke groote belangen op het
spiel staan,, geloofde spreker van zijn
hoorders te mogen vragen, dat zij liun
kiesvereenigingen aoo krachtig mógelijk
malcen, dat zoo krachtig moigelijk wor
de gewerkt aan het doei, ons ter bereiking
voorgesteld. En dit van tój'n hoorders te
vragen is zoo gemakkelijk omdat men
niets anders te doen heeft dan tóch te
schaliën rondom de chrisielijke regeering.
Wanneer gij' met mijne hulde aan at
regeering instemt, dan zult gij', vervólgde
spreker, het ook met mij' eens zij'n, dat
afgekeurd moet worden, dat in onze krin
gen pogingen worden aangewend om on
ze voortreffelijke regeesring ten val te
brengen.
Daarom wilde spreker een enkel woord
wijden aan een onkel feit, dat in katho
lieke kringen voorkwam.
Spreker bedoelt de 'bekende Arnkem-
sche motie, die gelukkig nog niet zoo
zware gevolgen heeft gehad. Allereerst
brengt spreker lof en dank aan de ka
tholieke p-ers, die aanstonds, toen deze
gevaarlijke motie de wereld werd inge
zonden, blijk gaf lxaa-r taak volkomen
te begrijpen. Dank brengt- spreker ook
an den voorzitter der E,. K. Riesver-
eeniging te Arnhem, die dp motie m'et
kracht heeft bestreden.
Spreker besloot zijn meermalen door
applaus onderbroken rede met een krach
tige aansporing tot de vrouwen, om te
zorgen voor ontwikkeling op politiek go
ied en tot de kiesvereenigingen om bij
tijds. te zorgen voor goede candidaten en
plaats vei'vangers.
DE GEORGANISEERDE
KATHOLIEKE STAATSPARTIJ.
Verleden Zaterdag1 vergaderde voor de
eerste maal het bestuur van den Algemee-
nen Bond van R. K. Rijkskieskringorgani-
saties.
Al de in de achttien Rijkskieskringen
bestaande politieke organisaties hadden zich
aangemeld en werden door het Bondsbe-
stuur aangenomen, zoodat thans de ge
heel e georganiseerde katholieke Staatspartij
in den Algemeenen Bondi is saamgebracht.
Overeenkomstig het nieuwe reglement
bestaat thans het Bondsbestuur uit 24 .eden.
Bij de verdeedng der functies werd het
voigend resultaat bereikt:
Voorzitter: Mr. A. Baron Van Wijnber
gen, Utrecht, (dezen zomer gekozen).
Ondervoorzitter: J. C. Aarts, Siitardi
le secretaris: Jhr. Mr. E. Wittert van
Hoogland, Den Haag.
2e secretaris: J. Verheijen, Roosendaal
Penningmeester: mr. J- Heerkens Thijs
sen, Haarlem.
Aan het bestuur zal een adjunct-secreta
ris worden toegevoegd
Tot directeur van het R. K. Politiek Pro-
pagandabureau werdi definitief benoemd de
heer B. Th. de Wolf te Amsterdam.
PRODUCTIE IN HET ALGEMEEN
BELANG
Uit de beste bron vernemen wij, dat bet
bericht, als zou de Minister van Arbeid het
voorzitterschap op zich nemen vau de nieuw
in te steilen Staatscommissie tot het onder
zoek van de vraag op welke wijze de pro
ductie en distributie van goederen meer dan
tot dusverre kan worden dienstbaar gemaakt
aan liet algemeen belang van allen grond
grond ontbloot is.
FRACHT-COLLËCTIII
S©tisi©ü @3i ^ilwer©ü
«émmmmisBaeiim&smB
HERZIENING
NIET-MÏL1TAIRE PENSIOENEN.
Naar wij vernemen zal het verslag: der
Staatscommissie ter voorbereiding van eene
algemeene herziening der niet-miiitaire pen-
sioenwetgeving binnenkort worden open
baar gemaakt en verkrijgbaar gesteld.
DE COLLECTIEVE ARBE.D50VER-
EENKOMST IN HET GRAFISCH
BEDRIJF.
De Nederlandische Vereeniging van chefs
in het grafisch bedrijf heeft aan het al-
gemeen hoofdbestuur van die gezamenlijke
Boekdrukkerijbonden een briet gezonden,
waarin er tegien wordt geprotesteerd', dat
zonder dat de betrokkene^ daarover zelfs
werden gehbordi, uitsluitend door de gezel
len en de patroons de positie bepaald is,
welke de chefs of meesterknechts moeten
innemen.
moedigen en het onaangenaam voorval
als eene toevalligheid doen beschouwen.
Doch al zij'n troostredenen baatten hem
niet, La.ura was en bleef treurig en
hield vol dat zoo iets niet kon gebeuren
dan door boos opzet.
„Het is"„ zeide zijj, „het dierbaarste
voorwerp dat mijne moeder bezit, hot
eenige wat haar zoo duidelijk aan haar lieven
vader herinnert. O, hoe gelukkig ben ik
nog mijln portretje te ljetótten".
En bevend trok zlij! het kleine medail
lon, dat zij! altijd bijl. .ziioh droieg en
waarin zich dé miniatuur beeltenis haara
vaders bevond,, uit haar boezem en
overlaadde het met hartstochtelijke kuis
sen. Daarna hief ziji haar blikken vra
gend omhoog.
„Als die mijnheer de toeriet dat heeft
gedaan", sprak de notaris, „dan ia hij'
een echte Vandaal wat daarmede ook ziijin
oogmerk mag geweest zijn, waint het isl
inderdaad een goed portret, met "één
woord een waar kunstetuk."
„Zeg niet is, maar was, mijnheer de
notaris", hernapi Laura; „helaas, de goe
dige trekken m'ij'ns vaders, die mij' 'te
vroeg ontvallen is, zijh nog malar flauw
te onderscheiden, hoe zal mijha moeder
dit ongelukkig geval vernemen".
„Wees tevreden", maande Eduardhaar
aan, „Ik weet een goed middeltje om
het portret in vorjgen welvarendein staat
te doen herleven.
De grootete schilderstukken', als Zij' oud
en vervallen zij'n, worden tegenwoordig
Vergadering van Dinsdag 25 November.
Minister de Visser, die na den afloop der
algemeene beschouwingen over d eStaatsbegroo-
ling, gereed stond met zijn begrooting van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, moest even
wachten. Er moesten eerst een 2(>-tal kleine ont
werpen worden afgehamerd. Gepraat werd er
weinig, gestemd in 't geheel niet. We noemen
noemen van het kleingoed: de verhooging van
het poslpakettarief, de wijziging der Muntwet,
de begrooting van het Zuiderzeefonds en het
Staatsmuntbedrijf.
Een suppletoire landbouwbegrooliug 1917 gal
den heer van Beresteijn (V.-D.) aanleiding tot
in hun vorigen staat hersteld, wannes?
althans het onderwerp op doek behand-Al
isonderdoeken, dit zal duis ook met deze
kleine schilderij kunnen gebeuren en zoo
dit gelukt,, dan is het portret zoo goed
als nieuw,' Stel u maar gerust dat zal
wel gaan".
Een hoopvolle gliml'aoh was haar ant
woord op deze troostrijke taal, hoewel zijl
niet juist begreep wat Eduard bedoelde
en zij droogde hare tranen af, terwijl zij
opstond en zeide:
„Kom, laat ons nu gaan, ik heb behoef
te aan frissohe lucht en 't wordt laat'1*
De koele nachtlucht verfrisohte har©
gloeiende slapen en Zij! ademde met volK.
teugen den stroom in van den killen
noordoostenwind.
Nauwelijks was zijj eenige schreden met
het gezelschap den weg opgewandeld, of
een opwekkend gevoel doortintelde haar
aderen en al de onaangename gebeurte
nissen, welke er op het laatst van darai
avond hadden plaats gevonden, al had zji
da macht niet die geheel uit hour geest
te bannen, verkregen toch een andero
kleur en lustig en met nieuwe hoop be
zield stapte tói Plan den ftrtu van ijdiwd
voort.'
i
(Wordt vervolgd.)
