L NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NQORD-HÖL?ANfB Wat de Pers zegt BUITENLAND, No 62 DJKBELE MORAAj Tol minister voor de economische aange legenheden is de Duilsoh democratische af gevaardigde Schiele benoemd. Maandag 15 Maart 1920. 13e Jaargang HL- f De nieuwe öo stersterm. DE RE VOLUI IE IN DUITSCHLAND. Hoe öe staatsgreep plaats haré. Vier Pruisische Ministers in hechtenis genomen. Kapp dictator; de nieuwe li bisters De nieuwe regeering ombindt de Nationale Vergadering en vaardigt verschil lende proclamaties uit: zij wer.sehi een economische reorganisatie De oude regering naar Dtesden gevlucht, Zij verzoekt de regeeringen in alle landen haar als de wettige te blijven erkennen De Nationale vergadering te Stuttgart bijeengeroepen. De communisten visschen in troebel water. tiet witte huis, ©TV» BLAD Abonnementsprijs! Per kwartaal s f 2,franco per post f 2.50; Met Geïllustreerd Zondagsblad f 0.45 hooger. Werschijnt dage 1 S|ks Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - T©l©f©on: (SS?™?™ 433" Advertentieprijs: Van 15 regels f 1.25 elke regel mesr f 0.26j Reclames per regel t 0.75Rubriek „Vraag en aan bod" bij vooruitbetaling per plaatsing f 0.60. Aan alle abcnné's v.ordt cp eenvrrag gratis een poüs verstrekt, wsike hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van fSOO,—1400,—, 1200,—, 1100,—160,—, 135,— f 15.— Het woord van een Engelsch staatsman set vorig jaar uitgesproken, begint een vreese- Üjko waarheid te worden Europa is aan het rerbalkar.hceren. Nauwelijks zijn wij hier in 't Westen eenige maanden zonder groote, sc'nrk- 'cende gebeurtenissen verder gesukkeld met als eenige afleiding een aantal arbeidsconflicten, «auv/elijks groeit de hoop, dat het bolsjewisme m Hongarije onderdrukt, achie.' de Ka'rpathen :ou worden terug gehouden, ternauwernood geeft de economische nota der geallieerden en u toenemende arbeidslust in Duitschland een •lauwe verwachting van een beginnend herstel na de schrikkelijke wereldcrisis, of in het Duit- iche rijk steekt een nieuwe storm op, die het srgste voor Europa's toekomst doet vreezen. Wel komt de nieuwe revolutie in het Oosten liet geheel onverwachtd teekenen voor een binnenlandsche omwenteling in Duitschland waren wel aanwezig maar afgestompt als wij de laatste jaren zijn, demr de heftigste emotie geicofde niemand, dat de betrekkelijk onbe- luidende uitspattingen van kleine groepen Duitsche reactionairen, tot een staatsgreep louden wezen. Daar was de eisc'n der conservatieven om de nationale vergadering onmiddellijk te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven, welk voorste! met overgroote meerderheid werd verworpen. Daar gilgen eenige stemmen op, om Hindenburg Rijkspresident te maken. Daar was het proces-Helfferich-Erzberger, dat in enkele stadia een golf van weerzin tegen de bestaande regeering deed boven komen. Daar varen eindelijk de relletjes van een dronken jrins en wat adelijke heethoofden tegen ieden ter Fransche missie. Maar zijn dat in dezen tijd van geweldige gebeurtenissen aanwijzingen genoeg om een revolutie te voorspellen. En toch is het er van gekomen. De staats greep door de Jonkerparij voorbereid, is zelf blijkbaar in stilte, zorgvuldig voorbe J, anders sad de eerste opzet niet zoo volkomen kunnen Jagen binnen vier en twintig uur was de nieuwe regeering meester te Berlijn en in verre omgevingde proclamaties lagen klaar de juncties waren verdeeld: men kwam, zag en »verwon. De vraag is echtervoor hoe lang. Want tit is v/el het meest treurige van deze geheele revolutie, dat in één oogwenk naar buiten komt, roe zwak de oude regeering was en hoe inwendig verdeeld de Duitsche republiek. Wel hebben Ebert en zijn mannen het maanden lang van ie daken verkondigdin Duitschland heeft het oude regime plaats gemaakt voor een gezon den, democratischen geesthet volk heeft het .nilitairisme agfezworen en wenscht onder esn zelf gekozen bestuur zich opnieuw te ontwikke iende beweging, welke achter Kapp en biitfwitz staat, wraken deze mooie frasen. Er ls in Duitschland een sterke bolsjewistische itrooming, in de linksch sociaal-democraten, \aar uiting vindt die langs den weg van perma nente revolutie en directe actie tot een nieuwen •taat van zaken wil komen. Er is een midden stof van d-mjcraten, die de nederlaag rnet al naar gevolgen wil aanvaarden en langs ordelij ken weg met veel tactiek tegenover de over- winnaais en gematigdheid tegenover de meer temperamentvolle landgemooten gleidelijk een nieuw Duitschland willen opbouwen. Zij vonden elkaar in twee verschillende politieke schakea- ringen, in de coalitie, waarop de oude regeering van Ebert, Noske en Bauer steunde. Daar was ten slotte de groep der onverzoenlijke All- Duitschers, de eeuwige opposanten, de sabel- rinkelaais, de mannen, die aileen van een op- lieuw vermilitariseerd Duitschland een revan che op den opgedrongen vrede verhoopten nemen. Hoe sterk deze drie groepen elk op zich zijn, heeft tot op heden niemand kunnen peilen. De eerst genoemden zijn herhaaldelijk mat el - kaar in botsing geweest,- de oude regeering wist het nog steeds van de Spartacisten te win nen zij het dan ook, dat daarbij vaak van bloe. dige middelen moest worden gebruik gemaakt. Van de All-Duitschers waanden wij steeds, dat hun aanhang even klein als hun mond groot was. Maar bij deze omwentelingspoging is opnieuw gebleken, dat door de jaren lange militaire opvoeding van dit milioenen volk ,,das Militar" honderdduizenden in het bloed is overgegaan. Dat weten de All-Duitschers heel goed. Een sein, te juister tijd gegeven, zou alle vechtlustige Duitschers achter hen vereenigen. De bezetting van Berlijn en de sympathie-betuigingen van vele afdeelingen van de Rijkswaer toonen, dat zij juist hebben gezien. Van den anderen kant wijst de mogelijkheid van het aanvankelijk slagen van den staats greep op de weinige sympathie, welke de coali- tieregeering zich heeft weten te veroveren. Het heeft haar ontbroken aan mannen, aan persoon lijkheden, aan leiders. De eenige, die de aandacht op zich wist te trekken was Erzberger, maar diens weinig onbaatzuchtig karakter' was nu juist niet, vrat Duitschland noodig had Hoe succesvol de eerste daad van de nieuwe regeering intusschen ook moge geweest zijn, niemand zal wel gelooven, dat zij in het land een meerderheid achter zich heeft. Op die over tuiging steunde ook de oude regeering. toen zij de wijk nam naar Dresden. Wil zich Kapp en zijn Ali-Duitschers dus handhaven, dan kan dat op den duur enkel gebeuren te vuur en te zwaard, wat dus beteekent do burgeroorlog. Deze ramp toch, die het arme Duitschland nog overkomen kan, zal het gevolg moeten zijn van de misdadige beweging, welke zich Vrijdag nacht heeft baan gebroken. Het andere noodzakelijke gevolg is, dat Duitschland tegenover zijn oude vijanden op nieuw zijn beetje vertrouwen aan 't voorspellen is en dat mannen als Foch gelijk zullen krijgen, die al lang roepen om een steviger uitvoering van het verdrag van Versailles en meer waar- bergen tegenover het nog altijd sluimerende militarisme in Duitschland. De omwenteling, door de All-Duitschers verwacht, plaatst Europa weer opnieuw voor allerlei brandende vraagstukken en maakt de komende dagen weer vol benauwende spaa ning. Nu de socialisten geèn partij zijn, is plot- ling de geweldstactiek uit den booze. Maar bij het molest aan werkwilligen in den strijd der transportarbeiders aangedaan. verschenen zuurzoete stukjes over gevolgen der onderkruiperij en een onderkruiperij die provoceerde door zich op straat te wagen." Indruk kan dan ook dit vermaan van „We* Volk" niet maken. Dat is de vlioek van de dubbele moraal. Onder boveostaand opschrift schrijft anti-rev. „Rotterdammer": dc „Fiere taal tegen de geweïdtactfeK van stakers? Hier vindt gij ze: Dc terreur wordt in ernstige mate toege past en men ontziet zich zelfs niet, om be- liaive onze leden, ook vrouwen en andere huisgenooten te mishandelen. De verderfe lijke een serieuse organieane onwaardig strijdtactiek, het vuistrecht, speelt hier hoog spel'. Door groepen van 50 a 60 man worden onze loden opgevangen, bedreigd met hen te zullen verzuipen, met een zgn. „ploertendoder" de hersenen in te siaan en gooit men straatvuii dooi openstaande ramen. E11 dat noemen zich de klasse be- wusten, due een nieuwe maatschappij-vorm moeten brengen." De waarde van dit protest vermeerdert schijnbaar, wfltm.er men bedenkt, dat dit citaat or.tl'eend is aan het sociaaldemocra tische dagblad „Het Volk.'' Schijnbaar. Waot de sciirobeering wordt gegeven aan degenen die deelnemen aan de staking der loodgieters, welke door de syndicalisten niet mee doen. Nopens de gebeurtenissen van Zaterdag- ochtend meldt het „Hbld." nog: Naar wij vernemen, vond de laatste zit ting van het kabinet in de wonig van Eizbcrger plaats. Nadat de rijles weer van Berlijn ziek bij do troepen van Dij bei Hz had aangesloten, keerde het kabinet niet. moer naar de rijks- ka.ne&larjj terug. Alleen die minis toer van justitio Schiffer verscheen noig eenmaal in de kanselarij, bemerkte daar den ommekeer en verliet het gebouw. Toen vanmorgen da troepen de bezette gebomven binnenrukten, vonden zij alles ledig. Da rijkskanselier Bauer had reeóa vanmorgten om vijf uur in zijn auto met zijn bagage het gebouw der rijkskanselarij verlaten. De rijksminister van verdediging Noeko cn rijkspresideHt Ebert hebben hun woningen eveneens in den loop van den mnrgen verlaten. De troepen der msrine-brigado hebben oiri vijf uur de regeeringagebouwen bezet. Thans staan alle belangrijke goh ouwen te Berlijn onder strenge militaire bewaking'. Do BsjKllenstraeee. waarin Noske woonde en zich oak het rijkbmindsterie van ver dediging bevond, 23 aan beide zijden afge zet. Aan de beide uitoridea (ter straat staan kanonnen. De Wilhelmeplatv. de nabijheid waar van bet departement van biTiten'ondaohe zakén en het paleis van den rijkskanselier staan) gelijkt op oen legerkamp. Voor het departement vnn binnen!a.ndscbe zaken zijn kanonnen opgesteld» om het plein heen staan machinegeweren. Met uitzondering van liet An hal ter-sta tion, werden a.'lc stations door militairen bezet. De nieuwe rijksko"selier, de gepension- neerde „GeneraHancsobaftdiraktor" Kapp, lieei't hedenmorgen reeds de rijkskanselarij beirokken en daar zijn functie aanvaard. Ket optreden der alen we re geering. De nieuwe regeering i« met alle partijen tot het vormen van een coalitie-regeering in verbinding getreden. Ook 00 onafhanke lijke sociaal-democraten namen «au ije be sprekingen deel. De regering t recht te hjbeit te bewegen om rijkspresident be blij ven. De vier sociaal-democratische Pruisi sche ministers, n.l. de minis ler-president Hiiseli, de minister Tan bin.nenlandeche zaken, Heine, de minister van earedienst Haeniseh en de minister van finauciën Südekum zijn in verzekerde bewaring ge bracht. Bovendien werd in de pcrsafiiee- ling van cien rijkskanselier dr. Rauscher in hechtenis genomen. Inplaatis van gent raai von Lüttwitz werd generaal von Hüisen, opperbevelhebber van al'lo troepen, terwijl de vroeger chef van den generalen 6taf van den generaal- veldmaarsohalk von Mackensen, overste Sceckt, tot chef van den generalen staf, in plaats van overste Kheinbardt, benoemd is. De nieruwe regeering houdt zeer ernstig rekening met mogelijken tegenstand van d>e oude rogeeriug. Noske en Bauer moeten op weg naar Weimar zijn. Tot leider van het ministerie van bui- tienlandsche zaken werd de gc-zaut Von Ha ndel benoemd. Minister van binnenlandsche zaken in Pruisen wondt vom Jagow, de vroegere chef van do Borljjnsche politie. Haeniseh, do Pruisische minister van eeredienst, is door do nieuwe rogeering in hechtenis genomen. Traub, Duitseh natio naal lid van de nationale vergadering, is tot zijn opvolger gekozen. Traub was voor eenige jaren als predikant te Dortmund werkzaam. Hij werd iu 1919 om zijn vrij zinnige opvattingen over de kerk aange vallen en heeft zich sindsdien in de poli tiek begeven. Eerst als vrijzinnig afgevaardigde. Tij dens den oorlog werd hij conservatief en is ren der meest gehate politici bij de de mocratie. B'3 nieuwe ïagoering cnF.ia.dt de Na'i «.dte vergadering De nieuwe regeering hoeft dc volgende ken nisgeving gepubliceerdTiet mandaat van ée nat-ona'.e v.rgadering voor het ontwerpen van een grondwet en liet sluiten van den vrede, is opgeheven. Zij mist elk moreel recht om verder te beraadslagen. Haar poging om de verkiezin gen uit te steli'en cn daardoor haar mandaat eigenmachtig te verlengen is in strijd met den volkswil. De eoo juist van kracht geworden grondwet wordt door haar naar willekeur al's een vodje papier behand.M. Reeds wil de meer derheid de verkiezing van den rijkspresident niet door het heele volk, maar door het parle ment l'aten geschieden. De nationale vergadering wordt hierbij ontbonden. Zoodra dr orde in het binnenland hersteld is, zullen wij tot de grond wettelijke middeien ceiugkceren en nieuwe ver kiezingen uitschrijven. De rijkskanselier, (get.) Kapp. De Pruisische landsvergadering wordt met h-.t oog op den veranderden politieleen toestand ontbonden. De pruisische minister-president. 1 Kapp. Em proclamatie fl?r ni iiwe Eegeering Zaterdagnamiddag heeft de m.uwe re- geermg een proclamatie uitgevaardigd, waarin wordt gezegd Rijk en volk verkeeren in groot gevaar. Het volk voelt slechts dof het komende onheil. Dc prijzen stijgen zonder ophouden. De nood neemt toe. Hongersnood dreigt. Woeker, kettinghandeJ en misdaal treden met steeds grooter brutaliteit op. Weg met de regeering, waarin een Erzherger- geest heerscht! Wat is de taak der nieuwe regeering? Ter heropbouw van den staat willen we het landelijke en stedelijke grondbezit in voldoende mate aan de belastingopbrengst doen deelnemen. Het grondbezit moest steeds de offers dragen, he* zal die ook thans op zich moeten nemen. Dfc regeering zal werkstaking en sabotage zonde» genade onderdrukken. De regeering zal de arbeiders roet het doe! vat» dc economische reorganisatie in bei'angrijk'e mate doen deelnemen aan de voorbereiding en he», welslagen hiervan. Wij zullen geen regeering van het eenzijdig» materialisme zijn. De regeering zal de bestaand* verrekeningsrechten met een zel'fbeschikkingswet voor de arbeiders in vrijzinnigen geest uitbrei» den. De regeering zal een „Heimstatteri'-wef voor stad en land geven. Zij zal de ambtenaren, die door den oorlog en de revolutie gelodeï hebben, weer aan hunne rechten helpen. Daarom veri'angt zij de trouwste plichtsbetrachting van de ambtenaren. De regecring zai het als baat heiligste plicht beschouwen de 'positie van dc oorlogsinvaliden en van hen die hunne ver wanten in den oorlog hebben verforen, te waar borgen. Het manifest eindigt met de woerden: „Dc kleur van de Duitsche republiek is zwart-wit- rood Proclamaties ma Jjüttwtz Baron von Lüttwitz, de minister van 's rijks- verdediging, geeft de volgende proclamaties uit: Verordening. Ik n;em zelf het uitvoe rend gezag voor Berlijn en de Mark Branden burg op mij. AMe verordeningen, die minister Noske op grond van het besluit van den rijks- president van 13 Januari heeft gelast, blijver van kracht. De minister van 's rijksverdediging Baron VON LÜTTWITZ Generaal der infanterie Vorordening. De verordening van 13 Januari 1920 nopens de afgekondighig van den staat van beleg (Ausnahimzustandes) blijft van kracht. Zij wordt van kracht vertelaard op de daaronder nog vallende deelen van het gebied van het rijk. De staat van beleg (Belagerungszustand), dlie tot dusver gold, voor den vrijen staat Saksen, wordt tegelijkertijd opgeheven. De troepen, die ouder tvt gezag geplaatst zijn van de militaire bevelhebbers der nieuwe regee ring, word'en met het utivoeren van de noodige maatregelen belast. E n oproep aan de bur gerwachten. Het rijkscentraal-kautoor voor de burgerwach ten heeft de volgende proclamatie verspreid': Aan de burgerwachten van Duitschland! Het herstel van een ordelijke regeering plaatst de Duitsche burgerwachten voor een nieuwe, moeilijke taak. Thans moet blijken of de bur gerwachten aan de verwachting beantwoorden en onder alle omstandigheden een waarborg vor. men voor de openbare veiligheid. Opgericht met het doei rust en orde te bandhaven en het in eengestorte vaderland te beschermen, stellen zi.' zich met hun vode macht achter den wil van die meerderheid van het Duitsche volk. De nieuwe regeering van den arbeid heeft, na de viuoht de' rijksregeering, het lot van Duitschland voorloo- pig in handen genomen. Alle partijen zijn op geroepen om hun medewerking te veri'eenen en hebben de verplichting op zich genomen 0111 in den kortst mogelijken tijd nieuwe verkiezingen i^-ljlLLEiOlN 180.) Het wandelend paar was dus wel g^- noedzaakt zich door den ouden veerschip per te laten overzetten, en vreesdo hij opnieuw met den sohraapzuclitigen man ■ia aanraking te komen, dit ging beter Jan men verwacht had. Vlugger dan Bduard het vroeger van hem had onder vonden, bracht hij hen naar de overzijde, ;n zoo hij in al dien tijd dat de over vaart duurde zeer veel sprak zijn woorden waren niet tot hen gericht, want hij mom pelde zeer ontevreden in zich zeiven en beantwoordde ternauwernood hun afscheids groet toen zij aan wal stapten. Ongeveer een vijftigtal schreden verder vond men eindelijk een goede gelegenheid hét was een smaakvol ingericht logement, jets kleiner maar niet minder fraai Ban wij die in onze groote steden aantreffen, hier «tapten zij binnen en bestelde Eduard êen collation. De keilner, die hen vlug en aet bediende, bad, evenals de meeste lie den van zijn soort, veel te praten. Hij be gon met het mooie weer, vervolgde mot de lach dat e,r dien zomer zooveel regen was gevnilen, welk ongeval aijn patroon veel schade had berokkend, en waarmede hij geëindigd aou aebbeo, js moeilijk tie bepalen, ware Eduard hem niet in de rede gevallen met de woorden: „,Ik geloof dat hier zelden veel pas sage is, er woïdt hier meer gevaren dan gereden of geloopen". „Dai zou u zeker lOwi nog meevallen wanneer ge hier eens een heelén mor gen bleef zitten," zeido de kollner,, ,,'t is vandaag dan ook al bijzonder stil." „Apropos, wat ik zeggen wil," sprak Eduard, „wordt er nogal veel gebruik van liet veer gemaakt? Er komen z»ker meer lieden van de overzijde hiemeen dan er van dezen kant naar ginds gaan?" „Over dag wordt er nogal heen en weer gevaren aan het veer", antwoordde de nneciii, „en 't aal nog te bezien stu-n van welke zij het meeste volk komt; u moet rekenen eea half uur achter het veerhuis ligt het dorp, dat nogal volkrijk en heel welvarend is, terwijl men aan dezen kant eerst op anderhalf uur af- stands Marrelhoefl heeft". „Je hebt gelijk", hernam Eduard, „ik dacht daar niet aan; maar," vervolgde hij, „tot boa laat den avond kan men overvaren?" 1 „Och, de veerschipper gaat meestal even na twaalven naar bed," antwoordde ci-e kellner, „maar na ach,en komt er zelden iemand meer, tenminste inden zomer; is het winter, dan ziet de veer man na had vijf geen sterveling meer." „Dus, 't gebeurt naait dat hij om twaalf uur nog uit zijn huisje geroepen wordt?" „Ja, een enkele maal," sprak de knecht, die zich begon te verwonderen, dat Eduard zooveel belang sled: in dat veer. „Wij hebben een veekojper aan de overzij wonen; die man komt ten minste twee keer per week eerst dés avonds om twaalf uur hier aan; dan is hij naar de markt geweest. Van de tien malen is hij negen keer beschonken; daar hij niet tehuis kan komen als de veerman hem weigert over te halen, schreeuwt hij met zijn schorre dionken- manssbem zijn „ohoi- ohoi..", en niet zelden gebeurt het, als de schipper hier eindelijk aankomt, dat hij verdwenen is; dan slaapt hij zijn roes in het gras uit en begint dec anderen morgen weer van voren af aan. Die dronkenlap hesft tot allerlei vertelseltjes aanleiding gegeven". Eduard wist nu geno-eg; bij betaalde den knecht wat hij schuldig was en ueze zag er het teeken in dat hij thans wel vertrekken kon. Toen de man zich ver- wijderde: zoide Laura: „Wat hebt ge daarmee voor om inct zooveel omslag inlichtingen omtrent dat veer te vragen" „Dat zal ik u eens veriellen, terwijl we ons déjeuneetje gebruiken", antwoordde hij en verhaalde haar in al haar kleuren de geschiedenis van Bobbie, en hoe akelig Charles er dien avond van was geweest, toen hij zeker meende dat de geest van Bobbie te middernacht „ohoi, ohoi, over over", had geroepen. „Nu, ik ben nogal niet gauw bang", zeide Laura, „maar ik verzeker u dat ik evenmin op mijn gemak zou geweest zijn". 1 „Zoo iets is een dame te vergeven", hernam Eduard, „maar een man moet voor niets ter wereld bang zijn. Charles is ook- nogal zenuwachtig en dat waar zeggen van die oude too verkol was eerst voorafgegaan, daarna kwam de onver wachte ontmoeting met uwe moeder, vvaar- tusschen de veerschipper die akelig© histo rie van Bobbie had verteld, en toen we eindelijk de straatdeur openden om te vertrekken en de dorpstwen in de vgrte docr twaalf doffe slagen het middernach telijk uur aanaond.gde, moei ik bekennen dat het mij zelf zonderling te moede was van de overzij dat „ohoi, ohoi," te hooren roepen. Dus komende brachten Eduard cn Lau ra een genosgelijk en vreedzaam uurtje door, en toen zij zich een weinig ver kwikt hadden en uitgerust waren van hunne vermoeienis wandelden zij lang zaam naar huis waar zij in de vroolijkste stemming aankwamen. Eduard, bijzondei in zijn schi.k over de kleins voetreis, welke voor hem een recht pleziertochtje was geweest en Laura, meer dan geluk kig, doordien zij 't lang gemiste por» tret baars vaders teruggevonden had. „Nu, mijn kinderen", sprak mevrouw Traumbach twee dagen na dit genoeglijk uitstapje van den dokter ©n zijne vrien din, „wanneer zullen wij nu ons avond partijtje hebben?" en na korte beraad slaging werden de vrienden tegen der volgenden Zaterdagavond genoodigd. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1920 | | pagina 1