«L-K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR MOQRD-HOLLAND
St. fticolaas-cadeaux.
No 283
Vrijdag 28 November 1919
13e «Jaargang
ET
REGULATEURS, - WEKKERS,
BAROMETERS. PENDULE
BINNENLAND
FEUILLETON
Verschijnt dagelijks.
Ter overweging aan de
Tuinbouwers.
Holl. IJzermagazijn
v|h H. DE WILD
Crisisaangelegenheden
Het witte huis.
opST1' h0* laat hij mor-
Staten-taeraaf
ZIET MIJNE CONCURREERENDE PRIJbNpTEERlNG.
JAC lil SQÖföl, Bilsevoort 21, Alkmaar,
ONS
abonnementsprijs:
Per kwartaal1 2,franco per post f 2.50;
Met Geïllustreerd Zondagsblad i 0.45 hooger.
Bureaux: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: ked1ct1™3E 433
Advertentieprijs:
Van 15 regels i 1.elke regel moer i 0.20;
Reclames per regel f 0.52*4 Rubriek .Vraag en aan
bod" per plaatsing 1 O.bO.
Aan aile ebcrmé's wordt cp aenvrpsfi gratis ®en polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—f 400,—, t 200,—, S 100,—5 60,—, f 35,5.— fl—
1 (Ingezonden).
De tijdsomstandigheden drijven ons in
Üe richting der coöperatie.
Coöperatieve verbruikersvereenigingen,
yOÖperatieve winkels, coöperatieve inkoop
van veevoeder, zij danken voor een groot
deel hun ontstaan aan den geest van den
tijd.
Voorheen verwerkten de boeren zelf de
Imelk tot kaas en boter, zij hebben hunne
belangen begrepen en gingen over tot het
stichten van coöperatieve zuivelfabrieken.
Hoe staan de tuinbouwers tegenover de
coöperatie? Hebben ook zij in deze rich
ting gewerkt? Zeker er zijn coöperatieve
veilingsvereenigingen opgericht en deze
werken goed, maar is dat voldoende?
Als het buitenland uwe producten niet
afneemt, als de koers der vreemde bètaals-
middelen zoo laag is, dat gij toch niet
aan 't buitenland met winst kunt ver-
koopen waar blijven dan uwe pro
ducten? Wie bepalen in dergelijke om
standigheden de prijzen van de waren, wel
ke gij ter veiling voert, wie maken
nog een behoorlijke winst met de pro
ducten. die gij tegen te lagen, veel te
lagen prijs van de hand hebt moeten doen?
Door wie worden niet zelden de prijzen
pp de veilingen gedrukt, omdat zij mach
tig staan tegenover de financieel zwakke
bouwers
Zou het niet mogelijk zijn, dat de Con-
servenfabrieken, de vereenLgde conserven-
fabriekea aan de^en toestand debet zijn?
Overweeg Pit eens bouwers, overweeg
eens de mogelijkheid tot het oprichten
teener Coöperatieve Conservenfabriekt
Komt gij tot de conclusie, dat deze zaak
wel de moeite van onderzoek waard is,
zend dan uw adres aan den Burgemeester
yan Castricum.
Castrioum, 26 November 1919.
L
Alkmaar Laat.
Het adres voor practische
o
St. Nicolaas-Cadeaux.
SOHOBNENBEPAK.AT1ES.
Men meldt ons, dat door het bestuur
van den Ned. Bond van Schoenmakers-
patroonsveresnigingen maatregelen worden
genomen om het sohoenr©pai*ateuisbedrijf
hetwelk in het algemeen nog in verouder
de vormen wordt uitgeoefend, door centra
lisatie te induBttualiseeren.
Mede door het belangrijk uitbreiden
van de mede bestaande coöperatieve in-
koopvereen iging van leder an fournituren
meent men hierdoor belangrijke besparing
van de productiekosten te kunnen berei
ken.
DUBBEL LOON VAN VOOR DEN
OOREOQ.
De heer Paul Nijgh, voorzitter van
den loonraad in de vervoerbedrijven, heeft
aan de leden van dit instituut een momot-
rxe gericht, waarin hij in het kort terug
komt op enkele ossentieele puntein, weL-
ke in de laatstgehouden vergaderingen
van den loonraad besproken werden, als
mede op de bereikte resultaten om ten
slotte een blik te slaan in de naaste
toekomst, „voor zoover ik' mij' vermeet
aldus de heer Nijgh de mogelijkheid
daartoe te veronderstellen."
Volgens de heer Nijgh zullen de vol
gende stellingen als uitgangspunt moeten
worden genomen voor dj regeling der
loon- en arbeidsvoorwaarden voor 1920.
lo. een collectieve overeenkomst, geldig
voor den duur van het geheele jaar 1920;
2o. de verschillende thans geldende Ico
nen moeten, dooreengenomen, worden be
schouwd te bedragejj 194 pCt. van het
prae-oorlogsloon, vermeerderd, met een zie
kere verruiming;
3o. de instelling: „niet meer terug", zoo
als in den loonraad namens de werkge
vers aanvaard, gelde als maatstaf van
beoordeeling bij de bepaling der cijfers.
ROOSEVELT EN NEDERLAND.
De ex-minister van marine von Tir-
pitzi schrijft in het veertiende hoofdstuk
van zijn boek Erinneringen waarin
hij de verhouding van het departement
van marine tot de Duitsche buitenland-
sche politiek behandelt dat hij steeds
heeft, aangedrongen op een goede ver
standhouding tot Skaadinavië, Zwitserland
en Nederland.
„Deze kléine, zoowel voor ons als voor
de wcrel/l gewichtige staten zouden onze
machtsontwikkeling met vreugde hebben
begroet, indien zij bij' elke moeilijkheid
in ons een natuurlijken steun hadden
gevonden en wij het hun gemakkelijker
hadden gemaakt het denkbeeld „Euro
pa" onvermoeid en handig door ons ver
tegenwoordigd te zien.
Roosevelt heeft tot mij gezegd, ter
gelegenheid van zijn bezoek aan Berlijn:
„Gij moet Nederland nemen".
Dit was natuurlijk een slechte raad,
het tegendeel was voor ons het ware.
Wij mochten niet veroveren. Wij moesten;
winnen door den kleinen staten mét
groote belangen ter zee,, de zekerheid te
geven dat hun vrijheid die ook in oins
belang was betrouwbaar beschermd weid
tegen de Angelsaksische opperheerschajp-
Pii":
HOOGE RAAD VAN ARBEID.
Bij1 K. R. van 26 Nov. zijn de ambts
halve leden en de plaatsvervangende voor
zitters van den Hoogen Raad van Arbeid
aangewezen en de overige leden, benei-
vens de secretaris van dit collega be
noemd.
Voorzitter is mr. P. J. M. Aalberse,
Minister van Arbeid.
Leden zijn o.a.J. D. J. Aengenent,
Hoogleeraar aan he,t Groot Seminarie te
Warmond, dr. W. H. Nolens, Buitenge
woon Hoogleeraar aan de Gem. Universi
teit te Amsterdam, tevens aangewezen
als plaatsvervangend-voorzitter van den
Raad,, mr. J. A. Veraart, Hoogleeraar
aan de Technische Hoogeschool te Delft.
W. Fransen Jzn., te Leeuwarden (Ned.
R,. K. Middenstandsbond op Federatieven
Grondslag)B. T. O. Straeter te Tilburg
(Alg. R. K. Werkgeversvereniging)H.
O. de Brulijn, te Utrecht (Bureau ovor da
R. K. Vakorganisatie); J. A. Schutte te
's Gravenhiage (Bureau voor de R. K. Vak
organisatie), P. J. S. Serrarens te Utrecht
(Bureau voor de R. K. Vakorganisatie.)
Minder steenkool
uit Duifschland.
Het schijnt, dat de meeste maatregelen
in Duitschland genomen, met het oog op oe
vervoercrisis, tot gunstige resultaten geleid
hebben.
De betrekkelijk zeer ruime toevoer van
Duitsche kolen namelijk, die thans nagenoeg
200.000 ton per maand beloopt, zal sterk
worden ingekrompen, waarschijnlijk tot liet
minimum tot levering, .waarvan Duitschland
33.
Het gezelschap, waaronder zich wel
niemand bevond die zich niet insgelijks
Ontstemd gevoelde, soheen 't er op toe
te leggen, om Laura zoovapl mogelijk
op te vroolijken, doch het late uur in
den nacht en do onaangename afloop
welken de soiree ten gevolge had, deed
iedereen naar huis verlangen.
Weldra zag het ginsche gezelschap die
aueht bevredigd, uitgenomen de oude ren
tenier die met den dokter en Laura nog
«er eindje wenschte terug te wandelen,
J-if nog niet genoeg 'frissche lucht
geademd SÉL' oen te hebben en er zich
- met, zooala de anderen, oim behoef™
wandeltoertje zal u goed eter
JjjWf genoegdoening v«n top tot teen
nsneen op te nemen.
«Mijh benauwdheid is "een weinig gewe-
krachtens de beslaande overeenkomst ver
plicht is, dat is 80 a 90000 ton per maand.
(„Ndbd.")
De broodkaart.
Als wittebroodkaart voor het 115de tijdvak,
dat loopt van 30 Nov. tol en met 8 Dcc, zal
dienen de Rijksbroodkaart ijl de oranje kleur
op lichtbruinen ondergrond. De bons dezer
kaart zullen evenwel reeds op 29 Nov. geldig
zijn.
Regeeringsblocm voor
besciiuitbereiding.
De Regeeringsblocm, bestemd voor de be-
schuilbereiding, zal worden geleverd voor
f36.60 per 100 KG. af babriek; de periode
voor de distributie zal aanvangen 27 Nov.
Uitvoer verschillende
artikelen.
De Minister heeft met 1 Dec. tot nadere
aankondiging dispensatie verleend van het ver
bod van Uitvoer van bijenwas en met 29 Nov.
van het verbod van uitvoer van galalitii-
knoopen. Rozenkransen, speelgoederen, pen-
seelen, scheerkwasten, borstels, poeiscrêmQ.
sl at'lijsten kunnen voortaan vrij ten uitvoer
w orden aangeboden
Siroop.
Met 1 Dcc. zijn ingetrokken de maximum
prijzen voor blanke siroop, uiassé (druiven-
suiker), likeursiroop. 12 gr. B en -14 gr. B en
confiseursiroop 42 gr. B en 44 gr. B.
SCHRIFTELIJK BEAjM 1WOUuDE! VRAGEN
De heer De Jonge boeit dj volgende vra
gen gerjClit tot de Ministers van öinnenland-
schc /aken en van Justitie.
Is liel de Ministers benend, dat op 26 Sept.
j.l. een bewoner van een der gemeenten in ue
nabijneict van Hoorn in den vroegen ocutcuu
van zijn bed is opgeiient, geweiduadig is ont
voerd en daL tnj is overgebraent naar bei
krankzinnigengesticht .te Venray en aidaar is
opgesloten V
Zijn de Ministers geneigd naar deze ont
voering en opsluiting ecu onderzoek in te
stellen en aan de reamer de resiututjn van
d,t onderzoek mee te i doelen V
Het antwoord van de iieeren Ruys de Bee-
renbrouck en Heemskerkv Ministers van Bin-
nenlandscbe Zaken en' van Justitie, luidt als
voigt:
Gelijk de Minister van Binneuiaudscue Za-
kep, reeds in de vergadering van de 'i'wtoue
Kamer der Slaten-Generaai oj) 13 November
j.i. iheelt medegedeeld, is den inspecteurs van
bet StaatsLoezient op krankzinnigen en Krank-
zinnigengeslicnteu opgedragen ten spoedigste
een onderzoek in te steden ten aauzieu van
de vragen ol opnetinng in een gesticnt van
den pat.ent, betloeid in de vragen van dan
lieer De Jonge, inderdaad uoodzaKcnjk was.
Het rapport der inspecteurs kwam tot beden
niet in.
De gestelde vragen kunnen dernalve tbans
nog niet worden beantwoord.
De beantwoording zaï geschieden zoodra
het onderzoek geneet aigeloopen zal zijn.
BESTRIJDING VAN HEi Ui.NK,reU!ELIJ,K
OPDRIJVEN EN HOOG HOULuiJN VAN
PRIJZEN.
ingediend is een wetsontwerp houdende maat
regelen ter bestrijding van tiet onredehjk op
drijven en hoog' nouden van prijzen.
Art. 1 bepaalt dat er is een centrale duurte
raad.
Artikel 2 zegt:
De centrale duurteraad:
a. stelt in de takken van nijverheid, handel,
landbouSv en verkeer, waar zulks naar zijn
oordeel of naar dat van den Minister van
j-anabouw, Nijverheid en Handel in bet alge
meen belang der bevolking gcwenscht is, onder
zoek in naar de oorzaken van de duurte van
goederen en diensten;
b. verstrekt aan het publiek de door hem
nuttig geachte wenken en mededcaungen, de
ken", gaf zij ten antwoord, „madr ik
vrees voor den nacht; ik denk weer wei
nig te slapen".
„Dat moet ge niet denken; 't is be
ter het voornemen te maken eens
goed te slapen. Zie u zooveel mogelijk
die geschiedenis van den voornacht uit
het hoofd te zetten; ei' komt een tijd
dat alles zich ten goede zal schikken,
wie weet hoe tiaar uw zin".
„Ik vind het lief en aardig van u, dat
gij1 mijl wilt troosten en opbeuren", sprak
Hij', „maar dien onaangenamen menscih
kan ik nooit vergeten.
Wie is hij;? Van waai" komt hij .Wat
is zijn doej? Zekeir yj' zal ongeluk over
ons brengen."
„Beeld u dat niet in, mejuffrouw",
zieide de oude rentenier, zich in 't ge
sprek mengende, „gij' moot do zaken iniet
te zwaar opnemen; het schijnt mij! toe
een zonderling te zijn.
De man is toerist, heeft veel op zijn
reizen gezien en ondervonden; dan wordt
men stoutmoedig vermetel, dikwerf on
beschaamd, en zoodoende vermaakt men
zich, zooais hiji, ten koste van een ander
en schept men er vaak behagen in'
iemand te kwellen".
Laura was verstandig genoeg om te be
grijpen dat de oude man zelf niet veron
derstelde wat hij1 wilde wat Zij! geloofde
maar de pogingen welke hij1 aanwendde
om haar te troosten en de deelneming
die hij haair toonde, deden haar om hem
tevreden stellen, met een geunaakt lachje
antwoorden.
,,'t Kan .zijn,, laten we in ieder geval
het er het besta van hoopen.
Zij waren de lange rij huizen aan ïla
trekvaart langs gewandeld en naderden
nu de bekende weilanden, waaraan de
woning van Laura1 grensde. Thans soheen
de oude man voor zich een langer af
dwalen niet verkieselijk te achten, en bet
jonge meisje nog een paar bemoedigende
woorden toevoegende, nam hij afscheid
en begaf zich naar huis.
Juist wilde de dokter met Laura ©enige
oogenblikken later het Rijpad inslaan, toen
zij haaistige voetstappen achter gi-ch ver
namen, en het paar in afwachting van
hetgeen er komen zou, bleef stilstaan.
Het was de dienstbode van den dokter,
die buiten adem aan kwam loopen, per-
wijl zij! op verren afstand reeds schreeuw
de:
„Dokter, mevrouw stuurt me om u
te roepen, ge moet bij1 Polling komen;
mijnheer is 'erger gie/worden, ze vreezen
dat hij! sterven zai. Gauw, gauw, asje
blieft".
„Ga maai- Elsje," riep Eduard, „ik
zal onmiddellijk komen."
„Ja, maar de menschen hebben me ge
beden en gesmeekt om gauw "te komen.",
■■■tOPsl
ÖOUDEN, ZiLVEfiiN EN NlKiCtLEN HORLüStS.
PBACïlï-COLLECTI®
§s®iugS@!i ei üiiwei?©w Si@8*asieii.
-- w-r.-V HvP
bestrijding der duurte betreffende.
e. vestigt de aandacht van onzen Minister,
van Landbouw, Nijverheid en Handel op maat
regelen die naar het oordeel van den raad zij;
'o nemen tot bestrijding der duurte;
d. dient onzen Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel desgevraagd van bericht en
raad in alle zaken, de bestrijding der duurte
heli-effende
Verder wordt bepaald:
De Centrale Duurteraad is bevoegd om, in
nien er voor zoover bij dit in het algemeen
belang der bevolking ter bestrijding van het
oareueüjk opdrijven of hooghouden van prijzen
van goederen of diensten noodig acht.
o. een bij overeenkomst bedongen prijs te
rug te brengen tot wat, alle omstandigheden
ir. aanmerking genomen, een redelijke prijs
mag worden geacht;
- een beding, waarbij de vrijheid om: over-
i-euKomsten aan te gaan wordt beperkt, ge-
ueel of gedeeltelijk te ve.rnietigen;
c. eeue overeenkomst geheel of gedeeltelijk
te vernietigen.
De bevoegdheden bedoeld onder a geldt niet
ten aanzien van prijzen bedongen in den
kleinhandel of daarmede gelijk te stellen be
drijven.
laaien de Centrale duurteraad besluit tot
het terugbrengen van een pcrijs, kan hij op
verzoek van den hela;;gbobber.de bevelen, die
aan dezen het daarbij bepaalde bedrag wordt
terugbetaald dat hij te veel heelt betaald.
De Centrale duurteraad bestaat uit ten min
ste vijf leden en voorts uit plaatsvervangende
en buitengewone leden. Hjj wordt bijgestaan
door een secretaris, die als zoodanig niet lid
is.
De leden, de plaatsvervangende leden, de bui
tengewone leden en de secretaris worden door
de Kroon benoemd eu «viiHagea.
STAATSBEGROOTING VOOR 1920
Hoofdstuk VI (Marine.)
(Memorie van Antwoord.)
Beleid van den Minister.
De in het Voorloopig Verslag geuite
klacht, dat omtrent de in de toekomst
te volgen richting tot dusverre zoo wei
nig door hem was medegedeeld, komt den
minister van marine niet geheel billijk voor.
Het vastleggen van een pian in midden Juli
(het tijdstip, waarop de begrooting hei
Departement verlaat) zou voorbarig zijn
geweest. De minister was toen nog cas
drie maanden in functie.
Ten aanzien van het hooge eindcijfer
merkt de minister op, dat hij in den eer
sten opzet der begrooting nog geen prin-
cipieele wijzigingen kon brengen. Vrucht
van de nadere beschouwing der feiten en
der maatregelen, in den laatsten tijd daar
uit .voortgevloeid, is voorloopig, dat de
ingediende begrooting met een bedrag van
f 5.785.130 wordt verminderd
De Minister kiest, voor Nederland en
sprak zij met een medelijdend gezicht.,
,„ooh mijnheer is zoo naar".
„Nu,„ ik moet toch eerst de juffrouw
tehuis brengen, ik kan haar toch niet
bij de nacht alleen laten loopen," sprak
bij eenigszdns knorrig, „ga nu maar heen
ik kom oogenblikkelijk."
Laura's hart was goed genoeg om haar
leider te ontslaan en hem te verzoekein|
zich spoedig naait' Zijn patiënt te be
geven, en zeker had zij' dit ook gedaian,
daar Zij anders niet tot de vreesachtige
meisjes behoorde, maar liet tooneel, dat
in den laten nacht bij' haar had plaats
gevonden, taoverde haar onophoudelijk de
terugstootende trekken van don vreemdiet-
ling voor den geest, en wanneer zij'
aan hem dacht, soheen het haar on
mogelijk:, ook maar dat kleine pad al
leen ten eind© te loopen; 'daarbiji had
Eduard er ook nooit in toegestemd. Zij'
versnelden dus hun schreden, en waren
weldra aan het witte huis.
„Ga nu maar heen, ik zal er wel
komen. Daair ik anders zou móeten bellen
en zoodoende moeder in Tiaar 'rust sto
ren, heb ik den sleutel bij' me gestoken".
Dit zeggende reikte zij Eduard de hand
en bedankte hem voor zjjïi geleide. De
jonkman drukte haar hanid 'hartelijk en
met een: „tot morgen" verwijderde hij'
zich met snellen tred.
Toen h'ij eenige schreden van haar af
In-die, het kleiri-maierieel-systeein niets daar
nevens, dat misschien theoretisch op zich
zelf waarde heeft, maar d-at eigenlijk be
hoort tot een ander systeem. Waar nu de
op stapel staande kruisers niet in 's Mi
nisters systeem passen, zal de consequ-en-
tie zijn, dat d>e afbouw gestopt wordt.
De afbouw der kruisers „Java" en „Su
matra" wordt stopgezet. Marine-officieren
mogen op Rijkskosten hun gezin mee naar
lndic nemen. Hr. Ms. „Noord-Brabant",
wordt opleidingsschip voor ter beschikking
van de Regeering gestelde minderjarigen.
Hr. Ms. „Holland" wordt thans verkocht
de „Zeeland" zoodra die reparatie noo
dig heeft.
De Minister meent, dat de gedachte aan
ééne vloot voor Nederland en Indië geza
menlijk moet worden losgelaten, en dat
de opbouw moet zijn gericht op admini
stratieve scheiding tusschen de -vloot ir;
Nederland en in Indië.
Wat het personeel voor Indië betreft,
moeten alle krachten principieel hierop wor
den geconcentreerd; dat de inlandsclie be
volking mede, en wel voor het-allergrootste
deel de bemanning: der Indische vEot le
vert.
DE EX—KEIZER.
Volgens den politieken medewerker van
de „Daily Mail" zal het verzoek om uit
levering van den ex-keizer terstond) na de
ratificatie van het vredesverdrag; wordeg
gedaan, en door de Nederlandsche Regee
ring worden ingewilligd.
liil Venlo vernemen wij datin het na
burige Gnihhcnvorst voor de tweede maal de
z.g. bruinkolenhaven aan de Maas is ingestort.
Iiet spoor is voor een groot deel in de diepte
verdwenen. De drang van het hooge water en
de sterke stroom hadden den kademuur onder
mijnd.
De Waal voor Tiel is in de laatste dagen
sterk gewassen. De veerdammen aan beide
zijden overslroomen, zoodat morgen de gierponi
zal worden opgebroken en de stoomboot met
kleine pont in dienst worden gesteld.
Naar men verneemt is het café-rostaurani
Frascatie" aan de Kipstraat te Rotterdam),
voor f 750.000 verkocht aan den Rotterdam-
schen Aannemersbond.
Ten nadeele van mej. Th. te Daenrode,
wonende met haar nichtje, werd 1100 gulden
gestolen. De dieven hadden een muur uitgebro
ken en kwamen in de slaapkamer. De bewoon
sters hadden geen onraad bemerkt.
Namens de Deensoho regeering wordt eev
krans gelegd op de graftombe van De Ruyter
te Amsterdam.
Ten nadeele van een inwoner te Vee-
nendaal is gestolen uit een least een ijzeren
kistje inhoudende o.m. 5 stukken Ned. Staats-
leening, van f 1000; spaarbankboekjes, aandeo-
len van vereenigingen eai een zakje geld bevat
tende f60 en Duitsch klein geld.
was, zag hij', dat zij; bij' h-et weifelend licht
dea\ straatlantaarn haar zak doorzocht
om de sleutel te vinden, en terwijl hij(
den hoek omsloeg, séïieen ziij daar nog
mee doende, want Zij stond nog altijd op
de stoep. Hij' 'had te veel haast om bij'
dein zieke te komen, en zich vleiende,
dat zij, zoo h-et bedoelde voorwerp dpor
haar niet werd gevonden, aanschellen
en de meid haar wel in zou laten,
vervolgde hij zlijn weg.
VIJFDE HOOFDSTUK.
De haast welke de meid had gemaakt,
bleek toen de dokter, naar zijn adem hijL
gende, het ziekenvertrek binnentred, niet
overbodig. De iteer Polling bevond zich
in een zeer gevaa-ftijken toestand; snol
handelen bleex hier meer dan noodzake
lijk Sedert drie weken was hij onder Edu-
ards behandeling en leed aan rheuma-
tisohe koorts-en, wier kra-cht echter door
toegediende medicijnen was gebroken, waar
door hij met zekerheid zijn uyrstel kon
te gemoet zien. liezen nacht- was de zieke
evenwel door ec-ne ardei'o ongesteldheid
overvallen, die hem plotseling op- den
rand van het graf bracht. Hij' -had een
bezetting op de borst' gekregen en kon
ge-en adem halen zond-u- hevig-o pijl»,
en dan nog met- zeer v-r i inspanning
Bene aderlating scheen hrv dm dokter
noodzakelijk en zonder ziöu buig te be
denken, lygon hij ri" armoe.
