R.-l NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
BUITENLAND
Jtfo. 54
Vrijdag 5 Maart 1920.
--
14e Jaargang
Verschijnt dagelijks
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. Telefoon: SÏKEÏSFJÏÏ? 43s"
-«£
Burgemeesters benoemingen
Radicale Drankbestrijding.
Wat de Pers zegt
FEUILLETON
Het witte huis.
OKS BLAB
Abonnementsprijs:
Per kwartaalf 2.—, franco por post f 2.50;
Met Geïllustreerd Zoudagablad f 0.45 hooger.
Advertentieprijs:
Van 15 regela f 1.25 elke regel meer f 0.26;
Reclames per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aan
bod" bij vooruitbetaling per plaatsing f 0.60.
Aan alle abonnó'B wordt cp aanvroeg gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f500,—f 400,—, f200,-, fïOO,—f60,—, f3S,— f55.— i
Actueel schijnt weer te worden de vraag
óf burgemeesters van gemeenten door ce
Kroon dan wel met medezeggenschap van
de gemeentenaren moeten benoemd worden.
De gemeenteraad van Schagen nam zelfs
een motie aan, waarbij de wenschelijkheid
wordt betoogd van meer medezeggenschap
door de gemeente in de Burgemeesteiskeu-
ze en zond deze aan verschillende gemeen
teraden om adhaesie.
Met wil ons voorkomen dat verandering
in de wijze van burgemeestersbenoeming
niet gewenscht is, mits, zoo mogelijk meer
nog dan tot nu toe, rekening wordt gehou
den met den aard en wenschen der meer
derheid van de bevolking
Over het algemeen hebben wij daarover
op dit oogenblik niet zoo heel veel te kla-
gen en geeft de Kroon hij burgemeesters
benoemingen nogal oog en oor de kost om
ie zien wie de geschikte man is een burge
meestersplaats in een bepaalde plaats te
vervullen. Zoo lang wij een Rechtsche regee-
ring hebben zal dit wel -zoo blijven, doch
wij erkennen dat in het verleden de libe
rale regeeringen zulke hooge opvattingen
niet hadden en dat zeer waarschijnlijk mo
gelijke socialistische regeeringen aan R-
Katholieken en christelijken in dit opzicht
veel reden tot klagen zullen geven.
Daarom achten wij wenscheliik dat zoo
moo-m... verplichtend wordt gesteld rekening
ie houden met de wenschen cn belangen
van de bevolking of haar uitgesproken
meerderheid.
Doch tegen benoemingen van burgemees
ters door de gemeenteraden zelve, hebben
Wij overwegende bezwaren.
Een burgemeestersbenoeming door de
Kroon is niet democratisch, zoo wordt be
toogd-
Maar wanneer de burgemeester door de
kiezers zou worden benoemd, dan zou dat
natuurlijk door middel van het mieerder-
heidsstelsel moeten gebeuren. Het is immers
niet wel denkbaar dat een burgemeester bij
evenredig stemrecht wordt gekozen, tenzij
dat men de mogelijkheid schept van burge
meesters die voor een derde R.K., voor één
derde S. D. A. P- en voor een derde van
al'es wat ziin b.v.
Zoo'n burgemeester komt er dus bij meer-
derheidsveikiezing en zal in den regel een
gewilde man bij de candideerende partijen,
een partijman zijn, met het gevolg dat een
peer sterfte minerheid der bevolking, zich 'n
burgemeester ziet toegewezen die vierkan*
tegenover haar. niet zelden misschien vij
andig tegenover haar staat.
Of de macht van die eene stem of die en
kele stemmen meerderheid nu juist democra
tie is. beantwoorden. wij kalm ontkennend.
Dat de Rijksregering tevreden zou wezen
met haar opgedrongen ambtenaren, die (en
slotte toch voor een niet gering deel amb
tenaren zijn in haar dienst, uitvoerders en
handhavers van haar wetten, de schakel
tusschen Rijk en gemeente, betwijfelen wij
in dezen tijd nu de band tusschen Rijk
en Gemeente eer vaster dan losser wordt
door allerlei riiksbemoeiingen, .waarvan wij
vroeger niet hoorden.
Wij weten wel dat andere landen dat
stelsel van benoemingen kennen, maar de
vraag is: wat is het meest gewensehte en
verkiesliik?
Er zijn natuurlijk nog vtel meer bezwa
ren verbonden aan de benoeming van de
eerste functionarissen eener gemeente door
de gemeentenaren zelf.
Het is te betwijfelen of er voldoende
waarborgen zijn dat de aldus benoemde
burgemeesters ook werkelijk voldoende be
kwaamheden bezitten.
Vooral in dezen tijd van politieke 'tinne-
gieterij. nu zoo velen van de politiek in den
slechtsten zin van het woord een beroep
maken is het de vraag of niet vele gelukzoe
kers het eens met het tegenwoordig al be
ter en beter betaald wordende burgemees
tersbaantje willen probeeren.
En is de kans uitgesloten dat zelfs de
een of andere onbekwame handig door een
of andere partij uitgespeeld zich zou weten
te verheffen op den burgemeestersstoel?
Wij zouden dan om den burgemeesterstoel
denzelfden zielsveraederenden strijd aan
schouwen, welke wij nu zoo menigmaal om
een schamelen raadszetel zien.
Een andere vraag is: zijn er in elke ge
meente, vooral kleinere, altijd mensdien met
voldoende bekwaamheid in allerlei zaken,
o-a. gemeentebedrijven, -voldoende admini
stratief en rechtskundig onderlegd, vooral
ook bereid zichzelf aan de gemeentezaken
te geven en het burgemeestersambt niet als
bijbaantje te beschouwen?
Zullen deze menschen bereid zijn zich
ook beschikbaar te stellen, wanneer zij af
hangen van de gunst der kiezers, en de
kans willen loopen na eenige jaren. in
onzen democratischen tiid dikwijls met een
schop na weggezonden te worden?
Wij gelooven het niet.
En welbeschouwd is een der zegeningen
aan het burgemeestersambt, zooals dat nu
in eere wordt gehouden, deze dat de func
tionaris 'boven de partijen staat. Hierdoor
is het algemeen gemeentebelang het 'beste
gebaat.
Dit aLgemeen belang alleen en uit
sluitend in het oog te houden, wordt zeer
moeilijk wanneer men afhangt van de gunst
en. recommandatie van Jan Publiek.
Naast de drankbestrijding, waaraan da
verschillende daartoe in den lande op
gerichte vereenigingen zich s'nds lange
laren wijden met lofwaard.gen ijver (tè
groote ijver was misschien een enkele
maal een fout van haar deugd!), zien
wii den laatsten tijd de drankbestrijding
ook door de overheid meer en meer
beoefend.
Meerdere gemeentebesturen leiden
het daarheen, dat bepaalde stadsgedeel
ten „droog" gefogd worden en roepen
verordeningen in het leven, waarbii.de
drankge 1 egenliedeu op bepaalde dagen
en ureti gestoten moeten worden;
elders beknibbelt men voorzoover de
wet het thans reeds toelaat het aan
tal drankgelegenheden, door n nieu
we vergunning te verleenen tegen in
trekking van twee bestaande vergun
ningen, tot het maximum is bereikt.
Bovendien kwamen eenige Kamerle
den van verschillende politieke richting
eenigen tijd geleden met het voorstel,
een soort „stelsel van plaatselijke keuze"
in te voeren, en bereids werd van
de Regeering een antwoord vernomen,
waaruit blijken kan, dat zij den strijd
tegen koning Alkohol voorzeker krach
tig mede-strijden wil.
't Is geen toevalligheid, dat juist in
déze dagen de drankbestrijding méér
aandacht, meer belangstelling, meer in
stemming en meermedewerking
vindt dan voorheen.
Gedurende den oorlog toch, toen de
drank zóó schaarsch en derhalve zóó
duur was dat het voor bijna allen een
finantieele onmogelijkheid was, te veel
te drinken, heeft men ondervonden, welk
een zegen het voor de menschheid
is, wanneer de drank - als ellende
factor méér dan voorheen wordt uit
geschakeld.
En die zegen is zóó goed bevallen,
(hij was een der weinige gelukkige ge
volgen van den rampenrijken oorlog!),
dat men hem niet meer missen wil,
en dat men krachtige clrankweermid-
delen beraamt, nu na den oorlog als een
gevolg van de hooge loonen en van den
meerderen vrijen tijd het drankmisbruik
wederom schrikbarend toeneemt.
Wii hopen van harte, dat de drankbe-
strijdingspogingen, welke van zoovele
zijden in deze dagen worden aange
wend, niet het gewensehte succes be
kroond mogen worden, doch zóó, dat
van den overgang naar het drogere ge
bied zoo weinig mogelijk nadeel onder
vonden wordt door de eerst-belangheb-
benden.
In dit verband willen wij wijzen op
een tot op zekere hoogte radicale drank
bestrijding, door het gemeentebestuur
van [formerend toegepast.
In een alom in de gemeente aange
plakte publicatie beginnen B. en W. van
Pu mierend met er bij de ingezetenen
der gemeente op aan te dringen, mede
(e werken tot beperking van liet sterk
toenemende drankmisbruik.
Mocht hieryan na verioop van tijd
niet genoeg blijken, zoo zeggen B. en
W. verder, dan zal tot het nemen van
krasse maatregelen worden overge
gaan, o.m. door bepaalde, aan te duiden
personen den toegang tot de vergun-
ningSiOkalen te doen weigeren.
Zienier een maatregel, waarvoor wii
de meer algemeene aandacht vragen.
wii zijn niet blind voor de moeilijk
heden, welke er b.v. in groote ste
den aan de uitvoering van een der-
gelijken maatregel verbonden zijn, cn
wii,zijn niet zöo naïef, te meenen, dat de
dronkaard zien n.ei op een andere wij
ze drank zal kannen verschaften, docli
ondanks dit alies he^it de maatregel
veel goeds, vooral vóór ruinder-groote
en kleine gemeenten:
Men tast net misbruik aanstonds in
de ergste ergerniswekkers aan, en
de drankzuchtige zv. -kkeang zal zich
nog wel eens oedenxen, aivorens hii
zich aan een deigetijue uitsluiting bloot
stelt, waarmee we maar zeggen wil
len, dat de maatregel ook wei degelijk
preventief werken zal.
Waar volgt .men net Purmereudsehe
voorbeeld
AMTI-CLBRICALifoiiil IS EN hniüï'f
TROEF.
Da vrouw doet thane ook in onze Eerste
Kamer haar intrede.
De vrijzinnige heer mr, Kappeyn® van
de Coppello wordt opgevolgd door de so-
eiaal-u'emiacratisebe mevrouw Pothuis
Smit.
De wijziging van politieke schakeering- ls
van racer belang dan de verandering van
sexe, schrijft de anti-rev. „Rotterdammer".
„Vooral door de Gmstandig'h&den,
waaronder de verkiezing van mevrouw
Pothuis plaats vond.
Bij de eerste stemming toch kwamen
de vrijzinnigen zeer fier met een eigen
candiciaat» mr. Siingeuberg, uit.
De sociaal-democratische vroufw en de
vrijzinnige heer kregen beiden een gelijk
aantal stemmen.
Werd bij tweede stemming in deze
houding volhard, dan zou -bij stemming
moeten worden beslist, of mevrouw Pot
huis dan wel mr. Slingemberg met Prof.
Diepenhorst in herstemming zou komen.
Om aan de sociaal-democraten deze
moeilijkheid te besparen, namen een
aantel vrijzinnigen maar aanstonds bij
de tweede vrije stemming hun draai en
gingen direct op de, socialiste over.
Bij herstemming was het anti-clcrica-
lisme troef.
Socialist, vrijzinnig-democraat, unie-
liberaal, vrij-iiberaal.- economische bond
het -ging alles saam op de redactrice
van de „Proletarische vrouw", een der
meest fanatieke revolutionnaire sociaal
democraten, teneinde den rterieaol te
weren."
Anfai-cleriealisme is en blijft troef.
NA BE FRANSCHE SPOORWEG.
STAKING.
De hervatting van het werk.
In geheel Frankrijk wordt het werk
door de spoorwegarbeiders hervat, be
halve op de lijn Parijs-Orleans, waar die
extremisten ontevreden zijn over het re
sultaat van de staking en de hervatting
van den arbeid in de verschillende werk
plaatsen, met name te Orleans, Tours en
Périgueitx, verhinderen.
Het onderzoek van de cischen
der spoorwegarbeiders.
D» Minister van Publieke Werken, Le
troqnere, ontving Dinsdagmorgen een de
legatie van het bestuur der nationale fe
deratie van spoorwegarbeiders, die een
onderbond met hem bad over den terug
keer der arbeiders en de verschillende
ei,soli en van het personeel, welke op dit
oogenblik worden onderzocht door een
oommissie onder voorzitterschap van Tis-
sier.
Een stakings-slaehtoffer.
De chef-conducteur aan het station van
Dragu.ignan heft zich miet een revolver
schot van bet leven berclfd. In een brief,
welke hij aan zijn gezin naliet en waarin
bij om vergeving vroeg, verklaard® hii,
dat hij het ten diepste betreurde, de on
middellijke oorzaak te zijn geweest van
-de staking in het Var-gebied door die sta
le ingsbe vel en uit te voeren, die hem wa
ren toegezonden.
BUITSCHLAND EN RUSLAND.
Door do commissie voor buitenlamdsche
aangelegenheden van de nationalo ver
gadering is, na uitvoerige besprekingen
over de relaties van Duitsehland tot Rus
land, goedgekeurd:
le. het besluit van de rijksregeering, om
met een afgevaardigde der sovjet-regee
ring in onderhandeling te treden over de
uitwisseling der krijgsgevangenen;
2e. het voornemen der economische en
financierde kringen, om een stndiie-eom-
missie tot onderzoek van den eeonomi-
schen toestand naar Rusland re zenden.
Aan de regeering wordt verzocht de
hervatting der handelsbetrekkingen voor
te bereiden.
MEMOIRES VAN HINDENBURG.
Op 9 April zullen memoires van Hin
denburg verschijnen, onder den titel; „Uit
mijn leven". Het werk bestaat uit vijf
deelen.
Het eerste behandelt de jaren, die dien
wereldoorlog voorafgingen, het tweede
den oorlog in het Oosten tot op 29 Augus
tus 1916, cieu dag waarop Hindenburg tot
chef van den generalen staf werd benoemd
het derde gedeeite loopt tot einde 1917, het
vierde behandelt den eindstrijd in het
Westen en het vijfde het einde van den
oorlog.
BUITSCHLAND EN HET VATICAAN,
Naar de Romeinsclie correspondent van
de „Voss. Ztg." meedeelt, is nog niet be
sloten tot het zenden van een nuntius naar
Berlijn, Men wil ten Vatican® eerst af
wachten, of het tegenwoordig Pruisisch
gezantschap bij den H, Stoel al diaai niet
tot rijksdelegatie zal verheven worden.
DE REVOLUTIE IN PORTUGAL.
De spoorweg- en telegrafische verbin
ding met Portugal is geheel verbroken.
De Portugeesche telegrafisten van het
eentraa lbureau te Lissabon namen gister
avond 8 uur van hun Spaansche collega's
te Madrid afscheid. Zij seinden dat zij
niet wisten wanneer die dienst zou wor
den hervat. Alle pogingen om in telegra
fische verbinding met Portugal te komen
zijn zonder succes.
De kabel Vigo—Lissabon staat niet
meer in communicatie met Lissabon.
De Portugeesehe legatie te Madrid Ia
geheel zonder nieuws; hier heeft men
sedert drie dagen geen enkel bericht uit
Portugal ontvangen.
HERZIENING VAN HET HONGAAR.
SCHE VERDRAG.
De correspondent van de ,,Echo die Pa
ris" te Londen meldt, dat Nitti gisteren
in de bijeenkomst van den Oppersten Ge
allieerdten Raad bij de behandeling van
het antwoord aan de Hongaarsche gede
legeerden inzake het vredesverdrag te
zenden, formeel het verzoek tot den Raad
richtte, dit vredesverdrag te herzien. Hii
verklaarde, dat volgens de bepalingen,
welke aan do vertegenwoordigers van de
Hongaarsche regeering zijn medegedeeld,
drie millioen Mag-yaren onder die Joego
slavische, Roemeensohe en Tsjech o-Slo-
wakische staten zullen komen. Hij was
van oordeel, dat deze drie millioen Magy
aren, met het gebied dat zij bewonen
niet van Hongarije mogen worden ge
scheiden.
Volgens den correspondent zon Lloyd
George zich In hoofdzaak hij het stand
puntjan Nitti hebben aangesloten.
HET PROCES-CAILLAUX.
In het Caillaux-proces verklaarde getui
ge Martin, vroeger zaakgelastigde t© Ma
drid, dat koning Alfons tijdens de Agadir
crisis hem verteld had, dat Caillaux een
handlanger naar hem had gezonden, die
hem met den dood bedreigde.
Deze verklaring verwekte groote sen
satie.
Paléologne, de vroegere gezant in Rus
land, drukte de meenimg uit, dat Cail
laux' houding bij het uitbreken van den
oorlog Duitsehland heeft aangemoedigd
provoeeerend op te treden,
GEMENGDE BUITENL. BERICHTEN,
De schulden der Duitsehe krijgsge
vangenen.
De afgevaardigde Weinhausen heeft 'bij
de Nationale Vergadering te Berlijn het
volgende voorstel ingediend
Gedurende hun verblijf in Nederland
hebben talrijke Buitsche militairen op
aanbeveling hunner meerderen een crediet
afgesloten ten bedrage van hoogstens
500, waarvoor zij 810 mark deponeer
den. Zij moeten het geleend nu terug be-
1 talen; deze 500 plus 6 rente en eeni
ge provisie, komt voor hen thans op 2?
duizend mark te staan. Talrijke manner
gaan hierdoor thans onder dringende zo-r-.
gen gebukt, daar de terugbetaling voor
10 Juli a.s. moet plaats hebben. Is de re
geering bereid, de schuld dezer krijgsge
vangenen tegen den vredeskoers op zich te
nemen en zoodoende de mannen uit de
121.)
„Hoe ongaarne ik u pijn zie lijden",
ging' hij voort, „zou ik het in dit geval
voor- u toch wenschen, dat uwe armen
jen handen verstijfd zijn en gij net de
minste pijn meer gevoelt is mij een on
rustbarend beeken....
„Nu", viel zij hem in de rede, „mijn
armen zijn merkbaar beter- dan zij ge
weest zijn, en als u dit gerust kan stel
len, kan ik u zeggen dat er mij nu en dan
gevoelige kneepen door heenvaren".
Eduard hoorde dit met welgevallen, en
hernam met een hoopvollen blik.
„Dan heb ik goeden moed, ik zal u
bij onza tehuiskomst hetzelfde recept voor
schrijven als dat wat .u,\v goede pleeg
vader voor u liet gereedmaken, doch uw
volkomen herstel zal het meest afhangen
Van het uitwendig middel dat ik geven
«al. Driemaal op een dag moeten uw
daarmede gewreven worden, en ik
twijfel niet of - wij zullen met een weinig
Éduld van deze kunstbewerking de beste
volgen zien. Zooals ik eenmaal uw ge
zicht genezen heb, zal ik liet ook uw
armen en handen doen. Uw oogen had
ik noodig omdat ik aliijd mot welgevallen
•uw blik op mij zie rusten, terwijl ik
in stijve armen het beletsel betre-ur om
iemand te kunnen omhelzen die ons dier
baar is, en ze ook uit dien hoofde zal
trachten te genezen".
„Gij betreurt het daarom", zeide Laura
met een gelaat, welks strakheid echter
eenige inspanning van haar vorderde, „om
dat ik mijn moeder niet zal kunnen om
helzen?"
Eduard lachte en hernam: „Mogelijk
zijn er ook nog anderen die hierop in
die toekomst rekenen".
„Ei ei," liep zij, op plagenden toon,
„en het zou mij niets verwonderen als de
aeier geleerde dokter Koestel de vrijheid
nam zich onder dit getal te rangschik
ken".
„,AIs mijne patiënte het niet. al te
vermetel van mij mocht vinden", ja," ant
woordde hij.
„Doktertje, doktertje," hernam zij, „de
zielsoogen die ieder gelopvig mensch in
zich omdraagt, zien bij u nog rij et met
genoegzame helderheid. Gij hebt iu zoo
veel moeite voor mijn lichamelijke oogen
gegeven, yeroprlopfmij, dat ik dit dan
nu ©ens doen voor die van uwe ziel.
Ik "moiet bekennen, gij zijt oen godS
eind vooruitgekomen op 'den weg der ge
nezing, en weldra volgt naar alle waar
schijnlijkheid uw volkomen herstel, dan
eerst, mijn goede vriend, zullen wij in
allo eer en deugd eens spreken over dat
gene wat men omhelzen noemt".
„Ik kan u verzekeren", vervolgde hij,
„dat mijne zielsoogen reeds oen buiten-
gewonen graad van helderheid hebben ver
kregen, in zake het geloof betreffende, is
dit, zo.oalsge zelve terecht aanmerkt,
onmiskenbaar het geval, maar zij hebben
ook nog oen ander vermogen, waarvan zij
bijwijlen gebruik maken, en dat is: zij
ripn in de harten der mensellén, en nu
zij de vrijheid nemen het uwe eens goed
ba doorschouwen, merken zij op-, dat de
bezitster van dat hart een kieine plaagster
is, die bij voorkeur looze streken speelt
aan djiegenen die zij mej dal aardig plaag
zieke hartje bemint".
„Verbeeld je in 's Hemels naam niet
dat ik je bemin", sprak zij hartelijk
lachende, „een weinigje vriendschap, daar
most ge 't voor het oogenblik mede doen
als ge goed oppast, dan zullen we eens
zien hos we 't met je maken."
„Zoo ik nog zoo .gelukkig niet 11150-
zijn uwe liefde te bezitten, hoop ik mij
haar waardig te maken", zeide hij met een
ernstig gelaat, want hoezeer hij inzag
dat haar woorden niets dan plagerij be
vatten, waartegen bij vermeende bestand
te zijn, waren zij hem, zoo hij de waarheid
zeggen moest, toch eenigszins hinderlijk
Dit bijna kinderlijk verdriet in den for
sch&n man is altijd een bewijs van reine,
onbaabscbuldige en sehuldelooze liefde zelfs
in zijn dagen van volslagen ongeloof had
hij haar met een ruimer liart bemind,
en het was haar reine liefde die, ofschoon
nog nimmer door haar beleden.jz-.jja redster
werd voor tijd en eeuwigheid -- con liefde
welke als voorwaarde stelde, da,t hij de
werking van Gods heilrijke genade in zijn
door wroeging verontrust geweten niet lan
ger weerstand zou bieden en hij, zich in
de armen van den godsdienst werpende,
met haar tezamen het rijk der hemelen mocht
beërven, daar het haar niet voldoende was
hem alleen hier op aarde te bezitten, maar
zij ook met hem voor eeuwig haar Schep
per wilde toebehooren.
Op deze wijze werd het gesprek nog ge-
ruimen tijd voortgezet meestal fluisterend,
clapr zij het onderwerp dat zij met elkander
behandelden, natuurlijk minder geschikt
v. d. opren d. overige reizigers achtten^ Deze
hadden ook hun eigen zaken, we.ke hun een
onverdeeld belang inboezemden, en toen
da schemering begon te vallen, raakte de
een na den ander, in slaap, zoodat een viertal
zat ta knikkebo ïen, dat het jeugdig paai
er de oogen va j af moesten wenden uit
vrees van duize f; te worden. Na nog een
half uur onderw I op eene plaats, waar meu
in dp gelogenhe l was eenige ververschin-
gen te gebruik- ite hebben gepleisterd,
bereikte men I, fsseL waar men, na een
goed souper te l-bben gebruis^,voor den
nacht van elkai.G r scheidde, om den an
deren dag vroeg in den morgen dc reis
naar Antwerpen 1 vervolgen. Hier bracht
men weder den 1. eht over en Zondags te
elf uren stapter. de beide Marrelhoefbe
woners aan De fcoevoet uit de diligen
ce cn begaven zi ,1 onmiddellijk den weg
op naar het witte nis.
Toen Laura de oederlijke woning na
derde, begon baai liairt van kinderlijke
blijdschap tel kb ren bij de treffend?
onfcmttdma- welke -r* te war-liten stond.
■((Wordt vervolgd